5 aylıq uşağa – nə edə bilərik və necə düzgün şəkildə inkişaf etdirin

Əsl zövq, körpənin 5 ayda necə inkişaf etdiyini müşahidə etməkdir. Artıq bu dövrdən etibarən ətrafdakı hər şeydə, ailə üzvləri ilə qarşılıqlı əlaqədə tam iştiraklı bir iştirakçı olur. Onun hərəkətləri daha aktiv hala gəldiyi üçün, qırıntıların birini uzun müddət tərk etməsi təhlükəsiz deyildir. Onun üçün ən əlverişli yer, onun bacarıqlarını artırmaq və onu əhatə edən hər şeyi öyrənə biləcəyi yerə yayılmış bir xalça və ya ədyaldir. Körpənin 5 ayda nə edə biləcəyi barədə daha ətraflı məlumatı nəzərdən keçirəcəyik.

Ukrayna

AzVision.az maraqlı peşə sahibləri ilə silsilə müsahibələri davam etdirir. Növbəti həmsöhbətimiz Namin Bunyatovdur. Əvvəllər ordumuzun Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrində baş leytenant kimi xidmət edən Namin hazırda neft platformalarında ip işləri üzrə mütəxəssis kimi fəaliyyətini davam etdirir.

– 1983-cü ildə Şəmkirdə andan olmuşam. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1998-ci ildə uşaqlıqdan böyük həvəs göstərdiyim Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseyə daxil oldum. Orada 3 il oxuduqdan sonra Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbində təhsilimi davam etdirdim. Orda 4 il kəşfiyyat ixstiası üzrə təhsil almışam.

Kəşfiyyatçıları bildiyiniz kimi orduya qəbul etməzdən əvvəl seçirlər, kimliyini təyin edirlər. Haradasa 100-200 nəfərin içindən bir neçə nəfər kəşfiyyata seçilir.

Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi bitirdikdən sonra ixtisasım üzrə təlim-tədris mərkəzində ixtisaslaşma kursu keçməyə başladım. Artıq leytenant hərbi rütbəsini aldıqdan sonra xidmətə hazır idim.

-Kəşfiyyatçı olmaqda məqsədiniz nə idi? Niyə məhz kəşfiyyatçı?

– Bu sahəyə böyük marağım var idi. Hər adam kəşfiyyatçı ola bilməz. Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr elə bir yerdir ki, orada bilik, bacarıq, istedad, fərasət tələb olunur. Xüsusi seçimlərdən keçdikdən sonra ora qəbul olmaq mümkündür.

İlk növbədə insanın tərcümeyi- halına baxılır. Yəni, kimdir, haradandır, ailəsi necədir? Bundan sonra fiziki hazırlıq, idman göstəriciləri yoxlanılır. Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrə yalnız könüllüləri götürürlər, sonradan onları sorğudan keçirirlər.

Ora kimini boyuna görə, kimini isə başqa bir xüsusiyətinə görə seçirlər. Hamı hündürboy olmalıdır, deyə qayda yoxdur. Təcrübələr göstərir ki, boy həmişə önəmli rol oynamır. Əsas tələblərdən biri də xarici dil biliyidir.

– Siz özünüz neçə dil bilirsiniz ?

-Azərbaycan və türk dili ilə yanaşı, ingilis və rus dilində sərbəst danışıram. İngiltərədə ingilis dili ilə bağlı təkmilləşdirmə kursu keçmişəm. Fars dilindən də anlayışım var, müəyyən qədər danışa bilirəm. Alman və ispan dillərini də müəyyən qədər öyrənmişəm. Hazırda bu istiqamətdə üzərimdə çalışıram.

-Xüsusi təyinatlılara seçilmək üçün əsas şərtlərdən biri də idmandır. Siz hansı idman növü ilə məşğul olmusunuz?

– Üzgüçülük, güləş, qaydasız döyüş növləri ilə məşğul olmuşam. Amma profesional şəkildə hansısa bir idmanın dalınca getməmişəm.

Qeyd edim ki, Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin xüsusi kursu var. 6 aylıq kursu keçə bilərsənsə, səni qəbul edirlər. Kurs ərzində bizə havada, quruda, suda, səhrada, meşədə döyüş hazırlığı və digər təlimlər keçirilir. Bundan əlavə dənizdə, quruda desantlaşma, vertolyotda desantlaşma, paraşut atlayışları sınaqdan keçirilir. İstənilən hava şəraitində, istənilən ərazidə döyüş qabiliyətini yüksək saxlamaq əsas şərtlərdəndir.

-Orada neçə müddət xidmət etdiniz?

– Demək olar ki xidmətimin hamısı XTQ-də keçdi . Mən başqa yerdə xidmət etmədim. 5 il orada oldum. Sonra sağlamlığımla əlaqədar, zədə aldığımdan xidməti davam etdirməyi münasib bilmədilər. Təlimlər ağır olduğundan zədə və ölüm halları qaçılmaz olur. Zədə almaq normal haldır.

Hazırda da XTQ düşmən təxribatının qarşısını almaq üçün ordumuzun demək olar ki, əsas güc mənbəyidir, kifayət qədər nüfuza və gücə malikdir.

Bildiyimiz kimi ölkəmiz müharibə şəraitindədir. Atəşkəs rejimi müntəzəm olaraq pozulur. Bu, bizim ziyanımıza olsa da, müsbət cəhətləri də var ki, döyüş təcrübəsi toplayırıq. Hər ölkənin xüsusi təyinatlısı belə bir təcrübə keçmək iqtidarında deyil. Bizim təyinatlıların xüsusi döyüş təcrübəsi var. XTQ dünyada seçilən birliklərdən biridir.

-Daha hansı ölkələrdə təcrübə keçmisiniz?

-İsveçrədə olmuşam. Orada qışdağ kursunu keçmişəm. Xizək sürməkdən tutmuş, şiddətli soyuqlarda həyatda qala bilmək kimi təlimlərə qatılmışam. Bəzi ərazilər ola bilər ki, orada xizəkdə daha sürətli hərəkət etmək olar. Dünya təcrübəsində bu artıq öz sübutunu tapıb. Dağ hazırlığı keçən qoşunlarda xizək kursunu keçirlər.
Ümumi götürsək xüsusi təyinatlılar universal əsgərlər olur. Onların da içində döyüş isitiqamətində xüsusi hazırlanmış birliklər olur ki, onlar həmin istiqamətdə daha aktiv fəaliyyət göstərirlər, daha peşəkar olurlar.

– Neçənci ilə qədər XTQ-da xidmət etmisiniz?

– 2006-cı ildən 2011-ci ilə qədər xidmətimi davam etdirdim.

– Bir qədər öncə zədələrinizə görə XTQ-dan ayrıldığınızı qeyd etdiniz. Hazırda hansı zədələriniz var?

-Bir çox zədələrim var. Ayağımdan və belimdən zədə almışam. Belimdən zədəni atlayışlardan, ağır, fiziki hərəkətlərdən, hündür yerlədən atlayıb maneələr zolağını keçərkən almışam. Əsasən belimə görə xidmətimi davam etdirə bilmədim. Çiynim isə dağ hazırlığı zamanı zədələnib.

XTQ-dən tərxis olunandan sonra nə işlə məşğul oldunuz?

– Mən aktiv həyat sürməyi xoşlayıram. XTQ-da xidmətim axıra qədər alınmadı, ancaq yenə də aktiv həyat sürməyi davam etdirirəm.

İndi alpinizmlə məşğul oluram. Eyni zamanda dənizdə, neft platformalarında hündürlük üzrə ip işləri mütəxəssisi kimi çalışıram.

Məsələn, platformanın müəyyən yerləri var ki, orada zədələr, borularda hansısa paslanmış hissələr ola bilər, oranın təmizlənməsi, yenidən rənglənməsi, müəyyən yerlərdə elektrik naqillərinin dəyişdirilməsi işlərini görürəm. Hansı ki, həmin yerlərdə krandan istifadə etmək mümkün deyil.

Dənizdə 5 aydır işə düzəlmişəm. Buna qədər də işimi şəhərdə davam etdirirdim. Şəhərin hündür binlarında, məsələn, `Alov qüllələri`ndə işləmişəm. Oranın şüşələrinin təmizliyində, ən üst qatında çalışırdıq.

O yerlərə ki, hündür kranlar girmir və yaxud girməsi qadağandır, biz iplə qalxıb, həmin yeri bərpa edirik.

– Alpinist kimi fəaliyyətinizdən danışaq.

-Alpinizmə yeni başlayıram. Dağa çıxmaq heç də asan iş deyil. Asan dağlar olmur, dağlar təhlükə mənbəydir.
Xarici ölkələrə, İrana, Gürcüstana, Rusiyaya səfərlərimiz tez- tez olur. Yaxın gələcəkdə Avropa ölkələrinə getməyi planlaşdırıram. Gürcüstanda 5033 metrlik zirvəni, Elburus zirvəsini (eyni zamanda bu Avropanın ən hündür zirvəsidir), İranın cənubunda 4500 metrlik Hezar zirvəsini fəth etmişik.

Azərbaycanın bütün yüksək dağlarında olmuşam. İranın ən hündür zirvəsi olan Dəmavənd (5671m) dağına da çıxmışam. Dəmavəndin üzərində passiv vulkan var, yaxınlaşmaq çətindir. Orada küləyin surəti saatda 95 km-dir, tempuratur mənfi 20-30 dərəcə dəyişir.

– Yürüşlər zamanı hansı qeydi-adi hadisələrlə də rastlaşmısınız.

-Əlbəttə qeyri-adi hadisələr çox olub, təhlükələrlə rastlaşmışam. İlandan tutmuş, dağ keçisinə qədər maraqlı heyvanlar görmüşəm.

Biz getdiyimiz ərazilərdə bəzən ayılar olur. Bildiyimiz kimi ayı, canavar normalda toplu halında insana hücüm etmir. İz olan yerdən ehtiyatlı keçirik. Ancaq bir az hündürə qalxdıqdan sonra heyvanlarla qarşılaşma təhlükəsi azalır.

Mən təhlükəni xoşlayan insanam. Bir çox insanların qalxa bilmədiyi dağlara çıxmışam.

Dəmavənd dağında bundan da təhlükəli hadisə ilə qarşılaşdım. Dəmavəndə çıxan zaman hava şəraiti pis idi. Buna görə də zirvəyə yalnız iki nəfər azərbaycanlı çıxdıq. Hətta bizə xəbərdarlıq etdilər ki, hava şəraiti pisdir, çıxmaq olmaz. Biz yürüşü təxirə salmadıq. Çətin də olsa zirvəni fəth etdik. Qayıdan zaman sürətim azaldığından anlaşılmazlıq nəticəsində öndə gedən yoldaşdan aralı düşdüm. Üstümdə olan su və yemək tükənmişdi. Yolumu qısaltmaq üçün digər marşurutu seçdim. Ancaq yolumun səhv istiqamətdə olduğunu gördüm. Məcburən əsas marşuruta qayıtdım. Bu, ölümlə nəticələnə bilərdi. Səhərə qədər yol gəldim, Artıq məni ölmüş bilirdilər. Hətta xəbər Azərbaycana da çatmışdı.Vəziyyət o yerə çatmışdır ki, cibimdə götürdüyüm donmuş almanı dişləyirdim ki, dodaqlarım susuzluqdan çatlamasın. Şükürlər olsun ki, bu dəfə də şanslı oldum. Yeri gəlmişkən, qışda dənizdə çimməyi, paraşutla atlanmağı, işimlə əlaqədar şəhərin yüksək binalarından Bakını seyr etməyi də çox sevirəm. Bir sözlə, yüksəkliklər hər zaman məni xoşbəxt edir.

Şahanə Rəhimli
Foto: Elvin Abdulla

5 aylıq uşağa – nə edə bilərik və necə düzgün şəkildə inkişaf etdirin?

Uşaq 5 aylıq dövrəyə çevrildiyi zaman körpə və onun ətraf mühitində çox dəyişikliklər baş verir. Bu dövr əldə edilmiş bacarıqların konsolidasiyası və təkmilləşdirilməsi, yeni, daha aktiv həyat tərzinə keçid mərhələsi hesab edilə bilər. Qırıntıları inkişaf etdirmək və harmoniya ilə axan davam etmək üçün valideynlər bu uşaq yaşının xüsusiyyətlərini bilməli olurlar.

5 aylıq uşağın boyu və çəkisi

Körpənin fiziki inkişafı və sağlamlığının əsas göstəricilərindən biri bədən çəkisi və böyüməsidir, buna görə normal (orta) dəyərlər bütün valideynlər üçün maraqlidir. 5 aylıq bir uşağın çəkisi doğumdan dərhal sonra qeyd olunan iki dəfədir. Yəni qızlar üçün 6,1 ilə 7,8 kilo arasında, çəki isə 6,7 ilə 8,4 kiloqram arasındadır. Büyüməyə gəlincə, qızlar üçün 61,7-66,3 sm, oğlanlar üçün isə 63,7-68,1 sm olmalıdır.

Digər fizioloji dəyişikliklər də nəzərə çarpır:

• Bədən daha mütənasib olur və əzələlər daha möhkəm olur;
• göz quruluşlarının olgunlaşması davam edir, bu sayədə uşaq zaten 4-5 m məsafədə obyektləri görür, kiçik əşyalar və sürətli hərəkət edən obyektlər arasında fərqlənir;
• təxminən tirlənmə və ağız boşluğunun təmizlənməsi zərurəti ilə əlaqəli olan tüpürcək zəngin bir salınması var;
• demək olar ki, bütün şərtsiz reflekslər söndürülür.

5 aylıq uşağın qidalanması

Bir çox valideyn 5 ay ərzində nə edə biləcəyini, bu yaşda yeməklərini düzgün təşkil etməyi necə maraqlandırır. Əvvəllər olduğu kimi körpə üçün ana yeməyi ana südü və ya uyğunlaşdırılmış süd formula olaraq qalır, lakin bəzi uşaqlar üçün artıq tamamlayıcı qidaları təqdim etmək lazımdır. Bu ayrı-ayrılıqda qərar verilir və pediatr, ananın deyil, bir sıra amillər nəzərə alınmaqla qurulmalıdır:

• 5 ayda nə qədər körpə çəkinir;
• təbii və ya süni qidalanma haqqında;
• Onun necə fiziki inkişafı düzgündür;
• Anemiya əlamətləri və ya hipovitaminoz, bağırsaq pozğunluğu varmı?

Uşaqın menyusu 5 ayda GW’de

Qidalanan sağlam bir körpə, altı ay yaşına çatana qədər tövsiyə edilmir. Ana süd yalnız körpənin bioloji ehtiyaclarını uyğunlaşdırmaq üçün yalnız öz vitaminləri və mineralları ilə zəngin olan tam bəslənmə üçün baxmalıdır. Həkim 5 ay müddətində çiyin çəkməyi tələb edə bilər, əgər həkim kilo çatışmazlığını tanıdıqda, fiziki inkişafdan qaçırsa və ya mama pis bir laktasiya vəziyyətindədirsə.

Birinci “yetkin” qab kimi, mütəxəssislər monokomponent məhsul təklif edirlər – püresi (düyü, yulaf, qarğıdalı) və ya bitki püresi (kabak, balqabaq, karnabahar, brokoli). 0.5-1 çay qaşığı ilə başlamaq lazımdır, tədricən həcmi 100-150 qata artırır və laktasiya bir yemlə əvəz edir. Bəzi hallarda, yoxsul bədən çəkisi ilə, mütəxəssislər tamamlayıcı qidalanma və qarışıq ilə tamamlayıcı qidalanma təklif edə bilərlər.

5 ay ərzində IV üçün uşağın qidalanması

Aşağıdakı əlamətlər qeyd edildiyi təqdirdə körpənin menyusunun 5 ay ərzində cazibədarlığı ilə əlavə olunmalıdır ki, o, pəhriz genişləndirməyə hazırdır:

• qırıntı başını yaxşı tutur, dəstəysiz oturur;
• Yetkinlər istifadə edən yeməyə maraq var;
• uşaq qaşıqdan yeyə bilər, onu itələmir.

Süni adamlar üçün, taxıl taxıl və ya bitki püresi də ilk yemək kimi tövsiyə olunur. Bu vəziyyətdə, körpə periyodik olaraq kabızlığı narahat etsə, tərəvəz ilə başlamalı daha yaxşıdır və diareya və ya kilo çox az olsa, əvvəlcə püresi tətbiq etmək daha ağıllıdır. Uşaq 5 ayda nə qədər yeyirsə, gündə 5-6 dəfə qidalanır, yeyən ümumi miqdar 900-1000 g-dir. Tamamlayıcı qidaların tətbiqi ilə yanaşı, gündə 50 ml-dən çox su ilə qırışlar təklif edilməlidir.

5 ayda uşaq rejimi

Çox vaxt 5 aylıq körpə əvvəlki kimi eyni rejimi dəstəkləyir. Gündəlik qaydada əhəmiyyətli rol fiziki, zehni və emosional inkişaf üçün vacib olan aktiv istirahət edir. Vaxtın müddəti orta hesabla gücü bərpa etmək üçün təxirə salma müddətləri arasında 2-2,5 saat təşkil edir. Yeməklər – hər 3-3,5 saat. Uyandıktan sonra səhər saatlarında gigiyena proseduraları və gimnastika üzrə vaxt sərf etmək məsləhət görülür. Gün ərzində mümkün qədər çox oyun, əlaqə, gedişlərə həsr olunmalıdır. Bir gecə yuxu əvvəl, hamamda rahat masaj və hamam var faydalı olacaq.

Anlaşılmalıdır ki, bu dövrdə rejimi saatla sıx bağlamağa hələ də ehtiyac yoxdur. Körpənin və ana bioritminə uyğun olmalı, qırıntıların fizioloji ehtiyaclarını ödəmək üçün istirahətin az və ya çox davamlı ritmini, qidalanma fəaliyyətini müşahidə etmək vacibdir. Səhər oyanma və gecə yatmağı hər ailənin fərdi ola bilər.

Beş ayda nə qədər körpə yatır?

Çox vaxt beş aylıq bir uşaq 14-16 saat yatır, təxminən onu gecə düşür. Gün ərzində, körpə 1.5-2 saat üçün üç dəfə yatabilir. Bu dövrün başında emziren uşaqlar, hələ də bir neçə dəfə bir gecəyə uyğundur, göbələyə müraciət edir, ancaq altı aya yaxın, çoxu uşaqlar bütün gecə yatırlar.

Uşaq 5 ay yaxşı yatmır

Uşaq üçün, xüsusilə gecə üçün tam hüquqlu bir yuxu yalnız bədən üçün deyil, həm də beynin işi üçün çox vacibdir. Körpə yatarkən, alınan bütün məlumatlar təhlil edilir, sifariş verilir və sindirilir, böyümə hormonları çıxarılır və enerji resursları yığılır. Beş aylıq bir uşaq tez-tez gecə oyanırsa, onun inkişafına, sinir sisteminin vəziyyətinə təsir göstərə bilər, ona görə səbəbləri öyrənmək və uşağın yuxusunu normallaşdırmaq lazımdır. Bir uşağa 5 aylıq olanda, yuxu pozuntularının ehtimal tetikleyicileri ola bilər:

• Yataq otağında əlverişsiz mikroiqlim (quru hava, təvazökarlıq);
• əlverişsiz paltar, uşaq bezləri , çox isti bir ədyal;
• ilk dişlərin kəsilməsi;
• burun tıkanıklığı ;
• həzm bozukluğu;
• aclıq.

5 ayda uşaq inkişafı

Əsl zövq, körpənin 5 ayda necə inkişaf etdiyini müşahidə etməkdir. Artıq bu dövrdən etibarən ətrafdakı hər şeydə, ailə üzvləri ilə qarşılıqlı əlaqədə tam iştiraklı bir iştirakçı olur. Onun hərəkətləri daha aktiv hala gəldiyi üçün, qırıntıların birini uzun müddət tərk etməsi təhlükəsiz deyildir. Onun üçün ən əlverişli yer, onun bacarıqlarını artırmaq və onu əhatə edən hər şeyi öyrənə biləcəyi yerə yayılmış bir xalça və ya ədyaldir. Körpənin 5 ayda nə edə biləcəyi barədə daha ətraflı məlumatı nəzərdən keçirəcəyik.

5 ayda bir uşaq nə edə bilər?

Bir uşağın 5 ayda nə edə biləcəyi ən vacib şeyləri sıralayırıq:

• arxa və ya hər iki qolu üçün dəstəklə oturmaq ;
• Bacaklarınızı düzəldin, əgər əllərinizi altına alsanız və ayaqlarınıza sərt bir yerə qoysanız;
• çiyinlərində və başında, arxasında yatarkən və qarnında yatarkən – dirsəklərə və ön kolaya doğru yüksəlmək;
• qarınından arxaya, yanına gedir;
• sürünməyə cəhd edin (mədədə yatır, uşağın cəsədini irəli basıb, barmağı);
• əlləri ilə əl tutmaq və onları tutmaq, bir sapdan digərinə keçmək;
• səssizləri və səslənmələri, səssizləri dəqiq ifadə edən (və “danışma” duyğulu bir rəng boyası var);
• səs mənbəyini müəyyənləşdirir və ona reaksiya verir;
• tez-tez görülən insanları tanımaq.

5 ayda bir körpə inkişaf necə?

Uyğunlaşma dövründə oyun inkişafı ilə yaxın əlaqədə olması lazım olan beş aylıq bir uşağın yeni bir şey öyrənmək və öyrənmək imkanını əldən verməməsi və valideynlərin körpənin istəklərini təşviq etməsi məsuliyyəti. Belə ki, öz qələmlərini və ya ayaqlarını, müxtəlif oyuncaqlar (təhlükəsiz olduğundan əmin olmaq üçün) götürsələr, birinə cəlb edilə bilməz. Bundan əlavə, bir uşağın 5 aylıq dövrdə hərtərəfli inkişafı üçün valideynlər ehtiyac duyurlar:

1. Ətrafdakı obyektləri göstərin, onları çağırın (yalnız yaxınlıqda deyil, həm də uzaq).
2. Onun mədrəsində yatarkən qolun uzunluğuna yaxın olan oyuncaqlar götürməyi təşviq edin.
3. Sürüşməyə təşviq etmək, gəncin palminin ayağını əvəz etməkdən çəkinməkdir.
4. Sözləri “on”, “götür” sözləri ilə tanış etmək, onlara müvafiq hərəkətlərlə yanaşmaq.
5. Yumşaq kitabları oxuyun, mütləq rəngli şəkilləri görmək, toxunma imkanı verin.

5 aylıq körpə ilə dərslər

Gündəlik olaraq uşaqlara 5 aylıq oyunlar vermək məsləhət görülür. Bu dövrdə maraqlı oyunlar faydalıdır və faydalıdır: “Qırx qaranlıq”, “Laduşki”, “Portağal paylaşıb” və s. Əlavə olaraq, oyunda “Hide and Seek” oyununda müxtəlif varyasyonları istifadə edərək oynaya bilərsiniz: gözlərinizi gözlərinizlə bağlayaraq, körpənin gözlərini bağlayaraq, üzünüzü mendilinizin arxasında saxlayır, mebel arxasında gizlənir, örtük altına oyuncaqlar gizlədir və s. Bu vəziyyətdə, uşaqdan soruşmalısınız: “Mən harada?” Və göstərmək, “Ku-ku!”

Uşağın 5 aylıq olduğu halda, hər hansı bir standart oyunda onunla oynamaq lazım deyil. Əsas odur ki, hər hansı bir hərəkəti işğalçı bir işə çevirən, qidalanma, bir bezi dəyişdirən, gigiyenik proseduralara çevrilən daima qırıntılarla əlaqə saxlayın. Rabitə ilə əlaqəli olaraq, toxunma əlaqəsi bu yaşda, xüsusilə də ana ilə mühüm rol oynayır. Buna görə də tez-tez əllərinizə (və ya slingə) köhnəlmə, sadə ev işləri aparmaq, körpə ilə rəqs etmək məsləhətdir.

5 aylıq uşaqlar üçün oyuncaq

Çox valideynlər uşaq inkişafı üçün ən faydalı olan 5 aylıq bir oyuncaq veriləcəyindən narahatdırlar. Bu dövrdə tövsiyə olunur ki, motorlu bacarıqları, səs və görmə qabiliyyətlərini inkişaf etdirən oyuncaqlardır:

• xalçaları inkişaf etdirmək ;
• böyük toplar;
• aynalı oyuncaqlar;
• musiqi oyuncaqlar (çaqqallar, pişkalki, zənglər, ksilofon, piano);
• çəkic mantarları;
• yula;
• tumbler;
• yumşaq səhifələr olan bukletlər.

Körpələr üçün gimnastika 5 ay

5 aylıq uşaqlar gündəlik gimnastika məşğələlərinə ehtiyac duyurlar, onların əsas vəzifələri: hərəkətlərin koordinasiyası, əzələ tonusunun normallaşdırılması, immun müdafiə sisteminin aktivləşdirilməsi. Gimnastika səhər saatlarında, yaxşı havalandırılan bir otaqda edilməli, ritmik musiqi istifadə edə bilərsiniz. Məşq müddəti 15-30 dəqiqədir. 5 ay ərzində bir uşaq üçün faydalı olan bəzi təlimlər:

1. Əlinizə avuç içərisinə qoyaraq, tutacaqları yuxarı və aşağı tərəflərə, dairəvi hərəkətlərə, xaçlara, fleksion-uzadmağa, ritmik boks hərəkətlərinə aparın.
2. Arxa vəziyyətdə, körpənin ayaqlarını dizlər, ayaqları masanın üzərinə əymək. Alternativ olaraq ayaqları səthdən çıxmamaq üçün ayaqları əyilməyin və əyilməyin.
3. “Velosiped” işi – ayaqları əyərək qarınya toxunmalıdır.
4. Qayıdan qarından çıxır (körpənin stimullaşdırılması ilə oyuncaqları istifadə edə bilərsiniz).
5. “Yuta” işi – paltarın üstündəki cavanı qoymaq üçün qarınını aşağı çəkin və başını qaldırın.
6. Uşağını dikey olaraq tutaraq, sərt bir səthin çiyinlərinə toxunaraq, rəqs edərkən ayaqları ilə toxunun.

53 Ədəbiyyat, Musiqi və Gündəlik həyatda məcazi nümunələr

Bir yazıçı və ya şairsənsə, ehtimal ki, metafora haqqında eşitmisən və hətta bunları öz yazılarında istifadə etməyi sevən ola bilərsən. Metafora yazılan sözə güc, inandırıcılıq və gözəllik gətirir.

Burada metaforanın nə olduğunu və siyahısını izah edirik 50+ metafora nümunəsi ədəbiyyatda, populyar mahnılarda, məşhur sitatlarda və s. Ayrıca, özünəməxsus bənzərsiz məcazları necə tapacağınıza dair bəzi tövsiyələr təqdim edirik.

Metafora nədir?

Bir məcaz a ədəbi cihaz və nitq rəqəmi unalike olmayan iki şeyi hərfi olmayan şəkildə müqayisə edir. Ümumiyyətlə, müqayisə olunan iki fikir bir ümumi cəhətə sahib olacaq, lakin bütün digər cəhətlərdən fərqlənir.

Metafora yazarlar tərəfindən aydınlıq, ritorik təsir və vurğu üçün istifadə olunur; təsvirlərə rəng əlavə etmək üçün də istifadə olunur. Metaforaları ən çox şeirdə, bədii ədəbiyyatda / nəsrdə və mahnı sözlərində görə bilərsiniz.

İndi, bənzətmədən məcazi nə ilə fərqlənir? Bənzətmə “kimi” və ya “bəyəndim” sözlərini xüsusi istifadə edən bir məcaz növüdür. unalike olmayan iki şey arasında müqayisə aparmaq.

Əksinə, məcazlarda bu sözlərdən heç biri istifadə edilmir; əksinə, müqayisə etmək üçün “A B” deyəcəklər (A-nın B ilə tam mənasında olmadığını bilsək də).

Əsasən, bütün bənzətmələr məcazdır, lakin bütün məcazlar bənzətmə deyil.

53 metafora nümunəsinin hərtərəfli siyahısı

Bu siyahı üçün aşağıdakı kateqoriyalara ayrılmış geniş bir metafora nümunələri daxil edirik:

• Ədəbiyyatda metafora nümunələri (bir də daxil olmaqla genişləndirilmiş metafora nümunəsi)
• Məşhur sitatlardakı metafora nümunələri
• Musiqidə metafora nümunələri
• Uşaqlar və böyüklər üçün gündəlik məcaz nümunələri
• Orijinal metafora nümunələri

Ədəbiyyatda metafora nümunələri

Bu məcaz nümunələri məşhur bədii və şeir əsərlərindən gəlir. Biz də daxil etdik genişləndirilmiş metafora nümunəsi, bütün bir abzas, hekayə və ya şeir üçün dəstəklənən uzun bir məcazdır (aşağıda qeyd olunur).

“Ancaq əbədi yayınız solmayacaq” – William Shakespeare, Sonnet 18

Amma, yumşaq! yan pəncərədən hansı işıq qopar?
Şərqdir, Cülyetta da günəşdir.
– William Shakespeare, Romeo və Culyetta

Zaman toxumlarına baxa bilsən,
Və deyin ki, hansı taxıl böyüyəcək, hansı artmayacaq,
Nə yalvaran, nə də qorxmayan mənimlə danış
Lütfləriniz, nə də nifrətiniz.
– William Shakespeare, Macbeth

Bütün dünya bir səhnədir,
Və bütün kişilər və qadınlar sadəcə oyunçulardır.
– William Shakespeare, İstədiyiniz kimi

“Ağzı ləzzət bulağı idi.” – Kate Şopen, “Fırtına”

“Günəş israrla yatmaqdan imtina edən bir uşaq idi: Səkkiz otuzdan keçmişdi və hələ də işıqlı idi.” – John Green, Ulduzlarımızdakı günah

“O, bütün əyalətlər və bütün şahzadələr, mən” – John Donne, “Günəş doğur”

“Ümid” tüklü şeydir-
Ruhda oturur –
Və sözləri olmadan sazı oxuyur-
Və heç vaxt dayanmır
– Emily Dickinson, “” Ümid ‘lələkli bir şeydir “

“Qərbdəki günəş, dünyanın eşiklərinə yaxınlaşan və yaxınlaşan yanan bir damla qızıl idi.” – William Golding, Sineklərin Rəbbi

Mən doqquz hecalı bir tapmacam,
Fil, düşüncəli bir ev,
İki cığırda gəzən bir qovun.
– Silviya Plath, “Metaforalar”

Evlilik deyil
bir ev və ya hətta bir çadır
– Margaret Atwood, “Yaşayış”

“O, qarışıqlıq okeanında üzən bir ağıl idi.” – Caroline B. Cooney, Süd Kartonda Üz

Genişləndirilmiş metafora nümunəsi:

Qəfəsli quş oxuyur
qorxulu bir tril ilə
bilinməyən şeylər
lakin hələ də həsrətini çəkdi
və onun səsi eşidilir
uzaq təpədə
qəfəsli quş üçün
azadlıq oxuyur.

– Maya Angelou, “Qəfəsli Quş”

Məşhur sitatlardakı metafora nümunələri

Bu növbəti metafora nümunələrinin hamısı tanınmış yazıçılar, siyasətçilər, elm adamları, sənətçilər və s. Tərəfindən söylənilən və ya yazılan sitatlardan gəlir.

“Ölmək vəhşi bir gecə və yeni bir yoldur.” – Emily Dickinson

“Zaman əbədiyyətin hərəkətli obrazıdır.” – Platon

“Kitablar ruhun aynalarıdır.” – Virginia Woolf

“Bütün dinlər, sənətlər və elmlər eyni ağacın budaqlarıdır.” – Albert Einstein

“Sənət gündəlik həyatın tozunu ruhdan yuyar.” – Pablo Picasso

“Sənin ətin böyük bir şeir olacaq.” – Walt Whitman

“Vicdan insanın pusulasıdır.” – Vincent van Gogh

“Reklam bir dalğalı vedrənin içindəki bir çubuğun çırpınmasıdır.” – George Orwell

“Ancaq dırmaşmaq üçün hələ çox sayda dağ var. Hər bir amerikalı azadlıq, ləyaqət və fürsətdən ilk doğma hüququmuz kimi istifadə etməyincə dincəlməyəcəyik.” – Ronald Reagan, İkinci Açılış Ünvanı

“Ağaclar yerin göyə yazdığı şeirlərdir.” – Kahlil Gibran

Musiqidə metafora nümunələri

Bu məcaz nümunələri populyar mahnı sözlərindən götürülmüşdür.

Səbəb, bala, sən fişəngsiniz
Hadi, onlara dəyərini göstər
– Katy Perry, “Fişəng”

Atəş uzaq, atəş uzaq
Sən məni vurursan, amma mən yıxılmayacağam
Mən titanam
– David Guetta ft. Sia, “Titanium”

Sən mənim atəşimsən
Bir istək
Mən deyəndə inanın
Mən bu şəkildə istəyirəm
– Backstreet Boys, “Mən bu şəkildə istəyirəm”

Mən bir şüşədəki bir cinəm
Məni düzgün şəkildə ovuşdurmalısan
– Christina Aguilera, “Bir Şüşədə Cin”

Həyat bir magistral yoldur
Bütün gecə minmək istəyirəm
– Tom Cochrane, “Həyat bir yoldur”

Uşaqlar və böyüklər üçün gündəlik məcaz nümunələri

Bu bölmədə uşaqlar və böyüklər üçün gündəlik məcaz nümunələri verilir. Onları gündəlik həyatda tez-tez eşidəcəksiniz. Bu məcazlara ən çox deyim deyilir, mənaları içəridəki ayrı sözlərdən çıxarıla bilməyən sözlərdir.

Gündəlik nitqdə deyimlərdən istifadə etmək yaxşı olsa da (və tamamilə normaldır!), Yazılı olaraq klişe səslənə bilər və buna görə də onlardan çəkinmək lazımdır.

Bütün məcazlar cəsarətlidir (cümlənin hamısı məcaz olduqdan başqa).

Gözlər ruha açılan pəncərələrdir.

Bu pişiklər və itlər yağış burada!

Tökülən yağışın səsi eşidildi qulaqlarımda musiqi.

Sevgi bir döyüş meydanıdır.

Onun var daş ürəyi.

O var öküzün gücü.

Ən yaxşı dostum arxamdan bıçaqladı.

Vaxt gəldi musiqiyə baxın.

Bu ad deyil zəng çalmaq.

Tətil planlarımız hələ də davam edir havada.

Mən etməliydim bankı pozmaq bu maşını ödəyə bilmək.

Bu imtahan oldu bir parça tort.

Roman oxumağı sevirəm, amma şeir əslində belə deyil mənim çayım.

Bu toddler biridir ağıllı peçenye.

Zarafat demək yaxşı bir yoldur buzu qır.

Mənim əmiuşağım bir növdür qara qoyun ailənin.

Orijinal metafora nümunələri

Nəhayət, öz metaforalarınızı necə düşünə biləcəyiniz barədə bir fikir vermək üçün orijinal metafora nümunələrinin qısa siyahısı.

O qədər hıçqırırdı ki, göz yaşları tezliklə çeşməyə çevrildi.

Meşə araşdırılmaq üçün gözləyən sulu, zümrüd okean idi.

Gözləri parlaq brilyant idi, məni qaranlıqdan çıxarırdı.

İş görüşməsi son döyüş oldu və qazanmağa hazırdı.

Onsuz bir dünya təsəvvür edə bilmirdi: o, onun ehtirası, ümidi idi.

Xatirələr dənizində boğulmağa başladım.

Ümid bir şamın sönən son titrəməsidir.

Nə vaxt qaçsa, ovunu qovan bir çita olur.

Yazıda metaforalardan necə istifadə etmək olar: 3 əsas tövsiyə

İstər bir şeir, istər bir qısa hekayə, istərsə də başqa bir şey yazsanız, metaforaların necə və nə vaxt istifadə ediləcəyini bilmək yazılarınızın daha təsirli bir şəkildə fərqlənməsinə kömək edə bilər. Metaforalardan daha səmərəli istifadə etməyinizə kömək edəcək üç tövsiyə.

# 1: Klişelerdən və ümumi deyimlərdən çəkinin

Yuxarıda sizə metaforik deyimlər verdiyimizə baxmayaraq, yazılı olaraq bunları istifadə etməkdən çəkinmək istəyəcəksiniz yazılarınızı orijinal və darıxdırıcı edə bilərlər.

Yazdığınız hər hansı bir şeydə klişelerdən istifadə etmək ümumiyyətlə oxucuya özünəməxsus, yaradıcı metaforalarla fikirləşməyə vaxt ayırmağın lazım olduğunu düşünməyən tənbəl, ruhsuz bir yazıçı olduğuna işarə edəcəkdir.

Lüğətinizdə yazarkən çəkinmək istədiyiniz uzun klişeler siyahısı var.

Klişeli bir metafora və ya deyimdən istifadə etmək istəyə biləcəyiniz yeganə vaxt yazarkən bir xarakter üçün dialoq və danışıqlarını daha real səsləndirmək istəyirlər. Bunun xaricində, mütləq onlardan çəkinin!

# 2: Məntiqi Müqayisələrdən istifadə edin

Bir məcaz iki unalike bənzəməyən şeyləri müqayisə edir və bunlar əlbəttə ki, bir-birindən çox fərqli olmalıdır, hələ də müəyyən bir şəkildə aşkar edilə bilən ortaqlığı paylaşmalıdırlar. Bunun mənası budur ki, metaforanın oxucu üçün heç bir mənası olmayacaq qədər fərqli olan iki şeyi müqayisə edə bilməzsiniz.

Məsələn, bir fleytanın ritmik, xoş, zərif bir melodisini təsvir etmək üçün bir məcazdan istifadə etmək istəsəniz, onu sərt, narahat və ya qaydasız bir şeylə müqayisə etmək məntiqli olmazdı.

Nəticədə metaforalarınızı oxucu asanlıqla başa düşməlidir. Metaforanızın mənasının aydın və ya uyğun olduğundan əmin deyilsinizsə, bir dostunuzdan və ya ailə üzvünüzdən oxumasını istəyin (kontekstdə) və bunu asanlıqla şərh edə bildiklərini söyləyin.

# 3: Yazınızı çox metafora ilə qarışdırmayın

Nəhayət, yazılarınızı çox metafora ilə bağlamaqdan çəkinin.

Metaforalar vurğu və şeir təsiri üçün əla vasitələr olsa da, yazdıqlarınızı çoxlu müqayisələrlə qarışdıra bilərlər və söyləməyə çalışdığın şeyi anlaşılmaz və qeyri-müəyyən et.

Bu qədər bənzətmə olduğunda oxucunu özündən uzaqlaşdırmaqla yanaşı risk də etməlisən hər metaforanın təsirinin azaldılmasıçünki hamısı bir-birinə qarışmağa başlayacaq və unudulmayacaq.

Heç şübhə edirsinizsə, müəyyən bir yerə metafora yerləşdirməyin ən yaxşısı olub olmadığını düşünün və bunun əvəzinə mətnin necə oxunduğuna baxın. Bunu da unutmayın yalnız ən güclü metaforalarından istifadə etmək istəyirsən!

Nə var?

Tam olaraq bənzətmələr metaforalardan nə ilə fərqlənir? Dərin bələdçimiz aydın bir izah verir və hər iki nitq fiquruna bəzi faydalı nümunələr verir.

Bir bədii əsər üzərində işləmək və ya ingilis dili üçün bir əsəri təhlil etməyə çalışmaq? O zaman nə olduğunu oxumaq istərdiniz ən vacib ədəbi alətlər və şeir cihazları var və necə işləyirlər.

Test hazırlığı ilə əlaqədar yardıma ehtiyacı olan dostlarınız varmı? Bu məqaləni paylaşın!