Proqram təminatının təsnifatı

2 Kompüterin proqram təminatı – software- kompüter sisteminin ayrılmaz bir hissəsi olub, kompüterin texniki təminatının məntiqi davamını təşkil edir.

Proqram təminatı(Software) Sistem proqramlar, tətbiqi proqramlar, əməliyyat sistemləri, ortuk proqramları, arxiv proqramlar, antiviruslar, drayverlər, utilitlər

1. Sistem proqramları(sistem proqram təminatı). Bu proqramlar kompüterin işini idarə edən, onun ayrı –ayrı qurğuları arasında əlaqə yaradan, qurğuları tənzimləyən, kompüterləri qoruyan, diaqnostikanı aparan proqramlardan ibarətdir.
Bu proqramlara aşağıdakılar aiddir.

1) Əməliyyat sistemləri

Əməliyyat sistemləri kompüterin idarə olunması, işlənməsi üçün zəruri olan sistem proqramlarının kompleksindən və onlara inteqrasiya olunmuş tətbiqi proqramlar paketindən ibarətdir.

Birməsələli və çoxməsələli, biristifadəçili və çox istifadəçili, şəbəkə əməliyyat sistemləri mövcuddur.

2)Xidməti (servis) proqramları aşağıdakı 6 hissədən ibarətdir.

a) örtük proqramları

Örtük proqramları əməliyyat sistemində işi sadələşdirən proqramlardır. Məs : MSDOS əməliyyat sistemi üçün Norton Commander (NC) adlı örtük proqramlar var.
b) utilitlər

Utilitlər kompüterin qurğularının imkanlarını artıran köməkçi zəruri proqramlardır.

c) arxivləşdirmə proqramları

Arxivləşdirmə proqramları informasiyanı sıxaraq yaddaşa qənaət etməyə imkan verir.

Arj, Zip, Rar arxivləşdirici proqramlar var. Arxivasiya proqramları arxivator adlanır.
d) formatlaşdırma proqramları

Formatlaşdırma proqramları kompüterin yaddaşındakı disklərdə informasiyanı optimal yerləşdirməyə imkan verir

e) antivirus proqramları

Antivirus proqramları kompüteri ziyanverici viruslardan qorumağa imkan verir.

Kasperski, Nod32, Norton, Avira, Avast, Doctor Web və s antivirus proqramları var.
f) diaqnostika (test) proqramları

Diaqnostika proqramları kompüterin ayrı-ayrı qurğularının sazlığını yoxlayır və nasazlıq görəndə xəbərdar edir.

3)Proqramlaşdırma dilinin transliyatorları : bu dillərdə yazılmış proqramların kompüterdə realizə olunmağını təmin edir.

1. interpritator –proqramları hissə-hissə realizə edir

2. kompilyator –tam realizə edir

4)Texniki xidmət proqramları : kompüterin qurğularına qulluq üçün nəzərdə tutulur. Yəni kompüterin düzgün işləməsinə nəzarət etmək və nasazlıqları aşkar etmək.

5)Drayverlər : kompüterə qoşulan qurğuların kompüter tərəfindən tanınmasını təmin edir.

1. Kontrol, test və diaqnostika proqramları.
2. Drayver proqramları
3. Arxivator proqramları
4. Antivirus proqramları
5. CD və ya DVD yazıcı proqramları

2. Tətbiqi proqramlar . Tətbiqi proqram təminatı.

İstifadəçinin konkret məsələsinin həlli üçün nəzərdə tutulan proqramlara tətbiqi proqramlar deyilir. Bu proqramlar sistem proqramlarına nəzərən daha çox istifadə olunur. Onlardan ən çox istifadə edilənləri qeyd edək.

Mətn redaktorları –bu proqramlar müxtəlif mətn və sənədlərin hazırlanması üçün nəzərdə tutulur. Məs: Ms Word

Cədvəl prosessorları(elektron cədvəllər) Bu proqramlar cədvəl şəklində verilmiş informasiyanın emalı üçün nəzərdə tutulub. Məs:Excell

Qrafik redaktorlar. Bu proqramlar müxtəlif təsvirlərin, şəkillərin hazırlanması və emalı üçün nəzərdə tutulub. Məs : Ms Paint, Adobe PhotoShop, Corol Draw, AutoCAD

Təqdimetmə proqramları. Bu proqramlar müxtəlif təqdimatların, reklamların yaradılması üçün nəzərdə tutulub. Məs : Ms Power Point

Verilənlər bazasının idarəetmə sistemləri. Bu proqramlar verilənlər bazasının yaradılması, idarə olunması, emalı üçün nəzərdə tutulub. Məs : MS Access

Kompüter şəbəkələrində iş proqramları : Məs İnternet Explorer, Mozilla, Opera, Chorome, Outlook Express(ms office paketində yerləşir)

Tərcüməçi proqramlar Məs Promt, Dilmanc.

Lüğət proqramlar Məs Lingvo, Polyglot

1. Kontrol, test və diaqnostika proqramları.
2. Drayver proqramları
3. Arxivator proqramları
4. Antivirus proqramları
5. CD və ya DVD yazıcı proqramları

Tətbiqi proqramlar və onların təsnifatı

1. Mətn redaktorları: MsWord? WordPad, Notepad və s.
2. Elektron cədvəlləri: Sheet, Super Calk, Ms Excel, Lotus və s.
3. Qrafik proqramlar: Paint, Power Point, Corel Draw, Photo Shop 3Dstidio MAX və s.
4. Nəşriyyat işləri
5. Verilənlər bazasını idarə edən sistemlər: Fox Pro, Ms Access və s.
6. Prezentasiyaların təqdimatlar) yaradılması üçün Power Point
7. Mühasibat işləri
8. SAPR (layihələşdirilmənin avtomatlaşdırılması) Auto Cad
9. Statistik analiz üçün istifadə olunan proqramlar
10. PC oyunları, öyrədici proqramlar, şəkil və animasiya
11. Şəbəkələri idarə etmək üçün istifadə olunan proqramlar

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2023
rəhbərliyinə müraciət

Proqram təminatının təsnifatı

. konulu sunumlar: “Proqram təminatının təsnifatı”— Sunum transkripti:

1 Proqram təminatının təsnifatı
Tərtib edib: 283 saylı məktəbin informatika müəllimi İsayeva Naidə, 2009

2 Kompüterin proqram təminatı – software- kompüter sisteminin ayrılmaz bir hissəsi olub, kompüterin texniki təminatının məntiqi davamını təşkil edir.

4 Sistem proqramlar idarə edir
prosessor Yaddaş qurğuları Giriş-çıxış qurğuları

6 Əməliyyat sistemi Kompüterlə istifadəçi arasında dialoq yaradır
Operativ və daimi yaddaş qurğuları işə salır Kompüteri idarə edir Istənilən proqramı yerinə yetirir

7 Əməliyyat sistemləri Linux MS DOS Windows XP

8 Utilitlər Interfeys proqramları Antivirus proqramları
Arxivləşdirmə proqramları Proqram örtükləri Kompüter qurğularının iş qabiliyyətini yoxlayan proqramlar Drayverlər

9 Tətbiqi proqramlar Mətn redaktorları Elektron cədvəllər
Nəşriyyat sistemləri Verilənlər bazasının idarə olunması sistemlər; Təqdimatların hazırlanması proqramları Qrafik redaktorlar Verilənlərin statistik təhlili proqramları Kompüter oyunları, öyrədici proqramlar və s.

10 Proqramlaşdırma alətləri
Sistem və tətbiqi proqram təminatını yaratmaq üçün nəzərdə tutulub;