İDRAK MƏKTƏBİ

x-0,3-say

1 ci sinif azerbaycan dili kitabi

Etiketlər: idman dersi seiri, usaq seirleri, uşaq şeirləri, idman sheiri, idmana aid seir, 1 ci sinif azerbaycan dili, birinci sinif, .

1-ci sinif “Azərbaycan dili” dərsliyindəki BÜTÜN SÖZLƏR ( I hissə )
Рет қаралды 310 М. 2 жыл бұрын

Əziz valideynlər, uşaqlar oxumağı dərhal öyrənmirsə, narahat olmayın. Oxumaq vərdişi tədricən qazanılır. Bir müddət məşq .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 25,26,27,28,29. 2ci hissə. Şah və bağban
Рет қаралды 11 М. Ай бұрын

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 15,16,17,18. 2ci hissə. Biləndərin macəraları. Daş paltar
Рет қаралды 37 М. Ай бұрын

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

Azərbaycan dili dərslik 1-ci sinif 1ci hissə mövzu: “Mənim Ailəm” səh: 8,9,10
Рет қаралды 14 М. Жыл бұрын

O salona Siz uşaklar belirlemem bilimleri sizlere Azerbaycan dili derslik birincisini ve bir hisseni sizlere izah edeceğim ve karşı .

1 sinif qaydaları təkrarlayaq.
Рет қаралды 29 М. 2 жыл бұрын

Ben sana mesaj saklar Bugün biz sizinle Azerbaycan dilinden su alacağı bilecik’i gel Allah evvelden başlıyor her paramızın iki .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 6,7,8,9,10. 2ci hissə. Nağıllar aləmində. Nağılçılar
Рет қаралды 55 М. Ай бұрын

Kanalımda Bugünden itibaren birinci sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki taksitleri ellemeye başlayarak başlamadan .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 23,24. 2ci hissə. Ümumiləşdirici təkrar
Рет қаралды 25 М. Ай бұрын

Hoşgördü sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 83,84,85,86. 1ci hissə. Xeyirxah göbələk
Рет қаралды 22 М. 2 ай бұрын

Hoşgörüydü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 1 hissesindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 11,12,13,14. 2ci hissə. Xəyal dünyası
Рет қаралды 27 М. Ай бұрын

Hoşgördü sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 94,95,96. 1ci hissənin sonu. Bozqulağın yeni dostu
Рет қаралды 18 М. 2 ай бұрын

Hareketleri ve valilerine hoşgördü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 19,20,21,22,22. 2ci hissə. Şir və Dovşan, Tülkü və Leylək
Рет қаралды 19 М. Ай бұрын

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 75,76,77,78,79. İlbiz. İlbizin çanağı
Рет қаралды 28 М. 2 ай бұрын

Hoşgörü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 87,88,89,90,91. 1ci hissə. Bozqulaq
Рет қаралды 30 М. 2 ай бұрын

Hareketleri ve valilerine hoşgörü sizlere kanalımızda Bugün yine birinci sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 72,73,74 (1ci hissə) Rəssam Günəş. Şeir ilə nağılın fərqi
Рет қаралды 19 М. 2 ай бұрын

Hoşgördü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 66,67,68. Çörək ağacı. Ümumiləşdirici təkrar (1ci hissə)
Рет қаралды 56 М. 3 ай бұрын

Hoşgördü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1 ci sinif sınaq imtahanı sualları və həlləri. Azərbaycan dili,Riyaziyyat, Həyat bilgisi,Məntiq
Рет қаралды 11 М. 11 ай бұрын
Unikal kurs 1ci sinif sinaq imtahanında düşən suallar və tehlili.
1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 47,48,49,50. Sağlam həyat bölməsi. Gün rejimi
Рет қаралды 19 М. 4 ай бұрын

Gece yatıyor Yani ben de birinci dedim Sonra ona göre de ailesini kovaladı Bu kedi sonra mı. Yatır Bu da 4 ve keçiyi seyfiel diye .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 30,31,32. 2ci hissə. Vətənimizi tanıyaq
Рет қаралды 7 М. 21 күн бұрын

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1-ci sinif. Azərbaycan dili. 2-ci hissə. Səh: 24
Рет қаралды 13 М. 2 ай бұрын

Ler size ne öğretti uygunlaştırırım demeli bize birinci numaraları verilip yeni Hakemler verilip daha sonra hemen uygun olan .

1-ci sinif. Azərbaycan dili. 2-ci hissə. Səh: 26, 27, 28, 29
Рет қаралды 4,5 М. Ай бұрын

Dinleme metnimiz var busalara cevap verdi ya kitap öyle kitabın diğer sayfasında dinleme metnimiz var daha bir iki şekil verip .

1-ci sinif Səhifə 74 İş dəftəri Səh 55 Azərbaycan dili
Рет қаралды 22 М. Жыл бұрын

Ben sana bugün Seyfi gitmiş Türkçe olan tavşan Ruhlar izah edeceğim evrende ST muriel Çin’in bip bip vermesi şehrine .

1- sinif Səhifə 61 Azərbaycan dili İş dəftəri Səh 45
Рет қаралды 18 М. Жыл бұрын

Ben sana gün kitabımızı 61 sesinde kitap şuruplar izah edeceğim ben başlamadan evvel küçük bir hikaye da Şadan aldanış .

1-ci sinif Səhifə 29 Azərbaycan dili İş dəftəri səhifə 22
Рет қаралды 12 М. Жыл бұрын

2. dördüncü misralarda Gül bitki sözleri kafiyelenir ve diğer şehirlerde de 1. 3 ikinci ve dördüncü misralar kafiyeleri alsın mısralar .

1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 58,59,60,61 (1ci hissə)Gigiyena qaydaları
Рет қаралды 21 М. 3 ай бұрын

Hoşgördü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci hissesindeki kitapçılıkları helal etmeyecek .

Mədətova Aygün 85 №-li m( Səhifə 45 . Azərbaycan dili 1-ci sinif , ibtidai sinif, birinci sinif)
Рет қаралды 7 М. Жыл бұрын

. değerli yangın söndüren O da tabanlı paltarı giyilir demeli bilinci cümle yanlış sürdüren aittir Biz birinci siyaseti aittir bu iki cümle .

Mədətova Aygün 85 №-li m ( Səhifə 48 , Azərbaycan dili , 1-ci sinif, ibtidai sinif) İş dəftəri H h
Рет қаралды 5 М. Жыл бұрын
1-cisinif#ibtidaisinif#Azerbaycandili#herfler.
1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 69,70,71.(1ci hissə) Göyqurşağı . 4 cü bölüm.Təbiətin sirrləri
Рет қаралды 11 М. 2 ай бұрын

Hareketleri ve valilerine Hoşgörüde sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki .

1-ci sinif. Azərbaycan dili. 1-ci hissə. Səh: 92, 93
Рет қаралды 10 М. 3 ай бұрын

1 2 3 4 temel çare bir iki üç dört Bunlar ne bildirir Say bildirir say indiğinde nöbeti rengini hisseye daha payız payız mavi rengimizi .

1-ci sinif Səh 67 Azərbaycan dili iş dəftəri səh 50
Рет қаралды 31 М. Жыл бұрын

Bu sabah Bugün Seyfi 67 olan tavşanlık var izah edeceğim Biz 1 2 artı dördüncü sesimizde yiyeni sağlam bir daha sesini burada .

AZƏRBAYCAN DİLİ 1-Cİ SİNİF AİLƏ VƏ MƏKTƏB BÖLMƏSİ A a HƏRFİ (səh.8,9)
Рет қаралды 25 М. Жыл бұрын

Salamlar bu videoda:Azərbaycan dili 1-ci sinif dərsliyinin “Ailə və Məktəb” bölməsinin ilk mövzusu olan “Mənim Ailəm” mövzusunu .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik. İdman. Səh 53,54,55,56,57. 1 ci hissə
Рет қаралды 32 М. 3 ай бұрын

Hareketleri ve valilerine Hoşgörüde sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci hissesindeki .

1-ci sinif Səhifə 83-84 Azərbaycan dili İş dəftəri səh 62
Рет қаралды 14 М. Жыл бұрын
1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 38,39,40,41(1-ci hissə) Evdə təhlükə
Рет қаралды 15 М. 4 ай бұрын

Ve valilerine hoşgördü sizlere kanalımızda Bugün yine birinci sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki kitapçılıkları helal .

Mədətova Aygün 85 №-li m (Səhifə 58 Azərbaycan dili Birinci sinif 1-ci sinif İş dəftəri Səhfə 42 )
Рет қаралды 12 М. Жыл бұрын

. Mehmet senin cümlenin seçici demeleri birinci Şakir’in adı neydi Hekim şimdi Hekim Hekim al bildiren sözlü ve kim sonra cevap .

İDRAK MƏKTƏBİ

Azərbaycan dili proqram və dərsliklərinə kurikulum ilə gətirilən yeniliklərə məntiqi baxış və ya insanın təhsil modelinin kurikulumun təhsil modeli ilə müqayisəsi.

25 декабря, 2014 | Author: İdrak-M

Fatma xanım Bunyatova

Zaman-zaman təhsilə yenilik gətirmək üçün islahatlar aparılır. İsalhatların məramı yaxşı olmasına baxmayaraq istənilən nəticəyə həmişə gəlmək mümkün olmur. Təhsildə son islahat 2007-ci ildə başlamışdır və təhsil sisteminin tam dəyişməsinə yönəlmişdir. Artıq 7-çi ildir ki bu istiqamətdə iş gedir, və demək olarkı islahat yolunun yarısından coxu keçilibdir.

Ötən bu dövr ərzində fənn kurirulumlarına əsasən yeni dərsliklər , müəllim üçün dərs vəsaitləri çap edilmişdi. Böyük işlər görülmüşdi, və bu işə böyük sərmayə yatırılmışdı. Gözlənilirdi ki, təhsilin keyfiyyəti yüksələcək, lakin irəliləmə əvəzinə geriləmə yaşanır. Bunun səbəbi coxdur: proqramların standarta uyğun olmaması, dərsliklərin məntiqsiz struktur quruluşu, bir yönlü təhsil strategiyası, şəxsiyyətə yönələn, amma şəxsin əqli modelinin quruluşundan uzaq olan pedaqoji və psixoloji yanaşmalar, müəllif səriştəsizliyi, müəllimlərin yenidən hazırlanması, qiymətləndirmə və sairə.

TQDK-nin geniş içtimaiyyətlə birlikdə apardığı dərsliklərin monitorinqi Azərbaycan dili və Riyaziyyat dəsliklərini və müəllim üçün metodik vəsaitlərin məqsədə uyğun saymamışdı. Gözləmək olardı ki bu il yenidən çap olan dərsliklərdə ortalığa çıxardılan çatışmamazlıq aradan götürüləcəkdir, lakin kosmetik düzəlişlərdən başğa bir yenilik görünmədi. Bu müəllif saymamazlığıdı, yoxsa yerinə yetirilən bir direktivdir?

http://www.kurikulum.az/index.php/az portalına daxil olan hər bir müəllim ibtidai təhsil səviyyəsinə aid standart, strateqiya və qiymətləndirmə haqqında normativ sənədlərlə tanış ola bilir. Bununla yanaşı bu bölmədə resurslar: video dərslər, təlim proqramları, tədris planı, metodiki vəsaitlər yerləşdirilib. Hər şey demək olar ki var, əsas bir şeydən, fənn proqramlarından başqa. Bu vacib sənəd bu bölmədə olmalıdır yoxsa yox? Əyər olmalıdırsa niyə yoxdur? Nəyə görə ibtidai sinif müəllimi keçdiyi fənnin 4 illik proqramı ilə tam tanış ola bilmir? İbtidai sinif proqramlarının yoxluğu müəllimin fənn biliklərinin tam şəkildə görümünün yoxluğunun demək olar. İl bə il dərs kecən müəllim 4-cü sinifdə belə bir fakt qarşısında qalır ki, şagird nitqinin qrammatik qaydalara salan əsas dil biliklərindən olan, dilin ən mühüm kateqoriyası olan hallanma və onun sualları proqrama salınmayıbdır. Nəyə görə? Ona görə ki ibtidai təhsil kurikulumunda Azərbaycan dili təliminin məzmununda bu biliklər yer almayıblar. (AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ ÜMUMTƏHSİL MƏKTƏBLƏRİ ÜÇÜN AZƏRBAYCAN DİLİ ÜZRƏ TƏHSİL PROQRAMI (KURİKULUMU -səh.9)(I — XI siniflər) vv.kurikulum.az

Bu sənədə əsasən İbtidai təhsil pilləsi (I-IV siniflər) üzrə şagird

 danışanın fikrinə münasibət bildirir, öz fikirlərini sərbəst və ardıcıl ifadə edir;

 düzgün, sürətli, şüurlu, ifadəli oxuyur, oxuduğu mətnlərə münasibət bildirir;

 kiçikhəcmli rabitəli mətnlər qurur;

 lüğətlərdən, məlumat kitablarından istifadə edir;

 Azərbaycan xalqının dili, tarixi, əxlaqi-mənəvi dəyərləri, incəsənəti,

adət-ənənələri haqqında öyrəndiyi məlumatları sadə formada təqdim edir;

 yazılı və şifahi nitqində fonetik, leksik, qrammatik qaydalara yiyələndiyini

Həmən mənbəədə siniflər üzrə məzmun standartları və təlim nəticələri göstərilir I- çi sinifdə (ancaq dil qaydaları)

4. Dil qaydaları

4.1. Zəruri dil qaydalarını mənimsədiyini nümayiş etdirir.

4.1.1. Səs və hərfi fərqləndirir.

4.1.2. Sözləri hecalara ayırır.

4.1.3. Böyük və kiçik hərfləri fərqləndirir.

4.1.4. Hərfləri əlifba sırası ilə sadalayır.

4.1.5. Ad, əlamət və hərəkət bildirən sözləri tanıyır və fərqləndirir.

4.1.6. Cümləni tanıyır və əsas əlamətlərini sadalayır.

4.1.7. Məqsəd və intonasiyaya görə cümlələri fərqləndirir.

4.1. Zəruri dil qaydalarını mənimsədiyini nümayiş etdirir.

4.1.1. Sait və samit səsləri fərqləndirir.

4.1.2. Sözlərin sətirdən-sətrə keçirilməsi qaydalarını tətbiq edir.

4.1.3. Sözlərin böyük hərflə yazılışına dair qaydaları (şəxs və coğrafi adlar)

məqamına uyğun tətbiq edir.

4.1.4. Mətndə rast gəldiyi yeni sözlərin yazılış və tələffüzünü müəyyənləşdirmək

üçün lüğətdən istifadə edir.

4.1.5. Ad, əlamət, hərəkət bildirən sözləri qruplaşdırır.

4.1.6. Cümləni digər nitq vahidlərindən fərqləndirir.

4.1.7. Tələb olunan məqsəd və intonasiyaya görə cümlə qurur və müvafiq durğu

işarələri ilə tamamlayır.

4.1. Zəruri dil qaydalarını mənimsədiyini nümayiş etdirir.

4.1.1. Sait və samit səsləri xüsusiyyətlərinə görə fərqləndirir.

4.1.2.Sözlərin böyük hərflə yazılışına dair qaydaları (bayramlar və tarixi günlər)

məqamına uyğun tətbiq edir.

4.1.3.Rast gəldiyi yeni sözlərin mənasını, yazılış və tələffüzünü müəyyənləşdirmək

üçün lüğət və sorğu kitablarından istifadə edir.

4.1.4. Qrammatik mənalarına görə (isim, sifət, fel, say) sözləri qruplaşdırır.

4.1.5. Cümlənin formalaşmasında baş və ikinci dərəcəli üzvlərin rolunu sadə

şəkildə izah edir.

4.1.6. Cümlədə sözlərin düzgün ardıcıllığını müəyyən edir.

4.1.7. Məqsəd və intonasiyanı dəyişməklə verilmiş cümləni müxtəlif məqamlarda

4.1. Zəruri dil qaydalarını mənimsədiyini nümayiş etdirir.

4.1.1. Sadə fonetik təhlil aparır.

4.1.2. Sözlərin böyük hərflə yazılışına dair qaydaları (bəzi mürəkkəb adlar)

məqamına uyğun tətbiq edir.

4.1.3. Mətndəki yeni sözlərin və adların mənasını, yazılışını müəyyənləşdirmək

üçün lüğətdən, ensiklopediyadan istifadə edir.

4.1.4. Sözləri qrammatik mənalarına görə (bağlayıcı, qoşma) fərqləndirir.

4.1.5.Cümlənin düzgün qurulmasında baş və ikinci dərəcəli üzvlərin yerini

4.1.6. Cümlə və onun növləri ilə əlaqədar kiçik təqdimatlar edir.

4.1.7. Cümlənin məqsəd və intonasiyasına görə növünü müəyyənləşdirir.

Şagirdlərin siniflər üzrə dil nətiçələrində maraq doğuran bir cəhət aydın deyil:”hansı səbəbdən və nəyə əsasən sadalanan biliklər zəruri kimi təqdim edilir?” Zəruri biliklər hansı olmalıdır və onların vasitəsi ilə savadlı və rabitəli dil necə qurula bilər ?

.Bu problemə məntiqi çəhətdən aydınlıq gətirmək üçün I-IV siniflərin Azərbaycan dili (ənənəvi və kurikulum) proqramlarının koordinat şəbəkəsində olan quruluşu ilə təbii ana dilinin məntiqi quruluşunun müqayisə etmək lazım gəlir. Bu bir növ insan üçün yaradılan təlim modelinin insanın özünün təlim modeli ilə müqayisəsi deməkdir. http://www.intechopen.com/books/intelligent-systems

Bu müaqyisə IV baxışda ediləcəkdir:

İ-ci baxış ana dilimizin , hər bir insana ana tərəfindən ötürülən təbii dilin koordinat müstəvisində tam və qeyri səlis məntiqi quruluşu ;

II-ci baxış Hansı proqramı dəyişdirdik?

Ənənəvi təlim proqramlarında verilən Azərbaycan dili fənn biliklərinin koordinat şəbəkəsində məntiqi quruluşu və onun ana dilimizin məntiqi quruluşu ilə müqayisəsi;

III-cü baxış. Nəyi ?N əyə dənyişdik ?

Kurikulum proqramlarında verilən Azərbaycan dili fənn biliklərinin koordinat şəbəkəsində məntiqi quruluşu və onun klassik təlim proqramlarında verilmiş Azərbaycan dili fənn biliklərinin koordinat şəbəkəsində məntiqi quruluşu ilə müqayisəsi;

IV baxış Əslində necə olmalıdır?-

Kurikulum proqramlarında verilən Azərbaycan dili fənn biliklərinin koordinat şəbəkəsində məntiqi quruluşu ilə təbii dilin koordinat şəbəkəsində məntiqi quruluşu ilə müqayisəsi.

Ənənəvi və kurikulum proqramlarına baxış morfoloji cəhətdən aparılacaqdır, çünki morfologiya (yunanca morfos — forma və loqos -elm, təlim sözlərindən təşkil olunub) sözün formalarını öyrənir. Morfologiyanın əsas mövzusu nitq hissələridir və burada sözlər nitq hissələri kimi öyrənilir, onların quruluşu və dəyişmə qaydaları araşdırılır.

http://az.wikipedia.org/wiki/Morfologiya_%28linqvistika%29

Hər bir dilin öz gizli qaydaları vardı və bu qaydalar ana dilində ana tərəfindən uşaqlara ötürülür. Və hər bir fərd məktəbə gələndə, öz ana dilində danışır və o öz söz ehtiyatında olan bütün nitq üzvlərinə aid olan sözlərdən istifadə edir.

Lakin bu sözlərin coxu qaydalı deyilmiş olsada, bir coxu isə yerli ləhçə və dialektlərlərlə qaydaları pozmuş olur.

Azərbaycan dilinin, doğma dilin – dövlət dili kimi tədrisinin əsas qayələrindən biri hər bir şagirdi onun lüğət fondundakı sözlərini dilin qaydasına uyğun dəyişmə bacarığına yiyələndirərək onu ədəbi dilə çevirməsi olmalıdır. Bu məntiqi çevrilmə bacarıqları sonralar anlamlı olaraq hər bir rastlaşan yeni sözlərin üzərində tətbiq edilir. Bu kimi yanaşmalara əsaslanaraq demək olar ki Azərbaycan dili fənn proqramlarının dil qaydaları məzmun xəttinin aparıçı və əsas bilikləri morfoloji qaydalar , sözlərin quruluşunu və formasının dəyişdirən, qaydalar olmalıdır.

Təbii Azərbaycan dilinin koordinat şəbəkəsində tamlıq sxemi

Bu sxemdə şaquli xətt olan Y-in üzərində olan y0,1 –y0,4 dəyişən biliklərdi. Dəyişən biliklər dilin kateqoriyalarıdır. İbtidai təhsil pilləsində öyrəniləsi dilin 4 kateqoriyası göstərilmişdi.

Üfüqi xətt olan X oxu üzərində olanlar isə x0,1 -x0,9 isə dilin söz lüğətinin nitq hissələrinə bölünməsinin göstəricisidir. Bu biliklər dəyişilməyən biliklərdir və burada dilimizin 6 əsas nitq hissəsi köməkçi nitq hissələri göstərilmişdi.

Y- oxu üzərində göstərilən dəyişən biliklər, dilin kateqoriyalarıdır.

y-0,1- tək və cəm kateqoriyası;

y-0,2- hallanma kateqoriyası;

y-0,3- şəxs kateqoriyası;

y-0,4- zaman kateqoriyası;

X oxu üzərində göstərilən biliklər dəyişməyən biliklərdi. Bunlar dilin köküdür, dilimizin lüğət fondudur

x-0,1-isim

x-0,2-sifət

x-0,3-say

x-0,4-əvəzlik

x-0,5-fel

x-0,6 -zərf

x-0,7, x-0,8, x-0,9,- köməkçi nitq hissələri

Bu sxemə əsasən invariant dil bilikləri – bilik strukturları üfüqi qurulur, kateqorial biliklər isə şaqulu. Və burada dilin daxili məntiqi əlaqələri aydın görünür. Məsələn y0,1-in x0,1-x0,6-kimi əlaqəsi vardı. Bu görünüşə əsasən biliklər tək halda yox, bir-biri ilə məntiqi əlaqələrdə öyrənilməlidir və bu zman x olan invariant biliklər bu öyrənmə dairəsinə düşməlidir. Əgər tək və cəmi yəni — y,01 keciriksə onda , o x,01-ilə birləşdirərək keçilməlidir yəni

y,01, x,01 məntiqi birləşmə ilə. Sonralar isə tək və cəmi yəni y,01 x,02, x,03, x,04, x,05, x,06 birləşdirilərək keçilməlidir.

Məsələn ev-evlər ; gözəl-gözəllər (isimləşmiş sifət) , üçüncü-üçüncülər, bizim-bizimkilər, yazıram-yazırıq

y-0,2— hallanma kateqoriyasını kecəndən sonra o x,01-ilə birləşdirilib keçirililməlidr. Bu məntiqi birləşmədən sonra y-0,2 x0,2 –ilə, x 0,3 –ilə, x 0,4 –ilə, x 0,5 –ilə məntiqi biirləşərək keçilməlidir.

Eyni məntiqi birləşmələr y,03 keçiləndə x,04 və x 0,5 lə məntiqi birləşməlidirlər.

Dilin təbii məntiqi quruluşundan görünür ki burada biliklər bir –biri ilə məntiqi əlaqədədirlər. Onları bir-biri ilə uzlaşaraq bir tamlıq sxemi yaradırlar. Bu məntiqdə əsasən biliklər tam bir sxemdə, bir-biri ilə məntiqi əlaqədə olaraq öyrənilməlidir. Bu bir növ insanın öz ağlının təhsil modelidir .

Bəs dil bilikləri necə öyrənilir?

II-ci baxış Hansı proqramlarla dərs keçirdik və islahat çərçivəsində nəyi dəyişdirdik?

Ənənəvi- klassik təlim proqramlarında verilən Azərbaycan dili fənn biliklərinin koordinat şəbəksində məntiqi quruluşu və onun ana dilimizin məntiqi quruluşu ilə müqayisəsi (sxem 2.)

Bu sxemdə biliklərin koordinat müstəvisində ənənəvi Azərbaycan dili proqramlarının bilikləri (Yəhya Kərimiov) yerləşdiriləndə aşğıdakı görüntü alınır.

1. 1.burada nitq hissələri illər boyu öyrənilir. İbtidai təhsi səviyyəsində çəmi 4 nitq hissələri: x0,1, x0,2, x0,3, x0,4, öyrənilir.
2. 2.2-ci sinifdə x0,1, x0,2,x0,5, ;
3. 3.3-cü və 4-cü siniflərdəx0,1, x0,2, x0,4, x0,5,
4. 4.x,06haqqında bilik orta məktəb pilləsində verilir
5. 5.Burada kateqorial, yəni dəyişən biliklər diskret olaraq verilmişdi:y0,1, x0,1, və y0,1, x0,5;(tək və çəm — isim və feil)
6. 6.y0,2, x0,1, və y0,2, x0,5(hal — isim və feil)

Bu iki sxemi yəni dilin təbii məntiqi sxemi ilə tərtib edilən ənənəvi dil proqramlarının müqayisə edəndə görmək çətin deyil ki nə qədər öyrənmədə boşluq vardı (sxem 3.) Təbii dil daşıyıcısı olan hər bir şagirdin cox sayda dil bacarıqları toxunulmamış qalaraq, inkişafa, qaydalı düzənlənməyə məruz qalmamışdı.

III-cü baxış

Nəyi dəyişdik ? Nəyə dəyişdik?

İbtidai məktəb pilləsinin Azərbaycan dili ənənəvi təlim proqramlarını Azərbaycan dili kurikulum proqramları ilə dəyişdirildi. Bu proqrama əsaən dərslik, dərs vəsaitləri yazılıb və onlar artıq ikinci dəfə cap olunmaqdadır. Bu proqram və dərsliklər şagirdlər üçün Kurikulum əsasında düzəldilən təhsil modelidir.

İbtidai təhsil pilləsində Azərbaycan dili fənn kurikulum proqramlarındakı biliklərin təbii dilin tamlıq sxemində məntiqi quruluşu. (sxem 4.)

Proqramın məntiqi quruluşuna verilən açıqlamalar:

1. 1.Dilin məntiqi sxemində 4 il ərzində öyrənilən biliklər öz əksini tapıbdı. İbtidai təhsi səviyyəsind çəmi 5 nitq hissələri: x0,1, x0,2, x0,3, x0,4,x0,5 öyrənilir.
2. 2.Kateqorial bilik — y0,1( tək və cəm), y0,3 (şəxs), y0,4 (zaman) öyrənilir.
3. 3.Hal və hallanma haqqında biliklər verilməmişdi.

Bu proqram düzənlənmələrini (keçmiş və indiki kurikulum proqramlarını ) bir-biri ilə müqayisə edəndə nə kimi dəyişiklik göründü:

1. 1.Dilin əsas dəyişdirilənləri yəni kateqorial biliklər ənənəvi proqramla müqayisədə kurikulum proqramlarında ciddi şəkildə azaldılmışdır. Əyər bilik vahidləri azalmış olursa, onların üzərində praktiki işlərdə azalmış olur. Praktiki işin azalması savadlıq yolunda görülən işin azalması demək olar.
2. 2.4 il ərzində hal, hallanma haqqında heç bir bilik verilməmişdir, yəni dilin ən əsas dəyişmə qaydaları öyrənilməmişdir.
3. 3.4-cü tədris ilində dilin morfoloyi bilikləriin öyrənilməsi yox dərəcəsindədir.
4. 4.Ənəvi proqramlardan fərqli olaraq burada bir nitq hissəsi –say — x0,3 əlavə olaraq öyrənilir.
5. 5.Tamlıq sxemində ənənəvi təlim proqramında 27 bilik öz əksini tapmışdır, kurikulum əsasında düzənlənən proqramda 18 bilik göstərilmişdi. Bu isə dil biliglərinin 50% azalmasının göstəricisidir.
6. 6.Hər iki yanaşmada eyni oxşarlıq vardı. Bu fənn daxili inteqrasiyanın cox zəif görüntüsüdür.

Kurikulumun Azərbaycan dili proqram biliklərinin təbii dilin tamlıq sxemindəki görünüşünün təbii dilin tamlıq sxemindəki biliklərlərin görünüşü ilə müqayisəsi.

Bu baxıma bir növ Kurikulumun şagirdlərə düzənlədirdiyi təhsil modelinin (morfoloji baxımdan) insanın öz təhsil modelinin müqayisəsi demək olar.

Bu iki sxemin müqayisəsi nə deyir?:

1. 1.Ana dilinin tamlıq qeyri-səlis modeli –hər birimizin daşıdığı ana dilinin örtülü qaydalarla illərlə nizamlanmış tamlıq sxemidir. Bu tamlıq sxemində ki örtülü dil qaydaları, kurikulum proqramlarının sxemindəki dil qaydaları strukturlarında öyrənilir. Kurikulumun struktur qyruluşunda öyrənmə təbii dilin tamlıq sxemindəki biliklərin struktur quruluşu ilə heç bir müqayisəyə gəlmir.
2. 2.. Morfologiyanın əsas mövzusu olan nitq hissələri haqqqında ilkin biliklər verilir. Sözlərin quruluşu, onların dəyişmə qaydaları demək olar ki öyrənilmir.
3. 3.Kurikulum proqramlarında qrammatik qaydalar məntiqi əlaqəsiz, zəif bir halda , natamam bir şəkildə illər ərzində öyrənilir. Ana dilinin tamlıq sxemindəki olan biliklər hər bir fərd tərəfindən öz təfəkküründə 4-5 yaşınadək məntiqi əsaslarla ona ötürülən biliklər əsasında qurulmuşdu.
4. 4.Kurikulum proqramlarında qrammatik qaydaların şagirdlər tərəfindən öyrənilməməsi onların ana dilinin ləhçələr və dialektlər tərəfindən deformasiya olmuş formada inkişafı deməkdir. Qrammatik qaydalar hər bir şagirdin ana dilinin ləhçə, dialekt, şivə ilə deformasiyaya uğramış strukturlarını düzgün bərpa edir. Bu düzgün bərpa hər bir öyrəncinin ədəbi dilinin quruluşunun əsaslarından birıdır.
5. 5.Kurikulum nəticəsi kimi İbtidai sinif (1-4) şagirdləriyazılı və şifahi nitqində fonetik, leksik, qrammatik qaydalara yiyələndiyini nümayiş etdirirlər vvv. Kurikulum.az .

Bu qaydalar sxem 4 göstərilən qaydalardı və onların şagirdlərin şifahi və yazılı nitqlərinə nə dərəcədə təsir etdiyini görmək çətin deyildir.

Bu görüntünü qrafik olaraq birdə belə görmək olar

1-ci sütun — Təbii ana dilinin( morfoloji qaydalar) – təbii dilin proqramı

2-ci sütun – Ənənəvi ana dili (morfoloji qaydalar) proqramları

3-cü sütun – Kurikulumun Azərbaycan dili (morfoloji qaydalar) proqramları

Kurikulum proqramı müəllim üçün görüləcək işin , şagird inkişafının planlı surətdə aparılması deməkdir. Bu proqram əsasında dərsliklər yazılır. Dərslik şagirdlərə bilik almaq üçün bir vəsaitdir. Dərsliklərin nə vəziyyətdə olduğu hamıya aydındır və günahkarlarda bəllidir. Və əgər biz həqiqətən islahat yolu ilə təhsilimizi yüksəkliyə qaldıraraq böyüyən nəslə zamanın tələbi ilə təhsil vermək istəyiriksə, onda onlara insanın düşüncə modelinə uyğun təhsil modeli qurmalıyıq. İnsanın təhsil modeli fənnlərin bu günki nproqram quruluşununun dəyişməsini tələb edir. Yeni quruluşda olan proqramlar isə bir strategiyalı yolla yox, düşüncə tərzini özündə güclü ehtiva edən bir neçə təlim strategiyaları ilə tədris edilməlidir..

1 ci sinif azerbaycan dili dersleri

Ben sana mesaj saklar Bugün biz sizinle Azerbaycan dilinden su alacağı bilecik’i gel Allah evvelden başlıyor her paramızın iki .

Azərbaycan dili dərslik 1-ci sinif 1ci hissə mövzu: “Mənim Ailəm” səh: 8,9,10
Просмотров 14 тыс. Год назад

O salona Siz uşaklar belirlemem bilimleri sizlere Azerbaycan dili derslik birincisini ve bir hisseni sizlere izah edeceğim ve karşı .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 23,24. 2ci hissə. Ümumiləşdirici təkrar
Просмотров 25 тыс. Месяц назад

Hoşgördü sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1-ci sinif “Azərbaycan dili” dərsliyindəki BÜTÜN SÖZLƏR ( I hissə )
Просмотров 310 тыс. 2 года назад

Əziz valideynlər, uşaqlar oxumağı dərhal öyrənmirsə, narahat olmayın. Oxumaq vərdişi tədricən qazanılır. Bir müddət məşq .

“Dərs vaxtı”: 1-ci sinif dərsləri (07.09.2020)
Просмотров 148 тыс. 2 года назад

Mı saklasak bir ona gönder sayma havacı ara 15’ten son rahatsız ederler iadl andıracak geldi Onları da bir yerdeydi Day 1 bu çiğ .

İDMAN DƏRSİ şeiri (1-ci sinif Azərbaycan dili)
Просмотров 18 тыс. 3 месяца назад

Etiketlər: idman dersi seiri, usaq seirleri, uşaq şeirləri, idman sheiri, idmana aid seir, 1 ci sinif azerbaycan dili, birinci sinif, .

1 ci sinif sınaq imtahanı sualları və həlləri. Azərbaycan dili,Riyaziyyat, Həyat bilgisi,Məntiq
Просмотров 11 тыс. 11 месяцев назад
Unikal kurs 1ci sinif sinaq imtahanında düşən suallar və tehlili.
1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 15,16,17,18. 2ci hissə. Biləndərin macəraları. Daş paltar
Просмотров 37 тыс. Месяц назад

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 6,7,8,9,10. 2ci hissə. Nağıllar aləmində. Nağılçılar
Просмотров 55 тыс. Месяц назад

Kanalımda Bugünden itibaren birinci sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki taksitleri ellemeye başlayarak başlamadan .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 30,31,32. 2ci hissə. Vətənimizi tanıyaq
Просмотров 7 тыс. 21 день назад

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 83,84,85,86. 1ci hissə. Xeyirxah göbələk
Просмотров 22 тыс. 2 месяца назад

Hoşgörüydü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 1 hissesindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1-ci sinif. Azərbaycan dili. 2-ci hissə. Səh: 24
Просмотров 13 тыс. 2 месяца назад

Ler size ne öğretti uygunlaştırırım demeli bize birinci numaraları verilip yeni Hakemler verilip daha sonra hemen uygun olan .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 25,26,27,28,29. 2ci hissə. Şah və bağban
Просмотров 11 тыс. Месяц назад

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1 ci sinif sınaq imtahanı 1 Azərbaycan dili suallarının izahı 16 12 10
Просмотров 2,7 тыс. 2 года назад

Ya salam her baktınız Hair bugünkü Bu videoda 16 dekabr için ilmimizi tarihinde işlerini sınav imtihanında Azerbaycan’da nüfus .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 19,20,21,22,22. 2ci hissə. Şir və Dovşan, Tülkü və Leylək
Просмотров 19 тыс. Месяц назад

Sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 75,76,77,78,79. İlbiz. İlbizin çanağı
Просмотров 28 тыс. 2 месяца назад

Hoşgörü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 47,48,49,50. Sağlam həyat bölməsi. Gün rejimi
Просмотров 19 тыс. 4 месяца назад

Dişler ne fırçalıyor Seher yemeğini yiyor Ayhan’ın dersleri saat 8’de gaydır ellerini yiyor Ne aile yüzükleri ile geçirir akşam saat .

1-ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 11,12,13,14. 2ci hissə. Xəyal dünyası
Просмотров 27 тыс. Месяц назад

Hoşgördü sizlere kanalımda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin 2 hissesindeki tapışıklıkları ellemeye devam edeceği .

1 ci sinif Azərbaycan dili dərslik səh 66,67,68. Çörək ağacı. Ümumiləşdirici təkrar (1ci hissə)
Просмотров 56 тыс. 3 месяца назад

Hoşgördü sizlere kanalımızda Bugün yine 1 sınıf Azerbaycan dili dersliğinin birinci içerisindeki kitapçılıkları helal etmeye devam .

1-ci sinif. Azərbaycan dili. 2-ci hissə. Səh: 26, 27, 28, 29
Просмотров 4,5 тыс. Месяц назад

Hadiselerin baş verdiği yere dikkat edin Şah ve bağban şah da adamları gezintiye çıkmış duvar hilesi bir kendi çattılar Kent .

1- sinif Səhifə 61 Azərbaycan dili İş dəftəri Səh 45
Просмотров 18 тыс. Год назад

. ve burada değil ki şekillerin arzularını yerleştirin Sizce bu da bir Han şekil gelir Berk biz birinci gördük ki de oğlanın dışa ağrıyor .

Mədətova Aygün 85 №-li m( Səhifə 45 . Azərbaycan dili 1-ci sinif , ibtidai sinif, birinci sinif)
Просмотров 7 тыс. Год назад

. değerli yangın söndüren O da tabanlı paltarı giyilir demeli bilinci cümle yanlış sürdüren aittir Biz birinci siyaseti aittir bu iki cümle .

1-ci sinif Səhifə 74 İş dəftəri Səh 55 Azərbaycan dili
Просмотров 22 тыс. Год назад

Ben sana bugün Seyfi gitmiş Türkçe olan tavşan Ruhlar izah edeceğim evrende ST muriel Çin’in bip bip vermesi şehrine .

1-ci sinif Səh 72 – 73 Azərbaycan dili
Просмотров 30 тыс. Год назад

. boşlukları taparak sözler arasında mesafe bırakarak şehri küçülecek Pacman e geceler Baha Ömer Biz gördük ki birinci seti de .

AZƏRBAYCAN DİLİ 1-Cİ SİNİF AİLƏ VƏ MƏKTƏB BÖLMƏSİ A a HƏRFİ (səh.8,9)
Просмотров 25 тыс. Год назад

Salamlar bu videoda:Azərbaycan dili 1-ci sinif dərsliyinin “Ailə və Məktəb” bölməsinin ilk mövzusu olan “Mənim Ailəm” mövzusunu .

1-ci sinif Azərbaycan dili iş dəftəri səh 15,16,17,18. 2ci hissə. Heyvanlar haqqında nağıllar
Просмотров 35 тыс. Месяц назад

Kanalımda Bugün yine birinci sınıf Azerbaycan dili iş defterinin 2 hissesindeki tartıştıkları ellemeye devam edecek başlamadan .

1-ci sinif Riyaziyyat Səhifə 28-29
Просмотров 20 тыс. Год назад

. kutu var ve bu kutuya sessiz karanlık şiirler Lale masa da çıkar arkadaşlar kutuyu yapmak istiyoruz yani gören içine kalırlar 1 2 3 .

1-ci sinif. Azərbaycan dili. 2-ci hissə. Səh: 19, 20, 21, 22, 23
Просмотров 12 тыс. 2 месяца назад

Şah var bugünkü mevzumuz hayvanlar hakkında ne alırdı 1 kitap şeften başlayarak ayı ve dostların ağzının kahramanlarını .

ƏN GÖZƏL YER (1-ci sinif Azərbaycan dili)
Просмотров 15 тыс. 2 года назад

Ən gözəl yer Təbiətə baxaraq Belə sual verdim mən: – Ən gözəl yer haradır Bu dünyada, görəsən? Ağac dedi: – Torpaqdır.

MEYVƏLƏR ŞEİRİ (1-ci sinif Azərbaycan dili)
Просмотров 21 тыс. 3 месяца назад

Bizim qəşəng uşaqlar Gərək yesin heyva, nar, Püstə, badam, şaftalı, Armud, ərik, albalı, Əncir, limon, portağal, Əzgil, böyürtkən, .