Kitab evini necə açmaq olar

“Modern.az” saytının redaktoru, tərcüməçi Əziz Rzazadə deyir ki, mütaliəni uşaq vaxtı başlamaq lazımdır. Ona görə də, redaktorun siyahısı “Azərbaycan nağılları” ilə başlayır:

Ukrayna

Kafka haqlıdır, amma iş orasındadır ki, hər kitab oxucunu sarsıtmır, yenə elə Kafkanın dili ilə desək, oxucunun “içindəki donmuş dənizə balta kimi enmir”. Seçmək lazımdır. Hər oxucunun da özünün seçdiyi, onu sarsıdan və “bu əsəri gərək hamı oxusun” dediyi kitablar olur.

Biz də bu günün Dünya Kitab Günü olmağından istifadə edib, redaktorlar arasında sorğu keçirdik. Soruşduq ki, sizcə hamının oxumalı olduğu 10 kitab hansıdır?

APA holdinqin rəhbəri Vüsalə Mahirqızı məsləhət bildiyi 10 kitabı belə sıraladı:

1. Ernest Hemenquey- “Qoca və dəniz”
2. Cek London- “Həyat eşqi”
3. Teodor Drayzer- “Dahi”
4. Umberto Eko- “Gülün adı”
5. Murad Adji – “Qıpçaq çölünün yovşanı”
6. Elif Şafak -“Aşk”
7. Avesta
8. Ceyms Oldirç- ” Diplomat”
9. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanı
10. Qurban Səid -“Əli və Nino”

Xanım redaktor əlavə etdi ki, dini ədəbiyyatı da oxumaq lazımdır: “Məncə, “İncil”, “Tövrat”, “Qurani Kərim”i din və fəlsəfə haqqında fikir yürütmək istəyənlər mütləq oxumalıdılar”.

“Hafta.az” saytının redaktoru Səbinə Əvəzqızı deyir ki, oxuyarkən ən çox stress keçirdiyi kitab Corc Oruellin “1984” romanıdır. Onun məsləhət gördüyü onluq isə belədir:

1. Qabriel Qarsia Markes – “Yüz ilin tənhalığı”
2. Lev Tolstoy -“Anna Karenina”
3. Corc Oruell -“1984”
4. İohan Volfqanq Höte- “Gənc Verterin iztirabları”
5. Ceyms Coys – “Ulysess”
6. Viktor Hüqo -“Səfillər”
7. Lev Tolstoy- “Baldan sonra”
8. F.M. Dostoyevski -“İdiot”
9. Nizami Gəncəvi -“Xəmsə”
10. Füzuli- “Leyli və Məcnun”

“Qafqazinfo.az” saytının redaktoru Günel Əbilova daha çox dostlarının məsləhət gördüyü kitabları oxuduğunu deyir: “Oxuduğum, təsirləndiyim kitablar çoxdur. Mənim üçün o kitab dəyərlidir ki, sonuncu səhifəsinə çatanda məyus olursan və ondan ayrıldığına təəssüflənirsən. Ən əsası isə kitabı bağlayanda, “nəsə qazandım” deyirsənsə, deməli, alındı hər şey”.

1. Qavriil Nikolaeviç Troepolskiy -“Qaraqulaq, ağ Bim”
2. Elif Şafak – “İskender”
3. Xalid Hüseyni – “Çərpələng uçuran”
4. Xalid Hüseyni – “Min möhtəşəm günəş”
5. Etel Lilian Voyniç – “Ovod”
6. Bernhard Şlink – “Qiraətçi”
7. Viktor Hüqo – “Səfillər”
8. Paulo Koelyo – “On bir dəqiqə”
9. Nikolas Sparks – “Sevgili Con”
10. Orxan Kamal – “Yad qızı”

“Publika.az” saytının redaktoru Kənan Hacının da özünəməxsus 10-luğu var:

1. Homer – “İlliada” və “Odisseya”
2. “Kitabi – Dədə Qorqud” dastanı
3. Bokkaçio – “Dekameron”
4. Migel de Servantes – “Don Kixot”
5. Conatan Svift – “Qulliverin səyahəti”
6. Viktor Hüqo -“Səfillər”
7. F.M. Dostoyevski – “Cinayət və cəza”
8. Lev Tolstoy – “Dirilmə”
9. Mirzə Cəlil – “Danabaş kəndinin əhvalatları”
10. Milan Kundera – “Varlığın dözülməz yüngüllüyü”

“Virtualaz.org” saytının redaktoru Famil Cəfərli bu fikirdədir ki,

1. Quran
2. Karl Marks- “Kapital”
3. “Qabusnamə”
4. Çingiz Aytmatov -“Qiyamət”
5. Qabriel Qarsia Markes”-100 ilin tənhalığı”
6. Tarle. “İnqilablar tarixi”
7. “Dinlər tarixi”
8. “Ümumdünya tarixi”
(“Dinlər tarixi” və “Ümumdünya tarixi” adlı irihəcmli kitablar hər ikisi ruscadır və yazarlar kollektivinin qələminə məxsusdur. Məndən ötrü çox qiymətlidir – F.M.)
9. Heminquey- “Qoca və dəniz”
10. Məhəmmədhüseyn Şəhriyar- “Heydərbabaya salam”

“Gündəlik Teleqraf”qəzetinin redaktoru Dilqəm Əhmədin 10-luğunda birinci yeri “İncil” tutur:

1. İncil
2. Quran
3. Bhaqavat-Qita
4. Platon- “Dövlət”
5. Aristotel- “Politika”
6. Makiavelli- “Hökmdar”
7. Atatürk-“Nutuk”
8. Heredot- “Tarix”
9. Ömər Xəyyam-“Rübailər”
10. Mirzə Fətəli Axundov- “Kəmalüddövlə məktubları”

“Modern.az” saytının redaktoru, tərcüməçi Əziz Rzazadə deyir ki, mütaliəni uşaq vaxtı başlamaq lazımdır. Ona görə də, redaktorun siyahısı “Azərbaycan nağılları” ilə başlayır:

1. “Azərbaycan nağılları”
2. Robert Luis Stevenson- “Dəfinələr adası”
3. Mayn Rid- “Başsız atlı”
4. Jül Vern- “Klodius Bombarnak”
5. Onore de Balzak- “Şaqren dərisi”
6. Qoqol -“Viy”
7. Patrik Züskind- “Ətriyyatçı”
8. Qulamrza Saedi- “Bəyal əzadarları”
9. Xuan Rulfo-“Pedro Paramo”
10. “Kitabi Dədə Qorqud” dastanı

Ə.Rzazadə siyahısını bu fikirlə sonladırır: “Lap axırda da kitab rəfimi boşaldıb orada bircə nüsxə saxlayardım – Quran”.

“Qafqazinfo.az” saytının baş direktoru Elbrus Ərudun onluğunda isə birinci yeri əfqan əsilli yazıçı Xalid Hüseyninin “Çərpələng uçuran” romanı tutur:

1. Xalid Hüseyni- “Çərpələng uçuran”
2. F.M.Dostoyevski- “Cinayət və cəza”
3. Ana və oğul Vaxtinlər-“Muhammed”
4. Teodor Drayzer-“Dahi”
5. Əkrəm Əylislinin əsərləri
6. Nodar Dumbadzenin əsərləri
7. Cek London- “Martin İden”
8. Quran-i Kərim
9. Ramiz Rövşənin şeirləri
10. Nizami Gəncəvinin əsərləri

“Müstəqil İnformasiya Agentliyinin” rəhbəri Zaur Əhməd hesab edir ki, oxunması vacib olan kitablar çoxdur, amma bu, zövq məsələsidir:

1. Quran-i Kərim
2. İncil
3. Tövrat
4. Əkrəm Əylisli- “Gilənar çiçəyinə dediklərim”
5. Qustav le Bon- “Kütlə psixologiyası”
6. Çingiz Aytmatov- “Əsrə bərabər gün”
7. F.M.Dostoyevski- “Cinayət və cəza”
8. Viktor Hüqo- “Səfillər”
9. Qoqolun seçilmiş əsərləri
10. Lermontovun seçilmiş əsərləri

Redaktor vurğulayır ki, siyahını uzatmaq olsa klassik Azərbaycan poeziyası nümunələrini əlavə edə bilər.

“AzVision.az” saytının baş redaktoru Vüsal Məmmədovun hamıya oxumağı məsləhət gördüyü 10 kitab budur:

1. Viktor Hüqo “Səfillər”
2. F.M.Dostoyevski- “Cinayət və cəza”
3. Mixail Bulqakov- “Master və Marqarita”
4. Ziqmund Freyd- “Psixoanalizə giriş”
5. Ernest Heminquey- “Qoca və dəniz”
6. Antuan de Sent-Ekzüperi- “Balaca şahzadə”
7. Frans Kafka- “Çevrilmə”
8. Nassim Nikolas Taleb-“Qara sona”
9. Uilyam Arnts-“Biz, ümumiyyətlə, nə bilirik?”
10. Riçard Dokinz- “Allah illüziyası”

“Simsar.az” saytının redaktoru Elmar Hüseynov vurğulayır ki, belə kitabların siyahısını uzatmaq, 20-30 kitabın adını qeyd etmək olar. Hələlik isə onun 10-luğu belədir:

1. V.Hüqo- “Səfillər”
2. Onore de Balzak- “Qorio ata”
3. E. Voyniç- “Ovod”
4. Q.Markes- “Yüz ilin tənhalığı”
5. T.Drayzer- “Dahi”
6. C.London- “Martin İden”
7. F.Beqbeder- “Məhəbbət üç il yaşayır”
8. X.Hüseyn -“Çərpələng uçuran”
9. Dostoyevski- “Cinayət və Cəza”
10. Qoqol -“Ölü canlar”

Beləliklə, nəticələri ümumiləşdirəndə, redaktorların rəyinə əsasən, oxunmalı olan 10 kitabın siyahısı budur:

1. Viktor Hüqo- “Səfillər”
2. F.M.Dostoyevski- “Cinayət və cəza”
3. Quran-i Kərim
4. Qabriel Qarsia Markes-“Yüz ilin tənhalığı”
5. Xalid Hüseyn- “Çərpələng uçuran”
6. Kitabi Dədə-Qorqud dastanı
7. Teodor Drayzer- “Dahi”
8. Cek London -“Martin İden”
9. Etel Lilian Voyniç- “Ovod”
10. İncil

Fatimə Kərimli

Kitab evini necə açmaq olar

Kitablara həvəsli olsanız, öz kitab mağazanızı açmağı xəyal etmiş ola bilərsiniz. Ancaq bir kitab dükanında çalışmaq müvəffəq olmaq oxumağa həvəsdən daha çox şey alır. Kitab mağazası açmaq üçün iş əməliyyatları, menecment və pərakəndə sənayesi barədə bilik və anlayışa ehtiyacınız var. Kitab mağazaları sektoru, aşağı qazanc hədləri olan çətin bir sənayedir. Bununla birlikdə, iradə və öhdəliklə kitab dükanınız müvəffəq ola bilər.

Addım

4-cü üsul 1: Fokusun böyüdülməsi

1. Unikallığınızı müəyyənləşdirin. Ümumi kitab mağazaları bazarda geniş mövcuddur. Müəyyən bir janr və ya kitab növünə diqqəti yönəltmək kiçik bir müstəqil kitab mağazası kimi uğur qazanmağınıza kömək edəcəkdir. Ətrafınızdakı maraqlarınızı və cəmiyyətinizi nəzərə alın. Mağazanın unikallığı zövq aldığınız və yaxşı tanıdığınız bir ərazidə olmalıdır.
   • Məsələn, bəlkə də qadınların bərabərliyi mövzusunda həm bədii, həm də bədii kitablardan ibarət bir qadın kitab mağazası aça bilərsiniz.
   • Prikol və ya qrafik romanlarında ixtisaslaşmış bir kitab mağazası və ya uşaq kitabları üçün xüsusi bir kitab mağazası kimi müəyyən bir janr da təyin edə bilərsiniz.

• Kiçik bir şəhərdə yaşayırsınızsa, şəhər mərkəzində və ya meriya bölgəsində bir yer axtarın. Məhkəmə və ya hökumət idarələri də tez-tez piyada yürüşü edilir, buna görə görüşləri gözləyən insanlar bir görünüşlə dayana bilər.

• Kitab mağazaları açmaq üçün lazım olan vəsaiti toplamaq üçün bu biznes planını bir banka və ya digər investora nümayiş etdirməlisiniz.
• Əvvəllər bir iş planlaşdırmamısınızsa, narahat olmayın! İnternetdə istifadə edilə bilən müxtəlif istinadlar var. Sizə kömək edə biləcək internetdə müxtəlif pulsuz mənbələr tapmaq üçün Google axtarış motorundan istifadə edə və “iş planlaşdırması” sözünü daxil edə bilərsiniz.
• Həm onlayn, həm də yaxın bir şəhərcikdə, biznes əməliyyatları dərslərini keçirə bilərsiniz.

• Məsələn, Facebook-da bir iş səhifəsinə başlaya və bütün dostlarınızı düyməni vurmağa dəvət edə bilərsiniz “kimiOrada (bəyənmə əlaməti) başqalarına paylaşın. Mağazanın planlaşdırılması və açılması ilə bağlı xəbərləri bölüşmək üçün bu səhifədən istifadə edin.
• Bir sayt yaratmaq üçün bir veb geliştiricidən istifadə etməyinizə ehtiyac yoxdur. Baxmaq asandır sadə saytlar yaratmaq üçün Wix kimi sadə bir proqramdan istifadə edin. Mağaza elanları, xüsusi tədbirlər və siyasətləri göstərmək üçün səhifələr əlavə edin.

• Kitab mağazasının gəlirli olmasına təxminən 4-6 ay vaxt lazımdır. Bu müddət ərzində əmlak üçün icarə haqqını ödəyə biləcəyinizə əmin olun.
• Mövcud bir işdə bir neçə rəf qoyaraq kiçik başlaya bilərsiniz. Bir yük maşını və ya mikroavtobus da ala və ya icarəyə götürə, müvəqqəti olaraq səyyar bir kitab mağazası işlədə bilərsiniz.

4-cü üsul 2: Biznes qurmaq

• Adətən müəyyən bir iş quruluşunu seçməsəniz, dərhal yeganə sahibi hesab ediləcəksiniz. Bu tip quruluşun ən böyük təhlükəsi biznes maliyyəsinin şəxsi maliyyədən ayrılmaz olmasıdır və bütün iş borcunuz sizə borclu olacaqdır.
• Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətin (PT) iş forması bəzi rəsmiyyətlərə malikdir, lakin sizi şəxsi məsuliyyətdən qoruyacaqdır. PT yaratmaq üçün ortaq ehtiyacınız yoxdur. Bəzi qanuni tələblər və ödənişlər yerinə yetirilməli olsa da, məbləğlər minimumdur.
• Bir şirkət ən yaxşı müdafiəni təmin edəcək, ancaq əldə etmək olduqca çətindir. Sənəd vermək üçün mütəmadi hesabatlarınız olacaq və direktorlar şurası yaratmaq üçün bir neçə iş ortağına ehtiyacınız olacaq.

• Seçdiyiniz iş quruluşundan asılı olaraq, hökumət sizdən bir şirkət adını qeyd etməyinizi tələb edə bilər.
• Beyin fırtınası (beyin fırtınası) yaxşı bir ad almaq və verilənlər bazasını yoxlamaq (verilənlər bazasıdigər müəssisə adları və markaları, başqası tərəfindən alınmadığından əmin olmaq. Sizə kömək etmək üçün kiçik bir iş məsləhətçisi və ya vəkilin xidmətlərindən istifadə edə bilərsiniz.

• Məsələn, ABŞ-da yaşayırsınızsa əldə edə bilərsiniz işəgötürənin şəxsiyyət nömrəsi (EIN) IRS veb saytından tez və asanlıqla. Həm də özünüz və işiniz haqqında əsas məlumatlar verməlisiniz. İndoneziyada bu nömrə NPPKP-dir (Vergi tutulan Sahibkarın Təsdiq Nömrəsi).

• Bir kafe kitab mağazasına daxil etməyi planlaşdırırsınızsa, yerin sağlamlığı və sanitariya müayinəsinə ehtiyacınız olacaq. Bir musiqi səhnəsi və ya digər bir tədbirə ev sahibliyi etmək istəyirsinizsə əlavə icazə tələb oluna bilər.
• Alınması lazım olan icazələr və lisenziyalar üçün İndoneziya Ticarət və Sənaye Palatasının (KADIN) və ya Beynəlxalq Ticarət Palatasının (KDI) ofisini yoxlayın.

• Uğurlu kiçik bir sahibkar kimi bir məlumatınız yoxdursa, bank kimi ənənəvi mənbələrdən maliyyə almaq çətin ola bilər.
• Kredit kartları və şəxsi kreditlərdən istifadə edə bilərsiniz, ancaq işinizin çox borc ilə başlamamasından ehtiyatlı olun.
• Crowdfunding (camaat fondu) Indiegogo və ya Kickstarter kimi saytlarda yalnız vəsait toplamağa kömək etmir, həm də cəmiyyət daxilində dəstək qurur. Mağazanızı açmaq üçün az miqdarda pul qoyan kimsə, çox güman ki, orada alış-veriş edəcəkdir.

• Məsələn, ABŞ-da kitab dükanınız açılmazdan əvvəl Amerika Kitab Satıcıları Birliyinə (ABA) daimi üzv kimi üzv ola bilərsiniz. ABA-da bir kitab mağazasının açılması haqqında məlumat olan bir rəqəmsal dəst var.

4-ün 3 üsulu: Mağazanın qurulması

1. Mebel və avadanlıqlar alın. Kitab satmaq istəyirsinizsə, onları göstərmək üçün bir yeriniz var. Bu o deməkdir ki, artıq rəflərdə yer tapa bilməsəniz, çox sayda kitab rəfinə ehtiyacınız olacaq.
   • Büdcə varsa, rəflər və qurğular qurmaq üçün bir dülgər və ya peşəkar sənətkar işə götürməyi düşünün. Potensial müştərilər yerli mütəxəssisləri işə götürmək səylərinizi yüksək qiymətləndirəcək və avadanlıqlarınızın keyfiyyəti ardıcıl olacaqdır.
   • Mağaza tərzi və görmə qabiliyyətini yaratmaq üçün peşəkar bir dizayner işə götürə bilərsiniz. Büdcədə olsa belə, dükanınız müştərilərin ziyarət edə biləcəyi və rahat bir yer olmalıdır.
2. Satış nöqtəsi və inventar idarəetmə sistemi qurun. Əslində kitab mağazası pərakəndə ticarətdir. Əl ilə hesablama ehtiyatlarını və köhnə kassa aparatlarını geridə qoyun. Əsaslı sistem bulud Planşet vasitəsilə işləyən tək (bulud) ən səmərəli seçim ola bilər.
   • Digər biznes sahibləri ilə, xüsusən kitab satıcıları ilə söhbət edin və hansı sistemlərdən istifadə etdiyini öyrənin. Sistem haqqında nəyi bəyəndiyini və nəyi bəyənmədiyini və tövsiyə etdiklərini soruşun.
3. İşçiləri işə götürün. Super kiçik bir kitab mağazası qursanız, hamısını özünüz etmək mümkün deyil. Oxumağı sevən və kitablara və ədəbiyyata ehtirası olan part-time işçidən başlayın.
   • Pərakəndə satış təcrübəsi olan və yaxşı xidmət göstərəcək insanları tapın. Bilikli və vicdanlı işçilər dükanınızı ayıracaq və müştərilər gətirməyə davam edəcəklər.
4. Kitab sifariş edin. İlkin inventarınızı necə qurmağınız seçdiyiniz unikallıq səviyyəsindən asılı olacaq. Doğrudan naşirlə əlaqə saxlaya bilərsiniz və ya böyük bir satıcı ilə müqavilə bağlaya bilərsiniz.
   • Ümumiyyətlə ilkin inventar üçün əvvəlcədən ödəməlisiniz. Satış nöqtəsini hələ təxmin edə bilmədiyiniz üçün hələ çox sayda səhm almaq yaxşı deyil.
5. Bir sıra əlavə məhsullara fikir verin. Kitabların aşağı qazanc hədləri var, lakin müstəqil kitab mağazalarına gələn müştərilər ümumiyyətlə təklif vermirlər. Müştərilər üçün təcrübə təqdim edin və təcrübəni artırmaq üçün digər məhsullar təklif edin.
   • Məsələn, bəlkə kiçik bir kafe daxil edə bilərsiniz. Yemək və içki adətən yüksək qazanc həddinə malikdir və mağazanı qorumağa kömək edəcəkdir.
   • Markalı stəkanlar, köynəklər və gödəkçələr satmaq, dükanınıza tanıtım edərkən pul qazanmağa da kömək edə bilər.

4 metodu 4: Yerli oxucuları cəlb edin

1. Böyük bir açılış mərasimi keçirin (möhtəşəm açılış). Güclü açılışlar kitab dükanınız üçün müsbət media yayımının əla bir yoludur. Həvəsli tərəfdarları stimullaşdırmaq üçün pulsuz yemək və içki, müsabiqələr və hədiyyələr hazırlayın.
   • Açılış mərasimini D günündən 2-3 ay əvvəl planlaşdırmağa başlayın ki, hər şey qaydasındadır.
   • Yerli qəzetlər və televiziya xəbərləri üçün dəvətnamələr göndərin. Bölgənizdəki kitab blogerlərinə də dəvətnamələr göndərə bilərsiniz.
   • Bölgənizdə bir çox tanınmış yazıçı varsa, onları möhtəşəm bir açılışa dəvət et və ya kitab avtoqraf tədbirinə dəvət olun.
2. Yerli sənətkarlar və sənətkarlarla əlaqə qurun. Bir kitab mağazasında boş bir divarınız varsa, yerli bir sənətçi ilə əlaqə qurun və sənətini nümayiş etdirmək üçün bir yer kirayələyin. Mağazada oynamağa yerli bir qrup dəvət edə bilərsiniz.
   • Hadisə açıq mikrofon (komediya həvəskarları üçün) və yazıçı gecəsi (ədəbiyyat həvəskarları üçün) dükanınız üçün dəstəkləyən bir cəmiyyət yaratmaq üçün də əladır.
3. Yerli tədbirlərə sponsorluq edin. Yeni oxucuları dəvət etmək və kitab mağazasını ətraf mühitin fəal hissəsi etmək üçün digər kiçik müəssisələr və ya yerli kitabxanalarla işləyin.
   • Məktəblər əməkdaşlıq üçün digər imkanlar təklif edir. Məsələn, yerli bir məktəblə işləyərək mağazanızda kitab alan valideynlərə məktəb tətili ev tapşırıqları layihəsini başa çatdırmaq üçün endirim verə bilərsiniz.
   • Verin Hədiyyə Kartı (hədiyyə kartı) bir xeyriyyə tədbirində bir təşviq olaraq.
4. Sosial mediada aktiv olun. Sosial media səhifələrindəki bütün şərhlərə sürətli bir reaksiya verin və ən son kitabları və qarşıdan gələn hadisələri oxucularla bölüşmək üçün bu platformadan istifadə edin.
   • Əsas saytı yeniləyin. Bir hadisə olduğunuzda və ya bir yazıçıya ev sahibliyi etdiyiniz zaman çox sayda foto çəkin və veb saytlarda və sosial mediada yerləşdirin.
   • Daimi müştəriləri kitab saytlarında nümayiş etdirmək üçün rəy və tövsiyələrini verməyə təşviq edin.
5. Camaata geri verin. Xeyriyyəçiliklər və kitab paylamaları yerli camaata yaxşı təsir bağışlaya bilər və nisbətən tez əlaqələr qurmağa kömək edə bilər. Ətraf mühitə və ətrafındakı insanlara qayğı göstərsəniz, insanlar bir mağazanı tənqid etməkdən çəkinəcəklər.
   • Məsələn, aztəminatlı uşaqlara hər bir alış üçün müəyyən bir miqdarda kitab hədiyyə etmək üçün bir təşviq edə bilərsiniz.
   • Xeyriyyə və qeyri-kommersiya təşkilatlarında könüllü olmaq üçün işçilərə imkanlar və dəstək verin. Bunu hətta dükanın özünəməxsusluğu ilə əlaqələndirə bilərsiniz. Bir qadın kitab mağazası açarsanız, qadın təşkilatları ilə birlikdə bir xeyriyyə tədbiri təşkil edin.

Bilikli bloq

Son zamanlarda oxu zamanı kitabı sürətli oxumaq üçün bir çox metodlar təkliflərə rast gəlirik. Məqsəd isə eynidir – məhdud zaman çərçivəsində daha çox kitab oxumaq.

İnsan ömrü indiyə qədər yazılan kitabların 1000-də 1-ni belə oxuyub bitirmək imkanında deyil, ona görə də kitab oxuyan insanlar çalışır mümkün qədər çox kitab seçib oxusunlar. Və yaxud məşğul bir insan oxumağa tutaq ki günə 1 saat ayıra bilir və istəyir ki ayırdığı bu zaman ilə aya 2 kitab yox, 4-5 kitab oxuya bilsin. Sürətli oxu da bu deyilənlər üçün lazımdır. Təbii ki, o şərtlə sürətli oxumaq ki, oxu prosesindən alınan informasiya, zövq azalmasın. Sadəcə zaman sərfiyyatı azalsın.

Məsələn bir metod adı çəkək, hansında ki sürətli oxumaq əla alınsa da, öyrəşmək, informasiya qəbulu çətin olur. Metodun adı Spritz metodudur, hansı ki, müəllifləri iddia edir ki, oxu zamanı əsas vaxt sözlər arasındakı boşluğa və yeni sətrə keçidə sərf edilir, göz bir sözdən digər sözə keçərkən o boşluqlarda ləngiyir.

Metod müəllifləri iddia edir ki, sözlərin bir birini eyni yerdə əvəz etməsi ilə kitabı dəfələrlə qısa müddətə oxumaq olar. Yəni bir sətirdə hər bir söz bir-birini növbəylə əvəz etməklə. Şəxsən mən bu metodu sınadım, oxu sürətində bir dəfəyə 2 dəfəyə yaxın(+100%) artım müşahidə etdim, amma oxu prosesinə öyrəşmək mümkün olmadı, üstəlik göz də daha çox yorulurdu. Bəlkə də bu metod üçün ideal app-proqram həlli hələ ki düzəlməyib deyə belədir, gələcək göstərər bu metodun nə dərəcədə praktiki olmasını.

İndi isə gəlin ənənəvi oxu qaydamızı saxlayaraq necə sürətli oxuya bilərik, onunla maraqlananq. Hazırki oxu prosesində bizə daha sürətlə oxumağa nə mane olur? Ən əsas maneənın adı – tələffüzdür. Belə ki, mütləq əksəriyyət kitab oxuyarkən sözləri fikrində tələffüz edir. Hətta dilini azacıq tərpədərək oxuyanlar da kifayət qədərdir.

Gəlin real statistikaya baxaq, durum belədir: Bir insan bir dəqiqədə təxminən 160-170 söz tələffüz edə bilir. Oxumağa gəldikdə insan gözü bir dəqiqədə təxminən 600 sözü oxumaq imkanına malikdir. Fərq az qala 4 dəfəyə yaxındır. Deməli əlimizdə böyük imkan var ki, xətaları, maneələri aradan qaldıraraq bir kitab oxumağa sərf etdiyimiz zamanda 2-4 kitab oxuyaq.

Bəs necə? İlk baxışdan çox sadə, kitab oxuyarkən tələffüz etməkdən imtina etməklə. Amma bu deyildiyi kimi asan və bir dəfəyə reallaşacaq bir şeydirmi? Əsla yox, ciddi praktika lazımdır. Nədən başlamalı? Aşağıda yazacağıq.

Təbii ki, yuxarıda da deyildiyi kimi, birdən birə bu qədər irəliləyiş əldə etmək olmaz, zaman və ciddi məşq lazımdır. Oxuyarkən insan birdən birə “bundan sonra tələffüz etmədən oxuyacam” deyib buna nail ola bilməz.

Başlamaq üçün asan bir metod təklif edilir: “Bir neçə gün ərzində kitab oxuyarkən saqqız çeynəmək”. Belə ki, dayanmadan saqqız çeynəmək insana imkan vermir ki, sözü fikrində də olsa tələffüz eləsin. Saqqız çeynəməyə ara vermədən bir neçə gün kitab oxumaqla tələffüz vərdişini tərgitmək mümkündür, daha sonra isə artıq saqqız olmadan da rahat və sürətli oxumaq olar. Deyilənə görə təxminən 2 həftəlik belə məşq sürətli və tələffüzsüz oxuma vərdişini insana birdəfəlik qazandırmış olur.

Sonda maraq üçün şəxsi sınağın nəticələrini paylaşıram.

Frans Kafka – Qəsr romanı üzərində oxu.

1-ci sınaq, giriş fəsil, 2 dəqiqə.

ənənəvi qaydada oxumaq – 2992 hərf.

saqqız istifadə etməklə tələffüzü dayandırmaqla oxumaq – 3882 hərf (+33% irəliləyiş)

2-ci sınaq, 2-ci fəsil, 2 dəqiqə.

ənənəvi qaydada oxumaq – 3252 hərf.

saqqız istifadə etməklə tələffüzü dayandırmaqla oxumaq – 4359 hərf (+30% irəliləyiş)

İlk cəhddəcə 30-33%-lik irəliləyiş ciddi nəticədir. Bir neçə məşq ilə sürət artımını 2-3 dəfəyə çıxarmaq mümkün olacağına əmin ola bilərsiniz.

Oxu fəaliyyətinizdə hamımıza uğurlar.