Səhifələrin tərcüməsini necə təyin edə bilərəm
Normal aralıq bir insanın yaşına və hamilə olub-olmamasına bağlıdır.
CSS haqqında
CSS HTML-sənədlərin təsvirini müəyyən edən stillərin dilidir. Məsələn, CSS şriftlərlə, rənglə , sahələrlə, sətirlərlə, hündürlüklə, enlə, fon təsvirləriylə, elementlərin yerləşdirilməsiylə və çox başqa şeylərlə işləyir. HTML web-saytların tərtib edilməsi üçün istifadə olunur. Amma səhifədə istəkləri yerinə yetirilməsi üçün CSS daha çox imkanlar yaradır. CSS, bu gün, bütün brauzerlərlə dəstəklənir.
CSS və HTML-ın arasında fərq nədir?
HTML səhifənin tərkibinin strukturlaşdırılması üçün istifadə olunur. CSS bu strukturlaşmış tərkibin formatlaşdırılması üçün istifadə olunur.
World Wide Web-i ixtira ediləndə, HTML dili yalnız strukturlaşmış mətnin təsviri üçün istifadə olunurdu. Müəllif yalnız mətni qeyd edə bilirdi: və teqindən istifadə edərək bu ” başlıqdır” və ya “bu -” paraqrafdır.Web inkişafı müddətində dizaynerlər onlayn sənədlərinin formatlaşdırılmasının imkanlarını axtarmağa başladılar. İstehlakçıların artmış tələblərinə təmin etmək üçün, istehsalçıları yeni HTML-teqləri ixtira etdi Məsələn, HTML-in digər teqlərindən fərqli olaraq səhifənin strukturunu deyil zahiri görünüşündə dəyişiklik edən teqi
Bu həmçinin ona gətirib çıxardı ki, strukturlaşdırmanın orijinal teqlərindən olan teqi, daha çox mətnin strukturlaşdırılmasının yerinə səhifələrin dizaynı üçün tətbiq edilməyə başladı.Və bəzi teqlər məsələn blink bəzi brauzerlər tərəfindən taninmırdı.Və səhifənin açılması üçün istifadəçiyə istifadə etməli olduğu brauzer bildirilirdi
CSS bütün brauzerlərin dəstəklədiyi vahid dizayn formasının verilməsi vasitəsi ilə bu problemləri həll etdi Eyni zamanda sənədin tərkibi ilə təqdim edilməsinin ayrılması oldu ki, buda işi əhəmiyyətli dərəcədə sadələşdirdi.
CSS hansı üstünlükləri təqdim edir?
CSS yaranması web-dizayn dünyasında inqilab oldu. CSS-ın konkret üstünlükləri aşağıdakılardı:
- bir stillərin cədvəlinin(css) köməyi ilə bir çox sənədin təsvirinin idarə olunması;
- səhifələrin zahiri görünüşü üzərində daha dəqiq nəzarət;
- müxtəlif məlumat daşıyıcıları üçün müxtəlif təqdim etmələr ;
- dizaynın mürəkkəb və hazırlanmış texnikası.
CSS necə işləyir?
Tutaq ki bizə HTML səhifəsində arxa fonun rənginin dəyişməsi tələb olunur.Bunun üçün biz
bgcolor="#FF0000">
yazmamız lazımdı.CSS –də bunu etmək üçün isə
body background-color: #FF0000;>
yazırıq.Nümunədən göründüyü kimi sintaksislər demək olar ki bir birinə çox yaxındı.Aşağıdakı şəkildə CSS –in fundomental modeli verilmişdir.
CSS kodları harda yerləşdirmək lazımdır?
HTML sənədinə CSS-in qoşulmasının 3 yolu var.Biz daha çox 3-cü modelin üzərində dayanacağıq.
1.İnline model –style atributu vasitəsi ilə HTML sənəddə teqlərə stillər verilir.Məsələn
Example
style=”background-color: #FF0000;”>
This is a red page
2.İnternal model – style teqinin köməyi ilə HTML sənədə daxil edilir.Məsələn
Example type="text/css"> body This is a red page
- External model – Bu model məsləhət görülən modeldir.Bu halda CSS sənədləri kənarda hazırlanaraq link olaraq HTML sənədinə qoşulur .
Stillərin xarici cədvəli bu .css genişlənilməsiylə olan mətn fayllarıdır. Siz web-serverinizə və ya sərt diskə(HDD) başqa fayllar kimi stillərin cədvəlini yerləşdirə bilərsiniz.
Məsələn, tutaq ki, stillərin sizin cədvəli style.css adlanır və style qovluğundadır. Bu belə təsvir etmək olar:
HTML sənədində hazır CSS sənədinə istinad vermək üçün head teqinə aşağıdakı kod hissəsini artırmaq lazımdır.
rel="stylesheet" type="text/css" href="style/style.css" />
Burada əsas diqqət olunmalı məsələ href atributunun dəyəridir. Bu istinad (link) brauzerə göstərir ki, o HTML-faylın təsviri üçün CSS-faylındakı qaydalardan istifadə etməlidir.
Ən əhəmiyyətlisi burada odur ki, bir neçə HTML-sənəd bir stillərin cədvəlinə(CSS) istinad edilə bilər. Başqa sözlə, bir CSS-fayl bir çox HTML-sənədin təsvirini idarə etməsi üçün istifadə etmək olar.
Əgər siz, məsələn, 100 səhifədən ibarət web-saytın fonun rəngini dəyişdirmək istəyirsizsə stillərin cədvəli sizi 100 HTML-sənədini əl ilə dəyişdirmək ehtiyacından qurtaracaq. CSS-dan istifadə edərək, bu dəyişiklikləri sadəcə stillərin mərkəzi cədvəlində bir kodu dəyişdirib bir neçə saniyə ərzində etmək olar.
CSS-də rənglər və fon?
Ön planın rəngi : ‘color’ xüsusiyyəti
Color xüsusiyyəti elementin ön planının rəngini təsvir edir.Məsələn, təsəvvür edin ki, biz sənədin bütün başlıqlarını tünd qırmızı etmək istəyirik. Başlıqlar HTML-də məsələn teqi ilə nümayiş edilir. Aşağıda göstərilən kodda elementinin rəngi qırmızı təyin edilir.
- onaltılıq qiymətlərlə göstərmək olar, məsələn nümunədə bu #ff0000 olaraq təyin edilib,
- və ya rəngləri ingiliscə adlarını istifadə edərək(” red”)
- və ya rənglərin rgb kodlarından istifadə edərək (rgb (255,0,0))
təyin edilə bilər.
Background-color xüsusiyyəti elementin fonun rəngini təsvir edir. Elementdə HTML-sənədin bütün tərkibi yerləşir. Beləliklə, bütün səhifənin fonun rənginin dəyişikliyi üçün background-color xüsusiyyəti elementinə tətbiq etmək lazımdır . Siz həmçinin başqa elementlərədə bu xüsusiyyəti tətbiq edə bilərsiniz, məsələn – başlıqlara və mətnə. Növbəti nümunədə müxtəlif fonun rəngləri və elementlərinə tətbiq edilir .
body < background-color: #FFCC66; > h1 < color: #990000; background-color: #FC9804; >
Burada diqqət olunmalı məsələ biz h1 elementinə 2 stil xüsusiyyəti verdik.Və bunların arasına ; işarəsi qoyulur.
Fon təsvirləri — background-image xüsusiyyəti
background-image CSS-xüsusiyyəti fon təsvirinin yerləşdirməsi üçün istifadə olunur.
Web-səhifənin fon təsviri kimi hər hansı şəkili yerləşdirməsi üçün sadəcə teqində background-image xüsusiyyətini tətbiq edin və şəkilin yerini göstərin.Məsələn
body < background-color: #FFCC66; background-image: url("butterfly.gif"); > h1 < color: #990000; background-color: #FC9804; >
Nümunədə əsas ona diqqət edin ki url (” butterfly.gif”) ilə biz fayl olan yeri göstəririk. Bu yazı bildirir ki, şəkil stillərin cədvəli ilə eyni qovluqdadır . Burada əlbəttə ki digər qovluqdakı şəkil fayllarınada, istinad edə bilərik məsələn, url (“. ./images/butterfly.gif”), və ya Internet-də olan fayllara, faylın tam ünvanını göstərərək: url (” http://www.html.net/butterfly.gif“).
Fon təsvirinin təkrarlanması — background-repeat xüsusiyyəti
Əvvəlki nümunəni sinaqdan keçirsəz görəcəksiz ki fondakı şəkil bütün səhifəni tutmaq üçün horizontal və vertikal olaraq təkrarlanır.Bunu edən background-repeat xüsusiyyətidir.Onun mümkün dəyərləri repeat-x,repeat-y,repeat və no-repeat
- repeat-x şəkil horizontal olaraq təkrarlanır
- repeat-y şəkil vertikal olaraq təkrarlanır
- repeat şəkil həm vertikal həmdə horizontal olaraq təkrarlanır(susmaya görə bu dəyər aktiv olur)
- no-repeat şəkil təkrarlanmır
Fon təsvirinin bloklanması– background-attachment xüsusiyyəti
background-attachment xüsusiyyəti səhifənin firladılması (scrolling) zamanı fon şəkilin blok edilməsini müəyyən edir.Bu xüsusiyyətin iki dəyəri var scroll və fixed
Fon şəkilinin yerləşməsi — background-position xüsusiyyəti
Susmaya görə fon şəkili ekranın sol yuxarı küncündə yerləşdirilir. background-position xüsusiyyəti bu susmaya görə mənanı dəyişdirməyə icazə verir, və fon şəkili ekranın istənilən yerində yerləşdirməyə kömək edir. background-position xüsusiyyətinin dəyərini çox formada vermək olar. Məsələn, ‘100px 200px’ dəyəri fon şəkili sol yuxari küncdə soldan 100px və yuxarıdan 200px məsafədə yerləşdirilir.
Koordinatları faiz ilə, piksellər, santimetrlər, və ya top, bottom, center, left və right sözlərindən istifadə edərək təqdim etmək olar. Məsələn
body < background-color: #FFCC66; background-image: url("butterfly.gif"); background-repeat: no-repeat; background-attachment: fixed; background-position: right bottom; > h1 < color: #990000; background-color: #FC9804; >
Qısaldılmış yazı background xüsusiyyəti
Background-un köməyi ilə siz bir neçə xüsusiyyəti sıxa və ixtisar edilmiş halda yaza bilərsiniz.Bu sizin stil cədvəllərin oxunmasını yüngülləşdirir.Məsələn, bu sətirlərə baxın:
background-color: #FFCC66; background-image: url("butterfly.gif"); background-repeat: no-repeat; background-attachment: fixed; background-position: right bottom;
background xüsusiyyətini istifadə edərək bunları cəmi bir sətir vasitəsi ilə yazmaq olar
background: #FFCC66 url("butterfly.gif") no-repeat fixed right bottom;
bir sətir vasitəsi ilə background xüsusiyyətini verərkən aşağıdakı ardıcıllığı fikir vermək lazımdır.
[background-color] | [background-image] | [background-repeat] | [background-attachment] | [background-position]
Ardıcıl göstərilməli xüsusiyyətlərdən hansısa göstərilmirsə o hal ona susmaya görə olan dəyər mənimsədilir.Məsələn aşağıdakı nümünədə background-attachment və background-position təyin edilməyib.
background: #FFCC66 url("butterfly.gif") no-repeat;
CSS də şriftlər
Şrift ailəsi- font-family xüsusiyyəti
Bu xüsusiyyət səhifədəki mətn məlumatının təsviri vaxtı istifadə ediləcək prioritet şriftlərin verilməsi üçün istifadə edilir.Mətn istifadəçinin brauzerində nümayiş edilərkən ilk sadalanan şriftdə təsvir edilə bilmirsə(yəni istifadəçinin komoyuterində verilən şrift yoxdursa) onda növbəti şrift götürülür.Şriftlər verilərkən ad olaraq şrift ailəsinin(family name) vəya şrift nəslinin adı(generic family) verilir.
Family-name-ə nümunə olaraq Arial,Times New Roman,Tahoma və s.-ni göstərmək olar
Generic family-name-ə isə məsələn sans-serif-i nümunə göstərmək olar.
Şriftlər verilərkən saytın hansı formada təsvir ediləcəyini düşünüb əvvəlcə daha çox tərcih edilən şrift sonra isə növbə ilə daha aşağı prioritetli şriftlər daxil edilir.Ən sonda isə generic family name-in verilməsi məsləhət görülür.Belə ki əgər daxil edilən şriftlər istifadəçinin kompyuterində olmasa həmin ailəyə uyğun digər şriftlə təsvir ediləcək.Məsələn
h1 < font-family: arial, verdana, sans-serif; > h2 < font-family: "Times New Roman", serif; >
Nümunədən göründüyü kimi h1 elementi üçün şrift olaraq arial olmazsa verdana oda olmazsa sans-serif ailəsindən şrift təyin edilmişdir.Diqqət yetirilməli məsələ Times New Roman şrifti cüt dirnaq arasında təqdim edilmişdir.Buna səbəb şriftin adının arasındakı boşluqlardır.
Şriftin stili-font-style xüsusiyyəti
Bu xüsusiyyət şriftin stilini təyin edir.Dəyərləri normal,italic,oblique,
Şriftin variantı-font-variant xüsusiyyəti
Font-variant xüsusiyyəti vasitəsi ilə normal və ya small-caps variantları arasında seçim edilir.small-caps variantı ilə təyin edilən mətndə kiçik hərflər yuxarı reqistrdə amma daha kiçik ölçüdə verilir.
Şriftin çəkisi – font-weight xüsusiyyəti
Bu xüsusiyyət ilə bold və ya normal arasında şriftin çəkisi üçün seçim edilir.Şriftin çəkisi rəqəm ilədə ifadə edilə bilər.Məsələn
Şriftin ölçüsü-font-size xüsusiyyəti
Şriftlərin ölçüsü faizlə piksellə ,pt,em vəya ingiliscə small,medium,large,smaller,larger və digər sözlərlə təqdim edilə bilər.
Şriftlə bağlı olan bu xüsusiyyətləri qisaldılmış olaraq font yazısı ilə də təqdim etmək olur.Məsələn aşağıdakı
yazını qisaldılmış olaraq
Font xüsusiyyətlərinin ardıcıllığını
font-style | font-variant | font-weight | font-size | font-family
olaraq vermək lazımdır.
Mətnlərin formatlanması
Boşluqlar-text-indent xüsusiyyəti
Bu xüsusiyyət vasitəsi ilə məsələn paraqraf p teqi üçün onun birinci sətirinin daha yuxarıdakı mətnlə arasında boşluq qoyulması imkanı verir.Məsələn
Mətnin düzləndirilməsi –text-align xüsusiyyəti
Bu xüsusiyyətdən mətnin horizontal olaraq düzləndirilməsi zamanı istifadə edilir.Mümkün dəyərləri center, left ,right və justify-dır.
Mətnin dekorasiyasi-text-decoration xüsusiyyəti
Dəyərləri:overline,line-through,underline.Aşağıda hər 3 hal nümunədə göstərilmişdir.
h1 < text-decoration: overline; > h2 < text-decoration: line-through; > h3 < text-decoration: underline; >
Hərflər arasında məsafə-line-spacing xüsusiyyəti
Əgər məsələn paraqraf və ya başlıqlarda sözlərdə hərflər arasında məsafəni artırıb azaltmaq istədikdə bu xüsusiyyət istifadə edilir.Hərflər arasında məsafə piksel ilə verilir.Məsələn
h1 < letter-spacing: 6px; > p < letter-spacing: 3px; >
Mətnin transformasiyası-text-transform xüsusiyyəti
Bu xüsusiyət mətnin aşağı və ya yuxarı reqistra çevrilməsi məqsədi ilə istifadə edilir.Mümkün dəyərləri :capitalize,uppercase,lowercase,none
- Capitalize sözlərin ilk hərfləri yuxarı reqistrla sonrakı hərfləri isə aşağı reqistra transformasiya edilir
- Uppercase sözün bütün hərflərini yuxarı reqistra çevirir
- Lowercase hərfləri aşağı reqistra çevirir.
- None sözlər heç bir transformasiyaya məruz qalmır
uppercase < text-transform: uppercase; > lowercase < text-transform: lowercase; > capitalize < text-transform: capitalize; > . class="uppercase">This is some text. class="lowercase">This is some text. class="capitalize">This is some text.
İstinadların formatlanması
Yuxarıda sadaladığımız format xüsusiyyətlərini istinad teqi olan a elementi üzərində daha ətraflı nəzər yetirək.
Psevdoklass HTML-teqlərinin xüsusiyyətlərinin təyini vaxtı müxtəlif şərtləri və ya hadisələri nəzərə almağa icazə verir. HTML-də istinadları a teqi vasitəsi ilə təqdim edirlər.Bu teqi CSS-də selector olaraq da göstərmək olur.Məsələn
İstinadlar müxtəlif vəziyyətdə nümayiş oluna bilir.Məsələn baş çəkilmiş(click edilmiş),ziyarət edilməmiş(click edilməmiş).Bu halda CSS-də elavə xüsusiyyətlər verilərkən aşağıdakı nümunədəki kimi psevdoklasslar istifadə edilir.
a:link < color: blue; > a:visited < color: red; >
Burada link və visited yazıları psevdoklasslari göstərir.Adi halda linklər əgər klik edilməyibsə(a:link) göy ziyarət edilibsə(a:visited) isə qirmizi rəngdə təsvir edilir.Aktiv linklər üçün a:active üzərinə mouse ilə gəlinən linki isə a:hover psevdoklasi vasitəsi ilə stil vermək olar.
Aşağıdakı nümunəyə baxaq.Bildiyimiz kimi linklər susmaya görə altdan xətt çəkilmiş vəziyyətdə nümayiş olunur səhifədə.
ex1:hover, a.ex1:active ex2:hover, a.ex2:active ex3:hover, a.ex3:active ex4:hover, a.ex4:active ex5:visited, a.ex5:link ex5:hover, a.ex5:active Mouse over the links to see them change layout.class="ex1"href="default.asp">This link changes color
class="ex2"href="default.asp">This link changes font-size
class="ex3"href="default.asp">This link changes background-color
class="ex4"href="default.asp">This link changes font-family
class="ex5"href="default.asp">This link changes text-decoration
Burada class-I ex1 olan linkin uzərinə gəldikdə yazının rəngi.
Ex2 classlı elementin yazısının ölçüsü dəyişir.
Ex3 classlı elementin yazısının arxa fonunun rəngi dəyişir.
Ex4 classli elementin yazısının şriftinin ailəsi dəyişdirilir.(monospace edilir)
Ex5 classli element əgər ziyarət edilibsə altdan çəkilmiş xəttsiz nümayiş edilir.
Elementlərin qruplaşdırılması(span və div)
span və div elementlərindən səhifənin strukturlaşması zamanı istifadə edilir.Əsasən class və id atributları da təyin edilir.
elementi HTML-in neytral elementlərindən sayılır.Yəni vizial olaraq səhifəyə heç bir şey əlavə etmir.Amma CSS vasitəsi ilə dizayn verildikdə isə sətir tipli (inline) elementlərin qruplaşdırılaraq vizual olaraq effektlər verilməsinə yardım edir.Məsələn səhifədə hər hansı bir sitat yerləşdirib onun hansısa hissələrini vizual olaraq fərqləndirmək istədikdə istifadə edilir.
p>My mother has span class="blueclass">bluespan> eyes and my father has span class="greenclass">dark greenspan> eyes.p>
css faylında isə
blueclass< color:blue; font-weight:bold > greenclass< color:darkolivegreen; font-weight:bold >
Yazılarsa o halda brouzerdə nəticə olaraq aşağıdakı səhifə təsvir olunar.
elementi -dan fərqli olaraq blok tipli elementlərin qruplaşdırmağa imkan verir.Bu fərqdən başqa işləmə məntiqi analojidir.
<div id="democrats"> <ul> <li>Франклин Д. Рузвелтli> <li>Гарри Трумэн <li>Джон Ф. Кеннедиli> <li>Линдон Б. Джонсонli> <li>Джимми Картер <li>Билл Клинтон </ul> </div> <div id="republicans"> <ul> <li>Дуайт Д. Эйзенхауэр <li>Ричард Никсон <li>Джэралд Форд <li>Роналд Рейган <li>Джордж Буш <li>Джордж У. Буш </ul> </div>
#democrats < background:blue; > #republicans < background:red; >
Bu nümunələrdə biz span və div elementlərindən sadə effektlərin verilməsi üçün istifadə etdik.
Qutu modeli
CSS-də qutu modeli HTML-elementlər üçün yaradılan qutuları təsvir edir. Qutu modeli həmçinin sahələrin, çərçivələrin, və hər elementin tərkibinin təyini üçün ətraflı seçimlərə malikdir.Növbəti diaqramda qutu modelinin necə qurulduğu göstərilmişdir:
Bu modeli nümunə üzərində öyrənək.Məsələn tutaq ki bizim səhifədə Ümumi dünya insan hüquları bəyannaməsi ilə bağlı başlıq və mətn var.
Article 1: All human beings are born free и equal in dignity и rights. They are endowed with reason и conscience и should act towards one another in a spirit of brotherhood
Şrift və rənglərlə bağlı CSS xüsusiyyətləri artırdıqdan sonra səhifəmiz təqribən aşağıdakı kimi olur.
Bu nümunədə iki h1 və p elementləri istifadə edilmişdir.Bu elementlərin qutu modeli aşağıdakı kimi olacaq
Göründüyü kimi hər bir elementin CSS ilə tənzimlənə bilən qutu modeli var.
Margin və padding xüsusiyyətləri
Hər bir elementin 4 tərəfi var .right,top,left,bottom.Margin sahəsi sənədin kənarından və ya qonşu elementlər arasındakı məsafəni təyin edir.İlk olaraq sənədin özünün yəni body elementini margin sahələrinin necə təyin edildiyinə nəzər yetirək.
Bu nümunənin CSS kodu təqribən aşağıdakı kimi olacaq.
body < margin-top: 100px; margin-right: 40px; margin-bottom: 10px; margin-left: 70px; > və ya body < margin: 100px 40px 10px 70px; >
Biz bu vasitə ilə demək olar ki istənilən elementə margin sahəsi təyin edə bilərik.Məsələn paraqraf teqləri üçün margin sahəsi vermək üçün CSS-də
Elementlər üçün padding göstəricisi digər elementlərlə arasındakı məsafə yox elementin özünün kənar çərçivəsi ilə daxilindəki tərkibi arasındakı məsafəni təyin edir.Məsələn h1 elementi üçün bu məsafələri vermək üçün
Çərçivələr(Border)
Çərçivələr ilə bağlı xüsusiyyətlər aşağıdakılardır
Çərçivənin qalınlığı(border-width)
Mümkün dəyərləri thin,medium,thick və ya piksellərlə olan rəqəmli ifadədə
Aşağıdakı şəkildə bu dəyərlərin müqaisəsi verilmişdir.
Çərçivənin rəngi (border-color)
Dəyərli 16 liq ədədlərlə(#FF0000),ingiliscə rəng adları ilə(yellow,pink,black) və ya RGB kodları (rgb(200,0,100)) ola bilər.
Çərçivənin növü(border-style)
Dəyərləri aşağıda sadalananlardır
Əlavə olaraq əgər çərçivənin göstərilməməsi lazımdırsa o halda border-style olaraq none və ya hidden daxil edilməlidir.
Border xüsusiyyətlərini qisaldılmış olaraq da təqdim etmək olur.Aşağıda həm uzun həm qisaldılmış formada border xüsusiyyətləri verilmişdir.
p < border-width: 1px; border-style: solid; border-color: blue; > və ya p < border: 1px solid blue; >
Elementlərin hündürlüyü(height) və eni (width)
Elementlərin hündürlük və eni ölçüləri verilməmişdirsə onda bu ölçülər elementin tərkibinin ölçüsü ilə təyin ediləcək.Olçü piksel və ya faizlə verilə bilər.Aşağıdakı nümunədə div elementinin eni və hündürlüyü verilərək təqdim olunmuşdur.
div.box < height: 500px; width: 200px; border: 1px solid black; background: orange; >
Uzə çıxan elementlər(Float xüsusiyyəti)
Element sağa və ya sola float xüsusiyyətinin köməyi ilə yerləşdirilə bilər.Üzə çixmanın əsas prinsip şəkildə göstərilmişdir.
Məsələn biz şəkili sol tərəfə qarşısına sağ tərəfə mətni yerləşdirərkən float xüsusiyyətindən istifadə edilir.Nəticə aşağıdakı kimi olur.
Bunun HTML kodu təqribən aşağıdakı kimi olur
<div id="picture"> <img src="https://sharifov.wordpress.com/2017/10/24/css-haqqinda/bill.jpg" alt="Bill Gates"> </div> <p>causas naturales et antecedentes, idciro etiam nostrarum voluntatum.
Şəkilin sol tərəfdə və mətnidə onun ətrafında nümayiş etdirmək üçün qutunun ölçüsü verilərək həmçinin float xüsusiyyətinin dəyəri left verilməlidir.Yuxarıdakı nümunə üçün CSS aşağıdakı kimi olacaq
#picture < float:left; width: 100px; >
float xüsusiyyətindən istifadə edilərək mətni səhifədə sütünlar(kolonlar) şəkilində nümayiş etdirməyə imkan verir .Məsələn
<div id="column1"> Haec disserens qua de re agatur et in quo causa consistat non videt. </div> <div id="column2"> causas naturales et antecedentes, idciro etiam nostrarum voluntatum. </div> <div id="column3"> nam nihil esset in nostra potestate si res ita se haberet. </div>
HTML kodu üçün CSS-də hər sütünun səhifənin 33%-ni tutması üçün
#column1 < float:left; width: 33%; > #column2 < float:left; width: 33%; > #column3 < float:left; width: 33%; >
yazmaq lazımdır. Nəticədə səhifəmiz təqribən aşağıdakı şəkildəki kimi olacaq.
float xüsusiyyətini dəyəri left,right,both və none ola bilər.Susmaya görə element sağ və ya sol tərəfə sürüşdürülərək yerləşdiriləndə onda növbəti element yuxari boşalan yeri doldurmaq üçün sürüşür.
Clear xüsusiyyəti vasitəsi ilə bu prosesi idarə etmək olur.clear –in dəyərləri left ,right,both və none olur.Dəyərinin both olması yerləşəcəyi qutunun yuxarı çərçivəsinin bir əvvəlki elementin çərçivəsindən aşağıda olacağı anlamına gəlir.
Elementlərin yerləşdirilməsi(CSS positioning)
CSS vasitəsi ilə elementlər səhifədə tam istənilən nöqtədə yerləşdirilə bilir.Əsas prinsip ondan ibarətdir ki siz elementin qutusunu səhifəni bir koordinat sistemi kimi təsəvvur eləsək əgər bu koordinat sistemində istənilən yerdə yerləşdirə bilərsiniz.Məsələn bir səhifədəki başlığı yuxarıdan 100px soldan 200px məsafədə yerləşdirmək istəyiriksə o halda
h1 < position:absolute; top: 100px; left: 200px; >
Şəkildə bu çox aydın ifadə edilmişdir.
Elementlərin yerləşdirilməsi 2 formada olur
- Absolut yerləşdirilmə
- Nisbi(relative) yerləşdirmə
- Static yerləşdirmə
- Sabit(fixed) yerləşdirmə
- Yapişqan(sticky) yerləşdirmə
Absolut yerləşdirmədə element səhifədə yerləşdirilərkən özünə bağlı boş sahə saxlamir.absolut yerləşmə üçün CSS-də position xüsusiyyətinin dəyərini absolute olaraq təyin etmək lazımdır.Bundan başqa left,right,top və bottom xüsusiyyətləri vasitəsi ilə element səhifədə lazim olan nöqtədə yerləşdirilir.
Nisbi yerləşdirilmədə isə yerləşmə koordinatları ana elementə nisbətən verilir.
Static yerləşdirmədə elementin yerləşəcəyi nöqtə yuxari aşağı sol və sağ –a nisbətdə deyil ümumi səhifədə elementlərin düzülmə ardıcıllığına görə yerləşdiriləcək.
Sabit yerləşdirmədə element sabit olaraq səhifənin müəyyən hissəsində yerləşəcək və hətta səhifə scroll edilsə belə yeri dəyişməyəcək.
Yapişqan yerləşdirmə scrollun vəziyyərindən asılı olaraq nisbi və sabit yerləşdirmə arasında olan yerləşdirmədir.
Daha ətraflı məlumatı
CSS səhifənin hər 3 ölçüsü ilə əməliyyat edə bilir.Hündürlük,en və dərinlik.İndiyə qədər danışdığımız məlumatlar səhifənin ancaq 2 ölçüsünü nəzərə alırdı.Səhifədə elementləri qat qat bir birinin üzərinə yerləşdirmək üçün z-index xüsusiyyətindən istifadə edilir.Bunun üçün elementlərin z-index dəyərləri təyine dilir.Daha böyük z-index dəyərli element daha kiçik z-index-li bütün elementlərin üstündə olacaq.
Oyun kartları ilə bağlı yuxarıdakı səhifınin CSS –i təqribən aşağıdakı kimi olacaq.
#ten_of_diamonds < position: absolute; left: 100px; top: 100px; z-index: 1; > #jack_of_diamonds < position: absolute; left: 115px; top: 115px; z-index: 2; > #queen_of_diamonds < position: absolute; left: 130px; top: 130px; z-index: 3; > #king_of_diamonds < position: absolute; left: 145px; top: 145px; z-index: 4; > #ace_of_diamonds < position: absolute; left: 160px; top: 160px; z-index: 5; >
z-index xüsusiyyəti vasitəsi ilə şəkili yazının üzərinə və ya əksinə yazını şəkilin üzərinə yerləşdirmək olar.
CSS-də əgər elementin tərkibi elementin qutusundan daha böyük olduğu vaxtı elementin necə nümayiş ediləcəyini overflow xüsusiyyəti təyin edir.Mümkün dəyərləri scroll,hidden,auto,visible,inherit
- Visible- bu halda elementin tərkibi əgər elementin qutusundan böyükdürsə qutudan kənara çixaraq nümayiş olunur
- Scroll – bu halda tərkib elementin ölçüsünü aşarsa avtomatik olaraq scroll artırılacaq Bu halda həm horizontal və vertikla scroll-lar artırılacaq
- Auto-scroll kimidir fərqi ancaq ehtiyac olan tərəfə scroll artırılır
- Hidden –tərkibin kənarda qalan hissəsi görünməz olur
- Inherit – bu overflow dəyəri ana elementə uyğun təyin edilir.
Səhifələrin tərcüməsini necə təyin edə bilərəm
Sıxlıq kalkulyatoru cismin çəkisi ilə həcmi arasındakı əlaqəni müəyyən etməyə kömək edə bilər.
Sıxlıq Kalkulyatoru
Həcmi ölçüsü
❤️ tərəfindən hazırlanmışdır
Mündəricat
Sıxlıq nədir?
Sıxlıq bir cismin və ya maddənin sıxlığına aiddir. Bu tənlikdən istifadə edərək bir cismin və ya maddənin sıxlığını hesablaya bilərsiniz: bir metr kubda sıxlıq = kiloqramda kütlə, metr kubda həcmə bölünür. Sıxlıq olaraq da bilinir, bir həcmdə paylanmış kütlədir. Başqa sözlə, sıxlıq maddənin 1 metr ağırlığında olan kiloqramların sayıdır. Hər kubmetrə görə daha çox çəkisi olan maddə sıx hesab olunur.
Sıxlıq, fərqli materiallardan hazırlanmış bərabər ölçülü iki kubun adətən fərqli çəkidə olacağına işarə edir. Styrofoam-ın nəhəng bir kubunun çəkisi kiçik bir qurğuşun ilə eyni çəkidə ola bilər.
Sıx materialların bəzi nümunələrinə dəmir, qurğuşun və platin daxildir. Sıx materiallar bir çox metal və qaya növlərində tapıla bilər. Sıx materialların ağır və ya sərt hiss etməsi daha çox olur. Material çox böyükdürsə, seyrək olmasına baxmayaraq, ağırlıq hiss edə bilər (sıxlığın əksi seyrəkdir). Styrofoam və ya şüşə, eləcə də yumşaq ağaclar, məsələn, bambuk və alüminium kimi yüngül metallar seyrək materialların nümunələridir.
Mayelər ümumiyyətlə qazlardan daha sıxdır, mayelər isə ümumiyyətlə daha az sıxdır. Bunun səbəbi, bərk maddələrin sıx şəkildə yığılmış hissəciklərdən ibarət olması və mayelərin hissəciklərin bir-birinin ətrafında sürüşməsinə imkan verən materiallara malik olması, qazların isə hissəciklərdən azad olmasıdır.
Yer üzündəki ən sıx materiallar
Adi atomlarda kütlənin əksəriyyəti nuklonlardan (protonlar və nuklonlardan) ibarətdir. Bu o deməkdir ki, normal maddənin sıxlığı onları nə qədər sıx bağlaya biləcəyimizdən təsirlənəcək və həm də onların daxili atom quruluşundan asılıdır. Metal osmium yer üzündəki ən sıx materialdır. Bununla belə, neytron ulduzları və ağ cırtdanlar kimi ekzotik astronomik obyektlərin sıxlığından qat-qat az sıxdır.
Ən sıx materialların siyahısı:
Qeyd edək ki, istehsal edilmiş izotop olan plutonium uran və nüvə reaksiyalarından hazırlanır. Bununla belə, elm adamları təbii olaraq yaranan plutoniumun iz miqdarını aşkar etdilər.
Hassium, istehsal edilən elementləri daxil etsək ən sıxdır. Hassium Hs simvolu və atom nömrəsi 108 olan kimyəvi elementdir. O, radioaktivdir və ilk dəfə Almaniyanın Hasse şəhərində sintez edilmiş sintetik elementdir. Ən uzun məlum stabil izotop olan 269Hs-in yarı ömrü təxminən 9,7 saniyədir. Sıxlığının 40,7 x10^3kq/m^3 olduğu təxmin edilir. Hasiumun sıxlığı onun yüksək atom çəkisi və lantanidlər seriyasındakı elementlərin ion radiuslarının əhəmiyyətli dərəcədə azalması ilə əlaqədardır. Bu, aktinid daralması və lantanid daralması kimi tanınır.
Meitnerium, 109-cu element, fizik Lise Meitnerin şərəfinə adlandırılmışdır, sıxlıq baxımından Hassiumu izləyir. Onun təxmini sıxlığı 37,4 x10^3 kq/m^3 təşkil edir.
Suyun sıxlığı
Suyun sıxlığının 1000kg/m^3 olduğunu bilmək kifayətdir. Bütün materiallarda olduğu kimi suyun sıxlığı da temperaturla dəyişir. Su əsas olmasa da, istisnadır. Ümumi qayda budur ki, temperatur yüksəldikcə suyun sıxlığı azalır. Bununla belə, su 0 ilə 4 dərəcə Selsi arasında fərqli davranır.
Su otaq istiliyinə gətirildikdə sıx olur. 4 dərəcə Selsi temperaturunda su ən yüksək sıxlığa çatır. Bu niyə vacibdir? Qışda göllərin tamamilə donmasını çətinləşdirir. 4°C-də olan su ən isti olduğu üçün dibinə çökür. 4 dərəcə Selsi temperaturunda su ən soyuqdur və gölün səthində qalır və buza çevrilir. Bu fenomen buzun aşağı istilik keçiriciliyi ilə birləşir, gölün dibini donmuş vəziyyətdə saxlamağa kömək edir ki, balıqlar sağ qala bilsinlər. Bu, elm adamlarının Yerdə həyatın başlamasına kömək etdiyinə inandıqları eyni prinsipdir. Su dibdən donsaydı həyatın belə şansı olmazdı.
Digər amillər suyun sıxlığına təsir göstərə bilər. Bu, kran suyu, şirin və ya duzlu su olmasından asılıdır. Suda həll olunan hər bir hissəcik onun sıxlığına təsir göstərə bilər.
Sıxlıq nədir?
Maddənin sıxlığı onun həcmi vahidinə düşən materialın miqdarıdır. Material eyni həcmdə olarsa, daha yüksək sıxlıqlı bir material daha aşağı sıxlıqlı başqa bir materialdan daha ağır olacaqdır.
Sıxlığı necə təyin edə bilərəm?
Həcmi sıxlıqla necə təyin etmək olar?
Sıxlıq düsturu nədir?
Sıxlıq kütlənin həcmə bölünməsi kimi təsvir edilə bilər. d = m / v, Tənlik şəklində d sıxlıq, m isə kütlə, v isə cismin kəmiyyətidir. Standart vahid kq/m^3-dür.
Mayelərin sıxlığını necə təyin etmək olar?
Hansı planetin sıxlığı ən yüksəkdir?
Saturn Günəş sistemindəki bütün səkkiz planet arasında ən aşağı sıxlığa malikdir. Bu 687 kq/m^3 təşkil edir. Bu, 1000 kq/m^3 su sıxlığından azdır. Bu, 1000 kq/m^3-də olan güclü>su/güclü> sıxlığından çox azdır.
Hansı element standart temperaturda və ya təzyiqdə ən yüksək konsentrasiyaya malikdir?
Osmiumun sıxlığı 22,590 kq/m^3 təşkil edir. Dövri cədvəlin ən sıx elementidir. Bu fontan qələm uclarının, elektrik kontaktlarının və digər yüksək aşınma tətbiqlərinin hazırlanmasında istifadə olunur.
Fərqli TSH səviyyələri nə deməkdir?
Tiroid stimullaşdırıcı hormon (TSH) testi qandakı TSH miqdarını ölçür. Nəticələr tiroidin nə qədər yaxşı işlədiyini göstərir.
Həkimlər hipotiroidizm və hipertiroidizm kimi tiroid xəstəliklərini təyin etmək üçün TSH test nəticələrindən istifadə edə bilərlər.
Hipofiz, tiroid bezini stimullaşdıran bir hormon olan TSH istehsal edir.
Tiroid, boğazdakı kəpənək şəklində bir bezdir. Metabolizma, ürək dərəcəsi və bədən istiliyi kimi bir çox bədən funksiyasını tənzimləməyə kömək edən hormonlar istehsal edir.
Bu yazıda TSH testini və nəticələrini təsvir edirik. TSH səviyyələrinin nə qədər yüksək və aşağı olduğunu göstərdiyini və mövcud müalicələri də müzakirə edirik.
Normal TSH aralıkları nədir?
Normal aralıq bir insanın yaşına və hamilə olub-olmamasına bağlıdır.
İnsan yaşlandıqca aralıklar artmağa meyllidir. Tədqiqat, kişilər və qadınlar arasında TSH səviyyələrində ardıcıl bir fərq göstərməmişdir.
Bununla birlikdə, Amerikan Tiroid Birliyinə görə həkimlər ümumiyyətlə litr başına 0,4 ilə 4,0 milliunit (mU / l) arasında olduqda səviyyələri normal aralığında hesab edirlər.
Aşağıdakı cədvəl TSH səviyyələrinin normal, aşağı (hipertiroidizmi göstərən) və yüksək (hipotiroidizmi göstərən) səviyyələrini təxmin edir:
| hipertiroidizm | normal | yüngül hipotiroidizm | hipotiroidizm |
| 0–0.4 | 0.4–4 | 4–10 | 10 |
Əksər laboratoriyalar bu istinad dəyərlərindən istifadə edirlər.
Bununla birlikdə, bu aralıklarla əlaqədar bəzi mübahisələr var – 2016-cı il icmalının müəllifi normal səviyyələrin mililitrə görə 0,5 ilə 2,5 milli beynəlxalq vahid (mIU) arasında düşmə ehtimalının yüksək olduğunu aşkar etdi.
Cinsə görə TSH səviyyəsi
Qadınlarda tiroid disfunksiyası daha çoxdur. Qadın Sağlamlığı İdarəsi, hər 8 qadından birinin bir anda tiroid problemi yaşadığını bildirir. Buna hipertireoz və hipotireoz daxildir.
Tiroid problemi riski hamiləlik dövründə və menopoz ətrafında artır.
Tədqiqat, kişilər və qadınlar arasında TSH səviyyələrində ardıcıl bir fərq göstərməmişdir.
2002-ci ildə aparılan bir araşdırmada, qadınlarda TSH səviyyəsinin kişilərə nisbətən daha yüksək olduğu, 2013-cü ildə edilən araşdırmada isə kişilərin TSH səviyyələrinin orta olduğu bildirilir. Belə bir fərqin az olduğu, yaşa görə dəyişdiyinin və klinik baxımdan əhəmiyyətinin olmadığı görünür.
Bəzi insanlarda tiroid xəstəlikləri cinsi funksiyanın pozulması ilə əlaqələndirilir. Bu, dişilərdən daha çox kişilərə təsir göstərə bilər. 2019-cu ildə aparılmış bir araşdırmaya görə, hipotiroidi olan kişilərin% 59-63-də cinsi funksiya pozulur, hipotiroidi olan qadınların% 22-46 ilə müqayisədə.
TSH səviyyələri yaşa görə
Qan TSH səviyyəsi bir insan yaşlandıqca artmağa meyllidir.
Bir tədqiqatın müəlliflərinə görə, TSH səviyyəsi 0,4 ilə 2,49 mIU / l arasında olanların nisbəti, 20-29 yaş arasındakı insanlar arasında 88,8% -dən 80 və ya daha yuxarı yaşdakılarda 61,5% -ə düşdü.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.