14-cü əsrdə Rusiyanın tarixi

Xatırladaq ki, Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası martın 4-dən Rusiya ordusunun nəzarətindədir. Fevralın 24-də isə Rusiya qüvvələri Çernobıl zonasını ələ keçirib.

Azərbaycanın Qarabağ regionu 9-14 – cü yüzilliklərdə

705-ci ildə Xilafət Albaniyanın paytaxtı Bərdəyə öz canişinlərini təyin edib, ölkənin idarəçiliyini ona tapşırdı. Bərdə Xilafətin şimaldakı mərkəzinə çevrildi.
Albaniya görkəmli Azərbaycan sərkərdəsi, Albaniyanın dövlət başçısı Cavanşirin yürütdüyü uzaqgörən daxili və xarici siyasət nəticəsində dövlət müstəqilliyini qoruyub saxlamışdır. Xilafətə vergi verməklə 8-ci yüzilliyin əvvəllərinədək Albaniya yerli hökmdarlar tərəfindən idarə olunmuşdur. Cavanşirin ölümündən sonra isə Albaniyada dövlətçilik və siyasi hakimiyyət zəifləmişdir.
9-cu yüzillikdən etibarən Qarabağda «Bərdəyi» və «Qarabaği» təxəllüsü daşıyan, əsərləri ilə Yaxın və Orta Şərq ölkələrində tanınmış elm və sənət adamları yetişmişdir. Onlar müsəlman dünyasının böyük elmi mərkəzlərində dini və dünyəvi təhsil alaraq dünyanın bir çox ölkələrində fəaliyyət göstərmişlər. Onların arasında riyaziyyatçı, mühəndis, təbib, tarixçi, filosof, hüquqşünas, şair, hədisçi, natiq, münəccim və siyasi xadimlər var idi. Məsən, Əbu Səyid İbn Hüseyn Bərdəyi, Əbu Bəkr Əbdül Əziz İbn Həsən Bərdəyi, Məhəmməd İbn Xalid Bərdəyi, Qarabaği təxəllüslü: Mir Mehdi Xəzani, Rzaqulu Bəy Mirzəcamal oğlu, Mirzə Rəhim Fəna, Baharlı və başqaları.
9- cu yüzilliyin sonlarında Xilafətin şimal ərazilərində və digər ucqarlarında müstəqil feodal dövlətləri yaranmağa başladı. 9-cu yüzillik -10-cu yüzilliyin əvvəllərində ərəblərin etnik zəmində etdikləri təzyiqlər Qarabağ ərazisində də etiraz hərəkatlarının və çıxışların baş verməsinə səbəb olmuşdur. Bu zaman Qarabağ ərazisi türk sülaləsinin hökmranlıq etdiyi Sacilər dövlətinin tərkibində böyük bir regionu təşkil edirdi.
10- cu yüzilliyin ortalarında (942-ci ildə) Deyləmilər Sacilərdən hakimiyyəti alaraq Salarilər dövlətinin əsasını qoydular.
Salarilərin hakimiyyətinin ilk illərində mərkəzi bölgələrdən biri kimi Qarabağın iqtisadi, sosial və mədəni inkişafı yüksək səviyyəyə qalxdı.
Salarilər dövlətinin yenicə yaranıb hakimiyyəti möhkəmləndirməyə başladığı zaman möhkəm silahlanmış rus dəstələri Xəzər dənizi ilə cənuba doğru hərəkət edərək 943/944-cü ildə Xəzər-Kür su yolu ilə Qarabağ ərazisinə hücum etdi. Ruslar Qarabağın mərkəzi şəhəri Bərdəni qarət etdilər, xalqın müqaviməti ilə şəhəri tərk etməyə məcbur olduqda şəhəri dağıtdılar və yandırdılar.
11- ci yüzilliyin 50-ci illərində (1055-ci il) Azərbaycana gələn Səlcuqlar Şəddadiləri özlərindən asılı vəziyyətə salırlar. Qarabağ bölgəsi də bu zaman Səlcuqların hakimiyyəti altına düşdü.
12- ci yüzilliyin 1-ci rübündə Böyük Səlcuq imperatorluğu parçalandı. İraq, indiki İran, o cümlədən Güney Azərbaycan torpaqları və Cənubi Qafqazın bir hissəsi daxil olmaqla İraq Səlcuq Sultanlığı (1118-1194) yarandı.
Böyük Səlcuq imperatorluğunun tənəzzülü dövründə meydana gələn müstəqil Azərbaycan dövlətlərindən biri də Azərbaycan atabəylərinin idarə etdiyi Eldənizlər dövləti idi. 12-ci yüzilliyin 1-ci rübündən etibarən Qarabağ ərazisi Atabəylər dövlətinin tərkibinə daxil oldu.
Mərkəzi Asiyada güclü hərbi qüdrətə malik olan Monqol dövlətinin 13-cü yüzilliyin əvvəllərində qonşu ərazilərə yürüşü başlandı. Qonşu ölkələrdə mövcud olan vəziyyətdən istifadə edən Çingiz xan 1219-cu ildən etibarən öz işğalçılıq yürüşlərini genişləndirdi. Bu dövrdə Azərbaycanda hakimiyyətdə olan Eldənizlər sülaləsi ölkəni xarici təhlükədən qorumaq iqtidarında deyildi. Dövlətin tərkibində feodallar arasında gedən müharibələr dövləti zəiflətmişdi.
1225-ci ildə Azərbaycan Xarəzmşah Cəlaləddinin hücumlarına məruz qaldı. Əmir Urxanın rəhbərliyi altında Azərbaycana gəlmiş qoşun Qarabağın iri şəhərləri Bərdəni, Beyləqanı, həmçinin Gəncəni və Şəmkiri istila etdilər. Müqavimət nəticəsində istilaçılar geri çəkildilər.
1231-ci ildə monqol qoşunları ikinci dəfə Azərbaycana soxuldular. Hülaku xan 1256-cı ildə Azərbaycam istila etdi. 1295- ci ildə oğuz Qazan xan Hülakulər səltənətinə sahib oldu. O, Hülakulər dövlətini iqtisadi və siyasi böhrandan xilas etmək üçün islahatlar apardı.
Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi Qarabağ 13-14 yüzilliklərdə baş vermiş ictimai-siyasi hadisələrin mərkəzlərindən biri idi. Elxani (Hülaku) hökmdarlarından üçü — Qazan xan, Arpa xan və Ənuşirəvan səltənət taxtına Qarabağda çıxmış, ikisi isə Arqun xan və Əbu Səid Qarabağda vəfat etmişlər.
1335-ci ildə Elxani hökmdarı sultan Əbu Səidin ölümündən sonra Elxanilər dövlətinin tənəzzülü, parçalanması və nəhayət süqutu Qarabağa da öz təsirini göstərdi. Qarabağ hakimləri Elxanilər dövlətində şiddətlənən feodal ara müharibələrinin fəal iştirakçılarına çevrildilər.
1386-cı ildən Teymurun Azərbaycan ərazisinə yürüşləri baş vermişdir. 14-cu yüzilliyin sonlarında, Karsı, Tiflisi, Şəkini fəth etmiş Teymur Qarabağa daxil olmuşdur. Qaynaqların verdiyi məlumata görə Teymur Qarabağda xeyli abadlıq işləri gördürmüşdür.

Müəllif: Qasım Hacıyev, Əyyub Əbdüləzimov
Mənbə: Qarabağ Tarixi — 8 Ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinfi üçün fakültativ kursun tədris vəsaiti

• Teqlər:
• Salarilər dövləti
• , Səlcuqlar
• , Monqol dövləti

14-cü əsrdə Rusiyanın tarixi

14 əsr – Rusiya bəyliklər həyatında əhəmiyyətli dəyişikliklər vaxt. Bu tarixi dövrdə nəhayət rus torpaqlarının şimal-şərq ərazilərində Altınordu gücünü seçin. Tədricən kiçik fiefdoms arasında aliliyi və onun fiefdom yeni mərkəzləşdirilmiş dövlət ətrafında yaratmaq üçün mübarizə inflames. Yalnız Rusiya torpaq birgə səyləri köçərilərin boyunduruq atmaq və Avropa dövlətləri arasında öz yerini bilər. Kiyev, nə də Vladimir və Suzdal nə mərkəzi gələcək hakimiyyəti olduğunu iddia edə bilməz ki, tamamilə Tatar reydlər tərəfindən məhv qədim şəhərlərindən arasında, heç bir güc, heç bir siyasi elita, nə də təsiri var idi. Rus 14-cü əsrdə irqi yeni Seçilmişlərə təqdim etdi. Bu Novgorod Respublikası Litva və Muscovy Böyük Hersoqluğu.

Novgorod torpaq. qısa təsviri

Köhnə günlərdə, monqol süvari Novqorod əldə deyil. şəhər inkişaf səbəbiylə Baltikyanı ölkələrin, şərq rus torpaqlarının və Litva Böyük Hersoqluğu arasında mərkəzi yeri nüfuzunu keçirilib. Cold snap yaş 13-14 (Little Ice Age) əhəmiyyətli dərəcədə Novgorod, Novqorod torpaqlarında verir azalıb, lakin sağ və Baltik bazarlarında çovdar və buğda tələbatı artıraraq daha zəngin oldu.

Siyasi cihaz Novgorod

Slavyan ənənələri Palatası yaxın şəhərin siyasi quruluşu. daxili işlər idarəetmə Bu forma digər rus torpaqlarında mövcud, lakin Rusiyanın köləliyindən sonra tez boşa çıxdı. Rəsmi Bəylik Vershilo Palatası orqanları – qədim orqanlarının standart forması. Əslində Rusiyanın tarixi Novqorodda 14-cü əsrdə varlı vətəndaşlar əllərini idarə. Resale taxıl və varlı insanların Novqorod geniş təbəqə yaradılmış bütün istiqamətlərdə fəal ticarət – “qızıl kəmər”, həqiqətən prinsipiallığı ilə siyasət üçün istifadə olunur.

Moskva son qoşulma qədər Novqorod və prinsipiallığı torpaq 14-cü əsrdə Rusiya birləşdirir ki, bütün ən geniş idi.

Niyə Novgorod mərkəzi oldu

Novgorod sahəsi sıx hətta 30 min nəfərdən çox etməyib Novqorod əhalisinin knyazlığının zenit, məskunlaşdığı deyil -. Bu məbləğ nə qonşu torpaqlar fəth və ya onların güc saxlamaq bilər. 14 əsr Novqorod tarixindəki ən böyük xristian mərkəzlərindən biri çağırır baxmayaraq, böyük güc Knyazlığının kilsəsi idi. Başqa bir ciddi problem Novqorod aşağı məhsuldarlıq və daha cənub ərazilərdə güclü asılılıq idi. Novgorod tədricən Moskva daha çox asılı oldu və nəticədə Moskva knyazlığının şəhərlərindən biri oldu.

İkinci ərizəçi. Litva Böyük Hersoqluğu

14-cü əsrdə Rusiyanın tarixi qərb torpaqları idi ki, təsir təsviri olmadan tam olmazdı Litva və Hersoqluğundakı (ON). Kiyev böyük əmlakın xarabalıqları üzərində meydana, bu litvalılar, Balts və Slavs onun bayraqları altında toplanmışdır edilmişdir. daimi hücumları fonunda Litvada Altınordu döyüşçülər qarşı təbii qoruyucu görüldü Western rusichi Orda.

ON Power və din

dövlət ali hakimiyyət şahzadə məxsus – bu da Gospodar adlanırdı. O, kiçik vassalına itaət – pany. parlamentinin nüfuzlu Lordlar bir şura və daxili siyasətin bir çox sahələrdə öz mövqeyini gücləndirir – Tezliklə ON müstəqil qanunverici orqanı görünür. əvvəlki Prince ölüm potensial varisləri arasında infighting təhrik və taxt hüquq özü və onların ən vicdansız deyil, tez-tez hesablanır – böyük problem ardıcıllıqla aydın nərdivan olmaması idi.

Litva Din

din kimi, 14-cü əsr Litva dini fikir və rəğbətini xüsusi vektor Hersoqluğundakı üçün təyin etməyib. ürəyi bütpərəstlər qaldı litvalılar uzun uğurla katoliklik və pravoslav arasında manevr edilmişdir. Prince Katolik iman vəftiz oluna bilər, və eyni zamanda yepiskop pravoslav etiqad. kəndli və şəhər əhalisi geniş kütlələri əsasən 14-cü əsrdə mümkün müttəfiqləri və opponentlər bir siyahısı kimi iman seçimi diktə pravoslav başladı sadiq. Katoliklik güclü Avropa idi, pravoslavlıq müntəzəm digər dinlərə ödənilir şərq torpaqlarının qaldı.

Niyə Litva

West Rusiya 14-15 əsrlərdə, məharətlə Altınordu Avropa işğalçılar arasında manevr. Bu vəziyyət o illərdə bütün siyasəti böyük tərəflər üçün uyğun. Amma prinsipiallığı ilə Algirdas hakimiyyəti ölümündən sonra Jagiello əlinə keçdi. Krevsk İttifaqının şərtlərinə əsasən, o Birliyinin varis evli və iki böyük torpaq de-fakto hökmdarı oldu. Katoliklik tədricən milli həyatın bütün sahələrində nüfuz. düşmən din güclü təsiri qeyri-mümkün Litva ətrafında şimal-şərq torpaqlarının birliyi, Vilnius, buna görə də Moskva olmadı üçün.

Muscovy

onların doğma ətrafında çox kiçik qala biri ticarət yollarının kəsişməsində bir imtiyazlı mövqedə, Dolgoruky Vladimir prinsipiallıq qatlanmış. Little Moskva, şərqdən və qərbdən tacirlər ev sahibliyi Volqa və şimal sahillərinə çıxışı var. 14 əsr Moskvaya döyüşlərdə və məhv bir çox gətirdi, lakin şəhərin hər işğalından sonra yenidən olunacaq. şahzadə – – Moskva tədricən öz hökmdar əldə uğurla müxtəlif güzəştlər möhkəm yeni bir sıra həll üçün şəxslərin təşviq siyasəti həyata keçirmişdir. sahəsində daimi genişləndirilməsi prinsipiallığı güc və mövqeyini gücləndirmək kömək etdi. dövlət mütləq monarxiya sağ və vərəsəlik üçün uyğun. böyük oğlu gücü etiraz deyil və onun vəzifəli knyazlığının böyük və ən yaxşı torpaqları var idi. Moskvanın etibarlılığı əhəmiyyətli dərəcədə 1380 Mamai üzərində Principality qələbədən sonra artıb – 14-cü əsrdə Rusiyanın əldə ən əhəmiyyətli qələbə biridir. Tiberias – Tarix Moskva artacaq və onun əbədi rəqibi üzərində kömək etmişdir. Şəhərin başqa monqol işğalından sonra iflas bərpa etmək mümkün deyil idi və Moskvanın bir vassal oldu.

dövlətçiliyin gücləndirilməsi

14-cü əsrdə Rusiyanın tarixi tədricən vahid dövlət başçısının da Moskva qoyur. Hələ Orda güclü zülm hələ şimal və qərb qonşuları şimal-şərq torpaqlarında güclü iddiaları. Amma Moskvada pravoslav kilsələri, bu, bir dövlətin yaradılması güclü maraqlı idi kilsə rolu artıb ilk daş vurdu. Bundan başqa, 14-cü əsrdə iki böyük qələbələr üçün bir hadisə oldu. Battle Kulikov sahəsində Altınordu, Rusiya torpaq qovmaq olar ki, göstərdi. Litva Böyük Hersoqluğu ilə uzun müharibə litvalıların məğlubiyyəti ilə başa çatdı və Vilnüs əbədi şimal-qərb colonize cəhdləri tərk etdi. Belə ki, Moskva öz dövlətçiliyinin qurulması istiqamətində ilk addımlar atıb.

SAVAŞIN 14-cü GÜNÜ: UKRAYNA ORDUSU HÜCUMA KEÇİB, RUSLARIN İTKİLƏRİ ARTIR. – Kiyevə 40 minə yaxın əcnəbi hərbçi geldi + VİDEOLAR (Yenilənib)

Rusiya qoşunları axşam saatlarında Mariupoldakı doğum evinə artilleriya zərbəsi endiriblər. Bu barədə Ukrayna Polisi rəhbərinin birinci müavini Vyaçeslav Abroskin öz “Facebook” səhifəsində məlumat verib.

Zərbə nəticəsində iki saylı doğum evi dağıdılıb, çoxlu sayda qadın və körpə həlak olub.

Bundan əlavə, Mariupol Şəhər Şurasının mətbuat xidməti rusiyalı hərbçilərin uşaq xəstəxanasına bir neçə bomba atdığını bildirib.

Ukraynanın hava hücumundan müdafiə qüvvələri isə Rusiya ordusunun atdığı “İsgəndər-M” operativ-taktiki raketini hədəfə çatmadan vura bilib.

Ukrayna KİV-ləri raketin Donetsk vilayətinin Kramatorsk şəhəri üzərində vurulduğunu bildirir. Ukrayna Milli Polisi özünün Telegram-kanalında vurulmuş raketin qalıqlarının fotosunu paylaşıb. Bildirilir ki, raketin qalıqları Kramatorsk ətrafındakı Yasnoqorka qəsəbəsinə düşüb. Zərər çəkənlər yoxdur, polis sakinlərə raketin qalıqlarına yaxınlaşmamağa çağırıb.

Qeyd edək ki, Rusiya hərbi mütəxəssisləri “İsgəndər” raketlərinin bütün müasir hava hücumundan müdafiə sistemlərini dəf edə biləcəyini iddia edir. Raketin hansı vasitə ilə vurulduğu məlum deyil.

Bu arada Ukraynanın paytaxtı Kiyevə 40 minə yaxın xarici hərbçi gedib. Bu barədə kanadalı teleaparıcı Din Blundell “Twitter”də yazıb: “Təxminən 40 000 əcnəbi döyüşçü (hərbi və keçmiş hərbçilər) Kiyevə çatdı”.

O bildirib ki, həmin döyüşçülərdən 500-ü kanadalıdır və onlar öz bölmələrini yaradıblar.

Hərbi əməliyyatlar nəticəsində Ukrayna tərəfinə əsir düşmüş rusiyalı hərbçilər isə yerli və xarici ölkələrin mətbuat nümayəndələrinin qarşısında çıxış ediblər. Mətbuat konfransının açılışında bildirilib ki, çıxış edən şəxslər Rusiya ordusunun kəşfiyyatçılarıdı.

İlk söz alan rusiyalı hərbçi Sergey Qalkin onlarla yaxşı davranıldığını, qida ilə təmin edildiklərini bildirib:

O, Ukraynada hospitalda müalicə aldığı müddətdə Rusiya ordusu tərəfindən mülki əhalinin məskunlaşdığı şəhərin bombardmana məruz qalmasına şəxsən şahidlik etdiyini vurğulayıb.

Çıxış edən Rusiya ordusunun digər əsir düşən hərbi qulluqçusu Vladimir Raskazov isə ukraynalılardan üzr istəyib:

Ukraynanın Xarkov vilayətində Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin və Milli Qvardiyanın bölmələri ərazi özünümüdafiə bölmələri ilə birlikdə Rusiya ordusunun mövqelərinə əks hücuma keçib. Nəticədə ruslar mövqelərini tərk edərək meşəyə qaçıblar. Bu haqda Xarkov vilayət administrasiyasının rəhbəri Oleq Sinequbov özünün Telegram-kanalında bildirib.

“Bizim hərbçilərimiz Derqaçey istiqamətində düşmənə növbəti zərbə endirib. Gecə saatlarında Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin quru qoşunlarının hissələri Milli Qvardiya və ərazi özünümüdafiə bölmələri ilə birlikdə düşmənin reaktiv yaylım atəşi və artilleriya mövqelərinə əks hücuma keçib. Həmin mövqelərdən Xarkov şəhəri sistemli şəkildə atəşə tutulurdu. Onlar uğursuz müdafiə cəhdindəmn sonra hərbi texnikanı, sursatı və ağır silahları ataraq meşələrə qaçıblar”,-vilayət rəhbəri məlumat verib.

Bu arada Belarus könüllülərindən ibarət briqada artıq ukraynalıların tərəfindən döyüşlərə qoşulub. Müvafiq görüntülər sosial şəbəkələrdə yayılıb.

Briqada komandiri bildirib ki, Belarusdan 60-a yaxın döyüşçü gəlib.

Xatırladaq ki, Ukraynada Beynəlxalq Müdafiə Legionu yaradılıb. Legiona xarici dövlətlərin vətəndaşları qoşula bilər.

Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı Rusiyanın 2 həftə ərzində verdiyi itkiləri də açıqlayıb.

Bildirilir ki, fevralın 24-də Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayandan 12 000-dən çox rusiyalı hərbçi öldürülüb.

Bundan başqa Rusiyanın verdiyi itkilərə aiddir: 317 tank, 1070 Piyadaların Döyüş Maşını, 120 artilleriya qurğusu, 56 reaktiv atəş sistemi, 28 hava hücumundan müdafiə sistemləri, 49 hərbi təyyarə, 81 hərbi helikopter, 482 hərbi avtomobil, 3 sürət kateri, 60 yanacaq çəni olan avtomobil, 7 əməliyyat-taktik səviyyəli pilotsuz uçuş aparatı itirib.

Bu gün Rusiya-Ukrayna müharibəsinin 14-cü günüdür. Ukraynanın şimal-qərb istiqamətində Polesye və Volınsk əməliyyat dairələrində, eləcə də Ukraynanın dövlət sərhədində yerləşən Nejin, İvanisa, Trostyanes yaşayış məntəqələrində, Çerniqov şəhərində döyüşlər davam edir.

Bu barədə Ukrayna Müdafiə Nazirliyi feysbuk səhifəsində məlumat yayıb.

Bildirilib ki, müdafiə qüvvələri paytaxt Kiyev şəhərindən Rusiya qoşunlarını geri oturdur. Qeyd olunub ki, cənub istiqamətində müdafiə qruplarının Ukrayna milli sərhədini, dəniz sahillərini, hava limanlarını, vacib infrastrukturlarını müdafiəsi davam edir .

“Qoşunlar başqa istiqamətlərdə sabitliyin qorunması və ərazilərin müdafiəsi üzrə əməliyyat tədbirləri keçirirlər”, – nazirlikdən bildirilib.

Rəsmi informasiyaya əsasən, Ukrayna ordusunun Hava Hücumundan Müdafiə Qüvvələri Rusiya qoşunlarının mövqelərinə raket-bomba zərbərləri endirir, döyüş dəstələrinin və ölkənin vacib infrastrukturlarının hava hücumundan müdafiəsini reallaşdırırlar.

Məlumata görə, şəxsi heyətdən çoxsaylı itki verən qarşı tərəf təlim tədbirləri adı altında yığım edərək onları işğal etdiyi Krım ərazisində, Krasnodar vilayətində, Donetsk və Luqanskın ayrı-ayrı rayonlarında yerləşdirir.

Qeyd olunub ki, Rusiya tərəfi Ukraynada döyüşmək üçün könüllülərin yığılması istiqamətində fəallığı artırıb: “Ukrayna ilə döyüşmək üçün Moldovanın tanınmayan Dnestryanı bölgəsindən 800-dək əsgər toplanıb, ancaq onların mənəvi-psixoloji vəziyyəti çox aşağı səviyyədədir.

Bildirilib ki, Çerniqov vilayətində Rusiya hərbçiləri tərəfindən müvəqqəti olaraq ələ keçirilən ərazilərdə qarşı tərəf beynəlxalq humanitar hüququ pozaraq silah və hərbi texnikanın yaşayış binaları və yerlərində gizlədir. Xersonda Rusiya hərbçiləri mülki paltar geyinərək Nikolayev şəhəri istiqamətində hərəkət edirlər.

Ukraynanın Ərazi Müdafiə Silahlı Qüvvələri ölkənin Çerniqov vilayətində Rusiyanın hərbi texnika karvanını dağıdıb.

Bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahı məlumat yayıb.

Bir müddət əvvəl isə Xarkov vilayətində Rusiyanın hərbi texnika karvanının dağıdıldığına dair məlumat yayılmışdı. Bildirilib ki, Ukrayna hərbçiləri Xarkov ətrafında əks-hücuma keçib.

Vilayət dövlət administrasiyasının başçısı Oleq Sinequbov Rusiya hərbçilərinin Belqorod istiqamətində geri çəkildiklərini söyləyib və yerli sakinləri diqqətli olmağa çağırıb.

Bu arada Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Ukraynada itirdiyi qüvvələrin sayı məlum olub. Bu barədə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı feysbukda məlumat yayıb.

Məlumata görə, Rusiya qoşunlarının şəxsi heyəti arasında çox sayda canlı qüvvə və hərbi texnika itkisinə görə böyük vahimə yaşanır.

Bildirilib ki, indiyədək 12 000-dən çox hərbçi zərərsizləşdirilib, 251 nəfər əsir götürülüb.

Bundan başqa, hücum edən tərəfin 49 təyyarə, 81 helikopter, 317 tank, 1 070 zirehli döyüş maşını, 120 artilleriya qurğusu, 28 hava hücumundan müdafiə sistemi, 56 reaktiv yaylım atəş sistemi, 60 yanacaq sisterni, 7 PUA, 3 qayıq, 482 avtomobil texnikası məhv edilib.

“Məlumatlar daha dəqiq olur. Hesablama hərbi əməliyyatların yüksək intensivliyi ilə çətinləşir”, – məlumatda vurğulanıb.

ABŞ kəşfiyyatının hesabatında da Rusiyanın böyük itkilərə məruz qalıb. Məlumatda bildirilir ki, Rusiya qoşunları mövcud hərbi texnikasının 10 faizini Ukraynada itirib.

Məlumata görə, Rusiya Ukraynada hərbi əməliyyatlar keçirdiyi iki həftə ərzində fəaliyyətdə olan hərbi texnbikasını 8 faizdən 10 faizədək itirib. Hazırda bu texnika ya məhv edilib, ya da yarasız hala gətirilib. Bildirilib ki, itirilən texnikaya tank, təyyarə, artilleriya və başqa hərbi əmlak daxildir. Məlumata görə, bu, ötən həftki itkidən iki dəfə çoxdur. Kəşfiyyatın məlumatına görə, Rusiya ötən həftə hərbi texnikasının 3-5 faizini itirmişdi.

Bildirilib ki, ABŞ Müdafiə Nazirliyinin hesabatına əsasən, Rusiya Ukrayna hərbi gücünü təxminən 100 faizindən istifadə edir.

Qeyd edək ki, Rusiya da şəhərləri bombalamaqda davam edir. Rusiya qoşunları Ukraynanın Sumı vilayətində yaşayış binalarına aviazərbələr endirib. Bu barədə Ukraynanın Fövqəladə Hallar Dövlət Xidməti “Telegram” səhifəsində məlumat yayıb.

“Martın 9-da düşmən aviasiyası Lebedin şəhərinin Şevçenko küçəsində yaşayış binalarına zərbə endirib. Xilasedicilərin və yerli sakinlərin operativ tədbirləri nəticəsində ikisi uşaq olmaqla 5 nəfər evlərin dağıntıları altından çıxarılıb. Həmçinin aviazərbə nəticəsində 2 yaşayış binası dağılıb”, – deyə məlumatda bildirilir.

İşğalçı ölkədən olan terrorçular artıq Ukraynada 61 xəstəxananı sıradan çıxarıblar.

Bu barədə ölkənin səhiyyə naziri Viktor Lyaşko telemarafon zamanı xəbər verib. Onun sözlərinə görə, onların bir hissəsinin pəncərələri zədələnib, mərtəbələri atəşə məruz qoyulub. Nazir qeyd edib ki, xüsusilə, İzyumdə xəstəxana məhv edilib.

O, həm də danışıb ki, Volnovaxda xəstəxananın qəbul şöbəsi dağıdılıb, şöbə bu il açılmışdı.

Ukraynanın enerji naziri German Qaluşçenko isə deyib ki, “Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasında (AES) 500-ə yaxın rus əsgəri və 50 ağır texnika var.

“Zavodun işçiləri fiziki və psixoloji cəhətdən tükəniblər”, – Qaluşçenko bildirib.

Nazirin sözlərinə görə, AES-də silahdan istifadə nəticəsində baş verəcək qəza Avropa miqyasında fəlakətə gətirib çıxaracaq: “Bunun məsuliyyəti tamamilə Rusiyanın üzərinə düşəcək. Bu baş verərsə, avropalılar evlərinin rahatlığını radiasiya sığınacaqları ilə əvəzləməli olacaqlar”.

Qaluşçenko beynəlxalq tərəfdaşları atom elektrik stansiyaları ətrafında hərbi əməliyyatları qadağan etmək, Rusiya qoşunlarını ələ keçirilən nüvə obyektlərindən çıxarmaq və Ukrayna səmasını bağlamaq üçün bütün tədbirləri görməyə çağırıb.

Qeyd edək ki, martın 8-də Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik bildirib ki, Çernobıl Atom Elektrik Stansiyası artıq BMT-nin nüvə nəzarət orqanına məlumat ötürmür. Agentlik Ukrayna obyektində Rusiya mühafizəsi altında işləyən işçilərlə bağlı narahatlığını ifadə edib.

Xatırladaq ki, Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası martın 4-dən Rusiya ordusunun nəzarətindədir. Fevralın 24-də isə Rusiya qüvvələri Çernobıl zonasını ələ keçirib.

AzPolitika TikTokda:

Şərhlər

TT 2022-03-10 06:13:00
Eli 2022-03-09 16:56:13

Özünü dünyanın en güclü dövleti hesab eden Rusiyanın Ordusunın bugünki veziyyeti -Ukraynada herbi gücünüm 10- ni itirib.İkinci Dünya müharibesinde İkinci cebhe açılmasaydı Ruslar tebii ki meğlub olardılar.1937- ci ili yaşamış SSRİ xalqları döyüşe arxalarınca gelenНКВД qoşunlarının süngüsünün hücünr gedirdiler.Bu menim fikrim deyil,SSRİ Baş Qerargahının QRU-nun keçmiş emekdaşı Viktor Suvorovun fikirleridir yeni rusların.Mğharibeni de Hitler yox -ruslar Stalin başlayıb.Bunların her bir işi saxtadır.

Türk Turan 2022-03-09 16:39:54

Ay qardaşlar təsəvvür edirsiniz bu nə deməkdir? Belarusiyadan, putinin “müttəfiqi” olan bir ölkədən əsgərlər rusiyaya qarşı döyüşmək üçün Ukraynaya gəlir. Əla xəbərdir. Azərbaycan da Ukraynaya kömək eləməlidir. Allah Ukraynaya kömək olsun!