Azərbaycan tarixi. IX sinif. KSQ № 4 (I və II variant)

13. Sovet Azərbaycanının 1926-cı il tarixinə aid deyil:

Dərsliklər/Azərbaycan dilində dərsliklərin tarixi/XIX əsrdə ana dili dərslikləri

XIX əsrin ortalarına doğru Azərbaycan dilinin tədrisi sahəsində elmi-pedaqoji tələblərə müvafiq yeni dərsliklər meydana gəldi. Bu dərsliklər içərisində Kazan Universitetinin professoru Mirzə Kazımbəyin “Türk-tatar dilinin qrammatikası” (1839), Tiflis gimnaziyasının Azərbaycan və fars dili müəllimi L.R.Budaqovun “Türk-tatar dilinin əlifbası” (1844), Tiflis gimnaziyasının müəllimləri Mirzə Şəfi Vazeh və İ.Qriqoryevin “Kitabi-türki” (1855) adlı dərslikləri xüsusi yer tuturdu. XIX əsrdə Azərbaycanda və bütövlükdə Zaqafqaziyadakı dövlət məktəblərində təhsil alan məktəblilərin bütöv bir nəsli həmin kitablardan Azərbaycan dilini öyrənmişlər. Bu ənənəsonralar Süleyman bəy Vəlibəyovun “üsuli-cədidi-lisani-fars” və Mahmud bəy Mahmudbəyovun səs üsulu ilə yazılan “Yeni əlifba” kitabı ilə davam etdirilmiş, dərsliklər Süleyman Sani Axundov, Fərhad Ağazadə, Abdulla Əfəndizadə, Hacı Kərim Sanılı, Əhməd Seyidov kimi müəllim-metodistlər tərəfindən daha da təkmilləşdirilmişdir.

Dərslik yaradıcılığı tarixində Firudin bəy Köçərli (“Vətən dili”), Rəşid bəy Əfəndiyev (“Uşaq bağçası”), Seyid Əzim Şirvani (“Məcmuəyi-asari-Hacı Seyid Əzim Şirvani”) kimi ədiblərimiz xüsusi fəaliyyət göstərmiş, Azərbaycan dilinin öyrənilməsinə xidmət edən mükəmməl dərsliklər yarada bilmişlər. Ana dili dərsliklərinin hazırlığı sahəsində yaranmış təcrübə sovet dövrünə qədər inkişaf etdirilərək müasir dərsliklərin təməli kimi qiymətli mənbə olmuşdur.

XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində yeni fəaliyyətə başlayan məktəblərdə uşaqların hansı dərsliklərlə təhsil alması dövrün maarifçilərini həmişə düşündürmüş və mühüm problemlərdən biri olmuşdur. Azərbaycanın görkəmli maarifpərvərləri Mirzə Fətəli Axundov, Həsən bəy Zərdabi, Məmməd Tağı Sidqi, Sultan Məcid Qənizadə, Firudin bəy Köçərli, Haşım bəy Vəzirov, Rəşid bəy Əfəndiyev, Mahmud bəy Mahmudbəyov, Cəlil əmmədquluzadə, Nəriman Nərimanov, Abbas Səhhət və başqaları məktəblərdə keyfiyyətli dərsliklərin olmasını tələb edirdilər. Həsən bəy Zərdabi yazırdı: “Uşaqların yaşlarına və bilik səviyyəsinə uyğun olan dərs kitabı yoxdur. Uşaqlar şairlərin kitablarını oxuyurlar. Bunlar ana dili təliminə yaramır. Ona görə dərs kitabları yaratmaq lazımdır. Heç olmazsa, başqa xalqlarda mövcud olan dərs kitablarından istifadə və tərcümə etməklə onları hazırlayaq”.

Beləliklə, XIX əsrdə ana dili dərsliklərinin tərtibi tarixini iki mərhələyə bölmək olar. I mərhələ XIX əsrin 80-ci illərini əhatə edir. Azərbaycanda və Zaqafqaziyanın bir sıra şəhərlərində təsis edilən dövlət məktəblərində Azərbaycan dilinin müstəqil fənn kimi tədris edilməsi, bu dilin bütün Qafqazda böyük rol oynaması ana dilində ilk dərsliklərin və vəsaitlərin (əlifba, oxu kitabı, sərf-nəhv və sair) meydana gəlməsinə əlverişli şərait yaradırdı. II mərhələdə, yəni XIX əsrin sonlarında K.D.Uşinskinin “Vətən dili” dərsliyi Azərbaycan dilində eyniadlı dərsliyin meydana gəlməsinə əhəmiyyətli təsir göstərmişdi. Bu sahədə İrəvan qəza məktəbinin Azərbaycan dili müəllimi Məmməd Elxanov ilk təşəbbüs göstərərək “Vətən dili” adlı dərslik yazmış, lakin həmin əsər çap olunmamışdır. Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyası Azərbaycan şöbəsinin müdiri Aleksandr Osipoviç çernyayevskinin “Əlifba” kitabı isə çox mühüm bir hadisə idi. “Kəşkül” qəzeti Aleksey Osipoviç çernyayevskinin “Vətən dili” kitabına yüksək qiymət verir və qeyd edirdi ki, çernyayevski nəinki bizim çoxdan arzu etdiyimiz ana dilində dərs kitabı yaratmış, o, həm də ana dilində dərs deyən müəllimlər üçün dərsliklərin yenidən tərtibi məsələləri ilə ciddi məşğul olmuşdur.

Aleksey Osipoviç çernyayevskinin “Vətən dili” dərsliyi sövti üsul əsasında azərbaycanlılar üçün nəşr edilmiş ilk Azərbaycan dili dərsliyi idi. “Vətən dili” özündən sonra yazılan əlifba və ilk oxu kitabları üçün örnək olmuş, Azərbaycan ziyalılarının böyük bir nəsli bu dərslik üzrə savada yiyələnmişdir. Firudin bəy Köçərli onun “Vətən dili” dərsliyi ilə əlaqədar yazırdı: “Bizim əqidəmizə görə, Uşinskinin “Rodnoye slovo” (“Ana dili”) dərsliyi rus məktəbləri üçün hansı əhəmiyyətə malikdirsə, çernyayevskinin “Vətən dili” dərsliyi də azərbaycanlılar üçün elə bir əhəmiyyətə malikdir.

Azərbaycan tarixi. IX sinif. KSQ № 4 (I və II variant)

Azərbaycan tarixi, IX sinif üçün Kiçik Summativ Qiymətləndirmə ilə müəllim və şagirdlər tanış ola bilərlər.

Просмотр содержимого документа
«Azərbaycan tarixi. IX sinif. KSQ № 4 (I və II variant)»

KSQ № 4 (I variant)

Sinif IX (—-)

Fənn:Azərbaycan tarixi Tarix:________________________ Soyadı_______________________ adı__________________________

1.Azərbaycanda sovet hakimiyyəti quruldu:

A)1920-ci ilin dekabrında

B) 1920-ci ilin aprelində

C) 1918-ci ilin mayında

D) 1918-ci ilin dekabrında

E) 1921-ci ilin mayında

2.Az. SSR XKS-in sədri təyin edildi:

E) Həbib bəy Səlimov

3.1920-ci il aprelin 28-də yaradılmış Azərbaycan SSR-də ali siyasi hakimiyyət orqanı oldu:

A) Azərbaycan Müvəqqəti İnqilab Komitəsi

B) Azərbaycan parlamenti

C) XI Qırmızı Ordu

D) Qırmızı Ordu və Donanması

E) Azərbaycan Neft Komitəsi(Azneft)

4. 12 may 1920-ci il tarixli dekret ilə:

A) Bütün mülkədar və vəqf torpaqları müsadirə edildi

B) Qırmızı Ordu və Donanma yaradıldı

C) Bütün zümrələr və milli rütbələr ləğv edildi

D) Neft sənayesi milliləşdirildi

E) Azərbaycan SSR-in ilk Konstitusiyası qəbul edildi

5. Azərbaycan SSR-in ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsindən Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsinədək neçə il keçmişdir?

6. Fətəli xan Xoyski öldürüldü:

7.Sovet rejiminə qarşı ilk və ən böyük isyan baş verdi:

A) 1920-ci il mayın 25-də, Gəncədə

B) 1920-ci il aprelin 28-də, Bakıda

C) 1920-ci il mayın 29-da, Qarabağda

D) 1920-ci il iyunun 6-da, Zaqatalada

E) 1920-ci ilin yayında, Şəmkir qəzasında

8.Azərbaycanın formal müstəqilliyinə son qoyuldu:

A) İnqilab Komitəsinin yaradılması ilə

B) ZSFSR yaradılması ilə

C) Ermənistanda sovet hakimiyyətinin qurulması ilə

D) Gürcüstanda sovet hakimiyyətinin qurulması ilə

E) Rusiyada sovet hakimiyyətinin qurulması ilə

9. SSRİ yaradıldı:

10.SSRİ-nin yaradılmasında iştirak etmiş dövlətlər:

A) RSFSR, Almaniya, ABŞ

B) RSFSR, Özbəkistan SSR, Qazaxıstan SSR, Türkmənistan SSR

C) RSFSR, Ukrayna SSR, Belarusiya SSR, ZSFSR

D) RSFSR, Ukrayna SSR, Belarusiya SSR

E) Azərbaycan SSR, RSFSR, Türkiyə

11. Azərbaycan SSR-in ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsindən neçə il sonra SSRİ-nin birinci Konstitusiyası qəbul olundu?

12. Xankəndi mərkəz olmaqla DQMV yaradıldı:

A) 7 iyul 1923-cü ildə

B) 28 aprel 1920-ci ildə

C) 16 mart 1921-ci ildə

D) 9 fevral 1924-cü ildə

E) 13 oktyabr 1921-ci ildə

13.Naxçıvan MSSR yaradıldı:

A) 7 iyul 1923-cü ildə

B) 28 aprel 1920-ci ildə

C) 16 mart 1921-ci ildə

D) 9 fevral 1924-cü ildə

E) 13 oktyabr 1921-ci ildə

14.Sovet hökuməti Azərbaycanda “hərbi kommunizm” siyasətini tətbiq etməyə başladı:

A) 1920-ci ilin yayından

B) 1921-ci ilin qışından

C) 1918 – ci ilin yazından

D) 1924-cü ilin payızından

E) tətbiq edilməyib

15. Yeni İqtisadi Siyasətə(YİS) keçildi:

16.Azərbaycanda ərzaq vergisi tətbiq olundu:

17. SSRİ- də elektriklə işləyən ilk dəmir yolu xətti Bakı-Sabunçu xətti işə salındı:

Səhv cavabların sayı:_______________

Düz cavabların sayı:________________

Müəllim: /Əsədli S. Ə./

KSQ № 4 (II variant)

Sinif IX (—-)

Fənn:Azərbaycan tarixi Tarix:________________________ Soyadı_______________________ adı__________________________

1. 1930-cu illərdə Azərbaycanda baş vermiş üsyan və çıxışlar yönəlmişdi:

A) Sənayeləşdirməyə qarşı

B) Elektrikləşdirməyə qarşı

C) Bakı ilə Moskva arasında hava uçuşlarına qarşı

D) Zorakı kollektivləşdirməyə qarşı

E) Üsyan və çıxışlar baş verməmişdir

2. Mircəfər Bağırov AK(b) P MK-nin birinci katibi vəzifəsinə təyin edildi:

3. Azərbaycan SSR-də kütləvi repressiyaların digər sovet respublikalarından daha amansız, daha qanlı həyata keçirilməsi səbəbi:

A) Sovet hökumətini istəməmələri

B) Silahlı üsyanlarda iştirak etmələri

C) Azərbaycan daxili işlər idarələrində ermənilərin çoxluğu

D) Türkiyə ilə əlaqələri olması

E) İranla əlaqələrin olması

4.Azərbaycan SSR-in ikinci Konstitusiyası qəbul edildi:

5.Rza xan Pəhləvi İranda hakimiyyətə gəldi:

6.Azərbaycanda ərəb əlifbası latın əlifbası ilə əvəz edildi:

7. SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan filialı təsis edildi:

8.Ü. Hacıbəylinin “Koroğlu” operası tamaşaya qoyuldu:

9. Azərbaycan kinostudiyası və radiosu fəaliyyətə başladı:

10. “Canaq” vergisi üçün səciyyəvidir:

A) YİS-in dövründə tətbiq edilməsi

B) Zorakı yolla toplanması

C) Yalnız qolçomaqlardan alınması

D) Fəhlələrdən alınması

E) Kollektivləşmə dövründə tətbiq edilməsi

11. Qars müqaviləsinə aid deyil:

A) 1921-ci ildə imzalanması

B) Türkiyə ilə AXC arasında bağlanması

C) Naxçıvanın Azərbaycan ərazisi olmasının bir daha təsdiqlənməsi

D) Naxçıvanın ərazisi və onun gələcək statusunun qəti olaraq müəyyənləşdirilməsi

E) Moskva müqaviləsinin şərtlərinin konkretləşdirilməsi

12. Sovet Azərbaycanının 1923-cü il tarixinə aiddir:

A) DQMV-nin yaradılması

B) Ərzaq sapalağının ləğv edilməsi

C) Ərzaq vergisinin ləğv edilməsi

D) YİS-in başa çatması

E) Ərzaq vergisinin tətbiq edilməsi

13. Sovet Azərbaycanının 1926-cı il tarixinə aid deyil:

A) Bakıda elektrik dəmir yolunun işə salınması

B) Bakıda radio stansiyanın fəaliyyətə başlaması

C) Bakı Dövlət Universitetinin açılması

D) Kinostudiyanın fəaliyyətə başlaması

E) Bakıda Ümumittifaq Türkoloji qrultayının keçirilməsi

14. Sovet Azərbaycanının 1935-ci il tarixinə aiddir:

A) Qars müqaviləsinin imzalanması

B) SSRİ EA Azərbaycan filialının yaradılması

D) Dövlət müstəqilliyinin elan edilməsi

E) Şərq xalqların I qrultayının keçirilməsi

15. Sovet Azərbaycanının 1929 və 1939-cu il tarixinə aiddir:

A) Yeni əlifbaya keçid

B) Onillik təhsil sisteminə keçid

C) Səkkizillik təhsil sisteminə keçid

E) Konstitusiyada dəyişikliklər

16. Sovet rejiminə qarşı Gəncə üsyanı baş verdikdən neçə il sonra M. Bağırov AK(b)P MK-nin birinci katibi vəzifəsinə gətirildi:

17. Ü. Hacıbəyli tərəfindən Azərbaycan musiqi məktəbinin yaradılmasından neçə il sonra Azərbaycan kinostudiyası və radiosu fəaliyyətə başladı:

Səhv cavabların sayı:_______________

Düz cavabların sayı:________________

Müəllim: /Əsədli S. Ə./

“Azadlıq hərəkatının yeni mərhələsi” . .

Edumedia şirkəti ilə birgə hazırladığımız “Azadlıq hərəkatının yeni mərhələsi” mövzusunda video dərs. Düşünürəm bu videoya baxan 9-cu.

Tarix açıq dərs . .

Administrator 24-11-2018, 10:20 oxunub 1 717

IX sinif Müəllim Şükürov Ramin Məhərrəm oğlu .Mövzu. Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin Dövlət quruculuğu sahəsində tədbirləri Mövzuda .

KSQ (Azərbaycan tarixi 9) . .

history teacher1 6-03-2017, 20:53 oxunub 11 114

Əziz müəllimlər və şagirdlər! Sizlərlə hazırladığım Azərbaycan tarixi 9 əsasında Kiçik Summativ Qiymətləndirməni paylaşıram. Ümid edirəm.

KSQ (9-cu sinif) . .

history teacher1 6-03-2017, 19:28 oxunub 10 399

Əziz müəllimlər və şagirdlər! Sizlərlə hazırladığım Ümumi tarix 9 əsasında Kiçik Summativ Qiymətləndirməni paylaşıram. Ümid edirəm.

Большое Суммативное Оценивание . .

yalcin 15-01-2017, 00:03 oxunub 2 909

Большое Суммативное Оценивание по всеобщей истории – 9-й класс. Составил Ялчын Абдуллаев, учитель истории Школы лицея №6 города.

9-cu siniflər üçün KSQ-lər . .

Metanet Kerimova 6-01-2017, 21:28 oxunub 14 981

Əziz müəllimlər və 9-cu sinif şagirdləri. Sİzlərə 9-cu siniflər üçün hazırladığım Kiçik Summativ Qiymətləndirmələri təqdim edirəm. Ümid.

9-cu sinif Planlaşdırma . .

Anar Turan 2-09-2016, 19:29 oxunub 7 933

Əziz müəllimlər və həmkarlarım! Sizlərlə 9-cu sinif Azərbaycan və Ümumi tarix fənləri üzrə Perspektiv planlaşdırmanı paylaşıram. Sizə.

Soyqırımlar . .

Administrator 19-07-2016, 01:30 oxunub 7 691

Əziz şagirdlər! Sizlərə “Soyqırımlar” mövzusunda yeni bir video dərsi təqdim edirəm. Bu video Edumedia şirkəti tərəfindən hazırlanmışdır.

Qarabağ müharibəsi . .

Administrator 17-06-2016, 21:04 oxunub 9 028

Əziz izləyicilər! Sizlərə Edumedia şirkətinin Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi çərçivəsində hazırladığı növbəti video dərsi təqdim.

9-cu sinif “Azərbaycan tarixi” . .

Administrator 6-04-2016, 07:15 oxunub 19 899

9-cu sinif “Azərbaycan tarixi” dərsliyinin layihəsi Siz ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinifləri üçün kurikulum əsasında yeni hazırlanmış.

9-cu sinif yeni tarix . .

Administrator 30-09-2015, 12:27 oxunub 6 139
9-cu sinif yeni tarix dərsliyinin repititorluq proqramı əsasında hazırlanmış dərs vəsaiti. Buyurun.

9 Azərbaycan tarixi . .

Administrator 30-09-2015, 12:23 oxunub 9 737

Əziz şagirdlər ! Sizə böyük zəhmət hesabına bir sıra müəllimlər tərəfindən hazırlanmış Azərbaycan tarixi 9-cu sinifin dərs vəsaitini.

9 Yeni tarix . .

Anar Turan 22-02-2015, 18:31 oxunub 6 744

Napaleon Bonopart (sənədli film) . .

Administrator 17-11-2011, 00:11 oxunub 5 285
Napaleon Bonopart haqqında qısametrajlı sənədli film təqdim edirəm. Baxmaq üçün çox dəyərlidir. .

« Mart 2023 »
Be	Ça	Ç	Ca	C	Ş	B
1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Populyar xəbərlər

Qədim Yunanıstan haqqında interaktiv oyunlar

9-04-2020, 18:42

5-cilər üçün daha bir MİLYONÇU

7-04-2020, 18:18

DUEL (Online oyun)

6-01-2020, 21:51

6-cı siniflər üçün Milyonçu

23-11-2019, 22:20

7-ci siniflər üçün “Milyonçu”

21-11-2019, 18:51

6-cı siniflər üçün Milyonçu

6-11-2019, 09:16

5-ci lər üçün Milyonçu

24-10-2019, 21:18

8-ci siniflər üçün “Milyonçu”

21-10-2019, 22:16

5-cilər üçün yeni “Milyonçu”

27-02-2018, 22:13

İbtidai cəmiyyət (interaktiv oyun)

9-11-2017, 22:35

Xronologiya (Online-oyun)

3-11-2017, 23:59

Prometanda interaktiv tapşırıqlar

5-08-2017, 20:41

İnteraktiv tapşırıqlar

9-07-2017, 21:03

Milyonçu (6-cı sinif)

15-03-2017, 20:02

İnteraktiv oyun (6-cı sinif)

30-10-2016, 21:57

Qədim Azərbaycan (İnt-Oyun)

4-10-2016, 07:13

Sayta daxil ol

Kopspekt.az 0

26 06 2020

Təbliğat və Maarifləndirmə 0

28 05 2020

AZƏRBAYCAN XALQ CUMHURİYYƏTİNİN YARADILMASI TARİXİNDƏN 0

28 05 2020

Respublika gününüz qutlu olsun! 0

19 05 2020

ONLİNE dərs (5) 0

14 05 2020

Qədim Roma (Online dərs) 0

11 05 2020

5-cilərlə ONLİNE dərs (İstiqlalımızın bərpası) 0

5-cilərlə ONLİNE dərs (DİRÇƏLİŞ) 0

30 04 2020

6-cı siniflərlə ONLİNE dərs 1

29 04 2020

İKİNCİ DÜNYA MÜHARİBƏSİ VƏ SSRİ 0

27 04 2020

5-cilərlə ONLİNE dərs 0

23 04 2020

Yunan şəhər-dövlətlərinin tənəzzülü” (Video dərs) 0

19 04 2020

Ərəb işğalına qarşı mübarizə (Video dərs) 0

17 04 2020

Xaç yürüşləri (Video dərs) 0

16 04 2020

6-cı siniflər üçün dərs 0

12 04 2020

Пособие для абитуриентов 0

12 04 2020