Musiqiyə necə qulaq asmaq olar

Musiqi tapdım?

Bir MP3 sənədinə necə bir şəkil əlavə edə bilərəm?

MP3 sənədləri əlavə məlumatları (metadata adlanır) ID3 etiketi şəklində saxlaya bilər. Bu məlumatlar ümumiyyətlə MP3 sənədinin əvvəlinə və ya sonuna əlavə olunur. İTunes-də və ya MP3 pleyerdə görüntülərə baxmaq istəyirsinizsə, şəkil faylı bir PNG və ya JPEG faylı olmalıdır. Pleyerdə düzgün göstərilməsi üçün 300 ilə 300 pikseldən böyük olmayan şəkillər seçmək ən yaxşısıdır.

MP3 Teqləri

MP3 Etiketi, bir dəfəyə bir və ya bir neçə fayl üçün albom əsərləri daxil olmaqla ID3 etiketlərini düzəltməyə imkan verən pulsuz bir proqramdır. Proqramı açdığınız zaman, mahnıları olmayan boş bir pəncərə görəcəksiniz. İşləmək istədiyiniz musiqi qovluğunun yerini ekranın sol tərəfindəki “Kataloq” mətn qutusuna yazın. Bu, ekranın sağ tərəfini həmin qovluqdakı bütün MP3 sənədləri ilə dolduracaqdır.

Düzəliş etmək istədiyiniz faylı və ya sənədləri vurun. “Kataloq” mətn qutusundakı ekranın sol tərəfindəki şəkil pəncərəsini sağ vurun. Mövcud albomun sənəti və ya bir qeyd şəkli olacaq. Görünəcək menyuda “Qapaq əlavə et” seçimini seçin. İstifadə etmək istədiyiniz şəkil sənədinin yerləşdiyi yerə gedin və “Aç” düyməsini basın. Yeni albom sənətini faylda saxlamaq üçün “Fayl” menyusunun altında “Etiketi Saxla” düyməsini basın.

iTunes

İTunes proqramı da ID3 etiketlərini düzəltmə qabiliyyətinə malikdir. Ekranın sol tərəfindəki “Mənbə” seçimi altında “Kitabxana” düyməsini basın. Ekranın sağ tərəfindəki siyahıdan MP3 sənədini seçin və faylı sağ vurun. Menyudan “Məlumat Al” ı seçin. Yeni bir informasiya pəncərəsi görünəcək. “Sənət alın” etiketini vurun. “Əlavə et” düyməsini vurun və istifadə etmək istədiyiniz şəkil sənədinə baxın, nəhayət pəncərəni bağlamaq üçün “Tamam” düyməsini basın.

Eyni görüntüyü birdən çox MP3 sənədinə əlavə etmək istəyirsinizsə, sənədləri seçərkən “Ctrl” düyməsini basıb saxlayın. Bütün fayllar seçildikdən sonra hər hansı bir sənədin üzərinə sağ vurmaq olar və sonra “Məlumat Al” düyməsini vurmalısınız.

Musiqiyə necə qulaq asmaq olar

Musiqi dinləyərkən, iş və ya ev işləri kimi tapşırıqları yerinə yetirərkən musiqi adətən fonda çalınır. Bu o deməkdir ki, biz aktiv deyilik dinləyir musiqiyə. Musiqi bu günlərdə həyatın müxtəlif streslərindən qaçmağa kömək edən əla, şəfa verən rahatlaşdırıcı ola bilər. İstənilən janrın yaxşı musiqisindən həqiqətən həzz almaq və bu rahatlaşdırıcı effektlərdən yararlanmaq üçün həqiqətən də ona qulaq asmalıyıq. Bu addımlara düzgün əməl edilərsə, nəticə rəngli dinləmə ilə müqayisə oluna bilən musiqi təcrübənizin panoramik genişlənməsi olacaq.

addım

Metod 1/2: Yeni musiqi tapın

• Bəyəndiyiniz mahnıları eşidəndə suallar verin – seçimlərinizi qurmaq üçün mahnı və müğənnilərin adlarını əldə edin.
• Hansı musiqi növlərini bəyəndiyinizi özünüzdən soruşun. Dostlarınıza bir neçə mahnı və qrup verə bilsəniz, onların oxşar qrupları təklif etməsi daha asan olacaq.

• kimi bir çox oynatma proqramı ITunes, tövsiyə xidmətləri də təklif edir. iTunes-da bu, “Genius” parametrindən keçir.

• Texnologiyanız yoxdur? Yerli kitabxananıza gedin və bir neçə CD-yə baxın.
• Dostlarla musiqini Dropbox, qarışıq CD və ya xarici sərt disklər vasitəsilə paylaşmaq rəqəmsal dövrdə daha asan və asanlaşır. Mahnıları asanlıqla “Mənim Musiqim” qovluğuna köçürün? “Avtomatik olaraq iTunes-a əlavə edin” və ya tətbiqiniz üçün oxşar qovluq.

• Bütün musiqi janrları başqalarından borc alır. “Rok opera” və köhnə hip-hop ritmlərindən tutmuş “ska” kimi tanınan reqqi/pank sevgisinə qədər müxtəlif janrlardan olan təsirlərin nə qədər tez-tez keçdiyini görəndə heyrətlənərdiniz.

Metod 2/2: Musiqini ağıllı şəkildə dinləyin və müzakirə edin

1. Təkrar və variasiyanı tanıyın və dinləyin. Çox vaxt sona çox yaxın yeni bir şey də olur. Xüsusilə təltif etdiyiniz hissələri tapın. Bu keçidlər təkrarlar, variasiyalar, yoxsa yenidir? Əgər onlar variasiyalardırsa, bunun müxtəlif olduğunu başa düşə bilərsinizmi? Daha da əhəmiyyətlisi, niyə ümumiyyətlə müəyyən bir paraqrafı təkrarlayın? Melodiya əla olduğuna görədir, yoxsa sözləri ilə diqqəti cəlb etmək üçün?
   • Melodiya sadəcə olaraq “Yeddi Millət Ordusu”nun başlanğıcı və ya xorda təkrarlanan vokal notlar kimi notlar toplusudur. Cazibədar bir melodiya adətən mahnının onu tutması üçün açardır.
   • Harmoniya hər zaman çalınan notlar toplusudur. Bəzi insanlar bunu “şaquli”, melodiya isə “üfüqi” hesab edirlər. Necə bir neçə səs, alət və ton bir anda birləşərək bir-birinin üstünə uyğunlaşır və ya yaxşı səslənir?
2. Musiqinin tonunu, əhvalını və hissini diqqətlə düşünün. Mahnının verdiyi qeyri-maddi hisslər hansılardır? Sadəcə başlayın – xoşbəxt və ya kədərlidir? Alətlər parlaq və gur səslənir, yoxsa düşüncəli və tutqun? Mahnının hansı səhnədə ifa olunduğunu təsəvvür edə bilərsiniz – yağışlı, günəşli, şən, düşüncəli, parçalanmış və s. Yadda saxlamaq lazım olan bəzi ifadələr daxildir.
   • Rənglər: Səsdə rəng görmək çətin ola bilər, amma gözlərinizi yumun. Təsəvvür edin ki, mahnı kino səhnəsindədir – həmin səhnənin dominant əhval-ruhiyyəsi və ya rəngi nədir?
   • Balans: Eyni anda neçə alət çalır? O, seyrək və seyrək, “Hey Jude?” Yoxsa “Hey Jude”nin sonu kimi böyük, cəsarətli və səs-küylə doludur?
   • Struktur: Gitara “yöndərməz” və ya “hamar” ola bilər, truba solosu “ipək kimi” və ya “aşındırıcı” ola bilər. Bu, əsasən ritmdən irəli gəlir – onların uzun, baxımlı, hamar tonları var, yoxsa hamısı qısa, təlatümlü və təhriflidir?
3. Xüsusi alətləri dinləyin və hissələrin daha böyük bir bütöv yaratmaq üçün necə birləşdiyinə diqqət yetirin. Basda canlı görünən, məna kəsb edən və ya sadəcə sərin səslənən şeylərə diqqət yetirin. Sevdiyiniz anlarda hansı dəyişikliklərin baş verdiyinə diqqət yetirin. Melodiya naməlum vurğuya yüksəlirmi? Yeni ritm kəskinlik əlavə edirmi? Səs-küy və gərginliyin qırıq toqquşması zamanı səs-küy qəflətən parçalanırmı?
4. Mahnının hərəkətini və ya gedişatını düşünün. Mahnı başladığı yerdə bitir, yoxsa oxşar yerdə? Yaxud da elə hərəkət edən və inkişaf edən bir hekayə danışır ki, müğənni əvvəldən sona qədər özünü “dəyişmiş” hiss etsin. Hər ikisi canlı mahnı yazma növləridir, lakin hər ikisi çox fərqli hekayələr danışır. Mahnı sanki dəyişirsə, özünüzdən soruşun ki, müğənnilər və musiqiçilər “mübahisəni” necə ediblər. Musiqinin ümumi ideyasında və ya hissində hansı məqamda dəyişiklik olur?
   • “Hey Jude” mahnısındakı əsas dəyişiklik pop musiqisində hərəkət və dəyişikliyin ən mühüm və məşhur hallarından biridir. Bir anın içində mahnı tutqun və düşüncəlidən şən və gərginliyə keçir.
5. Trek ətrafında hər hansı vacib xarici konteksti axtarın. Mahnılar boşluqda yazılmır – bəzən mahnının kontekstinə girəndə sözlər qəfil məna kəsb edir. Məsələn:
   • Erik Klaptonun “Cənnətdə göz yaşları” filmi onun faciəvi şəkildə dünyasını dəyişən oğlu haqqında olduğunu biləndə daha da güclənir.
   • Kendrick Lamar-ın “Qara giləmeyvə” Trayvon Martin öldürüldükdən dərhal sonra yazılmış qorxunc şəxsi məktubdur. Əgər bu işin böyük siyasi və sosial nəticələrini bilmirsinizsə, mahnının qulaqardına vurulması ehtimalı var.
6. Musiqi konsentrasiyanızı daha uzun parçalara çevirin. 10 dəqiqəlik mahnılarla caz, klassik, proq-rok və ya hər hansı digər musiqi formasına daxil olmaq qorxuludur. Diqqətiniz dağılırsa və ya əvvəlcə bir az cansıxıcı olursa, narahat olmayın – bu, təbiidir. Ancaq təkrarlanan hər bir hissəyə diqqət yetirmək üçün özünüzü itələyin. Bu parçaları bəstələmək səhv deyil və bəstəkar hər saniyə vaxtı doldurmağa və sizi mahnı ilə çəkməyə çalışır. Onlar həmişə uğur qazana bilməsələr də, bütün mahnı boyunca diqqətinizi cəmləməyə çalışmaq lazımdır. Əldə etdiyiniz incə, həyəcan verici bit və parçalara heyran qalacaqsınız.
   • Başlamaq üçün Duke Ellington-un “Diminuendo in Blue” mahnısını sınayın. Uzun, lakin enerjili və hər yerdə həyəcanlı, təkrarlanan mövzular və melodiyalar var.

İcma sualları və cavabları

Mahnının beynimdə ilişib qalmasının qarşısını necə ala bilərəm?

Beyniniz tez-tez yarımçıq qalan şeyləri oynayır, ona görə də ən yaxşı seçim mahnını əvvəldən axıra kimi oxumaqdır.

Musiqi tapdım?

Musiqini sevməyi necə öyrənə bilərəm?

Bəs mən kar olsam?

Musiqi niyə bu qədər vacibdir?

Hansı musiqi üslubunun mənə uyğun olduğunu necə öyrənə bilərəm?

Cihazımı atmadan necə musiqi dinləyə bilərəm?

Məsləhətlər

• Narahat etmək istəmədiyiniz insanlarla və ya gecə vaxtı olarkən qulaqlıq taxın. Sadəcə maşın sürərkən onlardan istifadə etməyin!
• Trek adlarına baxmadan Antonio Vivaldinin Dörd Fəsilinə qulaq asın və hər mövsümü təxmin etməyə çalışın. Yalnız musiqinin sözlərdən istifadə etmədən beyninizdə necə təsvirlər yarada biləcəyini öyrəndikdə heyrətlənəcəksiniz.
• Musiqi videosu ilə musiqini qarışdırmaqdan çəkinin. Bəziləri ən yaxşı musiqinin ümumiyyətlə olmadığını iddia edərdi ehtiyac daha yaxşı etmək üçün hər hansı şifahi və ya vizual birləşmələr. Gözlərinizi yummağa və rəngləri təsəvvür etməyə çalışın və ya uyğun bir vəziyyət üçün mövcud həyat münasibətinizlə musiqini təsəvvür etməyə çalışın.Bəstəkarın ifadə etməyə çalışdığını sezmək üçün emosional şərhinizdən istifadə edin, bəstəkarların reallığı ilə əlaqə yaratmağa çalışın.
• Qulaqlıqlardan istifadə edirsinizsə, onların yaxşı, yüksək keyfiyyətli qulaqlıq olduğundan əmin olun. Sıx qulaqlıqlar musiqini olduğundan daha kiçik göstərir
• Robert Kapilovun “What Makes it Great?” mahnısını dinləməyə çalışın. CD-lər. Onlar çox faydalı ola bilər.
• Emosional olaraq qulaq asın. Yəni eşitdiyiniz səslər dəyişdikcə hissləriniz və əhvalınız da dəyişsin.
• Bir neçə istisna olmaqla, bütün musiqilər təkrar, variasiya və yeni melodiyalara əsaslanır. Musiqidən həzz ala bilməsəniz belə, hər zaman bu prinsiplərin necə tətbiq olunduğunu görməyə cəhd edə bilərsiniz. Bu, musiqinin “kliklənməsinə” kömək edə bilər.
• Mikrotonal musiqi dinləməyə çalışın. Mikrotonallıq, bizim 12 tonlu tənzimləmə sistemimizin onları yerləşdirməsindən daha az məsafədə yerləşdirilən tonların istifadəsidir. Musiqinin fərqli şəkildə tənzimlənməsi bu günlərdə normal tənzimlənən bir çox musiqinin ifadə edə biləcəyindən fərqli olan çox unikal emosional effektləri çatdırmaq imkanı verə bilər. YouTube digər tənzimləmə sistemlərində bəstələnmiş musiqi üçün əla mənbə ola bilər.
• İşində ol! Mahnının bir saniyə ərzində mütləq sevimli mahnınıza çevriləcəyinə zəmanət verilmir! Buna getdikcə daha çox qulaq asın və əgər onu bəyənməyə başlasanız, buna bənzər daha bir neçə mahnıya qulaq asın, əgər heç bir fərq görmürsünüzsə, açıq şəkildə bəyənmirsiniz və bu belə olmalıdır.

Xəbərdarlıqlar

• Musiqi, hər hansı digər sənət növü kimi, keyfiyyətlə gəlir; bütün musiqilər eyni standartlara tabe deyil.
• Musiqiyə çox yüksək səslə qulaq asmayın. Bunu etmək cazibədar ola bilər və bəzən bunu etməmək çətinləşə bilər, lakin bu, eşitmə qabiliyyətinizə zərər verə bilər və nəticədə zərər verəcəkdir.
• Musiqi insanları həyata və onun bütün duyğularına aludə edə bilər və bəzən bağışlayan bir ehtiras da ola bilər. Musiqi ilə bu vəsvəsəni balanslaşdırmaq və idarə etmək üçün diqqətli olun.
• Həyatınızda uzun müddət stresdən qaçmağa çalışın. Zamanla həddindən artıq stress beyninizdə anhedoniyaya səbəb olan “zövq kimyası” olan dopamin çatışmazlığına səbəb ola bilər. Dopamin müxtəlif şeylər üçün həzz təcrübəsini idarə edən bir nörotransmitterdir; onu itirməsi nəticəsində musiqidən duyğuları qavramaq qabiliyyətiniz ciddi şəkildə əngəllənəcək.
• Əvvəlcə qulaq asa bilməyəcəksiniz. El cekme! Zaman keçdikcə nəbz (ritm), melodiya və harmoniya eşitməyə başlayırsınız.

Musiqiyə necə şəkil əlavə edə bilərəm?

Musiqişünaslıq — musiqini, onun tarixini və nəzəriyyəsini, musiqi estetikasını, musiqi tənqidi və folklorşünaslıq – etnomusiqişünaslıq sahələrini özündə cəmləşdirən elm sahəsidir. İncəsənətin bir sahəsidir. Musiqişünaslığın quruluşuna tarixi (musiqinin ümumi tarixi, ayrı-ayrı milli mədəniyyətlərin və ya onların qruplarının musiqi tarixi, növ və janrların tarixi və s.), nəzəri (harmoniya, polifoniya, ritm, metrik, melodik, alət) istiqamətlərin bir – biri ilə əlaqəli bir sıra fənləri daxildir. Qeyd etmək lazımdır ki, musiqişünaslıq özü olduqca inkişaf etmiş və çoxtərkibli sistemi təşkil edir. Bu, iki səbəblə bağlıdır. Birincisi, musiqişünaslıq haqqında materialların müxtəlifliyi, ikincisi rakursların və bu müzakirə metodlarının müxtəlifliyidir.

Musiqişünaslığın aşağıdakı sahələri var:

• ➝ Musiqi nəzəriyyəsi
• ➝ Musiqinin tarixi
• ➝ Musiqi sosiologiyası
• ➝ Musiqinin fəlsəfəsi(eləcə də estetika bölməsi)
• ➝ Musiqi entoqrafiyası
• ➝ Musiqi tənqidi
• ➝ Musiqi akustikası
• ➝ Musiqi psixologiyası
• ➝ Musiqi tekstologiyası
• ➝ Musiqi folklorşünaslığı
• ➝ Liberettologiya

İxtisasın tarixi

Təxminən 50.000 il əvvəl insanlar həyat üçün yararlı qitələrdə məskunlaşmışdır. Tarixçilər təcrid edilmiş bir qrup tayfaların belə musiqisi olduğunu nəzərə alaraq ilk musiqinin də məhz Afrikada yarandığını güman edirlər. Afrikada yaranması güman edilən musiqi, 50.000 ildir ki, insan həyatının ayrılmaz bir hissəsinə çevrilmişdir. Müasir dövr də isə Azərbaycana musiqinin yaranma tarixi çox qədimə dayanır. Azərbaycan milli folklorunu təmsil edən, xalq və ya ayrı-ayrı azərbaycanlı bəstəkarlar tərəfindən yaradılmışdır. Azərbaycan musiqisi çoxəsrlik inkişaf yolu keçmişdir. Onun kökləri əsrlərin dərinliklərinə gedib çıxır. Çox qədim zamanlardan – Qobustanda qayaüstü rəsmlərdən (yallı-rəqs) – başlayaraq Azərbaycanda melodiya və ritm zənginliyi ilə fərqlənən çoxlu sayda mahnılar, müxtəlif rəqslər, çobanların tütəkdə çaldığı havalar səslənir. İxtisas halında tədrisinə isə “Musiqi sənəti” ixtisası adı altında 25.08.2001- ci il tarixdən Azərbaycan Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində fakültə olaraq yaradılmışdır.

Bu ixtisas sahibi nə işlə məşğul olur? (iş öhdəlikləri)

• ➝ Tələbələrə musiqi, onun tarixi haqqında, musiqi nəzəriyyəsi klassik musiqi təfəkkürü, musiqi necə olmalıdır, bəstəkarların yaradıcılığını öyrətmək;
• ➝ Musiqi əsərlərinin düzgün qavranılmasını öyrətmək;
• ➝ Tələbələrə düzgün musiqinin bəstələnməsini öyrətmək;
• ➝ Musiqi ədəbiyyatı, solfecio, musiqi akustikası, musiqi estetikası, folklorşünaslıq, musiqi psixologiyası fənlərini tələbələrə tədris etmək;
• ➝ Materialların hazırlanması, həmçinin annotasiyalar, icmallar, məqalələr, toplular, ensiklopediyalar, dərsliklər, tədris vəsaitlərinin tərtib etmək;
• ➝ Tələbələrə Azərbaycan ladları, səs sıralarını qurmaq major-minor sistemi öyrətmək;
• ➝ Azərbaycan ladlarını eşitmək qabiliyyətini aşılamaq;
• ➝ Musiqi tənqidi, məsləhət işləri;
• ➝ Filarmoniyalarda və digər mədəniyyət və incəsənət qurumlarında repertuarın formalaşdırılması;
• ➝ Mövzuların seçilməsi, mühazirələrin və konsertlərin təşkili və keçirilməsi;
• ➝ Pedaqoji və musiqi sahəsində tədqiqat fəaliyyəti

Harada bu ixtisasa sahiblənmək olar?

• ➝ Asəf Zeynallı adına kollec
• ➝ Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti
• ➝ Azərbaycan Milli Konservatoriya
• ➝ Naxçıvan Dövlət Universiteti
• → Bakı Musiqi Akademiyası

Bu ixtisas üzrə harada çalışmaq olar?

• ➝ Asəf Zeynallı adına kollecdə
• ➝ Dövlət məktəblərində
• ➝ Özəl məktəblərdə
• ➝ Musiqi kurslarında: Desperado Music school, ZE Academy, Akkord Gitara kursları, Gitara Baku,
• ➝ Milli Konservatoriyada
• ➝ Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində
• ➝ Bağçada

Bu ixtisas üzrə lazım olan bilik və bacarıqlar (kompetensiyalar)

• ➝ İxtisas üzrə bilik və bacarıqlara yiyələnmək;
• ➝ Musiqi psixologiyasını bilmək;
• ➝ Fikrini rahat ve qısa zamanda çatdırmaq üçün səlis və lakonik nitq qabilliyəti;
• ➝ İdarəetmə bacarığı;
• ➝ Öyrətmək həvəsi olmalı;
• ➝ Güclü zehni yaddaş;
• ➝ Tələbələrlə işləmək;
• ➝ Öz biliklərini asanlıqla və anlaşılan dildə çatdırmaq;
• ➝ Pedaqoji biliklər, psixologiya üzrə nəzəri və praktiki bilik;
• ➝ Musiqini duymaq və təhlil etmək;
• ➝ Kollektivlə və komandada işləməyi bacarmalıdır;
• ➝ Musiqiyə sevgi;
• ➝ İstedadın olması;
• ➝ Geniş dünya görüşünün olması;

İxtisasın gələcəyi

Nə qədər cəmiyyət var, o vaxtda qədər də musiqi olacaq və yaşayacaq. Musiqinin var olduğu yerdə isə mütləq şəkil də musiqişünaslıq ixtisası tədris olunmalıdır. Çünki müsiqişünaslıq insanlara musiqi tarixini, ədəbiyyatını öyrədir. Ona görədə Azərbaycanda və xaricdə lazımlı və daim yaşayan, inkişaf istəyən sahə hesab olunur. Azərbaycanda da bu sahənin inkişafı üçün bu sahədə bilikli və bacarıqlı insanlara tələbat artacaqdır.

Əmək haqqı

Ortalama aylıq məvacib 250 – 450 AZN civarında dəyişir. Lakin, özəl və dövlət müəssisələrinə görə bu maaş fərqlilik təşkil edə bilər.