ABŞ Hökumətinin Xarici Siyasəti

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Mərkəzi Asiya ölkələri ABŞ-dan silahlar almaq istəyir

Mərkəzi Asiya ölkələri ABŞ-dan silahlar almaq istəyir Mərkəzi Asiya ölkələri Ukraynadakı vəziyyətlə əlaqədar Rusiya silahlarının tədarükünün azalması ehtimalından narahatdırlar və ABŞ onlarla müdafiə vəsaitləri əldə etmək imkanı ilə bağlı danışıqlar aparır.

9 Mart , 2023 08:08

https://static.report.az/photo/48c19159-6afd-385d-941d-c471355fc4e0.jpg

Mərkəzi Asiya ölkələri Ukraynadakı vəziyyətlə əlaqədar Rusiya silahlarının tədarükünün azalması ehtimalından narahatdırlar və ABŞ onlarla müdafiə vəsaitləri əldə etmək imkanı ilə bağlı danışıqlar aparır. “Report” xəbər verir ki, bunu ABŞ Senatının Xarici Əlaqələr Komitəsində keçirilən dinləmələrdə dövlət katibinin Cənubi və Mərkəzi Asiya məsələləri üzrə köməkçisi Donald Lu deyib. “Bu sahədə Mərkəzi Asiya ölkələri ilə gözəl tərəfdaşlığımız var. Tarixən bu region xarici hərbi qüvvələrin hərəkətlərinə çox həssas olub, lakin bizim tərəfdaşlıq proqramlarımız bütün regionda çox uğurludur. Təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığa gəlincə, hamımız bilirik ki, Rusiya Ukraynada çoxlu hərbi texnika və sursat istehlak edir. Başqa ölkələrə ixrac bir yana, öz ehtiyatlarını bərpa etmək də çətin olacaq. Bu, sərhədlərini qorumaq üçün Rusiya silahlarına arxalanan Mərkəzi Asiya ölkələri üçün çox vacibdir. Əfqanıstana yaxın olan ölkələr birdən-birə təyyarə və ya sursat çatışmazlığı ilə üzləşə bilər. Bu, onların böyük narahatlığına səbəb olur. Onlarla müdafiə texnikasını haradan ala biləcəklərini müzakirə edirik: bizdən, Cənubi Koreyadan və ya Yaponiyadan”-, o bildirib.

ABŞ Hökumətinin Xarici Siyasəti

Bir millətin xarici siyasəti digər millətlərdən irəli gələn məsələlərlə effektiv məşğul olmaq üçün bir sıra strategiyadır. Ümumiyyətlə, mərkəzi hökumət tərəfindən inkişaf etdirilən və davam etdirilən xarici siyasət, milli məqsəd və məqsədlərə, o cümlədən sülh və iqtisadi sabitliyə nail olmaq üçün ideal şəkildə hazırlanmışdır. Xarici siyasət daxili siyasətin ziddiyyəti hesab olunur, xalqlar öz sərhədləri daxilində olan məsələlərlə məşğul olurlar.

ABŞ-ın əsas xarici siyasəti

Millətin keçmişdə, indiki və gələcəyində əsas məsələ kimi Amerika Birləşmiş Ştatları xarici siyasət federal hökumətin icra və qanunvericilik filiallarının həqiqətən də əməkdaşlıq səyidir.

Dövlət Departamenti ABŞ xarici siyasətinin ümumi inkişafı və nəzarətini aparır. Dünya ölkələrindəki bir çox ABŞ səfirlikləri və missiyaları ilə yanaşı, Dövlət Departamenti xarici siyasət gündəmini “Amerika xalqının və beynəlxalq ictimaiyyətin xeyrinə daha demokratik, təhlükəsiz və firavan dünya qurmaq və saxlamaq üçün” tətbiq etməyə çalışır.

İkinci Dünya Müharibəsi dövrünün sonundan etibarən, digər icra şöbələri və qurumları terrorla mübarizə, kibertəhlükəsizlik, iqlim və ətraf mühit, insan alveri və qadın məsələləri kimi xüsusi xarici siyasət məsələlərini həll etmək üçün Dövlət Departamenti ilə birlikdə işə başlamışdır.

Xarici siyasət narahatlığı

Bundan əlavə, Nümayəndələr Palatasının Xarici İşlər Komitəsi xarici siyasətin aşağıdakı sahələrini əhatə edir: “Nüvə texnologiyalarının və nüvə materiallarının yayılmaması da daxil olmaqla ixrac nəzarəti; xarici ölkələrlə ticari qarşılıqlı əlaqələri inkişaf etdirmək və xaricdə Amerika biznesini təmin etmək üçün tədbirlər; beynəlxalq əmtəə razılaşmaları; beynəlxalq təhsil; və xaricdə Amerika vətəndaşı və qaçqın mühafizəsi. “

Birləşmiş Ştatların dünya miqyasında təsiri güclü olmasına baxmayaraq, Çin, Hindistan, Rusiya, Braziliya və Avropa İttifaqının birləşdirilmiş xalqları kimi xalqların rifahı və zənginliyi iqtisadi artım sahəsində azalır.

Bir çox xarici siyasətçi analitik, bu gün ABŞ xarici siyasətində qarşı-qarşıya gələn ən aktual problemlər arasında terrorizm, iqlim dəyişikliyi və nüvə silahına sahib xalqların sayının artması kimi məsələlərə yer verilir.

ABŞ xarici yardım haqqında nə deyirsiniz?

Çox vaxt tənqid və tərifdən qaynaqlanan xarici ölkələrə ABŞ köməyi ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAID) tərəfindən idarə olunur.

Dünya miqyasında sabit, davamlı demokratik cəmiyyətlərin inkişaf etdirilməsi və davam etdirilməsinin vacibliyinə cavab verən USAID, gündəlik fərdi şəxsi gəlirləri orta hesabla $ 1.90 və ya daha az olan ölkələrdə aşırı yoxsulluğun sona çatmağı hədəfləyir.

Xarici yardım illik ABŞ federal büdcəsinin 1% -dən azını təşkil edir, lakin təxminən ildə 23 milyard dollar xərcləmə, pulun ABŞ daxili ehtiyaclarına yaxşı xərclənəcəyini iddia edən siyasətçilər tərəfindən tənqid olunur.

Lakin, 1961-ci il Xarici Yardım Yasasının qəbul edilməsini müdafiə edərkən, prezident John F. Kennedy xarici yardımın vacibliyini aşağıdakı kimi xarakterizə etdi: “Bizim öhdəliklərimizdən qaçmağımız yoxdur – ağıllı lider və yaxşı qonşumuz kimi mənəvi öhdəliklərimiz. azad xalqların bir-birinə qarışan birliyi – böyük miqyaslı kasıb insanların dünyasında ən zəngin insanlar kimi iqtisadi öhdəliklərimizdir, artıq xaricdən gələn kreditlərdən asılı olmayan bir ölkə olaraq bir dəfə öz iqtisadiyyatımızı və siyasi öhdəliklərimizi, azadlıq düşmənləri. “

ABŞ xarici siyasətində digər oyunçular

Dövlət Departamenti onu həyata keçirmək üçün əsasən məsuliyyət daşıyarkən, ABŞ prezidentinin məsləhətçiləri və Nazirlər Kabinetinin üzvləri ilə yanaşı ABŞ-ın xarici siyasətinin çoxu inkişaf edir.

Birləşmiş Ştatların Baş Qərargahı Baş Qərargah olaraq bütün ABŞ silahlı qüvvələrinin xarici ölkələrdə yerləşdirilməsi və fəaliyyəti ilə bağlı geniş səlahiyyətləri həyata keçirir. Yalnız Konqres müharibə elan edə bilər, lakin 1973-cü ildəki Müharibə Güclərinin Qərarı və 2001-ci ildə Terroristlərə Qarşı Mübarizə Hərəkatının Qərarı kimi qanunvericiliklə səlahiyyət verilmiş prezidentlər tez-tez ABŞ qoşunlarını müharibə elan etmədən xarici torpaqlarda döyüş etməyə göndərdilər. Aydındır ki, çoxsaylı cəbhələrdə bir çox zəif müəyyənləşdirilmiş düşmənlər tərəfindən eyni vaxtda baş verən terror hücumları təhlükəsi qanunverici prosesdə icazə verilən daha sürətli hərbi cavab tələb edir.

Xarici siyasətdə Konqresin rolu

Konqres də ABŞ xarici siyasətində mühüm rol oynayır. Senat ən çox müqavilələrin və ticarət sazişlərinin yaradılmasına dair məsləhətləşmələr aparır və bütün müqavilələri və üçdə iki səs çoxluğu ilə müqavilələri ləğv etməlidir. Bundan əlavə, iki mühüm konqres komitəsi , Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsi və Xarici İşlər üzrə House Komitəsi təsdiq etməlidir və xarici işlər ilə bağlı bütün qanunvericiliyi əlavə edə bilər. Digər konqres komitələri də xarici əlaqələr məsələləri ilə məşğul ola bilər və Konqres ABŞ xarici işlər ilə bağlı xüsusi məsələlər və məsələləri öyrənmək üçün bir çox müvəqqəti komitələr və alt komitələr yaratmışdır. Konqres ABŞ ticarət və xarici ölkələrlə ticarətin tənzimlənməsi üçün əhəmiyyətli gücə sahibdir.

Birləşmiş Ştatların dövlət katibi Birləşmiş Ştatların xarici işlər naziri vəzifəsini tutur və millət diplomatiyasını həyata keçirməkdə məsuliyyət daşıyır. Eyni zamanda ABŞ dövlət katibi təxminən 300 ABŞ səfirliklərinin, konsulluqlarının və diplomatik nümayəndəliklərinin əməliyyatları və təhlükəsizliyi üçün dünyada məsuliyyət daşıyır.

Həm dövlət katibi, həm də bütün ABŞ səfirləri prezident tərəfindən təyin olunur və Senat tərəfindən təsdiqlənməlidir.

ABŞ dövlət katibi Mərkəzi Asiya ölkələrinin xarici siyasət idarələrinin rəhbərləri ilə görüşüb

ABŞ dövlət katibi Con Kerri Səmərqənddə Mərkəzi Asiya ölkələrinin xarici siyasət idarələri rəhbərləri ilə görüşüb.

Görüşdə Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Türkmənistanın xarici işlər nazirləri – Əbdüləziz Kamilov, Erlan İdrisov, Erlan Abdıldaev, Sirocəddin Aslov və Rəşid Meredov iştirak ediblər.

Danışıqlar zamanı bu ölkələr arasında siyasət, iqtisadiyyat, ticarət, mədəniyyət və humanitar sahələrdə qarşılıqlı fəaliyyətin perspektivləri ilə bağlı geniş fikir mübadiləsi aparılıb, beynəlxalq və regional məsələlər müzakirə olunub.

Görüşün yekununda Mərkəzi Asiyanın beş dövləti ilə ABŞ arasında tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq üzrə Birgə Bəyannamə qəbul edilib. İştirakçı dövlətlər ümumi maraq doğuran məsələlər üzrə bu dövlətlərin xarici siyasət idarələri arasında müntəzəm olaraq siyasi dialoq aparmaq üçün “С5+1” qarşılıqlı fəaliyyət formatını bəyəniblər.

Qulu Kəngərli

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Səmərqənd