Wi-Fi ın İcadı: Dünyayı Algılama Biçimimizi Değiştiren Teknoloji

Her ay milyonlarca bilimsever, Evrim Ağacı olarak karmaşık bilimsel konuları basitçe anlatmamızdan ve ülkemizde bilim anlatıcılığını geliştirmeye yönelik yaptığımız kapsamlı çalışmalarımızdan faydalanıyor. Bütçenize zarar vermeden, aylık veya tek seferlik sadece 20₺ gibi miktarlarda bize destek olarak bu çabalarımızı destekleyebilir, Türkiye’de bilim okuryazarlığını güçlendirmemize katkı sağlayabilirsiniz.

“Wi-Fi” Neyin Kısaltmasıdır? Ne Anlama Gelir? Nasıl Okunur?

Bu yazı, Evrim Ağacı’na ait, özgün bir içeriktir. Konu akışı, anlatım ve detaylar, Evrim Ağacı yazarı/yazarları tarafından hazırlanmış ve/veya derlenmiştir. Bu içerik için kullanılan kaynaklar, yazının sonunda gösterilmiştir. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri’ne tabidir.

Bilimi Anlatmamıza Yardım Edin!

Her ay milyonlarca bilimsever, Evrim Ağacı olarak karmaşık bilimsel konuları basitçe anlatmamızdan ve ülkemizde bilim anlatıcılığını geliştirmeye yönelik yaptığımız kapsamlı çalışmalarımızdan faydalanıyor. Bütçenize zarar vermeden, aylık veya tek seferlik sadece 20₺ gibi miktarlarda bize destek olarak bu çabalarımızı destekleyebilir, Türkiye’de bilim okuryazarlığını güçlendirmemize katkı sağlayabilirsiniz.

Neden Destek İstiyoruz? | Zaten Destekçiyim
Çağrı Mert Bakırcı

Modern yaşamın olmazsa olmazlarından biri internet. İnternetin olmazsa olmazlarından birisi de “Wi-Fi” olarak bildiğimiz teknoloji. Kısaca, “kablosuz internet”. Aslında tek kablosuz internet teknolojisi Wi-Fi değil. 2G, 3G, 4G ve LTE de kablosuz internete bağlanmak için kullanabileceğiniz sistemler. Ancak güvenilirlik, hız ve süreklilik söz konusu olduğunda hiçbiri Wi-Fi ile yarışamıyor. İyi ama bu Wi-Fi nedir? Ne anlama gelir? Neyin kısaltmasıdır?

Wi-Fi Nedir?

İlk olarak Wi-Fi, Türkçeye “Wi-Fi Birliği” olarak çevrilebilecek Wi-Fi Alliance firması tarafından üretilen bir yerel alan ağı kablosuz iletişim teknolojisidir (WLAN). Wi-Fi, söz konusu birliğin WLAN teknolojileri dahilindeki ticari bir ürünüdür. Yani her Wi-Fi WLAN teknolojisidir; ancak her WLAN teknolojisi Wi-Fi olmak zorunda değildir (3G gibi örneklerde olduğu gibi). Wi-Fi, 2.4 ve 5 gigahertzlik radyo frekanslarını kullanarak iletişimi sağlar. Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından belirlenen 802.11 standartları üzerine inşa edilmiş bir teknolojidir.

Elbette her teknolojide olduğu gibi avantajlar ve dezavantajlarla birlikte gelmektedir. Kablosuz olması, laptoplar gibi ergonomik ve etkili araçların internete kolayca bağlanabilmesini sağlaması, WPA2 gibi göreli olarak güvenli şifreleme teknolojilerini barındırması gibi birçok avantajı olduğu gibi; çalışma spektrumunun ve çalışma sınırlarının tüm Dünya’da aynı standartlarda olmaması, bazı iletişim ağı sınırlarını beraberinde getirmesi, bazı güvenlik protokollerinin çok kolay bir şekilde kırılabilmesi, başka cihazların elektromanyetik dalgalarından etkilenmeye açık olması gibi sıkıntıları da bulunmaktadır. Mühendisler sürekli olarak bu teknolojiyi daha iyi hale getirmek için uğraşmaktadırlar.

Tüm bunlar teknik bazı arka plan bilgileriydi. Konu çok fazla detaya sahip olduğu için derinlere girmeyeceğiz. Ancak birçoğumuzun sürekli kullandığı ancak muhtemelen anlamını hiç düşünmediği “Wi-Fi” kısaltmasının ne anlama geldiğinden de bahsetmek istiyoruz. Cidden, hiç düşündünüz mü? “Wi-Fi” ne demektir?

• “Şaman” ve Muadili Kelimelerin Etimolojisi: Farklı Toplumlar, “Şaman” Yerine Hangi Kelimeleri Kullandı? Bu Kelimeler Zaman İçinde Nasıl Değişti?
• Yeni Ortaya Çıkan Bulaşıcı Hastalıklar Nasıl İsimlendirilir?
• Yeni Elementler Nasıl Keşfediliyor? Bulunan Elementler Nasıl İsimlendiriliyor?

Wi-Fi Ne Demek?

İngilizce bilenler ilk kısımda hiç zorlanmayacaktır: Wireless (İngilizcede “kablosuz” anlamına gelen sözcük). Peki ya “Fi”? O ne demek? Bu işlerden birazcık anlayan birisi, “Fidelty” (İngilizcede “sadakat”, “bağlılık” anlamına gelen sözcük) olduğunu düşünebilir. Ancak bu doğru mu?

Hayır. İşin ilginç tarafı, Wi-Fi sözcüğü hiçbir şeyin kısaltması değil! Ne Wireless’ın, ne de başka bir kelimenin (her ne kadar kulağa öyle gelse de). Wi-Fi Alliance’ta çalışan ve Kablosuz Ethernet Uyumluluk Birliği’nin (Wireless Ethernet Compatibility Alliance) kurucularından olan Phil Belanger, daha önceden bu konuda net bir açıklama yaptı:

Wi-Fi tamamen saçma bir sözcük. Herhangi bir kısaltma değil. Hiçbir anlamı da yok. Birliğin kurucu üyeleri olarak birliğimizin logosu ve ismi için Interbrand isimli reklam firmasıyla anlaştık. Eh, nihayetinde bu teknoloji için IEEE 802.11b Direct Sequence isminden çok daha akılda kalıcı bir isme ihtiyacımız vardı.

Böylece bu reklam firması, “Wi-Fi” sözcüğünü doğurdu. Aslında sözcük, “High Fidelity” kalıbının kısaltması olan “Hi-Fi”ın birazcık oynanmış hali. Hi-Fi, ses teknolojilerinde düşük kaliteli olanlara kıyasla yüksek kaliteli olan, düşük gürültü ve bozulmaya sahip olan, daha isabetli frekans tepkilerine ulaşabilen stereo sesleri ayırt etmek için kullanılan bir kalıp. “Yüksek kalite” gibi düşünebilirsiniz. Ancak Wi-Fi’ın bununla doğrudan bir alakası yok, aradaki sadece bir benzerlik.

Evrim Ağacı’ndan Mesaj

Evrim Ağacı’nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye’de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %%100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır. Kreosus Kreosus’ta her 10₺’lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık . Daha fazla göster

Evrim Ağacı’nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye’de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus’ta her 10₺’lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı’na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı’ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Sorun şu ki, Wi-Fi birliği çok çok kısa bir süreliğine de olsa, ismin halk arasında yerleşmesi için “Standard For Wireless Fidelity” (Kablosuz Bağlılığın Standardı) sözlerini firma mottosu olarak kullandı. Bu da, Wi-Fi’ın “wireless fidelity” sözcüklerinin kısaltması olduğu fikrini güçlendirdi. Ancak birlik kurucularından Alex Hills de böyle bir kısaltma olmadığını belirtiyor.

Wi-Fi Nasıl Okunur?

Bu sözcüğün okunması konusunda da geniş bir çeşitlilik bulmak mümkün: “vayfay”, “vifi”, “vayfi” gibi birçok versiyon bulunuyor. Peki doğrusu hangisi?

Eğer sözcük “Wireless Fidelity”nin (Okunuş: “vayırlıs fidelitiy”) kısaltması olsaydı, ilginç bir şekilde “vayfi” diye okumamız gerekebilirdi. Buna rağmen, hatalı bir şekilde Wi-Fi’ın bir kısaltma olduğunu düşünen İngilizce konuşan insanların büyük bir çoğunluğu “vayfay” şeklinde okuyor. Çünkü dilde bulunan birçok yaygın kalıba (örneğin “my pie” gibi) uyduğunu düşünüyorlar. “Vifi” okunuşu ise büyük oranda Türkçeleştirmenin bir sonucu.

Dünya’da en yaygın ve en isabetli kullanımın “vayfay” şeklindeki okunuş olduğunu söyleyebiliriz. Eğer tamamen Türkçe kullanmak isterseniz ise en iyi tercihiniz kablosuz internet kalıbını kullanmak.

Wi-Fi’ın İcadı: Dünyayı Algılama Biçimimizi Değiştiren Teknoloji

Wi-Fi, Wireless Fidelity sözcüklerinin kısaltmasıdır. Hikayesi oldukça keyifli.

• Yazının yazarı Yazar Ayberk Göktürk
• Yazı tarihi 3 Ağustos 2019

Wi-Fi’ın icadı ve kim tarafından bulunduğu hakkında konuşalım.”Wi-Fi” ve “internet” terimlerinin aynı anlama geldiğini varsaymış olabilirsiniz. Birbirleriyle bağlantılılar ancak eş anlamlı değiller. Öyleyse Wi-Fi nedir, nasıl çalışır ve kim icat etmiştir?

İÇİNDEKİLER göster

Wi-Fi nedir, nasıl çalışır ve kim icat etmiştir?

Wi-Fi, Wireless Fidelity sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bilgisayarların, cep telefonlarının, iPad’lerin, oyun konsollarının ve diğer cihazların kablosuz sinyal ile iletişim kurmasını sağlayan bir kablosuz ağ teknolojisidir. Radyo istasyonundan yayılan havadaki sinyal dalgalarının radyo tarafından toplanmasına benzer şekilde çalışır. Bununla birlikte Wi-Fi’ın çok daha yüksek frekanslı bir radyo sinyali olduğu söylenebilir.

Kablosuz internet Avustralyalı bilim adamları tarafından bulundu.

Radyo istasyonundan yayılan sinyaller belirli standartları karşılamak zorunda. Wi-Fi standartları için de benzer bir durum söz konusu. Kablosuz ağdaki tüm elektronik bileşenler (yani, cihazınız, modem vb.), IEEE ile WiFi Alliance tarafından belirlenen 802.11 standartlarından birine dayanıyor. WiFi Alliance 1999’da kurulmuştur. Teknolojiyi ilk kez sunarken “Wi-Fi” adını patentledi ve teknolojisini tüm dünyaya tanıttı. Bu teknoloji ayrıca Kablosuz Yerel Alan Ağı’nın kısaltması olan WLAN olarak da adlandırılır. Ancak ilk isim insanlar arasında daha popüler geldi.

Alliance ilk kez kurulduğunda WECA adını taşıyordu ve Nokia kuruculardan biriydi.

Wi-Fi’ı kim icat etti?

Wi-Fi’ı Wi-Fi yapan çeşitli bileşenlerin nasıl ortaya çıktığına bakıldığında teknolojinin tek bir kişi tarafından bulunduğunu söylemek zor.

Avustralyalı devlet kurumu CSIRO Wi-Fi buluşuna imza atan mucitleri şöyle sıralar: Dr. John O’Sullivan, Dr. Terry Percival, Diet Ostry, Graham Daniels ve John Deane.

İlk olarak sinyalin yayınlanması için kullanılan 802.11 standartlarının (radyo frekansı) geçmişine göz atmak gerekiyor. İkinci olaraksa sinyali göndermeyi ve almayı ele alan elektronik donanım incelenmeli. Bu noktada ayrıca teknoloji ile bağlantılı çok fazla patent bulunuyor.

Vic Hayes da ayrıca “Wi-Fi’ın babası” olarak adlandırılır çünkü 1997’de 802.11 standardını oluşturan IEEE komitesine başkanlık etti. İnsanlar henüz “kablosuz internet” tabirini duymamışken bunu mümkün kılan standartları belirledi. 802.11 standardı 1997 yılında kuruldu. Daha sonraları ağ bant genişliğini artıran iyileştirmeler yapıldı. Bunlar 802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n ve son olarak 802.11x şeklinde sıralanmaktadır. Sondaki harfler hangisinin daha yeni olduğunu gösteriyor. Bir tüketici olarak bilmeniz gereken en önemli şey, en son sürümün performans açısından en iyi sürüm olduğu. Bu nedenle yeni bir ekipman alırken en yeni 802.11 ile uyumlu olup olmadığına bakmak isteyebilirsiniz.

Wi-Fi nasıl çalışıyor?

Modem bir kablosuz ağdaki en önemli ekipman durumunda. Sadece modem fiziksel olarak ethernet kablosu ile internete bağlı oluyor. Yönlendirici ya da modem, internet verilerinin taşındığı yüksek frekanslı radyo sinyallerini bu sayede etrafa yaymaya başlar. Hangi cihazı kullanıyorsanız kullanın, cihazınız modemden gelen sinyalleri alır, okur ve modeme yani internete geri gönderir. WiFi icat edilirken bu işlemlere upload (yükleme) ve download (indirme) isimleri verildi.

WLAN patentinin sahibi

Bu teknoloji için patent davası açmış ve kazanmış bir isim var. Aslında bu bir organizasyon. Kablosuz internet teknolojisinin kilit bir patenti şu anda Avustralya Federal Devleti Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Kurumu‘na (CSIRO) ait. CSIRO, Wireless sinyal kalitesini büyük ölçüde artıran bir çip icat etti.

Bu ilginç buluş, CSIRO’nun radyoastronomi alanındaki öncü çalışmalarından geldi. Bilim adamları radyo dalgalarının evlerin içerisindeki duvarlardan geri sıçraması ve yankı oluşturarak sinyali bozması sorununu ele aldılar (evinizdeki odadan neden Wi-Fi sinyali alamadığınızı şimdi daha iyi biliyorsunuz). Geliştirdikleri hızlı çip sayesinde sinyal aktarmaya devam ederken oluşan yankıyı azaltmayı başardılar. Dünya genelinde aynı sorunu çözmeye çalışan büyük iletişim şirketlerini geride bırakmış oldular.

Wi-Fi Hakkında Sık Sorulanlar

Wi-Fi nedir?

Wi-Fi, kısa mesafelerde yüksek hızlı veri aktarımına izin vermek için radyo dalgalarını kullanan bir ağ teknolojisidir. Genellikle çeşitli cihazlara kablosuz geniş bant İnternet erişimi sağlamak için kullanılır.

Wi-Fi için ortak bir standart ne zaman oluşturuldu?

Endüstri liderlerinden oluşan bir komite, Wi-Fi için 802.11 adı verilen ve 1997 yılında Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü tarafından onaylanan ortak bir standart oluşturdu.

Wi-Fi terimi nereden gelmektedir?

Wi-Fi terimi, yeni kablosuz standardını tanıtmak için oluşturulan ve kar amacı gütmeyen küresel bir kuruluş olan Wireless Ethernet Compatibility Alliance tarafından ortaya atılmıştır. Terim, bir pazarlama firması tarafından kısmen terimin hi-fi ile olan rezonansı nedeniyle önerilmiştir. (Ancak Wi-Fi, “wireless fidelity” için bir kısaltma değildir.)

Wi-Fi’ın avantajları nelerdir?

Wi-Fi, LAN’ların (yerel alan ağları) kablo ve kablo tesisatı olmadan çalışmasına olanak tanıyarak ev ve iş ağları için popüler bir seçim haline getirir. Ayrıca Wi-Fi özellikli cihazlar için “sıcak noktalar” olarak adlandırılan Wi-Fi erişimine sahip alanların yakınında olduklarında kablosuz İnternet erişimi sağlayabilir.

Wi-Fi

Wi-Fi is a wireless technology used to connect computers, tablets, smartphones and other devices to the internet.

Wi-Fi is the radio signal sent from a wireless router to a nearby device, which translates the signal into data you can see and use. The device transmits a radio signal back to the router, which connects to the internet by wire or cable.

What is a Wi-Fi network?

A Wi-Fi network is simply an internet connection that’s shared with multiple devices in a home or business via a wireless router. The router is connected directly to your internet modem and acts as a hub to broadcast the internet signal to all your Wi-Fi enabled devices. This gives you flexibility to stay connected to the internet as long as you’re within your network coverage area.

What does Wi-Fi stand for?

The term was created by a marketing firm because the wireless industry was looking for a user-friendly name to refer to some not so user-friendly technology known as IEEE 802.11 and the name stuck. Wi-Fi, often referred to as WiFi, wifi, wi-fi or wi fi, is often thought to be short for Wireless Fidelity and the organization that paid for the marketing firm is sometimes referred to as the Wireless Fidelity Alliance Inc.

How does Wi-Fi work?

Wi-Fi uses radio waves to transmit data from your wireless router to your Wi-Fi enabled devices like your TV, smartphone, tablet and computer. Because they communicate with each other over airwaves, your devices and personal information can become vulnerable to hackers, cyber-attacks and other threats. This is especially true when you connect to a public Wi-Fi network at places like a coffee shop or airport. When possible, it’s best to connect to a wireless network that is password-protected or a personal hotspot.

Types of Wi-Fi connections

Your options for connecting wirelessly at home are growing as mobile networks expand into the home internet realm. As with internet service, there are advantages and disadvantages to each type of wireless connection, such as speed and strength of signal. We’ve outlined a few of them here.

Wireline/router

Most homes use a wireless router to access the internet these days. The pros include convenience of setup, mobility within range of the Wi-Fi access point (router) and the ability to connect multiple devices. The cons: limited bandwidth and reduced speed as more devices are connected to the same Wi-Fi network, as well as potential interference from other electromagnetic devices in the home.

Mobile hotspot or jetpack

Mobile and dedicated hotspots are becoming a more popular way of connecting safely on the go. Two common hotspot devices are your smartphone and a jetpack. Most any smartphone or tablet today can be used as a temporary hotspot and is a great option if you occasionally need it. It’s easy to use and doesn’t require buying extra devices, but it can zap your battery life and data pretty fast. On the other hand, a jetpack acts as a dedicated mobile hotspot that picks up a signal from cell towers in your area just like your smartphone. More devices can connect to it and it offers a greater range of Wi-Fi. And because it’s a separate device, your smartphone battery power doesn’t get touched. The downfall is having to buy the jetpack and a separate plan.

LTE Home Internet

If you live in a rural area where your internet options are limited, 4G LTE Home Internet is worth considering. It offers high speed internet service delivered over cell phone towers and mobile networks with average download speeds around 25 Mbps. The advantages of LTE over satellite are better speeds and reliability depending on your carrier.

5G Home Internet

5G Home Internet (Fixed Wireless Access) is now in more places around the country.* Even with multiple devices connected, it’s reliable and fast enough to power your whole home. Fixed wireless access has a simple plug and play setup, which means there are no messy wires and no need to wait for a technician to come to your home for setup.

How to get Wi-Fi at home

As mentioned, there are several ways to get wireless service at your home and most depend on geographical location and availability. (See what Wi-Fi home internet is available in your area.) The majority of urban and suburban areas offer most of these services, with 5G Home Internet right around the corner. Rural areas will most likely offer satellite and 4G LTE Home Internet. If you have a wired internet service, you’ll be able to set up your own Wi-Fi network at home. By connecting a router to your modem, you can share your internet connection with all your Wi-Fi enabled devices within range. If your home has two levels, concrete walls or random dead zones, adding a Wi-Fi extender that relays the wireless signal to these areas can make a big difference.

Keep in mind that as the number of your mobile devices grows, so does the demand for bandwidth. To keep your devices running at top speeds, you may need to upgrade your internet speed plan. Verizon offers several internet services ranging from DSL and fiber to 5G Home Internet, depending on your location. For better reliability and Verizon’s fastest download speeds, check if Fios Internet or 5G Home Internet are available at your address.

_{*5G Ultra Wideband and 5G Home available in select areas.}