MÜHAZİRƏ 9 Ardıcıllığın xüsusi limiti. Aşağı və yuxarı limit

Eynilə müəyyən edilir ki, ardıcıllığı artan ardıcıllıqdır və ona görə də

İllik limit nə vaxtdan yenilənir? Təbii qazın tarifləri.

2022-ci ilin başlamasına rəğmən qaz limitləri hələ də sıfırlanmayan abonentlər bu vəziyyətdən narahatdır, ancaq “AzəriQaz” deyir ki, sıfırlanma zamanı abonentin “365 gün limiti qorunur” və limitin sıfırlanması bu il yanvarın 10-dan növbəti ilin yanvarın 10-dək olan vaxtı nəzərdə tutur.

“Yəni, biz bu ay yanvarın 1-də başladığımız sıfırlanmanı yanvarın 10-da yekunlaşdıracağıq. Növbəti il yanvarın 10-da da sıfırlanma yekunlaşacaq. Abonent üçün fərqi nədir ki, sıfırlanma ayın 3-də, 5-də,yoxsa 10-da oldu?! Əgər 10-dan 10-na götürülürsə, 3-ü, 5-i var ha, bax, o da 365 günün içindədir”, “AzəriQaz” sözçüsü Eldəniz Vəliyev BBC Azərbaycancaya deyib.

Qurum rəsmisi abonentləri əmin edir ki, bir şəxsin evindəki “limit hansı gün sıfırlanırsa, gələn ilin limiti də gələn ilin yanvarının həmin günündə sıfırlanacaq”.

O, vətəndaşlardan sıfırlanmanın bir-iki gün ərzində aparılmasının mümkün olmadığını “nəzərə almalarını” istəyib.

“Azəriqazda olmayıb ki, bütün abonentlərin limiti ayın 1-2-də sıfırlansın. Bu, hər zaman yanvarın 10-na qədər çəkən prosesdir. Ayın 6-7-də bu proses bitmiş hesab oluna bilər lakin, nəzərə alsaq ki, vətəndaşlara səhv nəsə göndərilə bilər, yanlışlıq ola bilər, sistemdir də, hər şey ola bilər, ona görə də ayın 6-7-dən sonrakı 3-4 gün yoxlama günləridir,” – Eldəniz Vəliyev deyib.

Gələn ildən mexaniki sayğacların oxunmasının avtomatlaşdırılması istiqamətində Azərbaycanda pilot layihənin işə salınacağını bildirən qurum rəsmisi tətbiq olunacaq aparat “özünü doğrultsa, bütün sayğacların oxunmasının mərkəzləşdirilmiş qaydada aparılacağını” deyir.

Smart tipli sayğac abonentləri üçün iyulun 1-dək karta yüklənən pula uyğun olaraq müəyyən edilən qazın həcmi köhnə, yəni iyulun 1-dək qüvvədə olan tariflə sayılacaq, iyulun 1-dən etibarən isə karta yüklənən pula görə qazın həcmi yeni tariflə hesablanacaq, bu barədə iyul ayında BBC News Azərbaycancaya Azəriqaz-ın mətbuat xidmətinin rəisi Ceyhun Səfərov bildirmişdi.

Onun sözlərinə görə, mexaniki sayğaclardan istifadə edənlər üçün isə qaz həcminin hesabatı iyulun 10-dək köhnə tariflərlə aparılacaq.

“Mexaniki sayğaclarda göstəricilər fiziki olaraq hesablanıb qeydə alınır. Ona görə də biz iyulun 10-dək mexaniki sayğacların oxunmasını təmin etməliyik. Bunu təmin edənə qədər isə, yəni iyulun 10-dək, hələlik mexaniki sayğaclardan istifadə edən abonentlər üçün hesablama köhnə tariflərlə aparılacaq. İyulun 10-dan sonra isə onların qaz hesabatı yeni tariflə aparılacaq. Ona görə biz də abonentlərdən xahiş edirik ki, iyulun 10-dək sayğacların oxunmasına bizə şərait yaratsınlar ki, sonra ortalıqda hansısa mübahisəli məsələ qalmasın”.

İyulun 1-dən təbii qazın istehlak qiyməti artıb, güzəştli istifadə tətbiq edilən qaz limiti azaldılıb.

Tarif Şurasının çərşənbə günü verdiyi qərarına görə, qiymət artımı il ərzində 1200 kubmetrdən sonrakı istehlaka tətbiq ediləcək.

İndiyə kimi əhali qrupuna aid abonentlərə hər kubmetri 10 qəpikdən hesablanan 2200 kubmetr limit verilmişdi.

Bu limit indi 1200 kubmetrə endirilir. İllik qaz istehlakı 1200 kubmetrdən çox olan əhali 1 kubmetr üçün 20 qəpik, 2500 kubmetrdən çox olanlar isə 25 qəpik ödəyəcəklər.

Tarif Şurasına görə, il ərzində 1200 kubmetr qaz işlədənlər abonentlərin 51 faizini təşkil edir.

Məlumata əsasən, “Şura üzvlərinin qərarı ilə sosial yönümlü siyasət əsas götürülərək əhalinin aztəminatlı hissəsinin mənafelərinə uyğun olan modelə üstünlük verilib”.

Bu arada qərar bir sıra sahələr üçün güzəştlərin saxlanılmasını nəzərdə tutur. Belə ki, sənaye və kənd təsərrüfatı sahələri üçün tarif dəyişdirilməyərək, hazırkı 20 qəpik səviyyəsində saxlanılıb.

Təbii qaz əsasında fəaliyyət göstərən yaşayış binalarının məhəllə qazanxanaları üçün də tarif 20 qəpikdən 13 qəpiyə endirilib. Digər sahələrdə (ticarət, xidmət və s.) qiymətlərin 5 qəpik artırıldığı bildirilir.

“Tarif tənzimlənməsindən sui-istifadəyə yol verilməməsi üçün nəzarət tədbirləri həyata keçiriləcək”, – Tarif Şurasının saytında yerləşdirilmiş məlumatda deyilir.

MÜHAZİRƏ 9 Ardıcıllığın xüsusi limiti. Aşağı və yuxarı limit

ardıcıllığına ardıcıllığının alt ardıcıllığı deyilir.

Məsələn, ardıcıllığı verilmişdir.

ardıcıllıqları həmin ardıcıllığın alt ardıcıllıqlarıdır.

Tərif 11. Ardıcıllığın hər bir yığılan alt ardıcıllığının limitinə bu ardıcıllığın xüsusi limiti (və ya limit nöqtəsi deyilir).

Yığılan ardıcıllığın yeganə limit nöqtəsi var. Ona görə də yığılan ardıcıllığın istənilən alt ardıcıllığı da yığılan olub eyni limitə malikdirlər. Ardıcıllığın limit nöqtəsinin istənilən ətrafında həmin ardıcıllığın sonsuz sayda həddi var.

Teorem 12. (Bolsano-Veyerştras) Hər bir məhdud ardıcıllıqdan yığılan alt ardıcıllıq ayırmaq olar.

Buradan nəticə olaraq çıxır ki, hər bir məhdud ardıcıllığın heç olmasa bir limit nöqtəsi var.

Tərif 12. ardıcıllığının xüsusi limitlərinin ( və ya limit nöqtələrinin) ən böyüyünə onun yuxarı limiti deyilir və

kimi işarə olunur.

ardıcıllığının xüsusi limitlərinin ( və ya limit nöqtələrinin) ən kiçiyinə onun aşağı limiti deyilir və

kimi işarə olunur.

Hər bir məhdud ardıcıllığın sonlu aşağı və yuxarı limiti var və

Əgər ardıcıllıq yuxarıdan (aşağıdan) qeyri-məhdud olarsa ( ) qəbul olunur.

Teorem 13. Ardıcıllığın yığılan olması üçün zəruri və kafi şərt onun məhdud olması və aşağı limiti ilə yuxarı limitinin üst-üstə düşməsidir, yəni

bərabərliyinin ödənməsidir.

Göründüyü kimi ardıcıllığın yığılanlığını müxtəlif yollarla müəyyən etmək olar: limitin tərifinə əsasən, limiti bilavasitə hesablamaqla, ardıcıllığın monoton məhdudluğuna və sonuncu teoremə görə. Bunun üçün daha ümumi kriteriya (meyar) isə aşağıdakı teorem vasitəsilə verilir.

Teorem 14 (Koşi kriteriyası). ardıcıllığın yığılan olması üçün zəruri və kafi şərt ixtiyari üçün elə nömrəsinin olmasıdır ki, və istənilən natural ədəd olduqda

bərabərsizliyi ödənsin.

Koşi kriteriyasının şərtlərini ödəyən ardıcıllığa fundamental ardıcıllıq deyilir.

Deməli, ardıcıllığın yığılan olması üçün zəruri və kafi şərt onun fundamental ardıcıllıq olmasıdır.

Misal 19. Verilmiş ardıcıllığı üçün , , və – i tapın.

alt ardıcıllıqlarını alırıq və verilmiş ardıcıllığın bütün hədləri bu ardıcıllıqlardan birinə daxildir. Ona görə də baxılan ardıcıllığın xüsusi limitləri (və ya limit nöqtələri) bu alt ardıcıllıqların limiti kimi tapıla bilər:

İndi isə ardıcıllığın dəqiq aşağı və dəqiq yuxarı sərhədlərini tapaq.

Asanlıqla müəyyən etmək olar ki, ardıcıllığı azalan ardıcıllıqdır. Ona görə də

və Teorem 10 – ə əsasən

Eynilə müəyyən edilir ki, ardıcıllığı artan ardıcıllıqdır və ona görə də

, , və nömrəli hədlərdən düzəldilmiş alt ardıcıllıqlara baxaq.

Baxılan ardıcıllığın bütün hədləri bu alt ardıcıllıqlardan birinə daxildir. Ona görə də limit nöqtələri və ya xüsusi limitlər bu alt ardıcıllıqların limiti kimi tapıla bilər:

Ardıcıllığın üç limit nöqtəsi var və göründüyü kimi,

Hər bir alt ardıcıllığın dəqiq aşağı və dəqiq yuxarı sərhədlərini tapaq.

və ardıcıllıqları sabit ardıcıllıqlardır və

alt ardıcıllığı azalan ardıcıllıqdır və ona görə də

Bu nəticələri yekunlaşdıraraq tapırıq ki,

Qeyd edək ki, alt ardıcıllıqları seçərkən , , və də götürmək olardı.

, və , nömrəli hədlərdən düzəldilmiş alt ardıcıllıqlara baxaq.

Xüsusi limitləri tapa bilərik:

Əvvəlki misaldakına oxşar mühakimələr apararaq tapmaq olar ki,

alt ardıcıllıqlarını alırıq.

Hər iki alt ardıcıllıq sonsuz böyük kəmiyyətlərdir. Ona görə də

Misal 20. Koşi kriteriyasından istifadə edərək ardıcıllıqların yığılanlığını araşdırın.

İstənilən natural ədədi üçün yaza bilərik:

Burada doğru bərabərsizliyini nəzərə alsaq tapırıq ki,

Deməli, baxılan ardıcıllıq yığılan ardıcıllıqdır.

İxtiyari və istənilən natural ədədi üçün yaza bilərik:

Sonuncu bərabərsizlik isə olduqda ödənir. Deməli, ardıcıllıq yığılır.

Xüsusi halda olarsa

Beləliklə, , yəni ixtiyari və istənilən natural ədədi üçün Koşi şərti ödənmir. Deməli, ardıcıllıq dağılır.

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət

ÇevirSözlük.com | Azerice – Rusça cümle çeviri nedir?

Azerice dilinden Rusça diline (google translate aracılığıyla) hızlı cümle ya da kelime çeviri yapmanıza yardımcı olan bir sözlük sistemidir. Dünya dilleri arasında yapılacak olan cümle ve kelime çevirilerinizi kolaylaştırır. ÇevirSözlük.com Dünya’da en yaygın olarak kullanılan bir çok dili içinde barındırmaktadır. Bu diller arasında herhangi bir ücret ödemeden ve sınırlama olmaksızın istediğiniz cümle ya da kelime çevirilerinizi hızlı bir şekilde yapmanız mümkündür.

Kullanım ve Gizlilik

Cevirsozluk.com aracılığıyla yapılan tüm çeviri verileri toplanmaktadır. Toplanan veriler herkese açık, anonim olarak paylaşılır. Dolayısıyla Çevir Sözlük kullanarak yapacağınız çevirilerde kişisel bilgi ve verilerinizin yer almaması gerektiğini hatırlatırız.

Cevirsozluk.com kullanıcılarının çevirilerinden oluşturulan içerikte argo, küfür vb. uygun olmayan öğeler bulunabilir. Oluşturulan çeviriler her yaş ve kesimden insanlar için uygun olamayabileceğinden dolayı, rahatsızlık duyulan hallerde siteminizin kullanılmamasını öneriyoruz. Kullanıcılarımızın çevirilerle eklediği içeriklerde telif hakkı ya da kişiliğe hakaret vb. öğeler bulunuyorsa site yönetimiyle iletişime geçilmesi halinde gerekli düzenlemeler yapılacaktır.