Autizm xəstəliyi nədir, əlamətləri və yaradan səbəblər

Autizmning tashxisi – bu yaqinlaringizning yelkasida yotgan jiddiy mas’uliyatdir va bu erda o’zingizning dori-darmonlaringiz qabul qilinishi mumkin emas. An’anaviy tibbiyot mutaxassis tomonidan tayinlangan asosiy davolanishga qo’shimcha bo’lishi mumkin. O’simliklar bilan davolanish psixofizik holatini barqarorlashtirishdan iborat, buning uchun o’simlik infuziyalari ishlatiladi:

Аутизм

Аутизм возникает как следствие нарушения в развитии или работе головного мозга. Его главной характеристикой является всесторонний дефицит социального взаимодействия больного и отказ от общения. Обычно первые признаки аутизма проявляются у детей 2-летнего возраста. В большинстве случаев это заболевание врожденное. Медицинская классификация относит аутизм к болезням нервной системы, но существует и мнение о том, что аутизм не заболевание, а особое состояние в развитии. Заболевание диагностируется у мальчиков в 4 раза чаще, чем у девочек.

Признаки аутизма врачи могут увидеть во время исследования головного мозга ребенка, но установить, почему они возникли, невозможно. Признаки атизма у детей могут отмечаться в самом раннем возрасте, в этот период ребенку ещё можно помочь выработать навыки самообслуживания, общения и социального взаимодействия, но лечения от аутизма не существует.

Причины аутизма у детей

Причины возникновения аутизма у детей до сих пор неизвестны, но был разработан и клинически подтвержден перечень гипотез о том, что может послужить толчком для развития заболевания:

• генетическая предрасположенность;
• мутации плода во время беременности;
• последствия некоторых вакцин (гипотеза не нашла неопровержимого подтверждения);
• черепно-мозговые травмы плода во время развития и ребенка в первые месяцы жизни;
• расстройство восприятия вследствие информационной блокады;
• нарушения в работе лобно-лимбического комплекса;
• нарушения взаимодействия полушарий мозга;
• неправильный обмен серотонина в организме;
• хромосомные нарушения на стадии развития плода;
• врожденные дефекты, возникающие ещё на стадии внутриутробного развития.

Может ли проявиться аутизм у взрослых?

Практически во всех случаях возникновения аутизма болезнь диагностируется в детском возрасте. С течением времени проявления и симптомы заболевания не меняются и не прогрессируют, как правило, они просто становятся заметнее при достижении аутистом зрелого возраста.

Но в редких случаях аутизм может возникнуть во взрослом возрасте. У взрослых аутизм – это тяжелое нарушение социального взаимодействия, которое сопровождается серьезными изменениями в структуре головного мозга. Заболевание во взрослом возрасте называется атипичным аутизмом. Причины появления аутизма в этом возрасте также до конца не изучены. Нет исчерпывающего перечня подтвержденных факторов, служащих стимулом для развития болезни. Но существует ряд теорий о природе возникновения аутизма во взрослом возрасте. Причиной может стать:

• хроническая депрессия;
• психические заболевания;
• черепно-мозговые травмы.

Абсолютно все формы аутизма могут возникать как в детском возрасте, так и быть приобретенными впоследствии. Развитие симптомов аутизма в зрелом возрасте происходит быстро и может стать причиной тяжелого состояния больного и его психической неуравновешенности.

Виды аутизма и его классификации

Существует пять классических видов проявления аутизма. Все они относятся к одному заболеванию, но разбиты на группы по характеру проявлений и степени отсутствия взаимодействия с внешним миром. Выделяют следующие группы пациентов, страдающих аутизмом:

• первая – пациенты отказываются взаимодействовать с внешним миром, контакты практически сведены к нулю;
• вторая – люди замкнуты в себе, могут посвящать всё время одному и тому же занятию. Забывают о необходимости сна или отдыха и не испытывают такого желания даже при длительном бодрствовании;
• третья – люди, игнорирующие социальные порядки и нормы общества, поскольку не в состоянии их воспринимать;
• четвертая – взрослые аутисты, которые не могут справляться со своими ежедневными проблемами. Склонны испытывать чувство обиды на окружающих;
• пятая – взрослые аутисты с высоким уровнем интеллекта, которые предпринимают успешную попытку социализации и адаптируются в обществе. Могут взаимодействовать с окружающими практически на равных, способны обучаться, осваивать профессии и работать в областях, связанных с умственным трудом.

В последней группе аутистов периодически встречаются люди с проявлением «гена гениальности». Его активизация связана с процессами, происходящими в мозгу человека, больного аутизмом. Такие люди могут достигать очень больших успехов в различных областях науки и профессиональных сферах. Но их взаимодействие с миром часто осложняется социальными рамками и непониманием со стороны близких.

Родственники и окружение пациентов нередко сами ухудшают состояние больного, неправильно общаясь с ним и унижая. Для налаживания контакта между родственниками и аутистом создаются специальные курсы, на которых можно не только найти способ общения с больным, но и обучить его необходимым навыкам самообслуживания. Эффективность таких курсов во многом зависит от состояния пациента и формы проявления заболевания.

Разновидности аутизма

Кроме разделения признаков аутизма по степени проявления на группы, существует и другая классификация. В России в 1987 году была разработана схема, разбивающая все проявления аутизма на 7 типов по причине возникновения:

• аутическая психопатия Аспергера;
• синдром раннего классического инфантильного аутизма Каннера;
• аутизм, вызванный аберрациями хромосом;
• аутизм, возникший по причине наличия синдрома Ретта;
• эндогенный и приступообразный аутизм, вызванный шизофренией;
• резидуально-органическое состояние организма больного;
• аутизм неизвестного происхождения.

Эта система впоследствии позволила объединить известные причины аутизма и его виды под общей аббревиатурой РАС (расстройства аутического спектра).

Особенности аутизма у детей

Согласно РАС, следует различать виды аутизма по проявлениям определенного синдрома или состояния. Каждый из пунктов этой классификации обладает различным набором симптомов и разным прогнозом, но наиболее показательны следующие группы:

Детский аутизм

В этот пункт включают синдром Каннера, аутическое расстройство и инфантильные виды аутизма. Симптомы этой группы отклонений проявляются в возрасте от 1 до 3 лет. Для синдрома Каннера и подобных ему состояний характерны такие признаки:

• невозможность установления взаимоотношений с окружающими людьми с раннего возраста;
• недостаточное использование речи для коммуникации;
• игнорирование внешних раздражителей вплоть до болевого воздействия;
• «феномен тождества» – страх изменений в окружении;
• задержка развития собственного «я»;
• эхолалии непосредственного и отставленного типа;
• стереотипные игры.

Синдром Ретта

Симптомы аутизма начинают проявляться у детей до 3 лет. Затруднением при диагностировании является отсутствие более ранних признаков задержки в развитии ребенка, поскольку заболевание в подавляющем большинстве случаев проявляется на фоне нормального развития. При синдроме Ретта характерны такие признаки:

• отрешенность ребенка;
• приостанавливается или останавливается развитие речи;
• теряются уже приобретенные навыки;
• за 3-6 месяцев ребенок полностью теряет приобретенный речевой запас;
• утрачивается способность удержать в руке предмет;
• расстройство дыхания;
• эпилептиформные приступы;
• прогрессирующий распад моторных навыков;
• развитие серьезных нарушений в двигательной функции;
• утрата тонуса мышц.

Синдром Ретта относится к наиболее тяжелым проявлениям РАС. Он не поддается коррекции, и к 5-6 годам жизни симптомы синдрома у ребенка сходны с последствиями последнего этапа тяжелых органических болезней ЦНС.

Синдром Аспергера

При этом синдроме у детей хорошо сохраняется логическое мышление, развито нестандартное восприятие себя и окружающего мира, но наблюдается неустойчивость активного и пассивного внимания. К другим признакам наличия этого синдрома можно отнести:

• нарушения коммуникативной функции;
• стереотипные интересы и поведение;
• импульсивность в поведении;
• взгляд направлен «внутрь себя»;
• привязанность к привычному окружающему пространству.

Многие симптомы этого синдрома сходны с болезнью Каннера. Но при этой форме нет значительных задержек в развитии речи и когнитивном сознании.

Атипичный аутизм

Что такое аутизм атипичного вида и как он проявляется,невозможно сказать наверняка. Внешние симптомы этого заболевания сходны с синдромом Каннера, однако, отсутствуют все диагностические критерии. Такое состояние характерно для взрослых и чаще всего развивается на фоне умственной отсталости или сопутствующих заболеваний и трудностей на различных этапах развития. Для атипичного аутизма характерны:

• возникновение после 3-х лет;
• значительные нарушения социального взаимодействия больного и окружающих;
• стереотипное и ограниченное поведение, которое повторяется с определенной периодичностью.

Симптомы аутизма у детей

Приведенная выше классификация позволяет определять тип аутизма и синдром, который имеет место в каждом конкретном случае. Однако она не дает ответа на вопрос: «Что такое аутизм у детей?». Для упрощения диагностики существует ряд симптомов, наличие или отсутствие которых служит определяющим фактором при постановке диагноза «аутизм». Поведенческие характеристики, которые присущи детям с расстройствами психики самого разного возраста, помогают врачам определить вид заболевания, а родственникам – заподозрить, что у ребенка проблемы с развитием, и не затягивать с визитом к врачу.

Ранний детский аутизм проявляется следующим образом:

1. Симптомы нарушения социальных навыков:

• отсутствие желания общаться и интереса к сверстникам;
• игнорирование присутствия и эмоций окружающих людей;
• отсутствие нормальной для раннего этапа развития подражательной функции. Дети не копируют мимику родителей, не улыбаются в ответ, не повторяют жесты взрослых или делают это неосознанно и без связи с реальностью;дети не делятся своими проблемами и мыслями с родителями.

2. Нарушения в развитии речевой и неречевой коммуникации:

• отсутствие речи;отсутствие мимики и жестов;
• ребенок избегает зрительного контакта, не улыбается собеседнику;
• речь развита, но ребенок не общается с окружающими, не отвечает им;
• ребенок повторяет фразы или отдельные слова («граммофонная» или «попугайная» речь согласно классификации по Каннеру);
• фонетические нарушения в речи, не связанные с характерными проблемами при нормальном развитии. У аутистов проблемы с интонациями, речь может быть монотонной или ритмически неправильной.

3. Нарушения в развитии воображения, что становится причиной стереотипного поведения:

• нервное поведение;
• отчуждение;
• ребенок любит играть один;
• отсутствует интерес к придумыванию игр, воображаемым событиям;
• ребенок привязывается к одной игрушке или предмету и не расстается с ним, стремится постоянно держать в руках;
• ребенок сосредотачивает внимание на чем-то одном.

Так проявляется аутизм у детей до 1 года и в последующие два-три года жизни. При рассмотрении аутизма у взрослых следует использовать другой перечень характерных признаков.

Симптомы аутизма у взрослых

Симптомы аутизма у взрослых могут отличаться в зависимости от формы заболевания и его течения. Характерными симптомами считаются следующие:

• скудная мимика и недостаточное количество жестикуляции;
• отсутствие понимания правил общения, принятых в обществе;
• непонимание чувств, эмоций и намерений окружающих людей;
• отсутствие понимания собственного поведения;
• отсутствие возможности построения дружеских или любых других близких отношений с окружающими людьми;
• трудности в обращении к кому-либо;
• недостаточный словарный запас, регулярное повторение одних и тех же фраз;
• возможность сохранять спокойствие в привычной обстановке и переживания из-за перемен в ней;
• наличие привязанности к местам и предметам и переживания из-за изменений, связанных с ними.

Если аутизм присутствует в легкой форме, то к 20-25 годам человек уже может жить отдельно от родственников или опекунов и самостоятельно решать собственные проблемы. Если форма не позволяет аутисту вести такой образ жизни, то, как правило, он остается на попечительстве родственников в течение всей своей жизни.

Если Вы обнаружили у себя схожие симптомы, незамедлительно обратитесь к врачу. Легче предупредить болезнь, чем бороться с последствиями.

Диагностика аутизма у детей

Приведенные признаки аутизма позволяют достаточно четко установить диагноз и разновидность психического отклонения по проблемам в развитии, социальном поведении и других навыках. Но при диагностике аутизма по соответствующим критериям важно:

• не расширять содержания каждого из признаков;
• проводить диагностику на синдромологическом уровне, а не на формальном наличии любого из симптомов;
• учитывать наличие процессуальной динамики в обнаруженных симптомах;
• помнить о том, что отсутствие контакта с окружающими людьми ведет к социальной депривации, которая, в свою очередь, становится причиной вторичных симптомов задержек в развитии.

Дифференциальная диагностика неполных симптомов позволяет получить более полную картину. В таком случае исключаются другие симптомы, которые могут говорить о наличии сопутствующих заболеваний и смазывать картину болезни. При диагностике аутизма следует сначала исключить расстройства слуха, расстройства речи, умственную отсталость, психозы, которые являются отдельными заболеваниями и не связаны с аутизмом.

Лечение аутизма

Необходимое для аутизма у детей лечение включает в себя:

• программы поведенческой терапии;
• использование «моделей развития»;
• логопедическую терапию;
• обучение социальным навыкам;
• трудотерапию;
• антидепрессанты;
• антипсихотики;
• противосудорожные препараты.

Полностью излечиться от аутизма практически невозможно. Ремиссия наступает только в 5% случаев.

Опасность

Отсутствие своевременного для аутизма лечения может привести к нарушению социальных и эмоциональных контактов больного с обществом.

Профилактика

К сожалению, специальных методов первичной профилактики данного патологического состояния не существует. В период беременности женщинам рекомендуется избегать интоксикаций (ограничить прием лекарственных препаратов).

Данная статья размещена исключительно в познавательных целях и не является научным материалом или профессиональным медицинским советом.

Autizm xəstəliyi nədir, əlamətləri və yaradan səbəblər

Autizm erkən uşaqlıq dövründə ən çox rast gəlinən ciddi xəstəliklərdən biridir. Simptomları bəzən çox erkən yaşlarda müşahidə olunur (məsələn, 8 aylıq), lakin əksər hallarda 18-30 ay arasında da aşkar edilir. Bu hala daha çox oğlanlarda rast gəlinir.

Autizm zamanı problemlər əsasən üç sahədə olur:

• sosial qarşılıqlı əlaqədə keyfiyyət pozğunluğu,
• şifahi və şifahi olmayan ünsiyyət, oyun fəaliyyətindəki pozğunluq,
• məhdud maraq və fəaliyyət ,təkrarlanan hərəkətlər.

Autizm geniş yayılmış inkişaf pozğunluqları (PDD) başlığı altında təsnif edilir və gündəlik praktikada PDD əvəzinə “autizm spektri” ifadəsindən istifadə olunur. Bəzi cəhətlərdən fərqli olsa da, bu başlıq altında əsasən bir-birinə bənzər olan autizmlə əlaqəli aşağıdakı xəstəliklər mövcuddur:

• tipik otizm
• Rett sindromu
• Asperger sindromu
• uşaqlıqda parçalanma pozğunluğu

Autizm əlamətləri hansılardır?

Bir çox davranış xüsusiyyətlərindən autizmli şəxsləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Ancaq bu xüsusiyyətlərin heç biri bütün autizmli insanlarda olmur. Hadisələrin hamısı tez-tez, eyni anda baş vermir və simptomlar zamanla insanda dəyişə bilir. Autistik xəstəliklərdə fərqli xüsusiyyətlərin görülməsinin səbəblərindən biri xəstəliyin şiddətdən yüngülə qədər bir çox formasının olmasıdır. Atipik olan formaları gənc yaşda aşkarlamaq çətindir.

• Şiddətli autistik simptomları olanlarda zehni geriləmə nəzərə çarpır, epilepsiya, aqressiya və yuxu pozğunluğu kimi əlavə problemlərə daha çox rast gəlinir. Ağır autizm tez-tez autizmi müşaiət edən digər xəstəliklərlə əlaqəli olur.
• Mülayim autistik insanlar zamanla və xüsusi təhsil ilə danışa, göz təması qura və normal təhsil ala bilərlər. Autistik davranışlar yetkin yaşda da davam edə bilər. Bu fərdlər az danışan və ya gündəlik fəaliyyətlərini edə bilməyənlərdən tutmuş, elmi dərəcələr əldə etmiş və ya müstəqil həyat sürə bilənlərə qədərdir.

Autizm əlamətləri əsas başlıqlar altında araşdırıla bilər:

Davranış: Sosiallıq, qarşılıqlı şifahi və sözsüz münasibətlər, maraqlar və fəaliyyətlərdə çatışmazlıqlar var. Autizm olan uşaqlarda körpəlikdən göz təması olmaya bilər. Bəzi jestləri öyrənə bilmirlər və ya gec öyrənirlər, onlardan fərqli cür istifadə edə bilərlər. Uşaqlığın erkən çağlarında istədikləri əşyaları böyüklərin əli ilə göstərə bilərlər. Bu vaxt onların üzlərində sosial baxımdan uyğun bir ifadə olmur. Ümumiyyətlə, autistik uşaqlarda xoşa gəlmə, qorxu, qəzəb kimi duyğuları göstərə bilmə qabiliyyəti vardır. Ancaq onlar bu hissləri cüzi olaraq biruzə verirlər. Bəzi autistiklərdə özlərinə zərərverci davranışlar, ətrafındakı insanlara qarşı zoraki hərəkətlər dərman müalicəsi lazım olacaq dərəcədə ciddi ola bilər.

Tipik autizmin tanınması ümumiyyətlə bu mövzu ilə məşğul olan mütəxəssislər üçün problem deyil. Bununla birlikdə, çox yüngül simptomları olan autizm formalarının da olduğunu unutmamalıyıq. Autizm qızlarda daha az rast gəlinir, lakin klinik mənzərə ümumiyyətlə daha ağırdır. Autizmli şəxslər duyğularını göstərmək qabiliyyətinə sahibdirlər, ancaq duyğularını yalnız ifrat dərəcədə göstərməyə meyllidirlər. Davranış problemlərinə bir çoxunda rast gəlinən həddindən artıq hərəkətlilik (hiperaktivlik) və yayındırıcılıq daxildir.

Tantrums tez-tez daha çox gənc yaşda olur. Edilməsi istənməyən bir istək, bir vəziyyət və ya bir ritualın pozulması ilə baş verə bilər. Bəzi autistik şəxslərdə özünə xəsarət yetirən davranış, insanlara və ətrafdakı əşyalara qarşı təcavüz dərman tələb edəcək qədər şiddətli ola bilər. Autistik insanlar obyektlərdən və gündəlik həyat tərzindən asılıdır; Kiçik dəyişikliklər belə (masanın dəyişdirilməsi və ya paltarın dəyişdirilməsi kimi) davamlıdır və onların qəzəblənməsinə səbəb ola bilər.

Ünsiyyət və dil inkişafı: Dilin anlaşılması və ünsiyyət üçün istifadəsi həmişə ən azı kiçik autistik uşaqlarda pozulur. Danışıq halların təxminən yarısında mənalı bir ünsiyyət vasitəsi olmaq üçün inkişaf etmir. Danışıq çox vaxt təxirə salınır. Autizmin ilk diqqət çəkən əlamətlərindən biri bu uşaqların “çağırıldıqları zaman baxmazlar” və buna görə də valideynlər tərəfindən tez-tez qulaq-burun-boğaz mütəxəssislərinə karlıq şübhəsi ilə aparılırlar. Bu uşaqların bəziləri ara-sıra güclü vurğular, düzəlməmiş səslər və intonasiyalarla qalxıb-düşən (sanki ritualda) və ya onlar üçün vacib olan mövzularda fasiləsiz danışırlar. Ancaq autizm diaqnozu qoyulan uşaqların klişe tərzli nitqləri tipikdir, beləliklə nitq problemi olsa da, reklam mətnini tez öyrənə bilərlər. Bəziləri özlərindən üçüncü bir adam kimi danışırlar, adları ilə danışırlar və ya “mən” əvəzinə başqaları kimi “sən” deyirlər. Autizmli uşaqlar dil problemini şifahi olmayan ünsiyyətdən istifadə edərək kompensasiya etməyə çalışmırlar. Göz təması qurmaqda, mimikaları, duruşları və jestləri istifadə və anlamaqda çətinlik çəkirlər. Bəziləri bəzən tutuquşu (ekolaliya) kimi cavab verir. Autizmli uşaqların təxminən yarısı 5 yaşına çatdıqda belə faydalı bir dil inkişaf etdirə bilmirlər. Bununla birlikdə, bir çox otistik şəxs işarə dili, yazı, şəkil lövhələri və kompüterlərlə ünsiyyət qura bilərlər. Yüngül otistik insanlar 4-5 yaşlarında cümlələr qura bilərlər.

Oyun: Autizmli uşaqlar necə oynayacaqlarını bilmirlər. Sadəcə avtomobilləri yan-yana düzmək və ya onları çevirmək və təkərləri sürmək əvəzinə hərəkət etdirmək kimidir. Bəzən bir ipə, çantaya, kiçik bir iplik obyektinə uzun müddət maraq göstərə bilərlər. Təqlidə əsaslanan simvolik oyunlar oynaya bilmirlər. Oyun oynaya bilənlər qarşılıqlı oyun inkişaf etdirmirlər və ya məqsəd üçün oyun qura bilmirlər.

Diqqət və fəaliyyətlər: Bəzi otistik uşaqlar, başlatdıqları fəaliyyətlər zamanı uzun bir diqqət göstərə bilərlər, ancaq başqasının göstərdiyi bir hadisəyə diqqət yetirə bilməzlər. Kimsə onların fəaliyyətlərini və ya rituallarını pozmaq istəyirsə, bu zaman tez-tez qəzəblənirlər.

Kəşfiyyat problemləri: Autizmli uşaqların zəka səviyyəsi şiddətli əlil olmaqdan istedadlıya qədər genişdir. Onların zehni vəziyyəti autizm əlamətlərinin şiddəti ilə əlaqədardır. Həm zehni qüsurlu, həm də autizmli uşaqların 1/3-də epileptik tutma vardır. Ağır zehni qüsurlu uşaqlarda xəstəliyin gedişi daha pisdir.

Təkrarlanan hərəkətlər: Autizmdə tez-tez rast gəlinən təkrarlanan (stereotipik) hərəkətlər sola-sağa, arxaya yellənmək, dönmək, qanad çırpmaq, cisimləri çevirmək, barmaqlarınıza qəribə formalar düzəltmək, alqışlamaq, toxunmaq, ritmik əl hərəkətləri, qulaq və bədəndir. Bu tip hərəkətlər zəka səviyyəsi olan insanlarda daha çox görülür.

Duyğu simptomları: Autizmli uşaqlar sensor stimullara tərs və ya yersiz cavab verə bilər; Bəzən bəzi səslərə, ləzzətlərə, toxunma və görmə stimullarına (bəziləri yalnız müəyyən rəngli qidalar yeyirlər), ağrıya qarşı bəzən həssasdırlar. Onların vizual qavrayışı ümumiyyətlə eşitmə qabiliyyətindən daha yaxşıdır. Yuxu tələbləri azalıb və gecələr tez-tez oyanırlar.

Təlimdə çətinliklər: Autizmli uşaqların bəzi ümumi öyrənmə problemləri var. Bacarıqları bir sahədə yaxşı, digərində pis ola bilir.

Autizmin səbəbləri və nevroloji aspektləri

Autizmin bir çox spesifik olmayan bioloji səbəbləri müəyyən edilmişdir. Hamiləlik və doğuşla əlaqəli bəzi problemlər (inkişaf etmiş ana yaşı, hamiləlik dövründə qanaxma, dərman istifadəsi, viral infeksiya, qısa hamiləlik dövrü, aşağı çəki və s.) və bəzi problemlər (ağlamada gecikmə, tənəffüs problemləri, yenidoğanın sarılığı və s.) autistik simptomları olan uşaqlarda daha çox rast gəlindiyi bildirildi. Ancaq bu problemlər bütün otistik uşaqlarda olmadığı kimi autizmə xas deyil.

Otizmə və ya otistik simptomlara səbəb olan nevroloji və genetik xəstəliklər arasında, bəzi genetik sindromlar, dəri və beyinə birlikdə təsir edən xəstəliklər (yumru skleroz, neyrofibromatoz və s.), beyin quruluşunu pozan xəstəliklər (məsələn, körpəlik nöronal seroid lipofuskinoz), bəzi epilepsiya sindrom növləri (erkən körpəlikdə əzalarında və bədənində spazm olan West sindromu kimi), əldə edilmiş proseslər (“hipoksik-iskemik ensefalopatiya”, ensefalit, qarındakı məxmərək kimi yenidoğulmuş dövrdə oksigen və ya qan axını olmadan beyinə ziyan vurmaq kimi), metabolik xəstəliklər (fenilketonuriya, doğuşdan tiroid hormonlarının aşağı səviyyəsi və s.). Nəzərə alınmalıdır ki, otistik uşaqların yalnız kiçik bir hissəsi klinik mənzərəni müşaiət edir və autizmli xəstələrin əksəriyyəti idiopatik qrupdadır. Autizmin genetik bir xəstəlik olduğuna dair bir çox məlumatlar da var. Bu xəstəlik oğlanlarda qızlara nisbətən 3-4 dəfə daha çox görülür. Autizmli bir uşağın qardaşının autizm olma ehtimalı 3% -dir (bu nisbət normal riskdən 10-100 dəfə çox risk deməkdir). Eyni əkizlərdən birinin autizmi olduqda, digərində görülmə ehtimalı fərqli tədqiqatlarda 36-91% arasındadır. Autizmin genetik əsasları üzərində aparılan tədqiqatlar burada bir çox genin məsuliyyət daşıdığı çox faktorlu bir xəstəlik olduğunu göstərir.

Autizmdə Epilepsiya və Elektroensefaloqrafiya (EEQ)

Autizmli uşaqlarda epilepsiya nisbəti 25-33% arasındadır. Bu zaman müxtəlif epileptik tutmalar görülə bilər. Bu uşaqların bəzilərində növlərini ayırmaq çətindir. Dalğıclar təkrarlanan hərəkətlərə və tiklərə, motor proseslərinə (ağzın küncünə çəkmək, ələ atmaq kimi hərəkətlər), reaksiya və ya maraq çatışmazlığı ilə müdaxilə edə bilər. Elektroensefaloqrafiya (EEQ), beyin hüceyrələrinin uşaqlara zərər vermədən saç dərisinə yerləşdirilən elektrodlar vasitəsilə yaratdığı elektrik fəaliyyətinin qeyd edilməsi və araşdırılmasıdır. Bu metodla, beynin əsas bioelektrik fəaliyyəti autizmli uşaqlarda göstərilə bilər və epilepsiya ilə əlaqəli və ya əlaqəli olmayan anormallıqlar da aşkar edilə bilər.

Autizm xəstəlityi zamanı diaqnoz necə qoyulur?

Autizmin qəti diaqnozu üçün bioloji müayinə metodu hələ tapılmayıb. Bu xəstəliyin diaqnozu autizm üçün tipik davranış nümunələrini və mövcud funksional bacarıqları sual altına alan ətraflı bir tarixçəyə əsaslanır. Nevropsixiatrik müayinədə ictimai münasibətlər, dil / ünsiyyət, maraqlar və fəaliyyətlər daxil olmaqla idrak (idrak) və davranış qiymətləndirməsi aparılır. Bundan əlavə, az sayda xəstəlik diaqnoz qoyula bilən bir xəstəlik (genetik, metabolik və s.) var. Bu səbəblərdən, metabolik testlər, beyin görüntüləmə və genetik müayinələr, altda yatan spesifik bir xəstəlik / xəstəlik olduğunu göstərən tapıntılara əsasən aparıla bilər. Epileptik tutması olan və ya tutma şübhəsi olanlar yuxu da daxil olmaqla müayinə olunmalı və tutma tarixi olmasa da, autizmli uşaqların EEQ-də epilepsiya ilə əlaqəli anormallıqların yüksək olduğu nəzərə alınmalıdır. Qulaq-burun-boğaz (QBB) müayinəsi, eşitmə testləri və beyin sapı eşitmə qabiliyyəti (BAEP, BERA) ilə eşitmənin qiymətləndirilməsi bütün autizmli uşaqlar üçün vacibdir. Autizmdə müalicə əsasən erkən diaqnoz, davranış üsulları və uşağın xüsusiyyətlərinə görə formalaşan xüsusi təhsil təcrübələrinə əsaslanır. Bundan əlavə, öyrənmə və danışma problemləri üçün terapiya tətbiq olunur. Dərman müalicəsi sosial münasibət problemləri və nitq pozğunluğu kimi əsas simptomları dəyişdirmir; Ancaq tez-tez hiperaktivlik, narahatlıq, depressiya, yuxu və yemək problemləri, özünə zərər verən davranış və təcavüz baxımından faydalıdır.

Otizm nima? – belgilar va davolash usullari

Otizm nima o’zi, bu kasallikdan aziyat chekadigan bolalar va kattalar nimani anglatadi, bu kasallik muolaja qilinmoqda – dunyodagi ko’plab odamlarga bu kasalliklarni o’z yaqinlari bilan boshdan kechirgan savollar. Otizm dahosi farzandini normal va quvnoq ko’rishni xohlaydiganlar uchun faqat zaif taskindir.

Otizm – bu nima?

Autizm nima va nega bu tashxis bilan tug’ilgan son yillarda o’nlab marta ko’paygan – bu tadqiqotlar biologiya va genetika bilan shug’ullanadi. Javoblardan ko’ra ko’proq savollar mavjud. Otizm, ichak davrida miya rivojlanishining xususiyatlariga bog’liq organik buzilishdir. Hayotda autizmning o’zini tutishida, ijtimoiy moslashishida, moslashishda va immigrantlikda bir qator buzilishlar mavjud.

Past sendrom bilan autizm o’rtasida qanday farq bor?

Otizm – bu kasallik nima va u Down sindromi bilan qanday bog’liq? Ba’zilar, bu bir xil tashxis. Bolalar-dannyatalar ko’pincha shov-shuvli bo’ladi, ammo 10% hollarda ular autizmga aylanadi. Autizmdan Down sindromining farqlari:

1. Down sindromi trisomiyaning jiddiy genetik kasalligi bo’lib, 21 juft xromosomadan iborat bo’lib, ikkita emas, uchta xromosomadan iborat. Otizm – miya tuzilmalari rivojlanishining buzilishi.
2. Down sindromi tashqi ko’rinishida o’ziga xos xususiyatlarga ega, chunki kasallik bilan og’rigan bolalar bir-biriga o’xshash (kichik burun, uchinchi ko’z qovoqlari, ochiq og’iz, tekis yuz). Autistlar xatti-harakatlarning buzilganligiga shubha qilishlari mumkin.
3. Down sindromi bo’lgan bolalar demansiyadan aziyat chekmoqda. Avtotexnikada noyob qobiliyatga ega ko’plab iqtidorli odamlar bor, ular bilan birgalikda kasallanish, demak bolalarning pediatrik e’tiborsizligi, autizmning og’ir shakllari.

Otizm sabablari

Otizm yoki organik buzuqlik buzilishi, genetika kasallikning nima uchun farqlashdan ko’ra ko’proq tadqiqotchilar orasida rivojlanib borayotganini aniq belgilamaydi, ammo bu kasallikning umumiy sabablari va rivojlanish omillari mavjud:

• intrauterin davrda miya rivojlanishidagi o’zgarishlar;
• vasiylik akti;
• metabolik jarayonlarning buzilishi;
• Homiladorlik davrida onaning infeksion kasalliklari (toksoplazmoz, qizilcha);
• emlash vaktsinalari (tasdiqlanmagan).

Otizm belgilari

Otizm nima va uni qanday namoyon qiladi? Aniq autizm darhol diqqatni tortadi, ammo tashxis faqat diqqat bilan kuzatish va tekshiruvdan so’ng amalga oshirilishi mumkin. Ko’pincha autizm belgilari shizofreniya, Down sindromi , epilepsiya va shizotipik buzilish kabi boshqa organik kasalliklar yoki kasalliklarning bevosita belgisi.

Katta yoshdagi otizm – belgilar

Otistik – bu odatiy odamlarga xos bo’lmagan narsalarga e’tibor qaratadigan shaxs. Katta yoshdagi autizm aloqa jarayonlarida kichik xatoliklar, demensiyadan o’zini namoyon qiladi. Katta otga ega autizm nima degani:

• sezgirlikni oshirish;
• jamiyatda va mustaqil hayotda yomon adaptatsiya;
• ular tomonidan yaratilgan qoidalar va urf-odatlarni diqqat bilan kuzatish;
• yopiqlik, ko’pincha aql bovar qilmaydigan qobiliyatlari bilan birlashtiriladi.

Jiddiy darajadagi otistik kasallikning belgilari:

• ijtimoiy noqulaylik;
• o’z-o’ziga xizmat qilishning boshlang’ich ko’nikmalarini o’rgana olmaydigan;
• demans.

Bolalarda otizm – belgilar

Otistik bola – uning dunyosiga cho’mgan insondir. Har bir shaxsning o’z o’ziga xos xususiyatlari va autistik kasallikning alohida-alohida namoyon bo’lishi, ammo umumiy xarakterli belgilar mavjud:

• chaqaloqlikdan, onaga mehr yo’qligi;
• ingl. aloqa mavjud emas;
• bolalar juda kech va oz gapirishga kirishadilar;
• echoliali;
• odatdagi narsalar yoki bitta o’yinchoq bilan o’ynashni afzal ko’radi;
• haddan ortiq qo’rquv.

5 yoshdan 10 yoshgacha quyidagi simptomlar ustunlik qiladi:

• nutq, kattalar eshitgan iboralar, televizor va radio dasturlardan iborat;
• Kiyimlarning o’zgarishi, marshrutni o’zgartirish yoki xonadondagi vaziyatni eng kuchli tashvishlantiradi;
• Bolada stereotiplar bilan ajralib turadi.

O’smirlik davridan boshlab, agar bola ijtimoiylashtirilgan bo’lsa, quyidagilar barqaror turishi mumkin:

• yolg’izlik istagi;
• tor doiradagi manfaatlar;
• marosimlarning xatti-harakatlari;
• tajovuzning tez-tez uchib ketishi.

Otoizmni davolash mumkinmi?

Otizmga qarshi davolanish bo’ladimi, ota-onalarning asosiy muammolari – tashxisi va tashxisi bilan tasdiqlangan bolalar. Afsuski, bu muolaja qilinmaydi, lekin bu umidsizlikka sabab bo’lmasligi kerak. Bolaning holatini va ijtimoiylashishini yaxshilash uchun barcha asosiy ishlar ota-onaning yelkasiga tushadi. O’z harakatlaridan: shifokor tavsiyalaridan so’ng, sevgi, sabr va mehribonlik otistik bolaning keyingi shaxsiy rivojlanishiga bog’liq.

Otizmni davolash

Otistik terapiya kasallikning og’irlik darajasiga qarab amalga oshiriladi. Oftizmning engil shakli psixoterapiya va sotsializatsiya dasturlari yordamida tuzatiladi. Muvaffaqiyat bilan hayvonlar terapiyasidan foydalanish (hipoterapiya, yunus terapiyasi) – hayvonlar bilan otistik muloqot ruhning barqarorlanishiga olib keladi. Og’izlashning jiddiy shakllarida, jiddiy kasalliklar bilan birga, dori terapiyasi qo’llaniladi.

Avtotransport vositalarini davolash

Otoizmga xos davolash yo’q, simptomlarni bartaraf etishga qaratilgan semptomatik narsa mavjud. Tahrir dorilar tomonidan amalga oshiriladi:

1. Haloperidol (neyroleptik). Xulq-atvorining kasallik darajasini kamaytiradi, giperaktivlikni avtoulovning qiziqishini yo’qqa chiqaradi, bolaning ijtimoiy ta’sirini engillashtiradi.
2. Lityum preparatlar g’azab va o’z-o’zidan zarar etkazuvchi xatti-harakatlarni yengillashtiradi.
3. Fluoxamin, fluoxetin (serotoninni qayta yuklash inhibitörleri) – otistik depressiv holatlarda va stereotiplarda ishlatiladi.

Homologiyani autopatiya bilan davolash davolanmaydi, lekin yordamchi vosita sifatida muvaffaqiyatli qo’llaniladi. Autizmni davolashda gomeopatiya preparatlari:

• Baryta karbonik (barit karbonik)
• Hellidonium (chelidonium).

Otizm – xalqlar bilan davolanish

Autizmning tashxisi – bu yaqinlaringizning yelkasida yotgan jiddiy mas’uliyatdir va bu erda o’zingizning dori-darmonlaringiz qabul qilinishi mumkin emas. An’anaviy tibbiyot mutaxassis tomonidan tayinlangan asosiy davolanishga qo’shimcha bo’lishi mumkin. O’simliklar bilan davolanish psixofizik holatini barqarorlashtirishdan iborat, buning uchun o’simlik infuziyalari ishlatiladi:

• ota-ona;
• valerian;
• Sibir;
• romashka.

Otizmdagi xun

Oftizm kasalligi nafaqat aqliy emas, balki metabolik jarayonlar ham buzilishidir. Ehtiyotkor otistik ota-onalar farzandlari muayyan turdagi oziq-ovqatlarga toqat qilmaydilar va go’sht, soya, sigir suti kabi oziq-ovqatlardan tashqari oziq-ovqat mahsulotlaridan chiqarib yuborilganda, bolalar yaxshi va atrof-muhitga moslashdi. Bu autistik kasalliklarni davolash uchun maxsus parhezni yaratish g’oyasiga olib keldi, buning uchun quyidagi tarkibiy qismlar dietadan chiqarilishi kerak:

• kazein (barcha turdagi hayvonot mahsulotlarida mavjud);
• gluten (bug’doy tahıllarında, javdari, jo’xori va arpa ichida mavjud bo’lgan protein);
• aspartam (pishirishda ishlatiladigan sun’iy shirinlovchi, gazlangan ichimliklar, saqich);
• glutamat natriy (qo’shilgan mahsulotning ta’mini oshiruvchi qo’shimchalar).

Quyidagi mahsulotlar tavsiya etiladi:

• loviya (loviya, no’xat, nohut, yasmiq);
• Kleykovina bo’lmagan guruch (grechka, dara, jo’xori, amaranth);
• kam yog’li go’sht;
• turli sabzavotlar, mevalar;
• baliq;
• so’ya suti.

Avtotransport haqida filmlar

Ko’plab iqtidorli kino arboblari ko’pincha o’z rasmlarida maxsus odamlarning mavzusini ko’tarishadi. Odamlar qanday xususiyatlarga ega va ular qanday xususiyatlarga ega ekanligi haqida siz quyidagi ajoyib filmlarni tomosha qilishingiz mumkin:

1. “Mercury / Mercury Rising’in ko’tarilishi . “ 1998-yili B. Willis bilan “Merkuriy” hukumat dasturining yangi maxfiy kodini ochgan o’g’il Simonni himoya qilgan FBI xodimining roli. Endilikda Simon 9 yoshda va raqamlar va shifrli aqliy harakatlar unga hech qanday qiyinchilik tug’dirmaydi, u maxsus xizmatlarning diqqat-e’tiboriga tushgan daho-otistik.
2. “Mening ismim Xon ” filmi 2011 yilgi voqealarga, insonlarning ongida musulmonlar fojeali va terrorning manbai bo’lib kelgani bilan bog’liq. Rizvanxon o’ziga xos autizm asperger sindromi bilan kasallangan musulmon, har qanday millat va din orasida yaxshi va mehribon odamlar borligini isbotlashga muvaffaq bo’ldi.
3. Yomg’ir odam . Dustin Xoffman, aql bovar qilmaydigan bolaning rivojlanish darajasida qolib, murakkab matematik hisob-kitoblarni ishlab chiqarish uchun bir necha soniya ichida dahshatli xotirasi va qobiliyatiga ega bo’lgan, odam savodchisi (daho qobiliyati bilan autist). U samolyotlardan uchib ketishdan qo’rqadi, chunki u samolyot halokatida halok bo’lganlarning sonini xotirada saqlaydi.
4. “Temple Grandin” . Film taniqli biologiya mutaxassisi va yozuvchining tarjimai holiga asoslangan bo’lib, u “autizm” kasalligiga qarshi jamiyatda muvaffaqiyatli amalga oshirildi.
5. Odam / Odam . Otistik kasalliklar bilan og’rigan odamlarni ijtimoiy muloqot qilish va ularning kasbini topishning muhimligi haqida film.

Ma’lum avtotransport

Otistik kasalliklarning oson shakli har qanday sohada dahosiz insonni “berishi” mumkin. “Payback” filmidagi otistik hisobchi Ben Affleck bunday iqtidorli dahi hisobchini ijro etdi. Haqiqiy hayotda, albatta, tabiat tabiatidan mahrum bo’lib, odamni boshqa qobiliyat va iste’dod bilan taqdirlaydi. Bu haqiqatni qo’llab-quvvatlash uchun dunyoga juda ko’p kashfiyotlar va kashfiyotlar bergan odamlar bor. Autizmli mashhur kishilar:

1. Leonardo da Vinchi . Rassom va kashfiyotchining kamchiliklari va ixtirochilarning eng kichik tafsilotlari (Mona Lisaning lablari 12 yil mobaynida daho tomonidan yozilganligi) uchun intilishlari otistik odamni taklif qiladi.
2. Kim Peak . “Yomg’ir odam” filmining qahramonining haqiqiy prototipi. Kim bosh miyaning ko’p patologiyalari bilan tug’ilgan. Keyinchalik, bolaning ajoyib xotirasi bor va u o’qiyotgan yoki ko’rilgan ma’lumotlarning 98 foizini eslaydi.
3. Temple Grandin . Tashxis doirasidan tashqariga chiqqanda, bu iste’dodli ayol olim ko’plab ijtimoiy loyihalarni amalga oshirdi va otistik kasallik bilan bog’liq ichki shaxsiy tajribalari haqida hikoya qiladi. U otistiklarni xotirjamlik bilan tinchlantirish uchun, “sarguzasht” mashinasini ixtiro qildi.
4. Lionel Messi . “Barselona” ning mashhur hujumchisi va tanqidchilarning fikriga ko’ra, dunyoning eng yaxshi futbolchisi L.Messi autist bo’lib, uni o’z biznesida prodyuser bo’lishiga to’sqinlik qilmaydi.
5. Donna Uilyams . Bola otizmi nima, iste’dodli rassom va avstraliyalik sotuvchilarning muallifi nimani biladi. Bolaligida Donna aql kasalligiga chalingan va autizm kasaliga chalingan ekan.