Atmosfer təzyiqi

Bu səbəbdən, ekstraksiya və ya diş əməliyyatından sonra mayenin bu şəkildə yudumlanması məsləhət görülmür, çünki təzyiqin azalması yaranın açılmasına və qanamasına səbəb ola bilər.

Atmosfer təzyiqi və onun ölçülməsi

Yeri əhatə edən qaz təbəqəsinin öz ağırlığı olduğuna görə, yerin hər hansı bir nöqtəsinə təzyiq göstərir. Hava öz-özlüyündə çox (sudan 770 dəfə) yüngüldür. Bir kub metr havanın 1,3 kq ağırlığı vardır. Bir litr hava isə 1,3 qr-dır. Bu rəqəmləri biz, havanın dəniz səthi səviyyəsində, yəni normal təzyiq 760 mm və 0°-li tempe¬raturda çəkdiyimiz zaman ala bilərik. Eyni şəraitdə quru havanın sıxlığı 1293 q/m3-ə bərabərdir. Havanın sıxlığı çəki üsulu ilə işarə olunur. Hava kütləsinin onun tutduğu həcminə olan nisbətinə onun sıxlığı deyilir. Bitkilərin inkişafıns və heyvan orqanizminə atmosfer təzyiqi bilavasitə təsir etmir, lakin hava təzyiqi, hava kütlə¬ləri təzyiq çox olan yerdən onun az olduğu yerə hərəkət etməsilə əlaqədardır.
Təzyiq yer kürəsində sahənin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü, temperatur şəraiti, rütubətlik və başqa amillərdən asılı olduğu üçün müxtəlif istiqamətdə də¬yişir.
Atmosfer təzyiqinin ölçülməsi
Atmosfer təzyiqinin ölçülməsi böyük əhəmiyyətə malikdir. Dəniz səthi üzə¬rində normal təzyiq 0º-də 760 mm civə sütununa bərabərdir. Atmosfer təzyiqinin öl¬çü vahidləri millimetr (mm) və ya millibarlar (mb) ilə göstərilir. Son zamanlar təzyiqin mütləq vahidi olan millibarlar ilə göstərilir. Bir sm2 səthin üzərinə düşən bir milyon dina təzyiqə bar deyilir. 1000 mb-750 mm-ə bərabərdir. Civə cütununun 1 mm 1,3332 mb, yuvarlaq ədədlə 1,3 mb-a bərabərdir.
Atmosfer təzyiqini ölşmək üçün şkalaları mm, yaxud mb bölünmüş baro-metrlər işlədilir, bunların aşağıdakı növləri yayılmışdır: civəli (kasalı) barometr, aneroid və baroqrafdır.

Kasalı barometrin quruluşu
Bu barometrdə yuxarı tərəfdən lehimlənib civə ilə doldurulmuş şüşə borunun aşağı ucu, içində civə olan dəmir yaxud mis kasaya salınmışdır. Kasada xaricdən hava keçməsi üçün vintlə bağlanan dəlik vardır. Kasadakı civənin səviyyəsi bu və ya başqa yerdə havanın təzyiqindən asılı olur.
Havanın təzyiqi civə sütununun hündürlüyünə görə təyin edilir. Barometrin şüşə borucuğuna nikellənmiş mis boru geydirilmişdir. Mis borunun içərisində, civə¬nin səthinin müşahidə etmək üçün iki yarıq açılmışdır.
Qabaq yarığın bir tərəfində mis borucuğun üstündə gümüş suyuna çəkilmiş və bölgüləri olan şkala vardır.
Mis borunun bu hissəsinin içində halqa yerləşdirilmişdir: onun qabaq boş¬luğuna, dişli çarx və başcığı olan dişli səttarə vasitəsilə yuxarı və aşağıya hərəkət edən nonius keçirilmişdir. Başlıqdan aşağı, mis borunun orta hissəsində termometr qoymaq üçün yer açılmışdır.
Barometr divara möhkəm bərkidilmiş xüsusi şkafdan asılır. Barometr şkafın arxa divarına vintlə bərkidilir və hakqa vasitəsi ilə qayka ilə sıxılan boltdan asılıdır.

Aneroid barometr. Cihazın quruluşu
Bu cihaz havası şıxarılmış metal barometr adlanır. Bunun qəbuledici his-sələri, havası təxminən çıxarılmış və üzvi büzməli metal yaxud da plastik kütlədən qayrılmış qutunun işərisində yerləşir.
Atmosfer təzyiqi girdə metal, yaxud plastik kütlədən qayrılmış qutunun içə¬risində yerləşir. Atmosfer təzyiqi bu qutunu sıxmağa çalışır, lakin ona qutunun içərisində qoyulan və qutunu içəri tərəfdən genişləndirməyə çalışan yay mane olur.
Girdə qutuda olan yay sisteminin müqaviməti atmosfer təzyiqinin qiymət¬lə¬rinə mavafiqdir.Girdə qutunun şəklinin dəyişməsi linglər sistemi vasitəsi ilə şkalalı siferblat üzərində hərəkət edən əqrəbə təsir edir.
Aneroidin siferblatında termometr yerləşdirilmişdir ki, bunun vasitəsi ilə cihazın özünün və qoyulduğu yerin temperaturunu ölçürlər.
Aneroiddə temperatur artdıqda yayların elastikliyi azalır. Bu zaman qutu yaylara təzyiq edir və şkalada təzyiqin artması müşahidə olunur. Cihazın bu xüsu¬siyyətini nəzərə alaraq, son zamanlar cihaz hazırlanarkən ya aneroid qutusunda mü¬əy¬yən miqdar qaz saxlayırlar, yaxud da bimetal qolcuq düzəldirlər.
Aneroid barometr sırasına deformasion və yüksəklik ölçən barometrlər də daxildir, bunların təzyiq qəbuledicisi membranlı qutudan və ya boru şəkilli yay¬larda ibarət olur.
Yüksəklikölşən barometr daxili quruluşuna görə, aneroid barometrə oxşayır. Bu barometr, aneroiddən yalnız yüksəklik ölşməsi ilə, həm də yüksəkliyi və təzyiqi təyin etmək üçün iki şkalasının olması ilə fərqlənir. Bu cihazla müşahidə aparan zaman, onu üfiqi vəziyyətdə qoyub əvvəlcə temperatur qeyd edilir, sonra isə ane¬roidi örtən xarici şüşə qapama barmaqla yavaşca vurub, hesabat aparmazdan əvvəl onu çərçivə dairəsi ilə birlikdə elə çevirmək lazımdır ki, indeksin iti ucu yeksəkliyi göstərən əqrəblə eyni səviyyədə olsun. Bundan sonra hər iki göstərici əqrəb üzrə hesablanır.

Baroqrafın quruluşu. Cihazən quruluşu
Baroqrafın qəbuledici hissəsini sütuncuq şəklində bir-birinin üstünə bər-ki¬dilmiş aneroid qutuları təşkil edir. Bu sütuncuğun əsası cihazın taxtasına bərki¬dilmişdir.Hava təzyiqinin dəyişməsi nəticəsində sütuncuğun yuxarı ucu yerini də¬yişdirir və bu təsir 40 dəfə artaraq, linglər sistemi vasitəsilə qələmə verilir. Aşağı tərəfdə cihazın dəzgahında olan vinti döndərməklə qələm yuxarı və ya aşağı çə¬kilir. Yazıcı hissənin quruluşu belədir. Cihazın metal lövhəsi üzərinə ox bər¬ki¬dil¬miş¬¬dir, buna saat mexanizmli baraban taxılmışdır. Hərəkəti barabana ötürən dişli çarx öz oxuna möhkəm oturdulmamışdır: o öz oxu ətrafında bir qədər sürtünərək hərlənir. Buna görə biz saat müxanizminə zərər yetirmədən barabanı hər iki tərəfə hərləndirə bilərik.
Barabanın qapağında ortada əsas oxu taxmaq üçün deşik, saat mexanizmini qurmaq üçün açar yeri və saat mexanizminin gedişini düzəltmək üçün yer vardır.
Meteoroloji stansiyalarda gündəlik dövr edən barabanlar daha çox işlədilir. Lent, barabana yay vasitəsilə bənd edilir. Lent, barabanın xüsusiyyətindən asılı olaraq, gündə və ya həftədə bir dəfə dəyişdirilir.
Cihazın qutusunun qapağını açıb qol saatı ilə vaxtı qeyd etdikdən sonra lent qələmlə nişanlanır. Appetirlə birləşdirilmiş ling vasitəsi ilə qələm barabandan kə¬na¬ra çəkilir, baraban oxdan çıxarılır.
Barabandan yayı çəkib, yuxarı tərəfdən lenti nişanladıqdan sonra onu çıxa¬rırlar. Saatı qurmaq vaxtı çatdıqca, onu qururlar. Təzə lent yay vasitəsi ilə silindrə kip yatırdılmalıdır.
Atmosfer təzyiqi artan zaman qələm lentin üzərində yüksək rəqəmləri və ək¬sinə təzyiq azalan zaman aşağı ölşüləri göstərir.
Qeyd etmək lazımdır ki, baroqraf havanın vəziyyətini bir neçə saat qabaq verməkdə yeganə cihaz sayılır, ona görə bu cigazın təsərrüfatda olması vacibdir.
Təzyiqin hündürlüyə görə dəyişməsi. Barik pillə
Barometrlə nivelirləmə zamanı müəyyən yerin digər yerdən nə qədər yüksək olduğunu təzyiq ölçüləri ilə təyin etmək olar.
Barometrlə nivelirləmə vasitəsi ilə əkin sahələrinin mikroiqlim xüsusiyyə-tlərini müəyyənləşdirməklə texniki, meyvə və tərəvəz bitkilərinin becərilməsi üçün uyğun aqrotexniki tədbirlərin səmərəli surətdə seçilməsinə şərait yaratmaq olar.
Barometrlə nivelirləmə aşağıdakı düsturdan istifadə edilir:

Məsələn: tutaq ki, atmosferin təzyiqi 1000 mb, temperaturu 5°C olmuşdur.

Hər 8 m yuxarı qalxdıqca 1 mbar təzyiq aşağı düşür.
Burada: h –iki yerin metr ilə səviyyəsinin fərqi; P – aşağı və yuxarı səviyyəli yerin təzyiqi; 0,004 – havanın genişlənmə əmsalı; t – yuxarı və aşağı səviyyəli yerlərin orta temperaturu; 800 – daimi vyrma rəqəmidir.

Bu düsturdan istifadə edərək aşağıdakı üç məsələni həll etmək olar:
1) iki yerin arasındakı yüksəklik fərqi (metrlə);
2) havanın təzyiqi 1 mm dəyişən yüksəkliyi;
3) dəniz səviyyəsində hava təzyiqi.
Birinci məsələni həll etmək üçün aşağı və yuxarı səviyyəli yerlərin hava təzyiqini bilməklə, hər iki yerdə havanın orta temperaturunu da müəyyən etmək lazımdır.
Barometrlə nivelirləmə vasitəsi ilə təsərrüfat sahəsində olan müxtəlif nöqtə¬lərin hündürlüyünü tapdıqdan sonra, xəritə üzərində həmin nöqtələrin bərabər rə¬qəm¬lərini birləşdirməklə müxtəlif hündürlüklərin əyrilərini çəkmək olar.
Bu üsuldan istifadə edərək ərazini xarakterizə edən relyef, yaxud hipso-met¬rik xəritə tərtib etmək olar.
İkinci məsələni həll etmək üçün iki müxtəlif səviyyəli yerdən birinin hava-sının temperaturunu və təzyiqini bilmək lazımdır.
Üçüncü məsələnin həllində, əvvəlcə barometrik pillə müəyyən edilir, yəni 10,7 m yuxarı qalxdıqda təzyiq 1 mm azalacaq və əksinə 10,7 m aşağı düşdükdə, təzyiq 1 mm artacaqdır. Barometrik pilləni yuxarıda göstərilən düstur vasitəsi ilə həll etməz olar.
Barometrik pillə müəyyən olandan sonra olan yüksəklikdə yerin səviyyəsi ilə dəniz səviyəsindəki təzyiq fərqi və sonra dəniz səviyyəsində təzyiq hesablanır.
Atmosfer təzyiqinin paylanması
Atmosfer təzyiqi qanunauyğun olaraq, aşağıdan-yuxarıya doğru qalxdıqca azalmağa başlayır, orta hesabla hər 100 m yuxarıya qalxdıqca 10-11 mm azalır. At¬mosfer təzyiqi yer kürəsinin səthində də hər yerdə eyni deyildir. Hava xəritələrində təzyiqin yayılması izobarlarla işarə edilir. İqlim, yaxud hava xəritələrində atmosfer təzyiqi bərabər olan nöqtələri birləşdirən xətt çəkilir ki, buna da izobar xətti deyilir. İzobar xətləri dünya, yaxud müəyyən nöqtənin xəritəsində dəniz səviyyəsində atmosfer təzyiqinin paylanmasını göstərir.
Yer kürəsi üzərində atmosfer təzyiqi paylanmasının iki əsas növü var. Birinci növ təzyiq sistemi mərkəzində ən az təzyiq olan, ətrafa getdikcə təzyiq get-gedə artan sahədir.
İkinci növ təzyiq sistemi isə mərkəzində ən çox təzyiq olan, ətrafa getdikcə təzyiq get-gedə azalan sahədir.

• Teqlər:
• atmosfer təzyiqi
• , atmosfer
• , coğrafiya

Atmosfer təzyiqi

Atmosfer təzyiqi və ya barometrik təzyiq atmosferin hava sütununun yer səthinə müəyyən bir nöqtədə vurduğu qüvvədir.

Bu qüvvə hündürlüklə tərs mütənasibdir. Hündürlük nə qədər yüksəkdirsə, atmosfer təzyiqi o qədər aşağı, hündürlük nə qədər aşağı olarsa, atmosfer təzyiqi o qədər yüksək olur.

Ən yüksək atmosfer təzyiqi dəniz səviyyəsində əmələ gəlir. Bu səbəbdən bu tədbir normal atmosfer təzyiqi.

Atmosfer təzyiqi vahidləri

Atmosfer təzyiqini təmsil etmək üçün bir neçə ölçü vahidi mövcuddur. S.I.-də istifadə olunan. Paskal (Pa) və ya hektopaskal (hPa) adlanır. Bununla birlikdə çubuqlar (b), millibarlar (mb), “atmosferlər” (atm), civə millimetrləri (mm Hg) və Torricellis (Torr) da istifadə olunur.

Atmosfer təzyiqi formulu

Atmosfer və ya barometrik təzyiqi hesablamaq üçün düstur prinsipləri ilə tənzimlənir hidrostatik əsas tənlik. Növbəti baxaq.

Pa = ρ.g.h

• Pa mayenin bir nöqtəsində göstərilən təzyiqə bərabərdir.
• ρ mayenin sıxlığına bərabərdir.
• g cazibə sürətlənməsinə bərabərdir.
• h dərinliyə bərabərdir.

• ρ = 13550 kq / m3 (civə sıxlığı)
• g = 9,81 m / s2
• h = 0.76 m (civə sütununun hündürlüyü)

Dəniz səviyyəsində atmosfer təzyiqinin dəyəri

Normal atmosfer təzyiqi dəyəri (dəniz səviyyəsində) 760 mm-dir ki, bu da 760 torr-a bərabərdir; 1.013.2 mb (millibars); 101 325 Pa (paskal); 1013.2 hPa (hektopaskal) və ya 1 atmosferdə (atmosfer).

Atmosfer təzyiqini ölçmək üçün alət

Atmosfer təzyiqini ölçmək üçün alət kimi tanınır barometr. Buna görə atmosfer təzyiqinə barometrik təzyiq də deyilir. Müxtəlif növ barometrlər var. Ən əsası bunlardır:

Civə barometri

Civə barometrinin əsas sxemi.

Tarixdə 1643-cü ildə Evangelista Torricelli tərəfindən icad edilən ilk barometrdir. Alt ucunda açılan və yuxarı ucunda qapalı bir şüşə borudur. Bu boru civə ilə doldurulur, səviyyəsi cihazda dayanan hava sütununun ağırlığına görə dəyişir. Gəlin görək necə mümkündür.

Torricelli adlanan təcrübədə, alim bir metr uzunluğunda bir boruyu tamamilə civə ilə doldurdu və barmağı ilə bağladı. Sonra onu çevirdi, müəyyən bir meyl ilə bir qaba, civə ilə qoydu və borunun ağzını buraxdı.

Bunu edərkən maye endi, ancaq enmə 76 sm hündürlükdə dayandı və yuxarı ucunda boşluq yarandı. Buradan vakuumdakı təzyiqin 0-a bərabər olması səbəb oldu, bu məlumatlarla Torricelli atmosfer təzyiqini hesablaya bildi.

Arenoid barometr

Arenoid barometrinin daxili mexanizmi

1843-cü ildə Lucien Vidie tərəfindən icad edilmiş bu barometr gümüş metal kapsuladan ibarətdir. Bu kapsul, öz növbəsində bir göstərici iynəsinə yapışdırılan dişlilərə bir qolu ilə təmasda olur.Kapsül daha çox təzyiq olduqda yığılır və ya daha az təzyiq olduqda genişlənir, bu da dişlilərin hərəkətini idarə edir və göstərici iynəsini aktivləşdirir.

Atmosfer təzyiqi: normal dəyər, onu necə ölçmək olar, nümunələr

The atmosfer təzyiqi yer səthindəki atmosferi təşkil edən qazların ağırlığından qaynaqlanır. Atmosferin kütləsinin təqribən 5×10 olduğu təxmin edilir 18 kq və bütün canlılar bu kütlənin göstərdiyi təzyiqə məruz qalır.

İlk ölçən italyan alimi Evangelista Torricelli idi (1608-1647). O, 1644-cü ildə sadə, lakin çox dahiyanə bir təcrübə həyata keçirdi: bir ucu bağlanan şüşə borunu tamamilə civə ilə doldurdu, onu tərsinə çevirdi və içərisində civə də olan qaba tökdü.

Şəkil 1. Atmosfer təzyiqini ölçmək üçün aneroid barometr, civə barometrindən fərqli olaraq maye ehtiva etmir. Mənbə: Wikimedia Commons.

Torricelli borunun tam boşalmadığını, 76 sm hündürlüyə qədər civə ilə doldurulduğunu müşahidə etdi. Təəccüblənərək fərqli formalı borularla bir çox testlər etdi və həmişə eyni nəticəni aldı.

Torricelli bu yolla atmosfer təzyiqinin yüksəldiyini və civə sütununu borunun içərisində 760 mm yüksəklikdə saxladığını anladı. Bu yolla atmosfer təzyiqinin orta qiyməti müəyyən edilir.

Təzyiq vahid sahəyə düşən qüvvə olaraq təyin olunduğundan Beynəlxalq Sistemdəki atmosfer təzyiqi vahidi Pa / qısaldılmış newton / metr və ya paskaldır. Bu sistemdə atmosfer təzyiqi P_atm dəyəri var:

Bu, 0ºC və dəniz səviyyəsindəki atmosfer təzyiqinin normal dəyəridir.

• 1 Dəniz səviyyəsində atmosfer təzyiqi və digər dəyişikliklər
  • 1.1 Atmosfer təzyiqinin hündürlüyə görə dəyişməsi
  • 2.1 Təzyiq vahidləri
  • 2.2 Hidrostatik, mütləq və ölçü təzyiqi
  • 3.1 Atmosferin bədənə təsiri
  • 3.2 İçkiləri samanla yudumlamaq
  • 4.1 – Məşq 1
  • 4.2 – Məşq 2

  Dəniz səviyyəsində atmosfer təzyiqi və digər dəyişikliklər

  Nəzəri olaraq, atmosfer təzyiqinin maksimum dəyəri yalnız dəniz səviyyəsindədir. Bu səviyyədə çox dəyişkənlik olsa da, ekspertlər onun dəyərini müəyyən etməyə kömək etmək üçün bəzi istinad sistemi qurmalıdırlar.

  Yerin müəyyən bir yerində atmosfer təzyiqinin dəyərinə təsir edən əsas amillər bunlardır:

  -Hündürlük: hər 10 metr hündürlük üçün təzyiq 1 mm Hg azalır. Ancaq atmosferi təşkil edən qazın sıxlığının sabit olmadığı da olur. Prinsipcə, yüksəklik artdıqca havanın sıxlığı azalır.

  Şəkil 2. Altimetr, təzyiq dəyişiklikləri əsasında dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi ölçən alətdir. Mənbə: Pixabay.

  –Temperatur: açıq-aydın yüksək temperaturda sıxlıq azalır və hava daha az çəkir, buna görə də təzyiq dəyəri azalır.

  –Enlem: ekvatorial enliklərdə atmosfer təzyiqi daha aşağıdır, çünki Yer mükəmməl bir kürə deyil. Ekvatordakı sahil Yerin mərkəzindən qütblərdən daha uzaqdır və orada havanın sıxlığı da daha aşağıdır.

  –Kontinentallıq: qitələrin içlərinə doğru nə qədər çox hərəkət edirsə, atmosfer təzyiqi o qədər yüksəkdir, sahil yerlərində isə təzyiq daha aşağı olur.

  Atmosfer təzyiqinin hündürlüklə dəyişməsi

  The altimetrik tənlik atmosfer təzyiqi ilə əlaqədardır P hündürlüyü olan bir yer z dəniz səviyyəsindən yuxarıda bu formaya malikdir:

  Burada P_{və ya} normal olaraq dəniz səviyyəsində alınan ilkin və ya istinad yüksəkliyindəki təzyiqdir, ρ_{və ya} dəniz səviyyəsindəki havanın sıxlığı və g cazibə qüvvəsinin sürətlənməsinin dəyəri. Sonradan həll olunan məşqlər bölməsində addım-addım kəsilmə var.

  Atmosfer təzyiqi necə ölçülür?

  Atmosfer təzyiqi ilə ölçülür barometr. Ən sadəsi Torriçelli civə əsasında qurduğu kimidir. Borunun meyli və ya diametri, civə sütununun hündürlüyünü dəyişdirmir, əgər iqlim faktorları buna cavabdeh deyilsə.

  Məsələn, aşağı təzyiqli bölgələrdə buludlar əmələ gəlir. Beləliklə, barometr göstəricisi aşağı düşdükdə, bu, pis havanın yaxınlaşdığının göstəricisidir.

  Əslində civə yerinə başqa mayelərdən də istifadə etmək olar, məsələn, su barometri etmək olar. Problem ondadır ki, sütunun ölçüsü 10.33 m -dir, nəql etmək çox praktik deyil.

  Boru və ya spirallərdəki deformasiyalar vasitəsilə təzyiqi mexaniki olaraq ölçən alətlər də var: aneroid barometrləri vətəzyiq göstəriciləri. Onlar iki nöqtə arasındakı təzyiq fərqini ölçə və ya istinad olaraq atmosfer təzyiqini götürən təzyiqi ölçə bilərlər.

  Təzyiq vahidləri

  Normal təzyiq dəyəri yeni bir təzyiq vahidini təyin etmək üçün istifadə olunur: atmosfer, qısaldılmışdır atm. Atmosfer təzyiqi 1 atm; Beləliklə, digər təzyiqlər hamıya çox tanış olan atmosfer təzyiqi ilə ifadə edilə bilər:

  1 atm = 101.293 Pa

  Aşağıdakı cədvəldə təzyiqi ölçmək üçün elm və mühəndislikdə ən çox istifadə olunan vahidlər və paskallarda buna uyğun ekvivalentlik göstərilir:

  Vahid	Paskalda ekvivalentlik
  N / m 2	1
  atm	101.355
  mm Hg	133,3
  lb / in 2	6894,76
  Pub	1×10 5

  Hidrostatik, mütləq və ölçü təzyiqi

  Statik tarazlıqda olan və atmosferə açıq olan mayenin sərbəst səthində atmosfer təzyiqi təsir göstərir. Ancaq mayenin daxili nöqtələrində, əlbəttə ki, maye sütununun çəkisi hərəkət edir.

  Sütunun çəkisi, hündürlüyündən və temperatur kimi sabit olaraq qəbul edəcəyimiz mayenin sıxlığından asılıdır. Bu vəziyyətdə P təzyiqi:

  Bu hidrostatik təzyiq sabit sıxlığa malik bir mayenin içərisindəki istənilən nöqtədə və dərinliyə birbaşa mütənasibdir z maye

  istinad edərək mütləq təzyiq P_abs istirahətdə olan bir mayedə atmosfer təzyiqi P -nin cəmi olaraq təyin olunur_atm və hidrostatik təzyiq P:

  Nəhayət, təzyiq göstəricisi P_adam istirahətdə olan bir mayedə mütləq və atmosfer təzyiqi arasındakı fərqdir və bu halda hidrostatik təzyiqin ölçülməsinə bərabərdir:

  Nümunələr

  Atmosferin bədənə təsiri

  Atmosferin insan bədəninə göstərdiyi ümumi qüvvənin böyüklüyü təxmin edilə bilər. Tutaq ki, bədənin təxminən 2 m səth sahəsi var 2 Təzyiq vahid sahə üçün qüvvə olaraq təyin olunduğundan, qüvvəni həll edə və hesablaya bilərik:

  P = F / A → F = P. A

  Bu hesablama üçün əvvəlində qurulan atmosfer təzyiqinin normal dəyərindən istifadə edəcəyik:

  F = 101,354.8 Pa x 2 m 2 = 202,710 N

  Bu nəticə az-çox 20 ton gücə bərabərdir, lakin dənizdəki balıqlar kimi Yerin səthində yaşayan və buna uyğunlaşan canlılar üçün problem təşkil etmir.

  Olduqca böyük bir qüvvə olsa da. Necə olur ki, biz ondan əvvəl dağılmırıq?

  Bəli, bədəndəki təzyiq xaricdəki təzyiqə bərabərdir. Daxili qüvvə başqa bir xarici qüvvə ilə tarazlandığı üçün yıxılmırıq. Ancaq bəzi insanlar hündürlükdən təsirlənir və çox yüksək dağlara qalxanda burnundan qan axıya bilər. Bunun səbəbi qan təzyiqi ilə atmosfer təzyiqi arasındakı tarazlığın pozulmasıdır.

  Bir saman ilə içkilər yudumlayın

  Atmosfer təzyiqi bir saman və ya saman ilə soda içməyə imkan verir. Şumerlər və digər qədim mədəniyyətlər çuxur bitki budaqlarını və ya qamışları saman kimi istifadə edərək pivə içə biləcəklərini kəşf etdilər.

  Çox sonra, 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin əvvəllərində ABŞ-da samanların müxtəlif modelləri, o cümlədən bu gün geniş istifadə olunan akkordeon formalı dirsəkləri olanlar patentləşdirildi.

  Şəkil 3. Atmosfer təzyiqi samanla yudumlamağa imkan verir. Mənbə: Pixabay.

  Bu şəkildə işləyirlər: Maye saman vasitəsilə əmildikcə, samandakı mayenin üstündəki təzyiq azalır və bu, aşağı içindəki təzyiqi, daha yüksək olan mayenin yuxarıya doğru itələməsinə səbəb olur.

  Bu səbəbdən, ekstraksiya və ya diş əməliyyatından sonra mayenin bu şəkildə yudumlanması məsləhət görülmür, çünki təzyiqin azalması yaranın açılmasına və qanamasına səbəb ola bilər.

  Təlim

  – Məşq 1

  Altimetrik tənliyi çıxarın P (z):

  -Po istinad səviyyəsindəki təzyiqdir (dəniz səviyyəsi)

  -ρ_{və ya} dəniz səviyyəsindəki mayenin sıxlığıdır

  -g cazibə qüvvəsinin sürətlənməsinin dəyəridir

  Həll

  Əvvəla, qoy dp diferensial təzyiq, hidrostatikanın əsas tənliyinə görə aşağıdakı kimi ifadə edilir:

  Mənfi işarə təzyiqin artması ilə azaldığını nəzərə alır z. Havanın da ideal qaz olduğu qəbul ediləcək, ona görə də təzyiq və sıxlıq aşağıdakılarla əlaqələndirilir:

  Əldə etmək üçün sıxlıq dərhal əvəz olunur:

  İndi təzyiqi bu şəkildə yazmaq atmosferin yüksəklik qatlarına bölündüyünü güman edir dz, pancake yığını kimi bir şey, hər biri təzyiqlə dp. Bu yolla dəyişənləri ayırmaqla həll olunan diferensial tənlik əldə edilir səh və z:

  Daha sonra hər iki tərəfə birləşdirilir ki, bu da hər təbəqənin etdiyi təzyiq töhfələrini əlavə etməyə bərabərdir. Soldakı inteqralda bir təzyiqdən edilir P_{və ya}ilkin, təzyiqə qədər P final. Eynilə, sağdakı inteqraldan qiymətləndirilir z_{və ya} qədər z:

  Eksponensialdan istifadə edərək P üçün həll etmək aşağıdakılardır:

  Nəhayət, əgər hər ikisi T Nə g sabit qalırlar, ρ_{və ya}= (M / RT)P_{və ya}, sonra M / RT = ρ_{və ya} / P._{və ya,}və bunu da etmək olar z_{və ya} = 0. Hamısını bir araya gətirərək:

  – Məşq 2

  Dəniz səviyyəsindən 3640 m yüksəklikdə yerləşən Boliviyanın La Paz şəhərində atmosfer təzyiqinin dəyəri nədir? Havanın orta sıxlığı olaraq 1,225 kq / m dəyərini götürün 3 dəniz səviyyəsində.

  Həll

  Sadəcə olaraq hündürlük tənliyində verilmiş ədədi dəyərləri əvəz edin:

  Nəticədə, normal təzyiqin təxminən 66% -ni təşkil edir.

  İstinadlar

  1. Figueroa, D. (2005). Seriya: Elm və Mühəndislik üçün Fizika. Cild 5. Mayelər və Termodinamika. Douglas Figueroa (USB) tərəfindən redaktə edilmişdir.
  2. Kirkpatrick, L. 2007. Fizika: Dünyaya Baxış. Qısaldılmış 6 -cı nəşr. Cengage Learning.
  3. Standart Atmosfer. Av8n.com saytından bərpa edildi
  4. Sevilla Universiteti. Atmosfer təzyiqinin dəyişməsi. Laplace.us.es saytından bərpa edildi.
  5. Vikipediya Hipometrik tənlik. Bərpa edildi: es.wikipedia.org.
  6. Vikipediya Atmosfer təzyiqi. Bərpa edildi: es.wikipedia.org.

  Related posts:

  1. Azrbaycan dili 4 sinif test
  2. Azrbaycan dili 6 sinif dovlt imtahan mrkzi cavablari
  3. Cambridge ielts kitapları
  4. Fransiz dili qrammatika