Cövhəri Necə çıxartmaq Olar

Ustegel uzun muddet burda yatmalisan..
-Buu olmaz. Deniz bilsin istemirem.
-Dermanlarla qisa muddet idare etmek olar..amma gecikdirsen geri donush olmayacaq.
-Onunla danishana kimi olmaz.
-Yaxshi..amma tez-tez yoxlanisha geleceksen. Bir meselede var. Seni narahat eden sebeblere gore verdiyin analiz.
-Selim beyin uzundeki meyuslugu gorub yumrugumu sixmishdim.
-Anar..Bunu nece basha salim bilmirem..Uzun muddet agir mualice almisan. Atdigin dermanlar..Yuksek dozali iyneler..
-Ve.
-Teessuf edirem..Amma neticeler menfi chixdi. Ata olmag ehtimalin yuzde birdi. Amma indi her sheyin charesi var.
-Ozumu neche gundu buna hazirlayirdim..Eshitdiyim sozden sonra yumrugumu daha berk sixib guclu gorunmeye chalishirdim..Bunlar bir kishi uchun eshide bilecek en agir cumleler idi menim uchun. Selim bey, meni bosh umidlerle ovundurmaq lazim deyil.
-Allahdan umidini kesmee. Her shey onun elindedi..Yuz faiz qarantiya vermirem..Amma bir ehtimalda boyuk sheydi. Sen yeter ki, umid et.
-Umid..Bu dord herifli soz menim xoshbextliyim geri qaytara biler. Selim bey danishsa da,men artiq onu dinlemirdim. Eshitdiyim sozler qulaqlarimda eks-seda verirdi..Men bunlari Denize nece deyecekdim. Seninle beraber menimde xoshbextlik arzular nece puç oldu deyəcəkdim. -Başımı əllərim arasina alib qulaqlarımı tutmuşdum..Daha hech ne eşitmək istəmirdim.

Sən də getmə! 40 bölüm (hekayə)

-Bir az da dəniz kənarında qaldıqdan sonra eve yollanmışdıq..Evə daxil olub yuxarı qalxmışdıq..Nərgiz xala ishleri bitirib getmişdi. Bu gece ikimizdə susqunluğu seçmişdik..Anar çox səssiz idi..Ağzına su alıb yataga uzanmışdı. Gözümə yaxshi görsənmirdi. Yatağın kənarında oturub əlindən tutmuşdum..Gözlərini yumub elimi sixmishdi.
-Anar, niye bele sessizsen.
-Bilmirəm..özümü yaxşı hiss etmirəm..Ürəyimdə bulanir..Çox halsizam.
-Əlimlə üzünə toxunub saçından öpmüşdüm. -Istiliyin de var. Hekim çağırım. Halın hal deyil..Rengin ağappaq olub. -Telaslanib ayağa qalxmışdım.
-Sakit ol..Yaxşıyam..Yegin, soyuq deyib..Həkim lazim deyil.
-Birden nese olsa. -Xahiş edirəm..Yanımda ol yeter.
-Yaxşı..Sen yatağa gir..Men sənə zoğalı çay gətirim.

-Mətbəxə düşüb çay hazırlamışdım. Zoğalı çaya qatib siniye qoyub yuxari qalxmışdım.
-Anar, yatdin. -Yatağa yaxınlaşıb sinini kənara qoymuşdum. Əlimlə üzünə toxunub onu oyatmışdım.
-Anar. -Onu bele görməyə doze bilmirdim..Gözlərim dolmuşdu. Anar kimi güclü bir adamı kiçik bir xəstəlik nece yıxmışdı. Candan şirin bir şey yoxdu.
-Shshsh..yaxşıyam, sabaha özümə gələcəm. Ağlama.
-Eli ile gözümün yaşın silib yatagda dikilmişdi. Zorla gülümsəyib məni sakitləşdirməyə çalışırdı. -Üzümə toxunan elini öpüb daha da dolumsamishdim.
-çaydan bir qurtum içməyi ile ağzını tutub hamama qaçmağı bir olmuşdu.
-Aa..narr..Arxasından qaçıb hamama keçmişdim. Dayanmadan qaytarırdı..Nece qorxmushdumsa, özümü itirmişdim. Ağlayıb onun çiyinlərindən tutmuşdum.
-An..narr nə oldu sənə.
-Çıx.
-Həkimə zeng edecem..Qorxuram.
-Lazim deyil..Çıx.
-Əliylə agzin tutub meni çıxarmışdı. Qapini arxadan kilitleyib içəridə qalmışdı.

Gələn səslərdən hele de qaytardigini eşidirdim..Əlimlə qapını doyecleyib açmasını istəyirdim..
-Anarr..Yalvarıram achh..Səndən iyrenen deyiləm..Nolarrr..-Bu hadisə birinci defe deyildi ki, təkrarlanırdı..Çox qorxmuşdum. Ne qədər yalvarsam da, qapını açmırdı..Bir az sonra qapını yavaş açıb çıxmışdı..Burnumu cheke-chekee onu qucaqlamışdım..
-Meni qorxudursan..Sabah həkimə gedirik..-Anara yaslanib onu yatağa aparmışdım.
-Yaxşıyam..qorxmaa..Keçdi.
-Bu neçənci di. Soyuqdəymə bele olmaz..
-Yaxşı..-Anari yatağa yatizdirib özümdə diger tərəfində uzanmışdım..
-Başını sineme qoyub meni qucaqlamışdı..Aglamamag üçün özümü gucle saxlamışdı..Chenem əsirdi..Birden nəsə pis bir şey olsa.
-Aa..narr..-Ne qədər sakit olmağa çalışsam da, səsim esirdi..
-Shuush..Danışma. Yanımda olduğunu hiss edim mənə besdi..
Anar.
Neçə vaxti özümü yaxşı hiss etmirdim..Şirketde de bir, iki defe bele olmuşdum. Dənizdən gizlətməyə çalışsam da, alınmamışdı..Onu incitmək istəmirdim..
Onu incitmek. Men onu yetərincə incitmishdim..Səbəblərdən biri de bu idi. Neçə aydi ona çəkdirdiyim əziyyətlər kefindən deyildi. Hepsden çıxdıqdan sonra aldığım travmalar, psixolji sarsıntılarla kifayetlenmemishdim. Uzun müddət atdığım heblere gore müalicə almışdım..Indi istifadə etməsemde o zəhrimarı istədiyim günler az olmamışdı. Özümü ichkiye verib ağrılarımı unutmağa çalışırdım. O hedde chatmishimdim ki, artig içki ichen kimi ürəkbulanması, baş gicəllənməsi meni rahat buraxmirdi..Həkimim içkini qeti qadağan etmişdi. Mende qaraciyer xesteliyin yaranma ehtimalin ireli surmushdu.. Çünki nəticələr bunu göstərirdi..Bezi dərmanlar yazib helelik müalicə yazmışdı..O dermanlarin birini de atmirdim..Yazdığı resepti cirib tullamishdim..O zaman ölmek menim uchun çoxdan istədiyim bir şey idi. Taki Deniz həyatımda peyde olana kimi. Menim onunla evlənmək istememeyimin sebeblerinden biri bu idi. Onunla soyuq davranib meni sevməyin istemirdim.

Amma planlarım tersine işləmişdi. Özümdən uzaqlaşdırmaq isterken onu daha çox sevib, bağlanmışdım. Bir gun mənə nese olsa, arxamda gözü yaşlı birini buraxmaq istəmirdim..Hem de, canimdan çox sevdiyim birini. Ele xoşbəxt idim ki, her şeyi unutmuşdum. Xeste ola biləcəyim ehtimalida. Deniz ichki içməyi mi istəmirdi..Belke de, her şeyi hiss edirdi. Iki hefte evvel şirkətdə özümü pis hiss edib ayaq uste gucle durmuşdum. Sonradan ürək bulanmalarim bash qaldirmishdi..Men bunu nece unutmuşdum axi. Aslandan başqa hech kim bu mövzunu bilmirdi..Atamgilin bilmesin istəmirdim..Mene gore yeterince aci çəkmişdilər. Hekimim defelerle zeng edib xestexanaya gəlməyimi istəmişdi. Men ki, indi yaşamaq isteyirdim. Bu qeder xoşbəxt iken, xəstəlik en son isteyeceyim shey idi. Xəstəxanaya gedib bezi analizlər vermişdim. Ichimdeki qorxunu bogub umidimi itirməmişdim. Denizle xoşbəxt geleceye inanirdim. -Gözlerimi yumub onu qucaqlamışdım..
“Seni yeni tapmışken, nece gedim he?!”..Ureyimde yalniz bu suali ozume verirdim. Sabah xestexanaya menimle gelmeyi meni chox narahat edirdi..Ya her sheyi oyrense. Denizin hech ne bilmesin istemirdim.
-Aslanla neche deqiqede soyuq hava da qucaqlashib oturmushduq xeberim yox idi. Soyuqdan dishlerimin bir-birine deydiyin hiss edib ona daha chox qisilmishdim.
-Ushuyursen. -Kurtqasini chixarib menim ciynime atmishdi.
-Sene soyuq olar geyin.
-Menim gozel sevgilim yanimda olandan sonra mene ne soyuq, ne de qar tesir eder.
-Sevgilin. -Verdiyim sual ozumde qeribe gelmishdi..Gecenin bu saatinda onunla qucaqlashib oturmusan..Sevgili deyilsiz nesiz. Bashibosh Nur..
-Sevgilimsendee.
-Onun bu sozune gulumseyib bashimi ashagi salmishdim.
-Hemde utancag sevgilim.
-Qalxaq..Chox gecdi anam narahat olar.
-Yaxshii. -Mashina minib yola dushmushduk..Aslan bir deqiqe bele olsun elimi buraxmirdi..Uzundek isti gulushle qelbimi oxshayirdi..

-Məhləyə çatdıqda düşmək istesem de, qoymamışdı.
-Olmaz. Binanin onune kimi aparacam..Bu saatda tek başına səni qoyan deyilem.
-Emirane tonunu eşidib susmuşdum. Umid edirem, anam yatmışdı, yoxsa meni saçımı yolmaga hazir idi.
-Maşından enib bloka teref getmək isterken meni qolumdan tutub özünə çəkmişdi.
-Bes menim öpüşüm.
-Yanağından öpüb bloka teref qaçmışdım.
-Bununla qurtuldum sanma.
-Gülüşlə dediyi bu soze gülüb binaya daxil olmuşdum..Yuxari chib cantamdan açarı çıxarmışdım. Tam qapini açıb içəri girmek isteyirdim ki, üzümə qanli baxışlarla baxan anamı görüb dilimi udmuşdum.
-Bu saata kimi hardasan.
-Mee..nn..işlər uzandi..Ağlıma gələn ilk yalani deyib gözlərimi qacirmishdim. Ayaqqabılarımı çıxarıb tez bir zamanda otagima qaçmaq istəyirdim.
-Nurr. Birde yalan danışırsan.
-Anamin uzume sertce vurduğu shilleye yerimde büdrəyib divandan yapishmishdim.
-Bu da təzə adetdi. Kim idi o adam.
-Adam.
-Gördüm sizii.
Cavab ver.
-Mudirim.
-Kim..kimm. Sen neynəmisən.
-VAllah, hech nee. Gecdi deye meni ötürdü.
-Hele de yalan danışır. Ay qiz, meni cinlendirmee.. Onu öpdüyünü gördüm.
-Yoxsa, sen çoxdan onun yatağına girmisen.
-Anaaa, sen ne danışdığını bilmirsən.
-Yaxşı, bilirem.
-O, məni sevir.
-Hay..hayy ne gozell. Mənim axmaqq qızım, sen ele safliginla buna inanan..
-Anamın başıma vura-vura dediyi sözlərə özümü saxlaya bilmeyib ağlamışdım.
-Men ona inaniram.
-Inan..inan..Senden istifade edib əski parçası kimi atanda görəcəm seni..Belələrini yaxşı taniyiram.
-Aslan heç vaxt bele şey etməz.
-O adamla elaqeni kəsəcəksen. Bildin. Ölsən de, qalsanda Senanla evlənəcəksən.
-Hech vaxtt. Men sevmədiyim biri ile evlənməyəcem. O gicbeserle heç.
-Görərik, hele evlenme sudumu sənə halal etmərəm. Birde qardaşının, menim üzümə hesret qalarsan.
-Men onu sevirem. Meni niye başa düşmürsən axi. Sende sevmisen, meni başa düşməlisən..

Istemediyim bir şeye meni mecbur etme, anaa.
-Sevməz olaydım..Atanla evləndiyim gun başıma daş yagardi. Men etdiyim səhvləri senin etmeyine izn verməyəcəm. Noqtee.
-Otağıma keçib qapını çırpıb özümü çarpayıya atmışdım. Heç vaxtt. O itsifetle evlənmərəm. Men yalnız Aslani sevirəm. Sevəcəm dəə.

-Seher yuxudan qalxdiqdan sonra hekime Deniz görmədən zeng edib nəticələr ne olur olsun, xesteliyimin soyuqdeyme oldugun demeyin istemishdim..Pis bir şey olarsa, Denizin bilmeyin istəmirdim. Hazırlaşıb yola düşmüşdük..Maşını idare ederek Denizin elinden tutub gulumseyirdim. Ne qeder özümə təsəlli versem de, ichimdeki gemirciler meni yeyib bitirirdi. Xəstəxanaya çatıb maşından etmişdik. Bir az gözlədikdən sonra həkimin otağına daxil olmuşduq. Selim beyin uzundeki ifadeden neticelerin hech de yaxshi olmadigin anlamishdim. Bizimle gorushub yerine kechmishdi.
-Hekimin otagina girende Allah bilir ne hissler kechirmishdim..
Qorxudan esmeye bashlamishim..Hemisheki adetim idi..Anar qorxdugumu hiss edib elimi sixmishdi.
-Qorxma..Her shey yaxshidi.
-Zorla gülümsəyib mene baxmışdı. Hekim qarşısındakı kağızlara baxib soze başlamışdı.
-Qorxulu bir shey yoxduu..Güçlü soyugdeymedi bu qeder..Anar bey bir iki gun bundan evvel gəlib yoxlanishan keçmişdi.
-Anara sual dolu baxışlara baxib susmuşdum.
-Ele baxma..Seni narahat etmek istəmirdim.
-Deniz, qizim, icaze verirsense Anarla kiçik bir shey haqqinda danışmalıyam.
-Narahat baxishlarla həkimə baxdığımı goren Anar dillenmishdi.
-Sen çöldə gözle..Gəlirəm.
-Anarla həkimin gülümsədiyin görüb ichim rahatlamishdi. Ayağa qalxıb çıxmışdım.
-Selim bey.
-Anar. Nəticələr heç yaxşı deyil. Vaxtinda mene qulaq asmadin..Ne qeder dedim..
-Achiq danışın. -Güclə udgunub dərindən nefes almishdim..
-Xəstəliyin çox irelileyib, tez bir zamanda mualiceye başlamalıyıq.
-Ne qeder. Saglamagim mümkündü.
-Gecikdirmesek hee..Əməliyyat olunmalisan

Ustegel uzun muddet burda yatmalisan..
-Buu olmaz. Deniz bilsin istemirem.
-Dermanlarla qisa muddet idare etmek olar..amma gecikdirsen geri donush olmayacaq.
-Onunla danishana kimi olmaz.
-Yaxshi..amma tez-tez yoxlanisha geleceksen. Bir meselede var. Seni narahat eden sebeblere gore verdiyin analiz.
-Selim beyin uzundeki meyuslugu gorub yumrugumu sixmishdim.
-Anar..Bunu nece basha salim bilmirem..Uzun muddet agir mualice almisan. Atdigin dermanlar..Yuksek dozali iyneler..
-Ve.
-Teessuf edirem..Amma neticeler menfi chixdi. Ata olmag ehtimalin yuzde birdi. Amma indi her sheyin charesi var.
-Ozumu neche gundu buna hazirlayirdim..Eshitdiyim sozden sonra yumrugumu daha berk sixib guclu gorunmeye chalishirdim..Bunlar bir kishi uchun eshide bilecek en agir cumleler idi menim uchun. Selim bey, meni bosh umidlerle ovundurmaq lazim deyil.
-Allahdan umidini kesmee. Her shey onun elindedi..Yuz faiz qarantiya vermirem..Amma bir ehtimalda boyuk sheydi. Sen yeter ki, umid et.
-Umid..Bu dord herifli soz menim xoshbextliyim geri qaytara biler. Selim bey danishsa da,men artiq onu dinlemirdim. Eshitdiyim sozler qulaqlarimda eks-seda verirdi..Men bunlari Denize nece deyecekdim. Seninle beraber menimde xoshbextlik arzular nece puç oldu deyəcəkdim. -Başımı əllərim arasina alib qulaqlarımı tutmuşdum..Daha hech ne eşitmək istəmirdim.

Cövhəri Necə çıxartmaq Olar

Dəmir filizi, sənaye hasilatı məqsədəuyğun və iqtisadi cəhətdən səmərəli olduqda, dəmiri və onun törəmələrini bu qədər miqdarda ehtiva edən təbii bir əmələ gəlir. Rusiya ərazisində ölkəmizə hər il milyonlarla ton yüksək keyfiyyətli polad istehsal etməyə imkan verən bir çox dəmir filizi yatağı var. Cövhəri necə çıxartmaq olar

Təlimat

Addım 1

Cövhər ümumiyyətlə açıq mədən üsulu ilə çıxarılır. Yəni bir neçə yüz metr diametrdə və təxminən yarım kilometr dərinlikdə bir dərin ocaq çıxarılır. Bundan əlavə, dəmir filizi nəhəng maşınlarla dibindən çıxarılır, daha sonra metallurgiya və polad fabriklərinə aparılır və orada dəmir və ya polad halına gətirilir. Bu gün bunun üçün lazım olan bütün mənbələrə və texnologiyalara sahib olan ən böyük müəssisələr filiz çıxarılması ilə məşğuldurlar. Ümumiyyətlə, dəmir filizinin çıxarılması bir neçə mərhələyə bölünür. Birincisi, müasir texnologiyadan istifadə edərək, işlənməsi ondan çıxarılan filiz miqdarı ilə nəticələnəcək bir yataq tapın.

Addım 2

Sonra bir çuxur qazmağa başlayın. Bu, nəhəng ekskavatorlarla edilməlidir və proses uzun illər çəkəcəkdir. Birinci dəmir filiz qatına çatdıqdan sonra, xüsusi elektron cihazlardan istifadə edərək tapılmış təbəqədəki dəmir nisbətini yoxlayın. % 57-yə bərabər və ya daha çox olarsa, ondan dəmirin çıxarılması iqtisadi cəhətdən məqsədəuyğun və elmi əsaslandırılmış olacaqdır. Bu o deməkdir ki, filizləri fabriklərə və metallurgiya müəssisələrinə nəql etməyə başlaya bilərsiniz, burada təcrübəli mütəxəssislər onu yüksək keyfiyyətli polad və ya dəmir halına gətirəcəklər.

Addım 3

Bir qayda olaraq, nəqliyyat məsafəsi azdırsa, dəmir yolu və ya yük maşını ilə həyata keçirilir. Cövhər emalından gələn poladı diqqətlə yoxlayın. Keyfiyyət Avropa standartlarına cavab vermirsə, istehsal prosesində bir şey dəyişdirmək lazımdır. Əks təqdirdə, bu, Rus poladının bazar cəlbediciliyinə böyük təsir göstərəcək və çətin ki, kimsə onu almaq istəsin. Rusiyada filiz mədəni, məsələn, quyu hibrid mədənçiliyinin istifadə olunduğu Belgorod bölgəsində aktiv şəkildə həyata keçirilir. Bu mədən üsulu, filizin güclü bir su təzyiqi ilə yer üzünə itələməsindən ibarətdir. Bu, əkinçilik üçün əhəmiyyətli sahələri azad edir.