C (proqramlaşdırma dili)

C++ ilə proqramlaşdırmaya başlamaq üçün bir qayda olaraq müxtəlif proqramlar yükləməlisiniz. Məsələn Dev C++ proqramını buradan yükləyə bilərsiniz; Dev C++

Belə bir şey. Başladığım zaman da qeyd etdiyim kimi, bu yazının məqsədi; ümumi məlumat vermək və C++ haqqında, məlumatsız olanlarda primitiv də olsa təəssürat yaratmaq idi. Ümid edirəm ki, bir xeyri dəydi.

Bu mövzuda yazılarımı davam etdirməyə çalışacam.
İstifadə zamanı müəllifi qeyd etməyi unutmayın. ��

Rasul Mammadli

Related

Published by Rasul Mammadli

Rasul Mammadov – həvəskar yazar, şair, tərcüməçi, proqramçı, vebdizayner. Əsas məşğuliyyətim yeni dillər öyrənmək, müxtəlif ölkələrə səyahət etmək, hekayələr yazmaq və müxtəlif dillərdə mövcud olan mətnləri və video materialları tərcümə etməkdir. Bu zamana kimi 70dən artıq hekayə və şeir qələmə almışam. Hekayələrimi və tərcümələrimi əsasən bu və Mammadli.Org ünvanından paylaşıram. Azərbaycan, Türk, Rus, İngilis və Alman dillərini bilir, boş zamanlarımda, həvəskar şəkildə İtalyan, İspan və Polyak dillərini öyrənməyə çalışıram. Zaman ayırıb, yazıları oxuduğunuz üçün təşəkkürümü bildirirəm. Bloga abunə olaraq, yeni yazılar haqqında e-mail vasitəsi ilə məlumat ala bilərsiniz. Paylaşımlarımdan istifadə zamanı müəllifi qeyd etməyi unutmayın! View more posts

C (proqramlaşdırma dili)

C proqramlaşdırma dili (si kimi tələffüz olunur) 1970-ci illərin əvvəllərində Denis Ritçi və Ken Tompson tərəfindən UNIX əməliyyat sistemi üçün yaradılmış proqramlaşdırma dil. C proqramlaşdırma dili “A” və “B” dilinin inkişafı məqsədilə yaradılmışdır.

Hazırda C proqramlaşdırma dili digər əməliyyat sistemlərində də geniş istifadə olunur. Müasir dövrdə bu dil sistem proqramramlaşdırması üçün ən güclü proqramlaşdırma dillərindən biri hesab olunur. Windows, Linux, Unix, FreeBSD və s. əməliyyat sistemləri məhz C-də yazılıb.

C proqramlaşdırma dili bir çox digər proqramlaşdırma dillərinin yaranmasına və inkişafına təkan vermişdir. Belə ki, C++, Objective-C, Perl, Java, PHP, JavaScript, AWK, D (proqramlaşdırma dili) və digər dillərinin yaranmasında C-nin çox böyük rolu olmuşdur. Buna görə də bu dillərə “C kimi sintaksisə” malik dillər deyilir.

C proqramlaşdırma dilinin tədris üçün yaradılmamasına baxmayaraq hazırda bir çox universitetlərdə C dili tədris olunur. Bir çoxları C-ni bütün güclü proqramçıların bilməli olduğunu söyləyirlər.

Mündəricat

Yaranma tarixi [ redaktə ]

C dili 1969-1973-cü illərdə yaranmışdır. Adının C olması ilə bəzi imkanlarının B dilindən götürülməsi olmuşdur.

C dili əvvəllər PDP-11 maşınında UNIX əməliyyat sistemində işlədilmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Lakin sonrala C çox populyarlaşdı. Hazırda C-ni proqramlaşdırma dillərinin “moster”i adlandırırlar.

ANSİ C [ redaktə ]

C məşhurlaşandan sonra C-nin bir çox yeni kompilyatorları meydana gəldi. Kompilyatoru yazanlar istəklərinə uyğun yeni imkanlar yaradır, bəzi dəyişikliklər edirdilər. Nəticədə bir çox hallarda kompilyatorda uğurla kompilyasiya olunan proqram digər kompilyatorda işləmirdi. Bu isə kompilyatorlar arasında seçim etməkdə çox çətinlik törətdi.

1983-cü ildə ANSI(American National Standarts İnstitute) C-nin standartını tərtib etməyi qərara aldı. 1988-ci ildə ANSI X3.159-1989 “Programming Language C” adlı standart qəbul oldu. Və bu standarta uyğun kompilyator daha yaxşı kompilyator sayılır.

C++ dərsləri [ redaktə ]

I.Ders [ redaktə ]

Diqqət yazacaqımız proqramlar console wizard rejiminde isleyir.Yəni exe fayl yaranır. C++ da her hansı bir yazini ekrana cixarmaq lazimdir. Bu proqram asagidaki kimi qurulur.

#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[])

Indi ise bu proqramı izah edək. Proqramda verilen #include < >burada kitabxanalar elan olunur.yaradailacaq proqramın növündən asılı olaraq bu kitabxanalar dəyişir. Proqramda verilən “using namespace std;” uniti yaradır. Butun proqramlar main funksiyası ilə başlayır. Burada verilən < bir növ pascalda olan begin-dir. "cout" salam dunya yazisini ekrana cixarir. Onun kitabxanası iostream-dir. Burada getch(); proqramı sonlandırır. Getchin kitabxanası conio-dur. Və beləliklə ilk proqramımız hazırdır.

II.dərs [ redaktə ]

Indi isə hər hansı kicik hesablamaları yerine yetirə biləcək hesablama masınının proqramını yazaq.

#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[]) < int x,y,z; cout>x; cout>y; z=x+y; cout III dərs[redaktə]

Biz bu dərsimizdə qalıqın hesablanması proqramını yazacayıq.

#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[]) < int x,y,z; cout>x; cout>y; z=x%y; cout IV dərs[redaktə]

Bu dərsimizdə ekranı təmizləmək və ona rəng əlavə etməyi göstərəcəyik.

#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[]) < int x,y,z; system("color 9f"); cout>x; system(“cls”); cout>y; system(“cls”); z=x+y; cout

Sintaksisi[redaktə]

C-nin sintaksisini Brayan Kerniqanın(Brian Kernighan) ənənəsini davam etdirərək Hello World proqramı ilə başlayaq.

#include main()

Yəqin ki, özünüz başa düşdünüz. Bu proqram “Hello World!” kəlməsini çap edir. Bu sadə proqramda #include haqqında bir az sonra danışacağıq. “\n”-ə isə Cyə oxşar dillərdə çox rast gəlmək olar. “\n” növbəti sətrə keçməyi bildirir. Əgər

printf("Hello\nWorld!");

yazmış olsaydıq. Birinci sətirdə Hello ondan sonrakı sətirdə isə World! sözləri yazılardı.

Proqramın quruluşu [ redaktə ]

C-də yazılmış hər hansı bir proqramın mətninə diqqət yetirsək orada

#include main() < getchar(); //getchar sozu proqrama ilk baxiş etdikdə // onun görüntüsünün qorunub saxlamasini temin edir. >

sətirlərini görmüş olarıq. Bəs nəyə görə bütün proqramlarda main funksiyası olur? Ona görə olur ki, main funksiyası digər funksiyalar kimi müraciət olunanda yox, susmaya görə həmişə icra olunur. Yəni main funksiyasına proqramın gövdəsi demək olar. #include stdio.h başlıq faylını bu proqrama birləşdirir. Çünki çap “operatoru” olan printf() daxiletmə operatoru scanf() və digər müəyyən funksiyalar məhz bu faylın içərisində yerləşir. Başlıq fayllarını özümüz də düzəldə bilərik. Bir yenifunk.h adlı fayl yaratsaq və orada yazsaq: