Leyla Bayramova

KSQ və BSQ, həmçinin yarımillik və illik nəticələr sinif jurnalında 2 sütunda yazılır – soldan birinci sütunda ballar,(məsələn, 25, 72, 37) ikinci sütunda isə ona uyğun qiymətlər yazılır.(məsələn, 2, 4, 3).

Sinif jurnalına summativ qiymətləndirmə necə yazılmalıdır?

Məktəbdaxili qiymətləndirmə qaydalarına edilən dəyişiklərdən sonra ibtidai təhsil səviyyəsində summativ qiymətləndirmələrin sayı təxmini 100, ümumi orta təhsil səviyyəsində isə hər sinif üzrə təxminən 25 vahid azaldılıb.

X-XI siniflərdə 22 summativqiymətləndirmələğv edilib. Ümumilikdə tam orta təhsil səviyyəsi üzrə summativqiymətləndirmələrin sayı 347 vahid azaldılıb.

Bu dəyişikliklər xeyli say fərqinə səbəb olduğundan müzakirələrə də yol açdı. Yeniliklərləri müsbət qiymətləndirənlər də oldu, müəllimlərin işini çətinləşdirdiyini deyib qarşı çıxanlar da.

Bunun əsas səbəbi isə bəzi müəllimlərdə dəyişikliklərə əlaqədar çaşqınlığın yaranmasıdır. Onlardan yaranan çaşqınlıqlardan biri də kiçik və böyük summativ qiymətləndirmə nəticələrinin sinif jurnalına necə yazılması ilə bağlıdır.

KSQ və BSQ, həmçinin yarımillik və illik nəticələr sinif jurnalında 2 sütunda yazılır – soldan birinci sütunda ballar,(məsələn, 25, 72, 37) ikinci sütunda isə ona uyğun qiymətlər yazılır.(məsələn, 2, 4, 3).

Sinif jurnalında KSQ-də üzrlü səbəbdən iştirak etməyən şagirdin adının qarşısındakı nəticələr yazılan xana dioqonalla 2 yerə bölünür. Hər iki xananın surətində qaib yazılır, məxrəci isə boş saxlanır. Müəllim növbəti KSQ-nin keçiriləcəyi vaxtadək həmin şagirdlə KSQ aparır. Şagird KSQ-də təkrar iştirak edə bilməsə, həmin xanaların məxtrəcinə də “q” yazılır. Bu, yarımillik balların hesablanmasında nəzərə alınmır.

KSQ-də üzrsüz səbəbdən iştirak etməyən şagirdin isə adının qarşısında “0”, qiymət yazılan xanada isə “q” yazılır. Artıq bu, yarımillik balların hesablanmasında nəzərə alınır.

I və II yarımildə böyük summativ qiymətləndirmədə üzrlü səbəbdən iştirak etməyən şagirdin sinif jurnalında adının qarşısında nəticələr yazılan 2 xana diqonalla yarıya bölünür. Surətlərində “q” yazılıb, məxrəcləri boş saxlanır. Həmin BSQ günündən sonra növbəti 2 həftə ərzində onun üçün BSQ təşkil edilir. Yenidən hər hansı səbəbdən BSQ-də iştirak etməzsə, balı “0” qəbul olunur. Sinif jurnalında isə adının qarşısında boş saxlanmış 2 xananın məxrəclərində “0”, qiymət yazılan yerdə isə “q” yazılır və yarımillik qiymətlərin hesablanmasında nəzərə alınır.

Leyla Bayramova

DİQQƏT! DİQQƏT! Hörmətli İstifadəçilər!MÜƏLLİF HÜQUQLARI QORUNUR!Bloq yazarının İCAZƏSİ olmadan, bloqdakı materiallar elektron və ya kağız üzərində ÇOXALDILA BİLMƏZ! Həmçinin bloqdakı materiallardan KOMMERSİYA məqsədi ilə istifadə edilə BİLMƏZ!Materialların şəkillərinin çəkilərək paylaşılması QADAĞANDIR!

25 Mayıs 2019 Cumartesi

Məktəbdaxili qiymətləndirmənin növləri, Rubrik Summativ qiymətləndirmə

Paylaşıldı on 12:14 by Leyla Bayramova

IX Mövzu: Məktəbdaxili qiymətləndirmənin növləri , Rubrik
Summativ qiymətləndirmə

Summativ qiymətləndirmə kiçik, böyük və yekun summativ qiymətləndirmələrdən ibarətdir. Kiçik və böyük summativ qiymətləndirmə təlim prosesində müəyyən mərhələlərə (bəhs və ya bölmənin, yarımilin sonunda) yekun vurmaqla, müvafiq məzmun standartlarına uyğun qiymətləndirmə standartları əsasında hazırlanmış vasitələrlə şagirdin nailiyyət səviyyəsini ölçmək məqsədilə aparılır.
Kiçik və böyük summativ qiymətləndirmənin nəticələri keçirildiyi tarixdə sinif jurnalında qeyd olunur.
Kiçik summativ qiymətləndirmə bəhs və ya bölmələrin sonunda, fənni tədris edən müəllim tərəfindən aparılır.
BSQ yarımillərin sonunda məktəb rəhbərliyinin və ya məktəbdə yaradılan müvafiq komissiyanın nəzarəti ilə fənni tədris edən müəllim tərəfindən aparılır.
YEKUN QİYMƏTLƏNDİRMƏ:Yekun qiymətləndirmə təhsil səviyyələrinin sonunda buraxılış imtahanları şəklində aparılır.

ÜSULLAR
VASİTƏLƏR
Şifahi sorğu
Test tapşırıqları
Tapşırıqvermə
Tapşırıq, çalışma və laboratoriya işləri
Yaradıcılıq və əl işləri
Fənlərə müvafiq olaraq rəsmlər, hazırlanan məmulatlar və digər əl işləri

Kiçik summativ qiymətləndirmə tədris vahidinin sonunda altı həftədən gec olmayaraq müəllim tərəfindən keçirilir. Onun nəticələri yarımillik qiymətlərin hesablanmasında nəzərə alınır. Kiçik summativ qiymətləndirmə vasitələri (tapşırıqlar, yazı işləri və s.) fənni tədris edən müəllim tərəfindən hazırlanır.
Böyük summativ qiymətləndirmə vasitələri (tapşırıqlar) ümumi təhsil müəssisəsinin təşkil etdiyi xüsusi komissiya tərəfindən hazırlanır.
1-ci yarımildə böyük summativ qiymətləndirmədə üzrlü səbəbdən iştirak etməyən şagird dərsə qayıtdıqdan sonrakı bir ay ərzində böyük summativ qiymətləndirmədə iştirakı təmin edilir.
1-ci yarımildə böyük summativ qiymətləndirmədə üzrsüz səbəbdən iştirak etməyən və 2-ci yarımilin ilk bir ayı ərzində iştirakı təmin olunmayan şagirdin böyük summativ qiymətləndirmə üzrə qiyməti “0” qəbul olunur. Şagird 2-ci yarımildə üzrlü səbəbdən böyük summativ qiymətləndirmədə iştirak etmədikdə ümumtəhsil müəssisəsinin pedaqoji şurasının qərarı ilə həmin şagirdin 2-ci yarımil üzrə qiyməti onun bu yarımildə iştirak etdiyi kiçik summativ qiymətləndirmələrin nəticələrinin ədədi ortası kimi müəyyənləşdirilir.
Üzrsüz səbəbdən 2-ci böyük summativ qiymətləndirmədə iştirak etməyən şagirdin böyük summativ qiymətləndirmə üzrə qiyməti “0” qəbul edilir.

Şagirdin yarımillik qiyməti kiçik summativ (yarımillik ərzində keçirilən) qiymətləndirmənin nəticələri 40%, böyük summativ (yarımillik sonunda keçirilən) qiymətləndirmənin nəticələri 60 % hesab olunmaqla aşağıdakı düstur əsasında çıxarılır:

Burada, Y- şagirdin I və ya II yarımil üzrə qiymətini, ksq1, ksq2 . ksqn -şagirdin müvafiq yarımil ərzində kiçik summativ qiymətləndirmələrinin nəticələrini, n-müvafiq yarımildə keçirilən kiçik summativ qiymətləndirmələrin sayını, BSQ isə, I və ya II yarımildə keçirilən böyük summativ qiymətləndirmənin nəticəsini bildirir. \

İLLİK QİYMƏT:
İllik qiymət isə aşağıdakı düsturla müəyyən edilmə lidir:

Burada – illik qiymət, və – yarımillik qiymətlərdir. Məsələn, şagird I yarımildə 3, ikincidə isə 4 qiymət alıbsa, olur.

01 may 2014-cü il tarixli “Ümumi təhsil müəssisələrində şagirdlərin sinifdən-sinfə keçirilməsi haqqında müvəqqəti Qaydalar” da şagirdin illik qiymətinin hesablanmasının yeni qaydası təsbit olunub.

RUBRİK

Rubrik – meyar əsasında şagirdin nailiyyət səviyyəsinin qiymətləndirmə şkalasıdır. O, iki əsas suala cavab verir:
Mən nəyi qiymətləndirməliyəm (bacarıq meyarları)? Bu meyar üzrə hansı nailiyyət səviyyələri ola bilər?

Rubrik bacarıq və ya nəticəni artan keyfiyyət kontinuumunda (aşağı səviyyədən yuxarı səviyyəyə qədər) təsvir edir.
Rubrik qiymətləndirmənin həm üsulu, həm də vasitəsi kimi çıxış edir.
Qiymətləndirmə şkalası naliyyət səviyyələrinə qiymət (balla və ya sözlə) verilməsi üçün mexanizmdir.
Rubrik – formativ qiymətləndirmənin ən faydalı üsullarından biridir.Lakin o həm diaqnostik, həm də summativ qiymətləndirmədə istifadə oluna bilər.
Rubriklərin üstün cəhətləri:
Rubriklər qiymətləndirmənin daha ədalətli, obyektiv, etibarlı və ardıcıl olmasına imkan verir.
Rubrikləri hazırlamaq üçün müəllimlər müvafiq şərtlər üzrə öz meyarlarını müəyyənləşdirir və bununla təlim məqsədlərini daha yaxşı təsəvvür edir.
Rubriklər müəllimlərin şagirdin işini qiymətləndirməyə sərf etdiyi vaxtı azaldır.
Rubriklər tədrisin səmərəliliyi ilə bağlı müəllimləri faydalı məlumatlarla təmin edir.
Rubriklər keyfiyyət səviyyələri intervalı vasitəsilə heterogen (müxtəlif qabiliyyətə malik şagirdlərin olduğu) siniflərində qiymətləndirmə aparmağa kömək edir.

Rubriklər 2 növə ayrılır:
Holistik rubrik – şagirdin fəaliyyətinə verilən tələbləri meyarlar şəklində təsvir edir və onların nailiyyət səviyyələrini göstərir.
Analitik rubrik – şagirdin fəaliyyətinə verilən tələblərdən irəli gələn meyarları bir neçə aspektə ayıraraq nailiyyət səviyyələrini müəyyən edir.
Holistik qiymətləndirmə şagird nailiyyətləri üzrə ümumi mənzərəni təsvir edir. Analitik qiymətləndirmə isə şagirdin ayrı-ayrı fəaliyyət sahələri üzrə qiymətlərini təyin edir, şagirdlərin fəaliyyəti ardıcıl qiymətləndirilməklə, onların nailiyyətləri haqqında daha ətraflı informasiya verir.
Holistik qiymətləndirmə sürətli, analitik qiymətləndirmə üçün daha çox vaxt tələb olunur.

Rubrik nümunəsi