Polis hansılardır? hüquq-mühafizə orqanlarının Ümumi xüsusiyyətləri

Dövlət Miqrasiya xidməti – Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti miqrasiya sahəsində dövlət siyasətini, miqrasiya proseslərinin idarə edilməsi və tənzimlənməsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən, hüquq mühafizə orqanı statusu olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. (AR Prezidentinin 8 aprel 2009-cu il tarixli, 76 nömrəli Fərmanı ilə Dövlət Miqrasiya Xidmətinə hüquq-mühafizə orqanı statusu verilmişdir)

“HÜQUQ-MÜHAFİZƏ ORQANLARI 120 HƏKİMİ HƏBS EDİB” – Partiya sədrindən səhiyyə və dərman mafiyasına dair ŞOK açıqlamalar

“AzPolitika.info” xəbər verir ki, o, dərman firmalarını və həkimləri əlbir olaraq Azərbaycan xalqına qarşı mütəşəkkil cinayət törətməkdə ittiham edib: “Bu yaxınlarda Azərbaycanın hüquq-mühafizə orqanları 120 həkimi həbs edib. Bu həkimlər 10 il ərzində 1 milyon revmatik xəstəyə 30 milyard manat dəyərində heç bir xeyri olmayan, əskinə, zərərli dərmanlar yazıblar. Beləliklə, Azərbaycanda bu sayda revmatik xəstə müalicə olunmayıb, insanlar şikəst olub və s”.

Partiya sədri ailə üzvlərinin də bu mafiyanın toruna düşdüyünü açıqlayıb: “Həyat yoldaşım məndən xəbəriz özünü revmatoloq kimi təqdim edən məşhur bir xanımın yanına gedib. Deməli, 70 manat qeydiyyata, 300 manat müayinələrə xərcləyib. “Revmatoloq” ona bir resept yazmışdı, aptekdən aldım, 450 manat tutdu. Sonra o preparatların tərkibini araşdırdım, məlum oldu ki, onların böyük əksəriyyəti lazımsızdır. Təkcə bir xəstəyə bu yolla 1000 manata yaxın kələk gəlmişdilər. İndi təsəvvür edin, revmatik xəstələr 3 aydan bir məcburən həkim müayinəsinə getməlidir. Hər dəfə qəbullara 70-100 manat pul verilir, əsassız müayinələr aparılır, reseptlər yazılır. “

Sərdar Cəlaloğlu bildirir ki, həkimlər 10 ildə əhalinin cibindən çıxarılan 30 milyardı dərman mafiyası ilə birlikdə bölüşdürüblər: “Azərbaycan xalqının başına belə bir oyun açırlar. İndi sual edirəm: xərçəng, vərəm, şəkər və s. xəstəliklərlə ilə bağlı həkimlərin fəaliyyəti yoxlanılıbmı? Azərbaycan xalqının sağlamlığı üzərində milyardlarla pul qazanırlar. Təsəvvür edin, insan sağlamlığına zərərli olan, yaxud xəstəliklər üçün effektiv olmayan dərmanları ölkəyə gətirirlər, həkimlərin vasitəsi ilə camaata satdırırlar. Daha sonra pulları apteklərdən toplayıb paylaşdırırlar. Bu, Azərbaycan xalqına qarşı genosid kimi dəyərləndirilməlidir. 10 ildir bu cinayətkar şəbəkə fəaliyyət göstərir, bəs Səhiyyə Nazirliyi hara baxır? Bu işə nəzarət edən qurumlar necə? Yazıq insanlara ev-eşiyini, malını-mülkünü satdırıb bu dərmanları aldırıblar ki, guya sağalacaqlar. Eləcə də xərçəng, vərəm, şəkər və s. xəstəliklər üzrə də cinayətkar qruplar formalaşıb”.

ADP sədri vurğulayıb ki, xəstələri məcburi cərrahiyə əməliyyatlarına cəlb etməklə də böyük pullar qazanılır: “ Müayinəyə gedənlərə deyirlər ki, dərhal ürək əməliyyatı olmalısan, 10 min manat gətir. Həmin xəstə gedir Türkiyəyə, orada deyirlər, burada operativ müdaxiləyə hər hansı əsas yoxdur axı. “

Sərdar Cəlaloğlu sonda Baş prokuror Kamran Əliyevə və ölkə başçısı İlham Əliyevə müraciət edb: “Azərbaycanın səhiyyə sistemində, dərman satışında baş verən cinayətkarlığın həcmi iqtisadi sferada baş verən digər cinayətkarlıqlardan azı 10 dəfə böyükdür və min dəfələrlə ağır nəticələri var. 1 milyon revmatik xəstə artıq əlildir”.

O, belə şəbəkələrə qarşı təxirəsalınmaz tədbirlər görülməsini xahiş edir.

Partiya sədri əhaliyə də üzünü tutaraq bildirib ki, bir çox xəstəxanalar və həkimlər cinayətkar qrupların üzvləridir: “Onların məqsədi dərman satmaqdır, insanları müalicə etmək deyil. Bu gün ölkədə satılan dərman preparatlarının əksəriyyəti ümumiyyətlə dərman keyfiyyətinə malik deyil. Bunlar xalqımıza qarşı genosid edərək o qazancı əldə edirlər. Burada Səhiyyə Nazirliyi də digər nəzarət orqanları da məsuliyyət daşıyırlar. Siz hara baxırsız ki, bunlar zəhəri gətirib camaata satırlar?!”

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”

Şərhlər

Vətəndaş 2022-08-15 20:04:40

Sərdar bəyin bildiklərini TƏBİB,Səhiyyə Nazirliyi bilmir? Bilmirsə niyə bilmir,Bilirsə niyə dudiur?Bəs dövlət,dövlət nəzarət niyə fəaliyyətsizlik göstərir? Mədələnnin kökü nədədir? AXı belə özbaşınalıq heç banan ölkəsində bş vermir! Bəs Nazirlər Kabineti,Prezident Aparatı?Axı belə hal illərdir davam etməkdədir.Türkiyədə 2.5 doııarai satılan türk istehsalı dərman Azərbaycanda 29 manata təklif olunur.Bu hallar niyə müvafiq orqanlarının diqqətini cəlb etmir?

Azər 2022-08-15 15:44:41

Dərman mafiyası a son qoyulmalıdır niyə Gürcüstanda dərmanlar bizdən dəfələrlə aşağı qiymətə dur? Səhiyyə nazirliyinin adı dəyişdirilib Əhalinin sağlamlıq nazirliyi adlanmalidir Niyə bizdətibbi profilaktika yox səviyyəsindədir? Bizim səhiyyə xəstəni tam müalicə etmir ona görə də ağırlaşmalar çoxdur Tibb məmurları nə işlə məşğuldurlar?

Polis hansılardır? hüquq-mühafizə orqanlarının Ümumi xüsusiyyətləri

hüquq-mühafizə sistemi çox mürəkkəb və çoxşaxəlidir. Onun məqsədi – Rusiya Federasiyasının bütün subyektləri təhlükəsizliyini və hüquqlarını təmin etməkdir. Hər bir vətəndaş onlar fəaliyyət necə, nə hüquq-mühafizə orqanları bilirik və onların fəaliyyətini əsaslandığı prinsiplər olmalıdır.

terminologiya

Bəzi anlayışlar bir nəzər salaq:

1. Adlı hüquq-mühafizə müvafiq ekspertiza olan lazımlı işləri həyata keçirmək orqanları, habelə bu material resurslarına ehtiyac. Onların hər birinin problemləri haqqında daha ətraflı məlumat üçün sonra müzakirə olunacaq.
2. Bu qorunması və təsir hüquqi tədbirlərin tətbiqi ilə cəmiyyətin qorunması üçün hüquq sayı səlahiyyətli əvvəl qeyd orqanları həyata keçirilir hüquq-mühafizə fəaliyyəti çağırıb.

təsnifat

Sonra polis hansılardır? Onlar bir fəaliyyətlə məşğul? Bu anlamaq üçün aşağıdakı siyahısını kömək edəcək:

1. Rusiya Federasiyasının Konstitusiya Məhkəməsi. Bu ölkənin əsas hüquq dövlət hüquqi proseslər uyğun nəzarət ilə məşğul olur.
2. ümumi yurisdiksiyalı məhkəmələr. mövcud qanunvericiliyə altında ədalət mühakiməsini.
3. Rusiya Federasiyası Ədliyyə Nazirliyi. Bu məhkəmələrin təşkilati dəstəyi ilə məşğuldur.
4. Rusiya Federasiyası Prokurorluğu. nəzarət onun keçirilməsi, eləcə də şəxsiyyət və cinayətlərin istintaq.
5. Daxili işlər orqanları. müəyyən edilməsi və cinayətlərin araşdırılması ilə məşğul olur.
6. Bar. Bu cinayət hallarda hüquqi yardım və müdafiə təmin edir.
7. Daxili İşlər Nazirliyi. Bu ölkədə asayiş birbaşa təmin edilməsi ilə məşğul olur.

funksiyaları

Biz artıq nə hüquq-mühafizə orqanları həyata fiqurlu etdik. İndi öz funksiyalarını baxaq. Onlar:

1. ictimai və qorumaq üçün sosial sifariş.
2. qanunun aliliyinin gücləndirilməsi.
3. vətəndaşların və insan hüquq və azadlıqlarının qoruyun.
4. cinayət mübarizə.
5. qanuni hüquq və mənafelərinin qorunması və onların vəzifələrinin icrası monitorinqi.

Burada hüquq-mühafizə əsas funksiyaları.

Sistemin əsas aktyorları

Biz nə hüquq-mühafizə orqanları, nə funksiyaları və onlar yerinə. Lakin onlar eyni əhəmiyyəti ola bilməz. Rusiya Federasiyasının hüquq-mühafizə orqanlarının sistemi fəaliyyət əsas mövzu baxaq:

1. prokurorluq.
2. Daxili İşlər Nazirliyi.
3. Ədliyyə Nazirliyi.

prokurorluq

Bu dəqiq və ardıcıl qanun icra etmək üçün nəzarət federal orqanlarının vahid mərkəzləşdirilmiş sistemdir. hərbi və ixtisaslaşdırılmış, həmçinin ərazi Rusiya Federasiyasının bir prokuroru var. Bütün bunlar Rusiya GP tərəfindən nəzarət olunur. Aşağıdakı əsas fəaliyyət kimi azaldıla bilər:

1. qanunların icrasına nəzarət.
2. Cinayət istintaqı qanun çərçivəsində həyata keçirilir.
3. hüquq və insan və vətəndaş azadlıqlarının riayət nəzarət.
4. cinayətkarlığa qarşı mübarizə ilə məşğul olan hüquq mühafizə orqanları əməkdaşlarının iş koordinasiya.
5. Prokurorlar prokurorlar kimi müxtəlif mülki, inzibati və cinayət işləri üzrə məhkəmələr tərəfindən baxılmasında iştirak.
6. qanuna ziddir məhkəmə qərarları, mülahizələr, qərardadları və təsbitlər çətin edən.
7. qanunla nəzərdə tutulmuş cinayətlərin istintaq aparılması.

Bu dövlət hüquq-mühafizə orqanları məhkəmənin ən azı bir sessiya idi hər kəs fəaliyyətində görülə bilər.

Daxili işlər Nazirliyi

Bu edir icra hakimiyyəti federal orqanı. Bu vətəndaşların və insan azadlıqlarını və hüquqlarını qoruyur. Həmçinin, Daxili İşlər Nazirliyi qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin qorunması ilə məşğul olur. Bu, cinayət, iqtisadi və sosial cinayət tapşırılıb. Daxili İşlər Nazirliyi hüquq-mühafizə vəzifələri yerinə yetirir:

1. Hazırlanması və (öz səlahiyyətləri daxilində) insanların hüquq və azadlıqlarının müdafiəsinə yönəlmiş tədbirlər görür.
2. bir şey bu iş hüquq-mühafizə orqanlarının bütün sistem qarşısını almaq və cinayət və inzibati xətalar yatırmaq üçün. bu mümkün olmadıqda, onlar şəxsiyyət, açıqlanması və istintaq başlatdıq.
3. Monitorlar miqrasiya axır.
4. Bu cəza edam təmin edir.
5. Daxili qoşunların istiqamətində məşğul olur.
6. Hazırlayır və öz maddi-texniki bazasının gücləndirir.
7. Bu, onların fəaliyyəti üçün normativ bazanın hazırlanması və təkmilləşdirilməsi ilə məşğul olur.

Gördüyünüz kimi, hüquq-mühafizə orqanlarının funksiyaları çox yönlü deyil.

Ədliyyə Nazirliyi

Belə ki, hüquqi münasibətlər sahəsində məşğul olan icra hakimiyyəti, federal orqandır. O, həmçinin qanun ödəmək üçün icra hakimiyyəti digər filiallarının fəaliyyətini əlaqələndirir. Ədliyyə Nazirliyi hüquq-mühafizə aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir:

1. hüquqi dəstək rulemaking.
2. məhkəmələrin fəaliyyəti üçün şərait yaradılması.
3. federal mərkəzi icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən verilir normativ aktların, dövlət qeydiyyatı.
4. hüquqi xidmət göstərən sisteminin inkişafı.
5. Skills inkişaf təşkilat və ədalət müəssisələri.
6. vətəndaşların hüquq və mənafelərinin qorunması sahəsində beynəlxalq hüquqi fəaliyyətinin həyata keçirilməsi.
7. təşkilatlar cinayət sistemi təmin edir.

məhkəmə

Bu müstəqil icra və qanunverici mövcuddur. Hal-hazırda belə bir sistem hüquq-mühafizə orqanları var:

1. Konstitusiya Məhkəməsi. müstəqil öz səlahiyyətlərini həyata bədən nəzarət edir.
2. ümumi yurisdiksiyalı məhkəmə. Bu istehsalın mülki, inzibati, cinayət və digər növ keçirir.
3. Arbitraj Məhkəməsi. iqtisadi mübahisələrə nəzərdən keçirir. gəmilərin bu növü tərəflər sahibkar olan yalnız vətəndaşların edə bilər.

hüquq-mühafizə orqanlarının problemləri

ən mühüm xalqla iqtidar arasında özgəninkiləşdirilməsi mövcudluğudur. Siz düzgün müəyyən qarşılıqlı varsa, onda siz (daxili problemlər və xarici münaqişələr var belə) bir davamlı inkişaf əldə edə bilərsiniz. Buna görə də, yerli hökumət dövlət səviyyəsində məsələlərin geniş vətəndaşların cəlb özünü inkişaf sistemi qurur. Bu vaxt aşağıdakı istiqamətləri daxildir:

1. Seçkilər.
2. ictimai təşkilatların fəaliyyəti (ictimai otaq, o cümlədən ən vacib deyil).
3. vətəndaşların təşəbbüs.

Hüquq-mühafizə müəyyən problemləri var. Siz insanlar ilə tanış varsa, siz tez-tez zəif daxili təşkili və cavab yavaşlıq haqqında şikayət tapa bilərsiniz. də qeyri-adi deyil – Ədalət hətta həyatını qurban, və ya sadəcə problemin bütün mümkün diqqət müalicə etmək istəyən orqanlarının nümayəndələri qeyd etmək lazımdır ki.

məhkəmələr sistemi ilə əhəmiyyətli problemlər var. Belə ki, Rusiya Federasiyası yüzdə aşağı bir bəraət olan dünyada. Ona görə də geniş kiçik cinayətlərə görə barmaqlıqlar arxasında saxlanılır və ya hallar asanlaşdırılması insanların əfv buraxılması üçün alət istifadə. Həbsxanada – sikkə ikinci tərəfi bir yer olduğu, cinayətkarlar getmək, bu, belə bir sistem azadlığı üçün tez-tez edir.

nəticə

Əlbəttə ki, bizim dövlət təhlükəsizlik universal deyil, hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqları daimi ictimai müzakirə obyektidir. (Bu mövcud olduqda) Lakin tədricən hər hansı bir təşkilatın təkamül inkişafı zamanı artır. Biz də hüquq-mühafizə yaxşılaşdırılmasına töhfə öz vətəndaş mövqeyini ifadə etmək lazımdır. Bu müəyyən strukturların düzgün əməliyyat müvafiq orqanlarına hesabat edilə bilər. Sonra yalnız nə hüquq-mühafizə orqanları bilmirəm, həm də onların əməliyyat keyfiyyətinə təsir edə bilər.

Azərbaycanın Hüquq Mühafizə və Xüsusi Xidmət orqanları.

Hüquq mühafizə fəaliyyəti xüsusi səlahiyyətli dövlət orqanları tərəfindən qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada və əsaslarla hüquqi təsir tədbirlərinin tətbiqi vasitəsilə həyata keçirilən və hüququ mühafızə etmək məqsədi güdən dövlət fəaliyyətidir. Bununla yanaşı, hüquq mühafizə orqanları və xüsusi xidmət orqanları qanunvericilikdə nəzərdə tutulan vəzifələrinə, funksiyalarına və həll etdikləri məsələlərin məzmununa görə digər icra hakimiyyəti orqanlarından köklü şəkildə fərqlənirlər.

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına əsasən, dövlət hakimiyyəti qanunvericilik hakimiyyətinə, icra hakimiyyətinə və məhkəmə hakimiyyətinə bölünmüşdür.

Hüquq mühafizə orqanlarına, məhkəmə hakimiyyətinə daxil olan məhkəmələr və prokurorluq, icra hakimiyyətinə aid edilən isə Daxili İşlər Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti, Dövlət Vergi Xidməti, Dövlət Gömrük Komitəsi, Ədliyyə Nazirliyi, Dövlət Sərhəd Xidməti, Fövqəladə Hallar Nazirliyi və Dövlət Miqrasiya Xidməti kimi dövlət orqanları daxildir.

Bəzən hüquq mühafizə fəaliyyəti xüsusi səlahiyyətli orqanlar tərəfindən yalnız cinayətkarlıqla mübarizə sahəsində həyata keçirilən fəaliyyət kimi başa düşülür. Lakin hüququn mühafizəsi anlayışı cinayətkarlıqla mübarizə anlayışından xeyli geniş anlayış olduğu üçün bura təkcə qanunazid, ictimai təhlükəli hadisələrlə mübarizə deyil, həm də əcnəbi vətəndaşların, vətəndaşlığı olmayan şəxslərin, vəzifəli şəxslərin, sahibkarların, dövlət və qeyri-dövlət müəssisələrinin hüquqlarını və qanunla qorunan mənafelərini pozan, yaxud onları məhdudlaşdıran hər bir hərəkətlə mübarizə və ya onun qarşısının alınması daxildir.

Azərbaycan Respublikasında hüquq mühafizə orqanlarının fəaliyyətlərinin məzmunu və əsas məqsədləri insanların həyatını, sağlamlığını, hüquq və azadlıqlarını, dövlətin, fiziki və hüquqi şəxslərin qanuni mənafelərini və mülkiyyətini hüquqa zidd qəsdlərdən qorumaqdan və ədalət mühakiməsinin təmin olunmasından ibarətdir. Həmçinin, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının təmin olunması hər bir demokratik hüquqi dövlətin başlıca vəzifələrindən biri olduğu üçün hüquq mühafizə orqanlarında əsaslı islahatların aparılması günün ən vacib tələblərindən biridir.

Respublikamızın hüquq mühafizə orqanları sistemində mühüm yer tutan məhkəmənin, prokurorluğun, polisin və digərlərinin uzun illər təşəkkül tapmış mövcud sisteminin, strukturunun və fəaliyyət istiqamətlərinin müasir dövrə uyğun müəyyən edilməsi, onların hüquqi dövlətin prinsipləri ilə uzlaşan dövlət orqanına çevrilməsi hüquqi islahatların ən əsas vəzifələrindəndir.

Demokratik, hüquqi dövlət quruculuğu dövründə, ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində olduğu kimi, hüquq mühafizə orqanlarında da bir sıra islahatlar aparılmasının zərurliyi nəticəsində bu orqanların cəmiyyətdə roluna yenidən baxılmalı, bu sahədə əvvəlki rejimdən qalma stereotiplərdən imtina edilməli, onların sırf cəza orqanlarından insan hüquqlarının və azadlıqlarının əsl müdafiəçisinə çevrilməsi istiqaməlində mühüm addımların atılması son dərəcədə zəruridir.

Son illərdə Azərbaycan dövlətinin demokratik, hüquqi və dünyəvi quruculuğu yolunda inamla addımlaması, insan hüquqları haqqında beynəlxalq sənədlərə uyğun olaraq öz üzərinə götürdüyü öhdəliklərlin icrasının təmin olunması məqəsdi ilə Azərbaycan Respublikasının hüquq mühafizə sistemində bir sıra islahatlar aparılmış və bir çox qanunlar qəbul edilmişdir. Bütün bu qanunların ana xəttini demokratiya, insan hüquq və azadlıqlarının aliliyi prinsipləri təşkil edir. Müasir şəraitdə hər bir dövlətin demokratik imici onun insan hüquqlarına münasibəti, həmin dövlətdə insan hüquqlarının vəziyyəti ilə müəyyən olunur.

Hüquq mühafizə orqanlarının əsas vəzifələri isə qanunçuluğun təmin edilməsi, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, dövlətin, dövlət və qeyri-dövlət təşkilatlarının, müəssisələrinin, əmək kollektivlərinin və ictimai təşkilatların hüquqlarının və qanunla qorunan mənafelərinin mühafizəsi, cinayətkarlıqla və digər hüquq pozuntuları ilə mübarizə aparmaqdan ibarətdir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 12-ci maddəsində qeyd olunur ki, dövlətin ali məqsədi «İnsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının təmin edilməsidir». Həmçinin Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 26-cı maddəsinə əsasən «Dövlət hər kəsin hüquqlarının və azadlıqlarının müdafiəsinə təminat verir».

Hansı dövlət orqanlarının hüquq mühafizə orqanları sırasına aid edilməsi isə hüquq ictimayəti arasında uzun illərdən bəri ən çox müzakirə olunan mövzulardan biridir. Belə ki, bəzi mütəxəssislərin fikrincə bir sıra mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına hüququ mühafizə orqanı statusunun verilməsi ümumiyyətlə anlaşılan deyil (Məs: Dövlət Sərhəd Xidməti, Dövlət Miqrasiya xidməti və sairələr kimi). Hesab edilir ki, bu cür əks mərkəzləşmə effektiv istintaq fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə mane olur.

Bunula belə, hansısa mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının tabeliyində olan kiçik bir qurumun təhqiqat və istintaq fəaliyyətini həyata keçirməsi həmin mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının tabeliyində olan digər (geofiziki, geoloji, dağ mədən, tikintidə təhlükəsizliyə nəzaət və sairə idarə və təşkilatların) qurumlarının da, hüququ mühafizə orqanı statusuna malik olmasının heç bir məntiqi izahı yoxdur. (Məs: Fövqəladə Hallar Nazirliyinin strukturuna bir çox mülki idarə və hərbiləşmiş qurumlar daxildir, lakin təkcə FHN Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin tərkibində kiçik bir istintaq qrupunun yaradılması ən böyük mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının (FHN-nin) hüquq mühafizə orqanı statusu əldə etməsinə səbəb olmuşdur).

Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, isə bu sahədə beynəlxalq təcrübənin tətbiqinə böyük ehtiyac vardır, belə ki, bir sıra ölkələrdə istintaq və təhqiqat fəaliyyətlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı səlahiyyətlər (Xüsusi Xidmət orqanları istisna olmaqla) mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarından alınaraq yeni yaradılmış vahid və mərkəzləşmiş istintaq və təhqiqat orqanına həvalə edilmişdir. Bütün bunlar isə pozulmuş hüquqların bərpa edilməsi üçün hüquq mühafizə orqanları tərəfindən əsaslandırılmış qanuni tədbirlərin operativ şəkildə görülməsinə və sair neqativ halların qarşısının alınmasına əlverişli şərait yaradır. Vəziyyət həm də onunla mürəkkəbləşir ki, indiki dövrdə qanunların və digər normativ aktların təzələnmə prosesi davam edir. Bu proses həm dövlətin hüquq mühafizə funksiyasını həyata keçirməyə və müvafiq orqanların təşkili və əsaslarına aid olan qanunvericiliyin daim təzələnməsində, həm də qanunvericiliyin tətbiqolunma təcrübəsinin yeniləşdirilməsində özünü göstərir.

Hal-hazırda Azərbaycan Respublikasında doqquz hüquq mühafizə orqanı vardır. Əsas hüquq mühafizə orqanları Azərbaycan Respublikası Prokurorluğu, Daxili İşlər Nazirliyi və Dövlət Təhlükəsizlik xidmətidir. Bu üç dövlət orqan geniş əhatəli səlahiyyətlərə malik olsa da, digər altı hüquq mühafizə orqanı isə (Dövlət Miqrasiya Xidməti istisna olmaqla) öz spesifik sahələri üzrə baş verən cinayətləri daxili təhqiqatlar idarələri vasitəsilə araşdırmaq üzrə səlahiyyətlərə malikdirlər.

Bu dövlət orqanlarına isə aşağıdakılar daxildir: Dövlət Vergi Xidməti, Dövlət Gömrük Komitəsi, Ədliyyə Nazirliyi, Dövlət Sərhəd Xidməti, Fövqəladə Hallar Nazirliyi və Dövlət Miqrasiya Xidməti.

Azərbaycan Respublikası Prokurorluğu – Məhkəmə hakimiyyətinin tərkib hissəsi olan Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu istintaq aparmaq, əməliyyat-axtarış tədbirləri həyata keçirmək, digər hüquq mühafizə orqanları tərəfindən qanunların icra və tətbiq edilməsinə nəzarət etmək və məhkəmələrdə dövlət ittihamını müdafiə etmək, məhkəmədə iddia qaldırmaq; məhkəmə qərarlarından protest vermək səlahiyyətlərinə sahibdir. “Prokurorluq haqqında” qanuna görə Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu ərazi və ixtisaslaşdırılmış prokurorluqların Azərbaycan Respublikasının Baş Prokuroruna tabeliyinə əsaslanan vahid mərkəzləşdirilmiş orqandır.

Daxili İşlər Nazirliyi – Daxili İşlər Nazirliyi ictimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin təmin edilməsi, cinayətlərin qarşısının alınması və açılması sahəsində fəaliyyət göstərən, hüquq-mühafizə orqanı statusuna malik olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti – Kəşfiyyat, əks-kəşfiyyat fəaliyyəti, dövlət sirrinin mühafizəsi, cinayətlərin aşkarlanması, qabaqlanması, qarşısının alınması və açılması sahəsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən hüquq mühafizə orqanı statusu olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti qanunvericiliklə müəyyən edilmiş səlahiyyətlər əsasında ölkəmizin milli təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə fəaliyyət göstərən xüsusi xidmət orqanı və hüquq-mühafizə orqanı statusuna malikdir.

Bu fəaliyyət çərçivəsində DTX xarici xüsusi xidmət orqanlarının, təşkilatların və ayrı-ayrı şəxslərin Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinə, suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə, konstitusiya quruluşuna, iqtisadi, müdafiə, elmi-texniki potensialına və digər milli maraqlarına zərər vura biləcək kəşfiyyat, terror-təxribat və sair pozuculuq əməllərinin aşkarlanması, qabaqlanması və qarşısının alınması istiqamətində əks-kəşfiyyat, əməliyyat-axtarış və istintaq tədbirləri həyata keçirir.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 aprel 2006-ci il tarixli 391 nömrəli Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi qanunvericiliklə müəyyən edilmiş fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq ədliyyə sahəsində dövlət siyasətini və tənzimlənməsini həyata keçirən, hüquq-mühafizə orqanı statusu olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Dövlət Gömrük Komitəsi – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 4 iyun 2012-ci il tarixli 646 nömrəli Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsi öz fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq, gömrük işi sahəsində dövlət siyasətini və tənzimlənməsini həyata keçirən, hüquq mühafizə orqanı statusuna malik olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Fövqəladə Hallar Nazirliyi – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 aprel 2016-cı il tarixli 394 nömrəli Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikasının Fövqəladə Hallar Nazirliyi mülki müdafiə, əhalinin və ərazilərin təbii (geofiziki, geoloji, meteoroloji, hidroloji, dənizhidroloji, təbiət yanğınları və s.) və texnogen xarakterli (yanğınlar, partlayışlar, bina və qurğuların uçması, kimyəvi, radioaktiv və bioloji təhlükəli maddələrin tullantısı ilə əlaqədar qəzalar, elektroenergetika sistemlərində, həyat təminatlı kommunal sistemlərdə, təmizləyici qurğularda, hidrodinamik qurğularda, neft və qaz hasilatı və emalı obyektlərində, magistral boru kəmərlərində qəzalar, nəqliyyat qəzaları və s.) fövqəladə hallardan (bundan sonra – fövqəladə hallar) qorunması, fövqəladə halların qarşısının alınması və nəticələrinin aradan qaldırılması, yanğın təhlükəsizliyinin, su hövzələrində insanların təhlükəsizliyinin və kiçik həcmli gəmilərin hərəkətinin təhlükəsizliyinin, sənayedə və dağ-mədən işlərində texniki təhlükəsizliyin, tikintidə təhlükəsizliyin təmin olunması, dövlət material ehtiyatları fondlarının yaradılması sahələrində dövlət siyasətini və tənzimlənməsini işləyib hazırlayan, bu sahələrdə idarəetməni, əlaqələndirməni və nəzarəti həyata keçirən, fövqəladə halların yaranma ehtimalı böyük olduqda, yaxud baş verdikdə çevik reaksiya verilməsini, təbii, texnogen və terror təhlükələrinə məruz qalan strateji əhəmiyyətli müəssisələrin, obyektlərin və qurğuların mühafizəsini təşkil edən, hüquq mühafizə orqanı statusuna malik olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Dövlət Sərhəd Xidməti – Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sərhəd Xidməti Azərbaycan Respublikası prezidentinin 31 iyul 2002-ci il tarixli 823 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmış, Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin mühafizəsi sahəsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən və hüquq mühafizə orqanı statusuna malik olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

Dövlət Vergi Xidməti – Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidməti Azərbaycan Respublikasında aparılan vahid maliyyə və büdcə siyasəti çərçivəsində vergilərin, məcburi dövlət sosial sığorta, işsizlikdən sığorta və icbari tibbi sığorta haqlarının, habelə qanunla və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin aktı ilə Xidmətin səlahiyyətlərinə aid edilmiş digər icbari ödənişlərin vaxtında və tam yığılmasının təmin edilməsi sahəsində dövlət nəzarətinin həyata keçirilməsini təmin edən, Azərbaycan Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin strukturuna daxil olan qurumdur. Vergi orqanları öz səlahiyyətləri çərçivəsində hüquq mühafizə orqanlarının səlahiyyətlərini həyata keçirirlər.

Dövlət Miqrasiya xidməti – Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti miqrasiya sahəsində dövlət siyasətini, miqrasiya proseslərinin idarə edilməsi və tənzimlənməsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən, hüquq mühafizə orqanı statusu olan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. (AR Prezidentinin 8 aprel 2009-cu il tarixli, 76 nömrəli Fərmanı ilə Dövlət Miqrasiya Xidmətinə hüquq-mühafizə orqanı statusu verilmişdir)

Azərbaycan Respublikasının Xüsusi xidmət orqanları

Dövlətlərin təhlükəsizliyini təmin etmək, onu daxili və xarici təhdidlərdən qorumaq, baş verə biləcək terror-təxribat aksiyalarının qarşısını almaq, pozucu qüvvələri zərərsizləşdirmək üçün xüsusi xidmət orqanları fəaliyyət göstərirlər.

Bu qurumların əsas vəzifəsi dövlətçiliyə qarşı kəşfiyyat-pozuculuq və terror-təxribat aksiyaları keçirmək cəhdlərinə, dövlət əhəmiyyətli obyektlərə, eləcə də hakimiyyətə qarşı silahlı müqavimət göstərməkdə, casusluqda və s. şübhəli bilinən şəxslərin zərərsizləşdirilməsindən ibarətdir.

Hal-hazırda Azərbaycan Respublikasında Xüsusi xidmət orqanı statusuna malik iki dövlət orqanı fəaliyyət göstərməkdədir.

Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti – Azərbaycan Respublikasının milli təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə fəaliyyət göstərən xüsusi xidmət orqanıdır. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 14 dekabr 2015-ci il tarixli 706 nömrəli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin əsasında yaradılmışdır.

Azərbaycan Respublikasının Xarici Kəşfiyyat Xidməti – Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14 dekabr 2015-ci il tarixli, 706 fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin əsasında yaradılmış xüsusi dövlət orqanıdır.

Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin vəzifəsi əsasən xarici dövlətlərin ərazisində, onların xüsusi xidmət orqanlarında, siyasi dairələrində dövlətin təhlükəsizliyini təmin etmək istiqamətində əməliyyat tədbirləri həyata keçirməklə dövlətin təhlükəsizliyi üçün təhdid ola biləcək bu və ya digər addımların dövlətin ərazisindən kənarda, onların planlaşdırıldığı, hazırlandığı yerlərdə qarşısını almaqdır.