Press "Enter" to skip to content

Azərbaycanın yeni orfoqrafiya lüğətində bəzi sözlərin yazılış forması dəyişdirilib

O, əvvəlki lüğətdə mürəkkəb söz kimi verilən bəzi birləşmələrin də yeni orfoqrafiya lüğətində öz əksini tapmayacağını açıqlayıb.

tərcümə

2. текст (или устная речь), переведённый с одного языка на другой. Bədii tərcümə художественный перевод, poetik tərcümə поэтический перевод, sərbəst tərcümə вольный перевод, sətri tərcümə подстрочный перевод, hərfi tərcümə буквальный (дословный) перевод, Azərbaycan dilindən rus dilinə tərcümə перевод с азербайджанского языка на русский

1. переводный (переведённый с какого-л. языка). Tərcümə ədəbiyyatı переводная литература; пед. tərcümə üsulu переводный метод

2. переводческий (относящийся к переводу, связанный с переводом). Tərcümə işləri переводческие дела, tərcümə problemləri переводческие проблемы (проблемы перевода), tərcümə mərkəzi переводческий центр, tərcümə etmək переводить, перевести; tərcümə olunmaq переводиться, быть переведённым

сущ. переводчик (тот, кто занимается переводами с одного языка на другой), переводчица. Tərcüməçi işləmək работать переводчиком

прил. переводческий. Tərcüməçi əməyi переводческий труд
1. переводческое дело
2. работа переводчика

прил. переводческий. Tərcüməçilik işi переводческая работа, tərcüməçilik fəaliyyəti переводческая деятельность

прил. без перевода, не имеющий перевода. Tərcüməsiz mətn текст без перевода
нареч. без перевода. Tərcüməsiz başa düşmək понимать без перевода
перевод (на другой язык); tərcümə eləmək (etmək) переводить, перевести (на другой язык).

прил. непереводимый (не поддающийся точному переводу на другой язык). Tərcüməedilməz ifadə непереводимое выражение

переводчик.
занятие, профессия переводчика.
сущ. устар. посредственный, слабый переводчик
прил. текстуальный:

1. находящийся, содержащийся в тексте; текстовой. Mətni xətalar текстуальные опечатки, mətni yaxınlıq текстуальная близость, mətni dəyişikliklər текстуальные изменения

2. точно воспроизводящий какой-л. текст, дословный; буквальный. Mətni tərcümə текстуальный перевод
нареч. текстуально. Mətni tərcümə etmək nəyi переводить текстуально что

прил. библ. авторизованный. Avtorizə tərcümə авторизованный перевод, avtorizə nəşr авторизованное издание

1
1. деление (математическое действие). Bölmə cədvəli таблица деления, bölmə işarəsi знак деления
2. раздел. Kitabın birinci bölməsi первый раздел книги

3. секция. İdman bölmələri спортивные секции, konfrans bölmələrinin iclasları заседания секций конференции

4. отдел. Elm bölməsi отдел науки

5. сектор. Azərbaycan bölməsi азербайджанский сектор, rus bölməsi русский сектор, tərcümə bölməsi сектор перевода

6. подразделение. Qoşunların ön bölmələri передовые подразделения войск

7. отделение. Polis bölməsi отделение полиции; 8 отсек. Cihaz bölməsi приборный отсек; kosmik gəminin bölmələri отсеки космического корабля

1. делительный. Bölmə diametri мат. , тех. делительный диаметр, bölmə mexanizmi тех. делительный механизм:

2. разбивочный. Bölmə aləti тех. разбивочный инструмент
3. разделительный. Bölmə işarəsi лингв. разделительный знак; bölmə plinti тех. разделительный плинт
4. секторный
5. секционный
2
сущ. диал. блюдце. Çayı bölməyə tök налей чай в блюдце

нареч. каждое предложение в отдельности, по предложениям. Mətni cümləbəcümlə tərcümə etmək перевести текст по предложениям

сущ. привлечение, вовлечение; cəlb etmək:

1) привлекать, привлечь к участию в чём-л. İctimai faydalı əməyə cəlb etmək привлекать к общественно полезному труду, tədqiqat işinə cəlb etmək привлекать к исследовательской работе, siyasi fəaliyyətə cəlb etmək привлекать к политической деятельности, öz tərəfinə cəlb etmək привлекать на свою сторону, alimləri cəlb etmək nəyə привлекать ученых к чему, tərcüməçi kimi cəlb etmək kimi привлечь в качестве переводчика кого

2) вызывать интерес, возбуждать, возбудить любопытство к себе. Sərgi çoxlu tamaşaçı cəlb etdi выставка привлекла много посетителей; nəzər-diqqətini cəlb etmək kimin, nəyin привлекать внимание чье, обращать на себя внимание чье-л. Öz gözəlliyi ilə cəlb etmək привлекать своей красотой

3) взять, брать, использовать. Analiz (təhlil) üçün ələvə material cəlb etmək привлечь дополнительный материал для анализа

4) требовать, потребовать выполнения чего-л., обязывать, обязать. Cinayət məsuliyyətinə cəlb etmək привлечь к уголовной ответственности

5) располагать, расположить, вызывать, вызвать к себе симпатию, любовь; притягивать. Camaatın hüsn-rəğbətini cəlb etmək вызвать симпатию людей

2. вовлекать, вовлечь (побуждать, побудить, привлекать, привлечь к участию в чем-л., склонять, склонить к чему-л.). İşə cəlb etmək вовлечь (втянуть) в работу, kurslara cəlb etmək вовлечь в курсы, məktəbə cəlb etmək вовлечь в школу, münaqişəyə cəlb etmək вовлечь (втянуть) в конфликт, söhbətə cəlb etmək вовлечь в разговор, müharibəyə cəlb etmək вовлечь (втянуть) в войну; cəlb edilmək (olunmaq):

1. привлекаться, быть привлеченным. İctimai faydalı əməyə cəlb olunmaq быть привлеченным к общественно полезному труду; diqqəti (nəzəri) cəlb olunmuşdur kimin kimə, nəyə внимание чье было привлечено к кому, к чему, məsuliyyətə cəlb olunmaq быть привлеченным к ответственности за что

2. вовлекаться, быть вовлеченным. Söhbətə cəlb olunmaq быть вовлеченным в разговор

1. верность, правильность чего-л. Tərcümənin doğruluğu верность перевода, cavabın doğruluğu правильность ответа, məlumatın doğruluğu правильность сведений, kimin sözünün doğruluğu верность слов чьих, кого

2. честность, правдивость (человека)
прил. точный:

1. полностью соответствующий истине. Dəqiq məlumatlar точные сведения, dəqiq faktlar точные факты, dəqiq nəticə точный результат, dəqiq hesablama точное вычисление, dəqiq vaxt точное время, dəqiq çəkisi nəyin точный вес чего

2. показывающий что-л. в полном соответствии с действительностью. Dəqiq mexanizmlər точные механизмы, dəqiq saat точные часы, dəqiq tərəzi точные весы, dəqiq ölçü cihazları точные измерительные приборы

3. полностью соответствующий какому-л. образу или чему-л. заданному, установленному, требуемому. Dəqiq atəş точный выстрел, dəqiq tərcümə точный перевод, dəqiq iş точная работа, маш. dəqiq emal точная обработка, dəqiq ştamplama точная штамповка

4. конкретный, определённый, исчерпывающий (не приблизительный). Dəqiq təlimat точная инструкция, dəqiq qrafik точный график, dəqiq cədvəl точное расписание, sözün dəqiq mənası точное значение слова

5. аккуратный, пунктуальный. Dəqiq icraçı точный исполнитель

нареч. точно. Dəqiq yoxlamaq точно проверить, dəqiq ölçmək точно измерить, dəqiq yerinə yetirmək точно исполнить, dəqiq çatdırmaq точно передать, dəqiq təyin etmək точно определить; dəqiq olmaq быть точным; мат. dəqiq ardıcıllıq точная последовательность

◊ dəqiq elmlər точные науки (науки, основанные на математике)
сущ. точность:

1. свойство точного. Qiymətləndirmə dəqiqliyi точность оценки, ölçmə dəqiqliyi точность измерения, tənzimlənmə dəqiqliyi точность регулирования, eksperimentin dəqiqliyi точность эксперимента, müşahidənin dəqiqliyi точность наблюдения, tərcümənin dəqiqliyi точность перевода, hesablamanın dəqiqliyi точность вычисления, həllin dəqiqliyi точность решения, mütləq dəqiqlik абсолютная точность, nisbi dəqiqlik относительная точность, tələb olunan dəqiqlik требуемая точность, dəqiqlik dərəcəsi степень точности, dəqiqlik modulu физ. , тех. модуль точности

2. высокая степень строгости, соответствия чему-л. Tarixi dəqiqlik историческая точность, dəqiqliyə riayət etmək соблюдать точность

3. конкретность, определённость. Təlimatın dəqiqliyi точность инструкции, qrafikin dəqiqliyi точность графика

4. аккуратность, пунктуальность. İşçilərin dəqiqliyi точность (пунктуальность) работников; … dəqiqliyi ilə с … точностью, böyük dəqiqliklə с большой точностью. Millimetrin onda biri qədər dəqiqliklə с точностью до десятых долей миллиметра

сущ. буква:

1. письменный знак в азбуке данного языка, обычно соответствующий определенному звуку. Böyük hərf прописная (большая) буква, baş hərf заглавная буква, kiçik hərf строчная (маленькая) буква, latın hərfləri латынские буквы, rus hərfləri русские буквы

2. перен. внешняя формальная сторона чего-л. в противоположность смыслу, содержанию. Tərcümədə mətnin hərfini deyil, ruhunu verməyə çalışmaq lazımdır при переводе нужно постараться передать не букву, а дух текста

прил. буквенный. Hərf üsulu пед. буквенный метод; hərf blankı связь. буквенный бланк

◊ hərfləri belə bilməmək ни бе, ни ме не знать; hərf və mənası nəyin буква и дух чего; hərfləri muncuq kimi düzmək писать бисером

1. по буквам. Hərfbəhərf diktə etmək диктовать по буквам, hərfbəhərf köçürmək переписать по буквам

2. буквально, буква в букву (точь-в-точь, точно, дословно). Hərfbəhərf tərcümə etmək буквально перевести

См. также в других словарях:

  • ərcümənd — f. 1) şərəfli; 2) möhtərəm, hörmətli … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • tərcümə — is. <ər.> Bir dildən başqa dilə çevirmə (çevrilmə). Sərbəst tərcümə. «Şahnamə» nin tərcüməsi. – Usta Zeynalın dükanında Mirzə qəzəllər oxuyub, sonra oxuduğu qəzəlləri rus dilinə tərcümə edirdi. Ə. H.. <Rüstəm bəy Sofiyaya:> <Ömər… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • tərcüməçi — is. Bir dildən başqa dilə tərcümə etməklə məşğul olan adam; mütərcim. Teymur tərcüməçi vasitəsilə alimə müraciət edərək soruşur. . M. N. lətif … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • tərcümə — ə. bir dildən başqa dilə çevirmə. Tərcümeihal avtobioqrafiya; bioqrafiya … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • hərfi — sif. <ər.> Hərfi hərfinə, hərfbəhərf. Hərfi tərcümə – cümlədəki sözləri olduğu kimi bir dildən başqa dilə çevirməkdən ibarət olan tərcümə. Hərfi tərcümə dilin qayda qanunlarını pozur. Hərfi tərcümə ən yanlış tərcümədir … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • orijinal — <yun.> 1. is. Bir yazının, şəklin və s. nin əsli (surət qarşılığı). Portretin orijinalı. Kitabın orijinalı. // Başqa dilə tərcümə üçün əsas olan mətn, başqa dilə tərcümə olunan mətnin əsli. Tərcümənin orijinala yaxınlığı. // Mətbəədə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • Переводы и издания произведений Низами Гянджеви — Поэмы Низами Гянджеви переводятся на английский, немецкий, французский и на русский с начала 19 го века [1]. Переводы продолжаются, но не очень интенсивно, в наши дни[источник не указан 658 дней]. Перевода всех произведений… … Википедия
  • mütərcim — ə. tərcümə edən, tərcüməçi … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • dilmanc — is. köhn. 1. Çar dövründə məhkəmədə və ya bəzi başqa idarələrdə tərcüməçi. <Məşədi İbad:> Rüstəm bəy! Çox adamlar mənimlə qohum olmaq istədilər, hətta qubernatın dilmancı Cəfər bəyin xalası oğlu Daşdəmir bəy. Ü. H.. Məmmədhəsən əminin… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • mütərcim — sif. <ər.> Tərcüməçi, tərcümə edən. . . Bu müəssisə də daimi bir mütərcim saxladığı üçün <Zeynalın> oradan da əli çıxmışdı. S. H.. <Firəng:> Ağa mənim yanımca gələn mütərcim vasitəsilə arvadıma dedi. . Ə. H … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • sinxrun — sif. <yun.> 1. xüs. Sinxronizmi ilə fərqlənən; eyni zamanda, bir vaxtda olan, baş verən. Motorun sinxron fırlanması. Kinokadrların sinxron çəkilməsi (eyni zamanda şəkil çəkilməklə bərabər səsin yazılması). Sinxron tərcümə (danışanın… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Azərbaycanın yeni orfoqrafiya lüğətində bəzi sözlərin yazılış forması dəyişdirilib

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutunun direktor əvəzi Fəxrəddin Veysəlli cümə axşamı Trend-ə bildirib ki, yeni orfoqrafiya lüğəti əvvəlkindən çox fərqlənəcək. Orada rus dilindən alınma və sonu rus dilində olduğu kimi, “a” ilə bitən bır sıra sözlərdə “a” hərfi götürüləcək. Məsələn, “metafora” sözü metafor, “marfema” sözü marfem kimi yazılacaq

Trend-i buradan izləyin

Azərbaycan, Bakı, 27 sentyabr /Trend, müxbir İ.İsabalayeva/

Azərbaycan dilinin sözlərinin yazılışında əsas mənbə hesab edilən orfoqrafiya lüğəti yenidən hazırlanıb.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutunun direktor əvəzi Fəxrəddin Veysəlli cümə axşamı Trend-ə bildirib ki, yeni orfoqrafiya lüğəti əvvəlkindən çox fərqlənəcək. Orada rus dilindən alınma və sonu rus dilində olduğu kimi, “a” ilə bitən bır sıra sözlərdə “a” hərfi götürüləcək. Məsələn, “metafora” sözü metafor, “morfema” sözü morfem kimi yazılacaq.

Yeni lüğətə görə, artıq kompüter sözü bir çoxlarının yazdığı və əvvəlki lüğətdə göstərildiyi kimi, “kompyuter” kimi deyil, “kompüter” kimi yazılmalıdır.

“Şeir” sözü “i” ilə yazılırdı, amma “feil” sözündə isə “i” saiti yazılmırdı. İndi “feil” sözündə “i” saiti də yazılacaq”, – Veysəlli əlavə edib.

O, əvvəlki lüğətdə mürəkkəb söz kimi verilən bəzi birləşmələrin də yeni orfoqrafiya lüğətində öz əksini tapmayacağını açıqlayıb.

Dilçilik İnstitutunun Lüğətçilik şöbəsinin müdiri İsmayıl Məmmədov isə cümə axşamı Trend-ə deyib ki, yeni lüğətə “diskresiya”, “toparlamaq”, “transsərhəd”, “aksesuar”, “ağır-cəngi”, “kimlik” (şəxsiyyət vəsiqəsi kimi), super-yaxta, super-market, ober-şturmbannfürer, ober-ştrumfürer, ober-leytenant, ober-zabit və s. daxil ediləcək. Cism sözü cisim kimi yazılacaq. Vitse, super, ober, anti, eks sözlərindən sonra isə defis işarəsi qoyulacaq.

Məmmədov bildirib ki, yeni lüğət artıq çap olunmaq üçün “Qərb və Şərq” nəşriyyatına təqdim edilib. Onun yaxın aylarda işıq üzü görəcəyi gözlənilir.
Qeyd edək ki, bu yaxınlarda yayılan məlumatlarda Dilçilik İnstitutu tərəfindən hazırlanmış yeni orfoqrafiya lüğətinin Prezident Administrasiyası tərəfindən narazılıqla qarşılandığı bildirilmişdi.

İnstitutun direktor əvəzi Fəxrəddin Veysəlli isə həmin lüğətin onun rəhbərlik etdiyi quruma aid olmadığını və hazırladıqları lüğətin bu günlərdə çap üçün nəşriyyata təqdim edildiyini bildirib.

Похожие статьи

  • Azəaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti

    Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətinə yeni sözlərin daxil edilməsi təklif olunub – SİYAHI Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətinə yeni sözlərin daxil…

  • Azərbaycan orfoqrafiya lüğəti

    Лезгинский культурный журнал 2004-cü il nəşrində kərbalayı şəklində verilən söz 2013-cü il nəşrində isə kərbəlayı kimi verilib. azərbaycan dilinin…

  • Azərbaycan dilinin lüğət tərkibi

    Fonetik norma. Leksik norma m əs.: barmaqça (üzük), çalkeçir (məhəccər), köynəkcək (çılpaq), salaca (xərək), qulan (dayça), tirbənd (hasar), keçənəcək…

  • Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti 2013

    Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti 2013 Direktor lüğətin yeni nəşrinin hazır olma vaxtının nəşriyyatdan asılı olduğunu da söyləyib. Azərbaycan dilinin…

  • Azərbaycan dilinin frazeologiya lüğəti qulu məhərrov

    Qulu Məhərrəmliyə yeni VƏZİFƏ VERİLDİ Bildirilib ki, frazeolojiya lüğətinin tərtib edilməsi ilə bağlı uzun illər müxtəlif cəhdlər göstərilib, bu sahədə…

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.