Gün var əsrə bərabər Чингиз Айтматов (аудиокнига)

Рейтинг: 0 ( 0 за, 0 против).

Çingiz Aytmatov – Gün Var Əsrə Bərabər romanının qısa məzmunu

“ Gün Var Əsrə Bərabər” əsəri ölkəmizdə də kifayət qədər tanınan və geniş oxucu auditoriyası tərəfindən oxunan qırğız yazıçı Çingiz Aytmatovun qələminin məhsuludur. Kommunizmin hökm sürdüyü bir dövrdə insanların müqəddəs hesab etdikləri şeylərin yoxa sayılması, eşqin sorğulanması romanın əsas qayəsini təşkil edir. Materialist düşüncə tərzi ilə həyata yanaşan Kommunizm ideyasının əsasını Yer üzərində insanların yaşadığı cənnət yaratmaq olmuşdur. Əlbəttə məsələ cənnətin var olub olmamasında deyil, əsas məqsəd insanlara yaşadıqları cəhhənəmi dəyişdirmək şansının öz əllərində olduğunu bildirməsidir. Qısaca olaraq bu əsər manqurtlaşma ilə öz xarakterini qoruyub saxlamağa çalışan insanlar arasındaki mübarizədən bəhs edir desəm,zənnimcə yanılmaram.

“Gün Var Əsrə Bərabər” və yaxud da digər adı ilə “Gün Uzanar Yüz İl Olar” əsas etibarı ilə Sovetlər Birliyi dövründə insanların yaşamış olduğu müxtəlif sosial və mədəni problemləri özündə əks etdirir.

Aytmatovun əsərlərində başlanğıc, eyni zamanda sondur. Başlayan hər şey bitər, bitən hər şey də yeni bir başlanğıcdır. Zamanın keçmədiyi anlarda gün yüz il qədər uzun, geçən yüz illər isə bu gün qədər bizə yaxındır əslində. Aytmatov, qatar relslərinin sonsuzluğa uzanıb gedən yolları arasında yemək axtaran tülkünün yaşadıqlarını dəqiq empatik metafora ilə yaşamış olduğumuzu hiss etdirir bizlərə.

Gün Var Əsrə Bərabər : “Bu yerlərdə qatarlar şərqdən qərbə, qərbdən şərqə gələr gedər. gedər gələrdi” frazasına bu əsərdə tez-tez rast gəlirik. Əsərdə insanların daimi yaşayış yeri Sarı-Özək düzüdür. Qırğızıstanda yerləşən minlərlə yaşayış yerlərindən biri kimi görünə bilər bizlərə. Amma bilməlisiniz ki, bizim də yaşadığımız yerlərin sevinc və kədərlərinə çox oxşardır orada yaşayan insanların sevinc və kədərləri.

Əsərdə Əsrə Bərabər Olan gün, qəhrəman Yedigeyin dəvə belində dostu Kazangapın vəsiyyətini gerçəkləşdirmək üzrə tabutunu Ana Beyit qəbiristanlığına aparmaq üçün yola çıxdığı gündür. Səhərdən axşama qədər davam edən qarlı və soyuq yol boyunca bir dəmiryolu işçisi olan Yedigeyin gənclik illərindən bu günlərə qədər keçən zamandan və xatirələrindən yola çıxaraq xalqların və müxtəlif toplumların problemlərinə toxunduğunun şahidi oluruq.

“. Sizin yaxşı və ya pis biri olmağınız yaşayış yerinizin vecinə deyil. Amma insanın müxtəlif asılılıqları, arzuları olurdu. Başqa yerlərdə,başqa insanların arasında daha yaxşı bir həyat yaşayacağını,bu yerə onu kor taleyin sürüklədiyini düşünərdi. ”

Əminəm ki, hamımız bu romanda da bəhs edildiyi kimi başqa yerlərə getmənin arzusunu dərin hiss etdiyimiz anlar yaşadıq. Hər zaman daha yaxşısının, daha gözəlinin var olduğu yerlərin xəyalını qurduq.

Yazıçı romanda ikinci dünya müharibəsində Yuqoslaviya Partizanlar tərəfindən tutularaq xilas ediləndən sonra onlarla birlikdə faşizmə qarşı döyüşən müəllim Əbutalibin başına gələnləri oxucuya ərz edir. Amma əslində yazılanlar hər hansı bir ölkənin faşizm yönümlü siyasətinin genişlədiyi dövrdə hər hansı birimizin başına gələ biləcək hadisələrdən fərqli deyildir. Çünki, Əbutalibin tək məqsədi uşaqlarını gözəl şəraitdə böyütməkdir. Onlar yazılı bir tarix vermək və mədəniyyətli bir şəkildə yetişdirərək haradan gəldiklərini bilərək böyümələrini təmin etməkdir.

Romanda bəhs edilən hadisələrin Stalinin hakimiyyətdə olduğu bir dövrdə baş verməsi, ilk başda Sovetlər Birliyinin mövcud olduğu dövrdə yaşanan sosial-mədəni problemlərin qısa bir məcmusu kimi başa düşülə bilər. Amma məncə bu cür düşünmək ən azı belə bir əsərin ciddiliyini və reallığa uyğunluğunu gözardı etmək olar. Bu kitab Yer kürəsindəki bütün insanların islahatlar qarşısında yaşadıqlarını başa salaraq bizi öz təsiri altına alır.

Kitabı oxuyarkən bir çox yerdə rast gəldiyimiz Kosmik stansiyalar ilə bir başqa planet arasındaki əlaqə şəbəkəsinin elmi-fantastik özəllik daşıdığını düşünə bilərik. Amma mənə qalarsa “Yaxşı yazar, tipik insan obrazını ortaya çıxarma ustalığına müvəffəq olan yazardır..” deyən Çingiz Aytmatovun niyyəti başqadır. Yazar romandaki bu ifadələri ilə, burunlarının dibində Kosmik stansiyalar qurulan, roketlər atılan, Kosmosun dərinliklərinə astronavtlar göndərilən inkişaf etmiş bir dövrdə bütün bunların insanlara heç nə ilə kömək etmədiyinə diqqət çəkməkdir. Müəllif burada islahatların və inkişafın topluma heç bir müsbət köməyi olmamamsını, əksinə insanların toplumdan qopardılaraq uzaqlaşdırıldıqlarını önə çəkir. Aytmatov fikirlərini ifadə edən bütün bu cümlələrilə kainatın əxlaq normaları çərçivəsində hüzur içində yaşayan insanların və bir dünyanın həsrətini dilə gətirir.

“..Əlindən varını, mülkün alsalar bu sənin ölüm səbəbinola bilməz. Amma sənin qürurunu qırar, ruhunu öldürərlərsə, bax buna heç bir çarə tapa bilməzsən..”

Ən qürurlu günün bir ömür sürməsi diləyi ilə, hamınıza xoş mütaliələr arzulayıram.

Cingiz aytmatov gun var əsrə bərabər

РЕДКОСТНАЯ АХИНЕЯ. ПОНИМАЮ – ФАНТАСТИКА, НО ХОТЬ КАК-ТО УЧИТЫВАТЬ реальные ДЕЙСТВИЯ И ПОЛИТИКУ ИНЫХ СТРАН ВСЕ ЖЕ СТОИТ.

Рейтинг: 0 ( 0 за, 0 против).

Сам стиль написания, мне понравился. Читать интересно. Но авторы поподанства в дошкольное детство не реальные фантазёры. Дети в этом возрасте физически не могут выделывать то, что выдумал автор. А вот умственно они очень могут быстро развиваться, ведь их организм настроен на познание среды и выработку рефлексов подсознания тела. Могут освоить сразу несколько языков как минимум в надлежащей среде обитания. Шпану такой возраст не

интересует по причине отсутствия самостоятельности и постоянном присутствие взрослых. На серьёзность восприятие данная книга не тянет. Воспринимать её можно как шутку, не более. Шестилетний пацан стал тираном для целого посёлка до 7 класса? Ржу. Автор забывает, что 12 летний пацан может прибить 6 летку одним ударом и тоже не отвечать за преступление. Я лично от удара в солнышко от пацана на 5 лет старше, чуть не умер в реале в 10 летнем возрасте. Много ли надо покалечить ребёнка? В яслях в 3 года я получил большой шрам на подбородке от розочки. В садике штопали бровь и ломал ногу, и это без драк и битв с палками. Дети имеют нежную кожу, хрупкие растущие косточки, вечно не хватающую энергию для растущего организма и загробить его легко, так как каждый организм в любой момент времени находится в разном состоянии и не всегда готов к нагрузкам и никогда к перегрузке сил. Я лично ростом вырос в 8 кл., телом к 24 годам. Мой сын расти начал только после 19 и к 30 почти догнал меня по росту и массе. А у нас был пацан, так тот был волосат на всех частях тела как обезьяна уже в 8 кл. У каждого свой ритм развития. Единственно, что можно тренировать всем, так это растяжки, осанку и лёгкие, то есть гимнастику и плавание. Для реакции – настольный теннис и бадминтон. Для мышления и тонкой моторики хорош русский бильярд. Остальное в меру сил и не более. Тренировка выносливости должна совпадать с наличием сил и с защитой от перегрузки сердца. Идеально для этого – плавание, а не бег, тем более плавание очень хорошо тренирует иммунитет и защищает от болезней, если температура воды 17-19 грд. Да ещё для тренировки вестибулярного аппарата очень полезны качели и ныряние на глубину свыше 4 метров. Во всяком случае для летчиков и моряков это важно. А то у большинства 6 баллов на море и у человека вылазят глаза и всё в желудке просится наружу, а потом на гражданке рассказывают сказки, что месяцами болтались в океане при шторме в 9 баллов. В общем автор перегнул палку с возрастом ГГ. Такое можно выделывать в старших классах, а не в дошкольном возрасте и первых классах.

Рейтинг: 0 ( 0 за, 0 против).

Честно говоря, не совсем понятно, откуда этот огрызок вытащили. На страницах Дронта на СИ и АвторТудей кусок третьей книги отсутствует. Может быть на ЛитНете он болтался до ухода Дронта оттуда, но я больше склоняюсь к тому, что это обычный фейк, к Дронту отношения не имеющий.

Рейтинг: 0 ( 0 за, 0 против).

Если первые две книги, я считал лучшими из мной когда либо прочитанных, то третий том как будто написан совершенно другим автором. Да и нет у автора книг аналогичных этим двум первым томам. У меня возникло сомнение в авторстве. Больно большая разница в классе написания.

Рейтинг: 0 ( 0 за, 0 против).

Сам вид повествования лично мне не понравился. Нет в нём души автора. Рассказ ведётся косвенно, через сюжеты. Автор играет с читателем в угадайку. Хотя сюжет простецкий. Размышления ГГ и других на бытовом уровне. Реакции у всех как у собаки Павлова. Читаешь вроде про разведчиков, а скучно пишет, без души. Как говорится ничего личного о ГГ, кроме рефлексов. Не трогает книга не одним местом. Великая боль и великая радость в данном

исполнении одинаково не доходит до сознания, как что то реальное, не цепляет чувства. Есть люди умеющие описывать с душой, что угодно, есть которым это не дано и их удел без эмоциональные доклады руководству, которое само должно решить как к этому всем относится. Ну а то, что докладчики любят сочинять и так всем понятно. Только спросом у читателей данная продукция не пользуется. Ну или я настолько зачитался (зажрался), что мне подавай только качественные эмоции писателей. В этой книге я их не улавливаю. Всё субъективно!

Рейтинг: 0 ( 0 за, 0 против).

В корне не соглашусь с предыдущим отзывом: только что закончил читать первую книгу и зашёл оставить своё впечатление: прекрасный образчик ЛИТаниме (бояръ, думаю, не совсем применимо хотя бы потому, что действие основное происходит не в России). Для любителя этого жанра сразу понятно, откуда “рамтут уши” и “уши” эти ладно скроены и крепко сшиты. Я упомяну язык и некоторые стилистические шерховатости только в том ключе, что это черновик и

не стОит в нем “ловить блох”, хотя само по себе изложение прямо вот – на высоте! Как и сюжет, как и крайне продуманный мир, персонажи, системы и проч., проч., проч. Автор – не новичок, автор “выстреливал” мощно не одной книгой и вот, ждать продолжение только. Ждём, Дмитрий Викторович!

Рейтинг: 0 ( 1 за, 1 против).

Фигня. Да ещё и аннотация к книжке имеет очень отдаленное отношение. Такое ощущение, что писал негроиндус безграмотный, начитавшийся подросткового бояраниме. Подросткового не в смысле целевой аудитории, а в смысле авторства. Больше трети книги ниасилил.

Рейтинг: 0 ( 1 за, 1 против).

Çingiz Aytmatov “GÜN VAR ƏSRƏ BƏRABƏR”

Çingiz Aytamtovu necə sevdiyimi bundan qabaqkı yazılarımın birində qeyd etmişdim. Ancaq onda onun yalnız “Ana torpaq” əsəri ilə tanış idim. “Gün var əsrə bərabər” əsəri isə mənim çoxdandır oxumaq istədiklərim arasında olmasına baxmayaraq uzun müddət oxumağı gecikdirirdim. Müzakirə sayəsində bu gözəl əsəri də oxumuş oldum.

Əsərə başlamadan öncə kitab bizi yazıçının ön sözü ilə qarşılayır. Həmin hissədə müəllif əsərdə bizə çatdırmaq istədiyi fikirlərə giriş edir. Beləki, əsərin ilk qəhrəmanı olan Yedigey obrazı ilə biz müharibə illərindən sonrakı zəhmət insanının həyat mübarizəsini və qayğılarını görürük. O müharibədə iştirak etmiş, gözlə görülməsə də müəyyən yaralar almışdır və bu yaralar ona yenidən cəmiyyətə qayıdıb, həyatına asan şəkildə davam etməsinə uzun bir müddət mane olur. Ancaq əsərin bu hissəsində Aytmatovun daha öncəki əsərində gördüyüm ərini sevən, zəhmətkeş və dözümlü qadın obrazı ilə yaxından tanış oluruq. Hələ müharibədən öncə evləndiyi Ukubala övladının erkən ölümü ilə sarsılmır və bu kədərini müharibədə olan ərinə bildirmir. Ukubala müharibədən qayıdan Yedigeyin fiziki imkanlarının çatmadığı ağır işləri görüb birlikdə yaşamaq üçün onunla mübarizə aparır.

Daha sonra həyatlarının çətin dövründə tanış olduqları Qazankap obrazı ilə isə yazıçı bizə müdrik, kamil zəhmət insanının xüsusiyyətlərini göstərir. Həmçinin əsərin irəliləyən hissələrində tanış olduğumuz Abutalıb və yoldaşı Zərifə obrazları ilə isə biz oxumuş iki insananın həyat sınaqlarından sevgiləri ilə çıxmaq üçün çalışmaqlarını oxuyuruq.

Əsərdə tez-tez təsvir olunan Sarı Özək çölləri, onunla bağlı olan məkanların tarixi, Ana Beyt haqqında rəvayətləri oxuduqa müəllifin qələminin dolğunluğu və tərcümənin gözəlliyi sayəsində böyük zövq aldım. Ola bilər ki, kimin üçünsə sıxıcı olsun, ancaq mən əsəri oxuduqca bir daha dolğun ədəbi nümunəni oxumağın verdiyi həzzi yaşadım. Hətta bu əsərdən sonra əlimə aldığım məşhur müasir türk yazıçısının qələmi mənə sadə və bəsit gəldi. Çünki əsəri oxuduqca mən düşündüm, hiss etdim, narahat olub qayğılandım, yəni əsəri hiss edib yaşadım. Qələmi olduqca gözəl bu yazıçıın əsəri əsl ədəbiyyat nümunəsidir. Oxuyarkən uzun-uzun təsvirlərdə sanki özümü Sarı Özək çöllərində gəzərkən, yaxud qatar razyezdində yaşayıb ordakı çətin həyat şəraiti ilə mübarizə apararkən hiss etdim. Məhz istedadla yazılmış əsərin gücü də elə bunda deyil mi?!

Sarı Özək çölləri ilə paralel təsvir olunan kosmos səhnələri isə özü ayrıca bir müzakirə mövzusudur. Yazıçı tərəfindən Yerdən kənarda həyatın və yaşayışın tapılması ilə əlaqədar yarana biləcək bəşəri problemlər vurğulanaraq, insanlığın hələ də sülh və birlik içində yaşaya bilməməsi məsələsi önə çəkilərək oxuculara təqdim olunmuşdur.

Əsərimizin qəhrəmanlarının hər birinin ayrı-ayrılıqda həyat yollarının eniş və yoxuşları biz insanlara başqa həyatları tanımağa və öyrənməyə kömək edir, öz həyatlarımızla müqayisə edib həyatın daha dərin və mənalı bir anlayış olduğunu dərk etməyimizə səbəb olur. Bütün əsərboyu biz hiss edir, yaşayır və öyrənirik.

Sonda isə yazımı Bəxtiyar Vahabzadənin əsər haqqında fikirlərini sizinlə bölüşməklə bitirirəm. Daha gözəl, daha dəyərli əsərlər oxuyub, daha dərin həyatlar yaşamağımız diləyi ilə, xoş qiraətlər…

“… başqasının dərdini öz dərdi kimi yaşayan, özgəsinin qəm yükünü öz çiynində daşıyan, həyatın dərin qatlarını görə bilən Qazanqap, Yedigey, Ukubala kimi, böyüktəbiətli Abutalıb və Zərifə kimi zərif insanlar da mövcuddur. Dünya yalnız belə adamların hesabına milyon illərdir yaşayır və gözəlləşir. Belə böyük ürəkli insanlar bizi insanlığa və gözəlliyə çağırır. Həm də ona görə ki, gərgin insan zəkası hər şeyə qadirdir”.

(B. Vahabzadə)