Hid Sədr Vəliyyi-Fəqihin səlahiyyətləri haqqında

Eynilə, bu məqalələrin məqsədi elmi jurnallarda və ya kitablarda çap olunmaq, aydınlıq təmin etmək və ya elmi mövzularda bu mövzulara dair məlumatları genişləndirən yeni kəşflər təqdim etməkdir.

Sədrlər

Sədrlər —Şərqin tanınmış soylarından biri.

Mündəricat

• 1 Soyun yaranması
  • 1.1 Sədrlərin əsas ideyası

  Soyun yaranması

  İslam Peyğəmbərinin (s) nəslindən olan Sədrlər ailəsinin ilk tanınmış nümayəndəsi Seyid Sədrəddin təxminən 200 il əvvəl İranın İsfahan şəhərindən şiə elm mərkəzi olan Nəcəfə köçə­rək burada məskunlaşıb. Sonradan Sədrlər ailəsinin bir qolu Livanın cənubuna – Cəbəl Amil məntəqəsinə köçüb və orada yaşamağa başlayıb. Livanda İslam müqavimətinin liderlərin­dən olan şəhid Musa əs-Sədr də bu ailəyə mənsubdur. Nə­cəfdə məskunlaşan Sədrlər burada elmi fəaliyyətlə məşğul olublar.

  İraqda Səddam Hüseyn hakimiyyəti ələ keçirəndən sonra şiə­lərə, xüsusən də ruhanilərə qarşı təqiblər başlayır. Çoxlu say­da məşhur şiə üləması həbsə atılır, bir çoxu qətlə yetirilir. Səddam qəti şəkildə şiə ruhanilərinin ölkədən çıxmasını tələb edir. Bu zaman Nəcəfin nüfuzlu alimlərindən olan Seyid Məhəm­mədbağır Sədr Səddam hakimiyyətinə qarşı açıq mübarizə­yə başlayır. O və bacısı, təhsilli ruhani qadın olan Bintul Hu­da diktatura rejimini ifşa edən çağırışlar edirlər. Səddam haki­miyyəti inqilabçı bacı-qardaşı qətlə yetirmək istəsə də xalqın kütləvi etirazından ehtiyat etdiyi üçün açıq qəsdlər edə bilmir. Ancaq İranda İslam inqilabı qələbə çaldıqdan sonra Sədda­mın narahatlığı artır. İraq hakimiyyəti inqilabın sərhədlərin bu tayına da nüfuz edəcəyindən ehtiyatlanmağa başlayır. Bu sə­bəbdən şiə ruhanilərinə qarşı təqiblər artır. Xüsusi fəallıq gös­tərən Baqir Sədri və bacısını məhv etmək barədə qərar verilir. Ancaq birinci dəfə Baqir Sədr oğurlandıqda iraqlılar ayağa qalxdığından hökumət onu azad etməyə məcbur olur. İkinci dəfə isə hökumət əvvəlcə Baqir Sədrin öldürülməsi barədə şa­yiə yayır və kütlənin mümkün çıxışlarını önlədikdən sonra Məhəmməd Baqir Sədr və bacısı qətlə yetirilir. Xalq kütlələri xain qətlə etiraz olaraq ayağa qalxır. Hökumətin silah işlədəcəyini görən Sədrlər kütləvi qırğınlardan yan keçmək üçün etirazları sakitləşdirir. Məhəmməd Sədr şəhid Baqir Sədrin cəsədini hökumətdən alaraq dəfn edir.

  Amma bundan sonra vəziyyəti nəzarət altında saxlamaq Səddam hakimiyyəti üçün daha da çətinləşir. Şəhid Baqir Sədrin mübarizəsini onun ən yaxşı tələbəsi, həm də əmisi oğlu Məhəmməd Sadiq Sədr davam etdirir. Məhəmməd Sadiq Sədr əmisi oğlundan daha sərt şəkildə Səddama qarşı çıxırdı. Amma bu dövrdə Səddamın təqibləri və sərbəst fəaliyyət üçün im­kan olmaması üzündən Sadiq Sədr gizli fəaliyyət göstərirdi. 1991-ci ildə şiə aləminin böyük alimi Ayətullah-üzma Seyid Əbülqasim Xoyi vəfat etdikdən sonra Nəcəf elmi hövzəsinə M.S.Sədr rəhbərlik etməyə başlayır.

  M.Sadiq Sədrin təşəbbüsü ilə tez bir zamanda Nəcəfdə, Kufədə və İraqın digər şəhərlərində cümə namazları bərpa olun­du. O zaman bir sıra alimlər hökumətin təxribatlarının olması təhlükəsindən çıxış edərək, eləcə də dini baxımdan 12-ci İma­mın (əc) qeybi dövründə cümə namazının vacib olmamasını əsas gətirərək buna qarşı çıxsalar da o, qətiyyət göstərir. Ey­ni zamanda Sadiq Sədrin təşəbbüsü ilə İraqın bütün şəhərlərində şəriət məhkəmələri bərpa olunur. İmam-camaat olduğu bütün namazlarda kafirləri, qəsbkarları, zalımları lənətləyən Ayətullah Sadiq Sədr Səddama açıq şəkildə meydan oxuyurdu. İlk dəfə o, şiə ruhanisi olaraq Səddamdan həbsdəki məhbusları azad etməyi tələb edir. Eyni zamanda hökumətin sui-qəsdi­ni hər an gözləyən İslam alimi daim çiynində kəfənlə gəzər, bununla da ölümə hər an hazır olduğunu nümayiş etdirərmiş.

  Sədrlərin əsas ideyası

  Sədrlərin başlıca ideyası İslam hakimiyyəti qurmaq deyil, ilk növbədə bu hakimiyyətin qurulması və ən əsası qeybdə olan 12-ci İmamın (əc) zühuruna hazır olan cəmiyyət formalaşdırmaq idi. Əlbəttə, burada İslam şəriətinə əsaslanan hökumət qurmaq ideyası da vardı, ancaq bu, sonrakı hədəf idi. Həm Baqir Sədr, həm də Sadiq Sədrin əsas hədəfi iraq cəmiyyətini yeni mərhələ üçün hazırlamaq idi. M.S.Sədr qeyd edirdi ki, İraq cəmiyyətini hazırlamamışdan əvvəl İslam dövləti qurmaq böyük faciələrə yol aça bilər. Çünki düşmən həmişə güclüdür və köməyi var. Formalaşmamış cəmiyyətdə qurulan İslam dövləti tez bir zamanda böyük faciələr yaşaya bilər.

  Sadiq Sədr çıxışlarında qeyd edirdi ki, İraq cəmiyyətinin indiki (o zamanki) vəziyyətə düşməsinin, zalım hakimiyyətin əsarəti altında olmasının əsas səbəbi insanların Allahdan, onun Peyğəmbəri (s) və İmamlardan (ə) kənar düşməsidir. Çünki həd­siz ədalət sahibi olan Allahın insanları səbəbsiz yerə cəzalandırması mümkün deyil. Deməli, ilk nəvbədə cəmiyyətin xəstə­liklərini, yəni səbəbi aradan qaldırmaq lazımdır. Bundan sonra vasitəni, yəni diktatura hakimiyyətini aradan qaldırmaq çətin olmayacaq. Ancaq əksinə olarsa, yıxılan bir diktaturanın yerini daha qəddarı tuta bilər. Təbii ki, Sədrlərin bu təbliğat və ideyaları nəticəsiz qalmırdı. Bu isə ona qarşı hakimiyyətin qəzəbini daha da artırırdı. Belə­liklə, diktatorların yeganə mübarizə vasitəsi olan zor işə salındı. 1999-cu il fevralın 19-da Kufə məscidində cümə namazı qıldıqdan sonra növbəti dəfə dərs deməyə gedən Sadiq Sədrə Kufə ilə Nəcəf arasındakı Hənnan yolunda sui-qəsd olundu. Evinin yaxınlığında pusquya salınan Sadiq Sədrlə yanaşı oğlanları – avtomobili idarə edən Muəmmal və atası ilə yanaşı əy­ləşmiş Mustafa (Sadiq Sədrin 4 oğlundan 2-i) qətlə yetirildi. Müsəlmanların qəzəbi sonsuz idi. Hakimiyyət qətldə əli olması ilə bağlı ittihamları qəti şəkildə rədd etdi. Rejimi qətldə ittiham edənlər isə ağır cəzalandırıldı.

  Mühəmməd Sadiq Sədrin şəhadətindən sonra mübarizəyə rəhbərlik nəslin daha gənc nümayəndəsi Müqtəda Sədrə keçir. Amma Səddamın devrilməsinə qədər olan 4 ildə Müqtəda Sədrin fəaliyyəti o qədər də açıq hiss olunmur. Ruhani təhsili al­mış Müqtəda Sədr hələ atasının sağlığında Sədrlər İslam Universitetinə rəhbərlik edib. Müqtəda bu dövrdə daha çox icti­mai, cini təbliğat işləri ilə məşğul olub.

  Ancaq İraq işğalından sonra Müqtəda Sədr Amerika işğalına qarşı silahlı müqavimətə rəhbərlik edir. Sədr tərəfdarları Mehdi Ordusu yaradırlar. 2003-2004-cü illərdə davam edən iki savaşdan sonra İraqın nüfuzlu dini lideri Ayətullah Seyyid Sistaninin işə qarışmasından sonra atəşkəs elan olunub.

  Hazırda Sədrin İranda ali dini dərslər oxuyur. Sıdr qrupu ötən il keçirilən seçkilərdə də fəal olub. Qrupun bir neçə üzvü deputat mandatı alıb. Hazırda Sədr qrupu hakimiyyət koalisiyasının üzvüdür.

  Soyun məşhur nümayəndələri

  • Seyid Musa Sədr
  • Müqtəda əs-Sədr
  • Seyid Məhəmməd Baqir Sədr

  Həmçinin bax

  Xarici keçidlər

  Avqust 12, 2021
  Ən son məqalələr

  Bilgə Qutluq xan

  Bilgə Təkin

  Bilgə xaqan

  Bilgə xaqan abidəsi

  Bilgəh

  Bilgəh qalası

  Bild

  Bilderberq toplantılarının siyahısı

  Bildirçin

  Bildirçinçalan

  Ən çox oxunan

  Red Hot Chili Peppers (albom)

  Red Kit (cizgi roman)

  Red Sky

  Reda Bentifur

  Redaktor

  sədrlər, şərqin, tanınmış, soylarından, biri, titul, seyidəcdadı, seyid, sədrəddin, isfahanimənşəyi, isfahan, livan, beyrutdini, fəaliyyəti, ruhani, mündəricat, soyun, yaranması, əsas, ideyası, soyun, məşhur, nümayəndələri, mənbə, həmçinin, xarici, keçidlərsoy. Sedrler Serqin taninmis soylarindan biri SedrlerTitul SeyidEcdadi Seyid Sedreddin IsfahaniMenseyi Isfahan Livan BeyrutDini fealiyyeti Ruhani Mundericat 1 Soyun yaranmasi 1 1 Sedrlerin esas ideyasi 2 Soyun meshur numayendeleri 3 Menbe 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerSoyun yaranmasi RedakteIslam Peygemberinin s neslinden olan Sedrler ailesinin ilk taninmis numayendesi Seyid Sedreddin texminen 200 il evvel Iranin Isfahan seherinden sie elm merkezi olan Necefe koce rek burada meskunlasib Sonradan Sedrler ailesinin bir qolu Livanin cenubuna Cebel Amil menteqesine kocub ve orada yasamaga baslayib Livanda Islam muqavimetinin liderlerin den olan sehid Musa es Sedr de bu aileye mensubdur Ne cefde meskunlasan Sedrler burada elmi fealiyyetle mesgul olublar Iraqda Seddam Huseyn hakimiyyeti ele kecirenden sonra sie lere xususen de ruhanilere qarsi teqibler baslayir Coxlu say da meshur sie ulemasi hebse atilir bir coxu qetle yetirilir Seddam qeti sekilde sie ruhanilerinin olkeden cixmasini teleb edir Bu zaman Necefin nufuzlu alimlerinden olan Seyid Mehem medbagir Sedr Seddam hakimiyyetine qarsi aciq mubarize ye baslayir O ve bacisi tehsilli ruhani qadin olan Bintul Hu da diktatura rejimini ifsa eden cagirislar edirler Seddam haki miyyeti inqilabci baci qardasi qetle yetirmek istese de xalqin kutlevi etirazindan ehtiyat etdiyi ucun aciq qesdler ede bilmir Ancaq Iranda Islam inqilabi qelebe caldiqdan sonra Sedda min narahatligi artir Iraq hakimiyyeti inqilabin serhedlerin bu tayina da nufuz edeceyinden ehtiyatlanmaga baslayir Bu se bebden sie ruhanilerine qarsi teqibler artir Xususi fealliq gos teren Baqir Sedri ve bacisini mehv etmek barede qerar verilir Ancaq birinci defe Baqir Sedr ogurlandiqda iraqlilar ayaga qalxdigindan hokumet onu azad etmeye mecbur olur Ikinci defe ise hokumet evvelce Baqir Sedrin oldurulmesi barede sa yie yayir ve kutlenin mumkun cixislarini onledikden sonra Mehemmed Baqir Sedr ve bacisi qetle yetirilir Xalq kutleleri xain qetle etiraz olaraq ayaga qalxir Hokumetin silah isledeceyini goren Sedrler kutlevi qirginlardan yan kecmek ucun etirazlari sakitlesdirir Mehemmed Sedr sehid Baqir Sedrin cesedini hokumetden alaraq defn edir Amma bundan sonra veziyyeti nezaret altinda saxlamaq Seddam hakimiyyeti ucun daha da cetinlesir Sehid Baqir Sedrin mubarizesini onun en yaxsi telebesi hem de emisi oglu Mehemmed Sadiq Sedr davam etdirir Mehemmed Sadiq Sedr emisi oglundan daha sert sekilde Seddama qarsi cixirdi Amma bu dovrde Seddamin teqibleri ve serbest fealiyyet ucun im kan olmamasi uzunden Sadiq Sedr gizli fealiyyet gosterirdi 1991 ci ilde sie aleminin boyuk alimi Ayetullah uzma Seyid Ebulqasim Xoyi vefat etdikden sonra Necef elmi hovzesine M S Sedr rehberlik etmeye baslayir M Sadiq Sedrin tesebbusu ile tez bir zamanda Necefde Kufede ve Iraqin diger seherlerinde cume namazlari berpa olun du O zaman bir sira alimler hokumetin texribatlarinin olmasi tehlukesinden cixis ederek elece de dini baximdan 12 ci Ima min ec qeybi dovrunde cume namazinin vacib olmamasini esas getirerek buna qarsi cixsalar da o qetiyyet gosterir Ey ni zamanda Sadiq Sedrin tesebbusu ile Iraqin butun seherlerinde seriet mehkemeleri berpa olunur Imam camaat oldugu butun namazlarda kafirleri qesbkarlari zalimlari lenetleyen Ayetullah Sadiq Sedr Seddama aciq sekilde meydan oxuyurdu Ilk defe o sie ruhanisi olaraq Seddamdan hebsdeki mehbuslari azad etmeyi teleb edir Eyni zamanda hokumetin sui qesdi ni her an gozleyen Islam alimi daim ciyninde kefenle gezer bununla da olume her an hazir oldugunu numayis etdirermis Sedrlerin esas ideyasi Redakte Sedrlerin baslica ideyasi Islam hakimiyyeti qurmaq deyil ilk novbede bu hakimiyyetin qurulmasi ve en esasi qeybde olan 12 ci Imamin ec zuhuruna hazir olan cemiyyet formalasdirmaq idi Elbette burada Islam serietine esaslanan hokumet qurmaq ideyasi da vardi ancaq bu sonraki hedef idi Hem Baqir Sedr hem de Sadiq Sedrin esas hedefi iraq cemiyyetini yeni merhele ucun hazirlamaq idi M S Sedr qeyd edirdi ki Iraq cemiyyetini hazirlamamisdan evvel Islam dovleti qurmaq boyuk facielere yol aca biler Cunki dusmen hemise gucludur ve komeyi var Formalasmamis cemiyyetde qurulan Islam dovleti tez bir zamanda boyuk facieler yasaya biler Sadiq Sedr cixislarinda qeyd edirdi ki Iraq cemiyyetinin indiki o zamanki veziyyete dusmesinin zalim hakimiyyetin esareti altinda olmasinin esas sebebi insanlarin Allahdan onun Peygemberi s ve Imamlardan e kenar dusmesidir Cunki hed siz edalet sahibi olan Allahin insanlari sebebsiz yere cezalandirmasi mumkun deyil Demeli ilk nevbede cemiyyetin xeste liklerini yeni sebebi aradan qaldirmaq lazimdir Bundan sonra vasiteni yeni diktatura hakimiyyetini aradan qaldirmaq cetin olmayacaq Ancaq eksine olarsa yixilan bir diktaturanin yerini daha qeddari tuta biler Tebii ki Sedrlerin bu tebligat ve ideyalari neticesiz qalmirdi Bu ise ona qarsi hakimiyyetin qezebini daha da artirirdi Bele likle diktatorlarin yegane mubarize vasitesi olan zor ise salindi 1999 cu il fevralin 19 da Kufe mescidinde cume namazi qildiqdan sonra novbeti defe ders demeye geden Sadiq Sedre Kufe ile Necef arasindaki Hennan yolunda sui qesd olundu Evinin yaxinliginda pusquya salinan Sadiq Sedrle yanasi oglanlari avtomobili idare eden Muemmal ve atasi ile yanasi ey lesmis Mustafa Sadiq Sedrin 4 oglundan 2 i qetle yetirildi Muselmanlarin qezebi sonsuz idi Hakimiyyet qetlde eli olmasi ile bagli ittihamlari qeti sekilde redd etdi Rejimi qetlde ittiham edenler ise agir cezalandirildi Muhemmed Sadiq Sedrin sehadetinden sonra mubarizeye rehberlik neslin daha genc numayendesi Muqteda Sedre kecir Amma Seddamin devrilmesine qeder olan 4 ilde Muqteda Sedrin fealiyyeti o qeder de aciq hiss olunmur Ruhani tehsili al mis Muqteda Sedr hele atasinin sagliginda Sedrler Islam Universitetine rehberlik edib Muqteda bu dovrde daha cox icti mai cini tebligat isleri ile mesgul olub Ancaq Iraq isgalindan sonra Muqteda Sedr Amerika isgalina qarsi silahli muqavimete rehberlik edir Sedr terefdarlari Mehdi Ordusu yaradirlar 2003 2004 cu illerde davam eden iki savasdan sonra Iraqin nufuzlu dini lideri Ayetullah Seyyid Sistaninin ise qarismasindan sonra ateskes elan olunub Hazirda Sedrin Iranda ali dini dersler oxuyur Sidr qrupu oten il kecirilen seckilerde de feal olub Qrupun bir nece uzvu deputat mandati alib Hazirda Sedr qrupu hakimiyyet koalisiyasinin uzvudur Soyun meshur numayendeleri RedakteSeyid Musa Sedr Muqteda es Sedr Seyid Mehemmed Baqir SedrMenbe RedakteHemcinin bax RedakteLivan QumXarici kecidler Redakte Soylarla elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Sedrler amp oldid 5545618, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

  ne axtarsan burda

  en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.

  Şəhid Sədr Vəliyyi-Fəqihin səlahiyyətləri haqqında

  Ayətullah Əşkuri ilə söhbət
  Şəhid Ayətullah Seyid Məhəmməd Baqir Sədr bir istedad, elm hövzəsində parlaq ulduz adlandırıla bilər. Cənab Rəhbər Ayətullah Xamenei buyurur ki, o xariqüladə ustedada, misilsiz təlaşa malik idi. Bu xüsusiyyətlər ondan dərinbaxışlı bir mütəxəssis ərsəyə gətirmişdi. Nüfuzlu baxışı, axtarışda olan düşüncəsi hövzədə müxtəlif elm sahələrini əhatə edirdi. Bugünki rəngarəng dünyada böyük din mərcə alimi üçün lazım olan bütün xüsusiyyətlər onda vardı. Sözün yeni, düşüncəsi saf, əsəri qalarlı idi. Buna görə də Cənab Rəhbər onu nümunə adlandırır. Xüsusi ilə elm hövzələri, tələbə və alimlər üçün bir meyar göstərir. Khamenei.ir informasiya agentliyi şəhid Sədrin düşüncələrinə bir nəzər salıb. Bu məqsədlə Ayətullah Nurəddin Əşkuriyə müraciət edilib. O böyük şəhidin şagirdlərindəndir. Ayətullah Nurəddin Əşkuri hazırda şəhid Sədr araşdırma mərkəzinin rəisidir.

  Sual: Şəhid Ayətullah Seyid Məhəmməd Baqir Sədrlə tanışlığınız və onun elmi baxışları barədə nə deyərdiniz?

  Cavab: Bizim onunla tanışlığımız əvvəlcə təsadüf, sonra şəhid Sədrin böyük cazibəsi üzərində qurulub. Mən Nəcəf hövzəsində böyük ustad mərhum Ayətullah Şeyx Müctəba Lənkəraninin hüzurunda təhsilə məşğul idim. O ali səthli bir ustad idi. Mən Kifayə dərsləri oxuyurdum. Livanlı və səmimi dostlarımdan biri məndən xahiş etdi ki, mən Kifayə dərslərini fövqəladə xüsusiyyətlərə malik bir ustadın hüzurunda oxuyum. Mən ona dedim ki, Kifayə dərslərində çox yaxşı ustadım var. Başqa bir ustad sorağında olmadığımı söylədim. Cənab Müsəvinin həmin ustad barədə söylədikləri məni həmin ustadın dərslərinə rəğbətləndirmək üçün idi. Amma mən müqavimət göstərirdim. Cənab Müsəvi mənə dedi ki, əvvəllər həmin ustaddan Kifayə dərsi alırmış, sonra dərsi yarımçıq saxlayıb. Ona görə də hazırda yenidən həmin ustada müraciət edə bilmir. Məndən xahiş etdi ki, birlikdə ustada müraciət edək. Dedi sonra sən yenidən əvvəlki ustadının yanına qayıda bilərsən. Cənab Müsəvi ilə yaxın dost olduğumuzdan onun sözünü yerə salmadım, birlikdə mərhum şəhid Sədrin hüzuruna getdik. Onun hüzurunda dərs oxumaq istədiyimizi dedik. Mənim məqsədim sadəcə cənab Müsəvinin istəyini yerinə yetirmək idi. Dərsə qəbul olunandan sonra öz ustadımın yanına qayıtmaq fikrində idim. Amma elə ilk dərsdə Kifayənin ikinci cildinin tədrisində ustad məni elə cəzb etdi ki, çox böyük ustadları yadımdan çıxardım. Artıq kiminsə ondan üstün olmağı barədə düşünmürdüm. Düşünmürdüm ki, cənab Lənkərani, yoxsa Sədrin dərsi üstündür? Beləcə onunla tanış oldum. Bir qədər Kifayə oxuyandan sonra xaric kursu dərslərində iştirak etmək istədiyimi söylədim. Ayətullah Seyid Məhəmməd Baqir Həkim və başqa qardaşlarla birlikdə xaric kursu dərslərinə başladıq.

  Sual: Şəhid Sədrin əxlaqi xüsusiyyətləri necə idi?

  Cavab: Mənim onun xüsusiyyətləri haqqında deyəcəklərim həqiqət yox, dəryadan bir damla olacaq. Qeyd etmək istədiyim ilk xüsusiyyət onun fövqəladə istedadı idi. İstedadı başqa bir istedadla müqayisə etmək olmaz. O hansı sahəyə üz tuturdusa yenilik yaradırdı, təmin olunmayan ehtiyaclara cavab verirdi. Kəmiyyət baxımından o daha çox fiqh və üsul sahəsində çalışmışdı. Amma fəlsəfə sahəsində də fəaliyyətləri vardı. Cavabsız qalmış bir sıra sualları cavablandırmışdı. Təəssüf ki, onun fəlsəfi baxışları bir o qədər də yayılmayıb. Baxışlarının kiçik bir hissəsi fəlsəfə barədə kitabında yer alıb. Kəlam elmində də yenilikləri vardı. Onun bu sahədəki əsərlərini təkcə qərb dünyası yox, elm hövzələrində sonadək araşdırılmamış əsərlərdən hesab edirəm.
  Onun şagirdlərlə rəftarı ayrıca bir mövzudur. Bu bir kiçik söhbətə yerləşdirmək çətindir. Bəzi nöqtələrə işarə edib keçirəm. Şəhid Sədr bütün vücudu ilə sevgi idi. Onun bütün fərdlərə, xalqın müxtəlif təbəqələrinə məhəbbəti vəsfə gəlməz. Vücudunda bir gerçəklik vardı. Bu süni bir xüsusiyyət deyildi. Şəhid Sədrin ikinci xüsusiyyəti təvazökarlığı idi. Bu onun zatına hopmuş bir xüsusiyyət idi. Təvazökarlığında sünilik yox idi. Sadə fəhlə, hətta uşağa elə hörmət göstərərdi ki, bunun hədd-hüdudu yox idi. Təvazökarlığı o qədər çox idi ki, biz adətən onun təvazökarlığına irad tutardıq. Biz ona çox yaxın idik. Təəssüf ki, onun böyük ruhunu dərk edə bilmirdik. Buna görə bəzən tənqid edirdik. Müxtəlif əxlaqi xüsusiyyətləri xariqüladə idi. Heç vaxt hiss etməzdin ki, şəhid Sədr özünü dahi sayır. Bu ilahi nemətə görə özünü başqalarından üstün saymırdı. Biz bu əxlaqi xüsusiyyəti İmam Xomeynidə (r) də görmüşdük. Doğrudan da bu böyük insanlar necə də sadə idilər.

  Sual: Şəhid Sədrin məsum imamların həyatı barədə araşdırmaları haqqında nə deyə bilərsiniz? Onun nəsə yeni bir sözü vardı?

  Cavab: Bildiyiniz kimi, məsum imamların dövrləri fərqlidir. Əmirəlmöminin (ə) Həzrət Peyğəmbərin (s) dövründə şücaətli və fədakar bir insan kimi tanınırdı. Xəlifələrin dövründə o boğazında sümük qalmış bir şəxs kimi səbr edir. Öz xəlifəliyi dövründə ədalətli bir hakimdir. Biz deyə bilərik ki, üç əmirəlmöminin olub? İmam Həsən (ə) Müaviyə ilə sülh etdi, İmam Hüseyn (ə) Yezidə qarşı qiyam qaldırdı. Onlar arasında fərq var? Əgər onları fərqli saysaq Peyğəmbərin (s) Həsən (ə) və Hüseyn (ə) haqqında buyuruqlarına zidd olar. Aydın olur ki, böyük imamlar sadəcə fərqli cilvələrə malik olublar. Zahirə baxdıqda onların rəftarları arasında fərq görünür. Təəssüf ki, bu günə qədərki araşdırmalar bütün imamların fərqli dövrlərini kompleks şəkildə əhatə etməyib. Yalnız şəhid Sədr bu mövzuda dəyərli araşdırmalar aparıb. Xüsusi ilə bizim dövrümüzdə bu araşdırmalar dəyərli olub.
  Sual: Onun baxışları barədə xülasə nə deyə bilərsiniz?
  Cavab: Sualınızı cavablandırmazdan öncə bir nöqtəni yada salım. Şəhid Sədrin bu mövzüda 9 söhbəti “Əhli-Beyt (ə), müxtəlif dövrlər və vahid məqsəd” adı altında çap olunub. Şəhid Sədrin nəzərincə, Həzrət Peyğəmbərin (s) 23 illik risalət dövründə İslam mədəniyyətini hakim etmək imkanı olmayıb. Peyğəmbər (s) belə bir imkana malik olmayıb ki, seyr-süluk, əxlaq baxımından bir nəsil tərbiyə etsin. Bu 23 ildən 13 ilini Məkkədə ağır şəraitdə keçirib, Mədinədə olduğu 10 ildə daha çox müharibələr, münafiqlərin fitnələri ilə mübarizə aparıb. Buna görə də Həzrət Peyğəmbər (s) dünyasını dəyişəndən sonra insanlar risalət yolundan çıxdılar, azsaylı insan bu yolda qaldı. Şəhid Sədr bu şəraiti nəzərə almaqla imamların rəftarlarını araşdırır.
  O İslam tarixi üçün 4 mərhələ qeyd edir. Yalnız üçüncü mərhələdə İmam Sadiq (ə) məzhəbin bünövrəsini qoyur. İmam Sadiqin (ə) dövründə İslamın gəlişindən 1 əsrə yaxın vaxt ötmüşdü. Amma necə namaz qılmaq, necə dəstəmaz almağın əlifbası öyrədilirdi. Görün imamlar nə qədər çətinlik çəkib! İş olduqca mürəkkəb olub. Hər dövrün öz çətinlikləri olub. Dördüncü dövr isə qeybə hazırlıq dövrüdür.

  Sual: Şəhid Sədr iqtisadiyyatdan danışarkən sabit və dəyişkən olmaqla iki mövzuda söhbət açır. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?

  Cavab: O iqtisadiyyat kitabında sabit və dəyişkən olmaqla iki ehtiyacdan danışır. Məskən, ailə qurmaq, nəslin davamı bəşəriyyətin sabit ehtiyaclarındandır. Təbii ki, İslam şəriətində bu ehtiyacların hüdudları və xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirən hökmlər olmalıdır. Demək hökmlər həm sabit, həm dəyişkən ola bilər. Sabit hökmlər məşhur rəvayətlərdə açıqlanıb. Rəvayətlərdə bildirilir ki, qiyamət gününə qədər Həzrət Məhəmmədin (s) halalı halaldır, haramı da haramdır. Dəyişkən hökmlər isə insanların dəyişkən ehtiyaclarının təmini üçündür. Sual oluna bilər ki, əgər dəyişirsə, necə hökm adlandırılır? Şəhid Sədr cavab verir ki, dəyişkən hökmlərin təyinini şəriət Vəliyyi-Fəqihin ixtiyarına verib. Vəliyyi-Fəqih bəşəriyyətin ehtiyaclarının təmini üçün dəyişkən hökmlər verir. Burada iki nöqtə araşdırılmalıdır. Biri Vilayəti-Fəqihin çevrəsi, onun hansı çərçivədə hökm çıxarmasıdır. Onun hökmü fiqhi yox, vilayi hökmdür. Bu hökmlər arasında fərq var. Fiqhi hökm sabit hökmdür, vilayi hökm zaman və məkanla şərtlənib. İkinci nöqtə budur ki, Vəliyyi-Fəqih hansı əsasla hökm verir? O ixtiyar sahibidir, yoxsa onun üçün çərçivə təyin olunub? Birinci mövzu ilə bağlı deyə bilərik ki, vəzifə hökmləri beş qismdir: vacib, haram, müstəhəb, məkruh və mübah. Vacib və haramlar sabit hökmlərdə əks olunub. Vəliyyi-Fəqih vacibi haram, haramı vacib edə bilməz. O yalnız cəmiyyətin ehtiyacları tələb etdikdə istisna hallarda hökm verir. Vəliyyi-Fəqihin hökm çərçivəsi digər üç istiqamətdir. Müstəhəb, məkruh və mübah sahəsində Vəliyyi-Fəqih söz deyə bilər.

  Sual: Bu o deməkdir ki, Vəliyyi-Fəqih müstəhəbi məkruh, məkruhu müstəhəb edə bilər?

  Cavab: Vəliyyi-Fəqih məkruh, müsətəhəb və mübahı vacib və harama çevirə bilər. Vilayi hökmdə nə müstəhəb var, nə da məkruh. Təbii ki, vilayi vacib və haram fiqhi vacib və haram deyil. Öncə qeyd etdik ki, yalnız istisna hallarda Vəliyyi-Fəqih belə hökmlər çıxara bilər. Məsələn, vacibi haram və ya mübah, eləcə də haramı vacib və ya mübah edə bilər.

  Sual: Bu hansı hallarda mümkündür?

  Cavab: Burada toqquşma mövzusu var. Toqquşma zidiyyətdən fərqlidir. Toqquşma meyarların təzadıdır. Haramlıq və vacibliyi bir yerə toplamaq bu qəbildəndir. İnsan ya namazı saxlayıb haram iş görməklə suda batanı vacib iş olaraq xilas etməlidir, ya da suda batanı çıxarmayıb haram iş görməklə vacib namazı davam etdirməlidir. Burada tokkuşma var. Belə məqamlarda şəxs öz ağlına müraciət edir. Ağıl seçməlidir ki, şəriət baxımından hansı daha mühümdür. Vəliyyi-Əmr vilayi hökm verə bilər. Bir vacib və haramı başqasından önəmli saya bilər. Vacibi haramdan üstün tuta bilər və ya əksinə. Yuxarıdakı misalda bu hökmə ehtiyac aydın görünür.
  İkinci mövzu budur ki, Vəliyyi-Fəqih öz zövq və səliqəsi ilə hökm çıxara bilərmi? Yoxsa onun üçün çərçivə müəyyənləşib? Şəhid Sədr iqtisad kitabında buyurur ki, ümumi qaydalar, məqsədlər, niyyətlər müqəddəs şəriətdə nəzərə alınır, şəriət özü burada yol göstərir. Onun nəzərincə, Vəliyyi-Fəqih yəni müctəhid o şəxsdir ki, bəşəriyyət səviyyəsində şəriət hökmlərinə sahibdir. Vəliyyi-Fəqih ümumi istəklər əsasında vəzifəlidir ki, dəyişən hökmlər çıxarsın. Amma özündən, öz zövq-səliqəsi ilə hökm çıxara bilməz.

  Elmi məqalə: xüsusiyyətləri, quruluşu, nümunələri

  Aelmi məqalə və ya məqalə Müəyyən bir mövzuda aparılan bir araşdırmada əldə edilən bir sənəddir. Bu sənəd yazılı şəkildə təqdim olunur və format onu hazırlamaq üçün istifadə olunan standartdan asılı olacaqdır.

  Eynilə, bu məqalələrin məqsədi elmi jurnallarda və ya kitablarda çap olunmaq, aydınlıq təmin etmək və ya elmi mövzularda bu mövzulara dair məlumatları genişləndirən yeni kəşflər təqdim etməkdir.

  Elmi məqalələr orijinal araşdırma yolu ilə hazırlanmalı və nəticələr dəqiq və qısaca ifadə olunmalı, hər zaman əldə edilməsinə əsas verilməlidir.

  Lakin bunlar tez-tez mətndə düzgün bir şəkildə göstərilməli olan əvvəlki araşdırmalara və araşdırmalara əsaslanır. Sözügedən araşdırmalar yeni istintaqın nəticələrini zidd etmək və aşkar olunan fərq və oxşarlıqları müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunur.

  Elmi məqalələrin xüsusiyyətləri

  Elmi məqalə və ya məqalənin əsas xüsusiyyətlərindən bəziləri bunlardır:

  Orijinallıq

  Elmi məqalə digər tədqiqatçılar tərəfindən artıq dərc olunmuş tədqiqatlara əsaslana bilər, lakin orijinal olmalıdır və müəllifin öz araşdırmalarına əsaslanan yeni məlumatlar daxil edilməlidir. Məqsəd akademik və ya elmi bir mövzuya dair yeni məlumatlar yaymaqdır.

  Aydınlıq

  Elmi məqalələr müəyyən bir auditoriyaya yönəldilsə də, mətndəki aydınlıq oxucuya nəyi ifadə etmək istədiyini tez başa düşməyə imkan verir.

  Sifariş

  Məqalənin hiyerarşisi və məqalədəki düzgün tərtibatı, şərhinə fayda gətirən bir əmr verir.

  Etibarlılıq

  Elmi məqalələr etibarlı məlumatlardan və araşdırmalardan hazırlanır, yəni səhvsiz və qərəzsiz uyğun bir şəkildə alınmışdır.

  Dəqiqlik

  Nəyin nəzərdə tutulduğunu dəqiq şəkildə çatdırmaq üçün istifadə olunan sözlər konkret olmalıdır, beləliklə qarışıqlığa yer yoxdur.

  Sitatlar və istinadlar

  Elmi məqalələrin hazırlanması üçün müxtəlif mənbələrdən və araşdırmalardan istifadə olunduğunu nəzərə alaraq, bunların hamısı hazırlanması üçün seçilmiş standartın üslubuna uyğun olaraq düzgün istinad edilməli və istinad edilməlidir.

  Nəzəri təməl

  Məqalədə ifadə olunan bütün məlumatlar və nəticələr əsaslandırılmalıdır.

  Çıxışlar və yeni biliklər istehsal edir

  Bütün elmi məqalələr elmi ictimaiyyət tərəfindən istifadə edilə bilən yeni bilik və ya kəşflər təqdim etməlidir.

  Elmi məqalənin quruluşu

  Elmi bir məqalənin əsas quruluşu, adı Giriş, Metod, Nəticə və Müzakirə qısaltmasından gələn IMRyD formatı olaraq bilinən məntiqə uyğundur. Bununla birlikdə, aşağıda müzakirə olunan digər eyni dərəcədə vacib hissələr var.

  Quruluşun tənzimlənməsi aşağıdakı kimi həyata keçirilir:

  Başlıq

  Prinsipcə elmi məqalənin ən qısa hissəsi olsa da, bunun üçün əhəmiyyətini itirmir. Başlıq bir oxucunun gördüyü ilk şeydir, eyni zamanda internetdə, məlumat bazalarında və depolarda araşdıracaqları bir istinaddır.

  Ümumiyyətlə, 15-dən çox söz yoxdur və məqalənin məzmunu obyektivi itirmədən ümumiləşdirilməlidir. Ümumiyyətlə, qısaldılmış sözlərin istifadəsi, xalq arasında məşhur olanlar xaricində tövsiyə edilmir, beləliklə eyni sahədə ixtisaslaşmayan insanlar tərəfindən başa düşülməsini təmin edir.

  15-dən çox sözdən istifadə etmək lazım olduqda, bir başlıq və ardınca bir nöqtə, bir altyazı istifadə etmək tövsiyə olunur.

  Müəllif və ya müəlliflər

  Məqalənin yazılmasında iştirak edən müəllif və ya müəlliflər həm tanınması, həm də etibarlılığı üçün müəyyənləşdirilməlidir.

  Müəlliflərin soyadlarının və adlarının görünmə yolu məqalənin hazırlandığı standartın üslubundan asılıdır. Bununla birlikdə, adın tam soyadı və baş hərfləri ümumiyyətlə siyahıya alınır, baxmayaraq ki, bəzi hallarda tam adlar verilir.

  Xülasə

  Xülasə və ya “abstrakt” məqalənin məqsədlərinin, istifadə olunan metodologiyanın, əldə edilmiş nəticələrin və nəticələrin sintezini özündə birləşdirməlidir ki, oxucu məqalənin nəyi ehtiva etdiyini bilsin.

  Çox vacibdir, çünki rəqəmsal versiyalar üçün tam məqaləni yükləmədən əvvəl təqdim olunan ilk şeydir, buna görə ümumiyyətlə 150 ​​sözdən çox deyillər. Əlavə olaraq, ixtisaslaşmış jurnallar orijinal dilində və ümumiyyətlə İngilis dilində yazılmasını xahiş edirlər.

  Açar sözlər

  Bunlar məqalədə təqdim olunan və verilənlər bazalarında axtarış üçün istifadə olunan bir sıra sözlərdir. Ümumiyyətlə 3 ilə 10 arasında seçilir və vergüllə ayrılırlar.

  Giriş

  Ümumiyyətlə məqalənin birinci hissəsi kimi qəbul edilir və sualın verildiyi yerdir, iş niyə görülüb ?, Tədqiq olunan sahədəki mövcud vəziyyətlə yanaşı, əvvəlki məqalələrin aydınlaşdırmadığı cəhətlər və eyni məqsəd.

  Qısa olmalıdır və istintaqın nəticələrini və nəticələrini daxil etməməlisiniz.

  Nəzəri Çərçivə

  Nəzəri çərçivə, müzakirə ediləcək mövzuda mövcud olan nəzəriyyələri və konsepsiyaları izah edir. Məsələn, COVID-19 haqqında bir məqalədə əlaqəli xəstəliklər, bu xəstəlik və SARS-CoV-2 virusu haqqında etibarlı bilinənlər haqqında məlumat veriləcəkdir.

  Materiallar və metodologiya

  Bu bölmə tədqiqatı aparmaq üçün istifadə olunan materiallara və metodlara istinad edir. Aşağıdakı hissələrdən ibarətdir:

  • Dizayn: tədqiqat dizaynının detallı olduğu yer.
  • Əhalinin əhatə dairəsi: nümunələrin hansı sektorlardan götürüldüyünü izah edir.
  • Ətraf mühit: istintaqın aparıldığı yerə aiddir.
  • Müdaxilələr: Bu bölmədə istifadə olunan texnika və alətlər izah olunur.
  • Statistik təhlil: Versiyaları ilə birlikdə hansı proqramlardan istifadə edildiyi və məlumatları araşdırmaq üçün hansı statistik testlərdən istifadə edildiyi aydın olur.

  Nəticələr

  Verilənlərin ifadə olunduğu qısalıq və tutarlılığa görə bu bölmə ümumiyyətlə məqalədəki ən qısadır. Ümumiyyətlə istintaqın nəticəsinin ortaya çıxdığı dəqiq bir cümlə ilə başlayır. Daha sonra araşdırmadan irəli gələn fərqli tapıntılar müzakirə edilə bilər.

  Qrafiklərin istifadəsi belə nəticələrin təfsirini asanlaşdırmaq üçün faydalı ola bilər.

  Müzakirə

  Bu, ən çox oxunan bölmələrdən biridir, çünki burada girişdəki sual cavablandırılır və onu təsdiqləyən dəlillər təqdim olunur. Bundan əlavə, oxşar və fərqli cəhətləri vurğulayan digər tədqiqatlarda əldə edilən nəticələrlə müqayisələr aparılır.

  Tanıma

  Bu bölmə işdə əməkdaşlıq etmiş qurumları və insanları qeyd etmək və qəbul etmək üçün istifadə olunur.

  İstinadlar

  Son hissədir, mətndə yaradılan istinadların istinadlarını tapmaq üçün istifadə olunur. Eyni yer, məqalənin istehsalı üçün istifadə olunan standart nəzərə alınmaqla hazırlanır.

  İstinad olunan müəlliflərin tanınması üçün və oxucunun bu mənbələrə müraciət etməsinə imkan vermək üçün istinadlardan yaxşı istifadə etmək vacibdir.

  Elmi məqaləyə necə istinad etmək olar

  APA və Vancouver üslublarında elmi məqalələrə istinadların bir neçə nümunəsi.

  APA tərzi

  Bu tərzdə, mətndə düzəldilmiş istinadlar müəlliflərin soyadlarına və məqalənin dərc olunduğu ilə malikdir. Eynilə, sitat mətnli və ya dolayı ola bilər.

  • 40 sözdən az olan hərfi sitat nümunəsi

  Seckel və Font (2020) “IC-nin istifadəsinin əhəmiyyəti və bunların öz təcrübələrində əks olunması üçün alətlər kimi istifadə edildiyini” bildirdilər (s.140).

  • 40-dan çox sözdən ibarət hərfi sitat nümunəsi

  Bonilla, Villamil, Rabaan və Rodríguez (2020) göstərdi:

  Tədqiqatlar göstərdi ki, mutasiyaya məruz qaldıqları, növ müxtəlifliyini artıran və yeni ev sahiblərinə sürətlə uyğunlaşma qabiliyyəti verən tək telli RNT viruslarıdır. Bu heyvanlar virusu gücləndirə bilər və ifrazat və nəcis yolu ilə yayırlar. SARS-CoV və COVID-19 halları, bir marketdən alınan heyvanlarla təmasdan qaynaqlanır. (s.109).

  • İki müəllifin iştirak etdiyi dolayı sitat nümunəsi

  Haines və Mihailoff (2019) beyində yaralanan zədələrin insan bədəninin müxtəlif ətraflarını təsir etdiyini göstərir.

  • Üç müəllifin iştirak etdiyi dolayı sitat nümunəsi

  Son bir araşdırmada, 2019-cu ildən etibarən, çoxalmağı bacarmayan cütlüklərdə (Álvarez, Hernández və Rodríguez) psixoloji rifahın narahatlıqla necə əlaqəli olduğu göstərilir.

  Vancouver tərzi

  Vancouver üslubunda, alıntılar yeni sitatlar təqdim edildikdə dəyişən rəqəmlərlə təmsil olunur. Bundan əlavə, nömrə mötərizədə, kvadrat mötərizədə və ya üst sətir şəklində düzəldilə bilər.

  Sitat sözün həqiqi mənasında varsa, mətn dırnaq işarələrinə əlavə edilməli, ardınca sitatın sayı verilməlidir. Digər tərəfdən, sitat dolayıdırsa, müəllifin və ya müəlliflərin adları çəkilir, o zaman istinadlara uyğun say və nəhayət mətn.

  Sitat nömrələri, işin sonunda, bu məlumatın harada əldə edildiyini izah edən istinad siyahısında təmsil olunur.

  “IC-nin istifadəsinin və bunların öz təcrübələrində əks olunması üçün alətlər kimi istifadə edilməsinin vacibliyi tanınır” (6).

  • Bir müəlliflə dolayı istinad nümunəsi

  Neubauer [1] siyasi fərqləri bir kənara qoyaraq qaçqın yetkinlik yaşına çatmayanların təhsili üçün etik və insan ləyaqətini düşünən tədbirlərin alınmalı olduğunu qəbul edir.

  • İki müəlliflə dolayı sitat nümunəsi

  Haines et al. (3) beyində yaralanmaların insan bədəninin müxtəlif ətraflarını təsir etdiyini nümayiş etdirmək.

  Elmi məqalələr nümunələri

  Aşağıdakı keçidlərdə son elmi məqalələri tapa bilərsiniz:

  İqlim dəyişikliyi və qlobal istiləşmə problemi

  Qısa araşdırma: Covid-19-dan Hava Çirkliliyi və Xəstəlik və Ölüm

  İqlim dəyişikliyi üçün təhsil: iqlim və ya dəyişiklik üçün təhsil?

  COVID-19 və Qrip A ilə birlikdə infeksiya: prinsip məsələsidir

  Su içmək həyat üçün təməl bir hüquq olaraq

  SARS CoV-2-nin yayılmasına qarşı mübarizə aparan ultrabənövşəyi texnologiya

  Zəhərlənmə adəti: Meksikanın Guadalajara şəhərindəki hava çirkləndiricilərinin vəziyyəti

  İstinadlar

  1. Blanco Altozano, P. (2020). ELMİ MƏQALƏ: YARADICILIĞI VƏ YAZMASI HAQQINDA. Ub.edu-dan əldə edildi
  2. Cargill, M., & O’Connor, P. (2009). Elmi Tədqiqat Məqalələrinin Yazılması: Strategiya və addımlar. Rauterberg.employee.id.tue.nl saytından əldə edildi
  3. Bates Kollecinin Biologiya Bölümü. (2011). Bir jurnal tərzində bir elmi məqalənin quruluşu, formatı, məzmunu və tərzi. Abaküs.bates.edu-dan əldə edilmişdir
  4. Madrid Muxtar Universitetinin Vəqfi. (2012). Elmi məqalələr yazmaq üçün tövsiyələr. Fuam.es saytından götürülmüşdür
  5. Lam Díaz, R. (2016). Elmi məqalənin yazılması. Scielo.sld.cu saytından götürülmüşdür

  Related posts:

  1. Ifadli oxunun sasları
  2. Molla pənah vaqif əsərləri
  3. Quran azərbaycan dilində
  4. Əli və nino