Azerbaycanin cografiyasi

Еще одним из полезных опций данной страницы сайта является возможность скачать текущую сформированную пользователем карту во внешний файл. Это осуществляется нажатием на иконку “скачать”, после чего в открывающемся диалоговом окне пользователь выбирает дислокацию и название скачиваемого файла.

Azerbaycanin cografiyasi

Azərbaycan xəritəsinin miqyasını yuxarıdan sağda yerləşən faiz göstəricisini sağa və ya sola sürüşdürməklə dəyişmək olar. Bu halda, əgər xəritənin təsviri ona təyin olunmuş konteynerə yerləşməsə, bu zaman konteynerin sağında və aşağısında yuxarı, aşağı, sola, sağa sürüşdürmək üçün işarələr görünəcək. Bu işarələrdən əlavə başqa bir yolla da xəritənin istənilən hissəsinə baxmaq olar: Ctrl düyməsini basılmış vəziyyətdə saxlayaraq “Mouse” -un sol düyməsini sıxırıq və kursoru hərəkət etdiririk.

Azərbaycan xəritəsinin miqyasını yuxarıda sağ tərəfdə yerləşən faiz göstəricisini “Slider” vasitəsilə sağa və ya sola sürüşdürməklə dəyişmək olar. Bu halda, əgər xəritənin təsviri ona təyin olunmuş konteynerə yerləşməsə, bu zaman konteynerin sağında və aşağısında yuxarı, aşağı, sola, sağa sürüşdürmək üçün “Scroll”lar görünəcək. “Scroll”dan əlavə başqa bir yolla da xəritənin istənilən hissəsinə baxmaq olar: “Mouse”un sol düyməsini sıxıb kursoru hərəkət etdirmək.

Azərbaycanın hər hansı bir rayonunun statistikası haqqında məlumat almaq üçün sol paneldəki “Combobox” siyahısından “Rayonu seçin” istifadə etmək olar. İstifadəçini maraqlandıran rayonu seçməklə, həm xəritədə onun miqyaslı və seçilmiş ərazisi, həm də səhifənin aşağı hissəsində müxtəlif statistik məlumatlar ekrana gələcək. Səhifənin yuxarısında isə seçilmiş rayonunun adının qarşısında “Checkbox” əks olunacaq. Eyni funksiyanı, həmçinin rayonun üzərində “Mouse”un sağ düyməsini basmaqla da yerinə yetirə mümkündür.

“Combobox” açılan siyahıda “Rayonu seçin” adlı 1-ci elementi seçmək;
Xəritənin əraisindən kənarda “Mouse” –un sağ düyməsini basmaq;
Xəritənin yuxarısında rayon adının qarşısındakı “Checkbox”u silmək.

Maraqlı funksiyalardan biri də xəritədə statistik göstəricilərin Azərbaycanın bütün rayonları üzrə paylanmasına vizual baxmaq imkanıdır. Bu vizuallıq rəng şkalası ilə müəyyən edilir. Bunun üçün statistik məlumatlar verilən hissədə istifadəçini maraqlandıran məlumatı qeyd olunmuş ilə görə seçmək və “Mouse”un sol düyməsini basmaq lazımdır. Bundan sonra bazadan lazımi məlumatlar yüklənəcək, xəritənin miqyası 100 % olacaq və xəritədə sol paneldəki rəng şkalasına uyğun olaraq rənglənmiş sahələr görünəcək.

İstifadəçi şkalanın altında sağ və sol tərəfdə yerləşən kvadratlarla istənilən rəngi seçə bilər. Kvadratların ortasındakı düymə minimum və maksimum kəmiyyətlərə uyğun olaraq rənglərin yerini dəyişdirməyə imkan verir.

Bundan əlavə, istifadəçi “Əvvəlcədən təyin edilmiş qradiyentlər” yazısına basmaqla rəng seçə bilər.

Bakı və Naxçıvanın rayonları üçün bəzi statistik göstəricilər (məsələn, demoqrafik göstəricilər) böyük olduğundan rəng vizuallığında digər rayonları üstələdiyi üçün panelin yuxarı hissəsində yuxarıda adı çəkilən ərazilərin ümumi yayılma modelində istisna edilməsini və ya nəzərdən keçirilməsini təmin edən iki “Checkbox” elementi var.

Qeyd edək ki, bu rejimdə kursoru Azərbaycanın regionları üzərində hərəkət etdirərkən ərazinin adını və statistik göstəricinin sayını əks etdirən yazılı işarə görünür.

Başqa faydalı funksiyalardan biri də xəritənin yüklənilməsidir. Bunu “Yüklə” işarəsinə basaraq yerinə yetirmək olar, bu zaman istifadəçi faylın yüklənmə yerini və adını seçir.

An interactive map with statistical data of administrative territorial units of Azerbaijan

“District boundaries”- allows to specify or hide the boundaries of districts;
“Names of Districts” – allows you to specify or hide the names of regions;
“Residential Areas” – allows you to specify or hide settlements;
“Names of settlements” – allows you to specify or hide the names of settlements;
” Highways and railways” – allows you to specify or hide highways and railways;
“Lakes and Rivers” – allows you to specify or hide lakes and rivers;
“Relief” – allows you to specify or hide the relief of the area in the form of contour lines of equal heights;
“Occupied Territories” – allows you to specify or hide the occupied territories of Azerbaijan;

“Name of Regions with Signs” – When you bring “Mouse” to any region, the name of that region is displayed in the pointer;
“Selection of Districts via Mouse”- When you move the cursor of “Mouse” within the boundaries of any area, that area is illuminated;

The scale of the Azerbaijan map can be changed by swiping the percentage from the top right to the left or right. In this case, if the image of the map does not fit into the container assigned to it, the Scrolls will appear at the right and bottom of the container to scroll up, down, left and right. In addition to Scroll, another way is to look at any part of the map: Hold down the Ctrl key while pressing the left mouse button and move the cursor.

You can use the “Select region” from the “Combobox” list in the left pane to get statistics on any region of Azerbaijan. By selecting a region that is of interest to the user, the scale and selected area of the map as well as various statistical information will appear on the bottom of the page. At the top of the page you will see Checkbox in front of the selected region. The same function can be accomplished by pressing the right mouse button on the area.

In the combo box drop-down list, select the first item named “Select Region”;
Right-click Mouse beyond the map;
Delete “Checkbox” in front of district name above the map.

One of the interesting features is the ability to visually look at the distribution of statistical indicators on the map across Azerbaijan. This visualization is determined by the color scale. The statistical data for this is provided in the section, to do so, it is necessary to select the information that is of interest to the user based on the year of the mentioned information and press the left button of the Mouse. After that the necessary information will be downloaded from the database, the scale of the map will be 100%, and the color areas on the left pane will appear on the map.

The user can select any color with squares located on the right and left beneath the scale. The button in the middle of the squares allows you to change the color according to the minimum and maximum values.

In addition, the user can choose a color by clicking on “Preset Gradients”.

Because some statistical indicators are large for Baku and Nakhchivan regions (for example, demographics) which are superior to other regions in color visualization, at the top of the panel there are two Checkboxes that allow the above-mentioned areas to be excluded or reviewed in the general distribution model.

Note that, in this mode when moving the cursor over the regions of Azerbaijan the name of the area and the number of statistics appears on the screen.

Another useful feature is downloading a map. This can be done by clicking on the “Download” button, at this point the user selects the file name and location.

Интерактивная карта Азербайджана со статистическими данными административно территориальных единиц.

“Границы районов” – позволяет отображать или скрывать границы районов;
“Названия районов” – позволяет отображать или скрывать названия районов;
“Населенные пункты” – позволяет отображать или скрывать населенные пункты;
“Названия населенных пунктов” – позволяет отображать или скрывать названия населенныех пунктов;
“Автомобильные и железные дороги” – позволяет отображать или скрывать автомобильные и железные дороги;
“Озера и реки” – позволяет отображать или скрывать озера и реки;;
“Рельеф” – позволяет отображать или скрывать рельеф местности в виде изолиний равных высот;
“Оккупированные территории” – позволяет отображать или скрывать оккупированные территории Азербайджана;

“Названия районов в хинтах” – при наведении мыши на определенный район отображается название этого района во всплывающемся хинте;
“Выделять районы при наведении мыши” – когда курсор мыши оказывается в пределах определенного района, этот район подсвечивается;

Масштаб карты Азербайджана меняется посредством расположенного в верхней панели справа регулятора Slider передвижением ползунка вправо или влево. При этом, если изображение карты не помещается в отведенной для него контейнере, то по бокам контейнера появляются полосы прокруткм. При помощи перемещения полос прокрутки можно позиционировать интересующую область карты. Наряду с полосами прокрутки позиционирование на карте можно осуществить еще следующим образом: удерживая в нажатом состоянии клавишу Ctrl, нажимаем левую кнопку мыши и перемещаем курсор мыши.

Для получения статистических данных о каком нибудь районе Азербайджана можно воспользоваться раскрывающимся списком Combobox “Выберите район” на левой панели. Выбрав интересующий район из списка можно увидеть его масштабированным и выделенным в области контейнера, а также в нижней части страницы загрузятся различные сгруппированные статистические данные указанного района. При этом в верхней панели появится название соответствующего района в виде элемента Checkbox. Данное действие можно осуществить также нажатием правой кнопки мыши на интересующем районе.

В выпадающем списке “Combobox”выбрать первый элемент с названием “Выберите район”;
Нажать на правую клавишу мыши, когда курсор мыши находится вне области какого либо района;
Убрать отметку с “Checkbox”, ассоциировнным с названием района в верхней панели страницы.

Одним из интересных опций здесь является возможность визуального просмотра на карте распределение какого либо статистического показателя по всем районам Азербайджана. Эта визуализация достигается раскраской районов Азербайджана в цвета в соответствии с градиентной шкалой. Для этого необходимо в области, где приводятся статистические данные выбрать интересующий показатель для фиксированного года и нажать левую кнопку мыши. После этого с Базы Данных загрузятся необходимые величины, карта примет масштаб 100% и на ней произойдет визуализация данных посредством раскраски районов в соответствии с вновь появившимся на левой панели градиентной цветовой шкалы.

Пользователь имеет возможность сам настроить цвета в градиентной шкале посредством прямоугольных кнопок слева и справа под шкалой. Кнопка в середине между ними позволяет поменять местами цвета градиента, соответствующие максимальной и минимальной величине показателя.

Наряду с этим предоставляется также предопределенный набор градиентных шкал, которые можно выбрать после нажатия на надпись “Предопределенные градиенты”.

Ввиду того, что некоторые статистические показатели для районов Баку и Нахичевань (например демографические показатели) имеют подавляющее значение и соответственно при цветовой визуализации прекрывают все остальные районы, в верхней части панели присутствуют два элемента Checkbox, позволяющие исключать или учитывать вышеназванные районы в общей картине распределения.

Следует отметить, что в этом режиме при наведении курсора мыши на районы Азербайджана появляется хинт с надписью, отражающем название района и численную величину статистического показателя.

Еще одним из полезных опций данной страницы сайта является возможность скачать текущую сформированную пользователем карту во внешний файл. Это осуществляется нажатием на иконку “скачать”, после чего в открывающемся диалоговом окне пользователь выбирает дислокацию и название скачиваемого файла.

Azerbaycan

Azerbaycan, Resmî adı Azerbaycan Cumhuriyeti dir. Avrupa ve Asya kıtaları arasında, Güney Kafkasya’da yer alır. Komşuları; kuzeyde Rusya ve Gürcistan , batısında Ermenistan , güneyinde İran güney batıda Türkiye yer alır.Ayrıca doğuda Hazar Denizi’ne kıyısı vardır.

Azerbaycan’ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır. Burayı (M.Ö. 323) yöneten komutanlarından Atropates’ten geldiği söylendiği gibi “Od” anlamındaki azer sözcüklerinden geldiği de belirtilmektedir. Ancak, bu yer adının etimolojisi yapılırken, bu bölgede egemenlik Süren Kasar (Hazar) Türkleri’nin ismi de göz önüne alınmalıdır ve kaynaklara göre gerçek payı da büyüktür.

Türklerin Azerbaycan’a gelişleri tahminini ve M.Ö. Saka-İskit döneminde başladığı savunulmaktadır. M.S. 395 te Hun Türkleri Balkanlar’a inerken bir kısmının Kafkaslar yoluyla Anadolu’ya ve Azerbaycan’a sarktıkları bilinmektedir.

Selçuklu Türkleri’nin Azerbaycan’da görülmeleri ise 1015-1021 yılları arasındadır. Sultan Alparslan zamanında Azerbaycan’da Türkmenler sayesinde Azerbaycan’ın Türkleşmesi kolay gerçekleşmistir. Azerbaycan daha sonra İlhanlılar’ın egemenliğine girmiş ve bir süre Altınordu Devleti’nin hakimeyitinde kalmış; Akkoyunlu ve Karakoyunlular döneminde Türk nüfusu bakımından en yoğun dönemini yaşamıştır. Daha sonra Azerbaycan’da Safeviler, Afşar ve Kaçarlar hüküm sürmüşlerdir.

Bundan sonra sırasıyla; Şeki, Gence, Bakü, Derbent, Kuba, Nahcivan, Revan, Tebriz, Urmiye, Erdil hanlıkları dönemi başlamıştır.

Azerbaycan toprakları Rusların egemenliğine girdikten sonra Erivan’a ve Karabağ’a Ermeni’ler yerleştirilmeye başlanılmıştır.

Azerbaycan Türkleri, 1918 – 1920’de Kafkasya Kurultayı’nı toplamış ve 28 Mayıs 1918’de de ulusal Azerbaycan Devleti’ni kurmuşlardır. Bu devlet Orta Doğu’da ilk özerk cumhuriyet olmuştur. Ancak 1920’de Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetler Birliği’ne katılmak zorunda kalmıştır. 30 Eylül 1991’de SSCB çöküşüyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir.

Azeriler Kafkasya bölgesinin en büyük Türk bölümünü oluşturmaktadır.. Bugüne kadar Kafkaslarda ulusal ve ırksal uyanışın merkezi hep Bakü olmuştur. Bu düşüncenin isim babaları Hüseyni Zade Ali, Ağaoğlu Ahmed, Ali Merdem Topçu Bey’dir.

Coğrafi Konumu

Azerbaycan 38°-25 kuzey enlemleri ile 44°-50 doğu boylamları arasındaki coğrafı bölgeye yerleşmiştir. Sınırların uzunluğu 3600 km dir. Azerbaycan 657 metre deniz seviyesinden yüksektir ve topraklarının % 50’si dağlık alanlardır. Dağlık alanlar Büyük Kafkasya, Küçük Kafkasya ve Talış dağlarından meydana gelmektedir. En yüksek yeri Tufandağı’ 4489 metredir.Hinal dağı, Delidağı, Kedidağı önemli dağlandır. Kura-Aras Ovası en büyük düzlüktür.

Azerbaycan iklimi dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9 una sahiptir.Yıllık ortalama sıcaklığı 10 C’nın üzerindedir. En büyük gölü 17,5 km² ile Hacıkabul Gölü’dür. Azerbaycan’ın en uzun nehri 1364 km Hazar Denizi’ne dökülen Kura Nehri’dir. Kura’nın bir kolu olan Aras ise 1072 km’dir.

Demografik Durumu (Ocak 1990 öncesi)

Etnik Grup Nüfus Oran
Azerbaycan Türkleri 5.805.000 %82,6
Rus 392.300 %5,5
Ermeni 390.500 %5,5
Lezgi 171.000 %2,4
Avar 44.100 %0,6
Yahudi 30.800 %0,4
Diğer 80.000 %1

Etnik Grup Nüfus Oran

Azerbaycan Türkleri 8.441.000 %98
Ermeni – %1.
Yahudi 8.000 %0,09
Diğer 85.000 %1

Ocak 1990 olaylarından sonra ülkede bulunan Rusların ve Karabağnın Ermeniler tarfından işgalinden dolayı Ermeniler’in göçü yoğunlaşmıştır.Ermeni işgali altındaki Karabağ dışında Azerbaycan’da artık hiç bir Ermeni kalmamıştır. Bunun sonucu olarak toplam nüfus içinde Azerilerin oranının %95’u aştığı tahmin edilmektedir ve bu oran %99’a doğru hızla artmaktadır. Toplam nüfus büyüme oranı %0,89’dur.

Yaş grubu – Toplam nüfustaki payı:
0-14 – 33.0
15-29 – 28.9
30-44 – 17.7
45-59 – 12.0
60 + – 8.4

Yukarı Karabağ

Yüzölçümü: 4.400km²
Nüfusu: 295.000

Azerbaycan toprağı olan Karabağ bugün Ermeni işgali altındadır ve yaklaşık bir milyon Azeri Ermenilerin baskıları sonucu bölgeden göç etmeye zorlanmıştır. Ermeniler, tüm Birleşmiş Milletler ve Agit kararlarına rağmen işgal ettikleri bölgelerden çekilmemektedirler.

Siyasal ve Sosyal Yapılanmalar

Azerbaycan’da kendilerini parti olarak adlandıran fakat hukuken böyle bir kimliği olmayan çeşitli partiler mevcuttur.Bunlardan en büyükleri şunlardır:

Yeni Azerbaycan Partisi 1993 (İktidar)
Anavatan Partisi
Milli Müsavat Partisi (Ana muhalefet)
Halk Cephesi (Muhalefet)
Milli İstiklal Partisi (Muhalefet)
Sosyal Demokrat Parti (Muhalefet)
Bağımsız Demokrat Parti
Milli Muhabbet Partisi
Tövbe Partisi: (İran yanlısı)
Halk partisi
Yeşiller Partisi
Demokrat Partisi
Demokratik Islahatlar Partisi
Ümid Partisi

Ekonomik ve Sosyal Yapı

1991’de bağımsızlığını aldıktan sonra, özellikle geçiş döneminin ilk yıllarında ekonomik alanda düşüşler olmuş ve para birimi olarak Manat’a bağlı kalmıştır. Ancak, Azerbaycan verimli tarım arazileri, doğalgaz, petrol ve demir cevheri bakımından zengin kaynaklara sahip bulunmaktadır. Ham petrol üretimi 2006′ da günlük 600,000 varile ulaşmıştır.

Doğal gaz üretimi ise 1991 de 11 milyon m³ dur. Toplam doğalgaz rezervi 118.65 milyar metreküp, petrol rezervlerin de 8 milyar varil olduğu savunulmaktadır. Ayrıca, petrokimya, yiyecek, giyim gibi hafif sanayide vardır.

– Turizm potansiyeli yüksek bir cumhuriyettir.
– Bankacılık ve sigortacılık gelişme süreci göstermektedir.
– En önemli ihracatı petroldur.
– Petro-kimya ürünleri de ihracatta önemli yer tutmaktadır.

Tarım ve Hayvancılık

Azerbaycan’ın yüzde 7’si tarıma elverişli topraklara sahiptir. Bu tarım topraklarının büyük bölümü de Kura ve Aras nehirleri etrafındadır ve ülkede, tarım büyük ölçüde sulamaya dayanmaktadır. Yetiştirilen başlıca ürünler tahıl, meyve, pamuk, çay, tütün ve üzümdür. Ayrıca, dut ağacından yılda 5.000 ton ipek kozası elde edilmektedir.

Azerbaycan tarımında ve ekonomisinde hayvancılığın da önemli yeri bulunmaktadır. En son verilere göre Azerbaycan’da 1,5 milyon sığır, 5 milyon koyun, 30 milyon kümes hayvanı bulunmaktadır. Arıcılık gelişmiştir.

Azerbaycan’da sanayi sektörü net maddi üretimin % 48,3 (1992 tahmini) oluşturmaktadır.

Ağır Sanayi: Enerji, Metalurji, Makina, îmal, Kimya, Orman Ürünleridir.
Hafif Sanayi: Dokuma, dikiş, deri, kürk, kunduradır.

Azerbaycan gelişmiş bir ulaştırma sistemine sahiptir.

Demiryolu: 2.090 km.
Kara Ulaştırması: Karayolu 30.400 km.
Deniz Ulaştırması: Hazar Denizi yoluyla yapılır.
Hava ulaştırması:Bakü hava limanından yapılmakta olup İstanbul, Paris, Moskova, Taşkent, Astana, Bişkek, Pekin gibi dünyanın diğer bölgeleriyle bağlantılıdır.

Azerbaycan’da eğitimin tüm diğer Türk devlet ve topluluklarına göre çok ileri seviyede olduğu görülür. 1991 istatistiki verilere göre 4775 okulda 1.503.000 öğrenci okumaktadır. Bugün okul sayısı 5.000’e, öğrenci sayısı 1.600.000’e ulaşmıştır. Azerbaycan da 6.500 kültür tesisi, 4.605 adet kütüphane, 125 müze, 125 müzik okulu, 43 halk tiyatro salonu, 3.680 kültür evi bulunmaktadır. Okuma yazma oranı %100’dür. Bakü-Azerbaycan Devlet Üniversitesi ve buna bağlı Enstitüler bütün bilimsel, teknik, sağlık, sanat kollarını içerir boyutlardadır. Çok sayıda yabancı öğrenci bulunmaktadır

Azerbaycan’da sağlık hizmetleri verilirken üçlü bir sistem uygulanmaktadır. İlk müdahale sağlık memurlarıyla yapılmakta, Bunların yetersiz kalması halinde hastalar, hastahanelere gönderilmekte, Hastahanelerin yetersizliği durumunda ise hastalar üniversitelerdeki araştırma hastahanelerine yollanmaktadır.

Böylece Azerbaycan halkı eşit biçimde sağlık hizmetlerinden yararlanmaktadır.

Sosyal Güvenlik

Azerbaycan’da sosyal güvenlik ağı maliyetleri oldukça yüksek olup, GSMH % 18’ini tutmaktadır. Emeklilik yaşı olarak kadınlarda 55 yaş, erkeklerde ise 60 yaş koşulu aranmaktadır.

Bugün Azerbaycan Cumhuriyeti ekonomik bağımsızlık kavramını benimsemiş ve 1991’den sonrada serbest piyasa ekonomisine geçerek dünyayla bütünleşmek istemiştir.

Ayrıca, özel mülkiyete izin verilmiş, borsa yasası çıkarılmış, devlet tahvilleri hazırlanmış, toprak kanunu ile topraksız çiftçiler topraklandırılmıştır. Kendi merkez bankasını kurmuş, düzenli bir vergilendirmeyi getirmiş ve ülkeye yabancı sermaye akışını sağlamıştır.

Birleşmiş Milletler, Agik, IMF gibi kuruluşların da üyesidir.

Azerbaycanin cografiyasi

Azerbaycanin cografiyasi

An interactive map with statistical data of administrative territorial units of Azerbaijan

Интерактивная карта Азербайджана со статистическими данными административно территориальных единиц.

Azerbaycan

Похожие статьи

Related posts: