Press "Enter" to skip to content

Азербайджанский фольклор – Azerbaijani folklore

Азербайджанский фольклор ( азербайджанский : Azərbaycan folkloru) – это народная традиция азербайджанского народа, которая складывалась веками. Азербайджанский фольклор явно воплощен в большом собрании повествований и неявно воплощен в изобразительном искусстве, таком как вазовая живопись и вотивные дары .

Azərbaycan folkloru

Azərbaycan folkloru — kollektiv yaradıcılıq məhsulu olan, müəllifləri məlum olmayan ədəbiyyatdır. Qədimlikdən, tarixdən xəbər verməklə yanaşı Azərbaycan xalqının ruhundan süzülən mədəniyyətdir.

Yalançı çobanın nağılı

Zəngin Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyati dünyanın digər xalqlarının folkloru arasında özünəməxsus yer tutur. Bütün xalqların ədəbiyyatları üçün ilk və səciyyəvi olan kollektiv yaradıcılıq Azərbaycan ədəbiyyatının da əsasını qoyub.

Azərbaycanlıların zəngin bir şifahi ədəbiyyatı var. Şifahi xalq ədəbiyyatına folklor da deyilir. İngilis dilindən götürülmüş bu termin — folk -xalq, lore isə bilik, hikmət (xalq müdrikliyi) anlamındadır.

Şifahi xalq ədəbiyyatının ilk nümunələri – ibtidai insanların məişət, təbiət hadisələri, ovçuluq, əmək və digər bu kimi məsələləri haqqında təsəvvürləri və bununla əlaqədər keçirdikləri hisslərin tərənnümüdür. Bunlar qədim dövrlərdə yaranaraq, dildən-dilə, ağızdan ağıza keçərək yaşamış və zənginləşmişdir. Folklor nümunələri xalq zəkasının qüdrətini, bədii təfəkkürünün gücün parlaq əks etdirən, məzmun cəhətdən maraqlı, ideya baxımından zəngin, əsrlərin sınağından çıxmış əsərlərdir. Bu sənət inciləri janr əlvanlığı, dil-üslub aydınlığı, poetik tutumu və xəlqiliyi ilə seçilir. Şifahi ədəbiyyatda xalqımızın insan taleyi ilə bağlı düşüncələri, vətənpərvərliyi, humanizmi, arzu və istəyi, sevgisi, nifrəti, müxtəlif tarixi dönəmlərdə üzləşdiyi mühüm ictimai-siyasi hadisələrə münasibəti geniş bədii əksini tapmışdır.

Bu hislərin ilk nümunələri isə əmək nəğmələridir. Folklorun digər formaları – nağıllar, dastanlar, hikmətli sözləri və s. nümunələrdir. Şifahi xalq ədəbiyyatı kollektiv yaradıcılıq olduğu üçün xalqın çox hissəsinin arzu və istəklərini, müxtəlif hadisələrə münasibətini, tərbiyəvi görüşlərini özündə əks etdirir.

Şifahi xalq ədəbiyyatının qələmə alınması – təkcə Azərbaycan ədəbiyyatı üçün yox, bir çox başqa elmlərin tarix, coğrafiya, etnoqrafiya və s. inkişafı üçün də böyük rol oynayıb. Məlumdur ki, Azərbaycan xalqının dili türk dillərindən biridir və təbidir ki, qədim türk xalqlarının yaratdığı dastanların süjetləri, motivləri Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatında da geniş şəkildə öz əksini tapıb [1]

Азербайджанский фольклор – Azerbaijani folklore

Азербайджанский фольклор ( азербайджанский : Azərbaycan folkloru) – это народная традиция азербайджанского народа, которая складывалась веками. Азербайджанский фольклор явно воплощен в большом собрании повествований и неявно воплощен в изобразительном искусстве, таком как вазовая живопись и вотивные дары .

  • 1 Источники азербайджанского фольклора
    • 1.1 Короглу
    • 1.2 Книга Деде Коркут
    • 1.3 Баба-И Амир
    • 1.4 Баяты
    • 1.5 Поэзия Ашика
    • 1.6 Обрядовые песни и танцы

    Источники азербайджанского фольклора

    Сказка о лживом пастыре.
    Марки Азербайджана 2019.

    Образцы национального азербайджанского фольклора, за которыми следуют эпосы, такие как Китаби-Деде Горгуд, Гурбани, Короглу, Шах Исмаил, Аббас и Гульгаз, Асли и Керем, сказки, баяты, голавары, колыбельные, анекдоты, загадки, пословицы и афоризмы. Азербайджанские мифы в основном основаны на героизме и мудрости человека, что демонстрируется в эпосах, таких как « Эпос о Кёроглу» , « Книга Деде Коркут» и « sli və Kərm» .

    Короглу

    История Короглу (букв. Сын слепого) начинается с потери зрения его отцом. Феодал Хасан Хан ослепил своего управляющего конюшней Али Киши за банальное преступление, выколол ему глаза. . Характер Кероглу подтверждается несколькими историческими свидетельствами. В конце 16 века исторический Короглу был лидером восстания джелали, вспыхнувшего в Азербайджане, на границе между Персией и Турцией. Что касается турецкого ученого Пертева Наили Боратова, турецкий султан приказал поймать вождя джелали по имени Кероглу (по имени Рушан) в течение 1580-х годов.

    Книга Деде Коркут

    Персонаж Коркута – седобородый старик, повествователь сказки и хранитель эпической традиции. Книга Деде Коркут известна современному миру по двум рукописям, относящимся к концу 16 века.

    Баба-И Амир

    Баба-и Амир был комическим персонажем азербайджанского фольклора.

    Баяти

    «Баяты» – это короткая древняя азербайджанская народная поэзия, состоящая из четырех строк по семь слогов в каждой. Они представляют человеческие чувства в поэтической форме. Некоторые формы этого жанра отличаются друг от друга по форме и сюжету. Например, баяти-баглама, баяти дейишме (соревнование в произнесении баяти), весфи-хал (восхваление), петтинг, холавар (трудовые стихи). В этих стихах в основном подчеркиваются древние медицинские методы лечения, такие как водяная мята , мята , ромашка и базилик, которые использовались в качестве лечебных средств.

    Поэзия Ашика

    Поэзия ашиков известна на Кавказе как древнее народное поэтическое произведение . Поэты-певцы, называемые ашиками, в Азербайджане рассказывали древние сказки и легенды на струнном инструменте кобузе. Таким образом, народные сказки, такие как Кероглу и Книга Деде Коркут, сохранились до наших дней. Героический дастан Кероглу – самый известный азербайджанский ашикский эпос, рассказанный третьим лицом, которым является сам ашик. Основная история распространилась из места происхождения, где предполагалась Анатолия или Азербайджан, в Туркменистан , Узбекистан , Таджикистан , изменяя свое содержание и характер на каждом этапе. На Ближнем Востоке ашиков считали поэтом, певцом, композитором или музыкантом. По-азербайджански ашик означает «любитель природы и жизни», признанный создателем национальной народной музыки и поэзии.

    Обрядовые песни и танцы

    В азербайджанском фольклоре главным предметом для образцов национального фольклора были природные силы, и люди пытались выразить их словами или движениями. Самыми популярными обрядовыми песнями и танцами были Коса-Коса, Году-Году, Новруз и Сидир Наби, отражающие драматические жанры азербайджанского фольклора.

    Сверхъестественные существа

    • Меше Адам ( азербайджанский : Meşə Adam ), иногда известный как Ağac Kişi (буквально древовидный человек), согласно азербайджанской и карачаевской мифологии, является духом, живущим в горных лесах. Часто ее представляли в виде волосатых существ обоих полов, являясь обезьяной с человеческим лицом и резким запахом. Считалось, что во время поиска пищи они ночью под прикрытием ходят в сады и огороды в выброшенной человеческой одежде. По мнению некоторых исследователей, Meshe Adam – это вариант легенды о йети . «Лесной человек» – распространенный фольклорный персонаж для кавказского региона. В статье В. Фейерштейна «Лесной человек» прослеживается тесная связь лесного народа с традициями держателя дичи на Кавказе. Эта связь проявляется за пределами Кавказа в виде скандинавского Скогсро и хитрого русского лесного духаЛеши .
    • Кулябани ( азербайджанский : Qulyabani ; заимствовано из персидского : غول‌بیابانی Ghul -e Biābānī, что означает чудовище пустыни) – злой дух, живущий в пустыне и на кладбищах. По мнению азербайджанских и турецких исследователей, основным занятием Гулябани было пугать ночных путешественников, а ночью у них были черты оборотня . Еще они любят кататься на лошадях, смешивая при этом гриву лошадей. Согласно легенде, Гулябани будет работать на людей, если кто-то сможет проникнуть иглой в их воротник. Но при этом они будут выполнять все заказы мастера и наоборот . В западных регионах Азербайджана Гулябани часто называют злым духом воды Ардов.
    • Тепегоз ( азербайджанский : Тепегёз ) – азербайджанское мифическое существо, похожее на циклопаПолифема .

    Отношения с другими культурами

    Азербайджанский фольклор основан на персидской и тюркской мифологии .

    Развивающая деятельность

    Что касается Конвенции ЮНЕСКО от 20 октября 2005 г. «Об охране и поощрении разнообразия форм культурного самовыражения», в регионах Азербайджана был проведен ряд мероприятий с целью популяризации фольклора, культуры и искусства этнических групп. Азербайджан присоединился к конвенции в 2009 году. Министерство культуры и туризма Азербайджана еще в 2006 году организовало фестиваль под названием «Азербайджан, родина», посвященный национальным меньшинствам. В рамках фестиваля присутствуют представители различных этнических меньшинств, чтобы представить свой фольклор. Фестиваль международного вещания собирает около 500 участников из всех этнических регионов Азербайджана. Фестиваль также представлен на английском языке. В регионах проживания этнических групп действует около 41 музыкальной и художественной школы для детей. В этих школах преподаются фольклор и национальная культура.

    Институт фольклора

    Азербайджанский фольклорный институт был создан в 1994 году на базе Литературного института им. Низами Национальной Академии Наук Азербайджана (НАНА). Хотя он начал свою деятельность как самостоятельное структурное подразделение НАНА в 2003 году, в первые годы создания Культурного центра он действовал как его подразделение.

    В 2012 году в Институте фольклора Азербайджана был открыт отдел фольклора и этнических меньшинств, отвечающий за сбор образцов фольклора. Основная задача отдела – организация сохранения и исследования собранных образцов фольклора.

    Публикации и исследования

    Об азербайджанском фольклоре написано много книг и статей на персидском языке, таких как «Azerbayjan Folklorunden Numunahlar» Хидаят Хасари и «Folklor Ganjinahsi, Oyunlar» Захаре Вафаси, которые охватывают различные аспекты фольклора страны. Самед Бехранги – писатель, родившийся в Тебризе в 1939 году, написал детские рассказы об азербайджанском фольклоре. Ягуб Хошгабани и его жена собирали и изучали азербайджанский фольклор, путешествуя и записывая фольклорные записи в соответствии с утверждениями старейшин.

    Смотрите также

    • Азербайджанская литература
    • Тюркская мифология
    • Персидская мифология

    Folklor haqqında

    Azərbaycan folkloru Azərbaycan türklərinin yüksək mənəvi əxlaqi dəyərlərini, etik və estetik düşüncəsinin ən aparıcı meyllərini özündə əks etdirən və ümumtürk ağız ədəbiyyatının tərkib hissəsi olan yaradıcılıq sahəsidir. Azərbaycan türklərinin adət-ənənəsi, ayin və etiqadları, tarixi cəngavərlik əxlaqı, vətənsevərliyi və torpaq məhəbbəti, valideyn sevgisi, həzin lirik duyğuları bu yaradıcılıqda bütöv və özünəməxsus şəkildə tərənnüm olunmuşdur.
    Azərbaycan türklərinin folkloru müxtəlif janrların (lirik, epik və dramatik) qovşuğunda yaranmış, elə həmin üslublara uyğun olaraq da növlərə bölünmüşdür.
    Azərbaycan folklorunun yazıya alınmasının ilk mərhələsi 1830-1900-cu illər arasını əhatə edir. Bu dövrdə “Vedomosti”, “Tiflisskiye vedomosti”, “Novoe obazreniye”, “Kafkazskiy vestnik”, “Kafkaz” qəzetləri, XIX əsrin yetmişinci illərdən sonra nəşrə başlayan SMOMPK məcmuələrində Qafqaz xalqlarının, Azərbaycan türklərinin şifahi xalq ədəbiyyatının ilk nümunələri geniş şəkildə əks olunmuşdur.
    1875-ci ildən nəşrə başlayan ilk milli mətbu orqan olan “Əkinçi” və sonralar çapa başlayan “Kəşkül” qəzetləri də bu işi layiqincə davam etdirdilər.
    Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrinin kütləvi şəkildə toplanmasının başlıca mərhələsi 1900-1920-ci illər arasında olmuşdur. Bu dövrdə Eynəli Sultanovun və Mahmudbəy Mahmudbəyovun şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrinin toplanması, nəşri və tədqiqi sahəsindəki fəalliyyətləri folklorşünaslığımızın ilk addımları hesab edilir. Görkəmli ədəbiyyatşünas Firudin bəy Köçərli folklorşünaslığımızın tarixinə təkcə toplayıcı kimi deyil, həm də Azərbaycan folklorşünaslığının yaradıcısı kimi daxil olmuşdur. Həmin illərdə folklor nümunələrinin toplanması, nəşri və tədqiqində xüsusi xidmətləri olan Hənəfi Zeynallı (“Azərbaycan atalar sözü və məsəlləri”(1926), “Azərbaycan tapmacaları (1928)” kitablarının müəllifdir) ağız ədəbiyyatını ilk dəfə təsnif edən araşdırıcılardan hesab olunur.
    Folklor nəzəri fikrini öyrənən, dövrünün ən qabaqcıl tədqiqat metodlarını Azərbaycan folklorşünaslığına gətirənlərdən biri də Əmin Abid olmuşdur. Ə.Abid xalq mahnıları, bayatılar, aşıq şeiri şəkilləri, heca vəzni, türk xalqlarının yeddihecalı şeirinin törəmə tipləri, qafiyəsi, ritmi, oxşar səslərin təkrarı, alliterasiyası, bölgü və digər poetik qəlibləri barədə elmi mülahizələrin ilk müəlliflərindəndir.
    20-30-cu illər ərzində folklorumuzun toplanması və nəşri işləri ilə ardıcıl məşğul olan tədqiqatçı Vəli Xuluflu olmuşdur. O, 1927-ci ildə “El aşıqları” kitabını və Azərbaycanda ilk dəfə olaraq “Koroğlu” dastanını (1929-cu ildə ikinci nəşr) çap etdirmişdir. Həmin vaxtlarda Azərbaycan ağız ədəbiyyatının toplanması sahəsində Salman Mümtazın və Hümmət Əlizadənin xidmətləri xüsusilə qeyd edilməlidir. S.Mümtaz 1927 və 1928-ci illər ərzində iki cildlik “El şairləri” kitabını nəşr etdirmiş, Qurbaninin, Sarı Aşığın şeirlərini, bayatı, atalar sözü və məzəllərin ən gözəl nümunələrini yazıya almışdır. 1929-cu ildə “Aşıqlar” adlı toplunu iki cilddə çap etdirən H.Əlizadə isə ilk dəfə Azərbaycan aşıqlarının repertuarından “Koroğlu” dastanının on dörd qolunu və əllidən artıq müstəqil qoşmasını çap etdirmişdir.
    İkinci cahan savaşından dövrümüzə qədər folklorşünaslığımızın inkişafında böyük xidmətləri olan araşdırıcılar sırasında H.Araslı, M.H.Təhmasib, M.Seyidov, X.Koroğlu, Ə.Axundov, V.Vəliyev, M.Həkimov, P.Əfəndiyev, A.Nəbiyevin və s. adlarını xüsusilə qeyd etmək lazım gəlir.

    Maraqlı Baxılıb: 3292 Tarix: 26 yanvar 2014
    f Paylaş

    Digər yazılar

    Üzüklər və barmaqlar

    Üzüklər və barmaqlar. Qədim zamanlarda üzükləri yalnız bəzək əşyası kimi qiymətləndirmirdilər, hətta onları magik qüvvəyə malik olan atribut və talisman kimi daşıyırdılar. Məhz bu səbəbə görə də insanlar nikahlarını ela

    Bürclərə görə saç rəngləri

    Saç qadınlar üçün imtina edilməz bir ünsür və çox əhəmiyyətlidir. Saç modellərinə diqqət etdikləri kimi saç rənglərini də tez-tez dəyişdirirlər. Qoç bürcü saç rəngi:. Qoç qadını lider tiplidir və diqqət çəkməyi çox sevər

    Kim hansı ayda doğulub? Aylara görə XARAKTERİNİZ

    Yanvar. Hirsli və ciddi biridir. Öyrənməyi və öyrətməyi sevir. Ağıllı və planlı iş görür. Duyarlı və dərin hissləri olan biridir. Romantikdir, uşaqları sevir, tez qısqanandır. Fevral. Dəyişkəndir. Özünə güvəni yoxdur. Düzgündür

    Həftənin neçənci günü doğulmusunuz? SİZİN HAQQINIZDA.

    1. Bazar ertəsi doğulan. Qadın. Zərif, həssas, duyumlu, arzu-həvəsi olan xanımlardandır. Uyğunlaşmağı, güzəştə getməyi bacarır. O, tək yaşayanda əziyyət çəkir. Hisslərinin hərarətini bölüşməyə adam axtarır. Əsl qadın həyat

    Hakışta

    Xınayaxdı məclisləri üçün hakıştalar . Ağ dəvə düzdə qaldı hakışta,. Yükü Təbrizdə qaldı hakışta. Oğlanı dərd apardı hakışta,. Dərmanı qızda qaldı hakışta. Gülü atdım dənizə hakışta,. Batdı çıxmadı üzə hakışta. Nolar bizi

    Tapmacalar

    Biliklərə yiyələnmək, həqiqətlərdən xəbər tutmaq, bir çox həyat hadisə və faktlarının görünən və görünməyən cəhətlərini bədii şəkildə obrazlaşdırmaq yolu ilə yaranan maraqlı janrlardan biri də tapmacadır. Tapmacaların yaranm

    Qarğışlar və alqışlar

    İnsan şüurlu fəaliyyətində daim xeyir və şərlə qarşılaşmalı olmuşdur. Xeyir və şər anlayışının yaranması ilə erkən təsəvvürlərdə xeyri alqışlamaq, şəri isə qarğışlamaq anlayışı da yaranmışdır. Arzulamaq, bəyənmək mənasınd

    Əfsanə və rəvayətlər

    Əfsanə olmuş, yaxud olması mümkün olan bədii həqiqətlər, astral təsəvvürlər, həyat və cəmiyyət hadisələrilə bağlı həyat faktına əsaslanır. Bu nümunələrdə müasir dövr və həyat üçün nümunəvi olan, insana estetik zövq verən

    Yanıltmacalar

    Yanıltmaclar uşaq nitqinin inkişafı ilə əlaqədar olaraq yaranmışdır. Bir sıra vaxtlarda yanıltmaclar qüsurlu nitqi olanların dilinin rəvanlaşmasında vasitə hesab edilirdi. Lakin sonralar yanıltmaclar sürətli nitq vərdiş

    Похожие статьи

    • Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı

      Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı Ağılar. Bayatı şəklində olur və yas mərasimində ifa olunur. Ağılarda qəm, kədər hissləri üstünlük təşkil edir….

    • Azərbaycan xalq yaradıcıllığı

      Azərbaycan xalq yaradıcıllığı Gülara, saya gəlməz, yazsaq dəftərə Şifahi xalq yaradıcılığı Xalqımızın zəngin şifahi ədəbiyyatı vardır. Söz sənətimizin…

    • Azərbaycan folkloru antologiyası

      Azərbaycan folkloru antologiyası Aşıq, illər ayrısı, Mədəniyyət Azərbaycan xalqının şifahi poetik yaradıcılığı kimi mənalandırdığımız folklorun tarixi…

    • Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı

      Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı Klassik Azərbaycan ədəbiyyatımızda da uşaq ədəbiyyatı nümunəsi kimi səciyyələndirə biləcəyimiz bədii nümunələr çoxdur. Qədim…

    • Azərbaycan tarixi derslik

      Dərslik Azərbaycan tarixi 1922-27-ci illər Azərbaycanda əsasən, xalq təsərrüfatının bərpası, yerlərdə kənd sovetlərinin yaradılması və sosializm…

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.