İdman psixologiyası

məsuliyyət düşür. Gəlin çalışaq ki, bu şərəfli işi layiqincə yerinə

F. Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası

I Aparıcı: – Salam dəyərli qonaqlar, tədbir iştirakçıları.

Müəllim və şagirdlərin çoxdan gözlədikləri 15 sentyabr-Bilik

Günü gəldi. Ölkədə fəaliyyət göstərən ümumtəhsil məktəblərində

təqribən üç aylıq tətildən sonra ilk zəng çalındı. Bu gün təkcə

məktəblilərin deyil, həm də onları müşayiət edən valiydenlərin

çöhrəsində sevinc və fərəh hissləri yaşanır.

II Aparıcı: – Üz-gözlərindən sevincqarışıq həyəcan hiss olunan

birinciləri də başa düşmək çətin deyil. Axı ilk dəfə parta arxasinda

oturmaq onların həyatında yeni bir mərhələdir. Biz inanırıq ki, bu

uçaqlar gələcəkdə Azərbaycanın layiqli vətəndaşları olacaqlar.

I Aparıcı: -15 sentyabr həm də Azərbaycan tarixində baş verən

çox əlamətdar bir hadisə ilə bağlıdır. Düz 97 il öncə məhz bu

gündə Azərbaycan və türk əsgərlərindən ibarət Qafqaz-İslam

Ordusu Bakını bolşevik və daşnaklardan azad etmişdir. Eşq olsun

Azərbaycan ordusuna. Eşq olsun Türk əsgərinə.

Bu anda “Bir Millət- İki Dövlət” adlı slayd tamaşaçılara

təqdim olunur.

II Aparıcı: – Elmə, biliyə yiyələnmək bütün dövrlərdə şərəfli iş

hesab olunub. Müəllim əməyinin nəticəsində formalaşan

cəmiyyətdə savadli, bilikli, geniş dünya görüşlü, nümunəvi əxlaqa

malik insanlar yetişir. Bu insanlar isə cəmiyyəti dahada inkişaf

I Aparıcı: -Müəllim! Bu ad necə qürur və iftixarla səslənir.

Azərbaycanın görkəmli maarifçisi Həsən bəy Zərdabinin sözlərini

xatırlamaq yerinə düşər. ”Əgər məndən soruşsalar ki, ən şərəfli

peşə hansıdır, mən o zaman iftixarla belə deyərdim- müəllimlik!

Məktəblilər səhnəyə çıxıb müəllim haqqında gözəl kəlamlar

I məktəbli: -Həyatda ən böyük xoşbəxtlik odur ki, insanlara

lazım olasan. Bəs onda müəllimlərdən daha artıq xoşbəxt olan

varmı? Əlbətdə, yox!

Müəllim! Dağ əzmi vardır bu adda,

Bu ada borcluyuq daim həyatda.

II məktəbli: – Yazıçı insanlara öz kitablarını, rəssam əsərlərini

irs qoyur. Bəs müəllim? Müəllim öz şagirdlərinin qəlbində,

onların hərəkət, rəftar və düşüncələrində yaşayır. Müəllimin

ölməzliyi də məhz bundadır!

Mən ucsuz-bucaqsız nurlu Asiman,

Parlayan ulduzum, ayım sizsiniz.

Mən dalğalı dəniz, sahilsiz ümman,

Daima çağlayan çayım sizsiniz!

III məktəbli: – Müəllim ilk dəfə şagirdlərinə “a” hərfini öyrədir.

Hər bir insanın gözünün nuru olan “ana” kəlməsini yazdırır.

Getdikcə öz şagirdlərinin günəş kimi saf qəlbinin əbədi

Alışır ciyərim, yanır ürəyim.

Sizinlə şadlanıb birgə gülməsəm,

Gülməz gözlərimdə xoş gələcəyim.

IV məktəbli: – Müəllim ömrü möcüzələrlə dolu zəngin bir

dünyadır. Bu elə bir dünyadır ki, heç vaxt tükənən deyil. Əksinə

günü-gündən varlanan, nurlanan, hamının ehtiyacı olan mənəvi

Həyatda ümidim, diləyimsiniz,

Gələcəyə baxan gözüm sizsiniz.

Atəşi sönməyən ürəyimsiniz.

Aləmə səs salan sözüm sizsiniz!

I Aparıcı: – Müəllimlərin əməyini üzə çıxaran isə sizin kimi gül

balalardır. Müəllim əməyi cahan süfrəsinə həmişə bəzək verir.

Müəllim günəşdirsə, siz uşaqlar onun zərrəcikləri, nur

parçalarısız. Müəllim təmizlik, saflıq dəryasıdır, şagirdlər isə onun

ləpələri. Müəllim səmadır, şagirdləri onun şölənənən ulduzları.

II Aparıcı: – Bəli, uşaqlar sevinc, xoşbəxtlik rəmzidir. Onların hər

bir insan və ailə üçün nə demək olduğunu sözün qüdrəti ilə

canlandırmaq həqiqətən də çətindir.

I Aparıcı: – Uşaqlarının sosial-mənəvi ehtiyaclarını təmin etmək,

onları müstəqil həyata ləyaqətli vətəndqaş kimi hazırlamaq,

cəmiyyətdə yerini tapmasına yardımçı olmaq hər bir valideynin ən

böyük arzusudur. Elə bu arzu ilə də hər bir azərbaycanlı

uşaqlarının sabahı naminə səylə çalışır, onları məktəbə, ali təhsil

ocaqlarına yola salır, gözəl təhsil alması üçün şərait yaradır, min

bir zəhmətə qatlaşır.

II Aparıcı: – Hər bir ölkənin gələcəyi oradakı təhsilin səviyyəsi ilə

çox bağlıdır. Ölkəmizdə son illərdə təhsilin inkişafı ilə bağlı

həyata keçirilən tədbirlər deməyə əsas verir ki, Azərbaycan öz

gələcəyini daha etibarlı və inamlı görmək əzmindədir.

Müəllimlərimiz gələcəkdə Azərbaycan xalqının fəxrinə çevriləcək

hələ neçə-neçə gəncin həyat yolunun müəyyənləşməsi üçün öz

ömürlərini bundan sonra da şama çevirəcək və gül balaların həyat

yoluna işıq salacaqlar. Azərbaycan gəncliyiyin düzgün, intelektli,

savadlı yetişməsində biz kitabxanaçıların üzərinə də böyük

məsuliyyət düşür. Gəlin çalışaq ki, bu şərəfli işi layiqincə yerinə

Yeni dərs iliniz mübarək, əziz uşaqlar!

İdman psixologiyası

İdman psixologiyası idman zamanı insan ruhunun fəaliyyətini öyrənən elmdir. Bu təşəbbüsün Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi tərəfindən təklif edildiyi 1913-cü ildə həyatın bu hissəsinin psixologiyada açıldığı düşünülür. Nəticədə, 20-ci əsrin ikinci yarısında, İdman Psixologiyası Beynəlxalq Cəmiyyəti (ESSP) yaradıldı və sonra bir qurultay təşkil edildi. Bu elmin rəsmi beynəlxalq tanınması ili hesab olunan 1965-ci ildir.

İdman psixologiyası: mütəxəssis vəzifələri

Onun işi zamanı idman psixoloq psixodiagnostika, qrup işi ilə məşğul olur və idmançının vəziyyətini tarazlaşdırmaq və özünü inkişaf etdirmək və qələbə üçün əlverişli zəka şərtləri yaratmaq üçün ən müasir və mütərəqqi üsulları cəlb edir.

Bir qayda olaraq, bir idman karyerasının psixologiyası bir atletin psixoloqla müntəzəm olaraq əlaqələndirilməsini tələb edir, bu zaman ərzində aşağıdakı vəzifələr həll olunur:

1. İdmanda qalibin psixologiyasının formalaşması.
2. Başlama və konsentrasiyanın artırılmasından əvvəl həyəcanla mübarizə.
3. Atletin vəziyyəti üçün kritik və çətin vəziyyətdə kömək edir.
4. Emosiyaların idarə olunma qabiliyyətini, özlərini birlikdə çəkmək bacarığını mənimsəmə.
5. Müntəzəm təlim üçün doğru motivasiyanın formalaşdırılması.
6. Qoç və komanda ilə düzgün əlaqələrin qurulması.
7. Hedefin netleşmesi ve sonuncu istenen nəticənin təmsil olunması.
8. Müsabiqələrə psixoloji hazırlıq.

Günümüzdə idman psixologiyası görünməmiş bir populyarlıq qazandı və demək olar ki, hər bir ciddi komandanın və ya idmançı öz mütəxəssisinə malikdir. Ancaq bəzən bu rol köhnə şəkildə məşqçi tərəfindən aparılır.

İdmanda qalibin psixologiyası

Həm böyüklər, həm də uşaq idman psixologiyası bölmənin qazanma iradəsi ilə bağlı məcburi öyrənilməsini tələb edir. İdmanda qalibin psixologiyası seçilmiş sahədə həqiqətən mənalı nəticə əldə etmək istəyən hər kəs üçün çox vacibdir.

Atlet hər zaman iki paralel dövlət tərəfindən idarə olunur: bir tərəfdən, bu, qazanmaq üçün ehtiraslı bir arzu, digər tərəfdən isə itirmək qorxusu. Və yalnız ikinci ikinci daha yüksəksə, belə bir atletin işinin nəticəsi acıdır.

İdmançının ən erkən mərhələlərində müsabiqə hazırlığında nəzərə almaq lazımdır ki, itirmək yalnız məşq modelini dəyişdirməli olduğunuz bir göstəricidir.

Mütəxəssislər deyirlər – hər bir mütəxəssisin yuxarı və aşağı sərhədləri ilə qorunan xüsusi bir zona malikdir. Bu vəziyyətdə yuxarıdakı ardıcıl qələbələrin maksimum sayını, daha sonra isə itkin düşmənin qorxusunu göstərir. Bu, bir insanın 10 qazandıqdan sonra da 11-ə asanlıqla nail olacağına inanmadığı yanlış bir davranışdır.

Təhlükəsizliyin aşağı salınması ardıcıl itkilərin maksimum sayına görə müəyyən edilir, bundan sonra davamlı təhlükə hissi yaranır. Sadəcə, 5 dəfə ardıcıl olaraq itirdikdən sonra idmançı yanlışlıqla növbəti dəfə qazana bilməyəcəyini düşünə bilər.

Buna görə, daha kiçik olanlar yuxarı və aşağı salamlar tərəfindən müəyyən edilir, daha etibarlı zona. Psixoloq atlet ilə onun genişləndirilməsi üzərində işləmək məcburiyyətindədir, çünki idmançı rahat rəqiblərini məğlub etmək üçün ən yaxşı şansa sahibdir.

Psixoloqun vəzifələri orada sona çatmır: idmançıya həm zəfər, həm də zərərin düzgün hiss olunmasına öyrətmək vacibdir ki, nə bir, nə də birinin inkişafına maneçilik törədir və əmin addımlarla yeni zirvələri fəth etməkdir.

Ayna usaq ensiklopediyasi i dman güc və gözəllik

Uşağın oğlan olması, xüsusən qız uşağından sonra heç olmasa bir oğul sahibi olmaq arzusu bizim cəmiyyətin, mentalitetin əsas problemlərindən biridir. Elə bir müsəlman, şərq kişisi yoxdur ki, oğlan övladı arzulamasın. Bu istək o dərəcədə güclüdür ki, hətta keçmişdə oğlan usağı olmayanda qadını boşayardılar. Nədənsə, kişilərə həmişə elə gəlib ki, uşağın cinsiyyətini qadın həll edir. Ona görə uşaq qız olursa, bunda günahkar qadın olur.

Gent.az uşağın cinsiyyətini planlamağın mümkünlüyü barədə elmi variantları araşdırıb. Uşağın oğlan olmasının qadından, yoxsa kişidən asılı olduğunu nəhayət ki, biləcəksiniz.

Kimin qanı təzədirsə…

Bir nəzəriyyəyə görə, insanın qanı müəyyən müddətdən bir yenilənir. Belə ki, qadınların qanı ildə 3 dəfə, kişilərin qanı isə 4 dəfə yenilənir. Hesablamalara görə, əgər döllənmə atanın qanının yenilənməsinə təsadüf edibsə oğlan, anaya təsadüf edibsə, uşaq qız olur. Yəni uşağın əsası qoyulan an ər arvaddan kimin qanı daha təzədirsə, cinsiyyət də o tərəfə meyilli olur.

Evdə ağa kimdir?

Qədim nəzəriyyələrdən biri də ailədə liderliyin təsirini önə çəkir. Ailədə kimin sözü keçir, kim liderdir? Əgər kişi ağadırsa o zaman uşaq daha çox qız olur. Qadın liderdirsə, əkisnə oğlan olur. Bu teoriya onunla izah olunur ki, ailədə qadın enerjisi basqı altında olub zəiflədikdə təbiət bu tarazlığı qorumaq üçün ailəyə daha çox qız bəxş edir. Yox kişi qadından zəif olduqda, o zaman kişi tərəfi möhkəmlətmək üçün oğlan doğulur.

Kişi xromosomlu spermatazoidlər daha tənbəl və zəif olur. Onlar mənzil başına çatana kimi X xromosomlular irəli keçir.

Hansı xromosom mayalanacaq?

Elm və tibb uşağın cinsiyyətinin birbaşa kişidən asılı olduğunu bildirir və bunu sübut edir. Belə ki, kişi spermatozoidləri 2 cür olur: Y xromosomlu, X xromosomlu. X xromosomlu qadın, Y xromosomlu kişi cinsinə uyğundur.

Döllənmə zamanı ana yumurta hüceyrəyə hansı spermatozoid tez çatsa, ona da uyğun cins formalaşır. Hansı xromosomun daha diribaş olacağı da atanın qidasından tutmuş sağlamlığına kimi çox şeydən asılıdır.

Kişi xromosomlu spermatazoidlər daha tənbəl və zəif olur. Onlar mənzil başına çatana kimi X xromosomlular irəli keçir.

Qadında olan ana yumurta hüceyrə yalnız bir xromosomludur. X-yəni qadın. Onun üçün fərqi yoxdur, kim birləşəcək. Əgər X xromosom mayalanacaqsa, qız olacaq, Y xromosom olacaqsa oğlan.

Uşağın cinsini yalnız bir halda öncədən seçmək olar:

O da əgər xromosomlar genetik laboratoriyada seçilib, süni mayalanma olunarsa.

Bir çox ölkələrdə, məsələn Türkiyədə hətta süni mayalanmada da cinsiyyət sifarişi qəbul olunmur və hansı spermatoziod uyğun oldu tətbiq edilir. Təbii hamiləlik zamanı uşağın cinsiyyətini heç bir dərman, metod, türkəçarə planlaşdıra bilməz.

Xüsusi metod

İki amerikalı alim Lendran Şettlz və Devid Rorvik uşağın cinsiyyətinə təsir edən metod tapıblar. Onların ideyasına görə, əgər döllənmə qadının dəqiq ovulyasiya gününə düşsə, oğlan olma ehtimalı çoxdur.

Onlar bunu belə əsaslandırır ki, Y – oğlan xromosomlar daha yüngül və hərəkətli olsalar da, ömürləri az olur. Amma qız xromosomlu spermatozoidlər daha ağır, mühitə dözümlü olur, çox yaşayır.

Ona görə ovulyasiyadan 1-2 gün qabaq xromosomların bir çoxu ana hüceyrənin ətrafında ölür, onların da çoxu təbii ki, Y xromosomlar olur. Sağ qalan X xromosomlar mayalanır və uşaq qız olur. Ona görə də ovulyasiya günü münasibətdə olmaq oğlan olması ehtimalını artırır.

Mütəmadi və çox cinsi münasibətdə olan kişidə Y xromosomlu spermatozoidlər çox olacaq.

Androloqdan sirr

Həkim androloq uşağın cinsində “günahkar” axtarmağın yanlış olduğunu bildirib. Androloq Vüqar Məmmədov bildirib ki, ona “həkim, oğlan istəyirəm, nə edim, necə edim” kimi sual verən kişilər indi azdır.

“Ailələr var ki, evlənirlər, amma kişidə Azosperm, yəni sıfır spermdir. O kişi bir evin pulunu xərcləməyə hazırdır ki, təki evindən uşaq səsi gəlsin. Uşağın sağlam olması da atadan asılıdır. Ata sağlam olarsa, döllənmə də, hamiləlik də uğurla olar, uşaq sağlam doğular.

Uşağın oğlan olması bilavasitə kişidən asılı olduğu üçün, 100 faizlik olmasa da, bəzi kiçik məqamlar var ki, onlara kişilər diqqət yetirsə, bəlkə də cinsiyyətə təsir edə bilərlər. Məsələn, tez-tez mütəmadi cinsi münasibətdə olan kişidə Y xromosomlu spermatozoidlər çox olacaq. Bu da oğlan olma ehtimalını artırır. Az-az, gec ünsiyyətdə olan cütlüklərdə qız daha çox olur. Çünki Y xromosomların ömrü az olur.

Bir sözlə, kişi çalışmalıdır ki, Y xromosomlar yumurta hüceyrəyə çatsın. Bunun üçün xüsusi pozalar da çalışmaq lazımdır ki, Y spermatozoidlərə kömək etsinlər. Qısa müddətli, uşaqlıq yolunda baş verən əlaqə zamanı daha çox qız uşaqları doğulur.

Amma indi cəmiyyətdə, andrologiyada əsas problem bu deyil. Əsas məsələ kişi sonsuzluğunun qadınlara nisbətdə çoxalmasıdır. Sağlam, normal speqroqramması olan kişilər çox azdır. Spirtli içki, energetik içkilər, çox oturmaq, sıx alt geyimi, maşında çox olmaq, siqaret normal spermatogenezi pozur.

Kişilər məndə hər şey normaldır, qadınlarla münasibətimdə problem yoxdur deyib arxayınlaşmasın. Evlənməzdən öncə spermoqramma analizi versinlər, androloji yoxlansınlar. Cinsi infeksiyaları olan kişilərdə də Y xromosomlar çox olmur və çox yaşamır. Yenə də o mühitdə X xromosomlar davamlı olur. Ona görə qız uşaqları çox ola bilər”.

Odur ki, hər gün banan və xiyar yeməklə oğlan gözləmək, ya da alma və süd yeməklə qız istəmək absurddur. Qoroskop, kişinin yaşı, qadının yaşı, bədən forması da rol oynamır.

Dinimizdə də uşağın oğlan və ya qız olmasının səbəbkarı kişi olaraq göstərilir və buna görə qadını qınamaq, boşamaq, eləcə də qız uşaqlarını öldürmək qadağan edilib. Uşağın oğlan və ya qız olmasının önəmi yoxdur. Təki hər bir kişi ata olsun.

O ki qaldı, nəslin davam olunmasında, genetikanın yaşadılmasında oğlan və ya qızın rolunun olmasına, buna da gələcək mövzularda açıqlama gətirəcəyik.