Fizika, 7 sinf, Habibullayev P. Q, Boydedayev A, Bahromov A. D, 2017

Sanoq jism.
Harakatning nisbiyligini hisobga olish uchun «sanoq jism» tushunchasi kiritiladi. Masalan, odam va avtomobillarning harakati yoki tinch holati Yerga nisbatan olinadi. Bu holda Yer – sanoq jism hisoblanadi. Atrofi mizdagi barcha jismlarning tinchlik holati yoki mexanik harakati ana shunday sanoq jismlarga nisbatan qaraladi. Agar Yerning Quyosh atrofi dagi harakati qaralayotgan bo‘lsa, Quyosh sanoq jism bo‘ladi.

Fizika, 7 klas, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017

Fizika, 7 klas, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017.

Учебник по физике для 7 класса на каракалпакском языке.

Biz 6-klasta fizikalıq shamalar, zatlardıń dúzilisi, mexanikalıq, jıllılıq, jaqtılıq, ses qubılısları haqqında dáslepki maǵlıwmatlardı aldıq. Nátiyjede, fizika páni haqqındaǵı dáslepki túsinikke iye boldıq.
Endi fizikanıń hárbir bólimin tereńirek úyreniwdi baslaymız. Sonıń ishinde, 7-klasta «Mexanika» bólimin úyrenemiz.
«Mexanika» sózi qaydan kelip shıqqan? Fizikanıń «Mexanika» bóliminde neler úyreniledi?

DENELERDIŃ ERKIN TÚSIWI.
Birdey biyiklikten taslanǵan tas hám párdiń jerge hár qıylı waqıtlarda túsiwin baqlaǵan áyyemgi grek filosofı Aristotel Jerdiń tartıw kúshiniń tásirinde awır deneler jeńil denelerden salıstırǵanda aldın túsedi, degen juwmaqqa kelgen. Bul durıs emes tálimattı derlik eki mıń jıl dawamında durıs dep esaplandı. Italiyalı alım Galileo Galileydiń (1564–1642) XVI ásirdiń aqırında ótkergen tájiriybelerden keyin Aristoteldiń pikirleri durıs emes ekenligi dálillendi.

Galiley Piza minarınan (42-súwret) polat hám tas shariklerdi bir waqıtta taslap, olardıń jerge bir waqıtta túsiwine isenim payda etti. Galiley tómendegishe kóz aldına keltirdi (gipotezanı ilgeri súrdi): eger hawanıń qarsılıǵı bolmasa, onda biyik minardan bir waqıtta taslanǵan polat sharik penen jeńil pár bir waqıtta jerge túsedi. Bul gipotezanı tekseriw ushın uzın shiyshe naydıń ishine polat sharik hám qustıń pári jaylastırıladı. Hawası bar nayda polat sharik párden burın túsiwi baqlanadı (43-a súwret). Naydan hawa sorıp alınǵanda bolsa polat sharik hám pár bir waqıtta túsedi (43-b súwret). Bul tájiriybe Galileydiń pikiriniń durıs ekenligin tastıyıqlaydı.

Mazmuni.
Kirisiw.
KINEMATIKA TIYKÄRLÄRÍ.
I bàp. Mexanikalıq qozǵàlıs hàqqındà ulıwmà màǵlıwmàtlàr.
1-§. Denelerdiń qozǵalısı.
2-§. Keńislik hám waqıt.
3-§. Kinemàtikànıń tiykàrǵı túsinikleri.
4-§. Skalyar hám vektorlıq shamalar hám olar ústinde ámeller.
II bàr. Tuwrı sızıqlı qozǵàlıs.
5-§. Tuwrı sızıqlı teń ólshewli qozǵàlıs hàqqındà túsinik.
6-§. Tuwrı sızıqlı teń ólshewli qozǵàlıstıń tezligi.
7-§. Tuwrı sızıqlı teń ólshewli qozǵàlıstıń grafikalıq súwretleniwi.
8-§. Teń ólshewli emes qozǵàlıstàǵı tezlik.
9-§. Teń ólshewli ózgeriwshi qozǵàlıstaǵı tezleniw.
10-§. Teń ólshewli ózgermeli qozǵàlıstıń tezligi.
11-§. Teń ólshewli ózgermeli qozǵàlıstàǵı bàsıp ótilgen jol.
12-§. Teń ólshewli tezleniwshi qozǵàlatuǵın deneniń tezleniwin ànıqlàw (1-làboràtoriyàlıq jumıs.
13-§. Denelerdiń erkin túsiwi.
14-§. Jîqàrıǵà tik ılaqtırılǵan dånåniń qîzǵàlısı.
III bàp. Sheńber boyınsha teń ólshewli qozǵàlıs.
15-§. Dånåniń sheńber boyınsha teń ólshewli qozǵàlısı.
16-§. Sheńber boyınsha qozǵàlıstı táriyipleytuǵın shàmàlàrdıń àràsındàǵı qatnaslar.
17-§. Orayǵa umtılıwshı tezleniw.
DINÄMIKÄ TIYKÄRLÄRÍ.
IV bàp. Qozǵàlıs nızàmlàrı.
18-§. Denelerdiń óz àrà tásirlesiwi. Kúsh.
19-§. Nyutonnıń birinshi nızàmı – inerciyà nızàmı.
20-§. Deneniń màssàsı.
21-§. Nyutonnıń ekinshi nızàmı.
22-§. Nyutonnıń úshinshi nızàmı.
23-§. Qozǵàlıs nızàmlàrınıń àylànbàlı qozǵalıstaǵı qollanılıwı.
24-§. Serpimlilik kúshi.
25-§. Prujinanıń qattılıǵın anıqlaw (2-laboratorialıq jumısı).
V bàp. Sırtqı kúshler tásirinde denelerdiń qozǵàlısı.
26-§. Pútkúl dúnyàlıq tàrtılıs nızàmı.
27-§. Salmaq kúshi.
28-§. Deneniń salmaǵı.
29-§. Júk túsiw hám sàlmàqsızlıq.
30-§. Jerdiń tartıw kúshi tásirinde denelerdiń qozǵalısı.
31-§. Jerdiń jasalma joldasları.
32-§. Súykeliw kúshi. Tınıshlıqtaǵı súykeliw.
33-§. Sırǵanap súykeliw. Domalap súykeliw.
34-§. Sırǵanap súykeliw koefficientin anıqlaw (3-laboratoriyalıq jumıs).
35-§. Tábiyattaǵı hám texnikadaǵı súykeliw.
SAQLANÍW NÍZAMLARÍ.
VI bàp. Impulstiń saqlanıw nızamı.
36-§. Impuls.
37-§. Impulstiń saqlanıw nızamı.
38-§. Reaktiv qozǵalıs.
VII bàp. Jumıs hám energiya. Energiyanıń saqlanıw nızamı.
39-§. Mexanikalıq jumıs.
40-§. Deneni kótergende hám onı usınday aralıqqa gorizont baǵıtında orın awıstırǵanda orınlanǵan jumıstı esaplaw (4-laboratoriyalıq jumıs).
41-§. Potencial energiya.
42-§. Kinetikalıq energiya.
43-§. Mexanikalıq energiyanıń saqlanıw nızamı.
44-§. Deneniń kinetikalıq energiyasınıń onıń tezlisi menen massasına baylanıslıǵın anıqlaw (5-laboratoriyalıq jumıs).
45-§. Quwat.
46-§. Tábiyatta energiyanıń saqlanıwı. Paydalı jumıs koefficienti.
Qosımsha. Laborotoriyalıq jumıslarda ólshewdiń qátelikleriń esaplaw.
Shınıǵıwlardıń juwapları.
Qosımsha shınıǵıwlardıń juwapları.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 7 klas, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

Fizika, 7 sinf, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017

Fizika, 7 sinf, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017.

Учебник по физике для 7 класса на узбекском языке.

Фрагмент из книги:
Tevarak-atrofimizda velosiped, avtomobil va odamlar yurishini; osmonda qush, vertolyot, samolyot va raketalar uchishini 2-rasm); suvda baliq, akula va delfinlar suzishini; Yer Quyosh atrofida, Oy esa Yer atrofida aylanishini kuzatishimiz mumkin. Jismning harakati ma’lum qonun-qoidalarga bo‘ysunadi. Masalan, olimlar kuzatish natijalari asosida osmon jismlarining qaysi vaqtda fazoning qaysi joyida bo‘lishini aniqlay oladilar. Jumladan, ular Oy va Quyoshning qachon tutilishini oldindan aytib berishlari mumkin.

Sanoq jism.
Harakatning nisbiyligini hisobga olish uchun «sanoq jism» tushunchasi kiritiladi. Masalan, odam va avtomobillarning harakati yoki tinch holati Yerga nisbatan olinadi. Bu holda Yer – sanoq jism hisoblanadi. Atrofi mizdagi barcha jismlarning tinchlik holati yoki mexanik harakati ana shunday sanoq jismlarga nisbatan qaraladi. Agar Yerning Quyosh atrofi dagi harakati qaralayotgan bo‘lsa, Quyosh sanoq jism bo‘ladi.

3-rasmda yerga nisbatan 10 m/s tezlik bilan ketayotgan platforma ustida shu yo‘nalishda 1 m/s tez lik bilan ketayotgan odam tasvirlangan. Bu odamning harakati uchun platforma sanoq jism deb olinsa, uning tezligi 1 m/s bo‘ladi. Agar sanoq jism sifatida Yer tanlab olinsa, odamning tezligi 11 m/s bo‘ladi (10 m/s + 1 m/s = 11 m/s). Yo‘lda ketayotgan avtomobil, poyezd va bosh qa larning harakatida sanoq jism sifatida Yer shari o‘rniga uning sirtida qo‘zg‘almas holatda joylashgan bino, daraxt kabilarni olish mumkin.
Masalan, avtomobilning harakati yo‘l yoqasidagi daraxtga nisbatan ku zatilayotgan bo‘lsa, ayni paytda shu daraxt sanoq jism deb olinadi.

MUNDARIJA.
Kirish.
KINEMATIKA ASOSLARI.
I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma‘lumotlar.
1-§. Jismlarning ҳаракатi.
2-§. Fаzо ва vаqt.
3-§. Kinematikaning asosiy tushunchalari.
4-§. Skalyar va vektor kattaliklar hamda ular ustida amallar.
II bob. To‘g‘ri chiziqli harakat.
5-§. To‘g‘ri chiziqli tekis harakat haqida tushuncha.
6-§. To‘g‘ri chiziqli tekis harakat tezligi.
7-§. To‘g‘ri chiziqli tekis harakatning grafik tasviri.
8-§. Notekis harakatda tezlik.
9-§. Tekis o‘zgaruvchan harakatda tezlanish.
10-§. Tekis o‘zgaruvchan harakat tezligi.
11-§. Tekis o‘zgaruvchan harakatda bosib o‘tilgan yo‘l.
12-§. Tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan jism tezlanishini aniqlash (1-laboratoriya ishi).
13-§. Jismlarning erkin tushishi.
14-§. Yuqoriga tik otilgan jismning harakati.
III bob. Tekis aylanma harakat.
15-§. Jismning tekis aylanma harakati.
16-§. Aylanma harakatni tavsiflaydigan kattaliklar orasidagi munosabatlar.
17-§. Markazga intilma tezlanish.
DINAMIKA ASOSLARI.
IV bob. Harakat qonunlari.
18-§. Jismlarning o‘zaro ta‘siri. Kuch.
19-§. Nyutonning birinchi qonuni — inersiya qonuni.
20-§. Jism massasi.
21-§. Nyutonning ikkinchi qonuni.
22-§. Nyutonning uchinchi qonuni.
23-§. Harakat qonunlarining aylanma harakatga tatbiqi.
24-§. Elastiklik kuchi.
25-§. Prujina bikirligini aniqlash (2-laboratoriya ishi).
V bob. Tashqi kuchlar ta’sirida jismlarning harakati.
26-§. Butun olam tortishish qonuni.
27-§. Og‘irlik kuchi.
28-§. Jismning og‘irligi.
29-§. Yuklama va vaznsizlik.
30-§. Yerning tortish kuchi ta’sirida jismlarning harakati.
31-§. Yerning sun’iy yo‘ldoshlari.
32-§. Ishqalanish kuchi. Tinchlikdagi ishqalanish.
33-§. Sirpanish ishqalanish. Dumalash ishqalanish.
34-§. Sirpanish ishqalanish koeffitsiyentini aniqlash (3-laboratoriya ishi).
35-§. Tabiatda va texnikada ishqalanish.
SAQLANISH QONUNLARI.
VI bob. Impulsning saqlanish qonuni.
36-§. Impuls.
37-§. Impulsning saqlanish qonuni.
38-§. Reaktiv harakat.
VII bob. Ish va energiya. Energiyaning saqlanish qonuni.
39-§. Mexanik ish.
40-§. Jismni ko‘tarishda va shu masofaga gorizontal ko‘chirishda bajarilgan ishini hisoblash (4-laboratoriya ishi).
41-§. Potensial energiya.
42-§. Kinetik energiya.
43-§. Mexanik energiyaning saqlanish qonuni.
44-§. Jism kinetik energiyasining uning tezligi va massasiga bog‘liqligini aniqlash (5-laboratoriya ishi).
45-§. Quvvat.
46-§. Tabiatda energiyaning saqlanishi. Foydali ish koeffitsiyenti.
Ilova. Laboratoriya ishlarida o‘lchash xatoliklarini hisoblash.
Mashqlarning javoblari.
Qo‘shimcha mashqlarning javoblari.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 7 sinf, Habibullayev P.Q., Boydedayev A., Bahromov A.D., 2017 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу

Гдз и решебник Физика 7 класс Генденштейн, Кирик, Гельфгат – Задачник

Школьная программа по физике дается не всем одинаково легко, особенно в седьмом классе, когда предмет обрастает все новыми гранями. Сложные формулы, непонятные термины и тонна теоретического материала не позволяет быстро и без проблем справиться с задачами и упражнениями.

Зачем нужен решебник

Чтобы не корпеть часами над задачами, стоит воспользоваться «ГДЗ по физике 7 класс, задачник Генденштейн, Кирик, Гельфгат Мнемозина». Доступный онлайн-решебник позволит выполнить даже самое сложное задание на высочайший балл.

ГДЗ по физике для 7 класса полностью соответствует задачнику по физике. Номера представлены в том же порядке, что и в оригинальном пособии. В решебнике даны развернутые ответы к заданиям по темам:

• «Строение вещества».
• «Силы в механике».
• «Давление тел».
• «Рычаг».
• «Мощность» и т.д.

Чтобы на хорошую отметку выполнить домашнее задание, достаточно просто переписать готовые ответы в тетрадь. Однако решебник можно использовать и иначе. Для этого школьник должен самостоятельно прорешать все задания, потом сверить ответы с теми, что представлены в ГДЗ, провести работу над ошибками и только тогда записать решение в рабочую тетрадь.