Alman dili lüğəti

70 12 Fevral

Futbol Lüğəti: Alman-İngilis dili Lüğəti

ABŞ-da futbol kimi tanınan idmana futbol deyilir (fussball) Alman dilli ölkələrdə və dünyanın əksər hissəsində. Avropalılar peşəkar idmana həvəslidirlər və bu həm məktəbdə, həm də istirahət idman növü olaraq oynanır. Bu o deməkdir ki, Alman dilində danışan bir ölkədə olsanız, necə danışacağınızı bilmək istəyəcəksiniz fussball.

Alman dilində ən çox yayılmış sözləri öyrənməyinizə kömək etməkfussballşərtləri, burada öyrənməyiniz üçün bir Alman-İngilis sözlüyü.

Futbol Lüğəti (Fussball-Lexikon)

Bu futbol lüğətindən istifadə etmək üçün bir neçə ixtisar bilməli olacaqsınız. Həm də idmana və Almaniyaya xas olan məqamları başa düşmək üçün faydalı səpələnmiş faydalı şərhlər də tapa bilərsiniz.

Göstərilən isim cinsləri: r (der, masc.), e (öl, fem.), s (das, neu.)
Qısaltmalar: adj. (sifət), n. (isim), pl. (cəm), oxu. (tək), sl. (jarqon), v. (fel)

A

r Abstieg	düşmə, aşağı hərəkət
abseits (adj.)	ofsayd
e Abwehr	müdafiə
e Ampelkarte	“işıqfor” kartı (sarı / qırmızı)
r Angreifer	hücumçu, irəli
r Angriff	hücum, hücum hərəkəti
r Anhänger	azarkeş (lər), təqibçi (lər), fədailər (lər)
r Anstoß Welche Mannschaft şapkası Anstoß?	başlama Hansı komanda / tərəf başlayacaq?
e Aufstellung	sıralama, siyahı
r Aufstieg	yüksəliş, yüksəlmə
r Ausgleich unentschieden (adj.)	bağlamaq, çəkmək bərabərlik, heç-heçə (qərarsız)
auswärts, zu Besuch zu Hause	uzaqda, yolda evdə, ev oyunu
s Auswärtsspiel s Heimspiel zu Hause	səfər oyunu ev oyunu evdə, ev oyunu
s Auswärtstor	səfər oyununda vurulan qol
auswechseln (v.)	əvəzedici, keçid (oyunçular)

B

r topu (Bälle)	top
e Bank auf der Bank sitzen	dəzgah skamyada oturmaq
s Bein	ayaq
bolzen (v)	topu vurmaq (ətrafında)
r Bolzplatz (-plätze)	həvəskar futbol / futbol sahəsi
r Bombenschuss	çətin bir zərbə, ümumiyyətlə uzun məsafədən
e Bundesliga	Alman peşəkar futbol liqası

D.

r DFB (Deutscher Fußballbund)	Alman Futbol (Futbol) Federasiyası
r Doppelpass	bir-iki keçid, ver və keç keç
driblinq	driblinq
e Drittkette / Dreierkette e Viertkette / Viererkette	düz üç nəfərlik arxa sahə (sərbəst vuruşdan müdafiə) dörd nəfərlik arxa sahə müdafiəsi

E

r Eckball	künc topu (zərbə)
e Ecke	künc (zərbə)
r Eckstoß	künc zərbəsi
r Einwurf	atmaq, atmaq
e Elf	on bir (oyunçu), futbol komandası
r Elfmetr	cərimə zərbəsi (on bir metrdən)
e Endlinie son xətti	qol xətti
r Europameister	Avropa çempionu
e Europameisterschaft	Avropa çempionatı

F

e Fahne (-n)	bayraq, pankart
r Fallrückzieher	velosiped vuruşu, qayçı vuruşu (Qeyd: A Fallrückzieher bir oyunçunun topu başı üzərindən arxaya çevirib vurduğu bir akrobatik qol vuruşudur.
silmək	yumruqlamaq (top)
fechten	bükmək (top)
s Feld	sahə, meydança
FIFA	Beynəlxalq Futbol (Futbol) Federasiyası
e Flanke	xaç, mərkəz (məs., cərimə meydançasına)
r Flugkopfball r Kopfball, r Kopfstoß	dalğıc başlığı baş zərbəsi
r Freistoß	sərbəst zərbə
r futbol	futbol, futbol; Futbol topu
e Fußballmannschaft	futbol / futbol komandası
r Fußballschuh (-e)	futbol ayaqqabısı
s Fußballstadion (stadion)	futbol stadionu

G

e Gäste (pl.) s Heim	qonaq komanda ev komandası
r Gegner (-)	rəqib, rəqib komanda
gelbe Karte	ehtiyatla, sarı vərəqə (qayda pozuntusuna görə)
gewinnen (v) verlieren	qalib gəlmək itirmək
e Grätsche	sürüşmə gəzintisi, dayaqla tullanmaq
grätschen (v.)	gəzmək, ələ keçirmək, gəzmək (çox vaxt qayda pozuntusu)

H

e Halbzeit	fasilə
e Halbzeitpause	yarı fasilə (15 dəqiqə)
e Hälfte erste Hälfte zweite Hälfte	yarım ilk yarı ikinci yarı
dayandı bağırsaq dayandı	xilas etmək (qapıçı) yaxşı qazanc əldə etmək
s Heim e Gäste (pl.)	ev (komanda) qonaq komanda
e Heimmannschaft	ev komandası
r Hexenkessel	dost olmayan stadion (“cadının qazanı”), ümumiyyətlə rəqibin ev stadionu
e Hinrunde / s Hinspiel e Rückrunde / s Rückspiel	ilk tur / ayaq ikinci tur / ayaq
r Xuliqan (lar)	xuliqan, avara

J

r joker (sl.) – girib qol vuran sub

K

r Kaiser	“imperator” (Franz Beckenbauer, Kaiser Franz üçün ləqəb)
r vurmaq	təpik (futbol / futbol)
r Kicker	futbolçu
r Konter	əks hücum, əks hücum

Qeyd: isimder Kicker / die Kickerin Alman dilində yalnız “vuruşçu” mövqeyində oynayan birini deyil, futbol / futbolçuya aiddir.

“Təpikləmək” feli Alman dilində bir neçə formada ola bilər (bolzen, treten, şlagen). Felvurmaq ümumiyyətlə idmanla məhdudlaşır.

L

r Leitwolf	“aparıcı canavar”, komandaya ilham verən bir oyunçu
r Libero	süpürgəçi
r Linienrichter	laynsman

M

e Manndeckung	təkbətək əhatə, insan əhatə dairəsi
e Mannschaft	komanda
e Mauer	sərbəst vuruş zamanı müdafiə divarı (oyunçuların)
mauern (v)	müdafiə divar yaratmaq; aqressiv şəkildə müdafiə etmək
e Meisterschaft	çempionat
s Mittelfeld	yarımmüdafiə
r Mittelfeldspieler	yarımmüdafiəçi

N

e Nationalmannschaft	milli komanda
e Milli	milli komanda (on bir)

P

r keçir	keçmək
r Platzverweis	atılma, qovulma
r Pokal (-e)	kubok (kubok)

Q

e Kvalifikasiya	kvalifikasiya (tur), seçmə
r Querpass	lateral / crossfield ötürməsi

R

e Rangliste	reytinq
r Rauswurf	boşaltma
s Remis unentschieden	qalibiyyət oyunu, heç-heçə bərabərlik, heç-heçə (qərarsız)
e Reserven (pl.)	ehtiyat oyunçular
rote Karte	qırmızı vərəqə (qayda pozuntusuna görə)
e Rückgabe	geri keçid
e Rückrunde / s Rückspiel e Hinrunde / s Hinspiel	ikinci tur / ayaq ilk tur / ayaq

S

r Schiedsrichter r Schiri (sl.)	hakim “ref”, hakim
r Schienbeinschutz	shinguard, shinpad
schießen (v.) ein Tor schießen	vurmaq (top) qol vurmaq
r Schiri (sl.)	“ref”, hakim
r Schlussmann (sl.)	qapıçı
r Schuss	vuruş (qapıda)
e Schwalbe (sl., lit. “udmaq”)	cəza çəkmək üçün qəsdən dalış (avtomatik qırmızı kart Bundesliga)
e Seitenlinie	yan xətt, toxunma xətti
siegen (v) verlieren	qazanmaq, qalib olmaq itirmək
r Sonntagsschuss	ümumiyyətlə uzun məsafədən vurulan çətin bir zərbə
s Spiel	oyun
r Spieler	oyunçu (m.)
e Spielerin	oyunçu (f.)
r Sünbül (-lər)	sünbül (ayaqqabıda)
e Spitze	irəli (ümumiyyətlə öndən hücumçu)
s Stadion (Stadien)	stadion
r Stand	hesab, vəziyyət
r Stollen (-)	saplama, yarıq (ayaqqabıda)
r Strafpunkt	cərimə nöqtəsi
r Strafraum	cərimə sahəsi, cərimə qutusu
r Strafstoß r Elfmetr	cərimə zərbəsi
r Stürmer	irəli, hücumçu (“fırtınaçı”)

T

e Taktik	taktika
r Techniker (sl.)	texnik, yəni topla çox istedadlı bir oyunçu
Torun qolu e Latte s Netz r Pfosten	(xalis); vurulmuş qol çarpaz xalis post
r Torhüter	qapıçı, qapıçı
r Torjäger	qol vuran (tez-tez qol vuran)
r Torschuss	qapıçı
r Torschützenkönig	aparıcı qol vuran (“qol kralı”)
r Torwart	qapıçı, qapıçı
r Təlimçi	məşqçi, məşqçi
trainieren (v.)	məşq edin, məşq edin, məşq edin
r Treffer	qol vurdu
treten (v) eine Ecke treten Schienbein getreten. jemanden treten	təpik vurmaq küncdən zərbə vurmaq Onu baldır nahiyəsindən təpiklədi. kimisə təpikləmək

U

UEFA	Avropa Futbol (Futbol) Dərnəyi (1954)
unbesiegt	məğlubiyyətsiz
unentschieden (adj.)	bərabərlik, heç-heçə (qərarsız)

V

r Verein	klub (futbol, futbol)
verletzt (adj.)	yaralı
e Verletzung	zədə
verlieren (verlor, verloren) Wir haben (das Spiel) verloren.	itirmək Məğlub olduq (oyun).
r Verteidiger	müdafiəçi
e Verteidigung	müdafiə
verweisen (v.) den Spieler vom Platz verweisen	çıxart, at (oyunun) bir oyunçunu meydandan atmaq
s Viertelfinale	dörddəbir final
e Viertkette / Viererkette	düz dörd nəfərlik arxa sahə (sərbəst vuruşdan müdafiə)
r Vorstand	idarə heyəti, direktorluq (klubun / komandanın)
vorwärts / rückwärts	irəli / geri

W

wechseln (v) auswechseln einwechseln	əvəz əvəz etmək ilə əvəz etmək
r Weltmeister	dünya çempionu
e Weltmeisterschaft	dünya çempionatı, dünya kuboku
r Weltpokal	dünya Kuboku
e Wertung	bal mükafatları, bal toplama
e WM (e Weltmeisterschaft)	dünya çempionatı, dünya kuboku
Wunder von Bern	Bernin möcüzəsi

Qeyd: Almaniyanın İsveçrənin Bern şəhərində oynanan 1954 WM (Dünya Kuboku) oyunundakı “möcüzə” qələbəsinin hekayəsi 2003-cü ildə bir Alman filminə çevrildi. Başlıq “Das Wunder von Bern“(” Bern Möcüzəsi “).

Z

zu Besuch, auswärts	yolda
zu Hause	evdə, ev oyunu
e Zuschauer (pl.) s Publikum	tamaşaçılar azarkeşlər, tamaşaçılar