5 elektrostatik sahədə görülən işi necə hesablaya bilərik

Rejim mürəkkəb məlumat dəstlərinin sıralanmasını qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilən mərkəzi meyl ölçüsüdür. O, həmçinin müxtəlif növ məlumatların mərkəzi meylini qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilər.

5 elektrostatik sahədə görülən işi necə hesablaya bilərik

“Orta” termini çox vaxt adətən bir qrup nömrə ilə təmsil olunan rəqəmə aiddir. Riyaziyyatda bu termin tez-tez mərkəzi nöqtəyə və ya orta nöqtəyə istinad etmək üçün istifadə olunur.

Bu səhifədə siz müxtəlif növ ortalamalar və onların bəzən necə yanıltıcı ola biləcəyini öyrənəcəksiniz. Kalkulyatorumuzdan istifadə edərək orta ortalamanı hesablaya bilərsiniz və düsturu da öyrənəcəksiniz.

3 orta göstərici nədir?

Orta, indeks və ya çoxluqdakı bütün ədədlərin orta qiymətini göstərən ədəddir. Üç növ orta var: orta, orta və rejim.

Orta orta

Arifmetik orta orta və ya ortanın ölçüsüdür. O, bir qrup ədədin cəmini götürür və sonra həmin məbləği seriyada istifadə olunan rəqəmlərin sayına bölür.

Standartdan başqa, insanlar harmonik orta və həndəsi orta kimi digər vasitələrdən də istifadə edirlər. Onlar həmçinin iqtisadi məlumatlarla bağlı müxtəlif hesablamalar apararkən kəsilmiş ortadan istifadə etməyə meyllidirlər.

Arifmetik orta həmişə ideal deyil, çünki o, reallığı yalnız bir yüksək fərqləndirici dəyərlə təhrif edə bilər.

Orta orta düstur:
s = şərtlərin cəmi
n = terminin sayı

Orta orta

Median rəqəm azalan və ya artan qaydada düzülmüş nömrələr siyahısında orta rəqəmdir.
Medianın dəyərini müəyyən etmək üçün əvvəlcə ədədlər aşağıdan yuxarıya doğru sıralanmalıdır.

Orta rejim

Rejim məlumat dəstində ən çox istifadə olunan dəyərdir. Bu, tək dəyər ola bilər, çox dəyərli ola bilər və ya heç bir dəyər ola bilməz.

Statistik paylanma adətən zəng əyrisi paylanması kimi təqdim olunur. Bu bölgü göstərir ki, orta (orta) dəyər orta nöqtədə mərkəzləşir, bu da dəyərlərin pik tezliyini vurğulayır.

Rejim mürəkkəb məlumat dəstlərinin sıralanmasını qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilən mərkəzi meyl ölçüsüdür. O, həmçinin müxtəlif növ məlumatların mərkəzi meylini qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilər.

Niyə orta göstəricilər tez-tez yanıltıcı olur?

Birinci ümumi səbəb hər hansı bir məlumat dəstində kənar göstəricilərin olmasıdır. Onlar adətən ən yaxşı şəkildə məlumat nöqtələrinin əksəriyyətinin bir xətt və ya sahə ətrafında toplandığı bir qrafikdə görünür. Bu ssenaridə məlumat dəstinin ortalaması tez-tez onların istiqamətinə çəkilir.

İkinci ümumi səbəb odur ki, bir çox insanlar ortalamanı “tipik” hesab edirlər. Bu doğru deyil. Bu etiket üçün bir çox istisnalar var. Məsələn, orta boşanma nisbəti yaş, təhsil, irq və din kimi müxtəlif amillərə görə geniş şəkildə dəyişir.

Üçüncü ümumi səbəb isə bir çox insanın statistik səhvlərə yol verməsidir. Məlumat nöqtələri toplusunun orta qiymətini bir nöqtəyə tətbiq etmək və onun doğru olduğunu düşünmək statistik səhvdir. Verilənlərin həmişə paylandığını fərz etsək belə, hər hansı bir nöqtənin onun ortalaması ilə eyni olma ehtimalı 50% təşkil edir.

Məqalə müəllifi
Angelica Miller

Angelica psixologiya tələbəsi və məzmun yazarıdır. Təbiəti sevir və sənədli filmləri və təhsilli YouTube videolarını sevir.

VERGİLƏR

Gecə vaxtında iş rejimi iki halda mümkündür: yalnız gecə növbəsində işləyənlər (mühafizəçi, gözətçi və s.) və növbəli iş rejimində işləyənlər (kassirlər, sorğu mərkəzinin əməkdaşları, bəzi dövlət orqanlarının (təcili yardım, polis, fövqalədə hallar və s.) müəyyən işçiləri və s.). Bu rejimdə çalışanlara əməkhaqqının hesablanması ilə bağlı sualları iqtisadçı ekspert Anar Bayramov şərh edir.

Əvvəlcə gecə növbəsində işləyənlərin əməkhaqlarının hesablanması qaydasını nəzərdən keçirək. Əmək Məcəlləsinin 164-cü maddəsinə əsasən, gecə vaxtı yerinə yetirilən işə əməkhaqqı işəgötürən tərəfindən,Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş həddən aşağı olmamaq şərti ilə ödənilir.

Nazirlər Kabinetinin 5 aprel 2001-ci il tarixli, 74 saylı “Gecə vaxtı yerinə yetirilən iş, habelə çoxnövbəli iş rejiminə görə əmək haqqı həddinin müəyyən edilməsi barədə” qərarına əsasən, gecə vaxtı yerinə yetirilən işin hər saatına görə işçiyə onun saatlıq tarif (vəzifə) maaşının 20 faizi həddində əlavə haqq müəyyən edilib.

Misal. Gecə növbəsi olmayan marketdə kassir vəzifəsində işləyən işçinin əməkhaqqı 500 manatdır. İşçinin 5 günlük həftəlik iş rejimində iş saatı saat 16:00-da başlayır və saat 24:00-da bitir. İş saatından göründüyü kimi, işçinin cəmi iki saatı (saat 22:00-dan 00:00-ə qədər olan müddət) gecə vaxtına təsadüf edir.

Bu zaman işçinin əməkhaqqının hesablanması aşağıdakı qaydada aparılır:

2019-cu ilin oktyabr ayında 23 iş günü olmasını nəzərə alsaq, işçinin hər saatına düşən əməkhaqqı 2,72 manat (500 manat / (23 gün x 8 saat)) təşkil edəcək.

Aylıq əməkhaqqı = 23 gün x 8 saat x 2,72 manat(ümümi iş saatlarına görə əmək haqqı) + 23 gün x 2saat x 2,72 manat x 20% (gecə vaxtına görə əlavə) (2 saatlıq gecə vaxtına görə hesablanan əlavə əmək haqqı)= 500+ 25.02= 525, 02 manat.

Sual: Bu cür iş rejimi növbəli iş rejimi sayılmır, o zaman axşam növbəsi anlayışı bu hala niyə tətbiq olunmur?

Ədliyyə və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirliklərində qeydiyyata alınan “Gecə vaxtı yerinə yetirilən işə və çoxnövbəli iş rejiminə görə əməkhaqqının ödənilməsi barədə” İzahatın 6-cı bəndinə əsasən, qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq təşkil olunan digər iş rejimləri (iş gününün hissələrə bölünməsi və s.) çoxnövbəli vəya ikinövbəli iş rejimlərinə aid edilmir. Belə iş rejimlərində çalışan işçilərə gecə vaxtına düşən iş vaxtının hər saatına görə saatlıq tarif (vəzifə) maaşının 20 faizi həddində əlavə haqq verilir.

O səbəbdən də gecə vaxt görülən işləri iki yerə ayırdıq ki, məsələ daha aydın olsun. Bizim misalımızda axşam növbəsi yoxdur, çünki bu iş rejimi çoxnövbəli iş rejimi hesab edilmir.

Fəxriyyə İkramqızı