Алтай – прародина тюркской цивилизации

Əzimin 7 yaşı olanda atası Seyid Məhəmməd vəfat etdiyinə görə, o, anasının himayəsində yaşayır. Daha sonra Dağıstanın Yaqsay kəndində yaşayan ana babası Molla Hüseyn qızını və nəvəsini yanına gətirir. Oğlu olmadığı üçün o, balaca Əzimə doğma bir bala kimi meyl salır və zirək, qabil uşaq olan nəvəsinə böyük qayğı göstərir.

Azərbaycan ədəbiyyatı

Azərbaycan ədəbiyyatının maraqlı nümunələri. Ən maraqlı,ən yaxşı məzmuna malik nəsr əsərləri.

Yaradılıb 21 yanvar 2011 Topik 278 Abunəçi 42 Reytinq 35.68

Moderatorlar (0):
Moderator yoxdur

Laylalar və Oxşamalar

Azərbaycan ədəbiyyatı
11 yanvar 2023, 14:23

Yurd yox, anadan sora,
Gül yox, laladan sora.
Anaya nә әzizdir
Körpә baladan sora?

Molla Pənah Vaqif haqqında

Azərbaycan ədəbiyyatı
27 dekabr 2022, 01:50

1717-ci ildə Qazax mahalının Salahlı kəndində doğulub. Əsl adı Pənah, atasının adı Mehdi, təxəllüsü Vaqifdir. Ziyalı bir şəxs olduğuna görə ona xalq arasında «Molla» titulu verilib və o, «Molla Pənah» ad ünvanı ilə tanınıb. Vaqif yüksək təhsil görmüş, doğma dilindən əlavə ərəb-fars dillərini, bir sıra dini və dünyəvi elmləri kifayət qədər mənimsəyib. Onun dərs aldığı müəllimlərdən dövrünün tanınmış alimlərindən olan Şəfi Əfəndinin adı məlumdur. Şairin həyatı təxminən 42 yaşına qədər Qazaxla bağlı olub.

Hüseyn Arif | ateist Xalq şairi

Azərbaycan ədəbiyyatı
18 dekabr 2022, 21:37

Hüseyn Arifi daha çox gülməli insan kimi tanınır. Çoxu bilmir ki, o, həm də olduqca həssas qəlbə malik olan və ömrünün xeyli hissəsini dərd-qəm içində keçirən birisi olub. Xüsusən, tək oğlu Arifin ölümü onun həyatını alt-üst edib.

Detektiv yazıçı Cəmşid Əmirov

Azərbaycan ədəbiyyatı
6 dekabr 2022, 18:19

Cəmşid Cabbar oğlu Əmirov 1918-ci il fevralın 10-da Naxçıvanda “Şirvanlar məhəlləsi”ndə anadan olub.
1937-ci ildə atası Cabbar Əmirov ermənilərin əli ilə həbs edilir və “Xalq düşməni” adı altında on il müddətinə Arxangelskə sürgün olunur. Cabbar kişinin həyat yoldaşı Tərlan xanım uşaqla birgə başsız qalır.

Dindarların məsciddə öldürdüyü azərbaycan şairi | Seyid Əzim Şirvani

Azərbaycan ədəbiyyatı
3 dekabr 2022, 00:53

Seyid Əzim Şirvani Seyid Məhəmməd oğlu Mir Cəfərzadə Şirvani 1835-ci il iyul ayının 10-da Şamaxı şəhərində Qalabazar məhəlləsində, ruhani ailəsində anadan olub. Ona babası Əzimin adını veriblər.

Əzimin 7 yaşı olanda atası Seyid Məhəmməd vəfat etdiyinə görə, o, anasının himayəsində yaşayır. Daha sonra Dağıstanın Yaqsay kəndində yaşayan ana babası Molla Hüseyn qızını və nəvəsini yanına gətirir. Oğlu olmadığı üçün o, balaca Əzimə doğma bir bala kimi meyl salır və zirək, qabil uşaq olan nəvəsinə böyük qayğı göstərir.

Şöhrətpərəst 1 – ci hissə Şiringül Musayeva

Azərbaycan ədəbiyyatı
29 noyabr 2022, 23:58

İyirmi , iyirmi bir yaşlarında , balacaboy , bədən quruluşu çox da düzgün olmayan bir oğlan qar basmış düzənliklə gedirdi . Sürətlə addımlayırdı… Deyəsən, hara isə bərk tələsirdi .Onun boğuq bir dumanla pərdələnmiş gözləri sanki od saçırdı. Gözlərində qızdırmalı adamlara məxsus xəstə, aydın olmayan ifadə var idi və elə bil ətrafda nə olduğunu görmürdü.

Şöhrətpərəst – ikinci hissə Şiringül Musayeva

Azərbaycan ədəbiyyatı
29 noyabr 2022, 23:56

Bu arada ölkədə böyük siyasi dəyişikliklər baş verirdi .Hər şey bir-birinə qarışmışdı. Bu vaxta qədər orta məktəblərdə, universitetlərdə uşaqların, gənclərin beyninə yeridilən sosializm, kommunizm ideologiyasının səhv olduğu aydın olmuşdu.Sovet İttifaqının əslində xalqlar həbsxanası olduğu söylənilirdi .Başqa vaxtı ( məsələn: 3 7- ci ildə ) “qık eliyən”in başını kəsən bu quruluş ideoloqları, qoruyucuları indi tələbələrin dəstə-dəstə Lenin (İndiki Azadlıq ) meydanına axışmasına göz yumurdu.

Xəlil Rza Ulutürk | Oxşarı olmayan alovlu şair

Azərbaycan ədəbiyyatı
20 noyabr 2022, 22:01

Elə insanlar var ki, mütləq onların bir bənzəri olur. İnsanın oxşarının olması adi haldır. Amma şair, istiqlal mücahidi Xəlil Rza bəlkə də bu dünyada yeganə oxşarı olmayan insandır. Bənzərsizdir! Onun oxşarı yalnız özüdür. Əslində Xəlil Rza daha çox təbiətə bənzəyirdi. Gah sel kimi guruldayır, daşır, gah da ildırım kimi çaxırdı. Bir də görürdün ki, qaranlıqları aydınlaşdıran günəş kimi nur saçırdı.
Xəlil Rza azadlıq hayqıran millətin səsi, etirazın ifadə forması, vətənini canından çox sevən vətəndaş, alovlu şair, olduğu kimi görünən, göründüyü kimi olan əsl insan idi. Onun adı çəkiləndə istər-istəməz adamın gözü önündə mübarizə aparan fədakar bir insanın obrazı canlanır. Bu gün bu böyük tarixi şəxsiyyətin 90 yaşı tamam olur.

Mirvarid Dilbazi | Azərbaycanın ilk qadın Xalq şairi

Azərbaycan ədəbiyyatı
15 noyabr 2022, 21:39

Bir əsrə sığmayan səksən doqquz illik ömür yaşayıb. Həyatı keşməkeşlərdə, tarixin çaxnaşmalarında keçib. Onun bu dünyada var olduğu səksən doqquz ildə məmləkətində dörd dəfə dövlət quruluşu
dəyişib.
Mirvarid Dilbazinin 1912-ci il avqustun 19-da dünyaya göz açdığı kənd — Qazax qəzasının Musaköy (indiki Xanlıqlar) kəndi Şimali Azərbaycanın bütün əraziləri kimi, Rusiya imperiyasının tərkibində idi.

Əhməd Cəmil haqqında maraqlı faktlar

Azərbaycan ədəbiyyatı
24 sentyabr 2022, 23:19

Əhməd Səttar oğlu Cəmilzadə 1913-cü ildə oktyabr ayının 20-də İrəvan quberniyasının İrəvan şəhərində, Təpəbaşı məhəlləsində kustar sənətkar ailəsində anadan olub. Babası Mir Cəmil ağa İrəvanın tanınmış Seyid nəslindən idi. Mir Səttarın 11 uşağı olub, bunlardan ən kiçiyi Əhməd Cəmil idi. Bu uşaqlardan əksəriyyəti körpə ikən dünyasını dəyişmiş, yalnız 4-ü sağ qalmışdı. Mir Bağır, Mir Mehdi, Mir Əhməd, Nazəninbəyim.

Алтай – прародина тюркской цивилизации?

– Безусловно, те исторические процессы, которые проходили на территории Алтая в эпоху древности, позволяют считать регион прародиной тюркской цивилизации.

Результаты раскопок археологических комплексов на территории Большого Алтая свидетельствуют о неоспоримом значении региона в процессах формирования и эволюции тюрко-монгольских народов.

Анализ материалов, накопленных в ходе археологических исследований, показывает, что наиболее ранние погребальные и поминальные памятники археологической культуры тюрок расположены в Республике Алтай и Западной Монголии и хронологически относятся к истории тюрок до создания Первого каганата (вторая половина V – первая половина VI вв. н.э.) .

Огромное значение для наследия тюркских народов имеет формирование своеобразной рунической письменности, наиболее крупные памятники которой (мемориалы Бильге-кагана, Куль-тегина и др.) обнаружены на территории Алтая.

Письменные тексты, как важный принцип цивилизации, демонстрируют сложное социальное устройство и оригинальную систему мировоззрения.

Важное значение для развития тюркской цивилизации представлял характер материальной культуры тюрок Алтая и сопредельных территорий, который определялся кочевым образом жизни и связанным с ним типом хозяйственной деятельности.

– Какие сегодня народы можно отнести к тюркской цивилизации?

– Сегодня тюркские народы насчитывают около 180 млн чел.

Большинство из них проживает на евразийском пространстве: Россия, государства Центральной Азии, Ближний Восток, Закавказье, Юго-Восточная Европа. Тюркские народы – это казахи, киргизы, узбеки, туркмены, алтайцы, башкиры, карачаевцы, татары, тувинцы, якуты, хакасы и многие другие.

В России тюркская группа народов – первая по количеству этносов и вторая по численности. Всего в России проживает более 20 тюркских народов (численность которых составляет около 15 млн чел.).

В Центральной Азии ближайшими соседями России являются 4 государства с тюркским населением – Казахстан, Киргизия, Узбекистан, Туркмения. В Закавказье к тюркским народам относятся азербайджанцы.

– Как тюркские народы сегодня стремятся сохранить и подчеркнуть свою языковую, культурную и этническую общность? Скажем, финно-угорские народы регулярно проводят различные культурные фестивали и мероприятия. Есть ли схожие практики среди тюркских народов?

– Конечно, тюркские народы сегодня прилагают значительные усилия для сохранения традиционной культуры, языковой и этнической идентичности.

Так, в Республике Чувашия ежегодно проводят Международный фестиваль традиционный культуры тюркского мира «Урмай залида», основной задачей которого является поддержка и развитие народного творчества тюркских народов России, укрепление культурных связей между тюркскими национально культурными автономиями регионов России и зарубежных стран.

В 2019 г. участниками фестиваля стали творческие коллективы из Башкортостана, Туркмении, Узбекистана, Марий Эл, Мордовии, Саха (Якутии), Татарстана.

Узнаваемым трендом сегодня является фестиваль тюркских народов Горного Алтая «Эл-Ойын», который проходит раз в два года. Программа мероприятий продолжается несколько дней и включает в себя спортивные состязания, выставки, выступление фольклорных коллективов.

Основной целью проведения фестиваля «Эл-Ойын», название которого переводится как «Всенародные игры», выступает возрождение и сохранение культурного разнообразия и духовного наследия тюркских народов Алтая, популяризация традиционных видов спорта, обычаев и народного творчества алтайского народа. О востребованности подобных практик говорит численность участников Фестиваля «Эл-Ойын». Так, в 2018 г. в мероприятиях праздника приняло участие более 700 спортсменов в 13 видах спорта, а зрителями соревнований, конкурсов и выставок стали свыше 15 тыс. чел., в том числе зарубежные делегации.

Конечно, различные мероприятия и культурные фестивали, направленные на сохранение традиционной культуры тюркских народов, проходят как на государственном, так и на региональном уровнях.

Например, в Алтайском крае национально-культурные автономии тюркских народов ежегодно проводят празднование Наурыза – традиционного праздника прихода весны. Празднование Наурыза уже несколько лет проходит и в Алтайском государственном университете.

В рамках Наурыза ВУЗ проводит Студенческий конгресс народов Центральной Азии и Фестивали национальных культур. Данные мероприятия, безусловно, способствуют не только сохранению культурного наследия тюркских народов, но и взаимодействию народов Большого Алтая, укреплению добрососедских отношений, что особенно важно в условиях глобализации.