Ox tərləyənlərin DİQQƏTinə: qarşısını almaq üçün…

6. Menstrual tsiklin fazasından asılı olaraq müayinənin nəticələri dəyişə bilər. Odur ki: FSH, LH, prolaktin, sərbəst estriol, estradiol, progesteron, testosteron, 17-oksiprogesteron. Bu hormonları vermək üçün tsiklin günü, hamilə qadınlarda isə hamiləliyin müddəti Həkim-ginekoloqun nəzarətində olmalıdır.

İlk yardım: Allergiyanı necə tanımaq və allergik reaksiya zamanı nə etmək lazımdır?

Allergiyanı, digər reaksiyalarla səhv salmaq asandır, diaqnoz qoymaq isə çətin. Davamlı burun axması, pollinozdur yoxsa sinusit? Yeməkdən sonra yaranan səpgi, allergiya əlamətidir yoxsa yeməyə qarşı dözümsüzlük? Kəskin bir allergik reaksiyanın qəfil və hər yaşda baş verə biləcəyi faktı ilə allergiya mövzusu bir az da çətinləşir. Allergiya ancaq bir dəfə baş vermiş ola bilər, amma təkrarlana da bilər. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının mütəxəssislərinin proqnozlarına görə, əsrimiz allergik xəstəliklər əsri olacaq: bu gün planetin hər üç sakinindən biri allergiyaya məruz qalmışdır.

Umico tərəfindən Respublika Diaqnostika Mərkəzinin (RDM) mütəxəssisləri ilə birlikdə hazırlanan "İlk yardım lazım olarsa nə etməli" layihəsi çərçivəsində allergiyanın nə olduğu, nələrə səbəb olduğunu və onlarla necə mübarizə aparılacağını danışırıq.

Allergiya nədir?

Allergiya, immunitet sisteminin ətraf mühitdə olan, ən çox yayılmış maddələrə: qida, tük, toz və kimyəvi təmizlik vasitələrinə qarşı spesifik və çox güclü bir qoruyucu reaksiyasıdır. Reaksiya yalnız bir allergen və ya molekulyar tərkibdə ona oxşar maddə ilə təkrar təmasda olduqda baş verir. Allergen bədənə ilə ilk dəfə təmas zamanı, bədən, molekulun qurluşunu öyrənir və yalnız 2-ci təmas zamanı allergik reaksiya yaranır. Bu da allergiyanın çaşdırıcı xüsusiyyətlərindən biridir. Hər kəsin immunoglobulinlərə fərqli dərəcədə həssaslığı var, buna görə də allergik reaksiyalar, səpgi və burun axması kimi sadə və ya Kvinke ödemi kimi həyati təhlükəyə səbəb olacaq dərəcədə təhlükəli ola bilərlər.

Allergiya haqqında bir neçə fakt

İnsan, nəyəsə allergiyasının olub
olmamasına heç bir şəkildə müdaxilə bilməz
Hal hazırda 200 mindən çox allergen varAllergik xəstəliklərlə doğulan uşaqların sayı hər gün daha çox artır. İnkişaf etmiş ölkələrdə olan körpələrin 3-6% -ində qida allergiyası, altı-yeddi yaşındakı uşaqların isə 12% -ində astma, 8% -də isə rinokonyunktivit var
Elm allergik bir reaksiyanın niyə baş verdiyini dəqiq bilmir. Bir “gigiyena nəzəriyyəsi” mövcuddur: böyük şəhərlərdə həddindən artıq saflıq səbəbiylə insanlar daha çox allergiyadan təsirlənir. Üçüncü dünya ölkələrində isə allergiya olduqca nadirdir
Müəyyən bir maddə üçün allergiya genetik olaraq nəsildən nəsilə ötürülmür, lakin, allergiyaya meyilli xəstəliklər genetik olaraq nəsildən nəsilə ötürülürUşaqlıqdan itə sahib olan insanlarda allergiyaya daha az rast gəlinir. Ev heyvanının uşağın bədəninə bakteriya müxtəlifliyini əlavə etdiynə dair bir fərziyyə mövcuddur
Allergiyalar şansa buraxılmamalıdır. Müəyyən tədbirlər görülməzsə, bronxial astmaya qədər inkişaf edə bilər, təəssüf ki, özünüzü bu vəziyyətdən qorumaq üçün universal bir tövsiyə yoxdur

Kəskin simptomlar hansılardır?

Kəskin allergik reaksiyalar birdən başlayır, xəstəliyin gedişatı kəskin olur və ciddi fəsadlar törətmə riski yüksəkdir.

Övrə (urticaria) – aydın kənarları və solğun bir mərkəzi olan yuvarlaq səpgilərin dəridə birdən birə yaranması ilə müşahidə olunur. Səpgi həmişə kəskin və davamlı qaşınma ilə müşayiət olunur, baş ağrısı mümkündür. Bu vəziyyətdə, temperatur 38-39 ºC-ə qədər yüksələ bilər, səpgilər bir neçə saatdan 3-4 günə qədər qala bilər.

Kvinke ödemi – dərinin, dərialtı toxuma və ya selikli qişalarda ödemin yaranmasıdır. Adətən dodaqlar, yanaqlar, aln, baş dərisi, testis torası, əllər, ayaqların dorsal səthində olur. Kvinke ödeminin təhlükəsi odur ki, eyni zamanda oynaqlarda, selikli qişalarda, mədə-bağırsaq traktında və bağırsaqda şişkinlik görünə bilər və bu boğulmağa səbəb ola bilər. Kvinke ödemi bir saatdan bir günə qədər davam edə bilər.

Anafilaktik şok, allergenin yenidən bədənə girməsindən bir neçə saniyə və ya dəqiqə sonra meydana gələn kəskin allergik reaksiyadır. Allergik reaksiya yüngül keçərsə arterial hipotenziya və karlıq yarana bilər. Ağır hallarda isə, qarın ağrısı, səpgilər, hemodinamikanın pozulması, bilinç itkisi, bronxospazm və ya stridor inkişafı ilə laringeal ödem səbəbindən tənəffüs çatışmazlığı (bu hava yollarının daralmış hissəsindən keçərkən turbulent hava axınının yaratdığı kobud səsdir) baş verə bilər.

Kəskin bir allergik reaksiya olarsa nə etmək lazımdır?

Kəskin allergik reaksiyaların hər hansı bir simptomu üçün ən başlıcası allergenlə əlaqəni aradan qaldırmaq və həkimə müraciət etmək lazımdır.

Səpgilər

Məhsullara allergik reaksiya olduqda – sorbent qəbul edin (aktivləşdirilmiş karbon, smekta, enterodez)
Laksatif qəbul edə və mədəni yuyub, qlizma edə bilərsiniz
Böcək dişlədikdə, zəhər mənbəyindən qurtulmaq lazımdır
Toxunma əlaqəsi ilə yaranan allergiya üçün – dərinin səthindən qıcıqlandırıcıları çıxarıb təmizləmək lazımdır.
15-30 ml / kq mineral su qəbul edin (mineral su, 1-2% həll soda əlavə etməklə)

Kvinke ödemi

Müalicəni gecikdirməyin! Bu vəziyyət anafilaktik şokla müşayiət oluna bilər
Bədəndə allergen qəbulunu dayandırın
Xəstə yeməkdən imtina etməlidir
Antihistamin daxil edin
Xəstəyə sorbentlər verə bilər və təmizləyici bir qlizma edə bilərsiniz
5-30 ml / kq mineral su qəbul edin (mineral su, 1-2% həll soda əlavə etməklə)

Anafilaktik şok

Allergenin hərəkətini dərhal dayandırın (dərman qəbul etməyi dayandırın və ya həşərat sancmasını çıxarın) və təcili yardım çağırın
Хəstəni, dilinin qatlanmasının və qusmağın qarşısını alacaq şəkildə qoyun
Mümkünsə mədəni yuyun, təmizləyici bir klizma edin
Böcək dişlədiyi yerin üstündə bir turniket tətbiq edin
Aktivləşdirilmiş karbon verin

Ən çox allergiyaya səbəb olan nədir və bunun qarşısını necə almaq olar?

Qida allergiyası

İmmunitet sisteminin, hüceyrələrdəki bir nasazlıq səbəbiylə, zərərsiz qidanı, zərərli maddə kimi dəyərləndirməsi və ona qarşı mübarizə aparması ilə meydana gəlir. Çox vaxt qida allergiyası eyni məhsulu qəbul etdikdən təxminən iki saat sonra meydana gələn dəri səpgilər ilə özünü göstərir.

Qida allergiyası üçün ən təsirli müalicə yalnız, daxilində allergen məhsul olmadığı bir pəhriz tətbiq etməkdir. Ən azı altı ay bu pəhrizə riayət etməlisiniz. Təəssüf ki, vücudunuzda qadağan olunmuş məhsula qarşı dözümlülük yaratmağa kömək edən dərmanlar yoxdur.

Tükə qarşı allergiya

Tükə qarşı allergiyanız varsa, lakin ev heyvanı olmadan yaşaya bilmirsinizsə, xoşagəlməz nəticələrin zərərsizləşdirilməsi üçün çox vaxt sərf etməli olacaqsınız. Başlamaq üçün, ev heyvanlarının bədənindəki allergenlərin miqdarını azaldan xüsusi bir şampun alın və ən azı həftədə bir dəfə ev heyvanınız üçün “vanna günü” təşkil edin. Heyvanın tualet qabı üçün yüksək keyfiyyətli doldurucu istifadə edin: yaxşı udmalı və parçalanmamalıdır. Fakt budur ki, əgər doldurucu keyfiyyətli deyilsə, tərkibində çoxlu allergen olan sidik, pişiyin pəncərələrində qala bilər və otağa yayıla bilər.

Evdən bütün xalçaları, təmtəraqlı yastıqları və yumşaq pişik evlərini çıxarın – bunlar allergenlər üçün əla “məkan”dir. Evi tez-tez təmizləmək, xüsusən də tozu silmək və döşəməni yumaq üçün tənbəllik etməyin. Ev heyvanınızın sağlamlığına baxın: bağırsaq və cinsiyyat sistemi ilə bağlı problemlər, sərbəst buraxılan allergenlərin miqdarını artırır. Və sizi sevindirməyəcək başqa bir tövsiyə – bütün sevgilərə və istiliyə baxmayaraq, heyvanların yatağınıza girməsinə icazə verməyin.

Çiçək tozu allergiyası

Çox güman ki, “sizin mövsüm”-ün nə vaxt başladığını bilirsiniz, ən azı bir həftə əvvəl antihistamin qəbul etməyə başlayın. Çiçək tozunun yayılması mövsümündə, bədən digər allergen və qıcıqlandırıcıların təsirinə də həssas olur. Çarpazlaşdırıcı allergenlərin olduğunu unutmayın, buna görə də onlarla əlaqə qurmadığınızdan əmin olun. Mümkünsə, istirahətinizi, yayın havadakı çiçək tozu miqdarı minimum olduğu dövrünə salın və ya çiçək az olan yerlərdə istirahət edin. Adətən dağlarda və ya dəniz sahilində çiçək tozu daha az olur.

Bu dövrlərdə evi dibdən təmizləmək çox vacibdir, lakin çiçək tozu konsentrasiyasının ən yüksək olduğu tərəfdən səhərdən axşamadək havalandırmamağa çalışın. Şəxsi gigiyenaya da daha çox diqqət yetirilməlidir: çiçək tozu hissəcikləri saça və paltara yerləşir, buna görə də küçəyə çıxdıqdan sonra saçınızı yuyun və paltarınızı dəyişdirin.

Günəşə qarşı allergiya

Ən vacib qayda – günəş aktiv şüa saçdığı vaxtlarda, səhər 10-dan axşam 4-dək kölgədə olmağa çalışın. Hər gün 30 və daha yuxarı bir SPF dərəcəsi olan günəşdən qoruyucu vasitə istifadə edin. Tərkibində aloe, centella asiatica, azulene və dexpanthenol olan kremlər təsirlənmiş bölgələrə kömək edəcək – bu kremlər nəmləndirir, yanmağı və epidermal maneəni bərpa edir. Sintetik parçalardan hazırlanmış paltarları atın, ultrabənövşəyi radiasiyadan qorunan eynək seçin.

Ağcaqanad dişləməsinə qarşı allergiya

Bu zaman dişləmədən sonra dərhal hərəkət etmək vacibdir. Sərinləşdirici bez və ya buzu yaranın üstünə qoyun. Sonra yaranı antihistamin məlhəmi ilə yağlayın. Əgər əldə antihistamin olmazsa, 15-20 dəqiqə soda məhlulu ilə bir losyon tətbiq edin (bir stəkan suda seyreltilmiş bir çay qaşığı). 3-5 gün ərzində bir antihistamin dərman qəbul etmək pis olmaz.

Bununla birlikdə, bir ağcaqanad dişləməsinə qarşı allergiyanı aradan qaldırmaq üçün ən təsirli yol profilaktik tədbirlərdir. Pəncərələrə torlar qoyun, ultrasəs həşərat qovucuları, fumigatorları quraşdırın, qapalı paltar geyin. Hər dəfə evdən çıxmadan əvvəl geyim üçün lsyonlar, kremlər, losyonlar və spreylərdən istifadə edin. Allergik bir reaksiya olarsa, həmişə antihistaminləri özünüzlə aparın.

Saç boyasına qarşı allergiya

Parafenilenediamin allergiyanın əsas səbəbi hesab olunur, bu birləşmə boyalarda çox yayılmışdır. Saç uclarına və follikullara yaxşı nüfuz edir, dəri zülallarına bağlanır, bu da allergik reaksiya verə biləcək güclü bir əlaqə antigeninə çevrilir. Boya üçün istifadə olunan boyanın bir hissəsi olan kobalt və gliserlthioglycolate də həmçinin allergen hesab olunur.

Boya ilk dəfə istifadə edirsinizsə, çox sadə bir test edin: dirsək buxağına az miqdarda boya tətbiq edin və iki gün ərzində reaksiyanı müşahidə edin. Tanınmış markalardan yalnız yüksək keyfiyyətli boyalar almaq daha yaxşıdır, yaxşı və təhlükəsiz bir kosmetik məhsulun ucuz olacağına ümid edə bilməzsiniz. Brendi tez-tez dəyişdirmək tövsiyə edilmir, əgər bir şirkətin məhsulu sizə uyğun gəlirsə, allergiyanın heç vaxt baş verməməsi ehtimalı var.

Əgər siz allergiyadan əziyyət çəkirsinizsə və övladlarınızı bundan qorumaq istəyirsinizsə, həkimlərin tövsiyələrinə əməl edin

Hamiləlik dövründə və körpənizlə birlikdə siqaret çəkməyin. Tütün tüstüsü astma riskini artırır
Xüsusilə ilk 3-4 ayda körpənizi əmizdirin
Süd verən ana üçün bir pəhriz yalnız özünün müəyyən bir məhsula allergiyası olduqda lazımdır
əkimlər məsləhət görür ki, yumurta, balıq kimi yüksək allergik məhsulları, həyatın ilk ilində övladınızla tanış edin. Bunlar allergiya riskini artırmır. Yalnız istisnalar, süd və baldır
Körpənizin dərisini nəmləndirin. Quru dəri atopik dermatitə səbəb ola bilər və allergenlər quru və zədələnmiş dərilər vasitəsilə bədənə daxil ola bilər
Toz ağartılarını aradan qaldırın. Bunun üçün evdə 35-50% rütubət saxlamaq, hər həftə isti su ilə yataq dəstini yuymaq, xalçaları tamamiylə həyatınızdan çıxarmaq və tez-tez nəmli əski ilə təmizlik etmək lazımdır

Bilin ki, allergiya öz-özünə müalicə edilə bilməz. Bədənin reaksiyasının səbəbini dəqiq müəyyənləşdirməlisiniz, allergenlər üçün xüsusi testlər aparın, bundan sonra həkim sizin üçün müvafiq müalicəni təyin edəcəkdir.

Çox tərləyənlərin DİQQƏTinə: qarşısını almaq üçün…

Havalar isindikcə tərləmə ilə bağlı problemlər artmaqdadır. Bunun qarşısını almaq mümkündür. Artıq tərləməyə son vermək sizin əlinizdədir!

lent.az plastik-estetik cərrah Günel Bayramlının bu haqda məqaləsini tqdim edir.

Tərləmə bədən hərarətinin tənzimlənməsində vacib rol oynayan fizioloji prosesdir. Havanın temperaturu qalxdıqda xəstəliklər və ya fiziki aktivlik zamanı bədənin temperaturu artdığından tərləyərək istilik itiririk. Bədənin özünü soyutmaq məqsədi ilə gün ərzində 4-5 dəfə tərləməsi normaldır. Bu zaman tərləmə bütün bədən səthindən olmaqla bərabər daha çox bel və sinə kimi geniş səthlərdən olur. Cinsi inkişaf dövründə fərqli tip tər vəziləri qoltuq altında və qasıq nahiyəsində fəaliyyətə başlayır. Bu bölgələrdə daha kəskin qoxulu və artıq miqdarda tərləmə olur. Bu bölgədəki tərləmənin məqsədi bədən hərarətinin tənzimlənməsindən çox feromon deyilən iyli molekulları yaymaqdır. Heyvanlarda xüsusilə cütləşmə dövründə daha çox ifraz olunan feromonlar əks cinsi cəlb edirlər. Ancaq insanlar arasındakı münasibətlərdə bu qoxular xoş sayılmır və əksinə, insanları uzaqlaşdırır. Xüsusilə də stres və fiziki aktivliklə artan tərləmə və onun yol açdığı qoxulardan qurtulmaq üçün tez-tez yuyunmaq və tər əleyhinə vasitələrdən, ətirlərdən istifadə etmək lazımdır.

Artıq tərləmə və ya tibbi dildə hiperhidroz insanın bədən hərarətini saxlamaq üçün lazım olandan artıq tərləməsinə deyilir. İsti havalarda artır, soyuq havalarda azalır. Bütün bədəndə olmaqla yanaşı daha çox qoltuq altlarında, ovuc içlərində və ayaq altında olur. İnsan həyacanlandıqda və ya stres altında olarkən tərləmə artır. Hiperhidroz insan üçün olduqca rahatsız edicidir. Tərləyən insan bu vəziyyətdən rahatsız olduğunda daima tərləyəcəyini düşünərək, bu narahatlıq altında daha çox tərləyir. Qoltuq altlarında olduqda pis qoxulu tərləmə paltarların islanmasına və ləkələnməsinə səbəb olur. Əlləri tərləyən insanlar üçün salamlaşmaq böyük problemdir. Salamlaşmaqdan əvvəl əlinin tərini silmə ehtiyacı hiss edir. Ayaq tərləmələri həm sağlamlıqda problemlər yaradır, həm də pis qoxuya səbəb olur. Hiperhidroz insanda psixoloji və sosial problemlər, peşəsində və gündəlik həyatında çətinliklər yaradır.

Artıq tərləmə zamanı həm tər vəzilərində, həm də bu vəziləri innervasiya edən sinirlərdə bir problem olduğu düşünülür. Hiperhidrozun müalicəsində ilk əvvəl bu problemə yol açan sistem bir xəstəliyin olub-olmadığı araşdırılmalıdır. Müxtəlif hormonal pozğunluqlar, xüsusilə qalxanabənzər vəzin xəstəlikləri tərləməni artırır. Eyni zamanda psixi xəstəliklər, menopauza, obezite (köklük), şəkərli diabet, böyrəküstü vəz xəstəlikləri də özünü artıq tərləmə ilə göstərir. Tərləməni azaldan bəzi yerli və sistem dərmanlar var, amma bunların həm təsiri qısadır, həm də yan təsirləri mövcuddur. Eyni zamanda iyontoforez deyilən müalicə növü var. Bu, kiçik bir su vannasında xəstənin əl və ayaqlarına az dozada elektrik axınının verilməsidir. Birinci dəfədən fayda görülmür, bir neçə dəfə təkrarlamaq lazımdır və həftədə ən az 2 dəfə olunmalıdır. Təsiri qısa müddətlidir.

Artıq tərləməni azaltmaq məqsədilə cərrahi əməliyyatlar da mövcuddur. Bu yolla qola və qoltuq altına gedən simpatik sinirlər kəsilir. Əməliyyat həm açıq, həm endoskopik yolla aparılır. Tərləməni xeyli azaltmağına baxmayaraq, yan təsirləri çoxdur. Bir başqa əməliyyat növü isə qoltuq altındakı dərinin tər vəziləri ilə bilikdə çıxarılmasıdır. Əməliyyatdan sonra yara izi buraxdığı üçün çox istifadə olunmur.

Artıq tərləmələrin müalicəsində istifadə olunan ən yeni metod Botoksdur. Qoltuq altına, ovuc içinə və ayaq altına botoks iynələri vurulmaqla 9 ay ərzində tərləmənin qarşısı alınır. Asan həyata keçirilməsi və yan təsirlərinin çox olmaması botoksu tərləmənin müalicəsində ən çox istifadə olunan müalicə növünə çevirmişdir.

Botoks müalicəsi necə həyata keçirilir ?

Botoks otaq şəraitində vurulur və vurulması təxminən 20 dəqiqə çəkir. İynə vurulacaq nahiyə yerli anestetik kremlə ağrısızlaşdırılır. Botoks son dərəcə incə iynələrlə vurulur. Ən çox qoltuq altına, əl və ayaq altına vurulur. Bel və sinə kimi geniş sahələrə vurulmur. Vurulandan dərhal sonra xəstə gündəlik həyatına geri dönə bilər. Ev istirahətinə ehtiyac yoxdur.

Botoksun təsiri nə qədər davam edir?

Botoksun tər vəziləri üzərindəki təsiri mimik əzələlərə görə daha uzun çəkir. Təsiri 9 aya qədər qalır. Çox insanlar üçün ildə bir dəfə yay qabağı Botoksun vurulması kifayət edir. Amma tərləməsi çox olan insanlar bu proseduranı ildə 2 dəfə etməlidirlər.

Botoksun vurulması ağrılıdırmı?

Xəstənin hiss etdiyi sadəcə iynənin dəriyə keçərkən verdiyi ağrıdır. Son dərəcə incə iynələr istifadə olunduğu üçün ağrı hissi minimumdur. Botoks vurulmadan əvvəl həmin nahiyəyə yerli anestetik krem çəkilir.

Tərləmənin dayandırılmasının insan sağlamlığına zərərli təsiri varmı?

Tərləmənin əsas məqsədi bədən hərarətinin tənzimlənməsidir. Ancaq qoltuq altı tərləməsi bu məqsədə xidmət etmir. Bu bölgədəki tər vəzilərinin məqsədi qoxu və feromon yaymaqdır. Ona görə də qoltuq altındakı tərləmənin dayandırılması qoxunun və paltarların islanmasının qarşısını alır, ancaq bədən hərarətinin tənzimlənməsini pozmur. Sağlamlıq baxımından heç bir problem yaratmır.

Yan təsirləri varmı?

Daha çox tərləyənlərdə təsiri 9 ay deyil, 6 ay çəkə bilər. İynə yerində 10% hallarda keçici olaraq qaşıntı, ağrı, göyərmə ola bilər. Bunlardan başqa yan təsiri yoxdur.

Botoks kimlərə vurulmamalıdır?

Hamilələrə, süd verən analara, botoksa qarşı allergiyası olanlara, sinir əzələ xəstəlikləri olanlara botoks vurulmamalıdır.

İldə bir dəfə yay qabağı botoks vurdurmaqla tərləmənin verdiyi narahatlıqlardan qurtulmaq mümkündür.

Digər xəbərləri Azərbaycan dilində xüsusi Facebook səhifəmizdə izləyə bilərsiniz.

Qan analizi verərkən olunan səhvlər – Qaydaları bilmirik

İstənilən problem üçün istənilən həkimə getdikdə ilk növbədə qan analizi veriməsi istənilir. Ən müxtəlif xəstəliklərin diaqnozu analizlərlə qoyulur. Bəzən bir klinikada bir nəticə, digərində ayrı nəticə olur. Ümumiyyətlə, pasiyentlər doğru-düzgün analiz verməyin qaydalarından bixəbərdir.

Həkimlər isə eləsi var bu barədə məlumat verir, eləsi də var xəstə saat 3-də klinika gəlməsinə baxmayaraq müəyyən qaydaları gözləmədən analizə göndərir. Halbuki hər analizin verilmə vaxtı və şərtləri var. Bunlara riayət etmədən düzgün nəticə və doğru diaqnoz almaq mümkün deyil.

Milli.Az medicina.az-a istinadən bildirir ki, həkim terapevt Aqşin Salmanov qan və digər analizlərin vacib qaydalarından danışıb. Həkim bunlara diqqət yetirməyin vacibliyini bildirdi. Pasiyent özü bu informasiyanı bilsə bəzən həkimin səhvinin qarşısını ala bilər.

Analiz vermədən öncə hər kəsin riayət etməli olduğu şərtlər:

1. Qan analizini səhər-səhər acqarına, son qida qəbulundan 8-10 saat keçdikdən sonra vermek məsləhətdir. Bəzi analizləri: (AKTH, STH, kartizol, paratohormon, aldosteron, renin, TTQ, xolesterin, LDL,VLDL, HDL, triqliserid, apolipoprotein A1,apolipoprotein B, lipoprotein (a)) günün başqa vaxtı, ancaq mütləq qida qəbulundan ən azı 6 saat keçdikdən sonra vermək olar. Bu müddətdə ancaq su içmək olar (qəhvə, şirin çay, şirələr qanın ümumi göstəricilərinə təsir edə bilər).

2. Qanın Ümumi analizini vermək üçün yemək yedikdən sonra 4 saat keçməlidir.

3. Müayinədən 1-2 gün öncə rasiondan yağlı, qızardılmış qidaları çıxarmaq, alkoqol içməmək məsləhətdir.

4. Qanı dərman preparatlarının qəbulundan əvvəl vermək lazımdır. Yaxud dərmanın qəbulundan 10-14 gün sonra. Əgər Siz dərman qəbul etmisinizsə mütləq həkimə xəbərdarlıq etməlisiniz.

5. Qan analizini USM, Rentgen, Fizioterapiya müayinələrindən sonra vermək olmaz!

6. Menstrual tsiklin fazasından asılı olaraq müayinənin nəticələri dəyişə bilər. Odur ki: FSH, LH, prolaktin, sərbəst estriol, estradiol, progesteron, testosteron, 17-oksiprogesteron. Bu hormonları vermək üçün tsiklin günü, hamilə qadınlarda isə hamiləliyin müddəti Həkim-ginekoloqun nəzarətində olmalıdır.

7. Hər hansı bir infeksion xəstəliyə şübhə olarsa, antitelin müayinələri aparılır. Yoluxmanın vaxtından və bədənin immunetitetindən asılı olaraq müayinələrin nəticələri Neqativ ola bilər. Amma, nəticələrin Neqativ olması infeksiyanın olmamasını istisna etmir. Müayinəni 2-3 həftə sonra təkrar vermək məsləhət görülür.

8. Müayinədən əvvəl fiziki aktivliyi azaltmaq, emosional sakitlik daha məqsədə uyğundur.

9. Müayinədən minimum 1 saat öncə siqaret çəkmək qadağandır.

10. Bəzi müayinələrin nəticələrinə zaman təsir etdiyinə görə Hormonlarısonra) verilməlidir.

11. Bəzi müayinələrin nəticələrinə zaman təsir etdiyinə görə Hormonları ciddi vaxt çərçivəsində vermək məsləhətdir. Saat 8:00-dan 10:00-a qədər.
Məsələn: T4, sərbəst T4, T3, sərbəst T3.

12. Sidik turşusunun yoxlanılmasından 1-2 gün əvvəl pəhriz saxlanmalıdır: qara ciyər, ət, balıq və qəhvə istifadə etməməli; Hormonların müayinələrinə 2 həftə qalmış xəstə qalxanabənzər vəzin hormonlarını (dərman preparatı)qəbul etməməlidir.

13. PSA, sərbəst PSA analizlərini xəstə ya Həkim-uroloqun rektal baxışından əvvəl, ya da baxışdan 10-14 gün sonra verməlidir. Son cinsi əlaqədən 3-5 gün keçdikdən sonra analiz verilməlidir.

14. Qadın cinsi hormonları tsiklin günlərinə görə müəyyən edilir:
LH, FSH- tsiklin 3-5- ci günü;
Estradiol – 5-7 ya 21-23- cü günü;
Progesteron – 21-23- cü günü;
Prolaktin, 17-OH, DHEA, testesteron – 7-9- cu günü.

15. Sidiyin müayinəsinə 1 gün qalmış xəstə qida rasionundan rəngli meyvə və tərəvəzləri çıxarmalıdır və duzlu qidalar qəbul etməməlidir. Sidik analizini verməmişdən əvvəl cinsi orqanları sabunla təmiz yumaq lazımdır. Aybaşı zamanı sidik analizi vermək məsləhət deyil.

16. Nəcis analizi verərkən nəcis steril qaba yığılmalıdır. İmalədən sonra alınmış nəcis müayinə üçün yararsızdır. Nəcis analizi verərkən qaba qoz boyda 1 hissə qoyulmalıdır. Qurd yumurtası təyin edərkən nəcis

15. dəqiqə ərzində laboratoriyaya çatdırılmalıdır. 1-ci dəfə qurd yumurtası tapılmayıbsa tam əminlik üçün 3 gün ardıcıl analiz vermək məsləhətdir.

17. Spermoqramma analizindən öncə cinsi əlaqədə olmaq olmaz. Son cinsi əlaqədən 3 gün sonra vermək məsləhətdir. Materialı maksimum 15 dəqiqə ərzində laboratoriyaya çatdırmaq lazımdır.

DİQQƏT! Təkrar analizlər eyni laboratoriyada verilməlidir. Çünki,
müxtəlif laboratoriyalar müxtəlif reaktivlərlə və müxtəlif aparatlarla çalışır. Cavabların fərqli olması mümkündür.

Milli.Az