Memarlıq və İncəsənət İnstitutu Abşeron memarlığını tədqiq edib

Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi – Azərbaycan memarlıq tarixində özünəməxsus yeri və əhəmiyyəti olan məktəblərdən biri. Şirvanşahlar dövlətinin Kəsranilər sülaləsi zamanı möhkəmlənməsi və beləliklə, inşaat üçün əlverişli şərait yaranması yerli memarlıq məktəbinin çiçəklənməsi üçün zəmin yaradır. Şirvanşahlar dövlətinin ərazisi təbii inşaat daşlarıyla zəngin olduğu üçün bu ərazidə hələ qədim dövrdən başlayaraq əhəng daşı bir inşaat materialı və binaların bəzəyində oyma şəklində tətbiq edilən yeganə material idi.

Abşeron Memarlığı müasir həyat tərzi ilə

ina elə bir obyektdir ki, ancaq və ancaq öz yerləşdiyi yerinə görə layihələndirilməlidir. Bu təbiətdən gələn qanundur ki, onu dəyişmək mümkün olsa da düzgün deyil. Memarlıq isə gözəl olmaqdan çox, düzgün olmalıdır. Hər cəhətdən düzgün.

Ümumiyyətlə bir binanı tikməzdən öncə Memar binanın tikiləcəyi məkanda olmalı və oranın təbiətini analiz etməlidir. Yapon Memarları qədim zamanda kəndin salınmasından öncə həmin ərazidə 1 il yaşayırdılar və oranın bütün iqlim şərtlərini öyrənirdilər.

Əgər hər hansısa məkanın iqlim şəraitini bilmirsinizsə ilk əvvəl orada yaşayan bitki və heyvanları öyrənin. Məsələn səhralıq yerdə yaşayan sürüngənlərə diqqət etsək, onların dəriləri daha qalın və qurudur. Eyni ailəyə mənsub başqa heyvan isə tropic meşədə nazik və nəmli dəriyə sahibdir.

Və yaxud düzənlik yerdə bitən bitkilərlə dağda, meşəlikdə bitən bitkilərə nəzər salaq. Quru və günəşli iqlimdə bitən bitkilər günə daha davamlıdır və özünəməxsus şəkildə susuzluğa uyğun yaşam mexanizmləri var.

Bütün bunlardan sonra nəzərə alsaq ki, insan da təbitəin təsirlərinə məruz qalır, deməli bina bizi qoruyan zirehli geyim rolunu oynamalıdır. Azərbaycan da öz növbəsində olduqca maraqlı iqlimə sahib ölkədir. Qızmar günəşi, yağışı-qarı, quraqlıq mövsümü, rütubəti, küləyi və s. ilə. Bu haqda geniş danışmağa ehtiyac duymuram, amma 4 iqlimli ölkədə Memarlıq layihələndirməyin qayda və qanunlarından bəhs etməyi özümə borc bilirəm.

Bəhs edəcəklərimi Azərbaycanın müasir Memamarlığı nümunəsində danışmaq istərdim – fotolardan da gördüyünüz, hal-hazırda fəaliyyət göstərdiyim Memar Nəriman İmaməliyevin studiyasının son layihəsi olan və Abşeron Memarlığına tam uyğunlaşdırılmış Villa Tim haqda.

Villa Abşeronun Bilgəh qəsəbəsində yerləşir. Bina bir ailənin yaşaması üçündür. 800 kv. metrlik ərazidə əsas binadan əlavə verenda, hovuz, professional mətbəx, texniki zonalar, fitnes, iki yerlik qapalı və açıq qaraj, 30 nəfərlik şənlik zalı da yer alır.

Layihə funksionalizm üslubuna istinadən heç bir kvadrat metrin itirilməməsi istiqamətində həll edilmişdir. Xarici görünüş baxımından isə klassik xalq Memarlığından yola çıxaraq və müasir Memarlıq elementlərindən istifadə edilərək həm iqlimə, həm də müasir estetikaya uyğunlaşdırılmışdır.

“Venera Layihəsi” adlı beynəlxalq Memarlıq və texnalogiya birliyi vardır ki, bu axımın yaradıcısı Jacque Fresco deyir: “İnsan təbiəti yoxdur, yalnız dövrə görə insan davranışları vardır”. Bu sözə diqqət etsək, müasir Memarlıq təbiətin dəyişməz qanunlarına sadiq və dəyişkən insan davranışlarına uyğun layihələndirilməlidir. Sözügedən layihə də məhz bu prinsiplə layihələndirilərək qədim Azərbaycan Memarlıq tələblərinə cavab verir, müasir insan yaşamı üçün ideal komforta malikdir.

İnsan hər dövrə uyğunlaşsa da azərbaycanlı ailəsi üçün dəyişilməz olan bəzi xüsusiyyətlər var. Düzü bu tək Azərbaycan üçün yox, ümumi şərq mədəniyyətinə xas yaşam tərzidir. Söhbət qapalılıqdan gedir. Əlbəttə istənilən insan öz evində komfort axtarışındadır. Bir halda ki, komfortu təmin edən qapalılıqdır, Memar bu xüsusiyyətə hörmətlə yanaşmalı və ikinci tərəfdən buna çərçivə kimi yanaşsa belə, mümkünat daxilində həmin çərçivələri yumşaltmalıdır.

Məsələn, fotolara diqqət etsəniz, fasadın böyük pəncərələri daxili həyətə tuşlanaraq layihələndirilib. Arxa tərəfə baxan böyük pəncərələr isə kənardan baxışı əngəlləyən elementlərə malikdir.

Bundan başqa diqqətinizi çəkmək istədiyim önəmli məqamlardan biri olan hasarlarımız haqdadır. Bildiyimiz kimi Abşeron fərdi Memarlığı bütünlüklə hasarlara malikdir. Memar bu layihədə hasarlar prinsipini saxlayaraq, onu özünəməxsus layihələndirmişdir. Belə ki, hasarlar burada baxışın qarışını qismən alsa da, ümumi kompozisiyaya uyğun dizayn edilib və ürəksıxan qapalılıqdan uzaqdır, müəyyən qədər açıqlığa malikdir.

Binada əsas fasad materiallarını – qranit, tuf, şüşə, tik ağacı və metal təşkil edir. Fasadın əsas material kimi ağ boya ilə rənglənmiş həcmlər və təbii daş üzlük həm rəng, həm forma, həm də faktura baxımından contrast təşkil edir və vizual balans yaradır.

Reliefdə düzgün yerləşdirilmiş binanın verenda hissəsi yay aylarında açıq havada istirahət üçün ideal məkandır. Belə ki, xəzri küləyi həmin boşluqdan keçərək sərinlik yaradır. Bundan başqa üstübağlı məkan yay ayları üçün daim kölgəlidir və yağıntılardan mühafizə olunur. Bu səbəbdən istirahət guşəsi hər fəsildə istifadə üçün yararlı hala gəlir. İstirahət guşəsi evin daxili və həyətin professional mətbəxlərinin mərkəzində yer alır. Bu isə funksiya baxımından rahatlıq və istifadədə geniş imkanlar deməkdir. Buradan hovuza baxış vardır ki, həmin hovuz da xəzri küləklərindən qorunur.

Binanın daxilində yer alan 2yerlik qapalı qarajın giriş hissəsi tamamilə çöldəndir və daxildən evə birbaşa keçid var. Həmin keçid məxbəxə və evin əsas girişinə yaxındır ki, bu da evə gələn insanı birbaşa evin mərkəzinə gətirir.

Binanın fasad işıqlanma həlli və işılqların seçimi evin kompozisiyası ilə vəhdət təşkil edir. Belə ki, işıqların yer aldığı həcmlər və onların formaları binanın əsas kompozisiyasını qabarıq şəkildə biruzə verir.

Landşaftın həllində Memar xüsusi olaraq Abşeron iqliminə uyğun gələn ağaclara üstünlük verərək, istifadəçiləri psixoloji olaraq öz torpağının məhsuluna bağlılığı və dəyərləri qoruyur. Burada iqlimə uyğun gələn sərv, zeytun, leylanda və s. ağaclar əkilib. Abşeron küləkləri nəzərə alınaraq torpaq ot örtüyü ilə həll edilib. Əks halda külək və qum ümumi yaşam komfortunu korlamaq potensiyalına malikdir.

Binanın əsas damarlarını onun texniki sistemləri təşkil edir. Bu layihədə avtonom su və elektrik sistemləri, transformator, generator, yeraltı içməli su və suvarma çənləri, mərkəzi havalandırma sistemi və s. nəzərə alınmış və layihələndirilmişdir.

Beləliklə təbiətimizə və insanımıza uyğun, dövrün standartları ilə ayaqlaşan layihəni çağdaş Azərbaycan və əsl Abşeron Memarlığı adlandırmaq olar.

QEYD: layihənin müəllifi Nəriman İmaməliyev, ləyihə komandası isə Elçin Ağadiyev, Samirə İmaməliyeva, Urfan Məmmədov, Süsən Əliyeva, Nigar Əliyeva, Əskərli Könül və Rafael Quliyevdən ibarətdir.

Memarlıq və İncəsənət İnstitutu Abşeron memarlığını tədqiq edib

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Memarlıq və İncəsənət İnstitutu Abşeron memarlığını tədqiq edib.

Trend-i buradan izləyin

Azərbaycan, Bakı, 14 yanvar /Trend, müxbir İ.İsabalayeva/

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Memarlıq və İncəsənət İnstitutu Abşeron memarlığını tədqiq edib.

İnstitutdan Trend-ə verilən məlumata görə, Azərbaycan memarlıq tarixində Abşeron məktəbi özünəməxsus bədii üslub və fəza-məkan xüsusiyyətlərə malikdir. Abşeron memarlığı özündə Böyük Səlcuqlır dövrü, Şirvanşahlar sülaləsi, Bakı xanları və kapitalist dövrünün zəngin mədəni irsini cəmləşdirir.

Bu baxımdan Abşeron memarlığını tədqiq edən institutun “Abşeron memarlığı” adlanan yeni kitabında 71 məscid, 55 hamam, 15-dən çox mavzoley, 10 ovdan, Mərdəkan qalaları və nəhayət, Murtuza Muxtarovun, Şəmsi Əsədullayevin, Teymur bəy Aşurbəyovun, Kərbəlayi İsrafil Hacıyevin, Tağı bəy Səfərəliyevin, Məmməd bəy Xanlarovun və başqalarının məşhur villalarında ölçü işləri aparılmaqla Abşeronun yaşayış məskənlərinin şəhərsalma strukturu tədqiq olunub.

Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi

Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi – Azərbaycan memarlıq tarixində özünəməxsus yeri və əhəmiyyəti olan məktəblərdən biri. Şirvanşahlar dövlətinin Kəsranilər sülaləsi zamanı möhkəmlənməsi və beləliklə, inşaat üçün əlverişli şərait yaranması yerli memarlıq məktəbinin çiçəklənməsi üçün zəmin yaradır. Şirvanşahlar dövlətinin ərazisi təbii inşaat daşlarıyla zəngin olduğu üçün bu ərazidə hələ qədim dövrdən başlayaraq əhəng daşı bir inşaat materialı və binaların bəzəyində oyma şəklində tətbiq edilən yeganə material idi.

Şirvan-Abşeron memarlığının üslub xüsusiyyətləri daş və onun üzərində tətbiq edilən ornamental oymanın birlikdə təsiri əsasında formalaşmışdır. Gözəl yerli daşın diqqətlə yonulması və onun səthinin hamarlanması Şirvan tikililərinin hörgüsünə xüsusi bir görkəm verir. Belə hörülmüş səthlərin üzərində yerləşdirilən zərif daş oymaları kompozisiyanın gözə çarpan hissələrində mərkəzləşdirilir və öz bədiiliyi ilə diqqəti cəlb edir. Şirvan memarlığının belə bir istiqamətdə inkişafı burada kompozisiyaların sadəliyini müəyyənləşdirmiş, əsas diqqət isə ayrı-ayrı ünsürlərin dürüst şəkildə işlənməsinə verilmişdir.

Həmçinin bax

• Bakı qalası
• Qız qalası
• Diribaba türbəsi
• Sınıqqala məscidi
• Nardaran məscidi

September 18, 2021
Ən son məqalələr

NGC 5190

NGC 5191

NGC 5192

NGC 5193

NGC 5195

NGC 5196

NGC 5197

NGC 5198

NGC 5199

NGC 52

Ən çox oxunan

Altay

Altay Niftaliyev

Altay Sadıxzadə

Altay aymağı

Altay dil ailəsi

şirvan, abşeron, memarlıq, məktəbi, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, senty. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz sentyabr 2021 Sirvan Abseron memarliq mektebi Azerbaycan memarliq tarixinde ozunemexsus yeri ve ehemiyyeti olan mekteblerden biri Sirvansahlar dovletinin Kesraniler sulalesi zamani mohkemlenmesi ve belelikle insaat ucun elverisli serait yaranmasi yerli memarliq mektebinin ciceklenmesi ucun zemin yaradir Sirvansahlar dovletinin erazisi tebii insaat daslariyla zengin oldugu ucun bu erazide hele qedim dovrden baslayaraq eheng dasi bir insaat materiali ve binalarin bezeyinde oyma seklinde tetbiq edilen yegane material idi Sirvan Abseron memarliginin uslub xususiyyetleri das ve onun uzerinde tetbiq edilen ornamental oymanin birlikde tesiri esasinda formalasmisdir Gozel yerli dasin diqqetle yonulmasi ve onun sethinin hamarlanmasi Sirvan tikililerinin horgusune xususi bir gorkem verir Bele horulmus sethlerin uzerinde yerlesdirilen zerif das oymalari kompozisiyanin goze carpan hisselerinde merkezlesdirilir ve oz bediiliyi ile diqqeti celb edir Sirvan memarliginin bele bir istiqametde inkisafi burada kompozisiyalarin sadeliyini mueyyenlesdirmis esas diqqet ise ayri ayri unsurlerin durust sekilde islenmesine verilmisdir Nardaran mescidi Samaxi Cume mescidi Sirvansahlar sarayi Derbend xan sarayi Kelexana turbeleri Ramana qalasiHemcinin bax RedakteBaki qalasi Qiz qalasi Diribaba turbesi Siniqqala mescidi Nardaran mescidiMenbe https az wikipedia org w index php title Sirvan Abseron memarliq mektebi amp oldid 6067395, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.