Kompüter texnalogiyalari əsaslari kitab osman gündüz
Gender elminə giriş [Mətn]: [Məcmuə] /Müəllif kol. F.F.Fərəcova və b.; Elmi red. F.T.Məmmədov və b.; Məsləhətçi UNFPA: N.S.Abbaszadə; Qərb Universiteti Qender Araşdırmaları Mərkəzi (GRC); BMT-nin Əhali Fondu (UNFPA) II cild.- B.: 2005.- 592 s.
Kompüterin əsas xarakteristikaları
Kompüterin əsas xarakteristikaları bugünkü, elektron dərsimizin əsas mövzusu olacaq. Odur ki, əziz dostlar, dəyərli oxucularım və dinləyicilərim, həmçinin gadirov.com saytının daimi ziyarətçiləri, youtube abunəçilərim və sosial şəbəkə istifadəçilərim sizləri Kompüter Texnologiyasının Əsasları moduluna həsr olunmuş elektron dərsliyində salamlayıram.
- 1 Kompüterin əsas xarakteristikaları
- 1.1 Kompüterin əsas xarakteristikalarına nələr daxildir?
- 1.2 Kompüterin işləmə sürəti dedikdə nə başa düşülür?
- 1.3 Kompüterin məhsuldarlığı nədir?
- 1.4 Yaddaş tutumu (həcmi) dedikdə nə başa düşülür?
- 1.5 Hesablama dəqiqliyi nədir?
- 1.6 Prosessorun Əmrlər sistemi nədir?
- 1.7 Kompüterin qiymətinə hansı amillər təsir edir?
- 1.8 Kompüterin iş etibarlığı dedidkə nə başa düşülür?
Kompüterin əsas xarakteristikaları
Kompüterin əsas xarakteristikalarına nələr daxildir?
Kompüterin əsas xarakteristikalarına işləmə sürəti, yaddaş tutumu, hesablama dəqiqliyi, əmrlər sistemi, qiyməti və iş etibarlılığı daxildir.
Kompüterin işləmə sürəti dedikdə nə başa düşülür?
Kompüterin işləmə sürəti prosessorun bir saniyədə yerinə yetirdiyi sadə əməliyyatların sayı ilə təyin olunur. Sadə əməliyyatlara toplama, göndərmə, müqayisə və s. aiddir. Kompüterin işləmə sürəti yaddaşın təşkilindən çox asılıdır. İnformasiyanın yaddaşdakı götürülməsinə sərf olunan vaxt işləmə sürətinə xeyli təsir edir. Qiymətindən, tətbiq sahəsindən və s. asılı olaraq işləmə sürəti saniyədə yüz minlərdən milyardlara qədər olan kompüterlər istehsal olunur.
Mürəkkəb məsələlərin həllində işləmə sürətini artırmaq üçün bir neçə kompüter birləşdirilib, vahid komplekslərində istifadə olunur. Qeyd edək ki, işləmə sürəti əsas etibarı ilə prosessordan asılı olduğundan çox vaxt o, (pik sürəti) prosessorun meqaherslərlə ölçülən takt tezliyi ilə təyin olunur.
Kompüterin məhsuldarlığı nədir?
İşləmə sürəti ilə yanaşı çox vaxt məhsuldarlıq anlayışından da istifadə olunur. Məhsuldarlıq vahid zaman ərzində kompüterdə həll olunan məsələlərin orta sayı ilə təyin olunur. Məhsuldarlıq kompüterin işini bütövlükdə xarakterizə edir. Əgər işləmə sürəti əsasən kompüterin elementləri ilə əlaqəlidirsə, məhsuldarlıq kompüterin arxitekturası və həll olunan məsələlərin tipləri ilə bağlıdır.
Məhsuldarlıq prosessorun və daxiletmə-xaricetmə qurğularnın işləmə sürətlərindən, məsələlərin həll prosesinin gedişindən və s. asılıdır. Daxiletmə-xaricetmə əməliyyatlarının emal əməliyyatları ilə eyni vaxtda yerinə yetirilməsi ilə çoxproqramlı və çoxprosessorlu rejimlərdən istifadə etməklə məhsuldarlığı artırmaq olar. Çoxprosessorlu sistemlərdə məhsuldarlıq xeyli artır.
Yaddaş tutumu (həcmi) dedikdə nə başa düşülür?
Yaddaş tutumu (həcmi) kompüterin yaddaşında saxlana bilən informasiyanın maksimum miqdarı ilə təyin olunur. Yaddaş tutumu baytlarla ölçülür. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, kompüterdə yaddaş 2 cür olur: daxili və xarici. Daxili (və ya əsas) yaddaşın tutumu müxtəlif kompüterlərdə müxtəlif olur və ünvanlaşdırma sistemi ilə təyin olunur.
Müasir kompüterlərdə daxili yaddaş standart tutuma malik olan modullardan təşkil olunduğundan, modulların sayını artırmaqla yaddaş tutumunu artırmaq olar. Müasir kompüterlərdə xarici yaddaş blok strukturuna və dəyişdirilə bilən konstruksiyaya malik olduğundan, onun tutumu praktik olaraq qeyri-məhdud olur.
Hesablama dəqiqliyi nədir?
Hesablama dəqiqliyi ədədlərin təsviri üçün istifadə olunan mərtəbələrin sayından asılıdır. Müasir kompüterlərdə 32 və ya 64 mərtəbəli prosessorlardan istifadə olunduğundan, kifayət qədər böyük dəqiqlik almağa imkan yaranır.
Bu azlıq etdikdə ikiqat və ya üçqat sayda mərtəbələrdən istifadə etməklə dəqiqliyi istənilən qədər artırmaq olar.
Prosessorun Əmrlər sistemi nədir?
Əmrlər sistemi — prosessorun yerinə yetirə bildiyi əmrlər toplusudur. Əmrlər sistemi prosessorun hansı əməliyyatları yerinə yetirdiyini, əmrdəki operandların sayını, əmrin formatını təyin edir.
Əmrlər vasitəsilə kompüter toplama, çıxma, vurma, bölmə, müqayisə etmə, yaddaşa yazma, ədədi bir registrdən digərinə köçürmək və s. kimi əməliyyatları yerinə yetirir. Hesablamaların xüsusiyyətini nəzərə almaq üçün əmrlər modifikasiya oluna bilir. Modifikasiyaları nəzərə almaqla kompüterlərdə orta hesabla 100-ə qədər əmrdən istifadə olunur. Müasir kompüterlərdə əmrlər sisteminin formalaşmasında 2 üsuldan istifadə olunur. Birinci, ənənəvi üsul, tam dəstli (komplekt) əmrlərin icrası üçün prosessorun yaradılmasıdır. Buna kompüter texnikasında CISC (Complete Instruction Set Computer — tam dəstli əmrlər komplekti) arxitekturası deyilir. İkinci üsulda kompüter əsasən ən sadə və tez-tez istifadə olunan əmrləri yerinə yetirir və bununla da prosessor nisbətən sadələşir və işləmə sürəti artır. Buna RISC (Redused Instruction Set Computer- ixtisarlanmış dəstli əmrlər kompüteri) arxitekturası deyilir.
Kompüterin qiymətinə hansı amillər təsir edir?
Kompüterin qiyməti bir çox amildən, o cümlədən, işləmə sürətindən, yaddaş tutumundan, əmrlər sistemindən və s. asılıdır. Qiymətə həmçinin kompüterin tərkibi və ilk növbədə, xarici qurğuların sayı və çeşidi təsir edir. Proqram təminatı da kompüterin qiymətinə xeyli təsir edir.
Kompüterin iş etibarlığı dedidkə nə başa düşülür?
Kompüterin iş etibarlığı — müəyyən şərtlər daxilində və müəyyən vaxt müddəti ərzində kompüterin öz xassələrini saxlamaq qabiliyyətidir. Kompüterin iş etibarlılığının göstəriciləri aşağıdakılardır:
- müəyyən şərtlər daxilində və müəyyən vaxt müddəti ərzində kompüterin dayanmadan işləməsi ehtimalı;
- nasazlıqların aşkarlanması və aradan qaldırılması;
- kompüterin işinin bərpasına sərf olunan vaxt.
Mürəkkəb struklura malik olan hesablama kompleksləri və sistemləri üçün «nasazlıq» şərti anlayışdır. Burada müəyyən elementin nasazlığı kompleksin (sistemin) işini dayandırmır, yalnız onun iş səmərəliyini azaldır.
Kompüterin digər xarakteristikaları da, məsələn, universallığı, proqram uyğunluğu, çəkisi, ölçüləri, enerji sərfi və s. müəyyən əhəmiyyət kəsb edirlər. Onlar kompüterin konkret tətbiq sahəsini qiymətləndirərkən nəzərə alınır.
© İstifadə edilərkən gadirov.com-a istinad olunmalıdır
Sizə aşağıdakı mövzular faydalı ola bilər:
- Sistem blokun ön hissəsi
- APPLE platforması haqqında məlumat
- Kompüterin əsas avadanlıqları haqqında ümumi məlumat
- IBM platforması haqqında məlumat
- Müasir fərdi kompüterlərin platformaları
Kompüter texnalogiyalari əsaslari kitab osman gündüz
Gaarder Jostein. Sofinin dünyası [fəlsəfə tarixi haqqında roman] /Jostein Gaarder; ingilis dilindən tərc. Nərmin Kamal.- Bakı: Qanun, [2011].- 559, [1] s.
Gecə vaxtı yerinə yetirilən iş və çoxnövbəli iş rejiminə görə əmək haqqının ödənilməsi barədə izahat: Azərbaycan Respublikasının Qanunlar toplusu Buraxılışa məsul: Ə.Babayev.- B.: BUSİNESSPRESS, 2002.- 4 səh.
Gelin Feliks Davıdoviç. Materialşünaslıq [Mətn]: metalçılar üçün vəsait: proqlamlaşdırma elementləri ilə /F.D.Gelin, E.İ.Krupitski (red.), İ.P.Poznyak; tərc.ed. E.Kərimova.- Bakı: Maarif, 1983.- 272 s. , cədv., şək. ; 22 sm.
Gender elminə giriş [Mətn]: [Məcmuə] /Müəllif kol. F.C.Məmmədova və b.; Elmi red. E.Ş.Hüseynova və b.; Məsləhətçi UNFPA: N.S.Abbaszadə; Qərb Universiteti Qender Araşdırmaları Mərkəzi (GRC); BMT-nin Əhali Fondu (UNFPA).- I cild.- B.: 2005.- 476 s.
Gender elminə giriş [Mətn]: [Məcmuə] /Müəllif kol. F.F.Fərəcova və b.; Elmi red. F.T.Məmmədov və b.; Məsləhətçi UNFPA: N.S.Abbaszadə; Qərb Universiteti Qender Araşdırmaları Mərkəzi (GRC); BMT-nin Əhali Fondu (UNFPA) II cild.- B.: 2005.- 592 s.
Gender sosiologiyası / Müəll. tərt.: A.V.Axundov; Qərb Universiteti, Gender Araşdırmaları Mərkəzi.- Bakı: 2003.-180 s.
Gender sosiologiyası kursu üzrə tədris proqramı: Ali məktəb müəllim və tələbələri üçün Qərb Universiteti, Gender Tədqiqatları Mərkəzi; Müəllif – tərt.: A.B.Axundov; Elmi red.: A.B.Əzimov; Rəyçilər: İ.Məmmədzadə, M.Abdullayeva.- B.: 2001.- 17 səh.
Gender sosiologiyası kursu üzrə tədris proqramı [Mətn]: ali məktəblərin müəllimləri və tələbələri üçün /müəllif-tərt. А. B.Axundov; elmi red. А.B.Əzimov; Qərb Universiteti, Gender Araşdırmaları Mərkəzi.- Bakı: [s.n.], 2003.-13 s.
Gender və mədəniyyət kursu üzrə tədris proqramı: Ali məktəb müəllim və tələbələri üçün Qərb Universiteti, Gender Tədqiqatları Mərkəzi; Müəllif – tərt.: F.F.Fərəcova; Elmi red.: A.Abbasov; Rəyçilər: Z.A.Quluzadə, A.B.Axundov.- B.: 2001.- 20 səh.
Gender tədqiqatlarının hüquqi aspektləri kursu üzrə tədris proqramı: Ali məktəb müəllim və tələbələri üçün Qərb Universiteti, Gender Tədqiqatları Mərkəzi; Müəllif – tərt.: E.N.Hacıyeva; Elmi red.: İ.İ.Musayev; Rəyçilər: E.R.Kərimov, M.N.İmanov.- B.: 2001.-16 səh.
Gender təliminə dair metodiki vəsait / Qərb Universiteti, Gender Araşdırmalar Mərkəzi; �ərt.: Rza Ə.Zülfüqarzadə; Tərcüməçilər: R.Zülfüqarzadə, �.Qasımova, N.Həşimova.- Bakı: Qərb Universiteti Gender Araşdırmalar Mərkəzi NPM, 2003.- 205 səh.+ 39 səh. əlavə , cədvəl ;
Gender terminlərinin izahlı lüğəti [Mətn] /tərt. ed. və red. R.İbrahimbəyova; UNFPA.- B.: [s. n.], 2005. 201, [1] s.
Genetik modifikasiya olunmuş ərzaq məhsullarının Azərbaycanın istehlak bazarında yayılma təhlükəsi [Mətn]: məqalələr toplusu /AMEA, İnsan Hüquqları İn-tu; layihənin elmi rəhbəri A.İ.Mustafayeva; [red. İ. Məmmədli].- B.: Elm və təhsil, 2010.- 74, [2] s. şək., cədv
Genetika və toxumçuluq fənni üzrə tədris proqramı AOYU-nin biologiya və aqronomluq fakültəsinin tələbələri üçün.- Bakı : Qanun , 2011. – 16 [] s.
“Gender : qadın və hüquq”, respublika elmi-praktik konfransı 1998 ; [Bakı]. Gender : qadın və hüquq [Mətn] : respublika elmi-praktik konfransının materialları : 10 iyul 1998 /red. heyəti: F. Əhmədova, N. Rəsulbəyova, Q. Nəcəfova ; Azərb. Resp. İqtisad Məhkəməsi, BMT İP “Gender İnkişafda” Qurumu. Bakı: 1998.- 76 s.: 20 sm.
Gender: tarix, cəmiyyət, mədəniyyət [Mətn] /Qərb Universiteti, Gender Araşdırmalar Mərkəzi; Müəlliflər: F.C.Məmmədova, Ü.H.Hacıyeva, M.M.Əliyeva və b.; Məsul red. Q.K.Quliyev.- Bakı: [Qərb Universiteti NPM], 2003.- 356 s.
Geologiya terminləri lüğəti [Mətn] /Red.: A. Əlizadə, Ə.Ş.Şıxəlibəyli; Tərtib ed: R.N.Abdullayev, A.Əlizadə, Ş.F.Mehdiyev və b.; Azərbaycan Elmlər Akademiyası Geologiya İnstitutu, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti, Azərbaycan Dövlət Geologiya və Mineral Ehtiyatları Komitəsi.- B.: Elm, 1996.- 360 s. cədv
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti [Mətn] /Müəllif: Q.Ə.Əliyev və b.; Baş red.: A.Əlizadə; Məsul red.: Q.Əliyev, A.Pənahov; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Geologiya İnstitutu, Terminologiya Komissiyası.- Bakı: Nafta-Press, 2006.- 680 s.
Geologiya terminləri lüğəti /tərt. ed. A.S.Bayramov (red.) [və . b.]; red. Ş.F.Mehdiyev; Azərb. SSR EA-nın Rəyasət Heyəti Yanında Terminologiya Komitəsi.- Bakı: AzSSR EA 1958.- 171, [1] s.“Geotektonika” fənni üzrə laboratoriya işləri üçün tapşırıqlar və onların yerinə yetirlməsinə dair metodik göstərişlər [Mətn] /Tərt. ed.: B.Ə.Hacıyev, A.Q.Abbasov, M.M.Abasov; Red.: A.Ə.Kərimov; Təhsil Problemləri Üzrə Respublika Elmi-Metodik Mərkəzi, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası.- B,: Azərb. DNA, 1998.- 52 s.: cədvəl, ill., 20 sm.
Gerasimov Y.İ. Fiziki kimya kursu dərs vəsaiti [Mətn] : /Y.İ.Gerasimov [və b.]; tərc. ed. S.Ələkbərova, C.Zülfüqarlı ; red. A.Muxtarov I cild.- Bakı: Maarif, 1968.- 620 s. , cədv., şək. ; 22 sm.
Gete Yohann Volfqanq. Faust [Mətn] /Yohann Volfqanq Gete; Tərcümə edən. Əhməd Cəmil; Red. M.Rzaquluzadə.- B.: Öndər, 2004.- 560 s.
Gəldim, gördüm. mənimsədim [Mətn] : Azərbaycan mədəni ənənələrinin mənimsənilməsi erməni ənənəsi haqqında /Azərbaycan Respublikası Müəllif Hüquqları Agentliyi. Bakı: Azərb. Resp. Müəl. Hüquqları Agentliyi, 2016.- 113 s.: 21 sm.
Gəlimli, gedimli dünya. [Mətn ] : şeirlər /tərt. ed. B.Vahabzadə (ön söz), R.Bəşirli.- B. Gənclik; 1983.- 159, [1] s.
Gəlirdən çıxılmalı olan təmir xərclərinin mühasibat uçotunda əks olunmasına dair təlimat [Mətn]: Azərbaycan Respublikasının qanunlar toplusu. Burax. məsul: Ə.Babayev.- B.: BUSİNESS PRESS, 2002.- 12 s.
Gəlirlərdən (hasilatdan) verginin hesablanması və ödənilməsi [Mətn]: təlimat /Red. heyəti: Ə.Babayev, T.Kuzmina, K.Şükürov.- Bakı: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1997.- 8 s. , cədv.; 21 sm.
“Gənc professional” : 1 Audiovizual festivalı 12-14 oktyabr 2001 Rəssam və tərtibatı: H.Mehdiyev Gənc professional 1 Audiovizual festivalı (1; 2001; Bakı)B.: 2001.- 58 səh .
Gəncə aeroportunun iqlim xarakteristikaları [Mətn] /”Azərb. Hava Yolları Dövlət Konserni”, Milli Aviasiya Akademiyası, “Azəraeronaviqasiya” müəssisəsi; A.M.Paşayev, V.Z.Sultanov, N.Ş.Hüseynov, R.N.Nəbiyev; ümumi red. A.M.Paşayev [və b.]B.: [s. n.], 2003.- 163 s. cədv
Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri [Mətn] Red.: Vasif Quliyev; Ön söz, tərcümə, qeyd və şərhlərin müəllifi: Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı)Bakı: 2000.- 576 s.Terminoloji lüğət: səh. 571-573
Gəncə-Qars Baytarlıq simpoziumu. Gəncə-Qars Baytarlıq simpoziumunun materialları / Məsul red.: M.İ.Cəfərov; Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyası; Qars Qafqaz Universiteti.- Gəncə: AKTA, 2003.- 313 s.
Gəncə tarixinin aktual problemləri [Mətn]: II elmi-praktik konfransın materialları: AMEA-nın 65 illiyinə həsrolunurred. və ön sözün müəl. F.Əliyev, H.Sadıqov, MƏliyev; məsl. E.Əzizov. “Gəncə tarixinin aktual problemləri”, elmi-praktik konfrans (2; 2010; Gəncə).- Gəncə: Elm, 2010.- 362 s.
Gəncəli,Rövşən. (Yusifov Rövşən Məmməd oğlu). Elə yaşa sən ömrünü. [Mətn]:-R.Gəncəli ;red. və ön söz.müəl. N.Əsgərov.
Bakı: Elm və təhsil, 2015.326, [2] s.: portr., ill., 21 sm.Gəncəli Sabir. Ailə. Nəsillər, ailələr, talelər. Ev üçün, ailə üçün ensiklopedik toplu /S.Gəncəli II kitab.- Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı, 2011.- 168 s. , portr., fotoşək. ; 28 sm.
Gəncəli Sabir. Qadın, gözəllik və ülviyyət [Mətn]: ensiklopedik toplu (azərbaycan, ingilis və rus dillərində) /S.Gəncəli; ön söz. Z.Quliyeva.- Bakı: Azərbaycan, 2001.- 336 s. , fotoşək., portr., ill. ; 27 sm.
Gəncəli Sabir . 777 sual. [Mətn]: düşündürücü, əyləncəli ensiklopedik toplu /S.Gəncəli; foto R.Sadıqov.- Bakı: Azərbaycan, 2008.- 231, [1] s.
Gəncənin maddi mədəniyyət abidələri [Mətn] Gəncə Şəhər İcraHakimiyyəti, Gəncə Dövlət Un-ti; tərt. ed. M.Yusifov; red. M.Əliyev məsləhətçi E.Əzizov.- B.: Nurlan, 2004.- 111, [1] s.
Gəncəvi Əlişir Nizamisoy. İlyas Yusif oğlu Nizami Gəncəvi [Mətn] Ə.N.Gəncəvi.- Gəncə [s. n.] 2013.- 239, [1] s.
Gəncəyi Turxan Zeynal oğlu. Şah İsmayıl Xətai divanının elmi-tənqidi mətni [Mətn] T.Gəncəyi; tərt. və mətni transfoneliterasiya ed. P.Kərimo; AMEA, M. Füzuli ad. Əlyazmalar İn-tu.- B.: Elm və təhsil, 2013.- 380, [2] s.
Gənciyev Gəncəli Əziz oğlu. Beynəlxalq iqtisadi münasibətlər: müasir vəziyyət və inkişaf problemləri [Mətn] /G.Gənciyev; Elmi red.: Ə.Q.Əlirzayev.- B.: Elm, 2005.- 258 s.
Gənciyev Gəncəli Əziz oğlu. İxrac ehtiyatlarından istifadənin yaxşılaşdırılması istiqamətləri [Mətn] / G.Gənciyev, A.Qurbanzadə; Elmi red.: İ.H.İbrahimov.- B.: “Kooperasiya”, 2003.- 128 s.
Gənclərin ibtidai hərbi hazırlığı proqramı [Mətn] /Tərtib edənlər. Ə.S.Hüseynov, C.M. Ələkbərov, A.Rza oğlu və b.; Respublika Tədris-Metodika Mərkəzi.- B.: 1994.- 48 s. + [1] v. qat. cədv.
Gənclərin ictimai idarəetmə və yerli büdcə prosesində iştirakı [Mətn] /Tərtibçi. X.Rüstəmov; Red. R.Hüseyn; Mülki Cəmiyyətin Formalaşmasına Yardım Mərkəzi.- B.: [Mülki Cəmiyyətin Formalaşmasına Yardım Mərkəzi], 2005.- 112 s. cədvəl., ill
Gənclik nəşriyyatının 1973-cü il ədəbiyyat buraxılışının tematik planı [Mətn] /Azərb. SSR Nazirlər Sovetinin Döv. Nəşriyyat, Poliqrafiya və Kitab Ticarəti İşləri Komitəsi, Azərb. Kitab Ticarəti Birliyi “Azərkitab”; [nəşrə məs. D.Avakimova, H.Həsənzadə]Bakı: Gənclik, 1973.- 87, [1], 87, [1] s. ; 17 sm.
“Gənclik” nəşriyyatının ədəbiyyat buraxılışının tematik planı 1975 [Mətn] /AzSSR Nazirlər Sovetinin Döv. Nəşriyyat, Poliqrafiya və Kitab Ticarəti İşləri Komitəsi, Azərb. Kitab Ticarəti Birliyi “Azərkitab”; red. M.Ələkbərov, D.Avakimova.- Bakı: Gənclik, 1975.- 119, [1] s. ; 20 sm.
“Gənclik” nəşriyyatının ədəbiyyat buraxılışının tematik planı 1976 [Mətn] /AzSSR Nazirlər Sovetinin Döv. Nəşriyyat, Poliqrafiya və Kitab Ticarəti İşləri Komitəsi, Azərb. Kitab Ticarəti Birliyi “Azərkitab”; red. M.Ələkbərov, D. Avakimova.- Bakı: Gənclik, 1976.- 110, [2] s.
Gənzəli Rasim. Qərib gecələr [Mətn] : povest və hekayələr /R. Gənzəli ; red. M. Allahmanlı. Bakı: Vektor NE, 2016.- 264, [2] s.: portr., 21 sm. + [1] elektron. opt. disk (CD-ROM) ; 12 sm.
Gənzəli Rasim. Qızıl türklərdən biri [Mətn] /R. Gənzəli ; red. N. Cəfərov. Bakı: Vektor, 2015.- 239, [1] s.: portr., fotoşək., 21 sm.
Gənzəli Rasim. Qismətin rəngi [Mətn] : roman /R. Gənzəli ; red. M. Allahmanlı. Bakı: Vektor, 2013.- 226, [2] s.: portr., 21 sm.
Gənzəli Rasim. Qiyamət qopanda [Mətn]: roman /R. Gənzəli; red. G. Həsənli. Bakı: Vektor, 2010.- 252, [2] s.: 21 sm.+ [1] elektron. opt. disk (CD-ROM); 12 sm.
Gənzəli Rasim. Qurdbəşər [Mətn] : roman /R. Gənzəli ; red. M. Allahmanlı. İkinci kitab. Bakı: E.L., 2011.- 204, [4] s.: portr., ill., 21sm.
Ağasadıq Gəraybəyli [İzomaterial] / Azərbaycan Teatr Cəmiyyəti.- Bakı: [İşıq], 1974.- [1] qat. v. , portr., fotoşək. ; 20 sm.
Gimnastika [Mətn]: bədən tərbiyəsi institutu üçün dərslik [tərc. ed. İ.Məlikov, M.Vahabov, Ə.Seyidov; red. E.Rəhimov, H.Rəhimov].- B.: Maarif, 1967.- 363, [1] s.
Girov müqaviləsinin dövlət qeydiyyatı haqqında əsasnamə [Mətn] Red. heyəti. F.Əbdüləzimli, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B.: BİZNESMENİNBÜLLETENİ, 1995.- 8 s.
Gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi üçün bir sıra malların minimum şərti qiymətləri [Mətn] /Red. heyəti: F.Əbdüləzimli, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B.: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1996.- 4 s. cədv
Gömrük ekspertizası [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik/C.Q.Nuriyev, �.Ş.Şəkərəliyev, �.Ə.Əliyev, S.T.Əhmədov; r�d. F.N.Ağazadə.- B��ı: Qanun, 2003.- 328 s.
Gömrük idxal rüsumları [Mətn]: əsasnamə Red. heyəti. F.Əbdüləzimli, T.Kuzmin, K.Şükürov.- B.: BİZNESMENİNBÜLLETENİ, 1995.- 32 s.
Gömrük ixrac rusumları [Mətn] Red. hey. F.Əbdüləzimli, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B.: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1995.-21 s.
Gömrük işinin təşkili və idarə edilməsi [Elektron resurs]: [ali məktəblər üçün dərslik: 24 iyun 2011-ci ildə qəbul olunmuş Azərbaycan Respublikasının Gömrük məcəlləsinə uyğun olaraq yenidən işlənmiş və tamamlanmış variantda] C.Q.Nuriyev, A.Ə.Əliyev, M.C.Atakişiyev; red. Ş.S.Bağırov, V.İ.Əliyev; rəyçilər M.X.Meybullayev, A.Ş.Şəkərəliyev Nuriyev, C.Q.- B.: [Apostrof] 2012.- 292 s.
Gömrük orqanlarında xidmət haqqında Əsasnamə: Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi Buraxılışa məsul: İ.Vlasova, Ş.Quliyeva.- B.: 2000.- 20 səh.
Gömrük rəsmiləşdirilməsi [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /K.F.Heydərov, A.Ə.Əliyev, C.Q.Nuriyev, S.M.Mehdiyev; red. Ş.S.Bağırov; rəyçilər. M.S.Atakişiyev, A.S.Şəkərəliyev.- B.: Qanun, 2006.- 324 s.
Gömrük tarifi haqqında [Mətn]: əsasnamə Red. heyəti. F.Əbdüləzimli, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B.: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1997.- 24 s.
Gömrük tarifi haqqında: Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikası Qanunlar.- B.: 2001.- 20 səh.
Görüryılmaz Mustafa. Türk Qafqaz İslam Ordusu və ermənilər (1918) [Mətn] /Dr. Mustafa Görüryılmaz; red. A.Ağaoğlu.- B.: Qismət, 2008. – 407 s.
Göyalp Ziya. Türkçülüyün əsasları [Mətn] /Ziya Göyalp; Azərbaycan türkcəsinə çevirən, ön söz, izah və şərhlərin müəllifi. E.Mustafaoğlu; Hazırlayan. İ.Allahverdiyev.- B.: Maarif, 1991.- 175 s.
Göyalp Ziya. Türkçülüyün əsasları [Mətn] /Z.Göyalp; Azərb. türkcəsində hazır., ön söz, açıqlamaların müəl. E. Mustafa; red. Z.H.Bayramlı; rəyçi Ə.Elçibəy; [üz qabığının rəssamı E.A.Cəlilov]B.: [“Xəzər Universiteti”], 2010.- 208 s.
Göyçaylı Şövqi Yusifziya oğlu. Əhali coğrafiyası [Mətn]: dərs vəsaiti /Ş.Y.Göyçayski.- Bakı: Maarif, 1979.- 213, [3] s. , cədv., xəritə ; 22 sm.
Göyçaylı Şövqi Yusifziya oğlu. Coğrafi ekologiyanın əsasları [Mətn]: dərslik /Y.Göyçaylı; red. B.Ə.Budaqov; rəyçilər Q.M.Mustafayev [və b.].- Bakı: [s.n.], 2010.- 406, [1] s. ; 21 sm.
Göyçaylı Şövqi Yusifziya oğlu. Coğrafiya və coğrafi ekologiyanın problemləri /Şövqi Göyçaylı; Bakı Dövlət Universiteti.- Bakı: Ulu, 2004.- 268 s.
Göyçaylı Şövqi Yusifziya oğlu. Ətraf mühiti mühafizə [Mətn] : dərs vəsaiti /Ş.Y.Göyçaylı, B.M.Əzizov; rəyçi N.K.Mikayılov, K.Ə.Tağıyev.- Bakı: MBM, 2008.- 277, [1] s.
Göyçaylı Şövqi Yusifziya oğlu. Təbiətdən istifadənin iqtisadi və ekoloji əsasları [Mətn] : Dərslik /Ş.Göyçaylı,T.İsmayılov;Rəyçilər: M.M.Fərzəliyev, T.G.Həsənov; Bakı Dövlət Universiteti.- B.: Şirvannəşr, 2006.- 176 s.
Göyçaylı Şövqi Yusifziya oğlu. Təbiətdən istifadənin iqtisadi və ekoloji əsasları [Mətn]: dərslik /Ş.Göyçaylı; T.İsmayılov; rəyçi. M.M.Fərzəliyev, N.G.Həsənov, B.H.Əliyev; [naşir. R.Xan-Sayadoğlu]; Azər. Resp. Təhsil Nazirliyi, Bakı Dövlət Un-ti.- B.: MBM, 2009.- 230, [2] s.
Göyçə dastanları və aşıq rəvayətləri [Mətn] /toplayanı, tərt. ed., ön sözün, qeyd və izahların müəl. H. İsmayılov; red. Y. Qarayev; nəşrə məs. Ə. Ələkbərli; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu, Folklor Elmi-Mədəni Mərkəzi; Bakı: Səda, 2001.- 700 s.: 20 sm.
Göyçə Pənah. Əsərləri [Mətn]: [5 cilddə]. Necə unudum səni. I cild /G. Pənah; red. R. Ələsov; naşir. M. Borçalı.- B.: Borçalı NPM, 2005.- 458, [2] s., portr.
Göyçə Pənah. Əsərləri [Mətn]: [5 cilddə]. Necə unudum səni . II cild /G. Pənah; red. R. Ələsov; naşir. M. Borçalı.- B.: Borçalı NPM, 2005.- 425 s.
Göyçə Pənah. Əsərləri [Mətn]: [5 cilddə]. Necə unudum səni . II I cild /G. Pənah; red. R. Ələsov; naşir. M. Borçalı.- B.: Borçalı NPM, 2005.- 450 s .
Göyçə Pənah. Əsərləri [Mətn]: [5 cilddə]. Necə unudum səni . IV cild /G. Pənah; red. R. Ələsov; naşir. M. Borçalı.- B.: Borçalı NPM, 2005.- 433 s.
Göyçə Pənah. Əsərləri [Mətn]: [5 cilddə]. Necə unudum səni . V cild /G. Pənah; red. R. Ələsov; naşir. M. Borçalı.- B.: Borçalı NPM, 2005.- 366 s .
Göyçəli Oruc . Anam yadıma düşür [Mətn] : şeirlər /O. Göyçəli ; red. A. Səmədov. B.: Nərgiz, 2011.- 239, [1] s., [2] v. portr.: 20 sm.
Göyçəli Oruc. Günəşdən günəş doğar [Mətn] /O. Göyçəli ; red. A. Səmədov (ön söz). Gəncə: [AGAH], 2012.- 122, [3] s.: portr., 20 sm.
Göyçəli Oruc. Qəlbimdə yurd salan xatirələr [Mətn] /O. Göyçəli ; red. və [ön söz] M. İrəvanlı. Bakı: [Nərgiz], 2015.- 200 s.: ill., portr., xəritə, 30 sm.
Göyçəli Oruc. Ömür yollarım [Mətn] : [şeirlər] /O. Göyçəli ; red. və ön söz müəl. F. Umarova. (B.: [B-print], 2014.211, [1] s.: portr., 21 sm.
Göyçəli Tərlan. [Mətn]: Göyçə aşıq məktəbi. Bakı-Göytürk, 1998.- 246 s.
Göyər səmənim göyər [Mətn] /Red. T. Cəmilova; Tərtib edən və ön söz müəllifi. B.Abdulla məlumatları.-B.: Gənclik, 1993. -184 s.
Göyərçin. (Kərimi Göyərçin Şahlar qızı). Dünya iradə və təsəvvür kimi [Mətn] : [poema] Göyərçin ; red.Ş. Fazil.Bakı: Çaşıoğlu, 2012.241,[3] s: portr.ill.22sm.
Göygöl dövlət qoruğu [İzomaterial] /AzSSR Nazirlər Sovetinin Döv. Təbiəti Mühafizə Komitəsi; [foto Y. Şamilov]B,: [s.n.], 1977.- [17] s. şək
Göyüşov Altay Rəşid oğlu. 1917-1920-ci illərdə Şimali Qafqaz dağlılarının azadlıq uğrunda mübarizəsi /Altay Göyüşov; Elmi red.: Ə. Muxtarova; Bakı Dövlət Universiteti Tarix Fakültəsi, Türk və Qafqaz xalqları tarixi kafedrası.-B., 2000.- 352 s.
Göyüşov Altay Rəşid oğlu. Azərbaycanda ittihadçılıq [Mətn] /Altay Göyüşov; Red.: Ə.Məmmədov; M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyası Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu.- B.: 1997.- 132 s.
Göyüşov Rəşid Bahadur oğlu. Azərbaycan arxeologiyası [Mətn] /R. Göyüşov ; red. V. Əliyev ; rəyçilər. T. Bünyadov, N. Rzayev, M. Hüseynov. B.: İşıq, 1986. 185, [3] s.: fotoşək., ill
Göyüşov Rəşid Bahadur oğlu. Qarabağın keçmişinə səyahət.-Bakı: Azərnəşr , 1993. 84s.
Göyüşov Rəşid Bahadur oğlu. SSRİ arxeologiyası [Mətn]: dərs vəsaiti /R.B.Göyüşov, A.İ.Martınov; elmi red. M.Hüseynov; ön soz. Z.Bünyadov.- Bakı: Maarif, 1990.- 269, [3] s. , şək. ; 22 sm.
Göyüşov Rüfət Akif oğlu. Mülki hüquq [Mətn]: xüsusi hissə: dərs vəsaiti R.Göyüşov; elmi red. H.S.Qurbanov; rəyçilər B.H.Əsədov [vəb.][Bakı] Qanun, 2012.- 499, [1] s.
Göyüşov Ziyəddin Bahadur oğlu. Azərbayc an maarifçilərinin etik görüşləri XIX əsrin ikinci yarısı /Z.B.Göyüşov; red. A.O.Makovelski, F.Q.Köçərli; Azərb. SSR EA Fəlsəfə bölməsi.- Bakı: AzSSR EA, 1960.- 211, [1] s.
Göyyallı Xeybər. Novruz: genezisi, tarixi, transformasiyaları və mərasimləri [Mətn] /X. Göyyallı ; elmi red. M. Qasımlı ; red. R. Kərəm. Bakı: Qanun, 2015.- 231, [1] s.: 20 sm.
Göyyallı Xeybər. (İsmayılov Xeybər Həmzə oğlu) Ruhun əzəməti [Mətn] X.Göyyallı; Red.: Ş.Səlimbəyli.- B.: Ağrıdağ, 2002.-136 s.
Göyyallı Xeybər. Şərəfli ömür yolu [Mətn] : Kərim Məmmədxan oğlu Kərimova ithaf olunur /X. Göyyallı ; red. R. İlyasoğlu ; ön sözün müəl. Ə. Əfqan. Bakı: [Ecoprint], 2017.- 191, [1] s.: portr., fotoşək., faks., 21 sm.
Gözəlov Ariz Əvəzoğlu. Müasir ictimai inkişafın qlobal – fəlsəfivə sosial � siyasi problemləri /A.Ə.Gözəlov; elmi red. Ə.Tağıyev; AMEA, Fəlsəfəvə Siyasi-Hüquqi Tədqiqatlar İn-tu.- Bakı: [s.n.], 2007.- 169, [1] s.
Gözəlov Cahangir Rəcəb oğlu. Seylan [Mətn] /C.Gözəlov .- B.: Azərnəşr, 1989.- 204,[2]s.
Gözəlov Əli Vəli oğlu. Beynəlxalq investisiya hüququ: nəzəri və praktiki əsasları [Mətn]: dərs vəsaiti /Ə.V.Gözəlov; elmi red. Ə.İ.Əliyev; rəyçilər. H.C.Əlibəyli, R.F.Məmmədov, M.N.Əliyev.- Bakı: Bakı Universiteti, 2008.- 446, [2] s.
Gözəlov Siyavuş Səfər oğlu. Radioaktiv elementlərin hərbi işlərdə tətbiqi: Metodik təlim vəsaiti S.S.Gözəlov; Bakı Ali Hərbi Dənizçilik məktəbi.- B.: 2001.- 36 səh.
Gözəlov Siyavuş Səfər oğlu. Radioizotopların alınması və ayrılması metodları: Metodiki təlim vəsaiti S.S.Gözəlov; Bakı Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbi.- B.: 2001.- 44 səh. cədvəl, ill. 21 sm.
Gözəlova Rəna Yaşar qızı. Excel [düstur, cədvəl, süzgəc, parametr seçimi] /R.Gözəlova; elmi red. T.Bayramova; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu.- Bakı: İnformasiya texnologiyaları nəşriyyatı, 2012.- 208, [2] s. , portr., şək., cədv. ; 21 sm.
Greuning Hennie van. Beynəlxalq Maliyyə Hesabatları Standartları [Mətn]: praktik vəsait /Van Hennie Greuning; [red. C.R.Efendiyev, N.Hüseynov]; Dünya Bankı[Bakı]: Sitm Azərbaycan, 2007.- 284, [2] s.
Gül Ətrabə Bayram qızı. XX əsr Azərbaycan poeziyasının ingilis dilinə tərcümə məsələləri [Mətn]: poetik tərcümə: dərs vəsaiti Ətrabə Bayram qızı Gül; elmi red. T.Məmməd.- B.: [Qafqaz Universiteti] ,2009.- 147, [1] s.
Gül Qasım Kazım oğlu. Meteorologiya və iqlimşünaslıq/Q.K.Gül; [red. Ş.Kərimov]; S.M.Kirov ad. Azərb. Dövlət Un-ti.- Bakı: Azərbaycan Universiteti, 1960.- 268, [3] s.
Gül Muhammet Mustafa. Elyas Gibb və Azərbaycan [Mətn]: monoqrafiya M.M.Gül; elmired. R.M.Qeybullayeva.- B.: QafqazUniversiteti [Nurlar], 2014.- 113, [1] s.
Gül Muhammet Mustafa. Elyas Gibbin yaradıcılığında Azərbaycan ədəbiyyatının tərcümə məsələləri [Mətn]: dərs vəsaiti M.M.Gül; elmi red. R.M.Qeybullayeva.- B.: Qafqaz Universiteti, 2013.- 86 s.
Gülabı. Mən olmayanda /Aşıq Gülabı ; red., tərt. və çapa haz. E. Məmmədli ; toplayan Ş. Gülabı oğlu.-Bakı : Elm və təhsil , 2013. – 108, [2] s.
Gülablı Gülab Məhərrəm oğlu. “Hesablama təcrübələrinin avtomatlaşdırılmasının əsasları” fənnindən laboratoriya işləri [Mətn]: metodiki rəhbərlik /G.M.Gülablı (red.); rəyçilər A.Ş.Süleymanov, T.İ.İbrahimzadə, R.Z.Abasov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası.- Bakı: 2010.- 91, [1] s. , cədv., şək. ; 20 sm.
Gülayə. Yuxunu sulara söylə. /Gülayə ; red. S. Hüseynoğlu ; rəssam Sürəyya.-Bakı : Adiloğlu , 2012.- 155, [1] s.
Güləliyev Mayis. Yaxşı idarəetmə nədir? [Mətn] /M.Güləliyev.- B.: 2005.- 70, [2] s.: portr
Gülçülük və yaşıllaşdırma fənni üzrə tədris proqramı AOYU-nin biologiya və aqronomluq fakültəsinin tələbələri üçün.- Bakı : Qanun , 2011.- 15 [] s.
Gülgün Mədinə. Seçilmiş əsərləri [Mətn] /Mədinə Gülgün; ön sözün müəllifi. Elçin .- B . : Şərq-Qərb, 2004. 224 s .
Gülgün Rəhilə. Göylər adamı [Mətn]: (Yazıçı, alim, pedaqoq Mir Cəlal haqqında esse-araşdırma. Yeni yozum) /R.Gülgün; Red. və ön sözün müəl. N.Cəfərov; Naşir. Q.İsmayıloğlu.- B.: Kür-Araz, 2008.- 244 s.
Gülgün Rəhilə. Xəbərin rəngi [Mətn]: Milli mətbuatın Nəsir İmanquliyev fenomeni: [publisistik araşdırma] /R.Gülgün; red. R.Məcid; naşir. Q.İsmayıloğlu; Azərb. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi.- B.: Kür-Araz, 2009.- 219, [5] s.
Gülxani Pənah.(Şükürova Gülxani Vaqif qızı) Şəxsiyyətlə yaradıcılığın vəhdəti [Mətn] /Bakı: Elm və təhsil, 2018.175, [1] s.: portr., 21 sm.
Gülmalıyev Mətləb Məhərrəm oğlu. XIX-XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanın aqrar tarixi [Mətn]: (tarixşünaslıq problemi) /M.M.Gülmalıyev; Red. M.İsmayılov .- B . : Bakı Universiteti, 1991. – 134 s.
Gülməmmədov V.Y. Abituriyentlər üçün riyaziyyat /V.Y.GülməmmədovElmi red.: Kərimov,N.B.; Rəyçilər: R.C.İmanov,N.N.Nəsibov I hissə.- Bakı: Avropa, 2006.- 904 s.
Gülşəni Şeyx İbrahim Bərdəi. Divan [Mətn] /Şeyx İbrahim Gülşəni Bərdəi; Əlyazma qaynaqları əsasında nəşrə hazırl. və ön sözün müəl.A.Musayeva; Red. S.Şıxıyeva.- B.: Avrasiya Press, 2006.- 416 s.
“Gülüstan işıqları” [Izomaterial]: varyete.- B.: İşıq, 1989.- 18 s.
Gülüş gözəllikdir [Mətn]: [Sabit Rəhman haqqında məqalələr, xatirələr] /Tərtib edənlər: E.Sabitoğlu, A. Səfiyev; Red.: Dilsuz.- B.: Qapp-Poliqraf, 2002.- 144 s.: portr., fotoşək., 22 sm.
Gümürlü Alimşah. Çeçələ barmağın işığında. /A. Gümürlü ; red. S. A. Ağabalayeva.-Bakı : Çaşıoğlu , 2013.- 463, [1] s.
Gündoğdu Bayram Bürhan oğlu. Bəxtiyar Vahabzadənin publisistikası [Mətn] B.B.Gündoğdu; elmi red. B.Ə.Nəbiyev; red. E.Məmmədova; AMEA, Nizami ad. Ədəbiyyat İn-tu.- B.: Nurlar, 2013.- 271, [1] s.
Gündüz Osman Mehdi oğlu. İnternet. Azərbaycan İnternet Resursları [Mətn] : İnternet haqqında ümumi məlumat. Azərbaycan İnterneti /O.Gündüz; Red. C.Məmmədli.- Bakı: Multimedia Mərkəzi, 2004.- 200 s.
Gündüz Osman Mehdi oğlu. İnternet. Azərbaycan İnternet Resursları [Mətn]: internet haqqında ümumi məlumat. Azərbaycan İnterneti. Azərbaycan İnternet resursları /O.Gündüz; red. C.Məmmədli.- Bakı: Multimedia Mərkəzi, 2008.- 336 s. , şək. ; 24 sm.
Gündüz Osman Mehdi oğlu. Jurnalistlər üçün informasiya texnologiyaları [Mətn] /O.Gündüz; elmi red. R.Əliquliyev; [tərt. A.Kərimov]Bakı: Multimedia İnformasiya və Texnologiyaları Mərkəzi, 2009.- 101, [3] s. , cədv., şək. ; 24 sm.
Gündüz Osman Mehdi oğlu. Kompüter. İnformasiya texnologiyalarının əsasları [Mətn]: Kompüterin hissələri; Windows Xp; Fayllarla işləmək qaydaları; Proqramlarla iş; Paint qrafik redaktoru; WordPad proqramı; Microsoft Word; Microsoft Excel; İnternet. İstifadə qaydaları. İnformasiya axtarışı; İnternet Explorer; Outlook Express; Microsoft FrontPage; Microsoft PowerPoint; HTML; Azərbaycan İnternet resursları /Osman Gündüz, Qorxmaz Əfəndiyev, Nazim Rüstəmov; Elmi red. R. Əliquliyev.- B.: Multimedia Mərkəzi, 2006.- 304 s.
Gündüz Osman Mehdi oğlu. Mobil telefonların özəllikləri. Mobil telefon və kompüter [Mətn] /O.Gündüz.- Bakı: Multimedia Mərkəzi, 2007.- 240 s. , portr., ill. ; 20 sm.
Güney Azərbaycan folkloru [Mətn] /AMEA, Folklor İn-tu; toplayan. M. Q. Fərzanə; eimi red. və ön söz müəll. İ. Abbaslı; tərt. ed. S. Abbaslı, I kitab Təbriz, Yekanat və Həmədan ərazilərindən toplanmış folklor örnəkləri, B.: Elm və təhsil, 2013.- 455, [1] s.: 21 sm.
Güney Azərbaycan nəsri [Mətn] : başlanğıcdan bu günə qədər : antologiya /tərt. ed., nəşrə hazır., red. və ön sözün müəl.: V. Sultanlı, İ. İsmayıl ; [fars dilindən tərc. ed.: H. Məmmədzadə [və b.]]. Bakı: [“Nurlar” NPM], 2017.- 575, [1] s.: portr., 22 sm.
Güney Azərbaycan: tarixi, siyasi və kulturoloji müstəvidə [Mətn] : məqalələr toplusu /tərt. ed., nəşrə hazır. və elmi red. V. Sultanlı; Bakı: Azərnəşr, 2010.- 169, [1] s.: 22 sm.
Güney mədəniyyət ocağı [Mətn] /Capa hazırlayan Hüsein M.Güneyli.- Tehran: 1994.- 128 s.: ill
Güneyli Hüseyn. (Hüseyn Məhəmmədxanı Əli oğlu) Dədə Qorqud boyları. :[ədəbiyyatına uyğun müasir aşıq] [Mətn] Yenidən yaza, çağlaşdıran, şeirləri qoşan. Güneyli H.M.- Tehran: 2002.- 221 [1] s.
Günər Məstan. Seçilmiş əsərləri iki cilddə /M.Günər; red. Ə.Vəkil I cild.- Bakı: XXI Yeni Nəşrlər Evi, 2003.- 435, [1] s.
Günər Məstan. Seçilmiş əsərləri iki cilddə /Məstan Günər; red. Ə.Vəkil; sponsor Ş.Mirzəyev 2-ci Cild.- Bakı: [XXI Yeni Nəşrlər Evi], 2003.- 431, [1] s. , portr. ; 21 sm.
Günəş mədəniyyət ocağı [Mətn] /Çapa haz. Həsən.- M.Tehran: 1994.- 128 s
Günəş Nəsibə. Bu dünyanın yaxşısı da, pisi də, köç eləyib ürəyimin içinə. [Mətn] : Könlümün həsrət nəğmələri. : şeirlər /N. Günəş.- Bakı: 2018.- 129, [1] s.: 21 sm.
Günəş Nəsibə. Getmə [Mətn] : roman /N. Günəş.- Bakı: Gənclik, 2017.- 375, [1] s.: 21 sm.
Günəş Nəsibə. Saçlarına gül düzüm. [Mətn] : roman /N. Günəş.- Bakı: [n. y.], 2018.- 199, [1] s.: 21 sm.
Günəş, od, ocaq, məşəl, şam, çıraq [Mətn]: Folklor toplusu /Toplayıb tərt. ed.: V. Əliyev; Elmi red.: Q. Ş. Kazımov.- B.: Oğuz, 1998.- 188 s.
Günəş kimi parlaq [Mətn]: Heydər Əliyev şəxsiyyəti mətbuat prizmasında /Tərtib edəni. B.Abbaszadə; Red. Ş.Yaqubov; Rəssam. K.Abdin; Foto. F.Bağırov və b.- Bakı: Sirdaş, 1995.- 64 s.
Güngör Leman Aksoy. Qloballaşma şəraitində xarici investisiyalar /L.A.Gengör; Elmi məsləhətçi: R.M.Rzayev; Elmi red.: Z.F.Məmmədov; Üz qabığının rəsmi: Rasim M.Nəzirov.- B.: Orxan, 2005,64 səh.: 13 v. əlavə fotoşəkil
Güngör Rəcəb Şükrü. Yas ayini hekayələr /R.Ş.Güngör; çapa hazırlayan. R.Qaraca.- Bakı: Qanun, 2007.- 179, [1] s. ; 20 sm.
Güntəkin Rəşad Nuri. Çalıquşu [Mətn] : [roman] /R.N.Güntəkin; tərcümə edən və ön sözün müəllifi: M.Rzaquluzadə.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 376 s.
Güntəkin Rəşad Nuri. Dodaqdan qəlbə [Mətn]: [roman]/R.N.Güntəkin; Nəşrə hazırlayan: M.Axundov.- Bakı: Şərq-Qərb, 2006.- 280 s.
Güstav le Bon. Kütlə psixologiyası [Mətn] /Güstav le Bon; tərc.-red. Q.Əzizxanlı; ön söz. Ə.Nicat Birinci kitab.- B.: Zəkioğlu, 2006.- 327 s.
Güvəndikli Əli. Allah-Kainat-İnsan Quran və dünyanın bütün sirləri açıldı : monoqrafiya /Ə. Güvəndikli ; red. Ə. Həsən.-Bakı : [s. n.] , 2012.- 36 s.
Kompüter Qurğuları
Kompüter qurğuları — İlk dəfə Blez Paskal (Fransa) 1642-ci ildə cəmləyici maşın hazırlamışdır. 1673-cü ildə Vilhelm Leybnis (Almaniya) hesab əməllərini yerinə yetirən mexaniki arifmometr yaratmışdır. 1830 – cu ildə Çarlz Bebic (İngiltərə) proqramla işləyən hesablama maşını (analitik maşın) yaratmağa cəhd göstərmişdır. Bebicin ideyaları sonralar universal kompüterlərin yaradılmasının əsasını qoymuşdur. 1930-cu ildə A.Turinq (İngiltərə) və E. Post (ABŞ) tərəfindən universal kompüterlərin yaradılmasının nəzəri əsasları inkişaf etdirilmişdir. Müasir kompüterlərin əsas iş prinsipləri XX əsrin 40-cı illərində Amerika alimləri Con Fon Neyman, Q.Qoldsteyn və A.Beris tərəfindən verilmişdir. Həmin prinsiplər 1946-cı ildə ABŞ-da elektron lampalı elementlərdə ENİAK adlı universal kompyuterin yaradılması ilə həyata keçirilmişdir. Bu tarix müasir kompüter texnikasının yaranma tarixi hesab olunmuşdur. EHM-lər inkişaf tarixinə uyğun olaraq aşağıdakı mərhələlərdən keçmişdir:
- I nəsil (1950-1959)– elektron lampalı kompüterlər. Onlardan əsasən riyazi məsələlərin həlli üçün istifadə olunurdu.Bu nəsil maşınların sürəti və yaddaş tutumu çox az, proqram təminatı zəif, enerji sərfi çox böyük idi.
- II nəsil (1960-1969)– element bazasını əsasən yarımkeçirici diodlar və tranzistorlar təşkil edirdi. Bu isə onların funksional imkanlarını xeyli artırmışdır.
- III nəsil (1970-1985)– element bazalı mikroelektronika və inteqral sxemlərdən ibarət olan kompüterlər. Bu nəslin əsasını İBM 360/370 təşkil edirdi. Əsas səciyyəvi xüsusiyyətlərindən biri hesablama prosesinin təşkilində aparat və proqram vasitələrindən birgə istifadə edilməsidir. Bu kompüterlərdə əməliyyat sistemlərindən də istifadə olunmağa başladı.
- IV nəsil (1985-dən sonraki dövr)– böyük və çox böyük inteqral sxem (BİJ, SBİS) texnologiyası ilə yaradılan mikro və mini kompüterlər. Bu nəslin ayrıca sinfi fərdi kompüterlərdir. Onların yaradılması prinsipcə inqilabi mahiyyət kəsb edirdi. Bunlara nümunə: İBM PC 286, 386, 486, 586 və s.
- V və sonraki nəsil– yeni və ən yeni elektron texnologiyalar, süni intelektin inkişafına əsaslanan indiki və gələcəyin kompüterləri. Bu nəsil kompüterlər çox yüksək məhsuldarlığa və etibarlılığa malikdir.
Kompüter ona daxil daxil edilən informasiyaları qəbul edib “başa” düşməli , onları yadda saxlamalı, üzərlərində müxtəlif əməliyyatlar aparmalı və işinin nəticələrini çıxışa verməlidir. İnformasiyanın emalının əsas mərhələləri – daxiletmə, saxlama, çevirmə və çıxışı yerinə yetirməkdir. Hər bir kompüter sistemi 2 hissədən ibarətdir: Aparat təminatı (Hardware ) və proqram təminatı (Software) . Bunları bir birlərindən ayrı təsəvvür etmək mümkün deyil. Kompüter aşağıdakı əsas qurğulardan təşkil olunmuşdur: Sistem bloku , monitor, klaviatura, mouse. Əlavə qurğular (periferiya qurğuları): Printer, skaner, modem, səs gücləndiriciləri və s.
Əsas qurğular – Sistem bloku, monitor, klaviatura, mouse.
Sistem bloku
Sistem bloku fərdi kompüterlərdə istifadə edilən texniki elementlərin əsas birləşmə qovşağı olub, daxilində kompüterin işləməsi üçün lazım olan ən əhəmiyyətli vasitələri birləşdirir. Bunlardan əlavə verilənlərin bloka daxil və ya xaric edilməsi üçün periferiya qurğularından istifadə edilir. Sistem bloku üzərində qida mənbəyi olan korpusdan, üzərində əməli yaddaş ,prosessor və s. olan ana platadan, sərt maqnit disk qurğusundan (HDD), DVD-RW və s. əlavə qovşaqlardan ibarətdir. Sistem bloku üzərində yerləşən qurğuları ana plataya qoşmaq üçün interfeyslərdən istifadə edirlər. İnterfeys əlaqə kanallarının proqram, elektrik və mexaniki xarakteristikalarını özündə birləşdirir. Bu tip interfeyslərə misal olaraq ATA (İDE), Serial SATA, SCSI göstərmək olar. Xarici qurğuları qoşmaq üçün isə paralel (LPT), ardıcıl (RS-232, USB) interfeyslərdən istifadə olunur. Bəzi firmaların (Apple, Compaq) fərdi kompüterlərində sistem bloku monitorla birlikdə bir korpusda yerləşmişdir. Ölçülərinə görə sistem blokları müxtəlif ölçüdə ola bilər. Ana plata hər kompüterin ən böyük elementi olduğuna görə əsasən ana platanın ölçüləri nəzərə alınır. Ventilyasiya yuvaları adətən arxa və yan tərəflərdə yerləşdirilir. Bu yerlərə soyuducu Fan – lar montaj olunur.
Monitor
Kompüterin xarici qurğusudur. Verilənləri vizual şəkildə göstərmək üçündür. “Monitor” sözü “nəzarət etmək”, “yoxlamaq”, “displey” – “aşkar etmək”, “göstərmək” mənasını daşıyır. Fərdi kompüterlərdə istifadə olunan monitorlar ekranın ölçülərinə görə əsasən aşağıdakı ölçüdə olurlar: 15, 17,19 və 21 düyüm. Monitorlar şəklin formalaşdırılması prinsiplərinə görə aşağıdakı növlərə bölünür:
- CRT (Cathode Ray Tube) – elektron-şüa borusu
- Plazma ekranlı monitorlar 3. LCD (Liquid Crystal Display) – mayekristal Plazma və maye kristal monitorlar nazik səth formasındadır, çəkiləri çox kiçikdir.
Monitorlar təsvirdəki nöqtələrin sayına görə də fərqlənirlər.
Klaviatura
Verilənlərin kompüterə daxil və xaric edilməsi üçün klaviaturadan istifadə olunur. Fərdi kompüterlərdə klaviatura klavişləri bir neçə qrupa bölürlər:
- Hərf-rəqəm klavişləri
- Funksional klavişlər : F1-F12 – müəyyən funksiyaları yerinə yetirir və proqramın cari anında işləyir ESC – yerinə yetirilmiş əməliyyatdan imtina və ya müəyyən vəziyyətdən çıxış klavişidır Printscreen – Ekrandaki təsvirin alinıb yaddaşda saxlanmasını və ya çap olunmasını təmin edir PauseBreak – kompüterin işini dayandırır. Əmrlərin daxil edilməsi rejimində və kompüterin yenidən yüklənməsində istifadə olunur
- Simvol klavişləri sahəsindəki klavişlərdən informasiyanın kompüterə daxil edilməsi zamanı istifadə olunur. TAB- simvolları tabulyasiya edir, yəni kursoru təyin edilmiş sətir mövqeyi qədər sürüşdürür Caps Lock – böyük hərflərin yazılması rejimini aktivləşdirir Shift – qısamüddətli böyük hərflərdən və simvollardan istifadə etməyə imkan verir. Ctrl,Alt klavişləri bir çox imkanlar yaradır. Məsələn Ctrl + Alt + Delete, Alt + Enter, Alt + Sol işarə, Shift + Alt Backspace – kursordan solda yerləşən simvolu silir. Enter- əmrin yerinə yetirilməsini həyata keçirir
- Kursor ekranda istifadəçiyə daxil etdiyi simvolun yerini göstərir. İstifadəçinin istəyindən asılı olaraq kursorun işarəsini müxtəlif formada seçmək olar. Kursor vasitəsilə idarə olunan klavişlərə aşağıdakılar aiddir: İNS və ya İnsert – daxiletmə rejimini açır və bağlayır DEL və ya Delete – kursordan sağda dayanan simvolu silir Home – kursoru sətrin başlanğıcına gətirir Page UP- kursoru bir ekran qədər yuxarı hərəkət etdirir Page Down – kursoru bir ekran qədər aşağı hərəkət etdirir End – Kursoru sətrin sonuna gətirir Bununla yanaşı klaviatura üzərində kursoru aşağı , sağa , sola və yuxarı hərəkət etdirən düymələr dəsti yerləşir
Mouse
Hərəkət zamanı mousun daxilində olan rezistorların müqaviməti hərəkətə uyğun olaraq dəyişir və dəyişmə xüsusi naqil vasitəsilə kompüterə ötürülür. Hərəkətin ötürülməsi kompüterə yüklənmiş xüsusi proqramla idarə olunur. Proqram mousun hərəkətinə uyğun olan yerdəyişməni ekrana ötürür. Mouse PS2 və ya USB ilə kompütərə qoşulur. Mouse müxtəlif quruluşda olur: mexaniki, optik, lazer
Printer
Çap qurğusudur. Kompüterdə alınmış nəticəni, mətn materiallarını, təsvirləri kağıza köçürtmək üçündür.
Printerlərin 3 növü vardır:
- Matrisli ( lent ilə )
- Şırnaqlı (maye mürəkkəb ilə),
- Lazerli ( metal tozu ilə)
Kağız üzərində şəklin qeyd edilməsi üsuluna görə printerlər iki qrupa bölünür: zərb ilə və zərbsiz çap qurğuları. Zərb çap qurğularına misal olaraq matris çap qurğularını misal göstərmək olar. Çap başlığı ilə kağız arasında rəngli lent olur. Çap başlığında simvol formalaşandan sonra iynələr hərəkətə gəlir, rəngli lentə zərbə vuraraq kağız üzərində simvolu formalaşdırır. Zərbsiz çap qurğulara misal olaraq lazer və şırnaqlı çap qurğularını göstərməli olar. Şırnaqlı printerlərdə çap başlığı mürəkkəblə doldurulur. Başlıqda çox kiçik ölçülü deşiklər olur və bu deşiklərdən mürəkkəbi kağız üzərinə püskürdülür. Lazer çap qurğularında şəkillər kağız üzərinə aralıq məlumat daşıyıcısı vasitəsilə yazılır. Şəkil lazer şüanın köməyi ilə əvvəlcə aralıq məlumat daşıyıcısına yazılır (neqativ alınır) və daha sonra bu məlumat daşıyıcısının üst qatı quru toz ilə örtülür. Ağ kağız bu barabanın üstü ilə dartılaraq və yüksək istilik hesabına barabandakı şəkil (neqativ) kağız üzərinə hopur. Lazer qurğularının çap keyfiyyəti və sürəti çox yüksəkdir.
Skaner
Skaner kompüterin xarici qurğusu olub mətn və qrafik informasiyanı səth üzərindən oxuyan və kompüterin yaddaşında yerləşdirən qurğudur. Fərdi kompüterlərə USB portu vasitəsi ilə qoşulur. Skaner mətn və ya təsvir üzərində hərəkət etdikdə kağız üzərində hərəkət edən lazer şüası mətni və ya təsviri skanerləyir və təsvirə uyğun informasiyanı işığa həssas yanmkeçiricilərdə əks etdirir. Nəticədə alınmış işıq siqnalı elektrik siqnalına çevrilir və naqil vasitəsi ilə kompüterə ötürülür. Kompüterə ötürülən siqnal özündə təsvirə uyğun olan nöqtələrin sayını və təsvirin rəngini təzahür etdirir. Kompüter tərəfindən alınan siqnal kompüterin daxilində rəqəm siqnalına çevrilir.
Ana plata
Kompüterin əsas daxili qurğusudur. Buna əsas plata (Mainboard) və ya sistem platası da deyilir .Bütun qurğuların bir biri ilə əlaqəli işləməsini təmin edir. Üzərində keçiricilər olan teksolit əsaslı böyük lövhədir . Bütün qurğular ana plataya taxılır. Ana plata uzərinə qurğular yerləşdirmək üçün müxtəlif yuvalar mövcuddur. Ana plata istehsal edən firmalardan İntel , Asus, Gigabyte, Asrock, Foxconn, Biostar, Mercury və s. misal göstərə bilərik. Ana platanın üzərində prosessor, əməli yaddaş, giriş – çıxış kontrolleri ,CMOS, BİOS, Chipset mikrosxemləri və s. yerləşir. Anaplatanı Qida Bloku (Power Supply) enerji ilə qidalandırıır. Qida Blokundan 2 konnektor ana plataya qoşulur. Bu konnektorlardan biri ana plata üzərində olan qurğuları , digəri isə power düyməsini qidalandırır. Ana plata üzərində AGP, PCI, PCI E, IDE, SATA, FDD, RAİD slotları mövcuddur. Hər bir platada kompüterin performansının çox asılı olduğu çipset adlı bir işləmci vardir. Ana plata daxildən sistem blokunun korpusuna bərkidilir, bunun üçün də plata tipinə görə korpusa uyğun gəlməlidir.
Prosessor (CPU – Central Processor Unit)
Prosessor – hesab və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirən və kompüterin ümumi işini idarə edən əsas qurğusudur. Kompüterin işinin məhsuldarlığı (əməliyyatların yerinə yetirilmə tezliyi) əsasən prosessorun tezliyi ilə müəyyən edilir. İnformasiya prosessorun registr yaddaşında emal olunur. Fərdi kompüterlərin düşünən beyni olan bu mikroprosessor ana plata üzərində yerləşir. 1971-ci ildə minlərlə transistorları 1 silikon çip üzərində yerləşdirən İntel ilk CPU düzəltdi. Prosessor kiçik, yastı yarımkeçirici təbəqələrdən yığılır. Onun daxilində metaldan olan çoxlu sayda kontaktlar vardır. CPU bir açma və 1 bağlama açarı kimi işləyən transistorlardan ibarətdir. Elektrik siqnalları bu açarın üzərindən keçir. Bu elektrik siqnalları kompüterin yaratdığı bütün işləri toplama,çıxma,vurma,bölmə kimi əməliyyatlara çevirir. CPU-lar çox ağıllı deyildirlər, ancaq çox sürətlidirlər . CPU bu işləri 2 – lik say sistemi, yəni 0 və 1 – lərin köməyi ilə həyata keçirir. Mikroprosessorları əsasən Intel, AMD VIA firmaları istehsal edir. İntel – in prosessorları kimi Pentium 1,2,3,4, Celeron,Core Duo,Core 2 Quad, Core i3, Core i5, Core i7, Itanium, Atom misal göstərmək olar. Intel Xeon əsasən serverlərdə istifadə olunur . İntelin əsas rəqibi AMD sayılır. AMD prosessorunun Celeron – dan fərqi L2 keşinin olmamasıdır. AMD prosessorları Athlon, Sempron,Phenom mikroprosessorları ilə tanınır. Core – nin növləri : İntel Core Duo virtual 2 nüvəlidir. Fiziki olaraq tək nüvəlidir. Lazım olduqda özünü 2 nüvəli kimi aparır. İntel Core 2 Duo – Bu fiziki olaraq 2 nüvəli prosessordur. Core i3 – 2 nüvəlidir. Core i5 və Core i7 4 nüvəlidir.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.