Tbilisidə “Abxaziya, Osetiya, Dağlıq Qarabağ münaqişələri və perspektiv həlli yolları” mövzusunda konfrans keçirilib – FOTO

https://static.report.az/photo/2d2723cd-aada-4e9d-bff2-db720ccd3656.jpg

Abxaziya haqida antiqa qiziqarli ma’lumotlar

Abxaziya o’lkasi nafaqat betakror tabiati, iliq dengizlari va ta’riflab bo’lmas darajadagi mehmondo’stligi, balki ko’p asrlik qadriyatlari, uzoq tarixi bilan ham mashhur.

Mamlakatning poytaxti bo’lmish Suxum sharhi Moskva shahridan 3 barobar qadimiyroq: Ushbu betakror shaharning yoshi qariyb 2500 da!

Abxaziya alifbosi juda katta bo’lib, u 54 ta harfdan tashkil topgan.

Abxaziya uzoq umr ko’ruvchi insonlar makoni. Bu yerda sobiq sovet davrlari, ya’ni 1060 yillardanoq 100 dan oshgan 270 nafar inson yashagan. Yana 11 nafar abxaziyalikdar esa 120 yoshdan ham oshishga muvaffaq bo’lishgan.

Abxaziya chuchuk suv tabiiy zahirasi bo’yicha dunyodagi yetakchi o’rinni egallaydi. Bu suv miqdorini aholi soniga taqqoslab hisoblab chiqilgan holatdagi natijasidir.

Yangi Afon o’z metrosi va haqiqatiga ega dunyodagi eng kichkina shahar bo’lib, uning o’z shaxsiy temir yo’li mavjud. Eng hayratlanarlisi, Yangi Afon temir yo’li g’or ichidan o’tgan.

Mashhur va xushbo’y mandarinlar tarixiy nuqtai nazardan Abxaziyada o’stirilmagan. Ular bu yerga kunchiqar o’lka – Yaponiyadan olib kelingan.

Mamlakat hududida ko’plab millat vakillari istiqomat qilishadi. Bu yerda 150 dan ortiq millat vakillari bor.

Mamlakatning ob-havosi shunday ajoyibki, asti qo’yaverasiz. Bu yerda yilning 200 kuni quyoshli, bu 7 oydan ko’proq muddat degani! O’lkadagi o’rtacha havo haroratiga esa (qishda ham) +14-16 ni tashkil etadi.

Abxaziyaning ham huddi Xitoy kabi o’z devori bor va u ham Buyuk nomi bilan ataladi. To’g’ri, u Buyuk Xitoy devoridan farqli ravishda oddiyroq va uzunligi ham 160 km ga etadi holos. Ammo 2000 dan ortiq minoralar bilan bezatilgani uning qiymatini oshirib turadi.

Mamlakat aholisinin teng yarmi tog’li hududlarda yashaydilar.

Gal shahrida Abxaziyaning eng uzoq umr ko’rgan fuqarolaridan biri yashagan. U naq. 140 yil umr ko’rgan.

Qadimda Abxaziyaning Ritsa ko’liga yaqin yerda joylashgan rezidentsiyada Stalin Xitoy yetakchisi Mao Sze Dunning qabul qilgan. Xitoy yetakchisi u yerning go’zalligi va tog’ ko’lining buyukligiga tan bergan ekan.

Bu yerdagi Duripsh qishlog’iga (turli yillarda) dunyo miqyosida katta o’rin tutgan siyosatchilar Xo Shi Min, Xrushev va Fidel Kastrolar tashrif buyurishgan. Mamlakatning faxri bo’lmish vinochilik eramizdan avvalgi ming yil avval boshlangan.

Abxaziya aholisi jo’xori bo’tqasini Xristofor Kolumb tomonidan olib kelguniga qadar ham tayyorlashgan.

Abxaziya o’z hududida joylashgan tosh maqbaralari bilan mashhur. Ular tahminan bundan 5000 yil avval bunyod etilgan bo’lib, Misr piramidalaridan ham qadimiyroqdir.

Suxum shahri botanika bog’i bu turdagi maskanlarning eng qadimiylaridan biri hisoblanadi. Bu yerdagi o’simliklar 1838 yillardayoq shakllana boshlagan.

Abxaziya to’ylari hozirgacha taklif etilgan mehmonlar sonining ko’pligi bilan barchani hayratga solib keladi. Bu yerdagi bitta to’yda qatnashadigan odamlarning umimiy soni 1000 tani tashkil etadi.

10 asr oxirlarida Suxum shahri o’pka kasalliklaridan aziyat chekuvchi insonlar uchun eng yaxshi maskanlardan biri deya tan olingan. Ushbu nom shaharga noodatiy ob-havo sharoiti, dengiz vannalari, tarkibida ko’p miqdorda ion saqlovchi havosi tufayli berilgan.

Tbilisidə “Abxaziya, Osetiya, Dağlıq Qarabağ münaqişələri və perspektiv həlli yolları” mövzusunda konfrans keçirilib – FOTO

Tbilisidə “Abxaziya, Osetiya, Dağlıq Qarabağ münaqişələri və perspektiv həlli yolları” mövzusunda konfrans keçirilib – FOTO Konfransda vurğulanıb ki, Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik təkcə bu region üçün deyil, bütövlükdə Avropa üçün vacibdir

24 Fevral , 2017 14:23

https://static.report.az/photo/2d2723cd-aada-4e9d-bff2-db720ccd3656.jpg

Tbilisi. 24 fevral. REPORT.AZ/ İ.Cavaxişvili adına Tbilisi Dövlət Universitetində “Abxaziya, Osetiya, Dağlıq Qarabağ münaqişələri və perspektiv həlli yolları” mövzusunda konfrans keçirilib. “Report”un Gürcüstan bürosu xəbər verir ki, konfransda Azərbaycanın bu ölkədəki səfiri Dursun Həsənov, səfirliyin əməkdaşları, Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Elman Məmmədov, “SOCAR Energy Georgia” MMC-nin baş direktoru Mahir Məmmədov, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının İnsan Hüquqları İnstitutunun əməkdaşı Faiq İsmayılov, Azərbaycanın və Gürcüstanın QHT nümayəndələri, universitetin professor-müəllim heyəti, tələbələr iştirak ediblər. Universitetin Qafqazşünaslıq İnstitutunun direktoru, professor Tsira Baramidze tədbiri açaraq deyib ki, tədbirin əsas məqsədi Cənubi Qafqazda baş verən prosesləri, xüsusən də Dağlıq Qarabağ, Abxaziya və Osetiyadakı münaqişəlrin baş vermə səbəblərini, acı nəticələrini müzakirə etmək, həlli yolları barədə fikir mübadiləsi aparmaqdır. Universitetin prorektoru Mixeil Çxenqeliya münaqişələrin baş vermə səbəblərinin və acı nəticələrinin gənc nəslə çatdırılmasında bu cür tədbirlərin əhəmiyyətini xüsusi qeyd edib. Konfransda Azərbaycanın Gürcüstandakı səfiri Dursun Həsənov çıxış edərək, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin səbəbləri barədə məlumat verib, Xocalı soyqırımının bu münaqişənin ən acı nəticələrindən biri olduğunu diqqətə çatdırıb. O bildirib ki, Xocalı faciəsi təkcə azərbaycanlılara qarşı deyil, bütövlükdə insanlığa qarşı törədilmiş ən dəhşətli cinayətdir. Səfir gənc nəslin Dağlıq Qarabağ, Abxaziya, Osetiya münaqişələri barədə məlumatlandırılmasının, bu faciələri törədənlərin cəzalandırılmasının vacibliyini vurğulayıb. Azərbycan Milli Məclisinin deputatı Elman Məmmədov çıxışında Abxaziya, Osetiya və Dağlıq Qarabağ münaqişələri arasında paralellər aparıb, beynəlxalq terrorizmin acı nəticələrindən danışıb. O, bu cür cinayətlərin bir mərkəzdən idarə olunduğunu bildirib. Deputat qeyd edib ki, beynəlxalq ictimaiyyət bu cür münaqişələrə, Xocalı faciəsi kimi, qanlı cinayətlərə kəskin münasibət bildirməlidir ki, gələcəkdə bu cür hallar təkrar olunmasın. Tarixçi alim Mamuka Areşidze çıxışında Azərbaycan və gürcü xalqlarının oxşar tarixi, Cənubi Qafqazda baş verən münaqişələrin tarixinə nəzər salıb, dost və qardaş xalqlar arasındakı birliyin əhəmiyyətindən danışıb. Sonra konfransda “Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin məqsədi və həlli yolları”, “Gürcü-Abxaz münaqişəsi: münaqişələrin əsas aspektləri və həlli yolları”, “Qafqazda sabitlik və tərəfdaşlıq modeli: XXI əsrin siyasi coğrafiyasında” və s mövzularda məruzələr dinlənilib. AMEA-nın İnsan Hüquqları İnstitutunun əməkdaşı, “Abidələri mühafizə Təşkilatı” İctimai Birliyini sədri Faiq İsmayılov konfransda “Cənubi Qafqazda hərbi münaqişələrin yaranmasının səbəbləri və problemdən çıxış yolları” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib. Məruzə və çıxışlarda dünyada və Cənubi Qafqazda baş verən münaqişələrin acı nəticələrindən bəhs olunub. Bildirilib ki, Cənubi Qafqaz hər zaman güc mərkəzilərinin diqqət mərkəzində olub. Dağlıq Qarabağa həsr olunmuş məruzələrdə qeyd olunub ki, Cənubi Qafqazda baş verən münaqişələr əsasən ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsindən sonra başlayıb. Onları bu regiona köçürənlər regionu daim gərginlik altında saxlamağa çalışıblar. Bu gün postsovet məkanında baş verən 8 münaqişədən 3-ü məhz Cənubi Qafqazdadır. Bu bir daha Cənubi Qafqaz regionunun əhəmiyyətini göstərir. Çıxışlarda bir fikir xüsusi vurğulanıb ki, Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik təkcə bu region üçün deyil, bütövlükdə Avropa üçün vacibdir.

Abxaziya münaqişəsinin regional inteqrasiyaya təsiri

XX əsrin 90-cı illərində dünya siyasi xəritəsinin dəyişməsi nəticəsində Cənubi Qafqazda müstəqil dövlətlərin yaranması tranzit anlamda bölgəyə olan marağın artmasına gətirib çıxardı. SSRİ-nin dağılmasından sonra müstəqillik əldə edən dövlətlərin daxilində siyasi proseslərin dərinləşməsi, sovet dönəmindən qalan etnosiyasi münaqişələrin yenidən alovlanması regionda təhlükəsizliyin təmin olunmasına, regional inteqrasiya proseslərinə birbaşa təsir edən əsas amilə çevrildi. Soyuq müharibənin bitməsinə, təkqütblü sistemin yaranmasına baxmayaraq regionunun siyasi, geostrateji əhəmiyyəti Cənubi Qafqazda münaqişələr imsalında Rusiya və ABŞ arasında soyuq müharibənin hələ bitmədiyini göstərdi. Məqalədə müasir şəraitdə Gürcüstanın Abxaziya münaqişəsi prizmasından xarici siyasəti, qonşu dövlətlərlə münasibəti, münaqişələrin inkişaf dinamikası, böyük dövlətlərin məsələyə dair mövqeləri və hazırki durum təhlil olunur. Açar sözlər: Etnosiyasi münaqişə, Cənubi Qafqaz, Gürcüstan, Abxaziya, Rusiya amili, regional inteqrasiya.