Allen Carr kitabı ilə siqareti dayandırın
2 Çevirmen sigara içen bir kişi olarak kitabı incelemeye başlamış ve kitabın sigaranın bu denli yaygın olduğu ülkemize kazandırılmasının yararlı olacağını düşünmüştür. Daha çeviriye başlamadan önce sigarayı bırakmış, çeviri süresince de bir daha sigara içmemeye kesin karar vermiştir. Size de aynı etkiyi yapması dileğiyle. SİGARASIZLIĞA BİR ŞANS TANIYIN Sigara içerek yalnızca sağlığımızı çok büyük bir tehlikeye attığımızı değil, aynı zamanda nefesimizin ne kadar kötü koktuğunu, dişlerimizin ne kadar sarı, cildimizin ne kadar kötü olduğunu, sabahları ağzımıza akşamdan ne kadar iğrenç bir tadın yerleştiğini, merdivenleri ne kadar güç çıkıp tembel iğe alışarak kendimizi dinç hissetmekten ne kadar uzaklaştığımızı bilir, bu beğenmediğimiz gerçekleri aklımızdan çıkarmaya çalışırız. Sigarasız yaşamdan korktuğumuz ve yaşamın sigara olmadan aynı zevki vermeyeceğini sandığımız için bütün bu gerçeklere katlanır, sigarayı bir türlü bırakamayız. Cesaretimizi toplayıp yaşamımızı daha güzel bir hale getirmenin, en önemlisi de kendimizi ve çevremizi zehirlemekten vazgeçmenin zamanı gelmedi mi hâlâ? İşte size fırsat: Sigaranın sağlığa verdiği zararların ayrıntılarına inmeden sigarayı psikolojik etkilerle ele alan, tiryakileri küçümsemek yerine olayı onların bakış açısından anlatan bir kitap. İnsanların sigaraya nasıl başladıklarını, hangi durumlarda, neden sigara içtiklerini, sigara içmeye neden devam ettiklerini, sigarayı bırakmakta neden güçlük çekliklerini ve sigarasız bir yaşamdan neden ürktüklerini kısaca sigara konusunda her şeyianlatan sonra da okuyucunun sigarasız yaşamın zevkine varmasını sağlayan ve NE OLURSA OLSUN SİGARA İÇEN VEYA SİGARA İÇEN BİR YAKINI OLAN HERKESİN MUTLAKA OKUMASI GEREKEN BİR KİTAP. İÇİNDEKİLER 1. Sigarayı Bırakamayacak Tiryakiye Daha Rastlamadım 2. Kolay Yöntem 3. Bırakmak Neden Zor Geliyor? 4. Sinsi Tuzak 5. Neden Hala Sigara İçiyoruz 6. Nikotin Bağımlılığı 7. İnandırıldığımız Aldatmacalar ve İrade Dışı Hareket 8. Sigara Özlemini Hafifletmek
Allen Carr’s Method
Congratulations for taking your first step towards quitting smoking, vaping or alcohol. Here you’ll learn how Allen Carr’s method works, why it’s so different to the usual methods, why you won’t need willpower and how our high success rate enables us to offer you a unique money back guarantee.
Your journey to quitting smoking, vaping or alcohol easily and happily starts here.
Understand why you do it
Change how you see it
Remove the fear
Find your freedom
Understand why you do it
Change how you see it
Remove the fear
Find your freedom
How Allen Carr’s Method Works
Allen Carr’s method is different.
There are no scare tactics, no horrible pictures, no substitutes, pills, lasers or gimmicks. It’s not hypnosis, mind over matter or positive thinking and we won’t bang on about why you shouldn’t do it (which you already know).
Instead we’ll focus on why you continue to smoke, vape or drink alcohol despite knowing the obvious disadvantages.
Allen Carr’s method will question and challenge what you think you know or believe about it. We’ll explode the myths that keep you hooked and by changing the way you think about it, will remove your desire so that you’ll have no reason to do it…ever again.
step 1 – understanding the issue
Is it habit or addiction?
A habit is a repeated behaviour that you choose to do. but are you really doing it out of choice? If you genuinely had a choice, you’d choose not to do it and wouldn’t be reading this.
With addiction the drug controls you which is the complete opposite of choice. All addicts – and yes, it is addiction – are aware of the negatives of consuming. The health risks, the money, the stigma, the effect on your family, the slavery etc.
But most addicts believe there’s some benefit or pleasure in return and that stopping means making a sacrifice or ‘giving up’.
step 2 – change your thinking
Nothing To Give Up
In reality there is nothing to give up, but most people believe there is some benefit or pleasure which feels like a mental battle going on in your head:
“It’s killing me…but it relaxes me”
“It’s expensive…but it gives me a break”
“It’s consuming me…but I enjoy it”
How do you feel when you think about quitting? Do you feel happy and excited? Or does it make you feel anxious, nervous or even scared?
For most people it’s the latter and of course when you feel this way, you reach for the drug in the belief that it’s going to help you when in fact, it’s the cause of your anxiety. And so the cycle of addiction continues.
The truth is, it’s a tug of war of fear:
How can I enjoy life or cope with stress without smoking, vaping, alcohol etc?
You know you shouldn’t do it but you still want to and this is what we call the willpower approach; also known as not being allowed to do something that you want to do.
It’s unpleasant, it’s miserable, it’s difficult and it usually ends in failure.
Just the thought of giving up our crutch or pleasure makes us block out the negatives, feel anxious and decide that we’re not quite ready yet.
At some point in your life you’ve probably tried to cut down or control your intake but this just makes it seem even more precious and the problem becomes consuming.
It’s not so much that we want it in our lives, but that we can’t imagine life without it. Sound familiar?
Allen Carr kitabı ilə siqareti dayandırın
Əgər tütünlə münasibətinizi bitirməyə çalışırsınızsa, Allen Carr-ın “Nəhayət Siqaret çəkməyən” əsərini oxumaq müsbət təcrübə ola bilər. Keçmiş zəncirvari siqaret çəkən tərəfindən yazılmış kitab bazarda 20 il ərzində altı milyon nüsxə satılıb. Carr-ın təklif etdiyi üsullar siqareti buraxmaq üçün kömək axtaran bir çox insanlar üçün işləmişdir.
hərəkət kurs
Metod 1 Hazırlıq addımlarını atın
- Allen Carr siqareti tərgitmək haqqında kitablar yazan britaniyalı yazıçı idi. O, gündə 100 siqaretlə keçmiş zəncirli siqaret çəkən idi və 33 ildən sonra müvəffəqiyyətlə buraxdı. O, “Nəhayət siqaret çəkməmək” bestsellerində onun üçün işlədiyi üsulu paylaşdı.
- Carr metodunun effektivliyi illər ərzində şanlı olmuşdur və ağızdan ağıza geniş yayılmışdır. Carr metodunun elmi tədqiqatları məhduddur. Bununla belə, 2004-cü ildə aparılan bir araşdırma, Allen-Carr metodundan istifadə edən siqaret çəkənlərin 13 aydan sonra tütündən imtina etmə ehtimalının digər üsullardan istifadə edən siqaret çəkənlərə nisbətən 6 dəfə çox olduğunu göstərdi.
- Yaxın gələcəkdə vaxt seçmək lazımdır. Təqviminizdə siqareti buraxdığınız gün kimi qeyd edin.
- Əvvəlcədən azaltmağa çalışmayın. Carr siqaretin həyatdan həzzini artırmadığını göstərərək, siqaret çəkənlərin nikotinlə olan əlaqəsini kəsməyi hədəfləyir. Seçilmiş tarixdən əvvəl geri çəkilmək, siqaretləri daha bahalı etməyi dayandırdığınız üçün daha çox diqqət çəkir.
- Carr qeyd edir ki, siqaretdən imtina etmək demək olar ki, heç bir şey deyil. Vərdiş əsl zövq deyil. Nikotinin xidmət etdiyi yeganə məqsəd istehlakçıları asılı vəziyyətdə saxlamaqdır. Siz təslim olmursunuz və eyni zamanda sağlamlığınızda və həyat tərzinizdə böyük müsbət dəyişiklik edirsiniz.
- Siqaret sağlamlığınız üçün çox təhlükəlidir. Bədənin hər bir orqanına zərər verir, ağciyər xərçəngi də daxil olmaqla bir sıra xəstəliklərə səbəb olur və ümumi istehlakçı sağlamlığını azaldır. Vaz keçmək, ağciyər xəstəlikləri, ürək-damar xəstəlikləri və insult riskinizi tədricən azaldacaq.
- Dayanma tarixinə diqqət yetirin. Bir gün əvvəl son siqaretinizə vaxt ayırın.
- Bəzən faydalarından birini yazmaqda fayda var. İnsanlar bundan bir sıra həyat tərzi dəyişiklikləri, o cümlədən çəki itirmək və alkoqoldan imtina etmək üçün motivator kimi istifadə edirlər. Siqareti tərgitmək sizə kömək edərsə, andınızı yazın və onun sağlamlığınız üçün faydalarının siyahısını daxil edin. Bu vərəqi görə biləcəyiniz yerdə saxlayın, məs. Soyuducuda və sınandığınız zaman istifadə edin.
Metod 2 Prosesə başlayın
- Unutmayın ki, çəkilmə müvəqqətidir və bir neçə gün ərzində keçəcək. Həm də unutmayın ki, siqaret çəkənlər siqaretə çıxışı olmayan hallarda həyatları boyu nikotinin çəkilməsindən əziyyət çəkirlər. Artıq siqaret çəkmədiyinizə görə bir daha bu simptomlardan əziyyət çəkməyəcəksiniz.
- Nikotinin çəkilməsinin simptomlarına narahatlıq, depressiya, yuxu pozğunluğu, iştahanın artması, baş ağrıları, konsentrasiyada çətinlik və çəki artımı daxildir.
- Semptomlar adətən son siqaretdən sonra iki-üç saat ərzində görünür. Uzun müddət və ya çox miqdarda siqaret çəkirsinizsə, simptomlarınız daha şiddətli və daha uzun sürə bilər.
- Gün ərzində siqaret çəkməyə tələsdiyiniz vaxtlar olacaq. Məsələn, səhər qəhvənizlə həmişə siqaret çəkirsinizsə, siqaret istəyə bilərsiniz. Vəziyyəti itirdiklərinizlə deyil, qazandığınız şeylər baxımından təsəvvür etməyə çalışın. “İndi siqaret çəkməməliyəm” deyə düşünməyin. Bunun əvəzinə düşünün: “Tütünsüz də bu anı yaşaya bilməyim yaxşı deyilmi?”
- İctimai tədbirlərdən qaçmayın. Çölə çıxın və insanlarla tanış olun. Siqaret çəkən insanları görsəniz, müsbəti bir daha düşünün. Özünüzü asılılıqdan azad edirsiniz və daha sağlam gələcəyə qərar verirsiniz.
- Əgər kimsə sizə siqaret təklif edərsə, sadəcə olaraq “Xeyr, təşəkkür edirəm, siqaret çəkmirəm” və ya “Xeyr, təşəkkür edirəm, dayandırdım” deyin. Uzun-uzadı açıqlama verməyə ehtiyac yoxdur. Siqaret haqqında düşünməyə nə qədər az vaxt sərf etsəniz, bir o qədər yaxşıdır.
- “Mən siqaret çəkə bilmərəm” fikrindən daşınmaq əvəzinə, “İndi siqaret çəkməməyim çox gözəldir” deyə bir daha düşünün. Fikrinizi çərçivəyə salın və müsbətə diqqət yetirin. Uzunmüddətli perspektivdə daha davamlıdır. Çətinliklər haqqında deyil, işdən çıxmağın nə qədər yaxşı olduğunu düşünün.
- Siqaret haqqında düşünməyi dayandıra bilmirsinizsə, diqqətinizi siqaretdən yayındıracaq bir şey edin. Uzun gəzintiyə çıxın, televizorda nəsə izləyin, dostunuza və ya ailə üzvünə zəng edin. Diqqətinizi indiki məqama yönəltmək və siqaret çəkmək vəsvəsələrindən uzaq olmaq üçün əlinizdən gələni edin.
Metod 3 Nikotin əlaqənizi bitirin
- Siqareti tərgitmək, asılılıq yaradan bir dərmanla əlaqəni kəsmək deməkdir. Siqaret sizi tez bir zamanda tələyə sala bilər. Heç vaxt siqareti siqaret kimi düşünməyin. Bunu ömürlük ölümcül vərdişin bir hissəsi kimi düşünün.
- Nikotin ən çox asılılıq yaradan dərmanlardan biridir. Buna görə də, təsadüfi siqaret çəkənlər zəncirli siqaret çəkənlərə çevrilirlər. Nikotin müəyyən birləşmələrdə həzz duyğularını stimullaşdırmaqla beyinə təsir göstərir. Beləliklə, siqaretin bir növ mükafat olduğu hissi yaradır. Nikotini köməksiz dayandırmağa çalışan insanların 85%-dən çoxunda bir həftə ərzində residiv olur. Buna görə də “bircə” siqaret çəkmək çox təhlükəlidir. Nikotindən imtina etmək çox çətindir və residiv ehtimalını artıran hər hansı bir şeydən qaçınmaq lazımdır.
- Əvəzedici əşyalar sizi qurbanlar baxımından düşünməyə vadar edir. Nikotindən imtina etdiyiniz zaman fədakarlıq etmirsiniz, əksinə özünüzə və bədəninizə dayanacaq qədər hörmət edirsiniz.
- Deputatlar nikotin asılılığını da yaşadırlar. Asılılıqdan nə qədər tez qurtula bilsəniz, siqareti atmaq bir o qədər asan olar.
- Siqareti əlində tutmaq şübhə doğurur. Uğurla bitirmək üçün bunun sizin və yaxınlarınız üçün ən yaxşı seçim olduğunu bilməyə davam etməlisiniz.
- Unutma ki, son siqareti söndürdüyün an siqaret çəkmirsən. Artıq tütünə ehtiyacınız yoxdur. Siqareti təmizləməkdə çətinlik çəkirsinizsə, dostunuzdan və ya ailə üzvlərinizdən tütünü evinizdən çıxarmasını xahiş edin.
Metod 4 Prosesi bitirin
- Özünüzü hələ də “sadəcə bir siqaret” kimi hiss edə bilərsiniz, xüsusən də normal vəziyyətə qayıdanda. Unutma, bu heç vaxt sadəcə siqaret deyil. Vazgeçdiyiniz bir ömürlük vərdişdir.
- Tütün təkliflərini rədd etdiyiniz sosial vəziyyətlər kimi anlarda özünüzü təbrik edin. Özünüzlə və siqareti buraxdığınızla fəxr edin. Müsbətə diqqət yetirmək uzunmüddətli perspektivdə daha davamlıdır.
- Dəstək qrupları adətən psixiatriya klinikalarında mövcuddur, burada həkim və ya terapevt dayandırmağa çalışan digər insanlarla müzakirələr aparır.
- Narcotics Anonymous, keçmiş narkomanlara dəstək təklif etmək üçün görüşlər təşkil edən qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Siz yaxınlıqdakı görüşləri Narcotics Anonymous saytında tapa bilərsiniz.
- Siqareti atmaqda çətinlik çəkirsinizsə, ailə həkiminizlə danışın. Siz həmçinin hər hansı əsas emosional problemin asılılığınıza səbəb olub-olmadığını öyrənmək üçün peşəkar bir terapevtdən kömək istəyə bilərsiniz.
- Ailənizdəki siqaret çəkənlərdən qarşınızda siqaret çəkməmələrini və ya sizə siqaret təklif etmələrini xahiş edin.
- Bir neçə dostunuzdan və ya ailə üzvlərinizdən sorğu alsanız, onlara zəng edə biləcəyinizi soruşun. Empatik və asanlıqla danışa bilən insanları seçin.
- Əgər kimsə qərarınızı dəstəkləmirsə, ən yaxşısı onu müvəqqəti olaraq dayandırmaqdır. Mənfilik asılılıq verir.
Məsləhətlər
- Bir çox insanlar siqareti buraxdıqda kökəlməkdən narahat olurlar. Nikotini dayandırmaq öz-özlüyündə əlavə funta səbəb olmur. Problem ondadır ki, insanlar çox vaxt nikotini qida ilə əvəz edirlər. Mətbəxinizdən cazibədar və qeyri-sağlam qəlyanaltıları çıxarmağa çalışın və idman proqramınızı genişləndirin.
- Statistikalar və həyəcan verici görüntülər kimi çəkindirmə taktikaları siqaret çəkənlərə keçmişdə bezdirici çəkilmə simptomları yaşamağa imkan verir. Bu taktikaların tətbiq olunduğu yerlərdən çəkinin.
xəbərdarlıqlar
- Hər hansı bir ciddi həyat tərzi dəyişikliyi həkim məsləhəti ilə edilməlidir. Unutmayın ki, siqaret çəkməyənsinizsə, sağlamlıq sığortanızdan faydalana bilərsiniz.
Allen Carr – Sigarayı Bırakmanın Kolay Yolu
1 Allen Carr – Sigarayı Bırakmanın Kolay Yolu Eğer öğrettiklerimi uygularsanız, hayatınızın geri kalanında sigara içmediğiniz içi mutlu olacaksınız. * Yöntemi tektir. * Sigaraya olan psikolojik ihtiyacınız sigara içtiğiniz sırada ortadan kaldırılıyor. * Sigarayı bırakmak eksiklik demek değildir. * Sigara içmeyen biri olarak kendinizi iyi hissedin.
2 Çevirmen sigara içen bir kişi olarak kitabı incelemeye başlamış ve kitabın sigaranın bu denli yaygın olduğu ülkemize kazandırılmasının yararlı olacağını düşünmüştür. Daha çeviriye başlamadan önce sigarayı bırakmış, çeviri süresince de bir daha sigara içmemeye kesin karar vermiştir. Size de aynı etkiyi yapması dileğiyle. SİGARASIZLIĞA BİR ŞANS TANIYIN Sigara içerek yalnızca sağlığımızı çok büyük bir tehlikeye attığımızı değil, aynı zamanda nefesimizin ne kadar kötü koktuğunu, dişlerimizin ne kadar sarı, cildimizin ne kadar kötü olduğunu, sabahları ağzımıza akşamdan ne kadar iğrenç bir tadın yerleştiğini, merdivenleri ne kadar güç çıkıp tembel iğe alışarak kendimizi dinç hissetmekten ne kadar uzaklaştığımızı bilir, bu beğenmediğimiz gerçekleri aklımızdan çıkarmaya çalışırız. Sigarasız yaşamdan korktuğumuz ve yaşamın sigara olmadan aynı zevki vermeyeceğini sandığımız için bütün bu gerçeklere katlanır, sigarayı bir türlü bırakamayız. Cesaretimizi toplayıp yaşamımızı daha güzel bir hale getirmenin, en önemlisi de kendimizi ve çevremizi zehirlemekten vazgeçmenin zamanı gelmedi mi hâlâ? İşte size fırsat: Sigaranın sağlığa verdiği zararların ayrıntılarına inmeden sigarayı psikolojik etkilerle ele alan, tiryakileri küçümsemek yerine olayı onların bakış açısından anlatan bir kitap. İnsanların sigaraya nasıl başladıklarını, hangi durumlarda, neden sigara içtiklerini, sigara içmeye neden devam ettiklerini, sigarayı bırakmakta neden güçlük çekliklerini ve sigarasız bir yaşamdan neden ürktüklerini kısaca sigara konusunda her şeyianlatan sonra da okuyucunun sigarasız yaşamın zevkine varmasını sağlayan ve NE OLURSA OLSUN SİGARA İÇEN VEYA SİGARA İÇEN BİR YAKINI OLAN HERKESİN MUTLAKA OKUMASI GEREKEN BİR KİTAP. İÇİNDEKİLER 1. Sigarayı Bırakamayacak Tiryakiye Daha Rastlamadım 2. Kolay Yöntem 3. Bırakmak Neden Zor Geliyor? 4. Sinsi Tuzak 5. Neden Hala Sigara İçiyoruz 6. Nikotin Bağımlılığı 7. İnandırıldığımız Aldatmacalar ve İrade Dışı Hareket 8. Sigara Özlemini Hafifletmek
3 9. Stres 10. Can Sıkıntısı 11. Konsantrasyon 12. Rahatlama 13. Kombine Sigara 14. Bıraktığım Şey Nedir? 15. Kendini Esir Etmek 16. Haftada. Pound Tasarruf Edeceğim 17. Sağlık 18. Enerji 19. Beni Rahatlatıyor ve Özgüven Veriyor 20. Kara Lekeler 21. Sigara İçmenin Avantajları 22. İrade Yöntemi ile Bırakmak 23. Sigarayı Azaltmak? Aman Dikkat Tuzak! 24. Tek Bir Sigara 25. Ara Sıra Sigara İçenler, Gençler, Sigara İçmeyenler 26. Gizli Gizli Sigara İçenler 27. Sosyal Baskı?! 28. Zamanlama 29. Sigarayı Özleyecek miyim? 30. Kilo Alacak mıyım? 31. Yanlış Motivasyonlardan Kaçınmak 32. Bırakmanın Kolay Yolu 33. Sigarasızlığa Alışma Süresi 34. Tek Bir Nefes 35. Benim İçin Daha mı Zor Olacak? 36. Başarısızlığın Ana Nedenleri 37. Sigaranın Yerine Kullanılanlar 38. Beni Sigaraya İtecek Durumlardan Kaçınmalı mıyım? 39. Sigaradan Kurtulduğunuzu Keşfettiğiniz An 40. Son Sigara 41. Son Bir Uyarı 42. Beş Yıllık Deneyim 43. Batan Gemideki Tiryakilere Yardım Edin 44. Sigara İçmeyenlere Bir Öğüt Final: Bu Skandala Son Vermek İçin Yardımcı Olun
4 Önsöz İşte sonunda bütün sigara tiryakilerinin beklediği mucize: – Etkisini hemen gösteren – En ağır tiryakilerde de aynı şekilde başarılı olan – Sigara özlemini hafifleten – Etkisi kalıcı olan – Güçlü bir irade gerektirmeyen – Şok tedavisi uygulamayan – Yardımcı maddelere ve gereksiz ıvır zıvıra başvurmayan – Kilo da aldırmayan bir yöntem Sigara içiyor musunuz? O zaman okumaya devam edin. Kendiniz sigara içmiyorsanız ve bu kitabı sevdiğiniz biri için aldıysanız o zaman onu bu kitabı okumaya ikna edin. Onu ikna edemezseniz kitabı kendiniz okuyun; son bölümdeki öğütler size hem sigaraya içenlere önemli noktaları aktarmak hem de kendi çocuklarınızı sigaraya başlamaktan korumak konusunda yardımcı olacaktır. Çocuklarınızın sigaradan tiksinecekleri yanılgısına düşmeyin. Bütün çocuklar tiryaki olana kadar öyle düşünürler. Giriş DÜNYAYI SİGARA DERDİNDEN KURTARACAĞIM dediğimde karım çıldıracağımı sandı. Çünkü yaklaşık iki yılda bir sigarayı bırakmak için yaptığım ciddi atılımları biliyordu. Daha da önemlisi son kez sigarayı bıraktığımda altı ay azap çektikten sonra yine başladığım için küçük bir çocuk gibi ağladığımı biliyordu o gün ağlamamın nedeni o kez de bırakmayı başaramazsam yaşamımın sonuna dek sigara içmeye devam edeceğimi sanmamdı, o kadar çok enerji tüketmiştim ki başaramazsam bir daha bu işkenceye katlanacak gücüm kalmayacağını biliyordum. En önemlisi de yukarıdaki cümleyi son sigaramı söndürür söndürmez söylememdi, yalnız kendimi değil bütün dünyayı kurtaracağıma inanıyordum.
5 Şöyle bir geriye baktığımda bugüne kadarki yaşamım sanki sigara sorununu çözmek için bir hazırlıkmış gibi geliyor. O nefret ettiğim öğrencilik ve mali müşavirlik yılları bile sigara sorununu çözmek açısından çok değerliydi. Herkesi her zaman aldatamazsınız derler, oysa tütün endüstrisi yıllardır herkesi aldatmayı başarmış. Sigara tuzağının sırlarını ortaya çıkaran ilk insanın ben olduğuma inanıyorum. Kendini beğenmiş bir izlenim bıraktıysam bunu müthiş zekama değil, yalnızca yaşam tarzıma borçlu olduğumu hemen ekleyeyim. O tarihi gün 15 Temmuz 1983 tü. O gün son sigaramı söndürdüğüm an duyduğum özgürlük hissi herhalde hapisten kaçan birinin yaşadığı duygudan daha hafif değildi. O an bütün sigara tiryakilerinin düşlediği bir şeyi keyfettiğimi anladım: Sigarayı bırakmanın kolay yolunu. Bu yöntemi arkadaşlarımda ve yakınlarımda denedikten sonra bu konuda profesyonel bir danışman olup diğer tiryakilere bağımlılıklarından kurtulmalarında yardımcı olmaya başladım. Bu kitabın ilk baskısını 1985 yılında yazdım. Kendisinden 25. bölümde söz edeceğim başarısızlıklarımın birinden esinlenmiştim. Beni ilk kez ziyaret etti ve iki görüşmemiz de karşılıklı göz yaşlarımız ile sona erdi. O kadar gergindi ki, onu söylediklerimi kavrayacak kadar bile rahatlatamadım. Birden aklıma bunları yazarsam ne zaman isterse okuyabileceği ve böylece önemli noktaları anlayacağı düşüncesi geldi. Bu giriş bölümünü kitabın yeni baskısı için yazıyorum. Elimdeki kitabın kapağındaki küçük kırmızı ok kitabın yıllardır satış listelerinin başında yer aldığını gösteriyor. Bu kitabı yazdığım için dünyanın her köşesinden teşekkür mektupları alıyorum. Ne yazık ki bu mektupların hepsini cevaplandıramıyorum ama her biri beni ayrı ayrı sevindiriyor ve aslında tek bir tanesi bile bütün bu zahmete değer. Sigara konusunda her gün yeni bir şey öğreniyor olmama hala şaşırıyorum. Yine de bu kitabın ana düşüncesi hiç değişmiyor. Hiçbir şey mükemmel olmayabilir ama kitabın en kolay yazdığım ve tesadüfen okuyucuların çoğunun en sevdiği bölüm olan 21. bölümünde kesinlikle değiştirme yapmam. Danışmanlık deneyimlerimin yanı sıra şimdi artık kitabın da verdiği beş yıllık bir birikim oluştu. Kitabın ikinci baskısında yer alan değişiklikleri daha kesin ve anlaşılır bir ifade sağlamak amacı ile yaptım. Bu değişiklikleri yaparken yöntemimin başarısızlığa uğradığı durumları göz önünde tutarak bunun nedenlerini ortadan kaldırmaya çalıştım.
6 Bunların çoğu anne babaları tarafından benimle görüşmeye zorlanan ve kendileri aslında sigarayı bırakmak niyetinde olmayan geçlerdi. Bunların bile dörtte üçünü vazgeçirebilirim, fakat bazen 25. bölümde anlattığım, sigarayı bırakmak için umutsuzca çaba harcayan kişi gibi gerçek anlamda başarısızlıklar da oluyor. Başarısızlıklar beni çok üzüyor ve bazen geceleri bu insanlara nasıl yardımcı olabilirim diye düşünmekten gözüme uyku girmiyor. Bu durumlarda başarısızlığın sigarayı bırakamayan kişiye değil, bırakmanın ne kadar kolay olduğunu ve insanın sigaranın hapsinden kurtulur kurtulmaz yaşamdan ne kadar zevk alacağını kendisine anlatamadığım için kendime ait olduğuna inanıyorum. Biliyorum ki sigara içen herkes yalnızca kolaylıkla değil aynı zamanda büyük bir zevkle sigarayı bırakabilir fakat bazı insanlar o kadar sabit fikirli oluyorlar ki, hayal güçlerini çalıştıramıyor ve sigarayı bırakmanın verdiği korku yüzünde yerlerinde sayıyorlar. Bu korkuyu sigaranın yarattığı ve sigarayı bırakmaktaki en büyük kazancın bu korkudan kurtulmak olduğunu anlamıyorlar. Bu kitabın ilk baskısını sigarayı bırakmalarını sağlayamadığın insanlara adadım. Seanslarımda başarısızlık halinde parayı geri vermeyi garanti ediyorum. Yöntemim yıllarca eleştirildi. Yine de Yönteminiz bende etkili olmadı eleştirisini alıyorum. Yöntemimi nasıl uyguladıklarını anlattıklarında ise söylediklerimin yarısını yerine getirmedikleri ortaya çıkıyor ve de hala sigara içtikleri için şaşırıyorlar! Yaşamınızı bir labirentte çıkış yolunu arayarak geçirdiğinizi düşünün. Bende labirentin planı var ve size şimdi sola dön, sonra sağa dön, vs. Diyorum. Söylediklerimin birini atlarsanız diğerleri de anlamını yitirir ve labirentten dışarı hiç çıkamazsınız. Başlangıçta tek kişi ile seans yapıyordu. Yalnızca çok umutsuz vakalar bana geliyordu. İnsanlar bana bir tür deli diye bakıyorlardı. Bugün sigara bırakma konusunda öncü bir uzman olarak tanınıyorum ve seanslarıma dünyanın her köşesinden insanlar geliyor. Şimdiki seanslarım sekizer kişilik, reklam yapmadığım halde bana başvuran bütün insanlara yardımcı olamıyorum. Adımı rehberde ararsanız sigarayla ilgili hiçbir şey yazmadığını göreceksiniz. Hemen hemen her seansa eskiden alkolik veya eroinman olan yada birkaç bağımlılığı birden olmuş biri katılıyor. Yöntemimi alkoliklerde ve eroinmanlarda denediğimde (daha önce başka gruplara katılmamışlarsa) sigara tiryakilerinden daha kolay tedavi olduklarını gözledim. Benim yöntemim her türlü bağımlılık için uygulanabilir. Sigara tiryakisi, eroinman
7 yada alkolik olsun beni en çok üzen şey eskiden bağımlı olanların bıraktıktan sonra tekrar başlamaları. En üzücü mektupları bu kitabı okumuş veya video filmimin yardımıyla sigarayı bırakmış fakat sonra yine başlamış insanlardan alıyorum. Önce özgürlüğe kavuştukları için çok mutlular derken bir ikinci kez aynı tuzağa düşüp artık bir daha kurtulmayı başaramayacaklarını fark ediyorlar. Bu sorunu çözmeyi, sigara tiryakilerine tekrar bağımlılık kazanmamaları için yardımcı olmayı ve alkol, diğer uyuşturucular ve sigara arasındaki ilişkiyi açıklığa kavuşturmayı çok istiyorum. Fakat bu konunun başlı başına bir kitap oluşturacağını fark ettim ve şu anda onun üzerinde çalışıyorum. En çok aldığım eleştiri kitapta birçok tekrarın yer alması. Bu yüzden özür dilemiyorum. İleride belirteceğim gibi asıl sorun bedensel bağımlılıkta değil beynimize işlenmiş asılsız inançlarda; bağımlılığın etkisi bunun yanında hiç kalıyor. Nedense bu tekrarlardan en çok şikayet edenler başarı gösteremeyen tiryakiler oluyor. Daha önce de söylediğim gibi hem bir sürü övgü hem de biraz eleştiri alıyorum. Başlangıçta doktorlar bana şüphe ile bakıyorlardı, şimdi bana en büyük destek onlardan geliyor. Şimdiye kadar aldığım en güzel övgü bir doktorun bu kitabı keşke ben yazmış olsaydım demesiydi. 1 Sigarayı Bırakamayacak Tiryakiye Daha Rastlamadım Belki önce neden özellikle kendimi böyle bir kitap yazmaya uygun gördüğümü anlatmam gerekir. Hayır, ne doktorum, nede psikolog; benim niteliklerim çok daha uygun. Yaşamımın otuz üç yılını sürekli sigara içerek geçirdim. Son yıllarda bazı günler yüz sigarayı buluyor, ama hiçbir zaman üç paketten az içmiyordum. Sigarayı bırakmak için birçok girişimde bulundum. Bir kere altı ay boyunca sigara içmedim ve neredeyse duvarlara tırmanıyordum, küçük bir tütün dumanı yakalayabilmek için trenlerde sigara içilen kompartımanlara biniyordum. İş sağlık konusuna gelince sigara içenlerin çoğu sağlığımı etkilemeye başlamadan önce bırakacağım zaten derler. Ben öyle bir duruma gelmiştim ki sigarayla kendimi öldürdüğümü gayet iyi biliyordum. Sürekli öksürmenin yaptığı basınç kronik baş ağrısına neden oluyordu. Dikey olarak alnımın
8 ortasına doğru yükselen sabit damar atışını hissediyor, kafamın içinde her an bir şey patlayıp beyin kanamasından öleceğimi sanıyordum. Bu düşünce beni rahatsız ediyor ama yine de sigarayı bırakmama neden olmuyordu. Artık bırakmayı denemiyordum bile. Aslında sigara içmek bana keyif vermiyordu. Sigara tiryakilerinin çoğu yaşamlarında bir zaman sigaradan zevk aldıkları hayaline kapılırlar oysa bende hiç öyle olmadı. Ben tadından da kokusundan da hep nefret ettim ama sigaranın beni rahatlattığına ve bana cesaret verdiğine inandırmıştım kendimi. Sigarayı bırakma girişimlerimde hep perişan olurdum ve sigarasız yaşam çekilmez gibi gelirdi. Sonunda karım beni bir hipnoz tedavisine gönderdi. İtiraf etmeliyim ki son derece kuşkuluydum, çünkü o zaman hipnotizmayla ilgili hiçbir şey bilmiyordum ve karşıma şeytan kılıklı gözleri fırıl fırıl oynayan birinin çıkacağını sanıyordum. Ben de bütün tiryakiler gibi kendime sigarayla ilgili çeşitli aldatmacalar yapıyordum, yalnız bir tanesi hariç: Kendimi hiçbir zaman iradesi zayıf bir insan olarak görmedim. Yaşamımdaki diğer her şey kontrolüm altındaydı. Sigara konusunda ise işler tam tersiydi. Hipnotizmanın iradeyi zorladığına inanırdım ve karşı koymadığım halde (çünkü birçok tiryaki gibi ben de sigarayı kesinlikle bırakmak istiyordum) kimsenin beni sigara içmenin gereksizliğine inandırabileceğini sanmıyordum. Bütün seans bana zaman kaybıymış gibi geldi. Hipnotist kol arımı kaldırıp bazı şeyler yapmamı istedi ama hiçbir şey doğru dürüst yürümüyordu. Bilincimi kaybetmedim. Trans haline geçemedim yada en azından yalnızca sigarayı bırakmadım sigarasızlığa alışma yöntemlerinden bile zevk aldım. Size şimdi bir hipnoz tedavisine koşmadan önce bir şeyi açıklığa kavuşturmak istiyorum. Hipnoz tedavisi bir iletişim aracıdır, yanlış bir şey iletilirse sigarayı bırakamazsınız. Gittiğim kişiyi eleştirmek istemiyorum çünkü ona gitmeseydim herhalde şimdiye kadar çoktan ölmüş olurdum ama sigarayı onun uğraşları sayesinde değil uğraşlarına rağmen bıraktım. Hipnoz tedavisini küçümsediğim izlenimini bırakmak istemiyorum, bilakis kendi seanslarımda ben de hipnotizmayı kul anıyorum çünkü hipnotizmanın iyiye yada kötüye kullanılabilecek çok kuvvetli bir yönlendirme gücü vardır. Size biri tarafından tavsiye edilmemiş ve kendisine saygı ve güven duymadığınız bir hipnotiste gitmeyin. Sigara içtiğim o iğrenç yıllarda yaşamımın sigaraya bağlı olduğunu sanıyor ve bırakmak yerine ölmeyi tercih ediyordum. Şimdi bazen yine canınız istemiyor mu? diye soruyorlar. Cevabım çok açık: Asla, asla, asla.
9 Gayet güzel bir yaşamım oldu, sigara yüzünden ölseydim yine de yakınmayacaktım.b Hayatta çok şansım oldu fakat başıma gelen en güzel şey bu kabustan, yani ömür boyu sistemli olarak kendime zarar verme ve bunun için bir de servet harcama tutsaklığından kurtulmak oldu. Bir şeyi başından açıklığa kavuşturayım. Gizem dünyasıyla bir ilgim yoktur. Büyücülere, perilere inanmam. Bilimsel bir beynim vardır ve büyü gibi şeyleler aklım ermek. Hipnotizma ve sigara hakkında bilimsel araştırmalar okudum. Okuduğum hiçbir şey bu gerçekleşen mucizeye bir açıklık getiremedi. Daha önceden haftalarca ağır depresyonlar yaşayan ben nasıl oldu da birden bire sigarayı bu kadar kolay bir şekilde bırakabildim? Bu sorunun cevabını sondan başa gitmeye çalıştığım için uzun süre bulamadım. Sigarayı bırakmanın neden bu kadar kolay olduğunu bulmaya çalışıyordum, oysa sorun sigara içenlerin bırakmakta neden bu denli güçlük çektikleridir. Hep o sigarasızlığa alışmanın felaketinden söz edilir ama şöyle geriye bakım bu felaketi anımsamaya çalıştığında silinmiş olduğunu fark ettim. Bedensel hiçbir şikayetim yoktu, demek ki her şey tamamen beynin ürünüymüş. Şimdi tüm zamanımı başka insanlara alışkanlıklarından vazgeçmeleri için yardımcı olmakla geçiriyorum. Benim sayemde binlerce tiryaki kurtuldu. Bir noktayı başından belirteyim: Sigarayı bırakmayacak tiryaki yoktur. Sigaraya benim kadar bağımlı (yada en azından o denli bağımlı olduğunu sanan) birine daha rastlamadım. Sigarayı herkes kolaylıkla bırakabilir. Aslında sigara içmeye devam etmemizin nedeni sigarasız yaşamın zevk vermeyeceği ve bir şeyden yoksun kalacağımız korkusudur. Bunun kadar gerçek dışı bir şey olamaz. Sigarasız yaşam hem aynı şekilde güzel hem de birçok yönden daha eğlencelidir, sağlık, enerji ve paraysa birçok avantajın yalnızca birkaçıdır. Sigarayı herkes kolaylıkla bırakabilir, -siz bile! Yapmanız gereken tek şey kitabın devamını açık kalplilikle okumak. İçindeki düşüncelerin ne kadarını anlarsanız sigarayı o kadar kolay bırakabilirsiniz. Tek bir kelime bile anlamasanız dahi, söylediklerimi harfiyen uygularsanız sigarayı kolaylıkla bırakabilirsiniz. En önemlisi sigara içmediğiniz için yas tutarak kendinizi bir şeyden yoksun bıraktığınız duygusuyla sürüklenip gitmezsiniz. Şaşıracağınız tek şey neden o zamana kadar sigara içtiğiniz olur. Önceden sizi uyarayım. Yöntemimi başarısızlığa uğratacak iki nokta var: 1) Söylediklerimi Uygulamamak Kimileri benim bazı öğütler üzerinde inatla durmamı can sıkıcı buluyor. Örneğin size sigarayı azaltmak için uğraş göstermemenizi veya
10 sigaranın yerine şeker, sakız vs. Gibi (özellikle nikotin içeriyorlarsa) başka şeyle kullanmamanızı söyleyeceğim. Bu konuda hiçbir şekilde ödün vermiyorum çünkü ne dediğimi iyi biliyorum. Birtakım taktiklerle sigarayı gerçekten sıradan çok insanın olduğunu inkar etmiyorum ama onlar sigarayı bu taktikler sayesinde değil bu taktiklere rağmen bırakmışlardır. Bir hamakta ayakta sevişen insanlar da vardır, işin en kolay yolu bu olmasa da. Söylediğim her şeyin bir nedeni var: Size sigarayı bırakmayı kolaylaştırmak ve başarıyı garanti etmek. 2) Söylediklerimi tam olarak anlamamak Hiçbir şeyi garanti olarak düşünmeyin. Yalnızca benim söylediklerimi değil kendi düşüncelerinizi ve toplumun sigara konusunda size öğrettiklerini de sorgulayın. Sigarayı yalnızca kötü bir alışkanlık olarak görenler iğrenç bir tadı olan, bir servete mal olan ve ölüme yol açan bir alışkanlıktan vazgeçmek bu kadar zorken, başka alışkanlıkların neden kolaylıkla bırakılabildiğini kendilerine bir sorsunlar. Sigaranın bir zevk olduğuna inananlar hayatta çok daha fazla zevk veren başka şeyleri yapmanın ve bırakmanın neden kolay olduğunu acaba hiç merak etmişler mi? Neden kendinizi bir sigara yakmak zorunda hissediyor ve yakmazsanız paniğe kapılıyorsunuz? 2 Kolay Yöntem Bu kitabın amacı alışılagelmiş diğer yöntemlerde olduğu gibi Everest Dağı nı tırmanacakmışçasına bir duyguya kapılıp haftalarca sigara diye ölerek sigara içenleri kıskanmak yerine daha ilk dakikadan itibaren felaket bir hastalıktan kurtulmanın verdiği yüksek morali aşılamaktır. Zamanla sigaraya baktıkça ben bunu nasıl içiyordum diye şaşıracak, sigara içenleri kıskanmak yerine onlara acıma duygusu besleyeceksiniz. Sigara içmeyen veya sigarayı yeni bırakmış bir kişi değilseniz bu kitabı bitirene kadar sigara içmeye devam edin. Bu size şimdi bir çelişki gibi gelebilir. Sigaranın size hiçbir şey kazandırmadığını daha sonra anlatacağım. Çok ilginçtir, bazen sigara içerken sigaraya bakım kendimize neden sigara içtiğimizi sorarız. Sigara sigarasız kaldığımız zaman değerli olur. Hoşunuza gitsin yada gitmesin bağımlı olduğunuza inandığınızı kabul edelim. Bağıllılığınızdan eminseniz sigarasız hiçbir zaman tamamen rahatlayamaz yada konsantre olamazsınız. Bu yüzden bu kitabı sonuna kadar okumadan sigarayı bırakmaya kalkışmayın. Okurken sigara içme isteğiniz zamanla
11 azalacaktır. Kendinizden tam olarak emin olmadan bırakmayın, sonu kötü bitebilir. Unutmayın, benim söylediklerimi uygulamanız yeterli olacaktır. Kitabın ilk baskısından beri kazandığım birikimde beni 28. bölüm Zamanlama dışında en çok kahreden şey kitabın sonuna kadar sigara içmeye devam edin talimatı olmuştur. Ben sigarayı bıraktığım zaman birçok yakınım ve arkadaşım sırf ben bıraktım diye sigarayı bıraktı. Herhalde o bırakırsa biz çoktan bırakırız diye düşündüler. Sonraki yıllarda sigarayı bırakmamış olanları küçük mesajlarla özgürlüğün ne kadar güzel olduğuna inandırmayı başardım. Bu kitap çıkınca hala sigara içmeye devam eden çetin cevizlere hediye ettim. Dünyanın en sıkıcı kitabı bile olsa bir arkadaş yazmış diye okurlar sandım. Aylar sonra sonunda kadar okuma zahmetinde bile bulunmadıklarını duyunca çok şaşırdım ve kırıldım. O zamanki en iyi arkadaşımın kitabın ona hediye ettiğim imzalı orijinal baskısını okumadan başka birine hediye ettiğini öğrendiğimde çok kırılmıştım. Çünkü tiryakiliğin insanda yarattığı o inanılmaz korkuyu unutmuştum. Bu korku her arkadaşlığa baskın çıkabilir. Neredeyse bir boşanmaya neden oluyordu. Annem bir gün karıma Neden ya sigara ya ben diye tehdit etmiyorsun? diye sorduğunda karım o zaman sigarayı seçer de ondan diye yanıtladı. Utanarak itiraf etmeliyim ki sanırım haklıydı. İşte sigaranın insanlarda yarattığı korku bu denli büyüktür. Şimdi anlıyorum ki birçok tiryaki sigarayı bırakmak zorunda kalmamak için bu kitabı sonuna kadar okumuyor. Bazıları o korkunç günü ertelemek için özellikle günde bir satır okuyor. Anladığım kadarıyla birçok okuyucu kendilerini seven biri tarafından bu kitabı okumaya zorlanıyor. Şöyle bir düşünün: Kaybedecek neyiniz var? Kitabın sonunda sigarayı bırakmazsanız şimdikinden daha kötü bir duruma düşmeyeceksiniz. KAYBEDECEK BİHÇİB ŞEY YOK, kazanacak o kadar çok şey var ki! Birkaç gün veya haftadır sigara içmiyorsanız ve hala sigarayı bırakıp bırakmadığınızdan emin değilseniz kitabı okurken sigara içmemeye devam edin. Artık sigara içmeyen bir insansınız nasıl olsa. Bir de beyninizle bedeniniz bağdaşırsa bu kitabın sonunda sigara içmemekten mutluluk duyan bir insan olursunuz. Benim yöntemim temelde sigarayı bırakmanın alışılagelmiş yöntemlerinin tam tersidir. Normal yöntemler sigaranın dezavantajlarını sıralayıp yeterince uzun bir süre sigarasız kalırsam sonunda sigara içme isteğim yok olur ve tütünün esiri olmadan yaşamdan zevk alabilirim ilkesini savunur.
12 Bu mantıksal bir yöntemdir. Her gün binlerce kişi bu yöntemin değişik bir türü ile sigarayı bırakmaya çalışıyor. Fakat bu yöntemi başarılı bir şekilde uygulamak aşağıdaki nedenlerden dolayı çok zordur. 1. Asıl sorun sigarayı bırakmak değil. Her söndürdüğünüz sigarayla sigarayı bırakmış oluyorsunuz. Birinci gün size artık sigara içmek istemiyorum dedirtecek nedenler olabilir. Sigara içen herkes her gün bu tür nedenlerle karşılaşır ve bu nedenler insanları sigara içmemeye tahmininizden çok fazla zorlar. Asıl sorun ikinci, onuncu yada on birinci gündedir. Zayıf veya çakırkeyif yada güçlü bir anınızda bir sigara içtiğiniz zaman işin içine uyuşturucu bağımlılığı girdiği için canınız ikinci bir sigara isteyecek ve böylece tekrar sigara içmeye başlamış olacaksınız. 2. Sağılığımıza verdiği zararın aslında bize sigarayı bıraktıracak bir etken olması gerekir. Aklımız: Bırak artık aptal kafa diyerek bir bakıma işimizi daha da güçleştirir. Örneğin sinirli veya heyecanlı olduğumuz zaman sigara içeriz. Sigara içen birine sigaranın kendisini öldüreceğini söylediğinizde ilk yapacağı şey bir sigara yakmak olur. İngiltere nin ünlü kanser kliğini Royal Marsden Hospital in önünde ülkedeki diğer kliniklerden çok daha fazla sigara tiryakisi beklemektedir. 3. Bizi sigarayı bırakmaya zorlayan nedenler bırakmayı aslında aşağıdaki iki unsurdan dolayı güçleştirir. Birincisi insanda özveride bulunma duygusu yaratmaları. Sürekli o küçük dost, destek, günah yada keyif yorumu kişiye kalmış- diye bildiğimiz nesneyi bırakmaya zorlanıyoruz. İkincisi insanı umursamazlığa itmeleri. Sigara içmemizin nedeni bırakmamızı gerektiren nedenlerden çok farklıdır. Asıl soru neden sigara içmek istediğimiz yada buna neden gereksiniz duyduğumuzdur. Benim yöntemimin temelinde neden sigarayı bırakmak istediğimizi tamamen unutarak sigara sorununu ele alıp aşağıdaki soruları sormak yatıyor: 1. Sigara içmek bana ne veriyor? 2. Gerçekten zevk alıyor muyum? 3. Bu şeyleri yaşam boyunca ağzıma sokup kendimi zehirlemek ve bunun için bir servet harcamak zorunda mıyım? Sigaranın size hiçbir şey vermediği kesin bir gerçektir. İzin verin, bunu iyice açıklayayım. Sigara içmenin dezavantajları avantajlarından daha fazladır demiyorum, bunun öyle olduğunu her tiryaki bilir. Ben sigara içmenin size kesinlikler hiçbir şey vermediğini söylüyorum. Sigaranın bugüne kadar sağladığı tek avantaj bir zamanlar toplumun sigarayı artı puan
13 olarak nitelendirmesiydi. Bugün ise tiryakiler bile sigara içmeyi anti-sosyal bir davranış olarak yorumluyorlar. Çoğu tiryaki neden sigara içtiğine mantıklı bir açıklama getirmek gereğini duyar fakat yaptığı açıklama aldatmaca ve yanılgıdan ibarettir. İlk olarak bu aldatmaca ve yanılgıları ortadan kaldıracağız. Sigarayı bıraktığınızda aslında hiçbir şeyden vazgeçmek zorunda olmadığınızı göreceksiniz. Hem bıraktığınız şeyin hiç bir şey olduğunu anlayacak hem de sigara içmeyen bir insan olarak bir sürü güzel ve olumlu şeylere kavuşacaksınız. Sağlık ve para bunların yalnızca ikisi. Yaşamın sigara olmadan bir daha o kadar zevk vermeyeceği yanılgısı kaybolur kaybolmaz, siz sigarasız yaşamın hiçbir eksiği olmadığı gibi daha anlamlı olduğunu fark eder etmek yoksunluk ve özlem duygusu yok olur olmaz sağlık ve tasarruf edilen para gibi sigarayı bırakmanın bir sürü haklı nedenini tekrar ele alabiliriz. Yukarıdaki noktaları kavradığınız zaman gerçek hedefinize ulaşmanız kolaylaşacak ve tütünün tutsaklığından kurtulup yaşamın tadını çıkarabileceksiniz. 3 Bırakmak Neden Zor Geliyor? Daha önce belirttiğim gibi bu konuya kendi bağımlılığım yüzünden ilgi duymaya başladım. Sonunda bıraktığımda mucize olmuştu sanki. Daha önceki bırakma girişimlerimde haftalarca ağır depresyonlar yaşardım. Arada bir nispeten keyfim yerine gelir sonra yine depresyona girerdim. Hani kaygan bir çukurdan dışarıya çıkmaya çalışırsınız; tam yukarıya çıkıp gün ışığını görünce birden ayağınız kayar ve tekrar aşağı düşersiniz ya onun gibi bir şey. Sonunda yine bir sigara yakarsınız, tadı iğrenç gelir ve neden o sigarayı yakmak gereğini duyduğunuzu anlamaya çalışırsınız. Tiryakilere seanslarımdan önce yönelttiğim sorulardan biri sigarayı bırakmak istiyor musunuz? sorusudur. Bir yerde aptalca bir soru. Bütün tiryakiler sigarayı bırakmaya can atarlar. En koyu tiryakiye bile sigaraya başlamadan önceki zamana geri dönme şansınız olsaydı şimdiki aklınızla tekrar sigaraya başlar mıydınız? diye sorduğunuzda kesinlikle hayır cevabını alırsınız. Sigaranın sağlığına zarar verdiğini kabul etmeyen, sosyal baskıya aldırmayan ve sigaraya para ayırabilen (bugünlerde artık fazla kalmadı) bir tiryakiye çocuklarınızı sigara içmeye teşvik eder misiniz? diye sorduğumuzda yine kesinlikle hayır cevabıyla karşılaşırsınız.
14 Bütün tiryakiler şeytani bir gücün etkisi altında olduklarının farkındadırlar. İlk zamanlar insan kendini yakında bırakacağım, bugün değil ama yarın düşüncesiyle avutur. Sonunda öyle bir noktaya gelir ki, ya iradesinin olmadığını yada sigaranın yaşamdan tat alabilmek için gerekli bir şey olduğunu düşünmeye başlar. Daha önce söylediğim gibi sorun bırakmanın neden kolay olduğunu değil, neden zor olduğunu açıklamaktır. Aslında gerçek sorun insanların neden sigaraya başladıkları veya bir zamanlar dünya nüfusunun yüzde altmışından fazlasının neden sigara içtiğiydi. Bu sigara konusuna akıl sır ermez. Sigaraya başlamamızın tek nedeni binlerce insanın sigara içiyor olması. Oysa her biri başlamamış olmayı dilediklerini belirtip sigaranın para ve zaman kaybı olduğunu söylerler. Sigaradan zevk almadıklarına bir türlü inanamayız ve yetişkinlere özenti olarak başlayıp bağımlılık kazanana dek bir sürü çaba harcarız. Sonra yaşamımızın geri kalan bölümünü çocuklarımıza sigara içmemelerini söyleyerek, kendimizi ise bu alışkanlıktan kurtarmaya çalışarak geçiririz. Ayrıca yaşam boyu bu dert için bir servet harcarız. Günde ortalama yirmi tane sigara içen bir tiryaki sigara için yaşamı boyunca pound harcar. Bu parayla ne yaparız? Pencereden dışarı atsak daha iyi olur. Oysa biz sistemli olarak ciğerlerimizi kansere yol açan bir katranla doldurmak ve damarlarımızı yavaş yavaş tıkayıp zehirlemek için kullanırız. Her geçen gün bedenimizin kas ve organlarını daha fazla oksijenden yoksun bırakır giderek iyicene uyuşuk oluruz. Kendimizi pislik içinde bir yaşama, kötü kokan nefese, sararmış dişlere, yanık izlerine, kirli kül üklere ve durmuş sigaranın o iğrenç kokusuna mahkum ederiz. Yaşamımızın yarısını ya toplumun bize sigara içmeyi yasakladığı yerlerde (hastaneler, okullar, otobüsler, tiyatrolar, kiliseler vs.) yada sigarayı azaltmaya veya bırakmaya çalışırken yaşadığımız çaresizlik içerisinde geçiririz. Ne biçim bir hobi bu böyle? Yaparken keşke yapmasam dedirten yapmazken ise kendini özleten. Toplumun insana yaşam boyu cüzamlı bir hasta olarak bakmasına daha da kötüsü aslında akıllı, mantıklı bir kişinin ömür boyu aşağılanmasına yol açan etken sigaradır. İnsan farkında olmadan sigara paketinin üzerine ufacık yazılmış uyarıyı okuduğunda, sigara içmeyenlerden oluşan bir grubun içinde bulunduğunda yada kansere veya ağız kokusuna karşı bir kampanya sırasında kendisini yine aşağılanmış hisseder. Aklının bir köşesinde bu kara lekeler varken yaşamdan ne bekleyebilir? HİÇBİR ŞEY! Eğlence? Keyfi? Rahatlama?
15 Destek? Enerji aşısı? Çıkardığınız zaman rahatlama duygusu verdiği için dar ayakkabı giymekten hoşlanan bir insan değilseniz, bunların hepsi aldatmacadır! Söylediğim gibi asıl sorun tiryakilerin sigarayı bırakmakta neden bu kadar güçlük çektikleri değil insanların neden sigara içtiklerini bulmaktır. Herhalde!İyi, güzel biliyoruz ama alışınca bırakmak zor geliyor diyorsunuzdur. Peki ama bırakmak neden bu kadar zor ve neden sigara içmek zorundayız? Sigara tiryakileri yaşamları boyunca bu soruların cevaplarını bulmaya çalışırlar. Bazısı sigaranın eksikliğini şiddetli bir şekilde duymaktan korkar. Aslında nikotin eksikliğinin yarattığı özlem duygusu o kadar hafiftir ki birçok tiryaki uyuşturucu bağımlısı olduğunu fark etmeden yaşayıp ölür (6. Bölüm) Bazısı sigaranın büyük bir zevk olduğunu söyler. Bu doğru değildir. Sigara pis ve iğrenç bir şeydir. Sigarayı yalnızca zevk için içtiğini sanan bir tiryakiye sigarası bittiğinde içtiği marka yoksa onun yerine hiç sevmediği bir markayı içip içmeyeceğini sorun. Sigara tiryakileri hiçbir şey içmemektense kenevir otu bile içerler. Bunun keyifle bir ilgisi yoktur. Ben ıstakoz severim ama hiçbir zaman günde yirmi tane ıstakoz yemek gereksinimi duymadım. Zevk aldığım başka şeyleri yapmadığımız zaman çaresizlik içinde kıvranmayız. Bazısı nedenleri psikolojinin derinliğine inip Freud sendromu veya anne kucağındaki bebeklik döneminde arar. Aslında durum tam tersidir. Sigara içmeye başlamamızın asıl nedeni yetişkin ve olgun olduğumuzu göstermek istememizdir. Herkesin önünde ağzımızda bir emzikle otursak utancımızdan ölürüz. Bazısı burun deliklerinden duman yada ateş çıkarmanın tam tersine maço izlenimi verdiğini düşünür. Bu düşüncenin de aslı yoktur, çünkü kulak deliğinde yanan bir sigara komik olurdu. Kansere yol açan katran maddelerini ciğerlere doldurmak ise daha da komiktir. Bazısı el alışkanlığı, bazısı ağız alışkanlığı der. Öyleyse sigarayı neden yakarlar? Dumanın ciğerlere inerken verdiği duygu derler. Ne kadar iğrenç duygudur, adına tıkanmak derler. Birçok kişi sigara içmenin can sıkıntısını geçirdiğini savunur. Bu da bir yanılgıdır, çünkü can sıkıntısı beynin bir ürünüdür.
16 Ben otuz üç yıl boyunca, beni rahatlattığına bana güven ve cesaret verdiğine inandım. Aynı zamanda beni öldürdüğünü ve bana bir servete mal olduğunu da biliyordum. Neden bir doktora gidip beni rahatlatacak, güven ve cesaret verecek bir alternatif sormadım? Çünkü bir alternatif önereceğini biliyordum. Benimki bahaneden başka bir şey değildi. Bazıları sırf arkadaşları yüzünden içtiklerini söylerler. Gerçekten o kadar aptal olup olmadıklarını merak ederim. Dua etsinler de arkadaşları istiyor diye, baş ağrısından kurtulmak için başlarını kesmeye kalkışmasınlar! Bu konuya biraz kafa yoran tiryakilerin çoğu sonunda bunun bir alışkanlık olduğu sonucuna varır. Bu gerçek bir açıklama değildir ama bütün mantıklı nedenleri eledikten sonra geriye kalan bir tek budur. Fakat korkarım bu açıklama da saçmadır. Yaşamımızın her günü alışkanlıklarımızı değiştiririz, bunların bazıları çok da eğlencelidir. Benim yemek alışkanlıklarım sigara içtiğim günlere dayanır. Sabah ve öğle yemek yemem, yalnızca bir öğün yemek yerim o da akşam yemeğidir. Tatilde ise en çok sevdiğim öğün kahvaltıdır. Eve geldiğimde en ufak bir çaba harcamadan normal alışkanlığıma dönerim. İğrenç bir tadı olan, bizi ölüme sürükleyen bir servete mal olan, aslında bırakmak için can attığımız ve istesek bir anda keserek kurtulabileceğimiz bu pis ve tiksindirici alışkanlığa neden bu denli bağlıyız? Bırakmak neden bu kadar zor geliyor? Oysa hiç zor değil, bilakis çok basit. Sigara içmenin gerçek nedenlerini anlar anlamaz kolayca bırakacaksınız. Ve en geç üç hafta sonra bu kadar yıl neden sigara içtiğinize şaşıracaksınız. OKUMAYA DEVAM EDİN 4 Sinsi Tuzak Sigara kadar sinsi ve kurnaz bir tuzak yoktur. Akıl almayacak kadar zekice düşünülmüştür. Bizi başlangıçta bu tuzağa düşüren, tuzağın içindeki binlerce yetişkindir. Bize sigaranın dünyanın parasına mal olan, ölüme yol açan pis, iğrenç bir alışkanlık olduğunu söylemelerine rağmen biz hiçbir keyfi olmadığına inanamayız. Sigara alışkanlığının acıklı yanlarından biri de alışana kadar birçok uğraş vermemizdir.
17 Yemi, peyniri olmayan tek tuzak sigaradır. Ağzımızın suyunu akıtan sigaranın enfes değil iğrenç tadıdır. İlk içtiğimiz sigaranın tadı güzel olsaydı alarm çanları çalardı ve zeki bir insan olarak yetişkinlerin yarısının büyük paralar harcayarak kendilerini neden zehirlediklerini anlayabilirdir. Ama o ilk sigaranın tadı iğrenç olduğundan acemi beynimiz hiçbir zaman bağımlılık kazanamayacağımız kanısına varır ve zevk almadığımızdan dolayı ne zaman istersek o zaman bırakabileceğimizi sanırız. İnsanı hedefine ulaşmaktan alıkoyan tek uyuşturucu sigaradır. Genç erkekler sert bir izlenim bırakmaya, Humphrey Bogart yada Clint Eastwood a özenerek başlarlar. Oysa sertlik ilk sigaranın verdiği en son duygudur. İnsan içine çekmeye cesaret edemez ve çok içtiğinde önce baş dönmesi sonra mide bulantısından yakınır. O anda yapmak istediği tek şey diğerlerinden ayrılıp o pis sigaraları atmak olur. Kızlar deneyimli, modern genç kadın olma amacındadırlar. Sigaralarını içerken ne kadar komik olduklarını hepimiz görmüşüzdür. Erkekler sert, kızlar da deneyimli ve modern görünmeyi öğrendikten sonra sigaraya hiç başlamamış olmayı dilerler. Böylece yaşamımız boyunca neden sigara içtiğimizi açıklamaya çalışır. Çocuklarımızı bu tuzağa karşı uyarır ve ara sıra kendimiz bırakmaya çalışırız. Tuzak öyle ayarlanmıştır ki sigarayı ancak sağlık ve para sorunu olduğunda yada cüzamlı muamelesi görmekten rahatsızlık duyduğumuz stresli, sıkıntılı anlarda bırakmaya çalışırız. Bırakır bırakmaz da sıkıntımız artar (o korkunç sigara özlemi) çünkü stres anında rahatlamak için kullandığımız eski arkadaşımız artık yoktur yanımızda. Birkaç gün eziyet çektikten sonra yanlış bir zaman seçtiğimize karar verir daha az stresli bir anı beklemeye başlarız. O an geldiğinde ise bırakma nedenimiz ortadan kalkmış olur. Tabii o an hiç gelmez çünkü kendimizi yaşamımızın giderek daha stresli olduğuna inandırmışızdır bir kere. Anne babamızın korumasından çıktığımızda yaşamımızın doğal akışı ev kurmak, borçlar, çocuk, daha fazla sorumluluk isteyen görevler vs. Olur. Bu da bir yanılgıdır. Aslında yaşamımızın en stresli dönemleri çocukluğun ilk yılları ve ergenlik dönemidir. Biz genel ikle sorumluluğu stresle karıştırırız. Sigara içenlerin yaşamları otomatik olarak daha çok stres doludur. Çünkü tütün toplumun ileri sürdüğü gibi bizi rahatlatmak yada sıkıntılarımızı hafifletmek yerine tam tersine daha sinirli ve gergin olmamıza neden olur.
18 Sigarayı bırakan tiryakiler bile (bir çoğu yaşamlarında bir veya birden daha çok kez denerler) gayet mutlu bir yaşam sürerken birdenbire tekrar bağımlılık kazanırlar. Bu sigara konusu büyük bir labirente dönüşmeye benzer. Girer girmez kafamız dumanlanır, aklımız karışır ve yaşamımızın geri kalan kısmını kurtulmaya çalışarak geçiririz. Bir çoğumuz başarırız fakat bir süre sonra tekrar aynı tuzağa düşeriz. Ben otuz üç yılımı labirentin çıkış yolunu aramakla geçirdim. Bütün tiryakiler gibi bir türlü işin içinden çıkamıyordum. Sonunda kendime mal edemeyeceğim bazı ilginç durumların bir araya gelmesi sonucunda başardım. Sigarayı bırakmakta daha önce neden bu denli güçlük çektiğimi, bıraktığımda ise bırakmanın neden bu denli kolay ve eğlenceli olduğunu merak etmeye başladım. Sigarayı bıraktığımdan beri sigaranın sırlarını çözmeyi önce hobi, sonra meslek edindim. Sigara Rubik küpü gibi çözülmesi neredeyse olanaksız karışık ve büyüleyici bir bilmeceye benzer. Fakat bütün karmaşık sabır oyunları gibi cevabı bilindiğinde çözümü çok kolaydır. Ben sizi labirentten dışarıya çıkarıp bir daha oraya girmemenizi sağlayacağım. Yapmanız gereken tek şey talimatlarımı uygulamaktır, yalnız bir kez yanlış yola saparsanız diğer talimatların anlamı kalmaz. Bir kez daha vurgulamak istiyorum ki sigarayı herkes bırakabilir. Yalnız önce gerçekleri ortaya koymak gerekir. Hayır bizde korku yaratan gerçekleri demiyorum, onları bildiğinizi biliyorum. Sigaranın doğurduğu kötü sonuçlarla ilgili yeterli enformasyon var zaten. Bu sizi sigaradan vazgeçirseydi şimdiye kadar çoktan bırakırdınız. Benim söylemek istediğim sigarayı bırakmakta neden bu denli güçlük çektiğimiz. Bu soruyu yanıtlamak için neden hala sigara içtiğimizin nedenini bulmamız gerekir. 5 Neden Hâlâ Sigara İçiyoruz Hepimiz sosyal baskı, sosyal zorunluluk gibi saçma sapan nedenler yüzünden sigaraya başlıyoruz. Fakat bağımlılık kazandığımızı fark ettiğimizde neden hâlâ sigara içmeye devam ediyoruz? Sigara içenlerin çoğu neden sigara içtiğini bilmez. Gerçek nedeni bilselerdi sigarayı bırakırlardı. Seanslarımda binlerce tiryakiye neden sigara içtiklerini
19 sorarım. Gerçek neden hiç değişmese de yanıtlar çok farklıdır. Bu, benim seanslarda en komik fakat aynı zamanda en acıklı bulduğum bölümdür. Sigara içen herkes kalbinin derinliklerinde aptal olduğunun farkındadır. Bağımlılık kazanmadan önce sigara içmeye gerek duymadığını bilir. Birçok tiryaki ilk sigarasının tadının ne kadar iğrenç olduğunu ve bağımlılık kazanabilmek için ne denli çaba harcadığını hâlâ anımsar. Tiryakiler sigara içmeyenlerin kaçırdıkları hiçbir şey olmamasına ve kendileriyle alay etmelerine çok kızarlar. Yine de tiryakiler mantıklı ve zeki insanlardır. Sağlık konusunda çok büyük risk aldıklarını ve sigara için ömür boyu bir servet harcadıklarını bilirler. Bu yüzden alışkanlıklarını haklı çıkarmak için mantıklı bir açıklama yapmak gereksinimi duyarlar. Tiryakilerin sigara içmeye devam etmelerinin gerçek nedeni önümüzdeki iki bölümde anlatacağım faktörlerin kurnazca bileşimidir. 1. NİKOTİN BAĞIMLILIĞI. 2. İNANDIRILDIĞIMIZ ALDATMACALAR 6 Nikotin Bağımlılığı Tütünün içindeki renksiz yağlı bileşim nikotin bizi sigaraya bağlayan uyuşturucudur. İnsanlığın bildiği uyuşturucuların hepsinden daha fazla bağımlılık sağlar; bazen tek bir sigara bile bağımlılık için yeterli olur. Sigaradan çekilen her nefes ciğerlerden beyne ufak bir doz nikotin taşır ve bu doz etkisini bir eroinmanın damarlarına sıktığı eroinden daha çabuk gösterir. İnsan bir sigaradan ortalama olarak yirmi nefes çekerse bir tek sigaradan yirmi doz uyuşturucu almış olur. Nikotin etkisini çabuk gösteren bir uyuşturucudur ve kandaki nikotin miktarı sigara içtikten yarım saat sonra yarıya, bir saat sonra ise dörtte bire düşer. Bu da birçok tiryakinin neden günde yaklaşık yirmi tane sigara içtiğini açıklar. Sigaramızı söndürür söndürmez nikotin hızla vücudumuzu terk etmeye başlar ve canımız tekrar sigara istemeye başlar. Bu noktada tiryakilerin sigara eksikliğinin yarattığı özlem duygusu konusunda düştükleri yaygın yanılgıyı düzeltmek istiyorum. Tiryakiler sigaranın eksikliğinin yarattığı özlemin sigarayı bırakmaya çalışırken yada zorlanırken yaşanan o korkunç sarsıntı olduğunu sanırlar. Aslında bu özlem duygusu öncelikle ruhsal bir şeydir, tiryaki zevk yada destek diye bildiği
20 şeyden yoksun kaldığını düşünür. Sonra bu konuya daha ayrıntılı olarak değineceğim. Nikotin eksikliğinin yarattığı özlem duygusu o kadar zayıftır ki çoğu tiryaki uyuşturucu bağımlısı olduğun fark etmeden yaşar ve ölür. Nikotin bağımlısı dediğimizde alışkanlığa daha yeni başladığımızı düşünürüz. Çoğu tiryakinin uyuşturucudan ödü kopar, oysa kendileri uyuşturucunun bağımlısıdır. Gerçi bırakılması kolay bir uyuşturucu fakat insan önce bağımlı olduğunu kabul etmek zorundadır. Nikotini kesmek hiçbir fiziksel ağrı vermez. Yalnızca bir şeyin eksildiğini anımsatan boş, huzursuz bir duygu belirir. Bu yüzden birçok tiryaki sigaranın ellerle bir ilgisi olduğunu sanır. Bu huzursuz duygu uzun sürerse tiryaki sinirli, gergin, güvensiz ve hassas olur. Bu NİKOTİN zehrine duyulan açlıktır. Bir sigara yaktıktan yedi saniye sonra vücuda taze nikotin girer ve özlem sona erer; böylece sigaranın tiryakiye verdiği rahatlama ve güven duygusu sağlanmış olur. Sigaraya başladığımız ilk günlerde sigara eksikliğinin yarattığı özlem duygusu ile sigaranın verdiği rahatlama duygusu o kadar hafiftir ki varlıklarını fark etmeyiz bile. Düzenli olarak sigara içmeye başladığımızda ya sigaradan tat almaya başladığımızı yada alışkanlık edindiğimizi sanırız. Aslında bağımlılık kazanmış oluruz. Biz fark etmesek de o küçük nikotin canavarı kanımıza girmiştir ve artık zaman zaman onu beslememiz gerekir. Tiryakilerin hepsi hiç gereği olmadığı halde saçma sapan nedenlerden dolayı sigaraya başlar. Az sigara da içsek çok sigara da içsek devam etmemizin tek nedeni o küçük canavarı beklemektir. Sigara konusu bir dizi bilmecedir. Bütün tiryakiler aslında aptal olduklarını ve bir şeytanın tuzağına düştüklerinin farkındadırlar. Benim için sigara içmenin en üzücü yanı insanın bağımlılık kazanmadan önce sahip olduğu iç huzura ve öz güvene bundan böyle ancak sigara sayesinde kavuşmasıdır. Hani komşumuzun alarmı bütün gün çalar ve bunun gibi küçük bir şey sizi bir süre rahatsız eder, sonra birdenbire ses kesilir. Huzur dolu bir duygu kaplar içinizi. Fakat bu huzur gerçek anlamda bir huzur değil yalnızca rahatsızlığın sona ermesidir. Nikotinin hapsine girmeden önce fiziksel açıdan hiçbir eksiğimiz yoktur. Derken vücudumuza nikotin vermeye başlarız. Her sigara söndürüşümüzde nikotinin etkisi kaybolur ve bedenimiz bir eksiklik duyar
21 bu fiziksel bir ağrı değil beynin yarattığı bir yoksunluk duygusudur. Biz bu duygunun farkına bile varmazken o bedenimizi damlayan bir musluk gibi yavaş yavaş doldurur. Mantığımız bunu anlayamaz, anlamak zorunda da değildir. Bildiğimiz tek şey bir sigara istediğimizdir, sigarayı yaktığımızda açlığımız gider ve kendimizi o an için hoşnut ve güvenli hissederiz sigaraya başlamadan önceki gibi. Fakat bu doyum geçicidir, çünkü artık açlığımızı gidermek için vücudumuza sürekli nikotin vermek zorundayız. Bir sigarayı bitirir bitirmez açlık yeniden başlar ve kısır döngü devam eder. KIRMADIĞINIZ TAKTİRDE bu kısır döngü yaşam boyu sürer. Sigara içmek dar ayakkabı giymeye benzer, çıkardığınızda rahatlarsınız. Bir tiryakinin olayların nasıl geliştiğini anlamamasının öncelikle üç nedeni var. 1. Bedeninde fark edilebilir bir ağrı yoktur. O yalnızca bir duygudur. 2. Her şey tersten yürür. Uyuşturuculardan kurtulmak bu yüzden çok zordur. İnsan sigara içmediği zaman o usandırıcı duyguyu yaşar ve sigarayı suçlamaz. Bir sigara yakar yakmaz rahatlar. Bu yüzden sigaranın ona zevk verdiği yada destek olduğu yanılgısına düşer. 3. Yaşamı boyunca beynine bir sürü asılsız düşünce işlenir. Sigaraya başlamadan önce hiçbir şeyi eksik olmadığı halde zor bir öğrenme sürecinden sonra sigaranın insana zevk ve güven verdiğine inanmaya başlamasına şaşırmaz. Neden sorgulasın ki? O artık en mutlu tiryakiler topluluğuna girmiştir. Bu noktada sigara hakkındaki bazı yanılgıları gidermem gerekecek. Sigara içmek alışkanlık değildir. Yaşamımızda her türlü alışkanlığımız olur, bazıları çok da eğlencelidir. Fakat iğrenç bir tadı olan, bir servete mal olan, pis ve tiksindirici bulduğumuz ve zaten kurtulmak istediğimiz bir alışkanlığı kolaylıkla bırakmamız gerekirken neden bu kadar zorlanırız? Çünkü bu bir alışkanlık değil, bir uyuşturucu bağımlılığıdır. Bununla başa çıkmasını öğrenmemiz gerekir. Daha nasıl olduğunu anlayamadan yalnızca düzenli olarak sigara almakla kalmaz aynı zamanda sigaraya gereksinim de duymaya başlarız. Sigaramız olmadığında paniğe kapılır, giderek daha fazla sigara içeriz. Sigarayı artırmamızın nedeni vücudun her uyuşturucuda olduğu gibi nikotinin etkisine bağışıklık kazanması ve sonuç olarak giderek daha fazla nikotine gereksinim duymamızdır. Kısa bir süre sonra sigara doğurduğu açlık duygusunu tam anlamıyla dindirememeye başlar; öyle ki bir sigara yaktıktan sonra kendimizi bir an öncesine göre daha iyi hissetmemize rağmen sigara
22 içerken bile içmeyen bir kişiden daha sinirli ve gerginizdir. Bu dar ayakkabı giymekten daha da komiktir, çünkü ağrının bir kısmı ayakkabı çıktıktan sonra bile sürer. Aslında durum daha da kötüdür, çünkü nikotin vücuttan çok çabuk sigara biter bitmez- çıkar. İnsanların sıkıntılı anlarda bir sigarayı söndürüp öbürünü yakmalarının nedeni budur işte. Daha önce de söylediğim gibi sigara içmek alışkanlık değildir. Tiryakilerin sigara içmeye devam etmelerinin gerçek nedeni içlerindeki küçük canavardır. Onu sürekli beslemek zorundadırlar. Tiryaki bu anı dört durumdan biri yada bunların bir araya gelmesi anında kendisi seçer. Bu dört durum şunlardır: CAN SIKINTISI / KONSANTRASYON İki büyük Çelişki STRES / RAHATLAMA İki büyük çelişki. Hangi olağanüstü uyuşturucu yirmi dakika önce yarattığı etkiyi birdenbire tam tersine çevirebilir? İnsan şöyle bir düşündüğünde bu yukarıdaki dört durumdan başka yaşamda uyku dışında ne kalıyor ki Aslında sigara ne can sıkıntısı veya stresi geçirir nede konsantrasyonu veya rahatlamamızı sağlar. Bunların hepsi aldatmacadır. Nikotin yalnızca bir uyuşturucu değil aynı zamanda sineklerin yok edilmesinde kul anılan etkisi çok güçlü bir zehirdir (ansiklopediye bakabilirsiniz). Bir sigaranın içerdiği nikotin miktarı doğrudan doğruya DAMARLARINIZA VERİLDİĞİNDE ÖLÜRSÜNÜZ. Tütün aynı zamanda karbonmonoksit dahil başka birçok zehir de içerir. Pipo yada puroya geçme hayalleriniz varsa bu kitabın tütünün her türünü hedef aldığını belirteyim. İnsan vücudu yeryüzündeki en karmaşık şeydir. Amipler ve solucanlar dahil hiçbir canlı türü besinle zehir arasındaki farkı bilmeden yaşayamaz. Binlerce yıldır devam eden doğal bir gelişme sürecinde insan vücudu ve beyni yemekle zehir arasında ayrım yapacak teknikler ve zehri dışarıya atacak yöntemler bulmuştur. Bağımlılık kazanmadan önce kimse tütünün kokusundan ve tadından hoşlanmaz. Bir çocuğun yada hayvanın yüzüne tütün dumanı üflediğinizde öksürmeye ve tükürmeye başladığını görürsünüz. İlk sigaramızı içtiğimizde içimize çektiğimiz duman öksürmemize neden olur. Çok içersek başımız dönmeye başlar ve kendimizi iyi
23 hissetmemeye başlarız. VÜCUDUMUZ BİZE BU YOLLAR BANA ZEHİR VERİYORSUN YAPMA der. İşte tiryaki olup olmama kararı bu noktada alınır. Sigaraya genellikle fiziksel ve ruhsal bakımdan zayıf insanların başladığı doğru değildir. İlk sigaralarından nefret edenler çok şanslıdır, ciğerleri dumanla başa çıkamayanların yada bu zor öğrenme sürecini, dumanı öksürmeden içine çekmeyi öğrenmeyi göze alamayanların yaşamları kurtulmuş olur. Benim için sigara konusunun en üzücü yanı bağımlılık kazanmak için birçok çaba harcamamızdır. Gençleri durdurmak bu yüzden çok zordur. Sigara içmeyi öğrenme aşamasında oldukları için sigaranın tadını hala iğrenç bulurlar ve ne zaman isterlerse bırakabileceklerini sanırlar. Neden bizden öğrenmezler? Biz neden anne babamızdan öğrenmedik ki? Birçok tiryaki tütünün tadını ve kokusunu gerçekten sevdiğini sanır. Bu bir yanılgıdır. Sigara içmeyi öğrendiğimizde nikotin alabilmek için vücudumuza kötü kokuya ve kötü tada karşı duyarsız olmayı öğretiriz, tıpkı kendilerine şırınga yapmaktan hoşlandığını sanan eroinmanlar gibi. Eroin eksikliğinin yarattığı kriz oldukça şiddetlidir ve eroinmanların zevk aldıkları tek şey bu krizin dinmesidir. Tiryaki nikotinine kavuşabilmek için kötü tat ve kötü kokuyu aklından çıkarır. Tütünün tadından ve kokusundan zevk aldığı için sigara içtiğine inanan bir tiryakiye hep içtiğiniz marka yerine hiç sevmediğiniz bir marka sigara bulduğunuzda sigarayı bırakır mısınız? diye sorun. Asla. Tiryakiler hiçbir şey içmemektense kenevir otu bile içerler; sarma sigara, mentollü sigara, puro yada pipo hiç fark etmez. Başlangıçta tadı iğrenç gelse de biraz inatla onları içmesini de öğrenirler. Tiryakiler soğuk algınlığına, gribe, boğaz ağrısına, bronşite veya amfizeme rağmen sigara içmeye kalkışırlar. Bunun zevkle bir ilgisi yoktur. Eğer olsaydı kimse birden fazla sigara içmezdi. Sigarayı bırakmış binlerce kişi doktorların verdiği o iğrenç nikotinli sakızlara bağımlıdırlar, bir çoğu hala sigara içtiği halde. Seanslarım sırasında bazı tiryakiler uyuşturucu bağımlısı olduklarını öğrendiklerinde paniğe kapılırlar, bu durumun bırakmalarını daha da zorlaştıracağını sanırlar. Aslında gerçek durum iki nedenden dolayı o kadar kötü değildir:
24 1. Sigaranın dezavantajlarının avantajlarından çok daha fazla olduğunu bilmemize rağmen bir çoğumuzun sigara içmeye devam etmesinin nedeni sigaranın bize gerçekten zevk verdiğine yada bir şekilde yardımcı olduğuna inanmamızdır. Sigarayı bırakırsak bir boşluk doğacağını ve yaşamımızın belirli kesimlerinin bir daha eskisi gibi olamayacağını sanırız. Bu bir yanılgıdır. Gerçek, sigaranın bize hiçbir şey vermediğidir; bizden alır götürür ve ancak kısmen geri verir, bu da yanılgıyı doğurur. Bunu sonra başka bir bölümde daha ayrıntılı olarak anlatacağım. 2. Nikotin çok kısa süre içinde bağımlılık kazanılması açısından dünyanın en güçlü uyuşturucusu olarak bilinse de bağımlılık derecesi o denli güçlü değildir. Etkisini çok çabuk yarattığından yalnızca üç hafta gibi kısa bir süre içinde vücut nikotini atar ve nikotinin eksikliğini beden o kadar az duyar ki, birçok tiryaki farkında bile olmadan geçirir. Çok haklı olarak o zaman bir sürü tiryaki sigarayı bırakmakta neden o denli zorlanıyor, aylarca eziyet çekiyor ve yaşamının geri kalan bölümünde ara sıra hâlâ sigara özlemi duyuyor? diye soracaksınız. Vereceğim yanıt aynı zamanda sigara içmemizin ikinci nedenini de açıklayacak beynimize sürekli olarak işlenen asılsız düşünceler yüzünden. Kimyasal bağımlılıkla baş etmek kolaydır. Çoğu tiryaki bütün bir geceyi sigara özlemi yüzünden uyanmadan sigarasız geçirir. Birçok tiryaki ilk sigarasını yakmadan önce yatak odasından çıkmış olur, birçoğu önce kahvaltı eder, birçoğu ise önce iş yerine gitmeyi bekler. On saat boyunca rahatlıkla sigarasız kalabilir, fakat gündüz on saat sigara içmese deliye döner. Birçok tiryaki yeni aldığı arabasında sigara içmez. Birçoğu tiyatroya, süpermarkete, kiliseye vs. Gider ve oralarda sigara içememek onları hiç rahatsız etmez. Metroda bile şimdiye kadar bu yüzden ayaklanma çıkmadı. Tiryakiler sigara içmelere kısıtlandığında neredeyse sevinirler. Bugün birçok tiryaki sigara içmeyenlerin evlerinde yada onlarla beraberken büyük bir sıkıntı çekmeden sigarayı unutabilir. Aslında tiryakilerin çoğu fazla eziyet çekmeden uzun süre sigarasız kalabilir. Ben bile bütün akşam mutlu bir şekilde sigarasız rahatlayabiliyordum. Tiryakiliğimin son yıllarında akşam olsun da kendimi zehirlemekten kurtulayım diye beklerdim (ne kadar gülünç bir alışkanlık). Kimyasal bağımlılıkla baş etmek kolaydır. Ara sıra sigara içen binlerce kişi uzun süre sigarasız kalabilir ama aslında ardı ardına sigara
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.