Гасанзаде, Нариман Алимамед оглы

Bəs niyə doğmadı mənə bu kümbəz?-
Pak vicdan sahibi, üstə şər yatır.
“Bir yol qalxan bayraq, bir daha enməz!” –
Bayrağı qaldıran bir rəhbər yatır.

Xalq şairi Nəriman Həsənzadə: “Ramiz Abdullayevin poetik dünyası”

Yüksək poetik nümunə­lərdən söh­bət düşəndə ən əvvəl yazar-oxu­cu du­­­­yum­larının, ağrılarının üst-­üstə düş­­məsi ön plana çə­kil­məlidir.
Belə ki, oxucu şair ağrısını öz iç süz­gə­cindən keçirib on­la­rı yaşayırsa demə­li yazılanları dəyər­lən­­dirmək olar və lazımdır da. Çünki həqiqi qiyməti oxucu ve­rir: onu nə aldat­maq, nə də qafiyələnmiş çıx­daş “məhsulla” başını qatmaq müm­­­­kün­dür. Yeri gəlmişkən və­tən­daşlıq liri­ka­sını, öz daxili ya­şantı­larına qurban verməyən şair yalnız al­qışlanmağa layiq­dir. Ra­miz Abdullayev öz ya­ra­dıcılıq kredosu ilə şairdən tələb olunan bütün mənəvi-əx­laqi me­­yarlara cavab verən qələm sahibidir və bu amil se­vin­dir­mə­yə bilməz.
Efirdə, ekranda Ramiz Abdullayevin sözlərinə yazılmış mah­nılarını çox dinləmişəm. Bəri başdan deyim ki,bəstələrin mu­siqi və janr əlvanlığı,mətnlərdəki dərin lirizm müəllifin bö­yük ürək sahibi,şair ürəyinə malik olan insanı göz önündə can­lan­­dırırdı. Çox şadam ki,bu təəssürat özünü Ramiz Ab­dullayevin ki­tab­la­rın­da öz təsdiqini tapdı. İstər onun “Sevgi dolu ge­cələr” (2000-ci il), istərsə də “Vətən torpağı (2002-ci il), kitabı ol­­sun. Hər ikisindən, elə­cə də digər kitablarından bizlərə do­ğulduğu Bakı­nı­,­ ümu­miy­yətlə Azərbaycanı alovlu məhəb­bətlə sevən bir şair boy­la­nır: öz ürək pəncərəsindən boy­lanan bu şair oxucunu bütöv Və­tən torpağı na­minə mübariz ol­mağa çağırır və qələm süngüsü ilə öndə ge­də­cə­yinə hamını inan­dırıcı şəkildə əmin etməkdədir. Elə “Azad edəcəyəm səni, Qarabağ” şeirin­dən bir parça gətirmək kifayətdir:

Dayanıb səngərdən baxıram sənə,
Düşmənlər sədd çəkib səninlə mənə,
Ürəyim, gözlərim bürünüb qəmə.
Düşmən sinəsinə çəkəcəyəm dağ,
Azad edəcəyəm səni, Qarabağ!

Gördüyünüz kimi müəllif həmvətənlərinə daima ayıq-sayıq ol­mağı tələb etməklə,onları bədbinlikdən çəkindirir və inandırır ki, Qarabağın düşməndən alınacağı gün heç də uzaqda deyil. “Vətən Torpağı” şeiri də nikbin ruhda köklənmişdir.Şair tor­pağa olan sevgisini necə də gözəl və poetik qələmə almışdır.
“Mənim əsgər qadaşım”, “Bakım”, “Vətən”, “Daglar”, “Mə­nim Maş­tağa kəndim” kimi şeirlər Ramiz Abdullayevin sevgi palitra­sının genişliyini sözün qüdrəti ilə oxucuya çatdırır. Müəllifin Və­tən ünvanlı şeirlərinin heç birində məlum qafiələ­rə rast gəlin­mir, bu da onun zəngin söz ehtiyatına malik oldu­ğu­nu göstər­məkdədir.
Fəxarətlə vurğulamalıyam ki, şair poe­tik janrların ha­mısından uğurla istifadə edərək öz fikir əlvan­lığını oxuculara təqdim et­mək­də çətinlik çəkmir.
Ramiz Abdul­la­yevin sevgi şeirləri olduqca cəl­be­dici və oxu­naqlıdı. Məhz lirik misralarında o, oxucu qarşı­sı­na­ tam­ səmimiliyi ilə çıxır və onunla daxili çırpıntıla­rını, əzab­la­rı­nı bö­lüşdürməyə əs­­la utan­mır. Çünki müəllif sevdiyi qa­dınla da ,onu oxuyanların ya­­nında da safdır, açıqdır. Məhrəmlik isə Ramiz Abdullayevin böyük­lük ölçüsüdür. “Mənim ilk məhə­b­bə­tim”, “Sev­gi dolu gecələr” kimi şeirlər, “Səni gözləyəcək mə­nim göz­lə­rim”, “Düş­düm”, “Xoşbəxt et məni”, “Əsmə ey kü­lək” və baş­qa qə­zəllər müəl­­lifin ürək genişliyini,sevgilisinə sə­daqətini açıqlığı ilə göstər­məkdədir.
Ümumiyyətlə, Ramiz Abdul­layevin yaradıcılıq uni­ver­sal­lığı poe­­ziya ilə bitmir: onun dram əsərləri də dövlət dram teatrlarının səhnələrində uğurla tamaşaya qoyulur. Şair qar­da­şı­mın bir uğu­runa da qəlbən sevin­dim: Azərbaycan ədəbiy­ya­tının təman­nasız dostu, şair-tərcüməçi Giya Paçxataş­vili 2004-cü ildə Ramiz Ab­dullayevi rusdilli oxuculara təqdim etdi. Tər­cü­mə­çi­nin rus və azər­baycan dillərini mükəmməl bilməsi “Zem­lya ot­çiz­nı” kita­bı­nın uğuruna təminat verdi. Son olaraq bunu deyə bilə­rəm ki,Ramiz Abdullayev öz şeirləri və mahnı mət­nlərinin sanbalı ilə təsdiq etdi ki,o ədəbi aləmdə heç də tə­sa­düfi adam deyil.Mən bu gözəl qəlbli insane, kövrək şairə ye­ni-yeni zirvələri qət etməyi arzula­yı­ram. Tanrı səni və qələ­mini qoru­sun, Ramiz qardaşım!

Dərin hörmətlə:
Nəriman HƏSƏNZADƏ,
Xalq şairi.

“Dərbənd” qəzeti, 08 dekabr 2006.
“Bizim Lider” qəzeti, 06 mart 2009.

Гасанзаде, Нариман Алимамед оглы

Нариман Алимамед оглы Гасанзаде (азерб. Nriman limmmd olu Hsnzad; род. 18 февраля 1931) — азербайджанский поэт и драматург, кандидат филологических наук (1965), Заслуженный деятель искусств Азербайджанской ССР (1981), Народный поэт Азербайджана (2005).

Биография

Нариман Гасанзаде родился 18 февраля 1931 года в посёлке Пойлу Газахского района (ныне — в Агстафинском районе Азербайджана). С 1954 года являлся членом КПСС. Гасанзаде является автором таких поэтических сборников, как «Друзья меня ждут» (1956), «Душа моя хочет стиха» (1964), «Моя ночь, мой день» (1973), «Изумрудная птица» (1976), «Ты простила» (1979), «Не переживай» (1982) и др.

Перу Гасанзаде принадлежат также поэма «Нариман» (1968), посвящённая Нариману Нариманову, и «Нуру Паша», пьеса «Пусть знает весь Восток» (1981), драма «Атабеки» (1983), повествующая о жизни на территории Азербайджана в XII веке, повесть «Хлеб тётушки Набат» (1974), ставший первым прозаическим произведением Наримана Гасанзаде.

Произведения Наримана Гасанзаде были переведены на языки народов СССР. Сам Гасанзаде перевёл на азербайджанский язык произведения Александра Пушкина, Тараса Шевченко, Николая Некрасова, Ивана Франко, Леси Украинка и др. Также Гасанзаде вёл исследования в области азербайджано-украинских отношений.

С 1978 года Нариман Гасанзаде — главный редактор газеты «Литература и искусство». Награждён орденами «Знак Почёта» и «Шохрат».

Гасанзаде является заведующим кафедрой азербайджанского языка и литературы Национальной авиационной академии. Всего в свет вышло более 30 книг Гасанзаде, а по мотивам его пьес в ведущих театрах страны ставятся спектакли.

Tural Sahab

Qarşımda bir məzar, məzarda kişi!
Qəbristan daimi bir heyrətimdi.
Əsrin ən talesiz bir əzabkeşi, –
Mənim Türkiyədə ziyarətimdi.

Yerə də zinətdi düşünən bir baş,
O yatır bir ana köksündə belə.
Qəbristan – hər yerdə qürbətdi, qardaş,
Qürbətdi vətənin özündə belə.

Bəs niyə doğmadı mənə bu kümbəz?-
Pak vicdan sahibi, üstə şər yatır.
“Bir yol qalxan bayraq, bir daha enməz!” –
Bayrağı qaldıran bir rəhbər yatır.

Türkiyə vətəndi, Türkəm deyənə,
Namərdin ürəyi partlasın gərək.
Vətəndən qovdular, qaçdı vətənə,
Qaçdı beşiyindən məzarınadək.

İlahi, nə qədər böhtan yazdılar,
Mənə nələr deyir bu kiçik məzar.
Hayana döndüksə, şüar asdılar,
Hanı kommunizm, o “şanlı” şüar?!

Nə qədər yubiley oldu Bakıda,
Təriflər, təltiflər yapdıq, Əfəndim.
Sənin yubileyin düşmədi yada
Biz səni itirib tapdıq, Əfəndim.

Hanı bu beşiyin ana laylası?!
Hanı Azərbaycan.
Yat, quzum, laylay.
Yerin behişt olsun, daş ağrıtmasın,
Mənim “xalq düşmənim” , “məhbusum” laylay.

Ağırdı millətdən üzr istəmək,
Yalanlar əbədi puç olmalıydı.
HEYKƏL VAR – MƏZARA GÖMÜLSÜN GƏRƏK,
MƏZAR VAR – HEYKƏLİ UCALMALIYDI.