Müasir Azərbaycan dilinin intensivlik qrammatikası» yaradılıb

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Ərəb qrammatikası dərsləri

Əuzu billəhi minəş şeytanir rəcim!
Bismilahir rahmənir rahim!
Əssəlamu alə rəsulullahil əmin!
va ala alihit tahirin.
Əlhəmdulillahir rəbbil aləmin!
Amin!
Salamun aleyküm və rəhmətullahi və bərəkatühü!
Əziz müsəlman qardaş və bacılar!
Sizi salamlayıram və bəzi gecikmələrə görə də üzr istəyirəm.
İnşallah, bu gündən etibarən bizim 2-ci dərslərimiz, yəni Ərəb dilinin qrammatikası dərsləri bu forumda başlayacaq.Allahdan işlərimizi uğurla başlayıb, uğurla bitirməyi diləyirəm.
Tövfiqat yalnız Allahdandır.
Və rəhmətullahi və bərəkatuhu!

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#2 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 26 Январь 2010 – 11:35

Ötən dərslərimizdə biz ərəb əlifbası ilə tanış olmuşduq.
Hər bir dili öyrənmək üçün onun qaydalarını bilmək lazımdır.
Bu qaydalar toplusuna azrəbaycan dilində qrammatika, ərəb dilində “sərf və nəhv” deyilir.
Qrammatika özü-özlüyündə iki yerə ayrılır.
1) Morfologiya- sözün quruluşu və müxtəlif formalara düşməsi haqqında elm
2) Sintaksis – bu isə cümlə quruluşu haqqında elm
Ərəb dilində sərf dediyimiz bölmə morfologiya, nəhv dediyimiz bölmə isə sintaksis adlanır.
Sərf
Bildiyiniz kimi, ərəb əlifbasında 28 hərf vardır.
Bunlar hamısı samit adlanır.
Yəni səsiz hərflər adlanır və sonra da hərəkələr keçdik, bunlar da sait-işarələr adlanır.
deməli biz ərəb dilində hərfləri birləşdirərək söz yaza bilərik.
misal: – قَلَمٌ – qələmun- qələm

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 26 Январь 2010 – 11:38

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#3 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 26 Январь 2010 – 11:44

حَرفٌ – hərfun- hərf

كَلِمَةٌ – kəlimətun- kəlmə

اِبْنٌ – ibnun – oğul

بِنتٌ – bintun -qız

جمِيلٌ – cəmiilun- gözəl

خَلِيفَةٌ – – xəliifətun- xəlifə

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 26 Январь 2010 – 11:47

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#4 Coldunya

Отправлено 26 Январь 2010 – 11:58

Və əleykümə salam, dərsləri davam etdirdiyinizə görə təşəkkür edirik. tələffüzdə çətinliklərim var, bəzən a səsi əvəzinə ə tələffüz edirəm. zəhmət olmasa deyərdiz bunu necə ayırd etmək olar? təşəkkür edirəm.

Хорошо быть черепахой – всю жизнь тащишься.

#5 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 26 Январь 2010 – 12:23

Bu misalların sayını çoxaldıb artırmaq olar. Amma hələlik bu qədəri ilə kifayətlənirik.
Misallardan göründüyü kimi sölər müxtəlif mənaları daşıyır.
Ərəb dilində söz dedikdə, azərbaycan dili qrammatikasından fərqli olaraq 3 şey başa düşülür:

خَرَجَ حُسَيْنٌ مِنْ اَلْمَدِينَةِ – xarəcə huseynun minəl mədinəti – Hüseyn Mədinədən çıxdı.

Hüseynun və əl-mədinəti sözləri isim

Xarəcə sözü fel,

min- sözü hərfdən ibarətdir.

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#6 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 26 Январь 2010 – 15:18

Və əleykümə salam, dərsləri davam etdirdiyinizə görə təşəkkür edirik. tələffüzdə çətinliklərim var, bəzən a səsi əvəzinə ə tələffüz edirəm. zəhmət olmasa deyərdiz bunu necə ayırd etmək olar? təşəkkür edirəm.

Sualınızın cavabı şəxsi məktuba göndərildi.
Mövzu ilə bağlı sualları burada, mövzudan kənar sualları isə şəxsi məktubla göndərsəniz mövzudan yayınmarıq.
Təşəkkür edirəm

• Bilmedim это нравится

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#7 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 26 Январь 2010 – 15:25

Bildik ki, ərəb dilində söz 3 qismə ayrılır: a) isim fel c) hərf
İsim əşya, keyfiyyət və şəxs adlarını bildirirr.

قَلَمٌ – qələmun-qələm (əşya )

جَمِيلٌ – cəmiilun- gözəl(keyfiyyət)

عَلِيٌّ – Aliyyun- Əli (şəxs)

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#8 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 27 Январь 2010 – 10:34

2) Fel hərəkətin icrasının müxtəlif zamanlarda baş verməsini bildirir.

كَتَبَ – kətəbə – yazdı

يَكْتُبُ – yəktubu – yazır

Bu mövzunu irəlidə təfsilatı ilə işləyəcəyik.
3) Hərf dediyimiz bölmə, azərbaycan dilinin qaydalarından fərqli olaraq, ön qoşma xüsusiyyətlərini daşıyır.
1)Müstəqil mənası yoxdur.
2)yalnız digər sözlər ilə birləşərkən bir məna ifadə edir.
misal:

عَلَي – alə – (üzərinə, – a, – ə)

فِي – fi – (-da, – də)

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 27 Январь 2010 – 10:39

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#9 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 28 Январь 2010 – 10:10

Qeyd: Təkcə isim və fel sərf olunur, hərf sərf olunmur.
Sərf olnmaq-yəni müxtəlif formalara düşür.
Hərfin isə forması dəyişmir, necə var elə də qalır.
Ev tapşırığı:

Aşağıda yazılan sözlərin növünü (isim, fel və ya sərf olduğunu) müəyyənləşdirin.

فَعَلَ – fəalə- etdi

اِنْسَانٌ – insanun- insan

مِفْتَاحٌ – miftahun – açar

ثُمَّ – summə- sonra

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 28 Январь 2010 – 10:14

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#10 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 29 Январь 2010 – 11:01

Fellər:
1) Keçmiş zaman – فَعَلَ – etdi – bu “zamana” mazi deyilir.

2) İndiki və gələcək zaman- يَفْعَلُ – edir, edəcək – bu “zamana” muzari deyilir.

3) Əmr bildirir- اِفْعَلْ – et- Bu zaman “hal” adlanır.

Bu fellər barədə ilkin anlayıdan ibarətdir.İrəlidə geniş təfsilatı ilə feli açıqlayacağıq.

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 29 Январь 2010 – 11:05

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#11 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 01 Февраль 2010 – 12:15

Əssəlamu aleyküm!
Bismillahir Rahmənir Rahim!
Fel haqqında qısa bir təsəvvürümüz yarandı.
İndi isə onun geniş şəkildə açıqlamasına başlayaq.
Fel iki əsas növdə olur.

1) Məlum növ – yəni işi görən şəxsin(failin) məlum olan və təsirli felə deyilir; فَعَلَ – fəələ – (o) etdi

2) Məchul növ-yəni işi görən şəxsin(failin) məchul (bilinməyən) olan və təsirli felə deilir; فُعِلَ – fuilə – edildi

Biz ilk növbədə məlum növü və onun da hansı növləri və bab(qəlib)ları var onları açıqlayaq.

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 01 Февраль 2010 – 12:15

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#12 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 01 Февраль 2010 – 12:36

Felin məlum növü:
Fel hər hansı bir hərəkətin icrasını bildirir.
Məlum növdə hərəkətin icrası zamanı, hərəkətlə birlikdə mütləq icra edən şəxsin olması labüddür.
İcraçı ərəb dilində “FAİL” adlanır.

1) Hərəkət (fel) + 2 )Hərəkəti icra edən (fail)

1- Failin kim olduğu əsasdır.Fail kimlik baxımından 3 əsas yerə bölünür:

1) مُغَايَبْ – Ğayib və ya Muğayəb- Qeybdə olan – yəni hazır olmayan şəxs ( misal , o )
2) مُخَاتَبْ – Muxatəb – Hazırda olan şəxs – (m: sən)

3) مُتَكَلِّمْ – Mutəkəllim – Danışanın özü – (m: mən)

2- Fail cins baxımından 2 yerə bölünür:

1) مُذَكَّرْ – Müzəkkər- kişi cinsi

2) مُؤَنَّثْ – Müənnəs – qadın cinsi

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 01 Февраль 2010 – 12:38

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#13 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 01 Февраль 2010 – 12:44

3) Fail say baxımından da 3 yerə bölünür:

1) مُفْرَدْ – Müfrəd – tək

2) تَثْنِيَة – Təsniyə – iki nəfər

3) جَمْعْ – Cəm – cəm (Yəni ikidən çox)

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#14 Shemsi

Muqaddam – Lieutenant Colonel

Отправлено 01 Февраль 2010 – 16:24

Allah razı olsun, qardaş. Evdə ərəb dilini öyrənmək üçün neçə kitabım var, heç birini açıb oxumuram. Burda oxuyuram ama ))
Bir də acizanə surətdə təklifim var. Ərəb dilinin qrammatikasını Azərbaycan dili ilə müqayisəli şəkildə yazsaz, məncə, daha tez anlayarıq, yadımızda yaxşı qalar.
Özüm üçün yazıram e, yəqin ki, digərləri asanca anlayır.

Sormaz ki bilsin,
sorsa bilirdi.
Bilmez ki sorsun,
bilse sorardı.

#15 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 01 Февраль 2010 – 17:24

Allah razı olsun, qardaş. Evdə ərəb dilini öyrənmək üçün neçə kitabım var, heç birini açıb oxumuram. Burda oxuyuram ama ))
Bir də acizanə surətdə təklifim var. Ərəb dilinin qrammatikasını Azərbaycan dili ilə müqayisəli şəkildə yazsaz, məncə, daha tez anlayarıq, yadımızda yaxşı qalar.
Özüm üçün yazıram e, yəqin ki, digərləri asanca anlayır.

Allah sizdən də razı olsun, bacım.
Çalışaram, mümkün qədər siz dedyiniz müqayisəli metodla çatdırım.

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#16 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 02 Февраль 2010 – 13:07

Və bu zaman əgər bir feli cədvəl şəklində göstərsək belə olacaq.

Misal: ضَرَبَ – darəbə- vurdu” feli

Ğaib bir fel: – Muğayəb-Müzəkkər (kişi cinsi)ni – bura yükləyəcəyim bir Microsoft word faylında göstərəcəm.

Xahiş edirəm ki bu faylı verilən ssılkadan yükləyin və başa düşmədiyiniz sualları da verin.

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 02 Февраль 2010 – 13:13

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#17 Şair

Forumun faktiki Ali Məqamlı Rəhbəri

Отправлено 02 Февраль 2010 – 18:13

Allah razı olsun. Şəmsiyə mən də qatılıram.
Bir də zəhmmət olmasa misallar da çəkərdiz. Bəzilərinə misallar yoxdur. Elə daha asan olur.

Xahiş edirəm ki bu faylı verilən ssılkadan yükləyin və başa düşmədiyiniz sualları da verin.

#18 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 03 Февраль 2010 – 11:25

Allah razı olsun. Şəmsiyə mən də qatılıram.
Bir də zəhmmət olmasa misallar da çəkərdiz. Bəzilərinə misallar yoxdur. Elə daha asan olur.

Xahiş edirəm ki bu faylı verilən ssılkadan yükləyin və başa düşmədiyiniz sualları da verin.

SSılka bir az gecikdi.Üzr istəyirəm

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#19 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 08 Февраль 2010 – 14:25

Salamun aleyküm dostlar!
Dərslərin davamına başlayırıq.
Keçən dərsdə biz felin keçmiş zaman formasını (Maz zamanı) öyrəndik.
Keçən dərslərin yaxşı qavranması ilə misallar verək.

Misal – خَرَجَ – “xarəcə – çıxmaq” feli

خَرَجْتُ – xarəctu – çıxdım (mən)

خَرَجْنَا – xarəcna – çıxdıq

خَرَجْتَ – xarəctə – çıxdın (kişi cinsi)

خَرَجْتِ – xarəcti – çıxdın (qadın cinsi)

خَرَجَ – xarəcə – çıxdı

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#20 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 08 Февраль 2010 – 14:42

خََرَجْتُمْ – xarəctum – (siz) çıxdınız (kişi)

خَرَجْتُمَا – xarəctuma (siz ikiniz-qadın və kişi) çıxdınız

خَرَجُوا – xarəcuu – (onlar)çıxdılar (kişi)

خَرَجَا – xarəcaa – (Onlar ikisi) çıxdılar (kişi)

خَرَجَتْ – xarəcət – (o qadın) çıxdı

خَرَجَتَا – xarəcəta- (o iki qadın) çıxdı

خَرَجْنَ – xarəcnə- (o qadınlar)çıxdılar

Сообщение отредактировал Malik Eshter: 08 Февраль 2010 – 14:51

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#21 Malik Eshter

Malik Eshter

Отправлено 08 Февраль 2010 – 14:57

Mazi zamanla əlaqəli kimin nə sualları varsa yazsın.

دَرَسَ – dərasə – öyrənmək” felini mazi zamanda təsrifləndirin.

Malik qorxub yavaşıyan, acizliyə düşən, tez tərpənmək ağla, ehtiyata daha uyğun olan zaman durub gözləyən, ehtiyatla hərəkət etmək məsləhət olduğu zaman tələsən adamlardan deyildir.

Hz.Əli (ə.s) – Nəhcül Bəlağə, VII – 13

#22 Shale

Отправлено 08 Февраль 2010 – 16:06

Ötən dərslərimizdə biz ərəb əlifbası ilə tanış olmuşduq.
Hər bir dili öyrənmək üçün onun qaydalarını bilmək lazımdır.
Bu qaydalar toplusuna azrəbaycan dilində qrammatika, ərəb dilində “sərf və nəhv” deyilir.
Qrammatika özü-özlüyündə iki yerə ayrılır.
1) Morfologiya- sözün quruluşu və müxtəlif formalara düşməsi haqqında elm
2) Sintaksis – bu isə cümlə quruluşu haqqında elm
Ərəb dilində sərf dediyimiz bölmə morfologiya, nəhv dediyimiz bölmə isə sintaksis adlanır.
Sərf
Bildiyiniz kimi, ərəb əlifbasında 28 hərf vardır.
Bunlar hamısı samit adlanır.
Yəni səsiz hərflər adlanır və sonra da hərəkələr keçdik, bunlar da sait-işarələr adlanır.
deməli biz ərəb dilində hərfləri birləşdirərək söz yaza bilərik.
misal: – قَلَمٌ – qələmun- qələm

Otan darslari neca baxmaq olar.man taza shaqirdam.qerida qalmisham

Марьям с одной стороны свята и любима и это Иса,
Но Фатима свята с трех сторон.
Она свет очей милости господней (т.е. посланника Аллаха)
Того имама первого и последнего
Того, кто дал этому миру новое дыхание,
Дал новую жизнь и религию
Она госпожа достоинств в суре халь ата.
Муртаза решающего проблемы льва Аллаха.

ок
пророк (да благословит Аллах его и род его!) сказал Аммару:
“Если увидишь, что Али идёт по одному пути, а люди -по другому, следуй за Али и оставь людей. Он не приведёт тебя к позору и не выведет с пути истины.”

Azərbaycan dili qrammatikasi

!Reklam – Yazi

Yenicag.az xəbər verir ki, AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda müasir linqvistik tədqiqatlar genişlənməkdədir. İnstitutun Müasir Azərbaycan dili şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor İsmayıl Kazımov tərəfindən ilk dəfə olaraq «Müasir Azərbaycan dilinin intensivlik qrammatikası» adlı əsər yazılıb. Bu qrammatika adi, normativ qrammatikalardan fərqlənir. Əsərin ayrı- ayrı bölmələrində intensivlik kateqoriyasının mahiyyəti, məzmunu, semantikası açılır, onun dilin qrammatik quruluşunda yeri və mövqeyi açıqlanır, intensivliyin ifadə imkanları və səviyyələri (morfoloji səviyyədə və sintaktik səviyyədə) müəyyənləşdirilir. Burada qrammatik göstəricilərin ekspressiv kəmiyyətinin dərəcələri faktları şərh edilir. Həmin qrammatika qrammatik quruluşun ekspressiv sintaksislə, emosional mətnlərlə, nitq predmetinin qiymətləndirmə faktorları ilə, qraduallıq və kəmiyyət artımı dərəcələri ilə bağlı məsələləri üzə çıxarır. Əsərdə intensivliyin ümumi prinsipləri nitqin funksional sferasında gerçəkləşir. Həmin sferada müqayisə dərəcələri formal göstəricilər kimi çıxış edir. Adektiv və adverbial vahidlər qarşı-qarşıya gəlir, bir-birinə təsir göstərirlər. Bu təsir nəticəsində meydanda olan morfemlərin xarakteristikası üçün «kəsişmə zonaları» yaranır. Bu zonalarda qrammatik intensivlik şkalaları görünür. «Kəsişəmə zonaları» aşağıdakı binar keyfiyyətdə qruplaşır: 1) intensivlik və uzunluq; 2) intensivlik və proseslik (hadisələrin gedişi, inkişafı), 3) intensivlik və qətedicilik, yəni tamamlayıcılıq, son, nəticə; 4) intensivlik və ekspressivlik. Bu «kəsişmə zonaları» dilin ümumi qrammatik prinsiplərinə əsaslanır.

Qrammatikanın çapı nəzərdə tutulub.

www.yenicag.az

• ANDROID əməliyyat sistemli smartfonlar üçün tətbiqi YÜKLƏ !
• iOS əməliyyat sistemli smartfonlar üçün tətbiqi YÜKLƏ !
• Şahidi olduğunuz hadisələri çəkib bizə göndərin!