Həndəsi fiqurlar və onların xassələri

You also get free access to Scribd!

Həndəsi qurmalar

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Азадхан Адыэюзялов Xaлидя Щясянов ЩЯНДЯСИ ГУРМАЛАР Ali pedaqoji məktəb tələbələri üçün DƏRS VƏSAİTİ Азярбайъан Республикасы Тящсил Назирлийи Елми-Методик Шурасынын «Рийазиййат» бюлмясинин 2 iyun 2010-ъу ил тарихли иъласынын гярарына ясасян дярс вясаити кими чап олунур (протокол 10). Бакы – “Elm və təhsil” – 2011

• Page 2 and 3: Rəyçilər: Nəcəf Əliyev BDU-nu
• Page 4 and 5: Konstruktiv həndəsənin bəzi sad
• Page 6 and 7: Ы ФЯСИЛ МЦСТЯВИ ЦЗЯ
• Page 8 and 9: Məsələn, AB və CD parçaların
• Page 10 and 11: Doğurdan da iki düz xətti qurduq
• Page 12 and 13: Konstruktiv həndəsə üçün bu v
• Page 14 and 15: 1. İki qurulmuş nöqtəni birlə
• Page 16 and 17: 6) 2 və 3 çevrələrinin M və N
• Page 18 and 19: məzmunu müxtəlifdir. Bununla bel
• Page 20 and 21: Şəkil 7. II hal. Tutaq ki, veril
• Page 22 and 23: 12. MN düz xəttinin bir tərəfin
• Page 24 and 25: çəkilən köməkçi çertyoj üz
• Page 26 and 27: Məsələn, tutaq ki, bir bucağı
• Page 28 and 29: Qeyd edək ki, məsələ həllinin
• Page 30 and 31: olduğundan, ACB – ABC ACA – BCA –
• Page 32 and 33: 1. Məsələ həll edilmişdir fər
• Page 34 and 35: Deməli, A – axtarılan nöqtədir.
• Page 36 and 37: lazımdır. B nöqtəsinin həndəs
• Page 38 and 39: təyin olunar və B nöqtəsi (O;R)
• Page 40 and 41: həll edildikdə bitmiş hesab etm
• Page 42 and 43: Qeyd edək ki, bəzi hallarda F1 v
• Page 44 and 45: daxilində qalan hissəsi üzərind
• Page 46 and 47: Şəkil 16. İsbat. 1 çevrəsinin
• Page 48 and 49: Həndəsi yerlər üsulunun tətbiq
• Page 50 and 51: müstəvi üzərində məsələ ş
• Page 52 and 53: simmetrik yerləşən iki bərabər
• Page 54 and 55: C A D B Şəkil 20. O O1 Xüsusi ha
• Page 56 and 57: 10. Verilmiş iki A və B nöqtəl
• Page 58 and 59: KNAP çəkək. Onda N=KN∩AB olar.
• Page 60 and 61: 2. X nöqtəsi a düz xəttindən d
• Page 62 and 63: üçbucağın üçüncü təpə nö
• Page 64 and 65: 1. AB=a parçasını (şəkil 29);
• Page 66 and 67: ölür. Beləliklə, AB və CD qöv
• Page 68 and 69: 15. Verilmiş oturacağına, oturac
• Page 70 and 71: 1) a, ha, B; 4) a, ha, A; 2) c, hc,
• Page 72 and 73: 56. Ucları qarşılıqlı perpendi
• Page 74 and 75: olur. Köçürmənin istiqaməti m
• Page 76 and 77: Məsələ. a düz xətti və onun m
• Page 78 and 79: ACK= və qurmaya görə BC||AK oldu
• Page 80 and 81: Yəni AD||g və AB+CD=m-dir. (O; r)
• Page 82 and 83: 1. Bütün tərəflərinə görə t
• Page 84 and 85: Doğrudan da, AB və AC parçaları
• Page 86 and 87: məsələlərin həllində simmetri
• Page 88 and 89: Qurma. AB düz xəttinə nəzərən
• Page 90 and 91: elə A və B nöqtələri tapın ki
• Page 92 and 93: əvəz edildiyini görərik. Başqa
• Page 94 and 95: MLN=LNX+X =900-+2=900+ olar. Beləl
• Page 96 and 97: 1. MN düz xətti AB parçasını k
• Page 98 and 99: nöqtəsini qurub P`MO bucağını
• Page 100 and 101: ABC üçbucağının orta xətti ol
• Page 102 and 103: O nöqtəsinə nəzərən S çevrə
• Page 104 and 105: 4. AB tərəfi, AM medianı və CH
• Page 106 and 107: təyin edilir. Adətən, saat əqr
• Page 108 and 109: qururuq. A`B` və CD parçalarını
• Page 110 and 111: Deməli, R nöqtəsi MD parçasınd
• Page 112 and 113: ilə (O2;R) çevrəsinin kəsişmə
• Page 114 and 115: istənilən düz xəttin bu tərəf
• Page 116 and 117: fırlanması A nöqtəsini B nöqt
• Page 118 and 119: K fiquruna oxşardır. F F yazılı
• Page 120 and 121: 53. verilmişdir. Verilmiş M nöqt
• Page 122 and 123: hündürlüyün cəmi verilmiş S p
• Page 124 and 125: İsbat. A`BC` və ABC üçbucaqlar
• Page 126 and 127: 2. B bucağının tənbölənini qu
• Page 128 and 129: Burada AC=b, AB=c və AD=la-dir. Ü
• Page 130 and 131: 2. n=B1D1 və nm olduqda məsələn
• Page 132 and 133: Analiz. Tutaq ki, ABC üçbucağın
• Page 134 and 135: 6. Verilmiş çevrə xaricinə buca
• Page 136 and 137: ) üçbucağın AB tərəfi üzəri
• Page 138 and 139: P və Q nöqtələrinin AC düz xə
• Page 140 and 141: unlardan birini qurmaq kifayətdir.
• Page 142 and 143: olar. Ona görə mx=ad+bc (3) yazma
• Page 144 and 145: məsələlərinin cəbri üsulla h
• Page 146 and 147: c 0sinx1-dir. l üçün ən böyük
• Page 148 and 149: 5. Verilmiş bucağın daxilində y
• Page 150 and 151: x=f(a,b,c, . k, e) funksiyası
• Page 152 and 153: olunmuşdur ki, yalnız əmsalları
• Page 154 and 155: ЫI ФЯСИЛ FЯZADA HЯNDЯSИ Q
• Page 156 and 157: üçün böyük əhəmiyyəti vard
• Page 158 and 159: Aydındır ki burada çertyojun pri
• Page 160 and 161: nöqtəsinə nisbətən bizdən uza
• Page 162 and 163: hər hansı nöqtənin proyeksiyas
• Page 164 and 165: A C0 AC 0 C0B` C0B A`B` AB və
• Page 166 and 167: coxüzlülərin çertyoju tamdır 2
• Page 168 and 169: oturacağın tərəfindən qarşıd
• Page 170 and 171: paraleloqramın qonşu tərəfləri
• Page 172 and 173: və 1 5: 1 5: 2 1 E`B`: E`F` a a
• Page 174 and 175: oxşardır, ona görə C`M`P`=C`E`M
• Page 176 and 177: tərəfləri də perpendikulyar olm
• Page 178 and 179: cisimlərin oturacaq müstəvisi pr
• Page 180 and 181: çəkdikdən sonra yan tillərin k
• Page 182 and 183: çertyojunu qurmaq üçün silindrd
• Page 184 and 185: Kürə səthinin hər hansı ixtiya
• Page 186 and 187: Qütblər ekvatordan bərabər məs
• Page 188 and 189: Beləliklə, kürənin çertyojunda
• Page 190 and 191: 3. Fəzada müstəvi verildikdə pl
• Page 192 and 193: yetirildiyinə görə, bu qurmalar
• Page 194 and 195: MN||AB-dir (paralel proyeksiyalaman
• Page 196 and 197: A`A tilinin 2 kəsişmə nöqtəsi
• Page 198 and 199: müstəvisi üzərində M nöqtəsi
• Page 200 and 201: eyni məsafədə olarsa, onda məs
• Page 202 and 203: 3. İsbatı. Qurmaya görə P||a v
• Page 204 and 205: olacaqdır. AB1C1 düz xəttinin d
• Page 206 and 207: ЫII ФЯСИЛ ЩЯНДЯСИ CИS
• Page 208 and 209: Prizmanın səthində kəsiyə aid
• Page 210 and 211: 3.2. Piramidanın təsviri və müs
• Page 212 and 213: irlikdə axtarılan kəsiyin tərə
• Page 214 and 215: kəsiyini qurun. H ə lli. Kəsik p
• Page 216 and 217: E X A1 N A D1 Məsələ 6. ABCDAıB
• Page 218 and 219: E1 və F1 nöqtələrində kəsən
• Page 220 and 221: il 111 A1 K A M B1 O M1 O1 E B1 N N
• Page 222 and 223: O1 nöqtəsinə uyğun O1=[SO1][N1P
• Page 224 and 225: Beləliklə, kəsiyin dörd təpə
• Page 226 and 227: [B0M0][DD1]=D0 qurmaq olur. Aydınd
• Page 228 and 229: 3.2. Bu metod “Bir neçə paralel m
• Page 230 and 231: [FL] və [NO1) || [FO] çəkərək
• Page 232 and 233: dəqiq olmasını müəyyən edir.
• Page 234 and 235: Məsələ 54. Verilmiş konusu para
• Page 236 and 237: Məsələ 56. Konusun hündürlüy
• Page 238 and 239: IV ФЯСИЛ ЪИСМИН МЦСТ
• Page 240 and 241: olacaqdır. С nöqtəsinə verilmi
• Page 242 and 243: Söylədiklərimizi aşağıdakı m
• Page 244 and 245: M və N nöqtələrinin uyğun olar
• Page 246 and 247: Şəkil 132 Şəkil 133 3. İsbat.
• Page 248 and 249: (NP) (NıPı) olarsa, (NP) (N1P1)
• Page 250 and 251: nöqtələrini qururuq. PP1 verilmi
• Page 252 and 253: Həlli. 1. Verilmiş M və N nöqt
• Page 254 and 255: olmasına əsasən [МК] || [ВС`
• Page 256 and 257: [PQ] || (DF) (P [AD], Q [AF); ABC m
• Page 258 and 259: Həlli. ABC müstəvisi üzərində
• Page 260 and 261: Məsələ 51. Düzgün dördbucaql
• Page 262 and 263: Bəzi həllərə verilən göstəri
• Page 264 and 265: 10. SABC piramidasım kəsən müst
• Page 266 and 267: 24. SABCD piramidasının AD tili
• Page 268 and 269: ucaq əmələ gətirib və oturaca
• Page 270 and 271: Qeyd: S nöqtəsini uyğunluq metod
• Page 272 and 273: nöqtəsindən müstəvi keçirmək
• Page 274 and 275: 30. KM şuasını çəkib N = [KM]
• Page 276 and 277: Mərdanov M.С. və b. Həndəsə:
• Page 278 and 279: III FƏSIL. MЦSTЯVИ KЯSИЙИН

Həndəsi fiqurlar və onların xassələri

Riyaziyyat → Sadə həndəsi fiqurlar.

Həndəsə – həndəsi fiqurların xassələri haqqında elmdir.
GEOMETRIYA yunan sözüdür. Azərbaycan dilində tərcümasi, YERÖLÇMƏ deməkdir.
Həndəsi fiqurlara aid nümunələr:

üçbucaq,kvadrat və çevrə

Məktəbdə öyrənilən həndəsə riyaziyyatdan başlanğıc adlı əsər yazmış Evlikdin adı ilə Evklid həndəsi adlanır. Həndəsənin öyrənilməsi planimetriyadan başlayır. Ən sadə həndəsi anlayışlara nöqtə,parça,düz xətt, bucaq aiddir.
Planimetriya həndəsənin müstəvi üzərindəki fiqurları öyrənən bölməsidir. Müstəvi üzərində əsas həndəsi fiqurlar nöqtə və düz xətdir
düz xətt və nöqtə

Düz xətt sonsuzdur.
Düz xəttin verilmiş iki nöqtəsi arasındakı bütün nöqtələrindən ibarət hissəsinə parça deyilir. Bu nöqtələr parçanın ucları adlanır.

AB parçası
Düz xətt üzərindəki üç nöqtədən biri və yalnız biri digər ikisi arasındadır.
Parçanı ölçmək üçün müxtəlif ölçü alətlərindən istifadə olunur.
A B parçasınlın uzunluğu A və B nöqtələri arasındakı məsafəyə deyilir.
Hər bir bucağın sıfırdan böyük müəyyən dərəcə ölçüsü var
Bir düz xətt üzərində olmayan üç nöqtədən və bu nöqtələri cüt-cüt birləşdirən üç parçadan ibarət olan fiqura üçbucaq deyilir: Δ ABC

ABC üçbucağı
Üçbucağın təpəsini onun qarşısındakı tərəfin ortası ilə birləidirın parçaya üçbucağın verilmiş təpəsindən çəkilmiş medianı deyilir.
Üçbucağın A təpəsindəki bucaq AB və AC yarım düz xətlərinin əmələ gətirdiyi bucağa deyilir.
İsbat olunan hökm teorem adlanır.
Teoremin ifadəsi adətən iki hissədən ibarət olur. I hissədə nə verildiyi göstərilir. II hissədə nə isbat ediləcəyi göstərilir.
İki tərəfi bərabər olan üçbucağa bərabəryanlı üçbucaq deyilir.
Üçbucağın bərabər tərəflərinə onun yan tərəfləri, III tərəfinə isə oturacağı deyilir.
Bütün tərəfləri bərabər olan üçbucağa bərabərtərfli üçbucaq deyilir.

Həndəsi fiqurlar

Clipping is a handy way to collect important slides you want to go back to later. Now customize the name of a clipboard to store your clips.

Create a clipboard

Share this SlideShare

Get SlideShare without ads

Enjoy access to millions of presentations, documents, ebooks, audiobooks, magazines, and more ad-free.

Try free for 30 days

Special Offer to SlideShare Readers

Just for you: FREE 60-day trial to the world’s largest digital library.

The SlideShare family just got bigger. Enjoy access to millions of ebooks, audiobooks, magazines, and more from Scribd.

Cancel anytime.

3 likes

seva huseynova Jan. 04, 2019
Data Analyst at M&T Bank at M&T Bank
naida isayeva Feb. 18, 2017
Attended dfghjk
vusal mamedzade Feb. 13, 2017
ucitel – shkola at shkola

Views

Total views
On SlideShare
From Embeds
Number of Embeds

You have now unlocked unlimited access to 20M+ documents!

Learn faster and smarter from top experts

Download to take your learnings offline and on the go

You also get free access to Scribd!

Instant access to millions of ebooks, audiobooks, magazines, podcasts and more.

Read and listen offline with any device.

Free access to premium services like Tuneln, Mubi and more.

Help us keep SlideShare free

It appears that you have an ad-blocker running. By whitelisting SlideShare on your ad-blocker, you are supporting our community of content creators.

Whitelist SlideShare Continue without Whitelisting
Hate ads? Get SlideShare without ads

We’ve updated our privacy policy.

We’ve updated our privacy policy so that we are compliant with changing global privacy regulations and to provide you with insight into the limited ways in which we use your data.

You can read the details below. By accepting, you agree to the updated privacy policy.