Orqan Nəqli Açıklaması

Sual: “Böyrək nəqli ediləndə, böyrəyi alınanın xüsusiyyətləri böyrək nəql edilənə keçər, məsələn böyrək sahibi xəsisdirsə o adam xəsis olar, dinsizdirsə dinsiz olar” deyilir. Belə bir şey var?

Orqan hədiyyəsi və nəqli

Sual: İnsanların orqanlarını, qanını satmaq və ya istifadə etmək haramdır. Üstəlik, “Haramda şəfa yoxdur” hədisi ilə haramla müalicə də caiz olmadığına görə, orqan nəqli necə caiz olar? Bir də Müsəlman birinin orqanı kafirə köçürülsə, axirətdə o orqan necə cavab verəcəkdir?

CAVAB

İnsan orqanları mülk olmadığı üçün satıla bilməz, bağışlana bilməz, lakin, zərurət halında istifadə edilməsi üçün icazə verilər. İcazə veriləndə, orqanı pulla və ya pulsuz almaq, zərurət halında istifadə etmək caiz olar.

Müsəlman mütəxəssis həkim bir xəstə üçün, “Orqan nəqlindən başqa çarə yoxdur” deyərsə, ölü və ya diridən orqan nəqli caiz olar. Din ayrılığına baxılmaz. (Əl-Hədyül-İslami)

Cahil biri, “Orqan nəqli haramdır. Yaşayan kimsə əməliyyat ediləndə də əziyyət çəkər. Əziyyət isə haramdır. Bu halda əməliyyat haramdır. Peyğəmbər, “Ölünün sümüyünü qırmaq, onu diri ikən qırmaq kimidir” buyurduğu üçün ölünün qarnını kəsmək, dirinin qarnını kəsmək kimi haramdır. Əməliyyat edilənə və orqanı alınan ölüyə belə əziyyət ediləndə də, “Müsəlmana əziyyət edən, mənə əziyyət etmiş olar. Mənə əziyyət edən də Allaha əza etmiş olar” hədisinə görə Allaha əziyyət edilmiş olar” deyir. Halbuki dinimiz, “Bir orqanı xilas etmək, həyatı xilas etmək kimi zəruridir” buyurur.

Zərurət olanda bir çox qadağalar mübah olar. Ölünün də, dirinin də bir yerini kəsmək haramdır, ona əziyyətdir, lakin zərurət olanda, bu haramlıq qalxar. Çünki dinimizdə, “Zərurətlər, qadağan olan şeyləri mübah edər” qaydası vardır. (Məcəllə)

İnsanın parçalarını, məsələn saçını, böyrəyini, südünü zərurətsiz istifadə etmək haramdır, ancaq zərurət olanda, bu parçalardan istifadə etmək, yəni orqan nəqli caiz olar. (İ.Əxlaqı)

Uşağın yaşayacağı ümid edildiyi zaman, uşağı anasının qarnından çıxarmaq üçün, ölmüş olan anasının qarnını yarıb əməliyyatla çıxarmaq caizdir. İmamı Əzəm həzrətləri ölmüş bir qadının qarnının yarılıb uşağın çıxarılmasını əmr etmiş, qurtarılan uşaq uzun illər yaşamışdır. (Əşbah s.123) “Ölüyə əziyyət olar deyə, ananın qarnı yarılmaqdan imtina edilməmişdir. Cahillər, İmamı Əzəm həzrətlərinə, ölüyə əziyyət etdi deyə çox hirslənsə də, o ana balam xilas oldu deyə nə qədər çox sevinmişdir.”

İmamı Əzəm həzrətlərinin bu tətbiqi, əməliyyat edərək xəstənin və ya ölünün bir yerini kəsmənin, yəni ölünün qarnının yarılıb böyrək və ya başqa bir orqanının alınmasının, yəni orqan nəqlinin caiz olduğunu göstərir.

Ölünün bir orqanını kəsmək də ona əziyyətdir. Ancaq kəsilən orqan, bir Müsəlmana veriləcəksə ölü bundan zövq alar. Bir kimsə, birinə yaxşılıq etmək üçün çox yorulsa, yorulmasından şikayət etməz, əksinə “Xidmət etdim, yaxşılıq etdim” deyə zövq alar. Pulunu itirən kimsə, kədərlənər, ancaq pulunu istəyərək bir möhtaca verən isə buna sevinər. Ona görə də bunlar kimi, qurbanlıq qoyun da bir Müsəlmana faydam oldu deyə sevinər. O acı, ona zövq verər. Halbuki heyvana da əziyyət etmək haramdır. Həm də insana əziyyət etməkdən daha böyük günahdır. Deməli, dinimizə uyğun hərəkət ediləndə, əziyyət edilmiş olmaz, əksinə faydalı iş görülmüş olur.

“Müsəlman birinin orqanı kafirə köçürülsə, axirətdə o orqan necə cavab verəcək? Müsəlmanın orqanı Cəhənnəmdə necə yanar?” deyilir. Haşa Allahu təala aciz deyildir.

Hər insan, eyni boy və şəkildə, ancaq başqa zərrələrdən yaradılmış bir bədən ilə məzardan qalxacaqdır. Əvvəlki bədən çürüyüb torpaq olacaqdır. (Kimyəyi-Səadət)

Cavab verəcək olan çürümüş orqan deyil, başqa orqandır. Nəql edilən orqan belə olsa, “Mən Müsəlmanda ikən bu yaxşılıqları edirdim, kafirə taxılanda bu pislikləri etdim” diyə bilməz? Allahu təalanın hesab görməsində heç acizlik, səhvlik olar? Orqanların danışacaqları Qurani-Kərimdə bildirilmişdir. (Nur -24, Yasin-65)

Bir insan yanmaqla yox olmaz. Yalnız alətləri əlindən alınmış olar. Axirətdə ona verilən yeni alətlərlə Mömindirsə Cənnətə, kafirdirsə Cəhənnəmə gedər.

Ruh, özünə verilən bədən sayəsində, ya nemətə qovuşar və ya əzaba məruz qalar. Ruhun mahiyyətini bilməyən və ya Allahu təalanın qüdrətindən şübhə edən kimsə, insanın yanınca yox olduğunu, qəbir sualı və qəbir əzabının olmadığını zənn edər. Halbuki, hədisi-şərifdə, “Qəbir əzabı haqdır” buyuruldu. (Buxari)

Zərurət olanda haram bir şey dərman olaraq istifadə edilir və şəfa hasil ola bilir. Zərurət olanda haram mübah hala gəlir. Mübahdan şəfa hasil olur. Haram olaraq deyil, mübah hala gəldiyi üçün şəfa hasil olur. Haram olan şərab sirkə olunca istifadə edilməsi mübah olar. Böyrəyi olmayana, birinin böyrəyi nəql edilincə şəfa hasil olur, böyrək işləyər. Bu iş mübah olmasaydı, “Haramda şəfa yoxdur” hədisi-şərifi, haşa səhv olardı. Bu işdə şəfa görüldüyünə görə haram mübah hala gəlmiş olur. Bu incəliyi anlamayan kəslər haramda şəfa olmaz deyərək orqan və qan nəqlinə haram deməklə cahillik edirlər. İbni Abidin həzrətləri buyurur ki:

Nihayə, Haniyyə və Təzhib kitablarında, “Müsəlman mütəxəssis həkim şəfa verəcəyini və başqa dərman olmadığını söyləyəndə, xəstənin sidik, qan içməsi, leş yeməsi caiz olar. Şərab da belədir deyildi. Ölümdən xilas olmaq məqsədiylə olanda söz birliyi ilə halal olar” yazılıdır. Fəth-ul-qədir kitabında, “Müsəlman mütəxəssis həkim, qadın südünün mütləq yaxşı gələcəyini və başqa dərmanın olmadığını söyləyərsə, xəstənin qadın südü içməsi və satın alması caiz olar” yazılıdır. (Rədd-ül-muxtar c.5 s.249, c.4 s.215)

Açıqca görülür ki, içilməsi haram olan qadın südünün, qanın və ya sidiyin xəstəyə yaxşı təsir edəcəyi bilinirsə, içilməsi mübah olur və mübah olduğu üçün də, “Haramda şəfa yoxdur” hədisi-şərifinin əhatəsinə girmir. Qan içmək və ya qan alıb vermək haram olduğu halda, bu şərtlərdə mübah olur. Orqan nəqli də bunun kimi caiz olur.

Böyrək nəqli

Sual: “Böyrək nəqli ediləndə, böyrəyi alınanın xüsusiyyətləri böyrək nəql edilənə keçər, məsələn böyrək sahibi xəsisdirsə o adam xəsis olar, dinsizdirsə dinsiz olar” deyilir. Belə bir şey var?

CAVAB

Bu qətiyyən doğru deyildir. İnsan, ruh deməkdir. Eşidən və qənaət sahibi olan, ruhdur. Çalışmaqla bədən yorulsa da, ruh yorulmaz. Ruhda azalma çoxalma olmaz. Məsələn, qolu kəsilənin ruhundan kəsilmə olmaz. Başqasının ürəyi ilə yaşayan kimsənin ruhunda dəyişiklik olmadığı üçün, əxlaqsız kimsənin ürəyinin, bu adama heç təsiri olmaz. Qəlb ilə ürək eyni şey deyildir. Ürək deyilən ət parçası, heyvanda da olar. İnsana məxsus olan qəlbə könül deyilir. Könül görünməz, lakin təsirləriylə aydın olar. Qəlb elektrik cərəyanı, ürək də lampa kimidir. Lampadakı elektriki lampa işıq verdiyi vaxt anlayırıq. Elektrik kimi qəlb də maddə deyildir, bir yeri əhatə etməz. Ürəkdə əsəri görüldüyü üçün, qəlbin yeri ürəkdir deyilir. Ürək dəyişdirmək, sanki lampa dəyişdirməyə bənzəyər. Lampanın dəyişməsiylə şəhər cərəyanında azalıb çoxalma olmadığı kimi, ürəyin dəyişməsiylə qəlb qüvvətinin təsiri dəyişməz. Yəni köçürülən ürək daha yaxşı işləyər. Məsələn qırılmış və ya 40 vatlıq bir lampanı çıxarıb yerinə 100 vatlıq bir lampa taxılarsa verdiyi işıq çoxalar, ancaq şəhər cərəyanında bir dəyişiklik olmaz. Yanmaqda olan lampa çıxarıldıqda, yəni cərəyanla olan əlaqəsi kəsiləndə, cərəyanın bir miqdarı kəsilmiş olmaz. Başqa bir lampa taxılarsa onun da işıq saçmasına səbəb olar. Yaxşı insanın ürəyi fasiq və ya kafirə köçürülərsə o kimsənin qəlbi yenə həmişə günah işləmək istəyər, pis düşünər. Tərsinə, fasiqin ürəyi yaxşı kimsəyə köçürülərsə, o kimsənin qəlbi yenə günah işləmək istəməz, həmişə yaxşı düşünər. Ürəyin mənəvi bir funksiyası yoxdur. Öldükdən sonra çürüyüb gedər. Yansa da fərq etməz, çünki insan ruh deməkdir. Bədən dəyişər, ruh dəyişməz.

İnsan, ruhu sayəsində yaşayar. Ağılı, düşüncəsi, ruhu sayəsində vardır. Bədənin orqanları, dülgərin alətləri kimidir. İnsan ölüncə, alətləri çalışmadığı üçün, ruh bu alətlər ilə iş görə bilməz; ancaq ruh ölü olmadığı üçün insanları tanıyar. Hətta ölmüş övliyanın ruhları insanlara kömək edər. Bu köməyi bədənindəki alətlərlə deyildir. Allahu təala ruhlara alətsiz də iş görmək xüsusiyyətini vermişdir. Vəfat edən Xıdır əleyhissalamın ruhu çox kimsəyə müxtəlif köməklər etməkdədir.

Bir möminə bir kafirin bütün orqanları köçürülsə, o insanın ağılında, düşüncəsində dəyişiklik olmaz. Dülgərin köhnə alətləri yerinə, yeni alətləri gəlmiş deməkdir. Alət dəyişməklə, dülgərdəki bilgi, qabiliyyət dəyişməz. Kəsməyən bir mişar yerinə, yaxşı kəsən bir mişar gələrsə, daha asan iş görər. Görməyən gözün yerinə möhkəm göz taxılarsa görər. Qanı, qəlbi, beyni də dəyişsə, yenə düşüncəyə təsir etməz. Sağlam orqan taxılmışsa, daha asan iş görər. İş gördürən ruhdur. Bir insan ölməklə və ya yanmaqla ruh yox olmaz. Sadəcə alətləri (bədəni) əlindən alınmış olar. Axirətdə ona yeni alətlər, yəni yeni bir bədən yaradılır.

Zərurət varsa

Sual: Zərurət olanda, böyrək nəqli caizdir?

CAVAB

Bəli. Həmçinin, əməliyyatlar müvəffəqiyyətli olduğu üçün caizdir.

Ürək nəqli

Sual: Müğənni bir qadın bütün orqanlarını bağışlayır, lakin ürəyini bağışlamır. Səbəb olaraq da, “Allah, bütün orqanları sənin əmrinə verdim, istədiyin kimi istifadə et, ancaq ürək mənə aid dediyi üçün ürəyimi bağışlamıram” dedi. Belə bir şey var?

CAVAB

Xalq arasındakı bu sözün əsli yoxdur. Orqan nəqli baxımından ürək ilə böyrəyin fərqi yoxdur. Bütün orqanlarımız Allahu təalanın bir əmanətidir. Heç birini günah işləməkdə istifadə etməməlidir! Günahda istifadə etmək əmanətə xəyanət olar.

Qan satıb almaq

Sual: Qan satmaq günah olduğu kimi, ehtiyac halında qan satın almaq da günahdır?

CAVAB

Qan və insanın bütün orqanları dinən mal olmadığı üçün alınıb satılmaz. Ehtiyac olarsa, istifadə edilmək üçün qan verilə bilər. Qan və orqan satana günah olsa da zərurət varsa alana günah olmaz.

Orqan nəqli edərkən

Sual: İnternetdə oxudum. Ölmüş zənn edilən birinin böyrəyini alıb başqa birinə köçürmüşlər. Öldü zənn edilən kimsənin, daha sonra nəfəs aldığı görülmüş. Bundan ötəri, “Ölüdən orqan nəqli etmək caiz deyil” deyirlər. Bu xüsus, etibarlı bir səbəb ola bilər?

CAVAB

Xeyr, etibarlı deyildir. Belə səhvlər hər yerdə, hər zaman ola bilər. Həkim əməliyyat edərkən, əməliyyat bıçağını və ya qayçısını içəridə unuda bilər. Belə bir səhv oldu deyə, “Əməliyyat olmaq caiz olmaz” deyilir?

Kimisi də əməliyyat masasında ölər. “Əməliyyatda ölən olur” deyə əməliyyat olmağa günah deyilər? Səhvən xəstəyə çox narkoz verilərsə xəstə ölər. “Narkozla xəstə öldü” deyə narkoz vermək günah olar? Sürücünün biri yol qəzasında beş-on adamın ölümünə səbəb ola bilər. “Yol qəzasında insanlar ölür” deyə, sürücülük etmək günah olmaz. Çürük dişi çəkərkən, səhvən möhkəm diş çəkilə bilər. Belə hər mövzuda səhvlər ola bilər. Səhvlik harada olursa, ona mane olmaq lazımdır. Yoxsa əməliyyatın və ya orqan nəqlinin dinə zidd olduğunu söyləmək çox səhv olar.

Orqan bağışlamaq

Sual: Dinimizə görə, ölən birinin orqanlarının, başqa birinə nəqli üçün, yaxınlarının icazə verməsi lazımdır? İnsan sağlamlığında, “Mən öləndə orqanlarımı bağışladım” deyə bilər?

CAVAB

Dinimizdə, insanın heç bir orqanı mal deyildir. Alınıb satılmaz, bağışlanmaz. Nə özünün, nə də yaxınlarının satmağa, bağışlamağa səlahiyyəti yoxdur. Bir adam öləndə, həkim lüzum görərsə, ölüdən xəstəyə nəql edilə bilər, dinən heç kimdən icazə almaq lazım deyildir.

Qanuni bir məcburiyyət varsa, həyatdaykən, “Mən öldükdə orqanlarımın alınıb ehtiyacı olan bir xəstəyə verilməsinə icazə verirəm” deyə bir kağız yazıb qoya bilər. Elə bir kağız qoymasa da, ehtiyac olanda ölüdən orqan alına bilər.

Gözü haramdan çəkindirmək

Sual: Dənizdə, hamamda, sanatoriyada “Hamımız kişiyik və ya hamımız qadınıq” deyərək, kişi kişilərin yanında, qadın qadınların yanında çılpaq qalırlar. Bu günah deyildirmi?

Nur surəsinin “Ey Rəsulum, möminlərə söylə harama baxmasınlar və övrət yerlərini haramdan qorusunlar” məalındakı 31-ci ayətində bildirilən övrət yerləri haralardır?

CAVAB

Baxılması haram olan yerə övrət yeri deyilir. Hənəfi və Şafidə kişinin övrət yeri göbək ilə diz arasıdır. Maliki və Hənbəlidə isə yalnız sevəteyn, yəni sadəcə ön və arxa qismidir. Qadınların bir-birilərinə övrət yeri kişinin kişiyə övrət yeri kimidir. Müsəlman qadının qeyri müsəlman və fasiq qadınlar ilə, dinsiz əmi və dayının yanında örtünməsi üç məzhəbdə fərz, Hənbəli məzhəbində caizdir. Hənbəli məzhəbinin fərqli tərəfi belədir:

Kişinin kişiyə övrət yeri diz ilə göbək arası deyil, sadəcə sevəteyn, yəni iki qaba övrət məhəllidir. Qadının qadına övrət yeri digər məzhəblər kimi diz ilə göbək arasıdır. Ancaq digər məzhəblərdən fərqli olaraq, qeyri-müsəlman qadınlara da göbək ilə diz arası xaric digər yerlərini göstərməsi caizdir. Digər üç məzhəbdə caiz deyildir. Zərurət olanda Hənbəli məzhəbi təqlid edilərək bağlı qadın açıq qadınların yanında başını, qollarını aça bilər.

Övrət yerini açmaq və ya başqasının övrət yerinə baxmaq böyük günahdır. Hamama, sanatoriyaya, dənizə gedənin diz ilə göbək arasını və dizlərini də örtməsi fərzdir. Hədisi şəriflərdə buyuruldu ki:

“Kişinin göbək ilə dizi arası övrətdir.” [Əbu Davud]

“Yerlərin ən pisi hamamdır. Orada səslər yüksəlir, övrətlər açılır. Müalicə və ya kirdən təmizlənmək üçün girən örtülü girsin.” [Tabərani]

“Allahu təalaya və axirətə inanan hamama önlük ilə örtülü girsin!”[Nəsai]

“Kişi kişinin, qadın qadının övrət yerinə baxması halal olmaz.” [Müslim]

“Övrət yerini açana və başqasının övrət yerinə baxana Allah lənət etsin!”[Beyhəqı]

“Din qardaşının övrət yerinə qəsdən baxanın qırx gecəlik namazı qəbul olmaz.” [İ. Asakir]

Evdə kimsə yox ikən də çılpaq olmaq günahdır. Hədisi-şəriflərdə buyuruldu ki:

“Yalnız olarkən də övrət yerinizi açmayın! Zira yanınızdan heç ayrılmayanlar [hafaza mələkləri] vardır. Onlardan utanın və onlara hörmətli olun.” [Əşiatül-ləməat]

“Övrət yerlərinizi örtün! Yalnız ikən də Allahu təaladan həya edin!” [Tirmizi]

“Allahu təala həyanı və örtünməyi sevər. Elə isə yuyunarkən övrət yerinizi örtün.” [Əbu Davud]

“Gecə qüsul alarkən övrət yerini açmaqdan ehtiyat edin. Əgər ehtiyat etməyən çıxarsa onda dəlilik əlaməti görülərsə özündən başqasını günahlandırmasın.”[Hakim]

Örtülü də olsa qadına şəhvətlə baxmaq günahdır. Qadının kişiyə baxması da günahdır. Ümmi-Sələmə validəmiz buyurur: Rəsulullahın yanındaykən iki gözü də görməyən İbni Ümmi Məktum izn istəyib içəri girdi. Rəsulullah bizə “İçəri girin”buyurdu. “ O, kor deyilmi, bizi görməz” dedim. “O, sizi görmürsə siz onu görmürsünüzmü?” buyurdu. [Tirmizi, Əbu Davud]

Sual: Qadınlar öz aralarında olarkən təsəttürə və sətri övrətə diqqət etmirlər. Kimisi bunun günah olmadığını zənn edir. Bunlar günah deyilmi? Bir qadın başqa qadının harasına baxa bilməz?

CAVAB
İmam Rəbbani həzrətləri salehə bir xanıma yazdığı məktubda buyurur ki:

“Qəlb gözə tabedir. Gözlər haramdan qorunmazsa qəlbi qorumaq çətin olar. O halda imanı olanların haram işləməməsi lazımdır. Kişilərin homoseksual olması haram olduğu kimi, qadınların da olması haramdır. Qadının da hər hansı bir qadına şəhvət ilə toxunması və baxması haramdır. Hədisi-şəriflərdə buyuruldu ki:

“Qadının qadına yaxınlaşması [lizbiyanlıq, safizm] zinadır.” [ Tabərani]

“Kişinin kişiyə, qadının qadına yaxınlaşması zinadır.” [Beyhəqı]

“Axır zamanda eyni cinslər üç qismə ayrılar: Bir qismi danışmaq və baxmaq, digəri qucaqlaşmaqla kifayətlənər. Bir qismi də bu işi tək özü edər. Allah bunlara lənət etsin! Tövbə edənin tövbəsini Allahu təala qəbul edər.” [Deyləmi]

Qadın qadına şəhvət ilə baxa və toxuna bilməz. Ərindən başqasına, kişi və qadın kim olursa olsun yad adam üçün bəzənə bilməz. Hədisi-şərifdə buyuruldu ki:

“Bir qadın vurduğu ətri bildirmək üçün insanların yanından keçərsə, o da, baxan da [bir növ] zina işləmiş olar.” [Nəsai]

Kişi ilə qadın başqa cinsdən olduqları üçün bir yerdə olması nisbətən çətindir. Qadının qadına yaxınlaşması isə daha asandır. Bunun üçün qadının qadına baxması və toxunması, kişinin qadına və qadının kişiyə baxmasından daha pis ola bilər. Kişinin kişi üçün və qadının qadın üçün övrət yeri diz ilə göbək arasıdır. Bir qadın başqa bir qadının göbək ilə diz arasına baxa bilməz. Zərurətsiz baxarsa haram işləmiş olar. Qadının yad kişi üçün övrət yeri əl və üzündən başqa bütün bədənidir. Başqasının övrət yerinə ehtiyac yox ikən şəhvətsiz də baxmaq haramdır. Hədisi-şəriflərdə buyuruldu ki:

“Kişi kişinin, qadın qadının övrət yerinə baxa bilməz, halal deyildir.”[Abdurrəzzaq]

“Kişinin qadına, qadının da kişiyə [şəhvətlə] baxması haramdır.” [Tabərani]

Orqan Nəqli Açıklaması

Bir orqan nəqli, inanılmaz, həyat sürən nəticələrə sahib ola biləcək böyük bir əməliyyatdır: bir xəstə orqan bir donordan sağlam bir orqan ilə əvəz olunur. Orqan donoru bir canlı donor ola bilər, bəlkə də bir dost ya da ailə üzvü, ya da orqan bir ömürlü qəza ya da xəstəlikdən qaynaqlanan bir donor ola bilər.

Bir çox hallarda, ağır orqan çatmazlığı olan xəstələr orqan nəqli əməliyyatını nəzərdən keçirmələri lazım olan nöqtəyə çatır.

Bir orqan nəqli həyat qurtarma proseduru deyil, yeni bir orqan alma bir prosesdir və bu çətin ola bilər. Həkimin orqan çatmazlığının diaqnozunu qoyduqdan sonra bir orqan nəqli mərkəzi, sizə lazım olan transplantanın növünü yerinə yetirən bir tibb müəssisəsinə müraciət etməyiniz lazımdır. Transplantasiya mərkəzləri hansı növ orqan nəqli etdiklərini fərqləndirir, buna görə ən yaxın mərkəz sizə müraciət etdiyiniz mərkəz ola bilməz.

Orqan Nəqli Gözləmə siyahısı

Bir transplantasiya mərkəzinə müraciət etdikdən sonra, sağlamlığınızın qiymətləndirilməsi prosesi və orqan nəqli üçün gözləmə siyahısına qoyulacaq meyarlara cavab verməyiniz müəyyən edilir.

Transplantasiya üçün siyahıya alınmış olsanız, bir neçəsi nəql mərkəzində siyahıya alınmaq isteyebilirsiniz. Birden çox siyahı əlavə haqlar daşıyır, lakin bəzi hallarda orqan alma ehtimalı artır.

Bu, xüsusən, müxtəlif bölgələrdə olan iki mərkəzdə siyahıya alınmaq mümkündürsə, bu, Birləşmiş Ştatların Orqan Paylaşım Şəbəkəsi Birləşmiş Ştatları orqanların necə yerləşdirilməsində rol oynayan coğrafi sahələrə bölür.

Qonaqlıqla əlaqədar Orqan qrant

Bəzi hallarda bir ailə üzvü və ya dostu həm nəqli üçün orqan təmin edə bilir və istəklidir.

Bu növ orqan hədiyyəsidir , yaşayan donorların kiçik bir hissəsi bağışladıqları şəxslə əlaqəli olmadıqlarına baxmayaraq, Qonaqlarla əlaqədar Orqan Donanması adlanır.

Orqan Nəqli Cərrahiyyəsi üçün Ödəniş

Bir orqan gözləməsi və ya yaşayan orqan bağış prosesini başlatmaq üçün prosesin bir hissəsi əməliyyatdan sonra cərrahiyyə əməliyyatı, əməliyyatdan sonra xəstəxanaya yerləşdirmə və dərmanlama və müalicə müddətində bir transplant ödəyə biləcəyinizi isbat edir. Proseduru yüz minlərlə dollara başa olsa belə, bir transplantasiya etmək üçün şəxs zəngin olmalıdır.

Ürək nəqli

Bir xəstə ürək çatışmazlığına səbəb olan ağır ürək xəstəliyi ilə diaqnoz qoyulduqda, bir xəstə ürək nəqli üçün hesab edilə bilər. Bir transplantayı gözləyərkən, bir xəstəyə bir LVAD, bir balon pompası və ya başqa bir Cihazı müvəqqəti olaraq ürək funksiyasını inkişaf etdirmək üçün əməliyyata ehtiyac ola bilər.

Diyaliz və Böyrək Nəqlləri

Böyrək xəstələri zədələnmiş orqan funksiyasını əvəz edən müalicəni ala bilən bir neçə növ transplant alıcılarından biridir. Böyrək çatışmazlığının səbəbləri dəyişir, ancaq diyaliz böyrək çatışmazlığı olan xəstələrə orqan gözləməsinə dözüm verir.

Böyrək nəqli ən çox ehtiyac duyulan və nəql edilən orqandır və bu anda yeni bir böyrəyini gözləyən 70 mindən çox insan var.

Diabet və Pankreas Nəqlləri

Bir pankreas nəqlinin ən ümumi səbəbi, idarə etmək və idarə etmək çətin olan Tip 1 Diabetdir . Bəzi xəstələrdə insulin, pəhriz və məşqçi qanda qan şəkəri səviyyəsini yox, xəstənin həkim göstərişlərini necə təqdir etdiyindən asılı olmayaraq. Bu xəstələr üçün bir Pankreas nəqli tək həll ola bilər. Əslində, nəzarətsiz diabet böyrək zərərinə səbəb ola bilər, buna görə bir pankreas nəqli gələcəkdə böyrək nəqli ehtiyacını önlədə bilər.

Qaraciyər xəstəliyi və nəqli

Hepatit, alkoqolizm səbəb olduğu siroz və idiyopatik (alkolik olmayan) siroz qaraciyər çatışmazlığının aparıcı səbəblərindəndir. Bu şərtlər və qaraciyər çatışmazlığına səbəb olan bir çox digərlər üçün, bir Qaraciyər nəqli tez-tez müalicə üçün tək seçimdir.

Ağciyər Xəstəlikləri və Nəqllər

KOAH və ya kronik obstruktiv pulmoner xəstəlik , ağciyər çatışmazlığına və ağciyər nəqlinə ehtiyac duyur ən məşhur xəstəlikdir. Ağciyər transplantasiyası xəstələrinə yalnız bir ədəd ağciyər ala bilər, ya da kistik fibroz kimi bəzi şərtlərlə iki ağciyər nəql edilə bilər.

Multiviseral orqan nəqli

Multiviseral orqan nəqli bir ürək / ağciyər transplantasiyası, ürək / böyrək nəqli və ya böyrək / pankreas nəqli kimi birdən çox orqanı ehtiva edən transplant əməliyyatıdır.

Uşaq xəstələrində multiviseral transplantlar adətən ürək / ağciyər və ya kiçik bir bağırsaq nəqli olan bir kombinasiya olur.

Bir orqan nəqli sonrası

Bir orqan nəqli sonrası mübarizə çoxdan gözlənilməz olsa da, uzun müddət gözlənilən orqan nəqli nəhayət oldu. Orqan Rejection, Gut və kilo kimi transplant dərmanlarının yan təsirləri ilə əlaqədar narahatlıqlar var. Orqan donorunun ailəsini yazmaq və sevimli heyvanların gələcəyini nəzərdən keçirmək kimi çox duygulu mövzular da var.

Mənim Petam xəstələnməyəcəkmi?

Xroniki sitomegalovirus (CMV), xərçəng kimi və son dərəcə nadir hallarda donordan alıcıya ötürülən xəstəliklərə dair uzunmüddətli narahatlıqlar alıcılar arasında HİV- lər çoxdur.

Orqan alıcıları, öz sağlamlıqları üçün, məmləkətində və ya online olaraq istifadə etdikləri orqan nəqli mərkəzi vasitəsi ilə bir dəstək qrupu tapmaq istəyirlər. Bir çox alıcı öz donor ailəsinə məktub yazmaqla mübarizə edir, sağ sözlərini şükür etmək üçün tapa bilmirlər.

Orqan alıcıları həmçinin orqan donorları ola biləcəklərini və onların ev vəziyyətində donor reyestrinə qoşulmaq istəyə bilərlər.

_{UNOS – Orqan paylaşma üçün Birləşmiş Şəbəkə http://www.unos.org}

_{Transplant Living, UNOS şöbəsi. TransplantLiving.org}

Prezident sərəncam imzaladı: Fövqəladə Hallar Nazirliyi səlahiyyətli orqan oldu

Prezident İlham Əliyev “Xəzər dənizinin dəniz ətraf mühitinin mühafizəsi haqqında” Çərçivə Konvensiyasının Neftlə çirklənmə halları ilə mübarizədə regional hazırlıq, cavab tədbirləri və əməkdaşlıq haqqında Protokolu” üzrə səlahiyyətli orqanın müəyyən edilməsi barədə sərəncam imzalayıb.

XəzərXəbər xəbər verir ki, sərəncama əsasən, 2011-ci il avqustun 12-də Aktau şəhərində imzalanmış “Xəzər dənizinin dəniz ətraf mühitinin mühafizəsi haqqında” Çərçivə Konvensiyasının Neftlə çirklənmə halları ilə mübarizədə regional hazırlıq, cavab tədbirləri və əməkdaşlıq haqqında Protokolu” üzrə Azərbaycan tərəfindən səlahiyyətli orqan Fövqəladə Hallar Nazirliyi müəyyən edilib.

Xarici İşlər Nazirliyi bu sərəncamın 1-ci hissəsinə uyğun olaraq “Xəzər dənizinin dəniz ətraf mühitinin mühafizəsi haqqında” Çərçivə Konvensiyasının Neftlə çirklənmə halları ilə mübarizədə regional hazırlıq, cavab tədbirləri və əməkdaşlıq haqqında Protokolu” üzrə Azərbaycan Respublikası tərəfindən səlahiyyətli orqanın müəyyən edilməsi barədə həmin Konvensiyanın Katibliyinə bildiriş göndərəcək.

Bu Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.