Грамматик нормалар

QƏHRƏMANOV C. Əsrarnamə: Əlyazmasının faksi­mi­ləsi, sözlük və izahatı.- 1964.- 145 s.

AZƏrbaycan elmlər akademiyasi I. NƏSİMİ adina diLÇİLİK İnstitutu

ABBASOV İ. Azərbaycan qəhrəmanlıq dastanlarının er­məni dilinə tərcümə, təbdil, nəşri tarixi və tədqiqi məsələləri// Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər. Bakı: Elm- 1981. Kitab 6, s.50, 89, 182 s.

ABDULLA BƏHLUL. «Kitabi- Dədə Qorqud»da uy­ğun­suzluq.// Ədəbi tənqid- 1992, № I, s.45- 51.

ABDULLAYEV BƏHRUZ. Azərbaycan şəxs adlarının izah­lı lüğəti. Bakı, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1985, 68 s.

ABDULLAYEV B. Haqqın səsi. Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1989, 144 s.

ABDULLAYEV Ə.Z. Azərbaycan dili məsələləri. Bakı: Bakı Universitetinin Nəşriyyatı. – 1992, 329 s.

AĞAYEV Ə. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində işlənən bir neçə arxaik söz haqqında.// Azərb.EA-nın xəbərləri. Ser.- Ədəbiyyat, dil və incəsənət- 1968, № 4. s. 47- 51.

AĞAYEV Ə.Q. Azərbaycan dilinin Cəlilabad rayonu şivəsi. ND., Bakı, 1975, 246 s.

AĞAYEVA F.M. Azərbaycan antroponimiyasına folklor və etnoqrafiyanın təsiri haqqında// Azərbaycan onomastikası problemləri. II, Bakı, APİ nəşri – 1988, s. 10- 11,308 s.

ADİLOV M.İ. Azərbaycan dilində təqlidi sözlər. Bakı: Azərb.Dövlət Un.- nin nəşri- 1979. – 95 s.

ADİLOV M. Qanadlı sözlər. Bakı: Yazıçı- 1988, 440 s.

ADİLOV M. Niyə belə deyirik. Bakı: Azərnəşr – 1982, 242 s.

ADİLOV M.İ. İzahlı dilçilik terminləri. Bakı: Maarif- 1989, 394s.

ADİLOV M. Klassik ədəbiyyatımızda dil və üslub. Bakı: Maarif –1991.

AZƏRBAYCAN 5 cilddə. /Tərtib edəni M.H.Təhmasib/. –Bakı: Azərb. DASTANLARI. SSR EA Nəşriyyatı – 1969, c. 4.- 508 s.

AZƏRBAYCAN 5 cilddə /Tərtib edənləri Ə.Axundov, M.H.Təhmasib/- DASTANLARI. Bakı:- Azərb. SSR EA Nəşriyyatı – 1966- c. 2, 476 s.

AZƏRBAYCAN /Toplayanı A.Nəbiyev/.- Bakı: Gənclik – 1977.- 172 s.

AZƏRBAYCAN DİLİ Gənc dilçilərin II respublika konfransının materialları.

MÜASİR MƏRHƏLƏDƏ. Bakı: Elm – I 1990, 167 s.

AZƏRBAYCAN DİLİNİN QƏRB QRUPU DİALEKT VƏ ŞİVƏLƏRİ.- Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı – 1967.- 281 s.

AZƏRBAYCAN DİLİNİN MUĞAN QRUPU ŞİVƏ­LƏRİ. Bakı: Azərb. SSR. EA Nəşriyyatı – 1955, 262 s.

AZƏRBAYCAN ETNOQRAFİYASI. I cild, Bakı: Elm- 1988, s.456.

AZƏRBAYCAN ETNOQRAFİYA MƏCMUƏSİ. I. II, III, IV buraxılışlar.Bakı: Elm, 1964, 1965, 1977, 1981.

AZƏRBAYCAN ETNOQRAFİK MƏCMUƏSİ. I buraxılış. Bakı: Elm – 1964, 220 s.

AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ DİLİ TARİXİ /sovet dövrü/, III cild, Bakı: Elm- 1982. 256 s.

AZƏRBAYCAN ƏDƏBİ DİLİ TARİXİ. Bakı: Elm- 1991, 284 s.

AZƏRBAYCAN MİLLİ GEYİMLƏRİ. M.: İskusstvo Nəşriyyatı, 1972 /foto-albom, 99 foto, tərtib, mətnin müəl­lifləri- M.İ. Atakişiyeva, M.Ə.Cəbrayılova, V.M.İs­lamova. Mətn- 32 səh. –azərbaycanca, rusca, ingiliscə; prof. P.Ə.Əzizbəyovanın redaktəsi ilə/.

AZƏRBAYCAN MALDARLIĞININ İNKİŞAFI TARİ­XİNDƏN. Bakı, 1969 s.

AZƏRBAYCAN MƏHƏBBƏT DASTANLARI. /Tərtib edənlər M.Təhmasib, T.Fərzəliyev, İ.Abbasov, N.Seyidov/- Bakı: Elm, 1979.- 504 s.

AZƏRBAYCAN ONOMASTİKASI PROBLEMLƏRİ. II, Bakı: APİ nəşri- 1988, 308 s.

AZƏRBAYCAN SOVET ENSİKLOPEDİYİASI. IV c., Bakı: 1980, s.111.

AZƏRBAYCAN TARİXİ.– Bakı Azərb.SSR EA Nəşriyyatı- 1961, c. I – 148s.

AZƏRBAYCAN XALQ MAHNI VƏ TƏSNİFLƏRİ. Bakı: İşıq – 1979, 128 s.

AZƏRBAYCAN XALQ MAHNI VƏ TƏSNİFLƏRİ. Bakı: 1985, 196 s.

AZƏRBAYCAN FİLOLOGİYASI MƏSƏLƏLƏRİ. Bakı: Elm -1983, 272 s.

AZƏRBAYCAN FİLOLOGİYASI MƏSƏLƏLƏRİ. II buraxılış. Bakı: Elm, 1984, 264 s.

AZƏRBAYCAN FİLOLOGİYASI MƏSƏLƏLƏRİ. III buraxılış. Bakı: Elm – 1991, 256 s.

AZƏRBAYCAN ŞİFAHİ XALQ ƏDƏBİYYATINA DAİR TƏDQİQLƏR. Beşinci kitab. Bakı: Elm – 1977, 196 s.

AZƏRBAYCAN ŞİFAHİ XALQ ƏDƏBİYYATINA DAİR TƏDQİQLƏR. Altıncı kitab. Bakı: Elm- 1981, 182 s.

AZƏRBAYCANIN MADDİ MƏDƏNİYYƏTİ. VI, VII, VII, IX cildlər. Bakı: ELM- 1965, 1973, 1976, 1980.

ALEKSEYEV V. Türk xalqlarının əcdadları: rus dilindən tərcü mə //Azərbaycan məktəbi, 1971, № 8, s.51- 57.

ARASLI H. Nizamidə xalq sözləri,xalq ifadə və zərbi- məsəlləri. SSRİ EA Azərbaycan filialının xəbərləri. Bakı, 1942, №8.

ARZI QƏMBƏR. Kərkük xalq dastanı: Gənclik- 1971, 31 s.

ASLANOV V. Daxili bərpa üsulu və Azərbaycan dilinin yazı­yaqədərki fonomorfoloji və leksik- semantik mənzə­rəsinin öyrənilməsi. Azərbaycan filologiya məsələləri. II buraxılış, Bakı: Elm- 1984, səh.38-44, 264 s.

ASLANOV V.İ. XII əsrə qədərki Azərbaycan dili haqqında //Azərbaycan filologiyası məsələləri. Bakı: Elm- 1983, səh. 73-83, 272 s.

ASLANOV V.İ. Onomastik vahidlərin dilin qədim leksik lay­larını öyrənməkdə yeri. Onomastika problemlərinə həsr olun­muş III elmi-nəzəri konfransın materialları. Bakı. 1990, 312 s.

ASLANOV E. El-oba oyunu, xalq tamaşası. Bakı: – İşıq- 1984, 276 s.

ATALAR SÖZÜ /toplayanı Əbülqasım Hüseynzadə, tərtibçi H.Qasımzadə/, B., Yazıçı- 1985, 690 s.

AXUNDOV A. Dil və adət /Elm və həyat, 1978, №5, 22-23 s.

AXUNDOV A. Nəşavə yoxsa Naxçıvan //Elm və həyat, 1979,№10, 27-28 s

AXUNDOV A. Torpağın köksündə tarixin izləri.B.: Gənclik, 1983,136 s.

AXUNDOV A. Ümumi dilçilik. Dilçiliyin tarixi, nəzəriyyəsi və metodları. Bakı: Maarif – 1988, 272 s.

AXUNDOV N. Qarabağ salnamələri. Bakı: Yazıçı- 1989, 232 s.

AŞIQ ALI . Şeirlər. Bakı: Yazıçı – 1982, 141 s.

AŞIQ ƏLƏSGƏR . Birinci kitab. Bakı: Elm. 1972, 328 s.

AŞIQ ƏLƏSGƏR. İkinci kitab. Bakı: Elm, 1972, 328 s.

BAĞIROV Q.K. XV əsr Azərbaycan ədəbi- bədii dilinin leksik, fonetik, Qrammatik xüsusiyyətlərinə dair: Şəms təxəllüslü şairin «Qisseyi- Yusif» poemasının əsasında: Birinci məqalə// M.F.Axundov ad. Azərb. Pedaqoji Dillər İnstitutunun elmi əsərləri, 1961- buraxılış 9, 3-27 s.

AŞIQ ŞƏMŞİR. Dağ havası. Bakı: Gənclik- 1978, 120 s.

BAYATILAR / Tərtib edəni M.H.Təhmasib/- Bakı: Ea Azf Nəşriyyatı, 1943, 268 s.

BAYATILAR. XVII- XX əsrlər /Tərtib edəni A.Məm­mə­dova/- Bakı: Elm- 1977, – 328 s.

BAXŞƏLİYEVA S.B. «Fərhəngi- türki» də etnoqrafik leksika. //Azərbaycan dili müasir mərhələdə. Bakı: Elm- 1990, s. 81-83, 167 s.

BEQDELİ Q. Qətran Təbrizi və onun divanı. Qətran Təbrizi. Divan /Müqəddimə/- Bakı: 1967.

BENET S. Necə yaşayasan – yüzü haqlayasan /ingilis dilindən tərcümə edəni Qəzənfər Paşayev. Bakı: Yazıçı- 1989, 212 s.

BEHBUDOV S.M. Azərbaycan dilinin Zəngilan şivəsi. ND., Bakı, 1966, 407 s.

BÜNYADOV Z. Azərbaycan VII- IX əsrlərdə. Bakı: Azərbaycan DövlətNəşriyyatı – 1989, 336 s.

BÜNYADOV Z.M. Azərbaycan Atabəyləri dövləti /1136-1225-ci illər/ Bakı: Elm- 1985, 268 s.

BÜNYADOV T. Azərbaycan etnoqrafiyası 50 ildə. Azərb. SSR EA Xəbərləri. Ser. tarix, fəlsəfə və hüquq. B., 1967, №3-4.

BÜNYADOV T. Qədim Azərbaycanda toxuculuq və keçə­çiliyin inkişaf tarixinə dair. Azərbaycan etnoqrafik məc­muəsi. I buraxılış. Bakı: Elm- 1964, 220 s.

BÜNYADOV T. Qızıl Qaya. Bakı: Gənclik- 1984.

BÜNYADOV T. Zirvə- qala. Bakı: Gənclik – 1983, 262 s.

BÜNYADOVA Ş. Nizami və etnoqrafiya. Bakı: Elm- 1992, 156 s.

BÜNYADOV T.Ə. Azərbaycanda dəvəçilik //Azərbaycan et­noq­rafik məcmuəsi. IV buraxılış.Bakı: Elm- 1981, s.33-40, 172 s.

VAQİF MOLLA PƏNAH. Əsərləri.- Bakı: Azərb.Dövlət Nəşriyyatı -1968, 280 s.

VƏLİYEV A.H. Azərbaycan dialektologiyasına aid mate­riallar: Göyçay keçid şivələrinin leksikası. Bakı: Azərb.Un-ti nəşriyyatı- 1960.- 87 s.

VƏLİYEV K. Sözün sehri. Bakı: Yazıçı – 1986, 303 s.

VƏLİYEV K. Elin yaddaşı, dilin yaddaşı. Bakı: Gənclik – 1987, 280 s.

VƏLİYEV H. Azərbaycan bayatıları gürcü mənbələrində// Elm və həyat, 1979, № 11, s. 30- 32.

VƏLİXANLI N.M. IX- XII əsr ərəb coğrafiyaşünas – səy­yahları Azərbaycan haqqında.- Bakı: Elm – 1974, 223 s.

VİDADİ. Əsərləri.- Bakı: Azərb. Dövlət nəşriyyatı- 1977, 106 s.

VOROŞİL Q. Bir qədim Hun əlifbası haqqında //ədəbiyyat aə incəsənət. – 1981, 3 iyul.

VOROŞİL Q. Tarixdən səhifələr. Yer və şəxs adları. «Kommunist» qəzeti. 1986, 3 iyun.

QARABAĞNAMƏLƏR. Birinci kitab. Bakı: Yazıçı- 1989, 192 s.

QARABAĞNAMƏLƏR. İkinci kitab. Bakı: Yazıçı – 1991.

QASIMZADƏ F.F. Novruz- Bahar bayramı. Bakı- 1989, 64 s.

QASIMOV M.Ş. Azərbaycan dili terminologiyasının əsasları. –Bakı: Elm -1973, 186 s.

QAFFAROV T. Azərbaycan kənd əhalisinin həyat tərzi. Bakı:- Elm, 1991, 408 s.

QEYBULLAYEV Q. Qarabağ. Etnik və siyast tarixinə dair. Bakv: Elm – 1990, 248 s.

QEYBULLAYEV Q.Ə. Azərbaycan toponimiyasında ərəb təbəqəsi haqqında //Azərb. SSR EA-nın Xəbərləri. Ser. Ədəbiyyat, dil və incəsənət. 1976, №I, s. 80- 88.

QEYBULLAYEV Q.Ə. Azərbaycanda endoqam nikahlar haq­qında //Azərbaycan etnoqrafik məcmuəsi. III buraxılış. Bakı: Elm – 1977, s. 160- 173,- 228 s.

QƏHRƏMANOV C.V., ƏLİYEV R.M. « Kəvamil- üt təbir» və onun müəllifi haqqında // Əlyazmalar xəzinəsində.- Bakı: Elm-1979, s. 5- 17.

QƏHRƏMANOV C. Əsrarnamə: Əlyazmasının faksi­mi­ləsi, sözlük və izahatı.- 1964.- 145 s.

QƏHRƏMANOV C. Kişvərinin bir əlyazma «Divanı» haq­qında //Əlyazmalar Xəzinəsində.- Bakı: Elm- 1976.- s.46-52.

QƏHRƏMANOV C.V., HACIYEVA Z.T. Yusif Məddah. «Vərqa və Gülşa». XIV əsr Azərbaycan yazılı abidəsi: Mətn və qrammatik oçerk. – Bakı: Elm- 1988, – 184 s.

QƏHRƏMANOV C. Nəsimi «Divanı» nın leksikası.- Bakı: Elm- 1970,568 s.

QƏHRƏMANOV C. Hinduşah Naxçivaninin lüğətindən fraq­mentlər //əlyazmalar xəzinəsində.- Bakı: Elm- 1972, -s.121-140.

QUBATOV Ə.B. Azərbaycan xalqı ilə vahid qardaşlıq ai­lə­sində. Bakı: Elm- 1991, 200 s.

QUKASYAN V.L. Azərbaycan dilinin təşəkkül tari­xinə dair qeydlər //Azərbaycan filologiyası məsələləri.- Bakı: Elm- 1983,- s.35-62.

QULİYEV H. Odlar yurdunda bahar bayramı. «Əd.və inc.» qəz., 1982, 26 mart, s. 7.

QULİYEV H.,TAĞIZADƏ N. Metal və xalq sənət­kar­lığı. Bakı, 1968,-s.

QURBANİ 55 şeir. Bakı: Gənclik – 1972, 63 s.

QURBANOV A. Ümumi dilçilik, I hissə, Bakı: Maarif- 1989, 568 s.

QURBANOV A. Müasir Azərbaycan ədəbi dili. Bakı: Maarif – 1985, 408 s.

QURBANOV A. Azərbaycan onomalogiyası məsə­lələri. Bakı: APİ nəşri -1986, 101 s.

QURBANOV A.M. Azərbaycan dilinin onoma­lo­gi­yası. Bakı: Maarif- 1988, 596 s.

DAĞISTAN MSSR ƏRAZİSİNDƏKİ AZƏR­BAY­CAN ŞİVƏLƏRİ: əlyazması //Azərb.SSR EA Nəsimi ad. Dilçilik İnstitutu. Bakı: 1980, 595 s.

DADAŞZADƏ M. «Dədə Qorqud» dastanlarında Azər­­baycan etnoqrafiyasına dair bəzi məlumatlar //Azərbaycan etnoqrafik məcmuəsi. III buraxılış. Bakı: Elm -1977, s.182-194, 228 s.

DADAŞZADƏ M.A. «Kəbbadə oyunu» haqqında //Azər­­baycan etnoqrafik məcmuəsi. IV buraxılışı. Bakı: Elm – 1981, s.148-152-172 s.

DASTANİ- ƏHMƏD- HƏRAMİ. Bakı: Gənclik – 1978, 96 s.

DƏLİLİ H.Ə. Azərbaycanın cənub xanlıqları: XVIII əsrin ikinci yarısında.- Bakı: Elm- 1979,- 144 s.

DƏMİRÇİZADƏ Ə. 50 söz. Bakı: Gənclik – 1968, 108 s.

DƏMİRÇİZADƏ Ə. Azərbaycan ədəbi dilinin tarixi. I hissə. Bakı: Maarif –1979, 268 s.

DƏMİRÇİZADƏ Ə.M. Azəri ədəbi dili tarixi. –Bakı: APİ nəşri- 1967.- 84 s.

DƏMİRÇİZADƏ Ə.M. Azərbaycan ədəbi dilinin inkişaf yolları. –Bakı: APİ nəşri- 1958.- 44 s.

DƏMİRÇİZADƏ Ə.M. «Kitabi- Dədə Qorqud» dastanlarının dili.-Bakı: Azərb. Ped. İn-tunun nəşriyyatı, 1959.- 161 s.

EYVAZOVA R. Kişəvəri «Divan» ının dili.- Bakı: Elm- 1983- 138 s.

EL ÇƏLƏNGİ Bakı: Gənclik- 1983, 388 s.

ƏZİZOV E. Azıx nə deməkdir? //Ədəbiyyat və incəsənət, 1986,- 19 dekabr.

ƏZİZOV E.İ. Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası /dialekt sisteminin təşəkkülü və inkişafı/. DD., Bakı: 1990, 385 s.

ƏZİZOV E. Bərdə toponimi //Elm və həyat, 1987, № 6, s.17-18.

ƏZİZOV E.İ. Koroğlu. Çənlibel. Misri qılınc: Etimoloji qeyd­lər //Dilçilik coğrafiyası, tarixi dialektologiya və türk dillərinin tarixi problemləri. Elmi əsərlərinin tematik məcmuəsi. Bakı: ADU-nun nəşri- 1982, s.60-66.

ƏZİZOV E. Təbriz-Tevriz // Ədəbiyyat və incəsənət. 1981,- 22 may.

ƏLİBƏYZADƏ E. Ədəbi şəxsiyyət və dil. Bakı: Yazıçı -1982, 198 s.

ƏLİZADƏ Z. Azərbaycan atalar sözlərinin həyatı. Bakı: Yazıçı- 1985, 245 s.

ƏLİYAROV S. «Dədəm Qorqud» kitabında anaxa­qan­lığı tari­xinin izləri //Azərbaycan filologiyası məsələləri. II buraxılış. Bakı: Elm- 1984, s.185- 198.

ƏLİYEV Əli Azərbaycan qərb rayonlarının topo­nimi­yası /Qazax, Gədəbəy, Tovuz və Şamxor rayonlarının materialları əsasında/ ND., Bakı. 1975, 171 s.

ƏLİYEV Əli «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanında adət-ənənələr//Elm və həyat, 1979, №10, s.24-25.

ƏMİROVA .R. Etnoqrafik toponimlərin yaranma yol­ları /leksik-semantik üsul// Azərbaycan dili müasir mərhələdə. Bakı: Elm-1990 s. 83-85, 167 s.

ƏMİROVA C. Etnoqrafik toponimlərin yaranma üsulları //Azərbaycan ədəbi dilində norma və normalaşma məsələləri . Bakı: Elm- 1991. s.126-128, 194 s.

ƏSGƏROV H.A. Azərbaycan dilində metal emalı ilə bağlı peşə- sənət sözləri //Azərbaycan SSR EA Xəbərləri. «Ədəbiyyat, dil və incəsənət»ser., 1990, №3, s.59- 62.

ƏSGƏROV H.A. Azərbaycan dilinin peşə- sənət leksi­ka­sında zərgərlik terminlərinin yeri //Azərbaycan dili müasir mərhələdə. Bakı: Elm, 1990, s.68-71, 167 s.

ƏSGƏROV H.A. Azərbaycan dilində zərgərliklə bağlı bəzək adları //Azərbaycan ədəbi dilində norma və nor­ma­laş­ma məsə­lələri. Bakı: 1991, s. 121- 123, 194 s.

ƏFƏNDİYEV R. Azərbaycan maddi mədəniyyət nümunələri. Bapkı, 1960.

ƏHMƏDOV B.B. Azərbaycan dili söz yaradıcılığında sadə­ləşmə meyli /şivə materialları əsasında/. Bakı: APİ nəşri- 1990, 92 s.

ƏHMƏDOV B.B. Azərbaycan dili şivələrində söz yaradıcılığı /tarixi tədqiqat/. fil.elm.doktoru alimlik dərəcəsi alman üçün təqdim edilmiş dissertasiyanın avtoreferatı. Bakı: 1991, 46 s.

ƏHMƏDOV T. El-obamızın adları.Bakı,1984.

ƏHMƏDOV Ə.C. Azərbaycan kulinariyası.Bakı: İşıq- 1987, 232 s.

ƏHMƏDOV T. Azərbaycan toponimikasının əsasları. Bakı: Bakı Universiteti nəşriyyatı -1991, 312 s.

ƏHMƏDOV F. Sözlərin leksik- semantik inkişafı haq­qın­da.//Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi, 1983, №2, s.45-48.

ZAHİDİ A. Müasir ərəb dilində türk mənşəli sözlər. Bakı: Elm- 1977, 146 s.

ZƏRİNZADƏ H. Fars dilində Azərbaycan sözləri.Bakı: Azərbaycan SSR EA Nəşriyyatı – 1962, 434 s.

İBRAHİMOV B.İ. Naxçıvan SSR EA Nəşriyyatı – 1962, 434 s. Naxçıvan şivələri qrupunun bəzi lüğət xüsusiyyətləri. Bakı, 1960.

KAZIMOV İ. Mexset türklərinin dili //Azərbaycan ədəbi dilində norma və normalaşma məsələləri. Bakı: Elm-1991, s.98-100, 194 s.

İSLAMOV M. Azərbaycan dilinin Nuxa dialekti. Bakı: Azərbaycan SSR EA Nəşriyyatı- 1968, 274 s.

KƏRİMOV T. Arabalar //Elm və həyat, 1978, № 2, s. 28-29.

KƏRİMOV Ş. Ermənistan SSR Krasnosellova İcevan rayonu. Azərbaycan Şivələri.ND.,Bakı, 1970, 427 s.

KƏRİMZADƏ F. Xudafərin körpüsü. Roman. B.: Ya­zıçı- 1982. 382 s.

KİTABİ-DƏDƏ QORQUD / tərtib, transkripsiya, sadə­ləşdirilmiş variant və müqəddimə. Fərhad Zeynalov və Samət Əlizadənindir/.Bakı: Yazıçı- 1988, 265 s.

KOROĞLU . Bakı, 1956, 453 s.

MAKULU. Azərbaycan sözləri fars dilində. Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun əsərləri. V c., 1954.

MAHMUDOV Y. Səyyahlar. Kəşflər.Azərbaycan.Bakı: Gənc­lik, 1985, 188 s.

MAHMUDOV M. VI əsr ərəb şeirində işlənmiş bir Azərbaycan sözü haqqında. // Azərbaycan filologiyası məsə­lələri. Bakı: Elm -1983, s.94-100.

MƏMMƏDOV İ.O. Azərbaycan dilinin tarixi kursunda qrammatika və söz yaradıcılığı arasında əlaqə problnmlərinə dair //Azərbaycan dili. Respublika elmi-metodik konfransın materialları.Bakı, 1984. s. 125- 127.

MƏMMƏDOV İ.O. Etnoqrafiya terminləri //Termi­no­logiya məsələləri. Bakı: Elm-1984, s.56-58.

MƏMMƏDOV İ.O. Azərbaycan dilinin lüğət tərki­bində et­noqrafik leksikanın yeri // Azərb. SSR EA Xəbərləri. Ser. Ədəbiyyat, dil və incəsənət. Bakı, 1985, №2, s. 81- 83.

MƏMMƏDOV İ.O. Azərbaycan mənşəli bəzi etnonim və etnotoponimlər haqqında. s. 85-87// Azərbaycan ono­mastikası problemlərinə dair konfransın materialları. Bakı: APİ nəşri, 1986, s.333.

MƏMMƏDOV İ.O. Ekran,efir və dilimiz. Bakı: Elm- 1989, 72 s.

MƏMMƏDOV İ.O. Antroponimlər və adət-ənənə­ləri­miz. Azərbaycan onomastikası problemlərinə həsr olunmuş II elmi- nəzəri konfransın materialları. 15- 16 aprel 1988. Bakı, 1988, s.58-59, 308 s.

MƏMMƏDOV İ.O. Azərbaycan dilinin etnoqrafiya leksikasına aid bəzi qeydlər //Azərb. SSR EA Xəbərləri. Ser.Ədəbiyyat, dil və incəsənət, 1989, №3, s.48-51, 144 s.

MƏMMƏDOV İ.O. Etnoqrafizmlər etnotoponim kimi. Azər­baycan onomastikası məsələləri III elmi-nəzəri konfransının materialları, 1990.

MƏMMƏDOV İSMAYIL Etnoqrafiya termino­logiya­sına dair qeydlər //Terminologiya məsələləri. Elm: Bakı- 1990, s. 27- 29, 90 s.

MƏMMƏDOV İ. Azərbaycan dilinin leksik eormaları //Azər­baycan ədəbi dilində norma və normalaşma məsə­lələri. Bakı: Elm- 1991, s. 10- 13, 134 s.

MƏMMƏDOV İ. Etnoqrafizmlərin üslubu xüsusiy­yət­ləri// Üslubi linqvistik fənlərin tədrisi problemləri /Elmi seminarın materialları/ Bakı- 1991, s.41-46, 115 s.

MƏMMƏDOV İ.O. Nizami əsərlərinin dilindəki bəzi etnoq­rafik sözlərə dair. //Azərbaycan EA Xəbərləri. Ser.Ədəbiyyat, dil və incəsənət. Bakı, 1991, № I s. 115- 117, 144 s.

MƏMMƏDOV İ.O. Azərbaycan dilində köhnəlmş et­noq­rafik sözlər //Azərb.EA Xəbərləri.Ser.Ədəbiyyat,dil və incəsənət, 1991, № 2, s.91-98, 140 s.

MƏMMƏDOV Y. Orxon-Yenisey abidələrində adlar. I hissə, Bakı: APİ nəşri 1979, 114 s.

MƏMMƏDOV Y. Orxon-Yenisey abidələrində adlar. II hissə, Bakı: APİ nəşri – 1981, 110 s.

MƏMMƏDOV Y. Azərbaycan dilində sözlərin leksik- semantik inkişafı. Bakı: APİ nəşri, 19897, 84 s.

MƏMMƏDOV MƏSİM Dillərin qaoşılıqlı əlaqəsi /Azər­­bay­can və erməni dillərinin materialları əsasında/. Dərs vəsaiti, Yere­van, 1986, 112 s.

MƏMMƏDOV R. Naxçıvan şəhərinin tarixi oçerki, elmi nəşri. Bakı: 1977, 157 s.

MƏMMƏDOVA B.R. Geyim adları və Azərbaycan etnoqrafik onomatikasında onun əksi// Azərbaycan ono­mas­tikası prob­lem­lərinə həsr olunan II elmi- nəzəri konfransın materialları 15- 16 aprel, Bakı: 1988, s. 274- 276: 308 s.

MƏŞƏDİYEV Q.İ. Zaqafqaziyanın Azərbaycan toponimləri. Bakı: Elm- 1990,148 s.

MƏHƏMMƏDHÜSEYN ŞƏHRİYAR Aman, ayrılıq /poe­ma və şeirlər/. Bakı:Yazıçı – 1981, 108 s.

MƏHƏRRƏMOVA R. Sabirin satirik şeirlərinin leksikası. Bakı: Azərb.SSR EA Nəşriyyatı 1968, 142 s.

MİRZƏYEV A. Bayramlar, Mərasimlər. Ənənələr. Bakı: Gənclik -1983, 72 s.

MOLLAZADƏ S.M. Azərbaycan SSR-in Qax rayonu şivələri. ND., Bakı, 1966, 354 s.

MURADOV Ş.M., ABBASOV F.H. Müasir mərhələdə de­moq­rafiya siyasəti. Bakı: Elm- 1986, 104 s.

MUSTAFAYEV A.N. Şirvanın maddi mədəniyyəti. Bakı: Elm- 1977, 158 s.

MUSTAFAYEV A.N. Azərbaycanda şərbaflıq sənəti /tarixi etnoqrafik tədqiqat/ Bakı: Elm- 1991, 192 s.

MÜASİR AZƏRBAYCAN DİLİ. Üç xilddə, I cild. Bakı: Elm- 1978, 324 s.

NƏBİYEV A. İlaxır çərşənbələri. Bakı, 1990, 62 s.

NƏSİRLİ M.N. Yaşayış evinin mənşəyinə dair// Azər­baycan etnoqrafik məcmuəsi. III buraxılış. Bakı: Elm 1977.

NAXÇIVAN MSSR-in DİALEKT VƏ ŞİVƏLƏRİ. Bakı: Azərb.SSR EA Nəşriyyatı – 1962, 326 s.

NOVRUZOV M.D. Bəzi qadın adlarının etimologiyası /xanım, bəyim, bikə, banı// Azərbaycan dilinin etimologiya və ono­mas­tikası məsələləri. Elmi əsərlərin tematik məcmuəsi. Bakı: Universitet nəşriyyatı -1990, s.32- 36/ 105 s./.

RAMAZANOV K.T. Azərbaycan dilinin Salyan dialekti. ND., Bakı, 1955, 475 s.

RAMAZANOV K.T. «Ava» şəkilçisinin etimologiyası //Azərb. SSR EA Xəbərləri. İctimai elmlər seriyası. 1963, 3 4, s. 99.

RAMAZANOV K.T. Ayalğa sözünün etimologiyası //Azərb. SSR EA Xəbərləri İctimai elmlər seriyası. 1965, № 6, s. 11-17.

RAMAZANOV K.T. Qohumluq bildirən qoşa sözlər /lğuz qru­puna daxil olan türk dilləri materialları əsasında // Azərb. SSR EA Xəbərləri. Ser. Ədəbiyyat, dil və incəsənət, 1970, № 3.

RAMAZANOV K.T. Türk dillərinin cənub- qərb qrupunda qoşa sözlər// yemək içmək adları/ //Azərb. SSR EA Xəbərləri. Ser.Ədəbiyyat dil və incəsənət, 1974, № 2.

RƏCƏBOV Q.Ə. Azərbaycanda süd məhsulları hazırlan­masının xalq üsulları // Azərbaycan etnoqrafik məcmuəsi.II buraxılış. Bakı: 1977, s. 47- 64- 228 s.

RZAİ A.Ə. Azərbaycan dilində alınma məişət leksikası. ND.-nın avtoreferatı. Bakı, 1990, 21 s.

RÜSTƏMOV R.Ə. Quba dialekti.Bakı: Azərb.SSR EA Nəş­riyyatı- 1961, 282 s.

RÜSTƏMXANLI S. Ömür kitabı. Bakı: Gənclik- 1988, 368 s.

SADIQOV Ə.Ş. «Şeyx Səfi» təzkirəsində qohumluq terminləri //Azərb. SSR EA Xəbərləri.Ser.Ədəbiyyat, dil və incəsənət, 1971, № 3-4.

SEYİDOV M. Azərbaycan mifik təfəkkürünün qaynaq­ları. Bakı: yazıçı- 1983, 326 s.

SEYİDOV M. Bəzi abidələrdə və xalq yaradıcılığı nü­mu­nələ­rində adqoyma adətinin qalıqları haqqında müla­hizələr// Azər­baycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər. Beşinci kitab. Bakı: -Elm- 1977, s.47-58, 196 s.

SEYİDOV M. Azərbaycan xalqının soykökünü düşü­nərkən. Bakı: Yazıçı – 1989, 485 s.

SÜLEYMANOV MANAF. Eşitdiklərim, oxuduqlarım, gör­dük­lərim. Bakı: Azərnəşr- 1989, 376 s.

SÜLAYMANOV Ş.M. Azərbaycan dilinin mənəvi mə­də­niy­yəti leksikasına dair //Azərbaycan dili müasir mər­hələdə. Gənc dilçilərin II respublika konfransının mate­rial­ları. Bakı: Elm, 1990.

SÜLEYMANOV Ş. Azərbaycan dilinin mərasim leksi­ka­sında qədim türk mənşəli sözlər.// Azərbaycan əbədi dilində norma və normalaşma məsələləri. Bakı: Elm- 1991, s.26-29.

TAPMACALAR / toplayanı və tərtib edəni Nurəddin Seyidov/. Bakı: Gənclik-1969, 80 s.

TƏRLANOV M., ƏFƏNDİYEV R. Azərbaycan xalq sənəti. Bakı, 1960.

TƏHMASİB M.H. Bir tarixi həqiqətin eposdakı izləri. //Azər­baycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair tədqiqlər. Altıncı kitab. Bakı: Elm, 1981, səh. 3- 19, 182 s.

TOY VƏ HALAY MAHNILARI. Bakı: Gənclik- 1980, 112 s.

TÜKƏNMƏZ BULAQ /Azərbaycan xalq rəqs mah­nıları və tamaşaları. Toplayanı və tərtibçisi Loğman Ağayev/. Bakı: İşıq- 1986, 70 s.

XALIQOV F.R. Azərbaycan folklorunda totemik və teo­nimik görüşlərlə bağlı adlar// Azərbaycan dili müasir mərhələdə. Bakı: 1990, s. 71- 74, 167 s.

XASİYEV Z.Ə. Azərbaycan dili dialekt və şivələrinin qərb qanununda heyvandarlıq terminləri. ND., Bakı, 1976, 141 s.

XƏLİLOVA F. Adət və ənənələr. / Sosialist ailə – məişət adət- ənənələri/. Bakı: Gənclik- 1986, 70s.

XƏSTƏ BAYRAMƏLİ Mənim Göyçəm. Bakı: Yazıçı -1987, 150 s.

XUDİYEV N. Azərbaycan ədəbi dili lüğət tərkibinin inkişafı /Sovet dövrü/ Bakı: APİ Nəşri -1986, 84 s.

XUDİYEV N. Azərbaycan ədəbi dilinin sovet dövrü. Bakı: Maarif -1989, 402 s.

XUDİYEV N. Tərcümə ədəbiyyatı və ədəbi dilimiz. Bakı, 1991, 112 s.

XUDİYEV N. Azərbaycan ədəbi dilinin təşəkkülü. Bakı% 1991, 150 s.

HACIYEV T. İ. Azərbaycan dilinin Cəbrayıl şivəsi, ND., Bakı, 1961.

HACIYEV TOFİQ. Azərbaycan dili tarixi. Bakı: ADU Nəşri- 1976, 156 s.

HACIYEV T. Azərbaycanın qədim onomastiikasına dair. Azərbaycan Filologiyası məsələləri. Bakı: Elm- 1984, s.125- 136, / 262 s./

HACIYEV T. İ. Azərbaycan əbədi dili tarixi /II hissə/. Bakı: Maarif -1987, 196 s.

HACIYEVA Z.T. Suli Fəqih. Yusif və Züleyxa. Bakı: Maarif- 1991, 180 s.

HACIBƏYOV Ü. Musiqili komediyalar. Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı. 1959.

HEYDƏROV M. Orta əsrlər Azərbaycan şəhər həyatı //Elm və həyat, 1979, № 11, s. 25- 27.

HƏVİLOV H.A. XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində Azər­baycanın maddi mədəniyyəti. Bakı. 1969.

HƏVİLOV H.A. Azərbaycan etnoqrafiyası. Bakı: Elm- 1991, 256 s.

HƏKİMOV M. Azərbaycan aşıq ədəbiyyatı /Qədim və orta əsrlər/ Bakı: Yazıçı- 1983, 240 s.

HƏKİMOV M.İ. Xalqımızın deyimləri və duyumları /toplayıb yazıya alanı və tərtib edəni f.e.d. M.İ. Həkimov/ Bakı: Maarif- 1986, 392s.

HƏSƏNOV İ.Q. Gəncə dialektinin leksikası /Hey­vandarlıq və əkinçilik terminləri/. ND., Bakı, 1974, 194 s.

HƏSƏNOV H.Ə. Müasir Azərbaycan dilinin lek­sikası, Bakı: Maarif -1988, 308 s.

HƏTƏMİ Tehran dialekti. ND., Bakı, 1953.

HÜSEYNZADƏ M. Müasir Azərbaycan dili. Mor­fo­logiya, Bakı: Maarif- 1973, 358 s.

HÜSEYNOV Ə.A. Azərbaycan SSR Qazax rayonu şivələ­rinin leksikası. ND., Bakı, 1975.

HÜSEYNOV İSA Məhşər. Bakı: Gənclik- 1978, 294 s.

HÜSEYNOV M. Azıx mağarasında. //Elm və həyat, 1976, № 6.

HÜSEYNOV F.İ. XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda qoyun­çuluq təsərrüfatı. ND., Bakı, 1972.

ÇOBANOV M.N. Azərbaycan antroponimikasının əsas­ları. DDA – Bakı- 1992, 60 S.

ÇOBANOV M.N. Bolnisi rayonu /Gürcüstan SSR/ şivə­lə­rinin leksikası. ND., Bakı, 1973.

ÇƏMƏNZƏMİNLİ Y.V. Qızlar bulağı. Qan içində. Roman­lar. /çapa hazırlayan və ön sözün müəllifi Tofiq Hüseynov/ Bakı: 1987, 328 s.Yazıçı.

CAVADOV Ə. Morfoloji kateqoriyaların üslubi imkan­ları //Azərbaycan bədii dilinin üslubiyyatı /oçerklər/ Bakı:- Elm- 1970, 358 s.

CAVADOV Ə. Türk dillərindəki «Adaqlı» və «düyün» sözləri haq­qında haqqında //Azərbaycan SSR EA Xəbərləri. Ser. Ədəbiyyat, dil və incəsənət», 1988, № I, s. 43- 45.

CAVADOVA M. Şah İsmayıl Xətainin leksikası. «Dəhnamə» poeması üzrə. Bakı: Elm – 1977- 215 s.

CƏHANGİROV M. Azərbaycan milli ədəbi dilinin təşəkkülü. I hissə. Bakı: Elm- 1978, 235 s.

CAHANGİROV M.P. Mənbə müəyyənliyi dil tarixinin yaran­masında ilkin şərtdir // Voprosı dialektoloqii tərkskix əzıkov. Baku: İzd- vo AN Azkrb. SSR. 1986, t.3. s. 248-252

CƏLİLOV F. Azərbaycan dili morfologiyasından oçerk­lər. Dərs vəsaiti. Bakı: Azərb.Dövlət Un- nin nəşri – 1985. 108 s.

CƏLİLOV F.A. Azərbaycan dilinin morfologiyası. Bakı: Maarif- 1988. 285 s.

CƏNUBİ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİYYATI ANTOLO­Gİ­YASI. Üç dildə. I c., Bakı: Enlm- 1981, 383 s.

CƏNUBİ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİYYATI ANTOLOGİYASI. Üç cilddə. II c., Bakı: Elm- 1083, 580 s.

CƏNUBİ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİYYATI ANTO­LO­Gİ­­YASI. III c., Bakı: Elm, 1988, 552 s.

CƏFƏRZADƏ Ə. Bakı- 1501. Bakı: Yazıçı – 1981, 263 s.

CƏFƏRLİ ƏLİ /Əli Kamil oğlu Cəfərov/. Azərbaycan dilinin Qazax dialekti. ND., Bakı, 1061, 444 s.

CƏFƏRLİ Ə. K. Üç arxaik söz haqqında //Türk dillə­rinin tarixi və dialek tologiyası problemləri. Elmi əsərlərin mövzu məc­muəsi Bakı: ADU-nun nəşri- 1986, 53- 56.

CƏFƏROV V.B. Azərbaycan dilində meterologiya terminləri. NDA. Bakı- 1990, 26s.

CƏFƏROV S. Azərbaycan dilində söz yaradıcılığı. Bakı: 1960, 203.

CƏFƏROV S. Müasir Azərbaycan dili. Leksika. Bakı: -Maarif- 1970. 235 s.

ŞƏHRİYAR M. Aman, ayrılıq: Poema və şeirlər.- Bakı: Yazıçı- 1981,-106 s.

ŞİRƏLİYEV M. Azərbaycan dialektologiyasının əsas­ları. Ali məktəblər üçün dərs vəsaiti. II nəşri- Bakı: Maarif 1968- 421 s.

ŞİRƏLİYEV M.A. Bakı dialekti.- II nəşri.- Bakı: Azərb. SSR EA Nəşriyyatı – 1957, 226 s.

ŞİRƏLİYEV M.Ş. Qarşıdakı illərdə Azərbaycan dilçi­li­yi­nin vəzifələrinə dair // Azərb. SSr EA –nın Xəbər­ləri. Ser. Ədəbiyyat, dil və incəsənət. 1975,- № 3, – s. 53- 56.

ŞÜKÜROV A. Sosialist adət və ənənələri //Elm və həyat, 1979, № 7, s.15- 16.

ABDULLAEVA N. Kovrovoe iskusstvo Azerbaydjana. Baku, 1971.

ABDULADZE Ü.A. Törkskie perevodı slovnika slovarə Sulxan Saba Orbeliani. Tbilisi, 1968, 18 s.

ABELOV N. A. Gkonomiçeskiy bıt qosudarstvennıx krestğən Qeokçayskoqo i Şamaxinskoqo uezdoa Bakinskoy qubernii// MİGBQKGK, Tiflis, 1986, t.6. vıp.2, s. 140- 151.

ABELOV N. A. Gkonomiçeskiy bıt qosudarstvennıx krestğən Elizavetpolğskoqo uezda Elizavetpolğskoy qubernii//

MİGBQKGK, Tiflis, 1987,t. 7, s. 131- 157.

AQAMALİEVA S.M. Qonçarstvo Azerbaydjana v XX- naçalo XX v /İstoriko- gtnoqrafiçeskoe issledovanie/. AKD. Tbilisi, 1981, s.21.

AQAŞİRİNOVA S.S. Materialğnaə kulğtura lezqin X1X – naçalo XX v. M., «Nauka», 1987, 304 s.

ADIQİ,BALKARÜI İ KARAÇAEVÜI V İZVESTİƏX EVROPEYSKİX AVTOROV XŞ- X1X vv. Knijnoe izda­telğstvo «Glğbrus», Nalğçik, 1974, 636 s.

AZERBAYDJANSKAƏ KULĞTURA. Baku, 1964, 120 s.

AYDAROV R. Əzık v orxonskix pamətnikax drevne­törkskoy pisğmennosti UŞ veka A.A. 1976, 380s.

AKTUALĞNIE VOPROSI KARAÇAEVO- BAL­KARSKOY QRAM­MATİKİ İ LEKSİKİ. Nalğçik, 1982.

AKTUALĞNIE PROBLEMI SOVETSKOQO UYQURO­VE­DENİƏ. İzd- vo «Nauka» Kaz. SSR A- A. 1983, 272 s.

ALİEV V. Kulğtura gpoxi sredney bronzı Azer­Bayd­jana. ADD. Tbilisi. 1983, 22s.

ALİEV Q. Linqvistiçeskie i gkstralinqvistiçeskie faktorı V antroponimii. ADD, A- A, 1989. s.

ALİEV İ. Midiə drevneyşee qosudarstvo na ter­ri­torii Azerbaydjana.// Oçerki po drevney istorii Azer­baydjana.- Baku: İzd- vo AN Azerb.SSR, 1956, s.97- 169.

ALİZADE A.A. Laqiç- poselok remeslennikov /Gtnoq­ra­fi­çeskoe issledovanie sovremennoqo bıta/ AKD, Tbilisi. 1983.

AMİROVA Dj.R. Gtnoqrafiçeskie toponimi Azer­Bayd­jana. AKD, Baku, 1992, 21s.

AREALĞNIE İSSLEDOVANİƏ V ƏZIKOZNANİİ İ GTNOQRAFİİ. İzdatelğstvo «Nauka», L., 1977, 264 s.

AREALĞNIE İSSLEDOVANİƏ V ƏZIKOZNANİİ İ GTNOQRAFİİ. Əzık i gtnos /Sbornik nauçnıx trudov. Ot­vetstvennıy redaktor N.İ. Tolstoy/.- O., «Nauka», 1983, 252 s.

ARTÖX L. F. Funküii obrədovoqo xleba kak proəvlenie kulğturno-bıtovoy obhnosti narodov// Materialı kon­fe­renüii v Nalğçike 1975 qoda. /İnstitut iskusstva, folğlora i gtnoqrafii AN USSR/ 1975, s. 107- 110.

ASKEROV N.A. Qidronimı v azerbaydjanskom əzıke. AKD. Baku- 1986, 22 s.

ASLANOV V.İ. İstoriçeskaə leksikoloqiə azerbayd­jan­skoqo əzıka /problema rekonstruküii/ DD, Baku, 1973, 370 s.

ASLANOV V.İ. İstoriçeskaə leksikoloqiə azerbayd­jan­skoqo əzıka / problema rekonstruküii/. /Dis. Napisana na russkom əzıke/ ADD, Baku, 1973, 36 s.

AXMANOVA O.S. Slovar. Linqvistiçeskix terminov. M.İzd-vo «Sovetskaə gnüiklopediə», 1966, 606 s.

AXMEDOVA V.A. Tradiüionnoe xlebopeçenie v Azer­baydjane /istoriko- gtnoqrafiçeskoe issledovanie/ KL., Baku, 1937, 226 s.

AXMETĞƏNOV R.Q. Obhaə leksika duxovnoy kulğturı naro­dov Sredneqo Povoljğə. İzdatelğstvo «Nauka», M., 1981, 144s.

AXMETĞƏNOV R.Q. Obhaəa leksika materialğnoy kulğturı narodov Sredneqo Povljğə «Nauka», M., 1989, 200 s.

AŞMARİN M.İ. Bolqarı i çuvaşi: arxeoloqiə, istoriə, gtnoqrafiə T. XUŞ, vıp. 1, Kazanğ, 1902.

AŞURBEYLİ S.B. O toponime «Aran» // Materialı dokladov P nauçnoy konferenüii, posvəşennoy izuçeniö toponimi Azerbaydjanskoy SSR. Baku.Glm.1981, s.17-20.

AŞURBEYLİ S.B. Qosudarstvo Şirvanşaxov: U1-XU1 vv. –Baku: Glm, 1983,- 344 s.

BAQİROV Q.A. Osobennosti razqovornoqo əzıka v azerbayd­janskoy proze / na materiale azerbaydjanskoy prozı konüa X1X – naçala XX vv./ ADD. Baku- 1991, 70 s.

BALAƏAN N.İ. Azerbaydjanskaə narodnaə odejda konüa X1X- naçala XX v. DD., Baku, 1967.

BASKAKOV N.A. Törkskie əzıki. M.: İzd-vo vostoçnoy lit-rı, 1960, -247 s.

BASKAKOV N.A. Gtnoqrafiçeskaə leksika i termi­no­lo­qiə v naüionalğno-russkix slovarəx/ na materiale törkskix əzıkov/ // Problematika opredeleniy terminov v slovarəx raznıx tipov, L., «Nauka» s. 236- 243, 1976, 266 s.

BASKAKOV N.A. Russkie familii törkskoqo prois­xojdeniə. M., Nauka- 1979. 279 s.

BASKAKOV N.A., QADJİEVA N.Z., KUZNEÜOV P.İ., SOKOLOV S.A. Teoretiçeseik problemı i voprosı po törkskomu əzıkoznaniö, rekomenduemıe dlə doktorskix i kandidatskix dissertaüiy, j. «Sovetskaə törkoloqiə», 1981, № 2, s. 32- 37.

BASKAKOV N.A. Törkkaə leksika v «Slove o polku İqoreve». M.: Nauka, 1985, 208 s.

BAXLUL ABDULLA Azebaydjanskiy obrədovıy folğk­lor i eqo pogtika. Baku: Glm, 1990, 216 s.

BAŞKİRSKAƏ LEKSİKA.UFA, 1966.

BEREZİN İ.N. Puteşestvie po daqestanu i Zakavkazğö. Kazan, 1849.

BERNŞTAM A.N. Oçerk istorii qunnov.- L., İzd- vo Leninqr. Qos. Un- ta im. A.A. Jdanova, 1951, 256 s.

BLAQOVA Q.F. O nesxodstvax tipoloqiçeski podobnıx area­lov /-işkak pokazatelğ mnojestvennosti v sred­nea­ziatskix törkskix qovorax/ //Arealğnıe issledovaniə v əzı­ko­znanii i gtnoqrafii. İzdatelğstvo «Nauka», L., 1977, 83- 97, 264 s.

BROMLEY Ö.V. Sovremennıe problemı gtnoqrafii /oçerki teorii i istorii/ İzdatelğstvo «Nauka», M., 1981, 390 s.

BROMLEY Ö.V. Oçerki teorii gtnosa. İzdatelğstvo «Nauka», M., 1983, 414 s.

VELİEV M.Q. /Baxarlı/. Azerbaydjan /fiziko- qeoq­ra­fiçeskiy oçerk/. Baku, İzd, AN Azerb. SSR, 1921, 179 s.

VİNOQRADOVA L.N. Zimnəə kalendarnaə pogziə za­pad­nıx i vostoçnıx slavən /Qenezis i topoloqiə kolə­dovaniə / İzdatelğstvo «Nauka», M., 1982, 256 s.

VAMBERİ A. Piha i napitki, kotorıe mne sluçilosğ videtğ na Maqometanskom vostoke // Voennıü sbornik, Spb. 1868, № 8, 99 s.

VAMBERİ A. Oçerki i kartinı vostoçnıx nravov. Spb. 1877, № 39, 75 s.

QADJİEVA N.Z. Əvleniə əzıkovoy interferenüii v poq­ra­niçeıx zonax törkskix əzıkov Sredney Azii // Arealğnıe issledovaniə v əzıkoznanii i gtnoqrafii. İzdatelğstvo «Nauka». Leninqrad, 1977, 76- 83-264 s.

QADJİEVA N.M. Vokativı v azerbaydjanskom əzıke. AKD, Baku- 1992, 26 s.

QADJİXALİLOV M.K. Azerbaydjanskaə toponimiə öqo-vos­toçnıx /Dmanisskoqo, Bolnisskoqo, Marneulğskoqo i Qar­dabanskoqo/ rayonov Qruzinskoy SSR AKD, Baku, 1990, 24 s.

QASANZADE N.N. Terminoloqiçeskaə leksika «Kitabi- Dede Korkud» AKD, B., 1992, 26 s.

QASANOV B.S. Proüess zaimstvovaniə i osobennosti osvoe­niə zaimstvovannıx slov v əzıke / na materialax törkskix leksiçeskix glementov v nemeükom əzıke/ AKD, 1976, 42 s.

QEYBULLAEV Q.A. O proisxojdenii nekotorıx gtno­to­ponimov Azerbaydjana //Azerbaydjanskiy gtnoq­rafii­çeskiy sbornik, vıpusk, IU, «Glm» – Baku-1981, s. 153- 164,- 172 s.

QEYBULLAEV Q.A. Toponimiə Azerbaydjana: İsto­riko- gtnoqrafiçeskoe issledovanie. B.,Glm, 1986, 192 s.

QEYBULLAEV Q.A. K Gtnoqenezu azerbaydjanüev /isto­riko-gtnoqrafiçeskoe issledovanie/ t.I Baku: Zlm- 1991, 552 s.

QORBAÇEVİÇ K.S. Əzık- pamətnik kulğturı. L., 1965.

QORBAÇEVİÇ K.S. Kariantnostğ slova kak leksiko- qrammatiçeskiy fenomen. Vəj. 1975, №1, s.55.

QORDLEVSKİY V.A. K voprosu o vliənii tureükoqo əzıka na arabskiy. «Zapiski vostokovedov AN SSR». L., 1932.

QORDLEVSKİY V.A. İzbrannıe soçineniə. M.: İzda­telğstvo vost. Lit., 1960, t. 1 -551 s.

QUKASƏN V., ASLANOV V. İssledovaniə po istorii azer­bayd­janskoqo əıka dopisğmennoqo perioda.- Baku, 1986, 228 s.

QULİEV A.M. Leksika Şaxbuzskix qovorov azer­Bayd­jan­skoqo əzıka.AKD, Baku , 1984, 18 s.

QULİEV Q.A. Zemledelğçeskaə kulğtura Azerbaydjana /isto­riko – gtnoqrafiçeskoe issledovanie/. ADD, B., 1968, 24 s.

QUMİLEV L.N. Xunnı. Sredinnaə Aziə v drevnie vremena. M., İzd-vo Vost- oy lit-rı. 1960, 291 s.

QURA A.V. Pogtiçeskaə terminoloqiə severnorusskoqo sva­debnoqo obrəda //Folğklor i gtnoqrafiə. Obrədı i obrədovıy Folğklor. L., 1974, s.173- 176.

QUSEYNOV R.A. Törkskie gtniçeskie qruppı XI- XII vv. v Zakavkazğe // Törkoloqiçeskiü sbornik: 1972- M.: Nauka, 1973, s. 375- 381.

QUSEYNOV R.A. Oquzskiy toponimiçeskiy plastğ v Azer­baydjanskoy SSR// materialı dokladov P nauçnoy kon­fe­renüii, posvəhennoy izuçeniö toponomii Azerb-oy SSR. Baku, Glm, 1991, s.21- 23.

DİRR A.M. Sovremennıe nazvaniə kavkazskix plemen // SMOMPK, Tiflis, 1898, v.10, 132 s.

DJAFAROV N.Q. Azerbaydjanskiy literaturnıy əzık XVIII v. ADD, B., 1991, 52 s.

DJAFAROV İ.Ö. Azerbaydjanskie gtnoqidronimı törk­skoqo proisxojdeniə. AKD, Baku- 1988, 22 s.

DJİKİƏ S.S. O Qruzinsko- azerbaydjanskix əzıkovıx vzai­mootnoşeniəx. Trudı instituta əzıkoznaniə AN Qruzinskoy SSR. Seriə vosvostoçnıx əzıkov. T.P. Tbilisi, 1957,s.

DMİTRİEV N.K. O törkskix glementax russkoqo slovarə- «Leksikoqrafiçeskiy sbornik». Vıp. 3, M., 1958.

DMİTRİEV N.K. Stroy törkskix əzıkov. M., İzd- vo Vostoçnoy literaturı, 1962, 608 s.

DMİTRİEV N.K. O törkskix glementax russkoqo slovarə // Stroy törkskix əzıkov. M., 1962, s. 503- 569. 608 s.

DREVNİY DERBENT. «Nauka», M., 1982.

JUKOVSKİY P.M. Kulğturnıe rasteniə i ix soro­diçi. İzd. 3-oe L., 751 s.

JUMAKULOVA Q. Bıtovaə leksika v gpose «Manas». AKD, Frunze, 1988, 20 s.

ZEYNALOV M.A. Bıtovaə leksika v dialektax i qovorax azerbaydjanskoqo əzıka na territorii Naxiçevanskoy ASSR. Akd Baku, 1982, 25 s.

İBRAQİMOV S. Professionalğnaə leksika Uzbekskoqo əzıka /na materiale Ferqanskix qovorov/. Taşkent, 1962.

İZMAYLOVA A.A. Jenskie qolovnıe uborı Azer­baydjana. Elm: Bakı, 1981, s.93-105.- 172 s.

İMAMKULİEVA K.Q. Şarurskie qovorı azer­Bayd­janskoqo əzıka. AKD, Baku- 1991, 30 s.

İOANN DE QALO NİFONTİBUS. Svedeniə o narodax Kav­kaza (1404 q.): iz soç.kn. Poznaniə mira, Baku: Glm, 1980, 42 s.

İSTORİƏ AZERBAYDJNA. – Baku, Glm, 1979, 304 s.

İSTORİƏ NARODOV VOSTOÇNOY İ ÜENTRALĞNOY AZİİ S DREVNEYŞİX VREMEN DO NAŞİX DNEY. M., Nauka,1986.- 580s.

İSTORİÇESKOE RAZVİTİE LEKSİKİ ƏZIKOV. M., 1961, İzd- vo AN SSSR, 459 s.

KALENDARNIE OBIÇAİ İ OBRƏDI NARODOV VOS­TOÇ­NOY AZİİ. «Nauka», M., 1985, 264 s.

KALENDARNIE OBIÇAİ İ OBRƏDI NARODOV VOS­TOÇNOY AZİİ. M., «Nauka» / otvetstvennıe redak­torı R.Ş. Djarılqasinova, M.V. Krökov/. 1989, 360 s.

KARAKAŞLI K.T. Materialğnaə kulğtura azerbayd­jan­üev severo vostoçnoy i Üentralğnoy zon Maloqo Kavkaza. Baku, İzd-vo AN AzSSR, 1964, 283 s.

KARAKULOV N.A. Svedeniə arabskix pisateley o Kavkaze, Armenii i Azerbaydjane. SMOMPK, vıp. XXIX, XXXII, XXXVIII, 1901- 1908.

KERİMOV G.A. İz istorii izuçeniə gtniçeskix i gtnoqrafiçeskix qrupp Azerbaydjana v X1X v. /Azərbaycan etnoqrafik Məcmuəsi. III buraxılış. «Elm»- Bakı- 1977, s.195- 211.-228 s.

KONONOV A.N. Semantika üvetoobraznaçeniə v törk­skix əzıkax v kn.: Törkoloqiçeskiy sbornik. M., Nauka, 1975, s.159- 180. 279 s.

KUBATOV A.B. Leksiçeskie vzaimootnoşeniə azer­bayd­janskoqo i lezqinskoqo əzıkov /na materiale kubin­skix qovorov/ AKD, Baku, 1973, 25 s.

KULİEVA S.M. Formirovanie i razvitie literaturo­ve­dçeskoy terminoloqii v azerbaydjanskom əzıke. AKD,- Baku, 1987, 26 s.

LEVİTSKAƏ L.S., Musaev K.M. Grvand Vladimiroviç Se­vortən i törkskaə istoriçeskaə leksikoloqiə. //Teoriə i praktika gtimoloqiçeskix issledovaniy. M.: Nauka, 1985, 102 s.

MAQOMETOV A.X. Kulğtura i bıt osetinskoqo naroda. Ordjonikidze. 1968.

MAMEDOV A.O. Neproduktivnıe affiksı, obrazuöşie imena suşestvitelğnıe v azerbaydjanskom əzıke. AKD, Baku,1964.

MAMEDOV İ.O. Ob gtnonime «Karapapax». //Onomastika Kavkaza, Ordjinikidze/ Sb. statey, v soavtorstve k.f.n. A.İ. Alievım/. 1980, s.61- 63.

MAMEDOV İ.O. Pervıy ierminoloqiçeskiy slovarğ po azerbaydjanskoy gtnoqrafii /Prinüipı sostavleniə/. Prob­lemı v azerbaydjanskoy terminoloqii. Baku, 1988, s. 90- 91, 318 s.

MAMEDOV İ.O. Gtnoqrafiçeskaə leksika kak istoçnik izu­çeniə istorii Azerbaydjanskoqo əzıka. Vosto­ko­ve­deniə v Başqortostane. İstoriə. Kulğtura. Ş.Ufa, 1992, s.91-93, 163 s.

MAMEDOV İ.O. Gtnoqrafiçeskie terminı i sposobı podaçi ix v «Azerbaydjansko- russkom» slovare gtnoq­rafiçeskix terminov. İzvestiə AN Azerbaydjana. Ser. lit., əzık i iskusstvo. 1991, № 3- 4, s.126- 128.

MAMEDOV B.R. Nazvaniə odejdı v azerbaydjanskom əzıke. KD.Baku,1992.

MATERİALĞNAƏ KULĞTURA NARODOV SREDNEY AZİİ İ KAZAXSTANA. M., «Nauka», 1966, 170 s.

MAXPİROV V.U. Sobstvennıe imena v pamətnike X1 v «Divanu luqat- it- turk» Maxmuda Kaşqarskoqo. AKD, Alma- Ata. 1980.

MAXPİROV V.U. «Divanu luqat- it- törk» Maxmuda Kaş­qar­skoqo i problemı törkskoy antroponimii. V kn.: Aktualğnıe problemı sovetskoqo uyqurovedeniə. İzd-vo «Nauka» Ka­zaxskoy SSR. Alma- Ata, 1983, s.195- 108, 272 s.

MAŞADİEV K.İ. İstoriko- linqvistiçeskiy analz topo­ni­mov azerbaydjanskoqo /törkskoqo/ proisxojdeniə, zareqistri­rovannıx v «Sbornike materialov dlə opisaniə mestnostey i plemen Kavkaza» /SMOMPK/, ADD, Baku- 1991, 58 s.

MUSAEV K.M. Leksika törksix əzıkov v sravni­telğnom osvehenii /zapadnokıpçakskaə qruppA/. «Nauka»- M., 1975, 360s.

MUSAEV K.M. Leksikoloqiə törkskix əzıkov. İzdatelğsğvo «Nauka», M., 1984, 230 s.

NOVİKOVA N.V. Variantı v nazvaniəx liü so znaçeniem «jitelğ planetı»/ na materiale sovetskoy Fantastiçeskoy literaturı/. // Literaturnaə norma i variantnostğ.«Nauka». M., 1981, s.182.

OTAROV İ.M. Professionalğnaə leksika karaçaevo- balkar­skoqo əzıka. Nalğçik, 1978, 108 s.

OTAROV İ.M. Oçerki karaçaevo- balkarskoy termi­noloqii. Nalğçik, 1987, 96 s.

OÇERKİ KARAÇAEVO- BALKARSKOY LEKSİ­KO­LO­Qİİ. ÇERKASSK. 1970.

PETRUŞEVSKİY İ.P. Oçerki po istorii Feodalğnıx otno­şeniy v Azerbaydjane i Armenii v XVI – naçale XIX vv. L.: İzd-vo Leninqrad. Qos.un-ta im. A.A.Jdanova. 1949,- 384 s.

POKROVSKAƏ L.A. Ob istoriko- gtniçeskix faktorax for­mirovaniə dialektax razliçiy qaqauzskoqo əzıka// Arealğnıe issledovaniə v əzıkoznanii i gtnoqrafii. L., «Nauka», 1983, s. 147- 150

POLİEVKTOV M.A. Evropeyskie puteşestvenniki XIII- XVIII vv. po Kavkazu. Tiflis. 1936.

POXLEBKİN V.V. Naüionalğnıe kuzni naşix narodov. Osnovnıe kulinarnıe naprravleniə: ix istoriə i oso­bennost. Leqkaə i pişevaə promışlennostğ. M., 1983, 304 s.

POÜELUEVSKİY A.P. Fonetika turkmenskoqo əzıke. Aşxa­bad: Turkmenqoizdat, 1936, 59 s.

RAZVİTİE GTNİÇESKOQO SAMOSOZNANİƏ SLAV­ƏN­SKİX NARODOV V GPOXU RANNEQO SRED­NEBEKOVĞƏ. «Nauka» M., 1982, 357 s.

RAXMANİ A.A. Azerbaydjan v konüe XVI i v XVII veke: 1590- 1700 qodı.- Baku: Glm. 1981, 238 s.

RAŞİD AD- DİN F. Oquzname.- Baku: Glm, 1987,- 128 s.

RUSTAMOV A.M. Toponimı Kafanskoqo, Qorisskoqo i Si­sianskoqo rayonov Armənskoy SSR Azerbaydjanskoqo prois­xojdeniə AKD, Baku- 1990, 30 s.

SADIXOV A.Ş. Əzık azerbaydjanskoqo pisğmennoqo pamət­nika XU1 veka – tezkire «Şeyx Sefi»: Leksika: AKD, -Baku, 1972.- 29 s.

SADIXOV B.P. Kedabekskie qovorı azerbayd­janskoqo əzıka.- AKD, Baku, 1964.- 3- s.

SALİMOV T.K. Sovremennıy bıt qorodskoqo naseleniə Azerbaydjana / po gtnoqrafiçeskim materialam q. Ali- Bayramlı/ AKD, Tbilisi, 1983.

SOVETSKAƏ İSTORİÇESKAƏ GNÜİKLOPEDİƏ. T. XU1. M., İzd-vo «Sovetskaə gnüiklopediə», 1976, s. 641- 643.

SUMBATZADE A.S. Azerbaydjanüı-gtnoqenez i formi­rovanie naroda . Baku: Glm- 1990, 304 s.

SUÖNÇEV X.İ., XADJİLAEV M.A. Karaçaevo- bal­kar­skie i monqolğskie leksiçeskie paralelli. Çerkessk, 1977.

TANRIVERDİEV A.V. Azerbaydjanskie antroponimı XVII- XIX vv. /po literaturno- xudejestvennım materialam/. AKD, Baku- 1987, 22s.

TER-SARKİSƏNÜ A.B. Sovremennıe gtniçeskie pro­üessı u armən Naqornoqo Karabaxa //Sb. Gtniçeskie i kulğturno-bı­tovıe proüessı ka Kavkaze. M.: Nauka, 1978, 180 s.

TOLSTOY N.İ. O predmete gtnolinqvistiki ee roli v izu­çenii əzıka i gtnosa. //Arealğnıe issledovaniə v əzı­koznanii i gtnoqrafii. L., İzopraqmı. S. 181- 190, 252 s.

TÖRKİZMİ V VOSTOÇNO- SLAVƏNSKİX ƏZIKAX. İzd-vo «Nauka», M., 1974, 302 s.

XALİLOV M.Ş. Fonetiçeskie osobennosti qruzinskix leksiçeskix glementov v daqentanskix əzıkax // Problemı əzıkovoqo kontaktirovaniə v konkretnıx poligtniçeskix reqionax SSSR. Maxaçkla, 1991, s.111.

XALIQOVA F.D. Puti razvitiəm sovremennoy Azer­bayd­janskoy antroponimii ( v soüiolinqvistiçeskom aspekte) AKD, Baku, 1992, 22 s.

FOLĞKLOR İ GTNOQRAFİƏ. OBRƏDI İ OBRƏ­DOVIY FOLĞKLOR. L., 1974, 173- 176 s.

FOLĞKLOR İ GTNOQRAFİƏ. SVƏZİ FOLĞKLORA V DREVNİMİ PREDSTAVLENİƏMİ İ RBRƏDAMİ. L., «Nauka», 1977, 200 s.

XUSAİNOVA Z. Onomasioloqiçeskoe issledovanie naz­vaniy svadebnıx obrədov v uzbekskom əzıke. AKD, Taşkent, 1984.

ÇIRAQZADE V.A. O nekotorıx storonax narodnoqo sposoba şelkotkaçestva v Azerbaydjane. // Azer­Bayd­janskiy gtnoqrafiçeskiy sbornik. Vıp. IV, Baku: «Glm», 1981, s. 49-60, 172.

ÜİNÜİUS V.İ. Gtimoloqii altayskix leksem s anla­ut­nımi qluximi pridıxatelğnımi smıçnımi qubno qubnım* «P» i zadneəzıçnım * «K» //Altayskie gti­mo­lo­qii: Sb. nauç. tr. – L., Nauka, 1984., s. 17- 129.

ŞANİƏZOV K.Ş. K gtniçeskoy istorii uzbekskoqo na­roda: istoriko-gtnoqrafiçeskoe issledovanie na mate­rialax kipçak­skoqo komponenta. Taşent: Fan. 1974,- 342 s.

ŞANSKİY N.M. Leksikoloqiə sovremennoqo russkoqo lite­raturnoqo əzıka. M.: Prosvehenie, 1964.

ŞİPOVA E.N. Slovarğ törkizmov v russkom əzıke. Alma- Ata, 1976, 444 s.

ŞİRALİEV M.Ş. O dialektnoy osnove azer­Bayd­Jan­skoqo naüionalğnoqo literaturnoqo əzıka // Voprosı dialek­to­lo­qii törkskix əzıkov: Baku: İzd-vo AN Azerb. SSR, 1959, t.1, s.11- 21.

ŞİRALİEV M.Ş. Kıpçakskie glementı a azerbayd­jan­skom əzıke // İssledovanie po qrammatike i leksmike törkskix əzıkov.- Taşkent, 1965, s. 5-17.

ŞİRALİEV M.Ş. Azerbaydjanskoe əzıkoznanie na sovre­men­nom gtape // Sov. törkoloqiə- 1982, №6, s.39-43.

ŞİRALİEV M.Ş. Zakonomernosti razvitiə azerbayd­janskoqo əzıka //Sov. Törkoloqiə.- 1985, №5, s.3-8.

ŞİRALİEV M.Ş. Predlojenie- slovo / na materiale azerbaydjanskoqo əzıka/ Voprosı azerbaydjanskoqo əzıka. İzd-vo «Maarif», Baku, 1989, s. 67- 68, 196 s.

ŞİRALİEV M.Ş. Voprosı azerbaydjanskoqo əzıka. Baku: Maarif, 1989, 196 s.

HERBAK A.M. Qrammatika starouzbekskoqo əzıka. M.-L., 1962.

HERBAK A.M. Nazvaniə domaşnix i dikix jivotnıx v törkskix əzıkax// İstoriçeskoe razvitie leksiki törkskix əzıkov. M., 1961, s. 98, (s.82- 172).

HERBAK A.İ. Sravnitelğnaə fonetika törkskix əzıkov.- L., Nauka, 1970, 204 s.

HERBAK A.M. Oçerki po sravnitelğnoy morfoloqii törk­skix əzıkov: İmə.- L.: Nauka, 1977, 191 s.

GTERLEY E.N. Ob gtnoqrafizmax i ix meste v dia­lekt­nom slovare. Dialektnaə leksika. L.: 1974, s. 16.

GTNOQRAFİƏ. Pod redaküiey Ö.V.Bromleə i Q.İ. Markova, M.: Vısşaə şkola, 1982, 320 s.

ÖNALEEVA R.A. Leksiko-semantiçeskoe razvitie törkskix nazvaniy qolovnıx uborov v russkom əzıke.- Sovetskaə törkoloqiə, 1978, № 5. s. 20- 25.

ÖNALEEVA R.A. Opıt issledovaniə zaimstvovaniy ( tör­kizmi v russkom əzıke sravnitelğno s druqimi sla­vənskim əzıkam). Kazan: İzd-vo Kazanskoqo un- ta, 1982, 118 s.

ƏMPOLĞSKİY Z.İ. Drevnie avtorı o əzıke na­se­le­niə Azerbaydjana //İzv. AN Azerb.SSR.- 1955, №8, s.6- 61.

ƏMPOLĞSKİY Z.İ. Drevneyşie svedeniə o törkax v zone Azerbaydjana // Uç. Zap. Azerb. Qos.un-ta im M.S. Kirova. Ser. əz.i lit. 1968, № 2, s. 62- 64.

ƏMPOLĞSKİY Z.İ. O törkax u veka do naşey grı //Uç. zap. Azerb. qos. un-ta im S.M.Kirova. Ser.əz. i lit., 1970, № 5-6, s. 10-13.

ƏMPOLĞSKİY Z.İ. K izuçeniö tradiüionoy pmhi Şekin­skoy zonı //Arxeoloqiçeskie i gtnoqrafiçeskie i izıskaniə v Azerbaydjane. 1974, Baku: Glm, 1975, s.131- 133.

ƏMPOLĞSKİY Z.İ. O skifskoy pihe ippaka// İz isto-rii dorevolöüionnoqo Daqestana. Maxaçkala, 1976, s.116- 119.

ƏMPOLĞSKİY Z.İ. K voprosu o kaspiəx v gtniçeskoy isto­rii Azerbaydjana // Azerbaydjanskiy gtnoq­ra­fi­çeskiy sbor­nik. Vıp. IV, Baku: Glm, 1981, s. 165- 168, 172

ƏRÜEVA V.N. O metodax analiza əzıka. Teoretiçeskie prob­lemı sovetskoqo əzıkoznaniə. M., 1964.

Başqa dillərdə

AŞIROV P. Türkmən dilində maldarçılıq leksikası. ND. Aşqabad , 1971.

MAXMUDOV K. Uzbek taomları. Uzbekistan SSR Dav­lat naşrieti. Toşkent, 1960, 240 s.

MUKAMBAEV J. Jerqe- taldıq qırğızdardın qovoru / əlyazması/, 1954, s.439.

ATATÜRK KEMAL Atatürkün Söylen ve Demeçleri. I-V Türk İnkilap tarihi Entitüsü yayını. 1945- 1972, s. 139-140.

PROF. DR. V. ÖGEL Türk Kültür tarihine giriş IV. Ankara, 1978.

O.Ç. GÖKYAY. Dedem Korkudun kitabı. İstanbul, 1973, s.287.

H. VAMBERİ Etimologisches Wörterbuch der türko- tatarichen sprache. Zeipzig, 1878, s.46.

KALTE KÜCHE Autorenkollektiv Auflage veb. Fachbuchverlag. Zeipzig, 1989, s. 332.

Грамматик нормалар

Qrammatik norma nitqdə sözlər və cümlələr arasındakı əlaqələrin düzgün qurulmasını tənzimləyir. Qrammatik norma ümumxalq dilinin qrammatik quruluşunu əks etdirir və onun əsasında qurulmuşdur. Sözlər və cümlələr arasındakı əlaqə düzgün qurulmadıqda qrammatik səhvlər meydana gəlir ki, nitq mədəniyyəti məhz bu tipli səhvləri aşkara çıxarır və onların aradan qaldırılmasına xidmət göstərir.

a) Uzlaşma əlaqəsinin pozulması ilə bağlı qüsurlar:

1.Bir neçə maşın torpaqları həyətə tökdülər?

2. Aslanov 12 nəfərlik ailəsi ilə beton döşəmənin üzərində yaşayırlar?

3.Hər bir ailə qurmaq istəyən gənclər (uçota) qeydiyyata götürülür

b) İdarə əlaqəsinin pozulması ilə bağlı qüsurlar:

1. Bir çox ölkələrin müşahidəçilər seçkidə iştirak etdilər.

(Burada müşahidəçilər müəyyən təsirlik halda işlədilməlidir).

c) Yanaşma əlaqəsinin pozulması ilə bağlı qüsurlar.

1. Azərbaycanın bütün həyatının sahələri Avropaya inteqrasiya olunur (olmalıdır: həyatının bütün sahələri).

2. Bizim daha da dostluğumuz artdı (olmalıdır: daha da artdı).

ç) Eyni və ya yaxınmənalı sözlərin təkrar olunması ilə bağlı qüsurlar:

1.Ona müvəffəqiyyət uğuru arzu edirəm.

2.Bu fəaliyyət XX əsrin əvvəllərində daha da fəallaşdı.

3.Kompüterdə kompüteri öyrənirəm.

4.Yazarın yazdığı yazını oxuyuram və s.

Həm yazılı, həm də şifahi nitqdə belə qüsurlar tez-tez müşahidə olunur.

Qrammatik qaydaya görə cümlədə və ya abzasın əvvəlində işlədilən isimlər sonra gələn cümlədə (eləcə də abzasda) şəxs əvəzlikləri və ya münasib sözlərlə, ifadələrlə əvəz olunmalıdır. Eyni sözün və ya ifadənin təkrarını aradan qaldırmaq nitqin ahəngdarlığını təmin edir. Amma bu qaydaya həmişə əməl olunmur. Məsələn, Mir Möhsün Nəvvabın pedaqoji görüşləri ilə bağlı yazılmış avtoreferatda yanaşı gələn iki səhifədəki on beş abzasın hamısı «M.M.Nəvvab» sözü ilə başlanır. Belə hal, şübhəsiz ki, yazılı nitq üçün qüsur sayılır.

Ona görə də ədəbi dilin qrammatik normalarını dərindən bilmək lazımdır ki, bu cür qüsurlara yol verilməsin.

Ədəbi dilin qrammatik normalarına aşağıdakılar daxildir:

1) Azərbaycan dilində miqdar saylarından sonra gələn isimlər tək halda işlədilir: iki top, üç kitab, dörd tələbə, yüz qoyun və s. Hazırda tələbələr ali məktəblərdə ən azı 2 xarici dil öyrəndikləri üçün onlar bilirlər ki, rus, ingilis, fransız və alman dillərində isimlər miqdar sayları ilə uzlaşır. Amma Azərbaycan dilində bu hal mövcud deyil, yəni isimlərin çoxluq ifadə etməsi üçün cəm şəkilçisini qəbul etməsi lazım gəlmir.

«Beş almalar», «on müxtəlif idman köynəkləri», «üç futbol topları» işlətmək qrammatik normanın pozulması deməkdir.

2) Azərbaycan dilində mənsubiyyət kateqoriyası şəxs əvəzlikləri ilə əlaqədardır və əşyanın hansı şəxsə mənsub olduğunu bildirmək üçün isimlərə artırılan mənsubiyyət şəkilçiləri ilə formalaşır. Mənsubiyyət kateqoriyasının şəkilçiləri ikinci tərəfdə ifadə olunur. Dilimizdə mənsubiyyət kateqoriyası şəxs əvəzliklərinin köməyi olmadan da düzəlir. Yəni kitabım dedikdə, şəkilçi kitabın I şəxsin təkinə aid olduğunu ifadə edir. mənsubiyyət şəkilçili söz sahib şəxsi də əvəz edir. Amma rus, ingilis, fransız dillərində bu mümkün deyil.

Düzdür, dilimizdə I və II şəxsin cəmində ikinci tərəfin mənsubiyyət şəkilçiləri olmadan da mənsubiyyət anlayışını ifadə etmək mümkündür. Yəni adları çəkilən xarici dillərdə olduğu kimi: Bizim ev, sizin məktəb və s. Lakin I tərəfin işlənmədiyi hallarda mənsubiyyət şəkilçisinin işlənməsi artıq labüd olur: evimiz, məktəbiniz. Canlı danışıq dilində, sual-cavab şəklində gedən dialoq müsahibələrdə mənsubiyyət kateqoriyasının II tərəfi ixtisara düşür. Məsələn, – Bu kimin topudur? – Mənim.

3) Məlumdur ki, adlara (isim, sifət, say) əvvəl kəmiyyət, sonra mənsubiyyət, daha sonra hal, ondan sonra isə xəbər kateqoriyasının şəkilçiləri artırılır: tələbə+lər+imiz+in+dir, məşq+çi+lər+imiz+dən+siniz.

4) Felin kökünə əvvəl təsirlik, sonra növ, daha sonra şəkil, ondan sonra isə şəxs – xəbərlik şəkilçisi artırılır: sil+dir+il+məli+dir. Bura inkarlıq, kəmiyyət şəkilçilərini, hətta–mə 4 sual ədatını da artırmaq mümkündür: sil+dir+il+məli+dir+mi?, (gərək) yaz+ış+ma+ya+sınız. Tək-tək hallarda qrammatik normanın pozulmasına rast gəlirik. «Onlar dərslərini gecələr öyrənirlərmiş» cümləsində qrammatik norma pozulmuşdur, çünki – imiş his–səciyi – lər cəmlik şəkilçisindən əvvəl işlənməli idi.

5) Sözlərin nitq axını prosesindəki sırası əhəmiyyətli olduğu üçün onun pozulması qrammatik qaydanın pozulmasına gətirib çıxarır. Məsələn: Artıq mənim gözləməyimdən nə çıxar indi? «Sizi mən çox vaxtlarda istəyirdim görmək». Danışıq dilində belə cümlələrə tez-tez rast gəlirik.

Cümlədə əvvəl mübtəda, sonra tamamlıq, daha sonra xəbər gəlir, təyin təyin olunan cümlə üzvünün önündə işlənir, zərflik, əsasən xəbərdən əvvələ düşür. Mən tarixi kitabları həvəslə oxuyuram.

6) Mübtəda ilə xəbər cümlədə şəxsə, müəyyən dərəcədə isə kəmiyyətə görə uzlaşır. «Tələbələr – oğlanlı, qızlı hamı universitetə gedirlər». «Bir neçə tələbə futbol toplarını stadiona aparırlar». İlk baxışda cümlələr düzgündür. «Səndən ötrü ayaqlarım evə getmirdilər» cümləsi də güzgün qurulmamışdır. «Tələbələr gedirdilər» cümləsində uzlaşma düzgün sayılmalıdır, amma «hamı» əvəzliyində cəmlik anlayışı olsa da, «hamı gedirdilər» deyilməz. «Bir neçə tələbə» anlayış, cəmlik bildirsə də, şəxs kimi təkdir, buna görə də «aparır» deyilməlidir. «Ayaqlar» sözü cəmdə olsa da, məntiqi cəhətdən «getmirdilər» demək olmaz, uzlaşma yanlışdır. Mübtəda ilə xəbərin şəxsə görə uzlaşması mütləqdir. Kəmiyyətə görə uzlaşma I və II şəxslərdə mütləqdir, pozulmur. III şəxsin cəmində isə ola da bilər olmaya da bilər.

a) Əgər mübtəda insan anlayışı bildirirsə, kəmiyyətə görə uzlaşma olmalıdır:

Qız rəqs edir. Qızlar rəqs edirlər.

b) Əgər mübtəda digər canlılar olarsa, kəmiyyətə görə uzlaşma ola da bilər, olmaya da bilər.

Göründüyü kimi III şəxsin cəmində kəmiyyətə görə uzlaşma xəbərdə cəm şəkilçisinin olub-olmaması ilə ölçülür.

7) Nitq kommunikasiyasında sözlər müəyyən düzülüş qaydasına tabedir.Cümlə üzvlərinin sırası normativ nitqdə pozulmur. Əgər biz «Mən həvəslə futbol matçlarını izləyirəm» desək, çoxları cümlənin düzgün qurulduğunu təsdiqləyəcək. Amma «həvəslə» zərfliyi qrammatik normaya görə «izləyirəm» xəbərinin qarşısında gəlməlidir. Emosional nitqdə, yüksək pafosla ifadə olunan poetik dildə mübtəda ilə xəbər yerini dəyişə bilər:

Çapdırır atını birbaşa, dünya!

Qoy sənə desinlər ay qaçaq Nəbi,

Həcəri özündən ay qoçaq Nəbi.

Heç kimsə Nəsimi sözünü kəşf edə bilməz,

Bu, «quş dilidir», bunu Süleyman bilir ancaq.

«Poçtalyon Musaya tərs-tərs baxdılar qocalar, bu xəbəri gətirdiyinə görə».

Bədii əsərlərdə bilərəkdən söz sırası pozulmuşdur ki, bu da şeirlərdə qafiyə və bölgü, nəsrdə isə canlı danışıq dilini saxlamaq xatirinə edilmişdir.

8) Elə söz birləşmələrinə təsadüf edilir ki, onlarda əsas tərəflə asılı tərəfin yerinin dəyişməsi özünü göstərir: gözü yaşlı, sözü məzəli, qəlbi tox, fikri geniş. Bunlar I növ təyini birləşmələrə yaxındır.
Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası haqqında

Qrammatika termini yunanca «qramma» sözündən olub, hərf, yazı, savad mənasını verir. Müasir mənada qrammatika dilin qrammatik quruluşu haqqında elm sahəsi kimi başa düşülür.

Məlumdur ki, hər hansı bir dilin müstəqilliyinin əsas şərti onun özünəməxsus qrammatik quruluşunun olmasıdır. Əgər bir dil müstəqil qrammatik quruluşa malik deyilsə, onu müstəqil dil hesab etmək olmaz. Müxtəlif dialektlər məhz mütləq qrammatik həddə yüksəldikdən sonra müstəqilləşir.

Qrammatikanın iki hissəsi var. Bu 2 hissəni bir-birindən təcrid etmək olmaz. Qrammatikanın ənənəvi birinci hissəsi morfologiya, ikinci hissəsi isə sintaksis adlanır.

Morfologiyanın vahidi morfemdir. Morfem dilin elə kiçik mənalı struktur elementidir ki, onu hissələrə ayırmaq olmaz. «Ən kiçik vahid» ifadəsini fonem haqqında da işlətmişdik. Bunlar arasındakı fərq ondan ibarətdir ki, fonem dilin ən kiçik mənasız, morfem isə ən kiçik, amma mənalı vahididir. Morfemlər kiçik hissəciklər olsa da, dilin qrammatik quruluşunda çox mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Dildəki morfemlər hər bir dilin qrammatik quruluşundan asılı olaraq söz tərkibində birləşir. Morfemlərin söz tərkibində birləşməsi dilin qrammatik quruluşundan asılı olsa da, bir çox dünya dilləri üçün bir universal cəhət vardır ki, o da sözün kök, əsas və affikslərdən (şəkilçi) ibarət olmasıdır.

Kök mürəkkəb anlayışdır. Buna görə də kökün ümumi tərifini vermək çətindir. Bu kökün mürəkkəb təbiətindən irəli gəlir.

Kök əsas mənanın daşıyıcısı olub, heç bir şəkilçi qəbul etmədən, mənanı ifadə edir. Bu cəhətdən yanaşdıqda kökün müxtəlif növlərinin olması aydın olur. Amorf deyilən Hind-Çin dillərində köklər, əsasən bir hecadan ibarət olur. Kök ərəb dilində çox vaxt üç samitdən ibarət olur. Məsələn: q, s, r kökündən – təqsir, müqəssir, qüsur, məqsur; q, s, d kökündən – qəsd, qasid, məqsud, məqsəd və s. sözlər yaranmışdır.

Aqqlütinativ dillərdə isə kök ayrılıqda məna verib, bütün morfoloji vəziyyətlərdə dəyişməz qalır. Azərbaycan dilinin kökləri bu qəbildəndir: Məsələn, baş kökündən başlanğıc, başçı, başlı, başsız, başlamaq və s. sözlər yarandıqda kök dəyişməz qalır.

Əsas sözün quruluşunda müstəqil morfem deyil. Sözün kök və sözdüzəldici şəkilçilərdən ibarət hissəsi əsas adlanır. Məsələn, baş-çı -lar sözünün kökü baş əsası başçıdır. Belə əsaslara birinci əsas deyilir. Çünki bir kök və bir sözdüzəldici şəkilçidən ibarətdir. İkinci əsas kök üstəgəl 2 sözdüzəldici şəkilçidən ibarətdir. məsələn, baş-çı-lıq.

Üçüncü əsas kökə üç sözdüzəldici şəkilçi artırmaqla düzəlir.

Məsələn, yaz-ı-çı-lıq, sür-ün-dür-mə və s.

Şəkilçi sözə qrammatik məna verən və ondan yeni məna yaranmasına kömək edən morfemdir. İşlənmə yerinə görə şəkilçiləri (affikslər) üç qrupa bölmək olar: 1.Suffiklər» 2. Prefikslər; 3. İnfikslər.

Suffikslər –sözün sonuna qoşularaq onu forma və məzmunca dəyişən morfemlərdir. Flektiv və amorf dillərə nisbətən aqqlütinativ dillərdə suffiks – son şəkilçi daha çox inkişaf etmişdir. Çünki leksik və qrammatik mənalar iltisaqi –aqqültinativ dillərdə yalnız şəkilçilər vasitəsilə yaranır. Bu dillərdə kök dəyişmədiyi üçün məna və forma dəyişməsi şəkilçilər hesabına olur. şəkilçilər (affikslər) öz funksiyasına görə iki qrupa bölünür:

1. Sözdüzəldici şəkilçilər (leksik).

2.Sözdəyişdirici şəkilçilər (qrammatik).

Sözdüzəldici şəkilçilər (leksik).

Bu şəkilçilər vasitəsilə yeni məzmun yaranır. Sözdüzəldici şəkilçilər məhsuldar və qeyri –məhsuldar, milli və alınma qruplarına bölünürlər.

Azərbaycan dilində –çı 4 , – lıq 4 , – lı 4 , – sız 4 və s . şəkilçilər məhsuldar şəkilçilərdir.

– cı (dam – cı) – ınc (gülünc)

– ic (çək – iç) – ar (aç-ar)

– laq (ot – laq) və s. şəkilçilər qeyri-məhsuldardır.

Mənşəyinə görə sona qoşulan şəkilçilər milli və alınma olaraq iki qrupa bölünür. Azərbaycan dilində milli şəkilçilər alınmalara nisbətən qat-qat çoxdur. Alınma şəkilçilər də iki qrupa bölünür: ərəb və fars mənşəli, rus və Avropa mənşəli şəkilçilər.

a) Ərəb mənşəli şəklçilər. Ərəb mənşəli bir sıra şəkilçilər ərəb sözləri ilə birlikdə dilimizə keçib tarixən geniş miqyasda işlənmişdir. Azərbaycan milli ədəbi dili formalaşdıqdan sonra həmin şəkilçilər öz yerini milli mənşəli şəkilçilərə verib dilimizi tərk etmişdir: hürufat (hərflər); əlamat (əlamətlər).

– at şəkilçisi cəmlik bildirən şəkilçidir. Ərəb sözləri ilə işlənib sonralar dilimizdən çıxmışdır. İndi dilimizdə qalan ərəb mənşəli şəkilçilər öz əvvəlki funksiyasını demək olar ki, itirmişdir. Məsələn, xəcalət, dəyanət, mətanət, keyfiyyət, kəramət kimi sözlərdə biz cəmlik axtarmırıq.

b) Fars mənşəli sözdüzəldici şəkilçilər dilimizdə daha çoxdur. Onlar fars dilində müstəqil söz olduğu halda, Azərbaycan dilinə isim düzəldən şəkilçi kimi keçmişdir. Məsələn, xətt-keş. Keş şəkilçisi keşidən felinin köküdür. İsim düzəldən şəkilçi kimi dilimizə keçmişdir. Eyni sözlər baz, kar, dar, suz, bər, əndaz şəkilçiləri haqqında da demək olar (xana, pərəst, pərvər).

-dar – malik olmaq məsələn, əməkdar, evdar;

– kar – iş, məsələn, sahibkar, sənətkar;

-saz – düzəldən, məsələn, saatsaz rəngsaz;

-xana – ev, otaq məsələn, çayxana, kitabxana.

c) Rus və Avropa mənşəli şəkilçilər.Belə şəkilçilər dilimizdə azdır. Bunun 2 səbəbi var. Birincisi, bu dillərin özündə affikslər azdır, çünki onlarda prefiks və infikslər daha çox inkişaf etmişdir. İkincisi, bu şəkilçilərin alınma tarixi son dövrlərə təsadüf edir. Bu dövrdə isə milli ədəbi dilimizin normaları artıq sabitləşmişdir. Buna görə də belə şəkilçilər kütləvi surətdə dilimizə keçə bilməmişdir. Alınma sözlərə öz şəkilçilərimiz artırılmışdır. Traktorist, motorist, svarşik və s. sözlər dilimizin öz şəkilçiləri ilə traktorçu, motorçu, qaynaqçı və s. kimi verilir.

Sözdəyişdirici (qrammatik) şəkilçilər.

Sözün axırına qoşulub onu formaca dəyişən şəkilçilər kökə leksik deyil, qrammatik məna verir. Bu şəkilçilər sözlərin bir-birinə bağlanmasına xidmət edir. Bu şəkilçilərin bəzi xüsusiyyətləri var:

1.Bunların içində alınma olanları yoxdur, hamısı öz şəkilçilərimizdir.

2.Yalnız ahəngə tabe olan şəkilçilərdir. 2 və 4 cür yazılan şəkilçilərdir. Ahəngə tabe olduqları üçün içərilərində birvariantlılar yoxdur.

Qrammatik şəkilçilər dilimizdə çoxdur.

İsimlərdə – cəm, mənsubiyyət, hal, şəxs- xəbərlik şəkilçiləri, fellərdə – şəxs, zaman, şəkil, inkarlıq şəkilçiləri və s.