Tələbələrin təqaüdləri necə hesablanır? Kimlər təqaüd ala bilər

Əsasən, bir fənn üzrə imtahandan 91-100 arası bal toplayan tələbə A, 81-91 arası bal toplayan tələbə B, 71– 81 arası bal toplayan tələbə C, 61- 71 arası bal toplayan tələbə D, 51 – 61 arası bal toplayan tələbə isə E ilə qiymətləndirilir.

Azərbaycanın yeni orfoqrafiya lüğətində bəzi sözlərin yazılış forması dəyişdirilib

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutunun direktor əvəzi Fəxrəddin Veysəlli cümə axşamı Trend-ə bildirib ki, yeni orfoqrafiya lüğəti əvvəlkindən çox fərqlənəcək. Orada rus dilindən alınma və sonu rus dilində olduğu kimi, “a” ilə bitən bır sıra sözlərdə “a” hərfi götürüləcək. Məsələn, “metafora” sözü metafor, “marfema” sözü marfem kimi yazılacaq

Trend-i buradan izləyin

Azərbaycan, Bakı, 27 sentyabr /Trend, müxbir İ.İsabalayeva/

Azərbaycan dilinin sözlərinin yazılışında əsas mənbə hesab edilən orfoqrafiya lüğəti yenidən hazırlanıb.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutunun direktor əvəzi Fəxrəddin Veysəlli cümə axşamı Trend-ə bildirib ki, yeni orfoqrafiya lüğəti əvvəlkindən çox fərqlənəcək. Orada rus dilindən alınma və sonu rus dilində olduğu kimi, “a” ilə bitən bır sıra sözlərdə “a” hərfi götürüləcək. Məsələn, “metafora” sözü metafor, “morfema” sözü morfem kimi yazılacaq.

Yeni lüğətə görə, artıq kompüter sözü bir çoxlarının yazdığı və əvvəlki lüğətdə göstərildiyi kimi, “kompyuter” kimi deyil, “kompüter” kimi yazılmalıdır.

“Şeir” sözü “i” ilə yazılırdı, amma “feil” sözündə isə “i” saiti yazılmırdı. İndi “feil” sözündə “i” saiti də yazılacaq”, – Veysəlli əlavə edib.

O, əvvəlki lüğətdə mürəkkəb söz kimi verilən bəzi birləşmələrin də yeni orfoqrafiya lüğətində öz əksini tapmayacağını açıqlayıb.

Dilçilik İnstitutunun Lüğətçilik şöbəsinin müdiri İsmayıl Məmmədov isə cümə axşamı Trend-ə deyib ki, yeni lüğətə “diskresiya”, “toparlamaq”, “transsərhəd”, “aksesuar”, “ağır-cəngi”, “kimlik” (şəxsiyyət vəsiqəsi kimi), super-yaxta, super-market, ober-şturmbannfürer, ober-ştrumfürer, ober-leytenant, ober-zabit və s. daxil ediləcək. Cism sözü cisim kimi yazılacaq. Vitse, super, ober, anti, eks sözlərindən sonra isə defis işarəsi qoyulacaq.

Məmmədov bildirib ki, yeni lüğət artıq çap olunmaq üçün “Qərb və Şərq” nəşriyyatına təqdim edilib. Onun yaxın aylarda işıq üzü görəcəyi gözlənilir.
Qeyd edək ki, bu yaxınlarda yayılan məlumatlarda Dilçilik İnstitutu tərəfindən hazırlanmış yeni orfoqrafiya lüğətinin Prezident Administrasiyası tərəfindən narazılıqla qarşılandığı bildirilmişdi.

İnstitutun direktor əvəzi Fəxrəddin Veysəlli isə həmin lüğətin onun rəhbərlik etdiyi quruma aid olmadığını və hazırladıqları lüğətin bu günlərdə çap üçün nəşriyyata təqdim edildiyini bildirib.

Tələbələrin təqaüdləri necə hesablanır? Kimlər təqaüd ala bilər?

Dövlət hesabına və ödənişli əsaslarla təhsil almasından asılı olmayaraq, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin əyani formada təhsil alan tələbələrinə təqaüd onların ümumi orta müvəffəqiyyət göstəricisinə (ÜOMG) görə verilir.

Hər növbəti semestrdə tələbənin təqaüd alması, yaxud alacağı təqaüdün miqdarı onun əvvəlki semestr imtahanlarının nəticələrinə əsaslanır. Ödənişsiz əsaslarla təhsil alan tələbə kimi ödənişli təhsil alan tələbə də təqaüd ala bilər, ancaq bu o tələbənin imtahan nəticələrinə bağlıdır.

Verilən təqaüd sayı dövlət sifarişi ilə (ödənişsiz) təhsil alan tələbələrin sayına əsasən müəyyənləşir. Məsələn, bir kurs üzrə qəbul olunan 75 tələbənin 54-ü ödənişsiz əsaslarla təhsil alır. Bu o deməkdir ki, ümumi olaraq 54 tələbənin təqaüd alma şansı var. Hər semestr imtahanlarına həmin 75 tələbə arasında ÜOMG balı ən yüksək olan 54 tələbə təqaüd almaq imkanı əldə edir. Nəticəsi digərlərindən yüksək olacağı təqdirdə ödənişli əsaslarla təhsil alan tələbə də təqaüdə düşə bilər.

ÜOMG – bir semestr ərzində keçirilən bütün fənlər üzrə tələbənin topladığı balların ümumi ortalamsıdır.

ÜOMG aşağıdakı düsturla hesablanır:

b1,b2,…,bn = tələbənin fənlər üzrə topladığı ballar;

k1,k2,…,kn= həmin semestrdə keçirilən fənlərə görə nəzərdə tutulan müvafiq kreditlər;

k1*, k2*,…, k3* = fənlər üzrə qazanılan kreditlər.

Əgər tələbə imtahandan kəsilərsə, o, krediti qazanmamış hesab edilir və bu əmsal sıfır olur.

İmtahan nəticələrinə əsasən, tələbələr “Əlaçı”, “Zərbəçi və “Adi” təqaüd əldə edir. Bəs bu necə tənzimlənir?

-fənlər üzrə göstəriciləri 91- 100 bal olan tələbələrə “əlaçı” təqaüdü;

– fənlər üzrə göstəriciləri 71-100 bal olan tələbələrə “həvəsləndirici” təqaüdü (bu halda ən azı bir fəndən akademik göstəricisi 91-100 olmalıdır.);

– fənlər üzrə göstəriciləri 51-100 bal olan tələbələrə “adi” təqaüd.

Yəni, kəsiri olmayan və göstəriciləri 51-dən yuxarı olan tələbələrə adi təqaüd verilir.

Əsasən, bir fənn üzrə imtahandan 91-100 arası bal toplayan tələbə A, 81-91 arası bal toplayan tələbə B, 71– 81 arası bal toplayan tələbə C, 61- 71 arası bal toplayan tələbə D, 51 – 61 arası bal toplayan tələbə isə E ilə qiymətləndirilir.

Bəzi universitetlərdə təqaüdlərin verilməsi fərqli formada tənzimlənir, bu universitetin daxili nizamlamasından asılıdır.

Semestr bitdi və təqaüd alanların siyahısı müəyyən olundu. Lakin sonuncu yerə bir neçə tələbənin balı çatır. Bu zaman hansı tələbə təqaüd almalıdır?

I kursun ikinci semestrində DİM balı, sonrakı semestrlərdə isə əvvəlki semestrin orta balı (ÜOMG) yüksək olan tələbəyə təqaüd ödənilir.

Qeyd edək ki, bakalavriat səviyyəsinə dövlət sifarişi ilə qəbul olunan, 600 və daha çox bal toplayan tələbələrə I kursun I semestrində “əlaçı”, digər halda isə “adi” təqaüd verilir.