Qaydaları Müəllim Rüstəmov Ruslan Tələbə İbrahimov Fərid

vaxtında yerinə yetirilməsi,köçürülən əhalini qəbul etmək və

Yusif Rüstəmovun dünyagörüşü

Yusif İman oğlu Rüstəmov 1932-ci ildə Qazax çəhərində anadan olmuşdur. O, ailənin üçüncü övladı idi. İman kişi ibtidai təhsil almışdı. Anası Səlimə xanım da savadsız və sadə bir evdar xanım olub. Övladlarının tərbiyəsinə xüsusi diqqət yetirib. Yusif müəllim1949-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olmuş, 1954-cü ildə tarix fakültəsinin fəlsəfə şöbəsini fəlsəfə ixtisası üzrə bitirmişdir. 1954-cü ildə Saatlı rayonunun Krasnoselski kənd orta məktəbində tarix fənninin tədris etmuşdir. 1961-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Əvvəlcə tədris hissə müdiri, sonra həmin məktəbin direktoru vəzifəsində çalışmışdır. Yusif Rüstəmov 1961-ci ildə Moskvada SSRİ Elmlər Akademiysı Fəlsəfə İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuş, 1964-cü ildə oranı bitirib və 1965-ci ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək, fəlsəfə elmləri namizədi alimlik dərəcəsini almışdır.

See Full PDF Download PDF

See Full PDF Download PDF

Qaydaları Müəllim Rüstəmov Ruslan Tələbə İbrahimov Fərid

zəhərlənmiş sahələrdə qalmalı, ya da burada xilas etmə işləri aparılmalıdır.

Fərdi mühafizə vasitələri bunlardan ibarətdir:

tənəffüs üzvlərinin mühafizə vasitələri;

dəri səthinin mühafizə vasitələri;

tibbi mühafizə vasitələri.

Tənəffüz üzvlərinin mühafizə vasitələrinə əleyhqazlar, respiratorlar,əhalinin

özü tərəfindən hazırlanan sadə vasitələr aiddir.

Müasir əleyhqazlar insanın tənəffüz üzvlərini və gözlərini havadakı

zəhərləyici maddələrin ( buxar, duman, qaz, tüstü, ZM damcılarının ), radioaktiv

maddələrin təsirindən, həmçinin aerozol halındakı yoluxdurucu patogen

mikroorqanizm və toksinlərdən mühafizə etmək üçün kifayət dərəcədə yüksək

qoruyucu vasitələrə və istismar göstəricilərinə malikdir . Əleyhqazların təsiredici

və süzücü növləri olur. Süzücü əleyhqazlar ( ümumqoşun, mülki, uşaqəleyhqazları)

daha geniş yayılmışdır.

Onların işi içərisində fəallaşdırılmış kömür ( katalizatorlar ) və aerozol

əleyhinə süzgəclər olan süzücü uducu qutunun daxili qatlarından keçərək zəhərli

havanın süzülüb təmizlənməsi prosessinə əsaslanır. Süzücü uducu qutunun qatları

dəm qazını udub saxlaya bilmir , buna görə də tənəffüz üzvlərinin dəm qazından

mühafizəsinin təmin edilməsi üçün xüsusi ( hopkalit ) patrondan istifadə olunur.

Hazırda respublikamızın MM sistemində yaşlı əhalinin mühafizəsi üçün QP-

5, QP-5M, QP-7 tipli əleyhqazlardan istifadə etmək olar. Respirator da həmçinin

nəfəs orqanlarını tozdan və zərərli qazlardan qoruyan cihazdır. Məsələn,havasında

çoxlu zərərli toz olan zavodların işçiləri, eləcə də tarlalarda bitki mühafizəsi üçün

kimyəvi maddələr tətbiq edən mexanizatorlar üzlərinə sənaye respiratoru taxırlar.

Respiratorlar suyadavamlı mastika vasitəsilə markalanmışdır: respiratorun ölçüsü –

yarımmaskanın daxili səthində, yaxud burun sıxacağının səthində, məmulatın adı,

onu hazırlayan müəssisənin şərti işarəsi və hazırlama ilinin sonuncu iki rəqəmi –

elastik qaytanın səthində göstərilmişdir. Respiratorun ölçüsü həmçinin onun

F.H zamanı zədələnmiş əhalinin profilaktikası və ona tibii yardım göstərmək

üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu vasitələrin köməyilə zəhərlənmənin köməyi ilə

zəhərlənmənin qarşısını almaq, yaxud onu xeyli dərəcədə zəiflətmək, bir sıra

zədələyici amillərin (ionlaşdırıcı şüalanma, güclü zəhərlər, bakterial vasitələr)

qarşı orqanizmin dayanıqlığını artırmaq mümkündür. Bunlara

radioprotektorlar, antidotlar ( zəhər əleyhinə dərman ) və bakteriya əleyhinə

maddələr, habelə qismən sanitariya tənzimlənməsi vasitələri aid edilir.

Dərinin mühafizə vasitələri bədənin açıq sahələrini, paltar və ya ayaqqabıları

onların səthinə zəhərli maddə damcıları, yoluxucu xəstəlik törədiciləri,radioaktiv

toz düşməsindən,həmçinin qismən də işıq şüalanmasının təsirindən mühafizə

etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bunlar tabel vasitələrinə ( ümumqoşun mühafizə

komplekti-ÜMK, yüngül mühafizə kostyumu-L1 ) və əlaltı vasitələrə məişət

paltarlarının ünsürləri) ayrılır. Mühafizə prinsipinə görə tabel vasitələrinin süzücü

(havakeçirən) və təcridedici (havakeçirməyən) növləri olur.

Mühafizə tədbirlərinin diferensial surətdə yerinə yetirilməsi o deməkdir ki,

bu tədbirlərin xarakteri və həcmi şəhərlərin və təsərrüfat obyektlərinin siyasi,

iqtisadi və hərbi əhəmiyyətindən, həmçinin yerli şəraitdən asılı olaraq müəyyən

Əhalinin fövqəladə hallarda mühafizəsi üçün aşağıdakı tədbirlər daha vacib

əhalini fərdi mühafizə vasitələri ilə təmin edilməsi;

etibarlı xəbərdarlıq sisteminin yaradılması;

mühafizə üsullarının əhaliyə ümumi və icbari surətdə öyrədilməsi;

ərzaq və suyun radioaktiv, kimyəvi və bakterial vasitələrdən

mühafizəsinin təmin edilməsi;

rejimli tədbirlərin,sanitariya-gigiyena tədbirlərinin və radiasiya

əleyhinə tədbirlərin həyata keçirilməsi;

kambinasiya üsulu ilə köçürmə tədbirlərinin planlaşdırılması və

vaxtında yerinə yetirilməsi,köçürülən əhalini qəbul etmək və

yerləşdirmək üçün şəhərdənkənar zonanın hazırlanması.

Fövqəladə hadisələr zamanı əhalinin mühafizəsinin əsas üsulları müdafiə

qurğularında daldalanmaq, fərdi mühafizə vasitələrindən istifadə etmək,iri və

təhlükəli sahələrdən təhlükəsiz zonaya köçürülməkdən ibarətdir.[2]

Mülki müdafiənin tibb xidməti tərəfindən yaralılara və xəstələrə göstərilən

tibbi yardım üç növə ayrılır: – ilk tibbi yardım; – ilk həkim yardımı; –

ixtisaslaşdırılmış tibbi yardım.

İlk tibbi yardım bunlardan ibarətdir: – qanaxmaları müvəqqəti olaraq

dayandırmaq; – yara və yanıq yerlərinə steril sarğı qoymaq; – sınıq, çıxıq və əzilmə

zamanı şin qoymaqla və ya əlaltı vasitələr işlətməklə immobilizasiya etmək

(bədənin zədələnmiş hissəsini tərpənməz hala salmaq); – kimyəvi və radioaktiv

maddələrlə zəhərlənmiş sahələrdə fərdi tibbi mühafizə vasitələrindən istifadə

etməklə, şüa zədələnməsi və kimyəvi zədələnmələrin qarşısını almaq, bədənin açıq

hissələrini təmizləmək, yaralılara əleyhqaz geydirmək və təhlükəli sahələrdən

Qanaxmanı müvəqqəti dayandırmaq üsülları. Qanaxmanın növündən

(arterial, venoz, kapilyar) və ilk tibbi yardım göstərərkən əldə olan vasitələrdən

asılı olaraq qanaxmanı müvəqqəti və ya tamamilə dayandırırlar.

Qapalı zədələnmələr – əsasən, dəri səthinin bütövlüyü pozulmadan bədənin

dərialtı toxumalarının və daxili orqanlarının əzilməsindən, beyin silkələnməsindən,

orqanizmin ümumi kontuziyasından, oynaq bağlarının sərpməsindən, çıxıqlardan

Əzilmə hallarında ilk tibbi yardım – güçlü qəzalar və zəlzələ zamanı adamlar

uçqun altında qala bilərlər. Bədənin müxtəlif hissələrinin yumşaq toxumaları,

qollar və qıçlar uzun müddət sıxılmış halda qalarkən əzilmə adlanan çox ağır

zədələnmə meydana çıxa bilər. İlk tibbi yardım göstərərkən yaranın üzərinə steril

Sərpmə və çıxıqlar zamanı ilk tibbi yardım – yıxıldıqda, düzgün

tullanmadıqda və ağırlıq qaldırarkən oynaq bağlarında sərpmə baş verə bilər. Bu

zaman zədələnmiş oynaqda ağrılar və şiş əmələ qəlir, oynağın hərəkəti

məhdudlaşır. Belə hallarda ilk tibbi yardım məqsədilə oynağa sıxıcı bint sarğı və

buz qoyur, zədələnmiş oynağın rahatlığını təmin edirlər.

Sınıqlar zamanı ilk tibbi yardım – kəskin hərəkət edərkən, zərbə nəticəsində,

hündür yerdən yıxılarkən, avtomobil qəzası və digər qəzalar nəticəsində və ya

zəlzələ zamanı bədənin sümükləri sına bilər. Sınıqlar qapalı və ya açıq olur.

Zədə (travma) şoku ağır zədələnmələrin, o cümlədən də müxtəlif sınıqların

həyat üçün təhlükəli olan ağırlaşmasıdır. Bu hal, mərkəzi sinir sistemi fəaliyyətinin,

qan dövranının, maddələr mübadiləsinin və orqanizmin həyat üçün vacib olan

digər fəaliyyət növlərinin pozulması ilə xarakterizə olunur.

Yanıqlar zamanı ilk tibbi yardım – yanıqlar yüksək temperaturun, habelə

müxtəlif kimyəvi maddələrin bədənə təsiri nəticəsində baş verir. Yanıqlar üç

formada olurlar: – İşıq şüalanmasının, alovun, qaynar suyun və buxarın təsirindən

baş verən yanıqlar termik yanıq adlanır. – Dərinin səthinə və selikli qişalara qatı

turşuların və qələvi maddələrin təsiri nəticəsində kimyəvi yanıqlar baş verir. –

Dərinin səthinə və selekli qişalara radioaktiv maddələr düşüb orada uzun müddət

qaldıqda radiasiya yanıqları meydana çıxır. [3]

1. H.O.Ocaqov “Fövqəladə hallarda həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi” Səh.

Akif rüstəmov davranış qaydaları

Rejissor

Akif Rüstəmov – Rejissor

Akif Rüstəmov 27 oktyabr 1945-ci ildə Bakıda anadan olub. M.A.Əliyev adına ADİİ-nun rejissorluq fakültəsini bitirib (1968). “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında çəkilən əllidən çox filmlərin II rejissorudur. Azərbaycan kino sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə 18 dekabr 2000-ci ildə Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi fəxri adına layiq görülmüşdür.

1. https://www.facebook.com/kinobazz/videos/587619662157191/
2. http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/2020/oktyabr/726494.htm
3. http://www.anl.az/down/meqale/medeniyyet/2015/noyabr/464246.htm
4. https://m.modern.az/az/news/67315/sir-evden-getdinin-kadrarxasi-filme-cekilen-sirin-parcaladigi-oglanin-anasi-hele-de-vicdan-ezabi-cekir

• Uşaqlığın son gecəsi (1968, tammetrajlı bədii film) – rejissor assistenti
• Sevil (1970, tammetrajlı bədii film) – rejissor assistenti
• Gün keçdi (1971, tammetrajlı bədii film) – rejissor assistenti
• Qızıl qaz (1972, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Nəsimi (1973, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Dədə Qorqud (1975, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Dərviş Parisi partladır (1976, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Şir evdən getdi (1977, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Babək (1979, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor, aktyor
• Birisigün, gecəyarısı… (1981, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Qorxma,mən səninləyəm (1981, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Nizami (1982, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Gümüşgöl əfsanəsi (1984, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Bağ mövsümü (1985, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Burulğan (1986, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• İşarəni dənizdən gözləyin (1986, tammetrajlı bədii film) – aktyor
• Təxribat (1990, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Qonaq-qaralı ev (1992, qısametrajlı bədii film) – rejissor, ssenari müəllifi
• O dünyadan salam (1991, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Elegiya (1997, qısametrajlı sənədli film) – yaradıcı heyətin üzvü
• Ölüm növbəsi (2009, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Mənim ağ şəhərim (1993, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Nə gözəldir bu dünya… (1999, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Güllələnmə təxirə salınır!… (2002, tammetrajlı bədii film) – rejissor qrupunun üzvü
• Küçələrə su səpmişəm (2004, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Girov (2005, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Unudulmuş qəhrəman (2005, qısametrajlı sənədli film) – ikinci rejissor
• Məhkumlar (2007, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Qala (2008, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Hökmdarın taleyi (2008, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Tanrıverdinin nağılı (2008, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Ölüm növbəsi (2009, tammerajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Aktrisa (film, 2011) (tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Sübhün səfiri (2012, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor)
• Axırıncı dayanacaq (2014, tammetrajlı bədii film) – ikinci rejissor
• Eviniz abad (film)
• Sizə məktub var (2019, qısametrajlı bədii film) – ikinci rejissor