Uşaqları düzgün tərbiyə etmənin yolları

Bəzi hallarda dərman müalicəsi ağrı və iltihab müalicəsi üçün çox təsirli ola bilər. NSAİİDlər və ya İbuprofen kimi iltihab əleyhinə dərmanlar şişkinliyi azalda bilər və yaxşılaşmağa imkan verir. Ağrının azaldılması üçün ağrı dərmanı da təyin edilə bilər.

Hədəflərimizin düzgün olub-olmamasını necə bilək?

Həzrət İmam Rza (ə) bizə həqiqi möminin üç bariz sifətini tanıtmışdır ki, onunla tanış olaq. İmam (ə) buyurur: “Heç bir mömin imanını kamil etməz, məgər o halda ki, onda bu üç sifət olar:

2. Həyatda gözəl qərarlar vermək.

3. Müsibət və bəla zamanı səbir etmək”.

O zaman ki, insanlara müsəlmanla bağlı sual verirlər, zehnlərinə gələn ilk şey din olar. Bəs din nədir?

Əgər bir cümlədə dini tərif etmək istəsək, gərək deyək ki, İlahi müstəvidə insanların yerinə yetirməsi zəruri olan vahid qanun və göstərişlər silsiləsidir.

Bu mənanı iki hissəyə bölmək olar:

1. Vahid qanun və göstərişlər silsiləsi ki, ona din deyərlər.

2. İnsanlar gərək bu qanun və göstərişləri yerinə yetirsinlər.

Ancaq bu qanun və göstərişlərin Allah tərəfindən olması zəruridir. O halda həmin qanun və göstərişləri din adlandırmaq olar. Bütpərəstlərin və ya Günəşə, Aya pərəstiş edənlərin özləri üçün təyin etdikləri qanunları din adlandırmaq olmaz.

İslam tək dindir ki, səma kitabı dəyişdirilməmiş və qanunları birbaşa Allah tərəfindən təyin edilmişdir. “Şübhəsiz(peyğəmbərlərin gətirdikləri və şəriət şəklində bəşəriyyətə təqdim etdikləri həqiqi) din Allah yanında həmin İslamdır”. (“Ali-İmran” 19).

Həyatda gözəl qərarlar vermək – möminin ikinci bariz sifəti olmalıdır.

Milli.Az deyerler.org-a istinadən bildirir ki, möminin hədəfi olar və bu hədəfə çatmaq üçün yaxşı planlar düşünər və ona əməl edər. O kəsin ki, dünyadakı hədəfləri Allahın təyin etdiyi hədəflər olarsa, əbədi səadəti əldə etmiş olar. “O kəslər ki, (nəhayət) öz Rəbblərinə qovuşacaqlarını və mütləq Ona tərəf qayıdacaqlarını bilirlər”. (“Bəqərə” 46).

Doğru qərar vermək üçün isə insanın doğru təfəkkür qüvvəsi olmalıdır. Bilməlidir ki, nə üçün xəlq olunub və hara gedəcəkdir?”O kəslərə ki, onlara hər hansı bir müsibət gəldikdə “həqiqətən biz Allahınıq (bizim yaradılışımız, qorunmağımız, işlərimizin idarə edilməsi və yox edilməyimiz Onun əlində olduğu üçün Onun həqiqi malı, mülküyük) və həqiqətən Ona tərəf qayıdacağıq” deyərlər”. (“Bəqərə” 156).

Mömin o kəsdir ki, Allaha təvəkkül edər və ancaq Ondan yardım istəyər. Ona görə də müsibət və bəla onun üçün çətin olmaz. Yaxşı bilər ki, bu müsibət və bəlalar onun üçün imtahan vasitələridir. Ona görə də səbir edərək, bu müsibətlərə qalib gələr və Allaha yaxınlaşar. “Nə çox peyğəmbərlər ki, onlarla birlikdə çoxlu İlahi şəxsiyyətlər vuruşmuşlar. Beləliklə onlar Allah yolunda düçar olduqları şey müqabilində süstləşərək zəifləmədilər və əyilərək təslim olmadılar. Allah səbirliləri sevir”. (“Ali-İmran” 146).

Milli.Az

Uşaqları düzgün tərbiyə etmənin yolları

Uşaqlarımıza düzgün davranış öyrətmək dedikdə, çox vaxt insanlar arasında cəzalandırma ve ya onlarla sərt davranmaq kimi anlayışlar başa düşülür, amma əslində heç də belə deyil. Uşaqlarımız gələcəyimizin güzgüləridir. Bildiyimiz kimi, hər bir uşağın tərbiyəsində ailənin rolu böyükdür. Uşaqlara hər dediyimiz sözə diqqət etməliyik, çünki onların gələcəkdə öz mövqelərini tutmaqları üçün valideyn tərbiyəsindən çox şey aslıdır. Uşaqlara nəyin doğru, nəyin sehv olduğunu göstərmək üçün və doğruların həyatımızda əhəmiyyətini anlatmaqla uşaqlarda düzgün davranışı sərgiləyə bilərik. Uşaqlar səhv edən zaman onlara istər fiziki, istərsə də psixoloji təsir göstərmək olmaz, bu uşaqları daha da ruhdan salar və həyata küsdürər. Ona görə etdiyimiz hər bir hərəkəti onları incitmiyəcək tərzdə etməliyik. Buradan bele bir sual ortaya çıxır:
Uşaqlarımıza düzgün davranışı öyrədən zaman nələri nəzərə və diqqətə almalıyıq?

1.Uşaqların müəyyən yaş dövrləri var ki, uşaqlar o zaman özlərini diqqət mərkəzində hiss edirlər, sanki dünya onların istəklərinin ətrafında fırlanır, bir sözlə, çılğın olurlar. Mən deyərdim ki, bu zamanda uşaqlarımızdan yetkin bir davranış gözləmək heç də düzgün deyil. Hər bir uşaq uşaqlığını yaşamalıdı və bu onların gələcəyi üçün çox vacibdir.

2.Uşaqların əsəbi, hirsli olan vaxtlarında onları öz hisləri ilə yaşamağa icazə verin. Çalışın onun yanına getməyəsiz, o sakitləşən zaman gedib onunla söhbət apara bilərsiz, amma onları dinləmək şərtilə. Bu hal kiçik yaşlı uşaqlarda daha uğurlu bir addım sayıla bilər. Onlar hislərini ifadə edən zaman çalışıb onları diqqətdən dinləyib sonra nəyin düz, nəyin sehv olduğunu başa salmaq lazımdır. Əgər uşağınız hirsli olan zaman ona hər hansı bir fiziki cəza göstərsəniz inanın siz uşağınızın sadəcə nifrətini qazana bilərsiz. Nəzərə almalısınız ki, uşaqlar o dövrlərində çox həssas olurlar.

3.Yuxarıda dediyimiz kimi uşağınız hirsli olan zaman onun altında yatan duyğunu araşdırın, yəni ki onun hirsinin səbəbini araşdırın. Bəlkə uşağınız siz xəstəsiz ve ya üzgünsünüz deyə esəbini,hirsini nəyisə dağıtmaqla, kiməsə əsəbləşməklə cıxardır? Çünki uşaqlar o vaxtlarında sirrli olurlar, nəyisə paylaşmaq da çətinlik çəkirlər, sanki içlərində nəyisə səhv deyərəm deyə bir qorxu olur.

4.Hislərini ifadə etməkdə çətinlik çəkdiyini görürsünüzsə, onlara yardımçı olun. Ona inandığınızı hər dediyi sözdə onu başa düşməyə çalışacağınıza inandırın. Sizə güvən hissi yaratmağa çalışın. İnanın o zaman o hər bir sirrini sizinlə paylaşacaqdır, qorxusunu dəf edəcəkdir.

5.Uşaqlar hər etdiyi hərəkətdə məsuliyyəti gözə almağı öyrənməlidirlər və sizin üzərinizə düşən tək vəzifə isə onların hər zaman yanında olmaq və onlara olan güvəninizi hiss etdirməkdir. Uşaqlarımız o yaşlarda çox tez küsən, inciyən olurlar. Siz uşaqların inciklik vaxtında sevginizi tam və mülayimcə göstərsəniz, o incikliklər yavaş-yavaş aradan qalxacaqdır.

6.Uşağınıza bir hərəkəti etməyə əmr etməyin, sadəcə variantlar irəli sürün, uşaqda heç fərqinə belə varmadan, siz dediyiniz variantlardan birini seçəcəkdir. İnanın bu uşağınızın özünə olan etibarını artıracaqdır. Onlarla qətiyyən sərt davranmaq olmaz. Bu onları daha sərt ve tərs edə bilər. Bu məqamlara diqqətdən yanaşin.

7.Uşaqlarınıza bir hərəkəti etməyə məcbur şəkildə israr etməyin, bu hərəkəti etməkdə onlarda sevgi və istək yaradın. Bunu daha səmərəli əldə etmək üçün oyun, zarafat və gülmək qata bilərsiz. Bu, uşaqların diqqətini daha çox çəkəcəkdir.

8.Əgər nəyəsə və ya kiməsə əsəbləwmişsizsə, o zaman o mühiti tərk edin, uzaqlaşmağınızın səbəbini ise uşaqla danışın, ondan nəyisə gizlətməyə çalışmayın. İnanın siz nəyisə gizlətsəniz (yəni uşağın bilməsi vacib olan şeyi) və düşünsəniz ki, uşaqdı da başa düşmür, amma onu deyim ki, uşaqlar hər bir şeyi tez duya bilirlər. Uşağınız bir şeyi səhv duyunca özünüzdən düz olanı eşitməsi məncə daha məqsədəuyğundur.

9.Uşağınızın üzərində olan məsuliyyətinizi heç bir zaman unutmayın.

10.Heç bir zaman uşağınızın uğurunu şişirtməyin, bu onda daha lovğa və özündən razı bir xarakter formalaşdırar.
Demirəm ki, onun uğurunu gözə almıyasınız sadəcə hər birşeyi normasında etməyi gözə alın.

Uşağa “xeyr, yox” sözlərini demək nə üçün əhəmiyyətlidir?

1.Uşağınızın bir şəxsiyyət kimi formalaşmasinda, savadli, məsul, adil bir insan olmasında yardımçı olar. Onun bütün istəklərinin reallaşa bilməyəcəyini bilməsi uşağın psixoloji inkişafında olduqca önəmli faktordur.

2.Xeyr dediyinizdə uşağınıza qadağa qoyduğunuz halda, qəbul edilməmiş qadağalar uşağınızı incitməz, əksinə onların içinə bir güvən verər. Qadağalar naməlum olduqda uşagınız özünü etibarsız biri hesab edəcəkdir. Onun ehtiyaclarını başa düşmək onun hər dediyini etmək demək deyildir. Ancaq qadağaları davamlı olaraq dəyişdirməməlisiz, “xeyr” sözünün üstündə durmaqda çox əhəmiyyətlidir. Bəzi “xeyr”lər uşaqların yaşına görə “bəli”yə çevrilə bilər. Ümumiyyətlə sözünüzün üstündə durmağı bacarın kifayətdir.

3.Uşağınızla dost olmağı çoxda ön plana çıxarmıyın. Uşağınızla yoldaş olsanız onu yetkin kimi qəbul etsəniz, onun uşaq olmasından irəli gələn haqqını əlindən almış olacaqsınız. Siz onun yaşıdı kimi olsanız, uşağınız onu qoruyan, ağlı başında, qadağa qoyan ata-anadan məhrum olar. Əlbəttə ki, oyun içində və bəzi hallarda yoldaşlıq etməkdən söz etmirem. Bütün əlaqəni yoldaşlıq şəklində qurmaqdan danışıram.

4.Uşaqlarınıza hər bir şeyin necə çətin əldə edildiyini anlatmağa çalışın. Uşağa yox deməyi bacarin, amma nəyə görə “yox olmaz” kəlməsinin də tutarlı səbəbini göstərin.

“Xeyr” söylədiyimiz zaman nələri diqqətə almalıyıq?

1.”Xeyr”ləri yumşaq, isti, ancaq qısa, qərarlı bir tonda söyləyin. Xeyr dediyiniz zaman uşağınızın marağını başqa sevə biləcəyi bir işə çəksəniz uşağınızı daha çox sevindirmiş olarsız.

2.Hər zaman öz istəklərinizdən çıxış etməyin. Mənəvi enerjinizi uşaqların daha çox sevəcəyi işlərə yönləndirməyi bacarın. Qoyun uşağınızın içində olan o daxili enerji çölə çıxsın.

3.Xeyr dediyiniz şeyə həyatınızda nə qədər yer verdiyinizə bir nəzər salin. Coco-colanın və ya çipsinin zərərli bir şeylər olduğunu izah edib, bu səbəbə əsasən onun içməsinə və ya yeməsinə icazə vermirsiz, ancaq uşaqlarınıza zərərli olduğunu başa saldığınız şeyləri hər axşam edirsinizsə, siz necə inandırıcı görünə bilərsiz?
Çalışıb uşağınızın sizə olan güvənini boşa çıxarmayasınız.

4.”Xeyr” dediyiniz şeyə qarşı uşağınızın marağı arta bilər, sizi sınamaq məqsədilə dəfələrlə və hətta tələbkarcasına bu istəyini təkrarlaya bilər. Səbrlə “xeyr” sözünü təkrarlaya bilsəniz, məqsədinizə çatmış olarsınız. Həm “xeyr” dediyiniz edilməyəcək, həm də uşağınız sizin qəti rəftarınız qarşısında dayanmağı, davranışlarını nizamlamağı öyrənəcəkdir.

“Xeyr” deyə bilmək, ilk eşidildiyi zaman insana ürküntü, narahatlıq verə bilər. Hələ kiçik uşağınıza qarşı tətbiq oluna biləcək kimi görünməyə bilər. Ancaq qadağanı bilən, əngəllər, maneələr qarşısında şəxsiyyətini formalaşdıra bilən, lazım olduğu zaman imtina etməyi də sonuna qədər bacara bilən bir gənc-yetkin böyütməyin, formalaşdırmağın şərtlərindən biri də uşağınızı doğru şəkildə tərbiyə edə bilmək, intizamı kifayət qədər və lazımınca verə bilməkdir. Ən əsası isə nə olursa olsun, nə baş verirsə versin onları çox sevdiyinizi söyləməyi heç bir zaman unutmayın.

Cərrahiyyəyə ehtiyacınız olub olmadığına necə qərar verə bilərsiniz

Videonuz: Mənim işim meşəni müşahidə etməkdir və burada qəribə bir şey baş verir.

MəZmun

• Cərrahiyyəyə ehtiyacınız olub olmadığına qərar vermək üçün addımlar
• Cərrahla görüşün
• İkinci bir rəy axtarın
• Az İnvaziv Müalicələri nəzərdən keçirin
• Dərman müalicəsi
• Fiziki və ya Peşə Terapiyası
• Pəhriz və həyat tərzindəki dəyişikliklər
• Niyə Cərrahiyyəyə ehtiyacınız ola bilər
• İndi və ya daha sonra əməliyyat olunacağına qərar vermək

Əməliyyat lazım ola biləcəyini düşünürsən. Bəlkə ailə həkimi sizi bir cərrahın yanına yönləndirdi və ya əməliyyat olunmağınızı təklif etdi. Bəlkə bir dostun səninlə eyni vəziyyəti var idi və əməliyyat olunmalı idi, buna görə də səndən qorxursan. Əməliyyat lazım olduğunu düşünməyin; invaziv bir prosedur olmadan sağlamlığınıza qayıda bilərsiniz.

Əməliyyatın qarşısını almaq mümkün olmayan vəziyyətlər var. Əlavəniz iltihablanıb və qırılmaq üzrədirsə, yalnız müalicə cərrahiyyədir. Eyni şey, qırıq sümüklər və tibbi təcili vəziyyətlər üçün də doğrudur.

Cərrahiyyəyə ehtiyacınız olub olmadığına qərar vermək üçün addımlar

Fövqəladə hallar xaricində əksər xəstələr ən az invaziv müalicə ilə başlamağın və yalnız son çarə olaraq əməliyyat olunmanın faydasını görürlər. Bir nümunə çiyin zədələnməsi ola bilər, ən az invaziv müalicə iltihab əleyhinə dərmanlar və ağrı dərmanı, daha sonra son çarə olaraq əməliyyatla peşə və ya fiziki müalicə olacaqdır.

Cərrahla görüşün

Cərrahınız vəziyyətinizə görə əməliyyat etməyi tövsiyə edirsə, əməliyyatdan başqa hansı müalicələrin olduğunu soruşduğunuzdan əmin olun. Bəzi hallarda dürüst cavab budur ki, başqa müalicə üsulları yoxdur. Bir fiziki terapistin qırıq bir ayağı düzəldə biləcək bir məşq olmadığı kimi yırtığı düzəldəcək bir dərman yoxdur.

İkinci bir rəy axtarın

Orijinal cərrahınızın cərrahiyyə əməliyyatına çox fokuslandığından və ya alternativ təqdim etmədiyindən narahat olsanız, ikinci bir fikir istəyə bilərsiniz. İkinci cərrah ilkin qiymətləndirmə ilə razılaşa bilər və əməliyyatı məsləhət görür. Bununla birlikdə alternativ müalicələr axtarmağın üçün vaxtınıza və enerjinizə dəyər verəcək alternativlər təqdim edilə bilər.

Az İnvaziv Müalicələri nəzərdən keçirin

Əməliyyatla yanaşı işləyə bilən, lakin xəstəxanaya yerləşdirilməsinə ehtiyac olmayan müalicələri araşdırın. Buna bir nümunə, ürək yaxınlığında tıxanmış damarları açan bir cihaz olan bir koroner stent ola bilər. Ürək bypass əməliyyatı kimi stentlər, koroner arter xəstəliyi olan bəzi xəstələrin müalicəsində təsirli olur. Stentə namizəd olan xəstələr üçün az iştirak edən prosedur yaxşı bir alternativ ola bilər.

Bütün əməliyyatlar daha az invaziv bir həmkarı yoxdur, lakin bir çoxu bunu edir. Bundan əlavə, bir vaxtlar xəstəxanada böyük kəsiklər, şəfa müddətlərinin uzadılması və ya yaxşılaşma günləri tələb olunan bir çox cərrahiyyə əməliyyatı, ambulator şəraitdə edilməsinə imkan verən daha inkişaf etmiş üsullarla edilir.

Dərman müalicəsi

Bəzi hallarda dərman müalicəsi ağrı və iltihab müalicəsi üçün çox təsirli ola bilər. NSAİİDlər və ya İbuprofen kimi iltihab əleyhinə dərmanlar şişkinliyi azalda bilər və yaxşılaşmağa imkan verir. Ağrının azaldılması üçün ağrı dərmanı da təyin edilə bilər.

Fiziki və ya Peşə Terapiyası

Bu tip terapiyalarla əzələləri gücləndirmək, gücünü bərpa etmək və hərəkətliliyi bərpa etmək üçün xüsusi hədəflənmiş məşqlərdən istifadə olunur. Bel ağrısı olan bir xəstə, güc və elastiklik qurmaq və bellərindən tam istifadəsini bərpa etmək və əməliyyatdan qaçmaq üçün ağrı dərmanları və fiziki müalicənin bir kombinasiyasından istifadə edə bilər.

Peşə terapiyası, insanlara işdə və evdə etdikləri vəzifələrdə kömək etmək üçün xüsusi olaraq hazırlanmış məşqlərlə birlikdə eyni üsulları istifadə edir. Məsələn, işi ağır qaldırma tələb olunan bir çiyin zədəsi olan bir xəstə qutuları qaldırmaq qabiliyyətini bərpa etmək üçün peşə terapevti ilə görüşə bilər. Terapiya, eyni zamanda çiynini möhkəmləndirmədən işləməyi mümkün edən yeni üsulları da əhatə edəcəkdir.

Pəhriz və həyat tərzindəki dəyişikliklər

Həkiminiz sizə pəhriz və həyat tərzindəki ciddi dəyişikliklərlə əməliyyatdan qaça biləcəyinizi söyləyə bilər. Azaldılmış yağlı pəhriz, aşağı xolesterol pəhrizi və ya bəslənmədə hər hansı bir dəyişiklik təklif edə bilər. Pəhrizdəki böyük dəyişikliklər bir çox müsbət nəticə verə bilər.

Düzgün qidalanma qan şəkərini, qan təzyiqini azalda bilər, koronar arteriya xəstəliyini yaxşılaşdırır və orqanların iş yükünü azaldır. Lazımi pəhriz dəyişikliklərini araşdırmaq üçün bir qidalanma mütəxəssisi ilə görüş lazım ola bilər.Bəzi hallarda, pəhriz cərrahiyyə ehtiyacını tamamilə aradan qaldıra bilər.

İdman, həkiminizin tövsiyə etdiyi təqdirdə, eyni dərəcədə faydalı nəticə verə bilər. Bunu aşmamağa və həkiminizin təhlükəsiz olduğunu söylədiyinə əmin olun. İdmanın faydalı olması üçün gərgin olmalı deyil. Su aerobikası, gəzinti və digər az təsirli idman növləri bədəndə əlavə stres yaratmadan böyük faydalar verə bilər.

Niyə Cərrahiyyəyə ehtiyacınız ola bilər

Dərmanlar, fiziki müalicə və həyat tərzindəki dəyişikliklərin ağrı səviyyənizi dəyişdirmədiyi və ya vəziyyətinizi düzəltmədiyi vəziyyətlər olacaqdır. Cərrahi olmayan müalicələrə müvəffəq olmayan bir şans verdinizsə, əməliyyatı düşünməyin zamanı gəlmiş ola bilər.

Həyat keyfiyyətiniz cərrahiyyə əməliyyatının olub-olmamasına qərar vermək üçün əla bir bələdçidir. Ağrı, davam edib etməməyin yaxşı bir göstəricisi ola bilər. Əməliyyatla qalıcı bir şəkildə aradan qaldırılacaq gündəlik ağrınız varsa, ümumi həyat keyfiyyətiniz xeyli yaxşılaşacaqdır. Hal-hazırda sevdiyiniz fəaliyyətlərdə iştirak edə bilmirsinizsə, ancaq əməliyyatdan sonra iştirak edə bilsəniz, proseduru etmək daha cəlbedici bir seçim halına gəlir.

İndi və ya daha sonra əməliyyat olunacağına qərar vermək

Bəzi hallarda, əməliyyat təxirə salına bilər, lakin uzun müddətdə lazımlı olaraq qalır. Buna misal olaraq, bu gün tamamilə vacib olmayan, lakin beş ilə on il ərzində zəruri olacaq bir diz dəyişdirmə proseduru ola bilər. Dərmanlar indi ağrını azalda bilər və əməliyyatın bir neçə il təxirə salınmasına imkan verir, lakin müddətsizdir.

Əməliyyatın təxirə salınması yaxşı bir plan ola bilər və ya olmaya bilər. Yetmiş yaşındasınızsa və sağlamlığınız yaxşıdırsa, uğurlu bir əməliyyat və sağalma şansınız, sağlamlığınız yaxşı olsa da, səksən yaşınızdakından daha yaxşı olacaq. Xəstə nə qədər yaşlı olsa, növündən asılı olmayaraq hər hansı bir əməliyyatla daha çox risk yaranır.

Bir şəxsin əməliyyatı müvəqqəti təxirə salmaq istəməsinin bir çox səbəbi var. İşlərini və sığorta planlarını dəyişdirə bilər və ya yaxın həftələrdə bərpa olunmasını çətinləşdirəcək böyük bir hadisə yaşaya bilərlər. Səbəbi nə olursa olsun, gecikməni müzakirə edin və bunun xeyirdən daha çox ziyana səbəb olacağını cərrahınızla müzakirə edin.