Avrasiya İqtisadi Birliyi can verir

Belə rejimlərə arxa duran dövlət də həmişə yalnız öz maraqlarının təminatına can atdığından, “strateji müttəfiq və sadiq tərəfdaş” adlandırdığı ölkəni amansızlıqla istismar edir.
Metropoliya ilə müstəmləkə arasında münasibətlərin qısa səciyyəsi belədir.
21-ci əsrdir və indi klassik anlamda müstəmləkələr yoxdur. Olanlar “böyük” sayılan dövlətlərdən tam asılı vəziyyətə düşmüş kiçik ölkələrdir. Belə ölkələrdə iqtidarda olan dəstə sadəcə, öz maraqlarını güdən merkantil fiqurlardan ibarətdir və onları ümummilli mənafelər adlandırıla biləcək məsələlər qətiyyən ilgiləndirmir.
Rusiyanın postsovet məkanında yeni layihələrindən biri sayıla biləcək Avrasiya İqtisadi Birliyinin (AİB) üzv ölkələr üçün nəzərdə tutulmuş texniki reqlamentləri artıq qüvvəyə minməyə başlayıb. Onlar tam tətbiq olunanadək, yəni bundan sonrakı 2 il ərzində isə üzv dövlətlərin mövcud qanunvericiliyində dəyişikliklər olmayacaq.

Avropa İttifaqı və Avropa Birliyi

Avropa Birliyi iqtisadi əməkdaşlığın yeni hüquqi forması kimi meydana çıxmışdır. Birlik formal olaraq müstəqil, lakin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan üç təşkilatın — 1951-ci ildə yaradılmış Avropa Kömür və Polad Birliyi, 1957-ci ildə yaradılmış Atom Enerjisi üzrə Avropa Birliyi və həmin ildə yaradılmış Avropa İqtisadi Əməkdaşlıq Birliyinin birləşməsindən yaradılmışdır. Avropa İttifaqı özündə həm beynəlxalq təşkilatlara xas olan əlamətləri, həm də federativ dövlətə xas əlamətləri birləşdirir. Bu təşkilatın təsisedici və fəaliyyəti üçün əsas olan sənədlər aşağıdakılardır:
1. Avropa Kömür və Polad Birliyinin yaradılması haqqında 1951ci il müqaviləsi.

2. Atom Enerjisi üzrə Avropa Birliyinin yaradılması haqqında 1957-ci il müqaviləsi.
3. Avropa İqtisadi Birliyinin yaradılması haqqında 1957-ci il Roma müqaviləsi.
4. Vahid avropa Birliyinin yaradılması haqqında 1965-ci il Brüssel müqaviləsi (müqavilə əsasında üç birliyin vahid orqanları yaradılmışdır).
5. 1971-ci il Lüksemburq müqaviləsi (həyati əhəmiyyətli məsələlər üzrə birgə qərarların qəbul edilməsi barədə razılıq əldə edilmişdir).
6. 1986-cı il Ümumavropa aktı (1993-cü ilə kimi vahid daxili bazar yaratmaq və siyasi əməkdaşlığa doğru irəliləmək məqsədi qoyulmuşdur. Avropa Parlamentinə, Avropa Birliyinin qərarları üzərinə veto qoymaq hüqunu verilmişdir).
7. 1990-cı il Şengen sazişi (saziş əsasında 1993-cü ildən hər hansı iştirakçı dövlətdən alınmış viza əsasında vətəndaşlar Avropa Birliyi üzvü olan ölkələrin sərhədlərini keçmək hüququ əldə edirlər).
8. Avropa İttifaqı haqqında 1992-ci ildə Maastrixt müqaviləsi Avropa Birliyi üzvü olan 12 dövlətin Dövlət və hökumət başçıları tərəfindən imzalanmış, 1 noyabr 1993-cü ildə qüvvəyə minmişdir. Müqaviləyə razılaşmanın müxtəlif aspektləri üzrə 17 protokol və 33 müraciət əlavə edilmişdir. Müqaviləyə əsasən XX əsrin axırında Avropa ümumi müdafiə və valyuta iqtisadi ittifaqı da daxil olmaqla siyasi ittifaq yaratmaq nəzərdə tutulmuşdur. Bu müqavilədən sonra Avropa Birliyi İttifaqı adlanmağa başladı.
9. 1997-ci ildə Amsterdam sazişi. Saziş sosial sahədə əməkdaşlığın gücləndirilməsini və Avropa İttifaqı çərçivəsində əhalinin miqyasının bilerallaşdırılmasını nəzərdə tutur.
Göstərilən hüquqi aktlarda Avropa İttifaqının əsasən təşkilatihüquqi quruluşu ifadəsini tapmışdır. Bu sazişlər Avropa İttifaqının qəbul etdiyi külli miqdarda normativ aktlarla birlikdə xüsusi hüquq sistemini təşkil edir. Bu sistem də son dövrdə Avropa İttifaqı Hüququ və Avropa Hüququ adlanır.
Avropa İttifaqının məqsədləri aşağıdakılardır:
— Avropa xəlqlarının sıx ittifaqını yaratmaq;
– Daxili sərhədləri olmayan məkan, vahid valyuta yaratmaqla uzun müddətli iqtisadi tərəqqiyə yardım etmək;
— ümumi nailiyyəti mühafizə edib, inkişaf etdirmək;
Bu istiqamətlərdə üzv ölkələr qarşılıqlı ticarətdə rüsumların tam aradan qaldırılmasına, vahid xarici gömrük tarifləri müəyyən edilməsinə, bir-biri ilə Ticarət əlaqələrində miqdar məhdudiyyətinin aradan qaldırılmasına, vətəndaşların məhsulun və kapitalın sərhədlərdən azad hərəkətlərinə, vahid Ticarət siyasətinin həyata keçirilməsinə, ümumi hesabat vahidi yaradılmaqla əlaqələndirilən valyuta-maliyyə sisteminin yaradılmasına, vahid pul vahidinin (avro) dövriyyəyə buraxılmasına, əhalinin sosial hüquq və təminatının unifakasiyasına (vahid şəklə salınması), vahid patent sisteminin yaradılmasına nail olmuşdur. Milli vətəndaşlıq mühafizə olunmaqla Avropa İttifaqı üzvü olan ölkələrin vətəndaşları İttifaq vətəndaşlığı da əldə etmişlər.
Avropa İttifaqının prinsipləri bunlardır:
— demokratik idarəçilik sistemli üzv dövlətlərin milli fərdiliyinə hörmət etmək;
– insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi haqqında Avropa Konvensiyasına müvafiq olaraq insan hüquqlarına hörmət etmək.
Avropa İttifaqının üzvləri — Avstriya, Belçika, Böyük Britaniya, Almaniya, Yunanıstan, Danimarka, İrlandiya, Portuqaliya, Finlandiya, Fransa və sairdir.
Avropa İttifaqında rəsmi olaraq 11 dildən istifadə olunur.
Avropa İttifaqının əsas orqanları aşağıdakılardır: Avropa Şurası (bu orqanı müstəqil beynəlxalq təşkilat olan Avropa Şurası ilə qarışdırmaq olmaz), Avropa Parlamenti, Avropa ittifaqı Ş urası, Avropa Komissiyası, Avropa Məhkəməsi.
Avropa Şurasının üzvləri üzv dövlətlərin dövlət və hökumət başçıları, Avropa Komissiyasının sədri, onların müavinləri — xarici işlər naziri və komissiya üzvlərinin birindən ibarətdir. Avropa Şurası ildə iki dəfədən az olmayaraq iclas keçirir. Müzakirə olunan məsələlərin xarakterindən asılı olaraq Şuranın iclasları dövlət və hökumət başçıları (Avropa Şurası) və müvafiq nazirlər (Nazirlər Şurası) səviyyəsində keçirilir. Şuranın aktları «üzv-dövlətlərin mühüm həyati maraqlarına» toxunduqda yekdilliklə, ya da əksər səs çoxluğu ilə qəbul edilir. Səs vermə zamanı üzv dövlətlər aşağıdakı səsə malik olur. Böyük Britaniya, İtaliya, Fransa, Almaniya — 10; İspaniya — 8; Belçika, Yunanıstan, Niderland və Portuqaliya — 5; Avstriya və İsveç — 4; Danimarka, İrlandiya və Finlandiya — 3; Lüksemburq — 2 səs. Normativ aktların əsa hissəsi ixtisaslaşmış səs ()87 səsdən 62-i çoxluğu ilə qəbul edilir. Şuranın nəzdində baxışa hazırlanan məsələlərin qabaqcdan razılaşdırılması üçün məsləhətverici orqan kimi səfirlər səviyyəsində üzv ölkələrin daimi nümayəndələr komitəsi yaradılmışdır.
Avropa Parlamenti 626 deputatdan ibarət olan bir palatalı orqandır. Üzv dövlətlərin vətəndaşları tərəfindən birbaşa seçkilər vasitəsi ilə beş il müddətinə yaradılır. Deputatlar milli əlamətlərinə görə deyil, partiya mənsubiyyətinə görə qruplaşırlar. Bütün dövlətlərdən olan 80-ə qədər Avropa partiyası 10fraksiyada birləşmişdir. Parlament, Avropa İttifaqının orqanlarına münasibətdə məsləhətverici, nəzarət və büdcə səlahiyyətlərinə malikdir. Müqavilə əsasında parlamentə verilmiş səlahiyyət çərçivəsində o Komissiya və Şuraya nəzarət edə bilər. O, Şuranın aktları üzərində təxirəsalma veto hüququna malikdir. Parlament və onun orqanlarının fəaliyyəti Rəyasət Heyəti tərəfindən istiqamətləndirilir. Rəyasət Heyəti sədr və 14 müavindən ibarətdir. Fəaliyyətin müxtəlif sahələri üzrə daimi komitələr Avropa Parlamentinin plenar iclaslarının sahələrini hazırlayır. Parlamentin iclasları bir qayda olaraq Strasburqda Avropa sarayında hər ayda bir dəfə olmaqla açıq keçirilir. İclas protokolları və qərarların mətni doqquz Avropa dilində nəşr edilir.
Avropa Komissiyası — əsas icraedici və daimi fəaliyyət göstərən, məcburi qüvvəli aktlar qəbul etmək hüququna malik orqandır. Avropa Komissiyası Avropa Parlamentinin razılığı ilə 15 hökumət tərəfindən təyin edilmiş 20 (komissar) üzvdən ibarətdir. Komissiyanın üzvləri beş iri dövlətin hər birindən iki nümayəndə və xırda dövlətlərin hər birindən bir nümayəndə olmaqla təyin edilir. Sədr və onun üç müavini üzv ölkələrin nümayəndələrinin ümumi razılığı ilə komissiyanın üzvlərindən seçilir. Komissiyanın hər bir üzvü müəyyən sahəyə baxır. Onun siyasi müşavir və məsləhətçiləri olur. Qərar səs çoxluğu ilə qəbul edilir. Direktorluq və çoxsaylı başqa işçi orqanlar komissiyaya tabedir. Onun işçilərinin sayı 23 min nəfərdən çoxdur. Komissiya Brüsseldə yerləşir.
Şura (müəyyən məsələlər üzrə Avropa Parlamenti ilə birlikdə) və komissiya öz səlahiyyətləri çərçivəsində aşağıdakı növ hüquqi aktlar qəbul edirlər:
– qərarların həm üzv dövlətlər üçün, həm də ayrı-ayrı fiziki və hüquqi şəxslər üçün məcburi qüvvəsi vardır. Həmin qərarlar hər bir üzv dövlətdə birbaşa tətbiq olunmalıdır;
– derektivlərin üzv dövlətlər üçün məcburi qüvvəsi vardır. Derektivlərin yerinə yetirilməsi forma və vasitələri dövlətlərin özlərinin səlahiyyətlərinə aiddir;
– qərardadların ünvanlandıqları subyektlər üçün icrası məcburidir. Qərardadlar fərdi xarakter daşıyır.
– tövsiyyə və rəylər məcburi xarakter daşımır, ünvanlandığı subyektlər üçün tövsiyyələrdən ibarətdir.
Lüksemburqda yerləşən Avropa Məhkəməsi 15 hakimdən ibarətdir. Onlara müşavir qismində 9 baş prokuror kömək edir. Hakimlər və prokurorlar ümumi razılıq əsasında 6 il müddətinə seçilir. Məhkəməüzv dövlətlər, birliyin orqanları və üzv dövlətlər, ayrı-ayrı orqanlar, birlik və xüsusi şəxslər arasında mübahisələri həll edir, milli məhkəmələrin vəsadətlərinə əsasən ekspert rəyləri hazırlayırlar. Avropa Məhkəməsi üzv ölkələrin və Birliyin orqanları, həm də fərdi şəxslər tərəfindən onun baxışına verilmiş konkret işlər üzrə qərar qəbul edə bilər. Onun qərarları qətidir. Avropa Məhkəməsi beynəlxalq, konstitusiya və inzibati məhkəməllərin səlahiyyətlərinə malikdir. Onun təcrübəsi Avropa İttifaqında xüsusi hüququn formalaşmasına kömək edir.
Az əhəmiyyətli mübahisəli məsələlərin həlli üçün 1989-cu ildə 12 hakimdən ibarət birinci instansiya məhkəməsi yaradılmışdır. Həmin məhkəmənin qərarlarından Avropa İttifaqı məhkəməsinə şikayət vermək olar. Xüsusi təftiş orqanı Auditorlar məhkəməsi də mövcuddur. Fiziki və hüquqi şəxslərin mənafelərinin Avropa ittifaqı orqanları qarşısında müdafiə etmək üçün ombudsmen institutu da yaradılmışdır.
Avropa İttifaqının əsas orqanları bir-birini tamamlamalıdırlar. Belə nəzərdə tutulmuşdur ki, Şura milli maraqları təmin edir, parlament ictimaiyyət tərəfindən nəzarəti, Komissiya ümumregional maraqları, Məhkəmə isə Avropa İttifaqı hüququna riayət edilməsini və fərdlərin hüquqlarını müdafiə edir.
Əsas orqanlarla yanaşı Avropa İttifaqı çərçivəsində çoxsaylı yardımçı orqanlar da yaradılmışdır.
Avropa Birliyi idarə və müəssisələrinin olduğu yerləri
1. Ətraf mühitin mühafizəsi üzrə Avropa agentliyi – Kopenhagen (Danimarka).
2. Avropa təhsil fondu — Turin (İtaliya).
3. Avropa veterenar və fitosanitar müfəttişliyi – Dublin (İrlandiya).
4. Narkotiklərin yayılması üzərində nəzarət üzrə Avropa idarəsi Lissabon (Portuqaliya).
5. Tibbi preparatların ekspertizası üzrə Avropa agentliyi London (Böyük Britaniya).
6. Səhiyyə və əməyin mühafizəsi üzrə Avropa agentliyi — Bilbao (İspaniya).
7. Avropa valyuta institutu və Avropa Mərkəzi Bankı — Frankfurt (Almaniya).
8. Şikayətlərə baxan palata daxil olmaqla bazarın təkmilləşdirilməsi üzrə idarə — Madrid (İspaniya).
9. Avropol narkotika ilə mübarizə üzrə bölmə ilə birlikdə — Haaqa (Niderland).
10. Peşə təhsilinə yardım üzrə Avropa Məhkəməsi – Sakolniki (Yunanıstan).
11. Avropa İttifaqının tərcümə mərkəzi — Lüksemburq.
12. Avropa patentlərinin apellyasiya məhkəməsi — Lüksemburq.

• Teqlər:
• Avropa İttifaqı
• , Avropa Birliyi

Avrasiya İqtisadi Birliyi can verir

Xarici siyasəti miskin, daxili siyasəti isə idarə olunan vətəndaşların haqlarının kobudluqla pozularaq onları adi kütləyə döndərməyə yönəlmiş cəhdlərdən ibarət olan rejim devrilməmək üçün mütləq kənarda hami, arxa, dəstək aramalıdır.

Belə rejimlərə arxa duran dövlət də həmişə yalnız öz maraqlarının təminatına can atdığından, “strateji müttəfiq və sadiq tərəfdaş” adlandırdığı ölkəni amansızlıqla istismar edir.
Metropoliya ilə müstəmləkə arasında münasibətlərin qısa səciyyəsi belədir.
21-ci əsrdir və indi klassik anlamda müstəmləkələr yoxdur. Olanlar “böyük” sayılan dövlətlərdən tam asılı vəziyyətə düşmüş kiçik ölkələrdir. Belə ölkələrdə iqtidarda olan dəstə sadəcə, öz maraqlarını güdən merkantil fiqurlardan ibarətdir və onları ümummilli mənafelər adlandırıla biləcək məsələlər qətiyyən ilgiləndirmir.
Rusiyanın postsovet məkanında yeni layihələrindən biri sayıla biləcək Avrasiya İqtisadi Birliyinin (AİB) üzv ölkələr üçün nəzərdə tutulmuş texniki reqlamentləri artıq qüvvəyə minməyə başlayıb. Onlar tam tətbiq olunanadək, yəni bundan sonrakı 2 il ərzində isə üzv dövlətlərin mövcud qanunvericiliyində dəyişikliklər olmayacaq.

Durum AİB üzvü olan Ermənistana da təbii ki, şamil olunub.
Avrasiya Komissiyasının Kollegiyası belə qərar verib.
AİB-in ticari nişanları da yalnız 2 il sonra işə salınacaq.
Yəni Avrasiya İqtisadi Birliyinin yaradılması barədə müqavilənin qüvvəyə minməsindən cəmi bir neçə ay sonra bu qurumun praktiki fəaliyyəti 2 il müddətinə təxirə salınıb. İki il sonra nələrin olacağı bilinmir. Amma hələlik Rusiya başda olmaqla AİB üzvləri, yəni Qazaxıstan, Belarus və Ermənistan da qurumun mövcudluğuna əsla şübhə etmədiklərini, üstəlik, təşkilatın “əsl demokratiya nümayiş etdirərək” üzv ölkələrə 2 illik “fəaliyyət azadlığı” verdiklərini göstərməyə çalışırlar.
Halbuki AİB bəyanatlar və çıxışlara, vədlər və nitqlərə, sənədlər və anlaşmalara rəğmən nə gömrük, nə də iqtisadi birlik ola bildi. AİB Kollegiyasının üzvü, yəni nazir statusunda olan Andrey Slepnyov Yerevanda olarkən deyib: “Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzv dövlətlərdə ticarətin ümumi dövriyyəsində 10 faizlik geriləmə var. Üfqi azalma, tələbatın aşağı düşməsi müşahidə olunur. Yaxşı sərmayə gözləntiləri yoxdur və irəliyə doğru konkret yol da görünmür”.
Onun sözlərinə görə, ticarətin aktivləşdirilməsi və AİB-ə qoşulmuş ölkələr arasında ticari mübadilənin artırılması yolları mayın 29-da müzakirə olunacaq: “Birlik yaxşı qurumdur, yaxşı imkanlar yaradır. Amma problemləri həll etməliyik”. A.Slepnyov daha sonra problemlərin həlli yollarından biri kimi vahid investisiyaları təklif edib.

Çox “maraqlı” təklifdir. Rusiyalı məmurun təklif etdiyi “vahid investisiyalar” nədir?
Moskva AİB ölkələrinə onun razılığı və ya xəbəri olmadan yönələ biləcək maliyyə axınlarını, investisiyaları tam nəzarətə almaq, prosesi kontrolda saxlamaq istəyir.
Xəbərdarlıq Ermənistana da aiddir.
Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan bu günlərdə ölkədə ABŞ-ın “Contour Global” şirkətinin fəaliyyət göstərə biləcəyini deyib. Vortan hidrokaskadını, demək olar ki, tam satın alan şirkət Ermənistanın elektroenerji sektoruna 250 milyon dollar həcmində sərmayə yatıracağını vəd edib.
Rusiya Cənubi Qafqazdakı “forpost”u saydığı Ermənistana amerikalıların belə sərmayələr yatırmağına imkan vermək istəmir.
Ona görə də AİB çərçivəsində “vahid investisiyalar” təklif olunur.
Mayın 29-da Qazaxıstanda, Burabay qəsəbəsində AİB-in hökumətlərarası şurasının toplantısı olacaq. Toplantıda Qırğızıstanın da AİB-ə “könüllü” qoşulması, habelə Vyetnamla “Azad ticarət zonası haqqında” anlaşmanın imzalanması nəzərdə tutulub.
Nikbin bəyanatlar, perspektiv planlar təsiri bağışlayan istəklərdir.
Amma artıq aydındır ki, Avrasiya İqtisadi Birliyi, üstəlik bu quruma üzv dövlətlərin iqtisadi-maliyyə proseslərinə nəzarət Rusiya üçün ağır problem, daşıya bilməyəcəyi yükdür.
Məhz bu səbəbdən də Moskva AİB-in mövcudluğunu şərtləndirən iqtisadi proseslərin başlanğıcını 2 il müddətinə təxirə salıb.
Rusiya ilkin məqsədinə çatıb və sırf geosiyasi layihə olan Avrasiya İqtisadi Birliyini yaratmaqla qarşısına qoyduğu siyasi hədəflərini reallaşdırıb.

Ermənistanla bağlı planlar isə yerinə yetirilib. Belə ki, AİB-ə üzvlük məsələsi gündəmə gətiriləndən sonra Ermənistanın Avropa Birliyi ilə assosiasiyası barədə anlaşma imzalanmadı, Yerevanın İranla ticari-iqtisadi əməkdaşlığı zəiflədildi, Ermənistanın Qərbdə aktiv şəkildə investisiyalar axtarışlarının dayandırılmasına göstərişlər verildi.
Rusiya indi rahatlana bilər – Ermənistanın boyuna keçirilmiş ilgəyi bir qədər boşaltmaq olar.
İki il sonra həmin ilgəyi yenidən dartmaq və Yerevandakı rejimi yeni güzəştlərə, Moskvadan aldığı göstərişləri mütiliklə yerinə yetirməyə vadar etmək olar.
Əsas məsələ itaətdir. Yerevansa Moskvanın boyunduruğundan yaxın illərdə çıxa bilməyəcək.

Orxan Hun
Milli.Az

Avropa İqtisadi Birliyi

Avropa İqtisadi Birliyi (qısaca: AİB) — Təşkilata üzv olan ölkələr arasında iqtisadi inteqrasiyanı yaratmaq üçün qurulmuş regional təşkilat.

Mündəricat

1957-ci ildə Roma Müqaviləsi və altı ölkənin iştirakı ilə (Almaniya, İtaliya, Hollandiya, Belçika, Lüksemburq və Fransa) Avropa İqtisadi Birliyi və yenə eyni ildə Avropa Atom Enerji Topluluğu quruldu. Bu üç topluluq qanunvericilik nöqtəsindən ayrı, siyasi cəhətdən isə vahid bir təşkilatdır. Üç topluluğun da ümumi iqtisadi hədəfi, iqtisadi fəaliyyətlərin müntəzəm inkişafı, daimi və nizamlı iqtisadi böyümə, yaşayış standartının artırılması, yüksək bir məşğulluq səviyyəsi, iqtisadi və valyuta istikrarı idi. [2] 1960-cı illərin sonlarında Avropa İqtisadi Birliyi çərçivəsində vahid Gömrük İttifaqı yaradılmış, gömrük rüsumları ləğv olunmuş, qarşılıqlı ticarətdə kəmiyyət məhdudiyyətləri ləğv olunmuş, üçüncü tərəfə qarşı ümumi gömrük tarifləri müəyyənləşdirilmişdir. Avropa İqtisadi Birliyinin uğuru Böyük Britaniya, Danimarka və İrlandiyanın Birlik üzvlüyünə müraciət etməsinə səbəb oldu. Fransanın 1961-ci ildə və 1967-ci ildə iki dəfə veto hüququnu istifadə etdiyi çətin bir dövrdən sonra bu üç ölkə 1972-ci ildə üzvlüyə qəbul edildilər. Üzv dövlət sayını altıdan doqquza yüksəldən ilk genişlənmə ilə birlikdə Birlik sosial və regional mövzularda üzərinə götürdüyü məsuliyyətlərlə yeni bir nüfuz qazandı. 1973 və 1979-cu illərdəki iki neft böhranı dünya səviyyəsində pulun qeyri-sabitliyini daha da artırdı. 1979-cu ildə Avropa Pul Sisteminin dövriyyəyə girməsi valyuta məzənnələrinin sabitləşməsinə kömək etdi. Birlik 1981-ci ildə Yunanıstanın, 1986-cı ildə də İspaniya və Portuqaliyanın qatılmaları ilə cənuba doğru genişləndi. Avropa İqtisadi Birliyində 1992-ci ilədək vahid daxili bazarın formalaşdırılması prosesi başa çatdı. Avropa İqtisadi Birliyinin məqsədi, əvvəlcə Gömrük İttifaqı və müştərək bazar, daha sonra da bir çox milli siyasətin koordinasiyası və müştərək siyasətlər ilə iqtisadi birliyə nail olmaqdır. 1993-cü ildə Maastrixt sazişi qüvvəyə minmiş və Avropa İqtisadi Birliyi rəsmən Avropa Birliyi adlandırılmışdır.

Üzv Dövlətlər

İstinadlar

1. ↑ Merkedager: fødselsdager, stiftelsesdatoer, begivenheter — Oslo: Biblioteksentralen, 1989. — ISBN 82-7022-061-2

• Politologiya. İzahlı lüğət. Bakı,2007. səh.22

Avqust 12, 2021
Ən son məqalələr

Məmməd Rəcəbov

Məmməd Tağıyev

Məmməd Veysov

Məmməd Verdiyev

Məmməd Vəliyev

Məmməd Vəzirəliyev

Məmməd Yaqubov

Məmməd Yusif Cəfərov

Məmməd Zamanlı

Məmməd Zeynalov

Ən çox oxunan

Wyeth

Wyethia

T

T-44

T-54

avropa, iqtisadi, birliyi, qısaca, təşkilata, üzv, olan, ölkələr, arasında, iqtisadi, inteqrasiyanı, yaratmaq, üçün, qurulmuş, regional, təşkilat, yaranma, tarixi, yanvar, 1958, dağılma, tarixi, 1993mərkəzi, brüssel, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündəri. Avropa Iqtisadi Birliyi qisaca AIB Teskilata uzv olan olkeler arasinda iqtisadi inteqrasiyani yaratmaq ucun qurulmus regional teskilat Avropa Iqtisadi BirliyiYaranma tarixi 1 yanvar 1958 1 Dagilma tarixi 1993Merkezi Brussel d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Uzv Dovletler 3 Istinadlar 4 MenbeTarixi Redakte1957 ci ilde Roma Muqavilesi ve alti olkenin istiraki ile Almaniya Italiya Hollandiya Belcika Luksemburq ve Fransa Avropa Iqtisadi Birliyi ve yene eyni ilde Avropa Atom Enerji Toplulugu quruldu Bu uc topluluq qanunvericilik noqtesinden ayri siyasi cehetden ise vahid bir teskilatdir Uc toplulugun da umumi iqtisadi hedefi iqtisadi fealiyyetlerin muntezem inkisafi daimi ve nizamli iqtisadi boyume yasayis standartinin artirilmasi yuksek bir mesgulluq seviyyesi iqtisadi ve valyuta istikrari idi 2 1960 ci illerin sonlarinda Avropa Iqtisadi Birliyi cercivesinde vahid Gomruk Ittifaqi yaradilmis gomruk rusumlari legv olunmus qarsiliqli ticaretde kemiyyet mehdudiyyetleri legv olunmus ucuncu terefe qarsi umumi gomruk tarifleri mueyyenlesdirilmisdir Avropa Iqtisadi Birliyinin uguru Boyuk Britaniya Danimarka ve Irlandiyanin Birlik uzvluyune muraciet etmesine sebeb oldu Fransanin 1961 ci ilde ve 1967 ci ilde iki defe veto huququnu istifade etdiyi cetin bir dovrden sonra bu uc olke 1972 ci ilde uzvluye qebul edildiler Uzv dovlet sayini altidan doqquza yukselden ilk genislenme ile birlikde Birlik sosial ve regional movzularda uzerine goturduyu mesuliyyetlerle yeni bir nufuz qazandi 1973 ve 1979 cu illerdeki iki neft bohrani dunya seviyyesinde pulun qeyri sabitliyini daha da artirdi 1979 cu ilde Avropa Pul Sisteminin dovriyyeye girmesi valyuta mezennelerinin sabitlesmesine komek etdi Birlik 1981 ci ilde Yunanistanin 1986 ci ilde de Ispaniya ve Portuqaliyanin qatilmalari ile cenuba dogru genislendi Avropa Iqtisadi Birliyinde 1992 ci iledek vahid daxili bazarin formalasdirilmasi prosesi basa catdi Avropa Iqtisadi Birliyinin meqsedi evvelce Gomruk Ittifaqi ve musterek bazar daha sonra da bir cox milli siyasetin koordinasiyasi ve musterek siyasetler ile iqtisadi birliye nail olmaqdir 1993 cu ilde Maastrixt sazisi quvveye minmis ve Avropa Iqtisadi Birliyi resmen Avropa Birliyi adlandirilmisdir Uzv Dovletler RedakteBayraq Dovlet Uzvluk Tarixi Dil Valyuta Ehalisi 1990 3 Belcika 000000001957 03 25 0000 25 mart 1957 niderland fransiz ve alman Belcika franki 4 amp amp amp amp amp amp amp 010016000 amp amp amp amp amp 0 10 016 000 Boyuk Britaniya 000000001973 01 01 0000 1 yanvar 1973 ingilis Funt sterlinq amp amp amp amp amp amp amp 057681000 amp amp amp amp amp 0 57 681 000 Yunanistan 000000001981 01 01 0000 1 yanvar 1981 yunan Yunan dirhemi amp amp amp amp amp amp amp 010120000 amp amp amp amp amp 0 10 120 000 Danimarka 000000001973 01 01 0000 1 yanvar 1973 danimarka Danimarka kronu amp amp amp amp amp amp amp amp 05146500 amp amp amp amp amp 0 5 146 500 Qerbi Almaniya 5 000000001957 03 25 0000 25 mart 1957 alman Alman markasi amp amp amp amp amp amp amp 063254000 amp amp amp amp amp 0 63 254 000 6 Irlandiya 000000001973 01 01 0000 1 yanvar 1973 irland ve ingilis Irlandiya funtu amp amp amp amp amp amp amp amp 03521000 amp amp amp amp amp 0 3 521 000 Ispaniya 000000001986 01 01 0000 1 yanvar 1986 ispan 7 ispan pezeti amp amp amp amp amp amp amp 038993800 amp amp amp amp amp 0 38 993 800 Italiya 000000001957 03 25 0000 25 mart 1957 italyan Italiya liresi amp amp amp amp amp amp amp 056762700 amp amp amp amp amp 0 56 762 700 Luksemburq 000000001957 03 25 0000 25 mart 1957 fransiz alman ve Luksemburq Luksemburq franki amp amp amp amp amp amp amp amp amp 0384400 amp amp amp amp amp 0 384 400 Hollandiya 000000001957 03 25 0000 25 mart 1957 niderland Niderland quldeni amp amp amp amp amp amp amp 014892300 amp amp amp amp amp 0 14 892 300 Portuqaliya 000000001986 01 01 0000 1 yanvar 1986 portuqal Portuqal eskudosu amp amp amp amp amp amp amp amp 09862500 amp amp amp amp amp 0 9 862 500 Fransa 000000001957 03 25 0000 25 mart 1957 fransiz Fransiz franki amp amp amp amp amp amp amp 056718000 amp amp amp amp amp 0 56 718 000Istinadlar Redakte Merkedager fodselsdager stiftelsesdatoer begivenheter Oslo Biblioteksentralen 1989 ISBN 82 7022 061 2 lt a href https wikidata org wiki Track Q585 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4903496 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q99533656 gt lt a gt Emine Bilgili Euro ve Ortak Pazar Dis Ticaret Dergisi Temmuz 1999 Dannye Populstat info Arxivlesdirilib 2012 04 04 at WebCite ing Belcika ve Luksemburq franklari nisbeti 1 1 idi 1990 cu ilde Almaniyanin birlesmesi bas verib O Cumleden Serqi Almaniya 80 274 200 Hemcinin movcud olan regional dialektler ve diller aran qali bask ve katalan Menbe RedaktePolitologiya Izahli luget Baki 2007 seh 22Menbe https az wikipedia org w index php title Avropa Iqtisadi Birliyi amp oldid 5719222, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.