Müasir azərbaycan dili 2

Moldova bəzi Rusiya vətəndaşlarına qarşı Avropa sanksiyalarına qoşulacaq

Müasir azərbaycan dili 2

(+994 12) 493 30 77

• Fəlsəfə
• Tarix
• Azərbaycan tarixi
• Sosiologiya
• Etnoqrafiya
• İqtisadiyyat
• Dövlət və hüquq
• Siyasət. Siyasi elmlər
• Elm və təhsil

• Mədəniyyət
• Kitabxana işi
• Psixologiya
• Dilçilik
• Ədəbiyyatşünaslıq
• Folklor
• Bədii ədəbiyyat
• İncəsənət
• Kütləvi informasiya vasitələri

Müasir Azərbaycan dili: fonetika, yazı, əlifba, qrafika, orfoqrafiya, orfoepiya

Abunə

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə “Rusiya Federasiyasının Qanunvericilik Bazası” təqdim olunur.

Lokal şəbəkədə oxucuların istifadəsinə bütün elm sahələri üzrə 5 000 e-kitabdan ibarət elektron kitabxana – Elektron Kitabxana Sistemi İPR Books təqdim olunur.

Polpred.com Medianin İcmalı. Hər gün minlərlə xəbərlər, Rus dilində tam mətn, son 15 ilin informasiya agentliklərinin və işgüzar nəşrlərin ən yaxşı milyon mövzusu.

Bannerlər

Əlaqə

Ünvan: AZ1005, Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,
Nizami küçəsi 58

Tel.: (+99412) 596-26-13

İş vaxtı:
Bazar ertəsi – Cumə: 9:00-18:00
Fasilə: 13:00-14:00
İstirahət günləri: Şənbə, Bazar

Copyright © 2013 Prezident Kitabxanası. Bütün hüquqlar qorunur.
Məlumatlardan istifadə zamanı istinad vacibdir.

Sosial

“Müasir Azərbaycan dili” kitabının II cildi nəşr olunub

26 dekabr 2022 12:27 (UTC +04:00)

Xəbər Lenti

Paytaxt teatrlarının bölgələrə Novruz səfərləri başlanır

20 mart 2023

ŞƏT missiyası Qazaxıstanda keçirilən seçkiləri şəffaf və demokratik kimi tanıyır

20 mart 2023

Azərbaycan boksçuları Dünya kubokunda 6 medal qazanıb

20 mart 2023

İranlı narkotacirdən onlayn yolla heroin alan Mingəçevir sakini tutulub

20 mart 2023

Ermənistan bölmələri Zəngilanda DSX-nın mövqelərini atəşə tutub, bir hərbçi yaralanıb

20 mart 2023

Ceyhun Bayramov Türkiyə və Suriyaya görə Donorlar Konfransında iştirak etmək üçün Brüsselə gedib

20 mart 2023

Mehriban Əliyeva Azərbaycan xalqını Novruz bayramı münasibəti ilə təbrik edib

20 mart 2023

Laçın-Xankəndi yolundan RSK-ya məxsus 2 avtomobil maneəsiz keçib

20 mart 2023

Cəlilabadda saxlanılan paytaxt sakinlərindən 12 kiloqramdan artıq narkotik vasitə aşkarlanıb

20 mart 2023

Səudiyyə Ərəbistanının Dəməşqdəki konsulluğu yenidən açılır

20 mart 2023

İmam Xomeyni hava limanının talvarı uçub, yaralananlar var

20 mart 2023

CNN müxbirləri San-Fransiskoda reportaj hazırlayarkən qarət edilib

20 mart 2023

Laçın-Xankəndi yolundakı aksiya 99 gündür davam edir – FOTO

20 mart 2023

Britaniya qırıcılarını Ukraynaya verən Polşaya kömək edəcək

20 mart 2023

Ədliyyə nazirləri Londonda Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə yardımı müzakirə edəcək

20 mart 2023

Makronun reytinqi rekord həddə aşağı düşüb

20 mart 2023

Bayden İsraildə kompromis əldə olunmasını dəstəkləyib

20 mart 2023

Qazaxıstanda keçirilən seçkilərdə hakim partiya 53,46 faiz səs toplayıb

20 mart 2023

Avstraliya 27 İran vətəndaşı və 15 təşkilata sanksiya tətbiq edib

20 mart 2023

Mirzoyan Moskvada Lavrovla görüşəcək

20 mart 2023

600 Ukrayna hərbçisi Estoniyada təlimi başa çatdırıb

20 mart 2023

Monteneqroda prezident seçkilərinin ikinci turu keçiriləcək

20 mart 2023

Mariupolda üzərində Ermənistan bayraqları olan “humanitar” yük maşınları görünüb – FOTO – VİDEO

20 mart 2023

Avropa İttifaqının XİN başçıları İrana qarşı sanksiyalar paketi hazırlayır

20 mart 2023

“Barselona” əlavə vaxtda “Real”ı məğlub edib

20 mart 2023

Ukrayna sərhədçiləri Baxmuta dörd hücumu dəf ediblər

20 mart 2023

Türkiyənin ilk yerli avtomobilini sifariş edənlərin sayı 41 mini ötüb

20 mart 2023

Putin: Heç kim ümumi Avrasiya məkanını parçalaya bilməyəcək

20 mart 2023

Göygölə 20 yaşlı oğlanı maşın vurub

20 mart 2023

Putin: Rusiya Ukrayna böhranının siyasi və diplomatik yolla həllinə açıqdır

20 mart 2023

ABŞ Çini yenidən Ukrayna ilə danışıqlara çağırıb

20 mart 2023

Azərbaycanda Novruz bayramı qeyd edilir

20 mart 2023

Pakistanda daşqınlar 10 nəfərin həyatına son qoyub

19 mart 2023

Peres “Formula-1” Səudiyyə Ərəbistanı Qran Prisinin qalibi olub

19 mart 2023

Naxçıvanda şagird sinif yoldaşını bıçaqlayıb

19 mart 2023

Sloveniyanın xarici işlər naziri Serbiya və Kosovo arasında razılaşmaları alqışlayıb

19 mart 2023

Gəncədə motosiklet yeniyetmə oğlanı vuraraq xəsarət yetirib

19 mart 2023

Qazaxıstanda parlament seçkilərində seçici fəallığı 54,19% təşkil edib

19 mart 2023

Azərbaycan Prezidenti Novruz bayramı ilə bağlı paylaşım edib

19 mart 2023

Moldova bəzi Rusiya vətəndaşlarına qarşı Avropa sanksiyalarına qoşulacaq

19 mart 2023

Cəlilabadda yol qəzası olub, xəsarət alanlar var

19 mart 2023

“PAŞA Holding”in “Vətən əmanətlərin keşiyindədir” layihəsi çərçivəsində şəhid ailələrinə bayram sovqatları çatdırılır – VİDEO

19 mart 2023

Xaricdə yaşayan Türkiyə vətəndaşları aprelin 27-dən gömrük-keçid məntəqələrində səs verə biləcəklər

19 mart 2023

Qazaxıstanda parlament seçkilərində səsvermə başa çatıb – YENİLƏNİB

19 mart 2023

Şirvanda hamilə qadın 3-cü mərtəbədən yıxılıb

19 mart 2023

Oğuzda avtomobil aşıb, 2 nəfər xəsarət alıb – FOTO

19 mart 2023

Laçın-Xankəndi yolundan RSK-nın 48 maşını keçid edib – FOTO – YENİLƏNİB

19 mart 2023

Səudiyyə Ərəbistanının kralı İran Prezidentini Ər-Riyada səfərə dəvət edib

19 mart 2023

Türkiyədə 4,4 və 4,1 maqnitudalı zəlzələ olub

19 mart 2023

Stoltenberq İraq xarici işlər naziri ilə görüşəcək

19 mart 2023

DİQQƏT!

Hörmətli istifadəçi, ödənişli xəbərləri əldə etmək üçün qeydiyyatdan keçin

DİQQƏT!

Hörmətli istifadəçi, ödənişli videoları əldə etmək üçün qeydiyyatdan keçin.

DİQQƏT!

Hörmətli istifadəçi, ödənişli fotoları əldə etmək üçün qeydiyyatdan keçin.

Məlumatdan istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.

© 2004 – 2021 Bütün müəllif hüquqları qorunur.

müasir

2) такой, который стоит на уровне своего века, отвечает требованиям своего времени. Müasir müalicə metodları современные методы лечения, müaisr geyim современная одежда, müasir avtomobillərin modelləri современные модели автомобилей

3) вызванный потребностями своего времени, актуальный. Müasir mövzu современная тема, müasir nailiyyətlər современные достижения, elmin müasir problemləri современные проблемы науки

2. модерн, модерновый (современный и модный). Müasir mebel мебель модерн

сущ. современник (тот, кто жил или живёт в одно время, в одну эпоху с кем-л.), современница. M. F. Axundzadənin müasirləri современники М. Ф. Ахунд-заде

1) современный; 2) современник.
сущ. устар. проживание в дружбе и согласии

1) совокупность всех форм материи как единое целое; Вселенная. Dünyanın əmələ gəlməsi происхождение мира, dünyanın əks olunması отражение мира, dünyaya baxış взгляд на мир

2) Земля как планета. Dünyanın xəritəsi карта мира

3) земной шар, весь свет; все люди. Dünya xalqları народы мира, müasir dünya современный мир, bütün dünyanı gəzmək объехать весь мир, bütün dünya bilir знает весь мир, dünya çempionu чемпион мира

4) объединенное по социальным, культурно-историческим, этнографическим признакам человеческое общество. Qədim dünya античный мир, sivil (mədəni) dünya цивилизованный мир

5) порядок, строй жизни. Köhnə dünya старый мир, yeni dünya новый мир

6) какая-л. область, сфера жизни и деятельности людей. Elm dünyası мир науки (научный мир), siyasət dünyası мир политики

7) какая-л. область, круг явлений психической жизни (чувств, переживаний и т.п. ). Müasir gəncin dünyası мир современного молодого человека

8) какая-л. отдельная область, сфера воспринимаемой действительности. Gözəlliklər dünyası мир красот, xəyallar dünyası мир грёз, sirlər dünyası мир тайн, səslər dünyası мир звуков

2. разг. уйма (большое количество кого-л., чего-л.). Dünya adam yüığılıb собралось уйма народу, dünya pul lazımdır нужно уйма денег, dünya iş qalıb осталось уйма работы

прил. мировой:
1. относящийся к миру, Вселенной. Dünya okeanı мировой океан

2. охватывающий земной шар, весь мир. Dünya müharibəsi мировая война, dünya ağalığı мировое господство, dünya demokratik prosesi мировой демократический процесс, dünya tarixi мировая история, dünya bazarı мировой рынок, dünya iqtisadiyyatı мировая экономика, dünya birinciliyi мировое первенство; dünya birliyi мировое сообщество

3. имеющий значение для всего мира. Dünya elmi мировая наука, dünya ədəbiyyatı мировая литература, dünya miqyasında в мировом масштабе

4. известный всему миру. Dünya şöhrəti мировая слава, dünya şöhrətli alim ученый с мировым именем
5. первый, лучший во всем мире. Dünya rekordu мировой рекорд

6. принятый во всем мире в качестве общего, единого. Dünya standartları səviyyəsində на уровне мировых стандартов

◊ dünyalar qədər безгранично; dünyaya dəyər (dünyalara dəyər) очень ценный, цены нет; dünya başına dolandı (fırlandı) чуть не потерял сознание; dünya başına dardır kimin свет божий не мил кому; dünya vecinə deyil kimin море по колено к ому, всё нипочем к ому; dünya bir-birinə dəydi мир перевернулся, все прошло кувырком; dünya dağılsa da: 1. во что бы то ни стало; 2. ни за что на свете, ни за какие блага; dünya işığı görmək выходить, выйти на свободу; увидеть божий свет; dünya işığı görməmək, dünya işığına həsrət qalmaq света божьего не видеть; elə bil dünya bağışladı будто весь мир подарил (обрадовал); dünya qədər в высшей степени, очень; dünya qurulandan bəri с сотворения мира; dünya kimin, nəyin üstündə qurulmayıb свет не клином сошелся на ком, на чем; dünya gözəli писаная красавица; o dünya тот свет, потусторонний мир; dünya durduqca на веки веков, на веки вечные; dünya gözündə deyil kimin ничто не мило к ому; dünya gözünə qara görünür kimin свет не мил кому; dünya gözünə görünmür kimin ничто не интересует кого; dünya görmək иметь жизненный опыт, видеть жизнь; dünya xali deyil свет не без добрых (хороших) людей; dünyada durmaq вечно жить в мире; dünyadan bixəbər olmaq быть в неведении: dünyadan əl çəkmək отрекаться, отречься от мира сего; dünyadan köçmək отправиться на тот свет; покинуть этот мир (умереть); dünyadan küsmək потерять интерес к жизни; dünyadan əlini üzmək: 1. видеть свой смертный час; 2. перестать надеяться на что-л., окончательно разувериться в чем-л.; dünyadan xəbəri olmamaq см. dünyadan bixəbər olmaq; dünyadan xəbərsiz: 1. ни о чем не знающий:; 2. не от мира сего; dünyaya əlvida demək прощаться, распрощаться с миром (с жизнью), dünyaya gəlmək появляться, появиться на свет; dünyaya gətirmək производить, произвести на свет; dünyaya göz açandan с тех пор, как родился, со дня рождения; dünyaya gözlərini qapamaq см. dünyaya əlvida demək; dünyaya səs salmaq прославиться на весь мир; греметь по всему миру; dünyanı başına almaq кричать, орать изо всех сил; dünyanı almaq (tutmaq) охватывать, охватить что-л. (окутывать, обволакивать) целиком; dünyanı başına dar eləmək kimin доводить, довести до отчаяния, притеснять кого; не давать воли к ому; dünyanı başına yığmaq поднимать, поднять крик, шум; dünyanı bir-birinə vurmaq вызвать переполох; dünyanın qurtaran yerində у черта на куличках; dünyanın işi belədir так устроен мир; dünyanın malı dünyada qalır нажитое остается миру; на тот свет ничего не возьмешь; dünyanın o başı край света; dünyanı ayağının altına almaq исходить весь свет вдоль и поперёк, из конца в конец; dünyanı dağıdaram все переверну, переверну вверх дном; весь мир (свет) переверну; dünyanın gen vaxtında в лучшие (добрые) времена

1. требование:

1) настоятельная просьба, желание, выраженные в категорической форме. Siyasi tələblər политические требования, iqtisadi tələblər экономические требования, yüksək tələblər высокие требования; tələblər qoymaq kimin, nəyin qarşısında поставить требования перед кем, перед чем, предъявить требования к ому, чему

2) норма, совокупность условий или данных, которым кто или что-л. должны соответствовать. Müasir tələblər səviyyəsində işləmək работать на уровне современных требований, aqrotexniki tələblərə əməl etmək выполнять агротехнические требования, müasir tələblərə cavab vermək отвечать современным требованиям, ali məktəbə girmək üçün tələblər требования для поступления в высшую школу

3) правила, налагаемые кем-л., чем-л. Qanunun tələbləri требования закона, zamanın (günün) tələbi требование времени (дня), təlimatın tələblərinə uyğun olaraq в соответствии с требованиями инструкции

4) потребности, запросы. Xalq təsərrüfatının tələbləri требования народного хозяйства, cəmiyyətin tələblərini dərindən öyrənmək глубоко изучить требования общества

2. спрос (требование на товар, рабочую силу). экон. tələb və təklif balansı баланс спроса и предложения, tələbin ödənilməsi удовлетворение спроса, iş qüvvəsinə olan tələb спрос на рабочую силу

3. юрид. иск, притязание (обращение к суду с требованием о защите гражданских прав); tələb etmək требовать, потребовать:

1) затребовать, попросить чего-л. или предложить сделать что-л. в настойчивой, категорической форме, официально. İzahat tələb etmək kimdən потребовать объяснения у кого, yerinə yetirilməsini tələb etmək nəyin требовать выполнения чего, qərargahdan diviziyanın mövcud heyəti haqqında məlumatı (rəqəmləri) tələb etmək затребовать из штаба данные о наличном составе дивизии

2) обязать к чему-л., вынудить на что-л. Ədalət tələb edir ki … справедливость требует, чтобы …, diqqət tələb edir nə требует внимания что

3) нуждаться, иметь потребность в чём-л. Neft axtarışı vaxt və zəhmət tələb edir поиски нефти требуют времени и труда; evin damı təmir tələb edir крыша дома требует починки

4) заставить, предложить явиться куда-л., вызывать. Sizi müdir tələb edir вас требует заведующий; tələb olunmaq требоваться, потребоваться, быть потребованным. Zavoda fəhlə tələb olunur заводу требуются рабочие; tələblə verilən məktub письмо до востребования, tələbləri ödəmək удовлетворять требованиям, tələblərə cavab vermək отвечать требованиям

1. оборудование. Quyuların yerüstü avadanlığı наземное оборудование скважин, müasir avadanlıq современное оборудование, köhnəlmiş avadanlıq устаревшее оборудование, quraşdırılmamış avadanlıq неустановленное оборудование, avadanlığın sazlanması наладка оборудования

2. инвентарь. Xəstəxana avadanlığı больничный инвентарь

3. обстановка, мебель. Evin avadanlığı обстановка квартиры, avadanlıq düzəltmək приобретать обстановку

4. домашнее имущество, утварь, вещи

сущ. спорт. пятиборье. Beşnövçülük üzrə yarışlar соревнования по пятиборью, müasir beşnövçülük современное пятиборье

сущ. ответ:

1. высказывание, сообщение, вызванное вопросом. Müsbət cavab положительный ответ, mənfi cavab отрицательный ответ, qısa (müxtəsər) cavab короткий (краткий) ответ, suallara cavab ответы на вопросы

2. рассказ учителю заданного урока. Şagirdin cavabı ответ ученика, cavaba qulaq asmaq (cavabı dinləmək) послушать ответ, qənaətləndirici cavab удовлетворительный ответ, qeyri-qənaətbəxş cavab неудовлетворительный ответ, əla cavab отличный ответ, ətraflı (dolğun) cavab подробный (исчерпывающий) ответ, cavabı qane etmədi kimin kimi ответ не удовлетворил чей кого, cavabı qiymətləndirmək оценить ответ

3. действие, поступок и т.п. , представляющие собой отклик на что-л.; противодействие чему-л. Qətiyyətli cavab решительный ответ, layiqli cavab достойный ответ (отпор), решительная отповедь, çağırışa cavab olaraq в ответ на призыв, yüksək mükafata cavab olaraq в ответ на высокую награду

4. результат решения математической задачи, примера. Düzgün cavab правильный ответ, dəqiq cavab точный ответ, səhv cavab ошибочный ответ, məsələnin cavabı ответ задачи, cavabı tapmaq найти ответ

прил. ответный:

1. являющийся ответом, заключающий в себе от вет. Cavab məktubu ответное письмо, cavab teleqramı ответная телеграмма

2. вызванный чем-л., последовавший за чем-л. в качестве ответа, отклика на что-л. Cavab məkələsi ответная статья, cavab nitqi ответная речь, cavab səfəri ответный визит, cavab topu спорт. ответный мяч (гол)

◊ cavab almaq получить ответ, cavab vermək отвечать, ответить:

1) давать, дать от вет. Suala cavab vermək ответить на вопрос, oxuculara cavab vermək ответить читателям, məktuba cavab vermək ответить на письмо

2) рассказывать, рассказать учителю заданный урок; излагать, изложить материал по заданному вопросу. Suala ətraflı cavab vermək подробно ответить на вопрос, “5”-ə cavab vermək ответить на “пять”, xorla cavab vermək отвечать хором, fikirləşmədən cavab vermək отвечать без обдумывания

3) откликаться, откликнуться, отозваться, отзываться на зов и т.п. Əməli işlə cavab vermək nəyə ответить практическим делом на что, əla təhsillə cavab vermək отвечать отличной учебой, zərbəçi (fədakar) əməklə cavab vermək отвечать ударным (самоотверженным) трудом

4) нести ответственность, наказание за что-л. Başı ilə cavab vermək nəyə отвечать головой за что, öz hərəkətlərinə görə cavab vermək отвечать за свои поступки, qanun qarşısında cavab vermək отвечать перед законом, məhkəmə qarşısında cavab vermək отвечать перед судом

5) соответствовать, удовлетворять чему. Müasir tələblərə cavab vermək отвечать современным требованиям; cavabını vermək kimin: 1. давать, дать ответ кому; 2. давать, дать сдачу кому (за удар, оскорбление и т.п. ); cavab qaytarmaq перечить, возражать, дерзить. Hər sözə cavab qaytarmaq перечить на каждом слове

сущ. дарвинизм (учение об эволюционном развитии живой природы, основоположником которого является Ч. Дарвин). Müasir darvinizm современный дарвинизм, darvinizm problemləri проблемы дарвинизма

сущ. мед. дерматология (отдел медицины, изучающий болезни кожи). Müasir dermatologiya современная дерматология

прил. дерматологический. Dermatologiya kabineti дерматологический кабинет, dermatologiya şöbəsi дерматологическое отделение

1) орган в полости рта позвоночных животных и человека. Dilin kökü корень языка, dilin ucu кончик языка

2) этот же орган, используемый как пища, кушанье. Suda bişirilmiş dil отварной язык, mal dili говяжий язык

3) орган речи человека

4) система словесного выражения мыслей, средство общения. Milli dil национальный язык, ana dili родной язык, rus dili русский язык, xarici dillər иностранные языки, qədim dillər древние языки, qohum dillər родственные языки, müasir dil современный язык, beynəlxalq dil международный язык, dil öyrənmək изучать, изучить язык; dil öyrətmək учить, научить, обучать, обучить какому-л. языку

5) разновидность речи, обладающая теми или иными характерными признаками. Əbədi dil литературный язык, danışıq dili разговорный язык, ümumxalq dili общенародный язык, poeziya dili поэтический язык

6) то, что выражает собой какую-л. мысль. Faktların dili ilə языком фактов, rəqəmlərin dili ilə языком цифр

7) перен. пленный, от которого можно получить нужные сведения. Dil gətirmək привести языка, dil tutmaq взять языка

8) металлический стержень. Zəngin dili язык колокола

2. язычок (что-л. имеющее удлиненную, вытянутую форму). Botinkanın dili язычок ботинка, qıfılın dili язычок замка

3. клавиш (в муз. инструментах: гармони, пианино и т.п. )
4. геогр. коса (длинная узкая отмель, идущая от берега)
1) относящийся к языку как органу. Dil arteriyası язычная артерия, dil badamcığı язычная миндалина
2) произносимый с участием языка. Dil samitləri язычные согласные, dil səsləri язычные звуки
2. языковый:
1) относящийся к языку как органу. Dil məməcikləri языковые сосочки
2) приготовленный из языка. Dil kolbasası языковая колбаса

3. языковой (относящийся к языку как средству общения). Dil hadisələri языковые явления, dil sistemi языковая система, dil ünsürü языковой элемент, dillər üzrə kataloq языковой каталог

4. речевой. Dil ünsiyyəti речевое общение

◊ dil ağıza qoymamaq говорить без умолку; dil açmaq: 1. говорить, начинать, начать говорить (о ребёнке); 2. становиться, стать разговорчивым; 3. становиться, стать дерзким; распускать, распустить язык; dil boğaza qoymamaq см. dil ağıza qoymamaq; dil bulamaq kim, nə haqqında замолвить словечко, походатайствовать за кого; dil vermək kimə подучивать, подучить (подговаривать, подстрекать на что-л. неблаговидное); dil qəfəsə qoymadan danışmaq без умолку, беспрерывно говорить, тараторить; dil ətdəndir язык без костей; dil yetirmək kimə см. dil bulamaq; dil tapmaq kimlə находить, найти общий язык с кем; dil tapmamaq kimlə жить не в ладу, быть не в ладах с кем; dil çıxarmaq просить, умолять кого-л. о чём-л.; dil verməmək kimə не давать, дать говорить кому; dil vurmaq kimə намекать, намекнуть к ому о чём; dil deyib ağlamaq плакать в голос (по умершему); dildil ötmək говорить без умолку; dil yarası рана, нанесённая словом; dil göstərmək kimə показывать, показать язык; dil pəhləvanı болтун; мастер говорить; dil tərpətmək kimin, nəyin haqqında см. dil bulamaq; dil tökmək: 1. очень просить; 2. уговаривать, убеждать словами, заставлять согласиться с кем-, с чем-л.; склонять к чему-л.; dil uzatmaq давать, дать волю языку; dilə gətirmək kimi заставить заговорить кого; dilə gətirməmək nəyi не употреблять в речи (о непристойных, неприличных словах, фразах и т.п. ); dilə (dillərə) salmaq kimi, nəyi сделать предметом разговоров кого, что; dilə tutmaq уговаривать; dilə almamaq kimi, nəyi ni слова не произнести о ком, о чём; обходить, обойти молчанием кого, что; dilə alınmaz неприличные, непристойные (о словах и выражениях); dilə basmaq kimi заговаривать зубы к ому; dilə gəlmək заговорить (начать говорить); dili ağır с трудным языком (о литературном произведении); dili ağırlaşıb язык заплетается (о тяжелобольном); dili açılıb kimin развязался язык у кого; заговорил кто; dili açılmaq kimin см. dil açmaq; dili bir qarışdır kimin у кого длинный язык; dili qısa olmaq не сметь говорить (из-за какой-л. провинности, проступка); dili(-m,-n) qurusun, əgər … пусть язык отсохнет, если …; dili dinc durmamaq выбалтывать, выболтать (сообщить, рассказать то, что следовало хранить в тайне; проговориться); dili dolaşır kimin язык заплетается у кого; dili ilanı yuvasından çıxarır любого (любую) уговорит; dil yatmır nəyə язык сломаешь; dili gicişir язык чешется; dili söz tutmamaq лишиться дара речи; dili topuq çalır kimin язык заплетается у кого; dili uzundur kimin слишком длинный язык у кого; dili ağzına sığmamaq: 1. хвастаться; 2. лестно отзываться о ком-л.; dili büdrəmək сбиваться, сбиться, допускать, допустить неточности в речи; dili tutulmaq лишиться дара речи; dili uzun olmaq: 1. быть уверенным в себе, чувствовать свое превосходство перед кем-л.; 2. иметь слишком длинный язык; dildə asandır легко говорить; dildən düşmək падать от усталости, валиться с ног; dildən sazdır бойкий на язык; dildən salmaq kimi доводить, довести до изнеможения кого; dildən demək говорить не от души; dildən düşməmək не сходить с языка; dilim dönmür, dilim gəlmir nəyə язык не поворачивается (говорить, сказать что-л.); dilin tutulsun чтобы у тебя язык отнялся; dili(n) qurusun! чтобы язык у него (у тебя) отсох!; dilindən qaçırmaq проговориться, нечаянно высказать то, что не следовало бы говорить; dilindən düşməmək kimin не сходить с языка чьего; dilinə vurmamag в рот не брать; dilinə dəyməyib nə: 1. маковой росинки во рту не было; 2. в рот не брал; dilinə gələni demək говорить, сказать, что взбредёт на ум; dilini boğazından çıxarmaq kimin вырвать язык у кого; dilini boş qoymamaq трепать языком, давать волю языку; dilini qarnına qoy заткнись, замолчи; dilini dişinə tutmaq стиснуть зубы; dilini işə salmaq пустить в ход свой язык; dilini kəs! помолчи, помалкивай! dilini kəsmək kimin заставить замолчать кого; dilini göstərmək kimə показывать, показать язык кому; dilini saxlamaq держать язык за зубами; придерживать, придержать язык; dilini təmiz saxlamaq говорить прилично; dilini farağat qoymamaq болтать языком; dilini şirin eləmək говорить ласково; dilini dişləmək: 1. остановиться на полуслове; 2. вспомнить о чем-л. забытом; dilinin bəlasına düşmək страдать, пострадать из-за своего языка; dilimin ucundadır вертится на языке; dillərdə dastan olmaq быть притчей во языцех; dillərə düşmək: 1. быть на языке у всех; 2. переходить из уст в уста; dilinə düyün düşsün типун тебе на язык; şirin dil ilanı yuvasından çıxardar ласковый телёнок двух маток сосёт

сущ. дизайн:

1. художественное конструирование. Müasir dizayn современный дизайн, dizayn üzrə rəssam художник по дизайну

2. разг. художественно оформленный внешний вид изделия. Avtomobilin dizaynı дизайн автомобиля

1) господство тех или иных вкусов в отношении одежды и др. предметов. Dəb salmaq (qoymaq) ввести в моду, dəbə düşmək войти в моду, dəbdən düşmək выйти из моды, стать немодным, устареть, dəbdə olmamaq быть не в моде, müasir dəb современная мода, son dəb последняя мода, son dəbdə geyinmək одеваться по последней моде, dəbdən qalmamaq не отставать от моды

2) всеобщее признание, известность в определенное время. Lirik mahnılar indi dəbdədir лирические песни теперь в моде

2. обычай. Yerli dəbdə toy свадьба по местному обычаю, bu bizdə dəb deyil это не в нашем обычае
сущ. действительность:
1. то, что существует на самом деле, реальность
2. достоверность, истинность, подлинность. Xəbərin gerçəkliyi достоверность сообщения

3. естественные и социальные условия, в которых протекает деятельность людей, окружающая обстановка. Obyektiv gerçəklik объективная действительность, объективная реальность, müasir gerçəklik современная действительность

4. философская категория, означающая действительное бытие, объективное, независимое от сознания существование

1. молодость; юность (возраст от отрочества до зрелых лет). Gənclik illəri годы молодости, gənclik dostu друг молодости, gənclik xatirələri воспоминания молодости, unudulmaz gənclik незабываемая молодость, öz gəncliyini həsr etmək kimə, nəyə посвятить кому, чему свою молодость, gəncliklə vidalaşmaq прощаться с молодостью

2. собир. молодёжь; юношество (подрастающее поколение). Müasir gənclik современная молодёжь, azərbaycan gəncliyi азербайджанское юношество

прил. юношеский:

1. связанный с юношеством. Gənclik yaşı юношеский возраст, gənclik mərhələsi юношеская стадия; мед. gənclik ərgənliyi юношеские угри, gənclik qlaukoması юношеская глаукома, gənclik mədə xorası юношеская язва желудка

2. присущий юноше. Gənclık həvəsi юношеский задор, gənclık ehtirası юношеская пылкость
сущ. собир.

1. молодёжь (молодое, подрастающее поколение). Azərbaycan gəncləri азербайджанская молодёжь, müasir gənclər современная молодёжь, gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsi патриотическое воспитание молодёжи, gənclər ittifaqı союз молодёжи, gənclərə nümunə göstərmək показывать пример молодёжи, gənclərə müraciət etmək обращаться к молодёжи, gənclər arasında iş aparmaq вести работу среди молодёжи

2. в знач. сущ. молодые, молоды е люди. Gənclərə yol göstərmək указывать путь молодым, gənclərə məsləhət vermək давать советы молодым

3. юношество (молодые люди обоего пола)

1. молодёжный. Gənclər briqadası молодёжная бригада, gənclər komandası молодёжная команда, gənclər klubu молодёжный клуб

2. юношеский. Gənclər dərəcəsi спорт. юношеский разряд, gənclər kitabxanası юношеская библиотека
глаг. готовиться:
1. приготовляться, быть приготовленным:

1) быть приведенным в состояние готовности, годности к употреблению. Sərnişin qatarı hazırlanıb пассажирский поезд приготовлен

2. быть обученным для какой-л. цели, подготовленным. Universitetə qəbul üçün hazırlanmaq быть приготовленным к поступлению в университет

3) быть заготовленным для употребления, использования. Qışa odun hazırlanıb (tədarük olunub) к зиме заготовлены дрова

2) изготовляться, быть изготовленным. Dərman hazırlandı лекарство приготовлено, preparat hazırlanıb приготовлен препарат

3) быть сваренным, изжаренным, готовым к употреблению. Yemək hazırlanıb приготовлен обед

4) выполняться, быть выполненным, осуществляться, быть осуществленным. Bütün dərslər hazırlanıb все уроки приготовлены

2. подготавливаться, быть подготовленным

1) быть сделанным предварительно для устройства, организации чего-л. Müqavilənin layihəsi hazırlanıb подготовлен проект договора, mühazirə hazırlanıb лекция уже подготовлена, hücum hazırlanıb наступление подготовлено

2) быть приготовленным заранее. Məqalə üçün material hazırlanıb подготовлен материал для статьи

3) быть обученным для какой-л. деятельности. Bizdə yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanır у нас подготавливаются высококвалифицированные кадры, builki tədris ilində bu hərbi məktəbdə xeyli gənc zabit hazırlanıb в этом учебном году в этой военной школе подготовлено значительное количество молодых офицеров

3. изготавливаться, быть изготовленным (быть сделанным при помощи инструментов, каких-л. приспособлений, машин; вырабатываться, быть выработанным). Maketi hazırlanmışdır nəyin изготовлен макет чего, növbə ərzində nə qədər detal hazırlanmışdır? сколько деталей было изготовлено за одну смену

4. заготавливаться, быть заготовленным:

1) быть заранее, заблаговременно приготовленным. Tezliklə buraxılış vərəqələri hazırlanmalıdır срочно должны быть заготовлены пропуска

2) быть запасенным. Mal-qara üçün yem hazırlanmışdır (tədarük olunmuşdur) для скота заготовлен корм, qışa yanacaq hazırlanmalıdır должно быть заготовлено топливо на зиму

5. вырабатываться, быть выработанным (быть созданным в рзультате изучения, обдумывания). Konfransın proqramı yaxşı hazırlanıb хорошо выработана программа конференции

6. разрабатываться, быть разработанным:

1) тщательно, во всех деталях быть подготовленным. Burada yeni layihələr hazırlanır здесь разрабатываются новые проекты, əks-hücum planı komandanlıq tərəfindən dəqiqliklə hazırlanmışdı план контрнаступления был тщательно (детально) разработан командованием

2) быть сконструированным. Bu zavodda müasir tələblərə cavab verən elektrik mühərriki hazırlanmışdır на этом заводе разработан электродвигатель, отвечающий современным требованиям

1. становиться, стать чутким. Müasir insan tədricən həssaslaşır современный человек постепенно становится чутким

2. становиться, стать чувствительным; восприимичивым, острым, тонким; изощряться, изощриться. Zövqü həssaslaşıb изощрился его вкус, alimin fikri mübahisələrdə həssaslaşıb мысль ученого изощрилась в спорах

1. направление:

1) линия движения чего-л., сторона, в которую устремлено действие, движение. Möhtəlif istiqamətlərdə в разных направлениях, bu istiqamətdə hərəkət etmək двигаться в этом направлении, istiqamətini dəyişmək изменить направление, istiqamətini təyin etmək nəyin определить направление чего, naməlum bir istiqamətdə в неизвестном направлении, cənub istiqamətində в южном направлении, küləyin istiqaməti направление ветра, hərəkətin istiqaməti направление движения,

2) путь развития какого-л. действия, явления. Siyasətin istiqaməti направление политики, inkişafın istiqaməti направление развития

3) общественное, научное и т.п. течение. Üç istiqamətdə в трех направлениях, nəzəri istiqamətdə в теоретическом направлении, müasir istiqamət современное направление, istiqamət vermək дать направление, işi hansı istiqamətdə aparmaq lazımdır? в каком направлении нужно вести дело?

4) участок фронта, где военные действия развиваются в какую-л. сторону. Berlin istiqamətində на берлинском направлении

2. курс (направление движения, путь – о судне, самолете и т.п. ). Gəminin istiqaməti курс корабля, istiqamət almaq haraya брать курс куда, на что, istiqamət götürmək держать курс, eyni istiqamətdə hərəkət etmək двигаться по (одному и) тому же курсу

прил. направляющий. İstiqamət oxları тех. направляющие стрелы, istiqamət bloku направляющий блок
сущ. кафедра:

1. возвышение в виде помоста с пюпитром для лектора, оратора в аудитории. Kafedraya qalxmaq взойти на кафедру, kafedradan çıxış etmək выступать, выступить с кафедры

2. объединение преподавателей или исследователей одной какой-л. или ряда близких по содержанию дисциплин в высшем учебном заведении. Müasir rus dili kafedrası кафедра современного русского языка, ictimai elmlər kafedrası кафедра общественных наук, Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrası кафедра азербайджанской литературы

3. профессорско-преподавательский состав на кафедре
прил. кафедральный. Kafedra işləri кафедральные дела

См. также в других словарях:

• müasir — sif. <ər.> 1. Başqası və ya başqaları ilə bir əsrdə, bir zamanda, bir dövrdə yaşamış olan və ya yaşayan; həməsr. Həsən bəy Zərdabi Mirzə Fətəli Axundzadənin müasiri idi. // İs. mənasında adətən cəm şəklində: müasirlərimiz – bizimlə bir… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• muasır — sf., Ar. muˁāṣir Çağdaş Muasır medeniyet … Çağatay Osmanlı Sözlük
• muâsır — (A.) [ ﺮﺹﺎﻌﻡ ] çağdaş. ♦ muasırlaşmak çağdaşlaşmak … Osmanli Türkçesİ sözlüğü
• müasir — ə. 1) eyni bir əsrdə yaşayan; həməsr; 2) zəmanəyə uyğun gələn adət, qayda, adam, şey və s.; 3) çağdaş … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• müasirət — ə. müasirlik … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• MUASIR — Bir asırda yaşayanlardan herbiri. Hem asır olan. Aynı devirde yaşayan … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• MUAŞİR — Muâşeret eden ve birbiriyle iyi geçinir olan … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• MUASIRÎN — (Muasır. C.) (Asr. dan) Aynı asırda yaşayanlar. Bir asırda yaşamış olanlar … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• MUAŞİRÂN — (Muaşir. C.) Muaşirler. Birbirleriyle iyi geçinen kimseler … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• Бакинский музей современного искусства — Координаты: 40°22′41″ с. ш. 49°51′53″ в. д. / 40.378056° с. ш. 49.864722° в. д.& … Википедия
• Modern Educational Complex — named after Heydar Aliyev Heydər Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksi (Azerbaijani) Təhsil millətin gələcəyidir. Location Baku … Wikipedia