Azrbaycanın iqtisadi sosial coğrafiyası

Mülkiyyət hüququ: Mülkiyyət hüququ iqtisadi hüquqlar sırasına daxil olan əsas hüquqdur. Ona görə ki, mülkiyyət ölkənin iqtisadi-təsərrüfat həyatının və cəmiyyətin iqtisadi bazisinin əsasını təşkil edir. Bununla belə, mülkiyyət geniş ictimai-siyasi məzmuna malik olan münasibətdir.
Mülkiyyət hüququ dedikdə, şəxsin ona məxsus olan əşyaya (əmlaka) sahiblik etmək, əşyadan (əmlakdan) istifadə etmək və ona dair sərəncam vermək imkanı başa düşülür.
Mülkiyyət hüququnun (mülkiyyətin) üç əsas subyekti vardır:
– Azərbaycan Rspublikası (dövlət);
– Bələdiyyələr;
– Şəxslər (fiziki və hüquqi şəxslər)
Dövlət mülkiyyəti Azərbaycan xalqına məxsusdur. Azərbaycan xalqı dövlət mülkiyyətinin (əmlakının) faktiki mülkiyyətçisidir. Onun hüquqi mülkiyyətçisi isə dövlətin özüdür.
Bələdiyyə qurumıarı (bələdiyyələr) bələdiyyə mülkiyyət hüququnun subyektidir. Bələdiyyə mülkiyyəti müstəqil mülkiyyət növü (forması) sayılır. Bələdiyyələr yerli əhəmiyyətli məsələləri həll etmək və müvafiq proqramları reallaşdırmaq üçün bələdiyyə mülkiyyətindən istifadə edirlər.
Şəxslər (fiziki və hüquqi şəxslər) xüsusi mülkiyyət hüququnun subyektidirlər. Onlara xüsusi mülkiyyətçilər deyilir. Fiziki şəxslərin (vətəndaşların) mülkiyyətində istənilən əmlak, o cümlədən həm daşınan əmlk (məsələn, televizor, xalça, minik avtomobili, pul, qiymətli kağızlar və s.), həm də daşınmaz əmlak (yaşayış evi, torpaq, bina mvə s.) ola bilər.
İstirahət hüququ: İstirahət hüququ dedikdə, əmək müqaviləsi ilə işləyən şəxsin (işçinin) öz əmək vəzifələrini yerinə yetirməkdən azad olunduğu vaxt və bu vaxtdan öz istəyinə görə istifadə etmək imkanı başa düşülür.
Bizib respublikada gündəlik normal iş vaxtının müddəti 8 saatdan, həftəlik normal iş vaxtının müddəti isə 40 saatdan çox ola bilməz.
Sosial təminat hüququ: Sosial yönümlü daxili siyasət yeritdiyinə görə Azərbaycan dövləti sosial xarakterli dövlətdir. Başqa sözlə desək, Azərbazycan dövləti sosialsiyasət yeridən dövlətdir.
Sosial təminat hüququ dedikdə, yardıma ehtiyacıı olan şəxslərin öz yaşayışlarını təmin etmələri üçün dövlətin maliyyə vəsaitlərindən müəyyən məbləğdə pul vəsaiti – pensiya və müavinət almaq imkanı başa düşülür. Bi hüquq dövlət büdcəsində sosial məqsədlər üçün ayrılan pul vəsaiti hesabına təmin edilir.
Sağlamlığın qorunması hüququ: Tibbi sığorta sağlamlığın qorunması sahəsində əhalinin sosial müdafiə formasıdır. Bu forma əhalinin tibbi və dərman yardımı almasına təminat verir.
Mədəniyyət hüququ: Mədəniyyət hüququ sosial-mədəni hüquqlar sırasına aiddir. Konstitusiyanın 40-cı maddəsi də məhz bu hüququn ifadə olunmasına həsr edilmişdir.
Mədəniyyət hüququ dedikdə, şəxsin mədəni həyatda iştirak etmək, mədəniyyət təsisatlarından və mədəni sərvətlərdən istifadə etmək imkanı başa düşülür. Bu imkan əsasında şəxslər öz mədəni-mənəvi tələbat və ehtiyaclarını ödəyirlər.
Təhsil hüququ: Təhsil dünyəvi xarakter daşıyır. Bu o deməkdir ki, təhsil dinlə bağlı deyil və dini təhsil müəssisələri ayrıca fəaliyyət göstərir.
Təhsil müəssisələrində təlim dili Azərbaycan dilidir.
Mənzil hüququ: Mənzil hüququ dedikdə, şəxsin daim yaşayış sahəsinə malik olmaq imkanı başa düşülür. Şəxsin mülkiyyətində bir və ya bir neçə mənzil ola bilər. Sovet dövründə isə şəxs yalnız bir mənzilə malik ola bilərdi.

Sosial-iqtisadi və mədəni hüquqlaq (azadlıqlar)

Mülkiyyət hüququ: Mülkiyyət hüququ iqtisadi hüquqlar sırasına daxil olan əsas hüquqdur. Ona görə ki, mülkiyyət ölkənin iqtisadi-təsərrüfat həyatının və cəmiyyətin iqtisadi bazisinin əsasını təşkil edir. Bununla belə, mülkiyyət geniş ictimai-siyasi məzmuna malik olan münasibətdir.
Mülkiyyət hüququ dedikdə, şəxsin ona məxsus olan əşyaya (əmlaka) sahiblik etmək, əşyadan (əmlakdan) istifadə etmək və ona dair sərəncam vermək imkanı başa düşülür.
Mülkiyyət hüququnun (mülkiyyətin) üç əsas subyekti vardır:
– Azərbaycan Rspublikası (dövlət);
– Bələdiyyələr;
– Şəxslər (fiziki və hüquqi şəxslər)
Dövlət mülkiyyəti Azərbaycan xalqına məxsusdur. Azərbaycan xalqı dövlət mülkiyyətinin (əmlakının) faktiki mülkiyyətçisidir. Onun hüquqi mülkiyyətçisi isə dövlətin özüdür.
Bələdiyyə qurumıarı (bələdiyyələr) bələdiyyə mülkiyyət hüququnun subyektidir. Bələdiyyə mülkiyyəti müstəqil mülkiyyət növü (forması) sayılır. Bələdiyyələr yerli əhəmiyyətli məsələləri həll etmək və müvafiq proqramları reallaşdırmaq üçün bələdiyyə mülkiyyətindən istifadə edirlər.
Şəxslər (fiziki və hüquqi şəxslər) xüsusi mülkiyyət hüququnun subyektidirlər. Onlara xüsusi mülkiyyətçilər deyilir. Fiziki şəxslərin (vətəndaşların) mülkiyyətində istənilən əmlak, o cümlədən həm daşınan əmlk (məsələn, televizor, xalça, minik avtomobili, pul, qiymətli kağızlar və s.), həm də daşınmaz əmlak (yaşayış evi, torpaq, bina mvə s.) ola bilər.
İstirahət hüququ: İstirahət hüququ dedikdə, əmək müqaviləsi ilə işləyən şəxsin (işçinin) öz əmək vəzifələrini yerinə yetirməkdən azad olunduğu vaxt və bu vaxtdan öz istəyinə görə istifadə etmək imkanı başa düşülür.
Bizib respublikada gündəlik normal iş vaxtının müddəti 8 saatdan, həftəlik normal iş vaxtının müddəti isə 40 saatdan çox ola bilməz.
Sosial təminat hüququ: Sosial yönümlü daxili siyasət yeritdiyinə görə Azərbaycan dövləti sosial xarakterli dövlətdir. Başqa sözlə desək, Azərbazycan dövləti sosialsiyasət yeridən dövlətdir.
Sosial təminat hüququ dedikdə, yardıma ehtiyacıı olan şəxslərin öz yaşayışlarını təmin etmələri üçün dövlətin maliyyə vəsaitlərindən müəyyən məbləğdə pul vəsaiti – pensiya və müavinət almaq imkanı başa düşülür. Bi hüquq dövlət büdcəsində sosial məqsədlər üçün ayrılan pul vəsaiti hesabına təmin edilir.
Sağlamlığın qorunması hüququ: Tibbi sığorta sağlamlığın qorunması sahəsində əhalinin sosial müdafiə formasıdır. Bu forma əhalinin tibbi və dərman yardımı almasına təminat verir.
Mədəniyyət hüququ: Mədəniyyət hüququ sosial-mədəni hüquqlar sırasına aiddir. Konstitusiyanın 40-cı maddəsi də məhz bu hüququn ifadə olunmasına həsr edilmişdir.
Mədəniyyət hüququ dedikdə, şəxsin mədəni həyatda iştirak etmək, mədəniyyət təsisatlarından və mədəni sərvətlərdən istifadə etmək imkanı başa düşülür. Bu imkan əsasında şəxslər öz mədəni-mənəvi tələbat və ehtiyaclarını ödəyirlər.
Təhsil hüququ: Təhsil dünyəvi xarakter daşıyır. Bu o deməkdir ki, təhsil dinlə bağlı deyil və dini təhsil müəssisələri ayrıca fəaliyyət göstərir.
Təhsil müəssisələrində təlim dili Azərbaycan dilidir.
Mənzil hüququ: Mənzil hüququ dedikdə, şəxsin daim yaşayış sahəsinə malik olmaq imkanı başa düşülür. Şəxsin mülkiyyətində bir və ya bir neçə mənzil ola bilər. Sovet dövründə isə şəxs yalnız bir mənzilə malik ola bilərdi.

Fənn müəllimi: Fəls. dokt. Arıxov C.C.

Bunu paylaş:

Bunu bəyən:

Bəyən Yüklənir.

Published by minfakt

AMİ Zaqatala filialının tarix-coğrafiya fakültəsində oxuyur. minfakt tərəfindən yazılmış bütün yazılara bax

İyun 8, 2012

Cavab qoy Cavabı ləğv et

axtar

kateqoriya

AMİ Zaqatala filialı
Ana dili
Ümumi
Bürclər
Cebr
Coğrafiya
- Azərbaycan coğrafiyası
- Coğrafiyanın tədrisi metodikası
- Landşaftşünaslıq
- Materiklər coğrafiyası
- Meteorologiya
- Okeanların fiziki coğrafiyası
- Regionların soial-iqtisadi coğrafiyası
- Toponimika
- Yerşünaslıq
- İqtisadi coğrafiya
- Artistlər
- Bilirsinizmi .
- Mahnı sözləri
- Şəxsiyyətlər
- Arxeologiya
- Asiya tarixi
- Azərbaycan tarixi
- Konstitusiya
- Mənbəşünaslıq
- Qafqaz xalqlarının tarixi
- Türk xalqlarının tarixi
Regionlar

Bu məcmuədə ölkənin hər bir rayonu iqtisadi rayonlar üzrə qruplaşdırılmış, rayonların sosial-iqtisadi vəziyyətini xarakterizə edən statistik göstəricilər üzrə müxtəlif məlumatlar, xəritə və qısa coğrafi məlumatlar təqdim olunmuşdur. “Azərbaycanın Regionları” məcmuəsində məlumatlar 2010 – 2019-cu illəri əhatə edir.
Qeyd: Əhalinin sayı 2009-cu ildə keçirilmiş əhalinin siyahıyaalınmasının nəticələri əsasında yenidən hesablanmışdır.
Xüsusi işarələr
« . » məlumat işlənilməmişdir.
« – » məlumat yoxdur.
« 0.0 » məlumat istifadə olunan vahiddən olduqca kiçikdir.

Elektron xəritə
Demoqrafik və sosial statistika
İqtisadi statistika
Ətraf mühit və digər sahələr
Statistik məlumatlar sizi qane edirmi?

Bəli

Qismən

Xeyr

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi
Ünvan: AZ 1136 Azərbaycan Respublikası, Bakı, İnşaatçılar prospekti, 81

Tel: (+994 12) 377 10 70
Faks: (+994 12) 538 24 42
E-poçt: sc@stat.gov.az
Qaynar xətt:
(+994 12) 377 10 70, 33-00
Mətbuat xidməti:
(+994 12) 377 10 70, 22-66
Vətəndaşların müraciətləri ilə bağlı əlaqə:
(+994 12) 377 10 70, 22-38
Saytdakı məlumatlardan istifadə edərkən
istinad etmək zəruridir.
İstifadə sayğacı

© 2002-2023. Saytın idarə olunması Dövlət Statistika Komitəsinin İnformasiya texnologiyaları şöbəsi tərəfindən həyata keçirilir.
Related posts: