Cəfərova Nabat. İbtidai siniflərdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası. I hissə

Musiqi incəsənəti insan hisslərinə təsir etmək, onu düşündürmək, xarici aləmi dərk etmək kimi xüsusiyyətlərə malikdir. Məkətəbəqədər dövrdə uşaqlar ətraf aləm, Vətənimiz, xalqımız və s. haqqında müəyyən biliklərə yiyələnməklə yanaşı, bütün bunların musiqidə vəsf edilməsi ilə də tanış olurlar.

Musiqinin tədrisi metodikası

1. Şəxsiyyətin hərtərəfli inkişaf etməsi üçün onun yüksək bədii zövqə və mədəni vərdişlərə yiyələnməsi, estetik cəhətdən formalaşması vacibdir. Böyüməkdə olan nəslin tariximizə, adət və ənənələrimizə məhəbbət ruhunda tərbiyə edilməsində incəsənətin bütün növləri kimi musiqinin də xüsusi rolu vardir. Ailədə başlayan tərbiyə işi məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində davam etdirilir. Hərtərəfli inkişaf etmiş, yüksək bədii zövqlü, kamil insan yetişdirilməsinin bünövrəsi – məhz uşaq bagçasında qoyulur. Deməli, böyüməkdə olan nəslin bədii zövqünün formalaşmasının ilkiın mərhələsi məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində aparılır.

Musiqinin insan mənəviyyatına böyük təsiri vardir. Onun ecazkar qüvvəsi insanın müxtəlif anlardakı hisslərinə təsir etmək bacarığına malikdir çünki , insanın həyatı, sevinci və qəmi musiqidə əks olunur.

Musiqi həmçinin insan hisslərinin bölüşməsində də əvəz -olunmazdır. Belə ki, musiqi əsəri bir insan təfəfindın yaradılır, lakin bu musiqi başqa qəlblərə də yol tapa bilir. Hər bir əsərin də özünəməxsus musiqi dili vardır . Bəstəkar ətraf mühitə öz münasibətini bildirərək, onu rəngarəng musiqi dili ilə (yəni melodiyası, ritmi, harmoniyası və s. ifadə vasitələri ilə ) “izah” etməyə çalışır .Bu da bütün dinləyicilərə müxtəlif cür təsir edir.

Musiqi incəsənəti insan hisslərinə təsir etmək, onu düşündürmək, xarici aləmi dərk etmək kimi xüsusiyyətlərə malikdir. Məkətəbəqədər dövrdə uşaqlar ətraf aləm, Vətənimiz, xalqımız və s. haqqında müəyyən biliklərə yiyələnməklə yanaşı, bütün bunların musiqidə vəsf edilməsi ilə də tanış olurlar.

Musiqi məşğələlərində məktəbəqədər yaşlı uşaqların musiqi mədəniyyəti, istedadı və bacarığı üzə çıxır. Məşğələnin sistematik, cəlbedici və maraqlı keçirilməsi uşaqlardan diqqət, tez qavrama qabiliyyəti, cəldlik, çeviklik tələb edir. Bu cür qabiliyyət və bacarıqları formalaşdırıb inkişaf etdirmək üçün müəyyən vərdişlər aşılanmalıdır. Uşaqların əqli keyfiyyətlərinin formalaşmasındə, fiziki tərbiyəsində musiqi əsas vasitələrindən biridir.

2. Musiqi uşağın hərtərəfli inkişafına kömək edir. Musiqi tərbiyəsi üçün uşaqlarda musiqini dərk etmək qabiliyyəyini inkişaf etdirmək (yəni musiqini dinləməyi adət etdirmək ) lazımdır.Musiqi qavrama qabiliyyəti mahnının öyrədilməsində, oyunun aparılmasında və s. məşğələlərdə inkişaf etdirilir. Belə məşğələlər uşaqların musiqi təəssüratlarını zənginləşdirir və onlara zövq verir. Musiqi dinləmə uşaqlarda dərketməni, emosional həssaslığı inkişaf etdirir.Bu vaxt musiqi haqqında ilk təsəvvürlər toplanır,uşaqlar musiqi əsərlərinin məzmununa, xarakterinə, ifadəliliyinə görə əsərləri yadlarına salmağa və bunları fərqləndirməyi başlayırlar.

Məktəbəqədər yaşlı uşaqların hərtərəfli tərbiyəsi və təlimi prosesində estetik baxımdan cəlbedici, yadda qalan metodlardan, o cümlədən interaktiv təlim metodlarından istsfadə edilməsi zəruridir. Bu metodların tətbiqi uşağın müstəqil fikir söyləmək, başqaların fikrinə münasibət bildirmək, çoxluğun qərarını qəbul və ya inkar etmək, ya da öz qərarı üstündə durmaq kimi xüsusiyyətlərin inkişaf etdirilməsinə şərait və müstəqil, çevik olmsına və tənqidi təfəkkürünün inkişaf etməsinə zəmin yaradır.Bu zaman uşağın estetik tərbiyəsi – bədii zövqü inkişaf edir.

Musiqi tərbiyəsi prosesində uşaqlar müxtəlif fəaliyyətlərlə əlaqədar müəyyən bilik və bacarıqlara yiyələnirlər. Sadə oxumaq, musiqi – ritmik vərdişlərin təlimi müəyyən sistematik mümarisə alınmış bacarığı möhkəmləndirməyi tələb edir. Bu prosesdə uşaqlarda tədricən musiqi təsəvvürləri toplanır, onlar musiqi əsərləri ilə tanış olur və müəyyən vərdişləri mənimsəyirlər.Bu fəaliyyət prosesində fərdi maraq, meyl aşkara çıxır, uşaqların musiqi qabiliyyətləri aydınlaşır və inkişaf edir. Uşaq marağının və ehtiyacının maksimal dərəcədə ödənilməsi estetik tərbiyənin vəzifəsidir.

1. Musiqi tərbiyəsi – tərbiyəvi prosesdir. Belə ki, tərbiyəşi musiqi təcrübəsinin toplanmasına,elementar musiqi məlumatlarının verilməsinə,bilik və vərdişlərin aşılanmasına kömək edir.

Musiqi tərbiyəsi yalnız məşğələlərlə həyata keçirilmir. Müxtəlif fəaliyyət növlərinin – mahnı oxuma, oyun və rəqslərin gündəlik həyata tətbiq olunması uşağın ümumi musiqi inkişafına kömək edir. Musiqini başqa növ fəaliyyətlərə də (əmək, idman məşğələlərində, müxtəlif oyunlar keçirilərkən və s. zamanı) müxtəlif tərzdə daxil etmək olar.

Məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində uşağın yaş səviyyəsini, onun xüsusiyyətlərini, uşaq orqanizminin ümumi inkişafını nəzərə alaraq musiqi tərbiyəsində aşağıdakı vəzifələr əsas tutulur:

1. Musiqiyə maraq və sevgi tərbiyə etmək;
2. Müxtəlif, rəngarəng musiqi əsərləri ilə tanış etməklə uşaqların musiqi dünyagörüşünü artırmaq;
3. Uşaqları sadə musiqi anlayışları ilə tanış etmək .Mahnı oxuma, musiqi dinləmə, musiqili-ritmik hərəkətləri yerinə yetirmə, müxtəlif musiqi alətlərində çalmaq kimi vərdişləri inkişaf etdirmək;
4. Uşaqların musiqi ritmini , düzgün eşitmə qabiliyyətini , ifadəli mahnı oxuma və hərəkətlərin düzgün ritmik yerinə yetirilməsini inkişaf etdirmək;
5. Musiqi əsərini sadə, təbii ifa etməklə oxu və hərəkət vərdişlərini tərbiyə etmək;
6. Musiqi əsərlərinnin seçilməsi və qiymətləndirilməsi baxımından alınmış ilk təəssüratlar əsasında musiqi haqqında təsəvvürlərin yaranmasına köməklik etmək;
7. Musiqi fəaliyyətində yaradıcı fəallığı inkişaf etdirmək. Oyun və rəqslərdə, mahnı oxuma və musiqi alətlərində çalmada, improvizasiya və ritmik hərəkətlərdə xarakterik obrazları təcəssüm (təsvir ) etdirməyi bacarmaq.

YAZAR: Gülnar Nəzərli

• ← Azərbaycan xalq musiqisi
• Müxtəlif yaş qruplarında musiqi dinlənilməsi və mahnı öyrədilməsi →

Cəfərova Nabat. İbtidai siniflərdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası. I hissə

Dərslik ibtidai siniflərdə Azərbaycan dilinin tədrisinə, savad təliminin nəzəri və praktik problemlərinə həsr edilmişdir. Dərslikdə ibtidai siniflərdə savad təliminin mahiyyəti, əhəmiyyəti, məqsədi və vəzifələri açıqlanmış, problemin pedaqoji, psixoloji və linqvistik aspekti araşdırılmış, kurikulum tələbləri baxımından yeni yanaşmalar, savad təlimi dövrünə dair dərs nümunələri öz əksini tapmışdır. Fəal təlim prinsiplərinə istinad edən yeni metodların, interaktiv texnikaların tətbiqi ön plana çəkilmiş, həmçinin oxu və yazı təlimi məsələləri şərh edilmişdir. Dərslikdə ibtidai siniflərdə savad təliminin məzmunu və metodik sistemi verilmiş, I siniflərdə – Azərbaycan Respublikasinin ümumtəhsil məktəbləri üçün Azərbaycan dili fənni üzrə təhsil proqramı (kurikulumu) nun (I-IV siniflər) məktəb təcrübəsindəki nəticələri izlənilmişdir. Dərslik ibtidai təlim üzrə bakalavr, magistr, ibtidai sinif müəllimləri və tədqiqatçılar üçün nəzərdə tutulmuşdur.

• Чтобы скачать этот файл зарегистрируйтесь и/или войдите на сайт используя форму сверху.
• Регистрация

• Узнайте сколько стоит уникальная работа конкретно по Вашей теме:
• Сколько стоит заказать работу?

Самоучитель азербайджанского языка

One thought on “ Самоучитель азербайджанского языка ”

1. Pingback: Объявление: Годичные курсы изучения азербайджанского языка для взрослых « Федеральная национально-культурная автономия азербайджанце

Добавить комментарий Отменить ответ

Центр азербайджанской культуры и языка

Популярное

• Самоучитель азербайджанского языка (53 784)
• Кенуль Гаджиева: Классическая литература Азербайджана является частью общевосточной литературы (25 386)
• Назакет МЕММЕДЛИ: Физули – поэт горя и печали (24 926)
• Саадат Шихиева: Насими — поэт, мыслитель, просветитель и мученик (24 906)
• «Китаби Деде Коркуд» — духовно-культурный памятник азербайджанского народа (24 102)

• Популярное
• Последнее
• Теги

Открытое письмо руководителям министерств и ведомств России и Азербайджана о ситуации с азербайджанским языком

Азер Сафаров: Азербайджанская община России: между молотом и наковальней

Поэзия «Беспредела» в Баку

В Москве прошел вечер памяти азербайджанского дипломата Рамиза Абуталыбова

20 января 1990 года, преступление против азербайджанского народа

20 января

Метки

О нас

Независимое культурно-просветительское интернет-издание: содействие сохранению азербайджанского языка и пропаганде достижений азербайджанской культуры, интенсификации культурного обмена и гуманитарных связей между народами России и Азербайджана.