BABİL İN EN ZENGİN ADAMI

Bu gün İraqa yolu düşənlər Dəclə-Fərat sahillərinə tələsir. Vaxtilə bu yerlərə təşrif buyuranları hökmdarlar, qılınc-qalxanlı cəngavərlər qarşılayıb. İndi isə bələdçilər. Onlara Babildə kərpic və kaşı qırıntıları ilə dolu olan qonur gilli təpələri nişan verib göstərir, Semiramidanın asma bağlarının adını çəkirlər. Haqqında böyük qürurla söhbət açırlar…

Qədim Babil

Babil dövlətinin meydana gəlməsi. E.ə. II minilliyin əvvəlində Mesopotamiyada Babil şəhər-dövləti yaranmışdı.
Qədim yunan müəllifləri öz əsərlərində bu şəhəri Vavilon adlandırmışlar. Akkad dilində şəhərin adı Bab-ili (Tanrının qapısı) yazılırdı.
Babil şəhəri Dəclə və Fərat çaylarının bir-birinə yaxınlaşdığı, su və karvan yollarının birləşdiyi ərazidə yerləşirdi. Belə əlverişli mövqedə yerləşdiyi üçün Babil inkişaf edərək ticarət mərkəzinə çevrilmişdi. Sonralar bir hökmdar bu şəhərin ətrafındakı əraziləri birləşdirərək dövlət yaratdı. Bu dövləti Babil adlandırırdılar.

Babil mədəniyyəti. Arxeoloqlar Qədim Babildə memarlığın inkişafından xəbər verən qala divarlarının, məbəd və sarayların qalıqlarını aşkar etmişlər. Buradan üzərində yazılar olan gil lövhələr tapılmışdır. Gil lövhələrdə mixi yazıılarla əfsanələr, salnamələr, qanunlar əks olunmuşdur.
Babillilər təqvim də yaratmışlar.

Hammurapi və onun qanunları. Qədim Babil dövlətinin ən qüdrətli hökmdarı Hammurapi (e.ə. 1792—1750) olmuşdur. Hammurapi kanalların, yolların çəkilməsinə, yeni binaların tikilməsinə, əkin sahələrinin genişləndirilməsinə, bağçılığın, maldarlığın, sənətkarlıq və ticarətin inkişafına böyük diqqət yetirirdi. O bütün ölkə üçün vahid qanunlar külliyyatı tərtib etmişdi. Bu qanunlar qara bazalt* daş üzərinə həkk olunmuşdu. 282 maddədən ibarət olan bu qanunlar külliyyatı mixi işarələrlə yazılmışdır.

Qanunlarda borc və faiz, ticarət, torpaq, cinayət və s. aid maddələr var idi.
Hammurapi qanunlarında Qədim Babildə quldarlar, qullar, azad adamlar və hərbçilərdən bəhs olunur. Qanunların bütün maddələri varlı vətəndaşların mülkiyyətini və quldarların mənafeyini müdafiə edirdi. Qanunlar qulla azad adam arasında kəskin fərq qoyurdu. Borc və faizi vaxtında ödəyə bilməyən azad adam qula çevrilirdi. Hammurapi qanunlarına görə, qul övladları anadangəlmə kölə hesab edilirdi. Qulun ailə üzvləri və əmlakı ağaya məxsus idi. Valideynlərindən biri azad olan övlad azad adam hesab olunurdu.
Qulların vəziyyəti çox ağır idi. Qulları alıb satırdılar. Qul əşya hesab olunurdu. Dövlət və məbəd təsərrüfatında qulların sayı daha çox idi.
Qullar heyvan kimi damğalanırdı. Hammurapi qanunlarına görə, öz sahibindən qaçan qulu tutub ağasına qaytaran adama hədiyyə verirdilər. Qaçan qulu gizlədən adam isə ağır cəzaya məhkum edilirdi.

Hökmdar Hammurapinin qanunlarından.

«Mən, Hammurapi, tanrılar tərəfindən qoyulmuş başçı, Fərat çayı ətrafındakı kəndləri tabe edən şahların ən birincisi, ölkəyə haqq və ədalət gətirdim.
Əgər bir adam məbədin və ya şahın əmlakını oğurlayarsa, o öldürülməlidir. Əgər bir adam qaçmış qulu gizlədərsə, o öldürülməlidir.
Əgər kimsə qulun damğasını kəsib götürərsə, onun barmaqları kəsilməlidir. Əgər bir adam başqasının qulunu öldürərsə, bunun əvəzində öz qulunu ona verməlidir.
Əgər bir adam başqasının öküzünü öldürərsə, bunun əvəzinə öz öküzünü ona verməlidir.
Əgər bir adamın borcu varsa, onun arvadı, oğlu və ya qızı 3 il müddətinə qul olmalıdır, dördüncü il onlar azad edilməlidir.
Əgər bir adam özünə bərabər bir adamın üzünə şillə vurarsa, cərimə verməlidir.
Əgər bir adam özündən artıq bir adamın (yəni əyanın, kahinin) üzünə şillə vurarsa, o, öküz gönündən hazırlanmış qamçı ilə 60 dəfə qamçılanmalıdır.
Mən, Hammurapi, ədalətli padşaham, bu qanunları mənə Günəş tanrısı bağışlamışdır.

• Teqlər:
• Babilistan
• , Mesopotamiya
• , qədim Şərq
• , qedim Babil dovleti
• , qedim Babilistan

BABİL İN EN ZENGİN ADAMI

4 BABİL İN EN ZENGİN ADAMI George S. Clason Babil Tabletlerinden Kadim Zenginlik Rehberi Mitch Horowitz tarafından sadeleştirilmiştir.

5 Translated from the English Language edition of THE RICHEST MAN IN BABYLON by George S. Clason, originally published by Waterside Productions, Inc. This edition arranged through Kayi Literary Agency. Copyright 2018 by G&D Media. Turkish translation Copyright 2021 by Sola Unitas. All rights reserved. Tüm hakları saklıdır. İngilizce orijinali Waterside Productions, Inc., tarafından THE RICHEST MAN IN BABYLON adıyla yayımlanmıştır. Bu eser Kayı Telif Lisans Hakları Ajansı aracılığıyla alınmıştır. Bu eserin çeviri sorumluluğu Sola Koç. Eğ. Dan. Hiz. A.Ş. ye aittir. Bu kitabın hiçbir bölümü yazılı izin alınmadan kopyalanamaz ya da çoğaltılamaz. SOLA UNITAS – SOLA KIDZ Şakayık Sok. No: 40/8 Kat: 2 Teşvikiye Şişli/İSTANBUL Telefon: E-posta: solaunitas@solaunitas.com ISBN: Yayıncı Sertifika No: Baskı: İstanbul 2021 İmtiyaz Sahibi: Umut Kısa Genel Yayın Yönetmeni: Buket Konur Çeviren: Gülsün Arıkan Editör: Esingül Doğan Redaksiyon: Hale Özdemir Okuyucu Deneyimi: Simay Uygur, Semih Şahin, Pınar Ateş Mizanpaj: Sibel Kaya Kapak Tasarımı: Mert Musaoğlu Orijinal Adı: The Richest Man in Babylon BASILDIĞI YER Deren Matbaacılık Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Beylikdüzü Osb Mahallesi Orkide Caddesi 9/Z Beylikdüzü/İstanbul Sertifika No: Bu kitabın tüm yayın hakları Sola Koç. Eğ. Dan. Hiz. A.Ş. ye aittir. Yazılı izin alınmadan kısmen veya tamamen hiçbir yolla kopya edilemez, çoğaltılamaz ve dağıtılamaz.

6 İÇİNDEKİLER GİRİŞ Kazandığınız Paranın Bir Kısmını Biriktirin ÖNSÖZ George S. Clason BÖLÜM BİR Altın Arzulayan Adam BÖLÜM İKİ Babil in En Zengin Adamı BÖLÜM ÜÇ Boş Para Kesesine Karşı Yedi Çözüm BÖLÜM DÖRT İyi Şans Tanrıçası yla Tanışın BÖLÜM BEŞ Altının Beş Kuralı. 49

7 BÖLÜM ALTI Babil in Altın Borç Veren Adamı BÖLÜM YEDİ Babil in Deve Tüccarı BÖLÜM SEKİZ Babil in En Şanslı Adamı BÖLÜM DOKUZ Babil den Kil Tabletler YAZARLAR HAKKINDA. 83

8 GİRİŞ Kazandığınız Paranın Bir Kısmını Biriktirin. paranın bir kısmını biriktirin. Bu, George S. Clason ın, Kazandığınız Mezopotamya İmparatorluğu ndan bir dizi hikâye sunduğu Babil in En Zengin Adamı isimli eserinin zenginlikle ilgili verdiği en önemli tavsiyedir. Clason artık standart bir ilke hâline gelen bu sözüyle, Kazancınızın en az yüzde onunu öncelikli olarak tasarruf etmeli, geri kalanını borçlarınızı ödemek, ev ya da diğer yatırımlarınızı yapmak, sigorta yaptırmak, ailenizin bakımını üstlenmek gibi alanlarda kullanmalısınız. Tüm bunları yaptıktan sonra kendinizi hayatın zevklerine adamalısınız. demek istemektedir. Bu yaklaşım, tasarrufu teşvik eden bir düşünceyi temsil eder. Antik çağlarda bir düşünür, Birik- 7

9 tirdiğiniz her altın parçası sizin için çalışacak bir köledir. demiştir. Bu yaklaşım, kişisel keyiflerden arınmayı vurgulamıyor. Aslında vurgulanmak istenen şey -refahı önceliğe alarak yaptıklarınızın, bütün çabalara değeceğini bilerek- varlık yönetimine eğlenceli ve maceracı bir ruhla yaklaşılması gerektiğidir. Bu tavsiyelerin amacı; kişisel tedbiri temel alan güvenli yatırımlar yapabilmenizdir. Yazar kendisini bu görüşlere adayarak büyük bir zenginliğe ulaşmıştır. Yirminci yüzyılın başlarında Clason, Denver da faaliyet gösteren bir harita yayıncısıydı. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada nın ilk yol güzergâhlarının olduğu haritayı yayınladı. Daha sonra kendi mali durumunu dönüştüren ve son yüzyılın en popüler gelişim yazarlarından biri olarak adını tüm dünyaya yayan bir fikir ortaya attı. Clason, bankaların, sigorta şirketlerinin ve aracı kurumların toplu olarak satın aldığı ve müşterilerine ücretsiz olarak sunduğu kişisel finans yönetimi konusunda kitaplar yazmaya başladı. Harita yayıncısının broşürleri o kadar popüler bir hâle geldi ki 1930 yılında hepsini, tek cilt halindeki bir kitapta birleştirdi. Clason Yayıncılık, Büyük Buhran da ayakta kalmayı başaramasa da Babil in En Zengin Adamı büyük bir başarıya imza attı ve sonraki yıllar- 8

10 da popüler finansal literatürün dayanak noktası oldu. Clason ın bakış açısı son derece iş dostuydu. Sigorta satan, konut kredisi veren veya tasarruf hesabı tutan şirketler onun bakış açısına değer verdiler. Clason, modern finansal ürünleri, eğlenceli ve erdemli bir iş ahlakıyla destekledi. Clason ın kitabı kurumsal ortaklıklar açısından da sağlam ve ilkeli tavsiyeler içeriyordu. Kitabın içerisinde tutarsız ya da gerçekçi olmayan hiçbir ifade yoktur. Benim için kitabın en etkileyici bölümü, borçlarını ödeyen bireye karşı artan saygınlık durumuhakkında yazılan Babil in Deve Tüccarı başlıklı yedinci bölümdür. Bu ilke, gençken Talmud dan okuduğum bir hikâyeyi bana anımsatır. Bir haham öğrencilerine, Şeytan kim? diye sorar. Öğrenciler uzun uzadıya düşünür ve cevap verirler: Ödünç alan ve geri ödemeyendir. Bu ifade pek çok farklı perspektiften anlaşılabilir. Borçların sadece parayla ilgili olmadığını, aynı zamanda hayatın herhangi bir alanında verdiğiniz sözleri ve taahhütleri yerine getirmeniz gerektiğini de unutmayın. Görünüşte küçük bir ev işi ya da belli bir zamanda bir yerde olmak gibi bir görevi yerine getirmeye söz verdiyseniz, o zaman bunu yapın. Aileniz de dahil olmak üzere insanların bu 9

11 tür şeyleri ne kadar dikkatli bir şekilde kayıt ettiklerine şaşıracaksınız. Kendinizi nasıl görürseniz görün, ahlakınız ve sözlerinizle değerlendirilir ve tanımlanırsınız. Farkında olsanız da olmasanız da içsel olarak kendinize saygı ve güven duymaya başlarsınız. Utanç ve öfke gibi duygular haysiyet ve doğruluk duygularını destekleyebilir. Sözlerinizi tutmakta çok zorlandığınız anlarda kendinizi makul düzeyde mazur görmeniz doğaldır. Öngörülemeyen durumlar için istisnalar elbette vardır. Ancak bu tür durumlarda disiplinli ve kendinize karşı dürüst olmalısınız. Bir arkadaşımın bir keresinde söylediği gibi: Tek gerçek acil durum sağlıkla ilgilidir. Bir borcu, taahhüdü, projeyi veya sözü ertelemeden önce bunu mutlaka göz önünde bulundurun. Clason benim için başka bir ilkeyi daha açıklığa kavuşturdu. Borçlarınıza tasarruflarınızdan iki kat daha fazla para ayırmalısınız. Gelirinizin yüzde onunu biriktirin ancak yüzde yirmisini de taahhütlerinize ayırın. Borç, hem faiz hem de itibar açısından özünde mali bir yüktür. diye ifade etmiştir. Babil in En Zengin Adamı ilk olarak kişisel kitapçıklar şeklinde yayımlandığından, sonrasında bazı eklemeler yapmıştır. Kitaba eklenen hikayeler anlatılmak istenenleri çok daha etkili bir hâle 10

12 getirdi. Bu nedenle yapılan sadeleştirilme kitabın etkisini kaybetmemesi için özenle hazırlandı. Bu çalışmada orijinal eserin tüm öğretileri yer alırken, gereksiz tekrarlara yer verilmedi. Clason ın derslerinin orijinal faydalarını ve etkilerini koruduğunu göreceksiniz. Bu kitabı yeniden keşfetmek güçlü bir finansal temele ulaşmak için aydınlatıcıydı. Umarım sizde de aynı etkiyi bırakır. -Mitch Horowitz 11

14 ÖNSÖZ Kollektif olarak maddi refahımız, her birimizin bireysel maddi refahına bağlıdır. Bu kitap, bireysel refahı ve başarıyı ele alır. Başarı, kendi çaba ve yeteneklerimiz sonucu kazandıklarımızı ifade eder. Düzgün bir ön hazırlık, başarının anahtar unsurudur. Anlayışımızın akılcılığı düşüncelerimize ve düşüncelerimizin akılcılığı da eylemlerimize yansır. Zayıf cüzdanlara yönelik çarelerin olduğu bu kitap, finansal anlayış açısından bir rehber olma görevini üstlenmiştir. Kitabın asıl amacı, parasal başarıya ulaşmayı isteyenlere; para kazanma, parasına sahip çıkma ve paradan para kazanma yöntemlerini göstermektir. Devam eden sayfalarda dünyanın benimseyip kullandığı temel finansal prensipler içinde büyük bir öneme sahip olan Babil e gidiyoruz. 13

16 BABİL İN EN ZENGİN ADAMI Bir insanın içinde bir kölenin ruhu varsa, nasıl doğmuş olursa olsun sonunda tıpkı suyun yolunu bulması gibi bir köle olmaz mı? Ya da bir insanın içinde özgür birinin ruhu varsa bütün şanssızlıklara rağmen, kendi şehrinde namuslu ve saygı duyulan biri konumuna gelmez mi? Bu kitap, her birimizin bireysel başarısını ele alır. Başarı, kendi çaba ve yeteneklerimiz sonucu kazandıklarımızı ifade eder. Düzgün bir hazırlık, başarının kilit noktasıdır. Eylemlerimiz düşüncelerimizden daha akılcı olamaz. Düşüncemiz, anlayışımızdan daha akılcı olamaz. PEN ödüllü yazar Mitch Horowitz in editörlüğünü ve özetleme görevini üstlendiği Kısaltılmış Klasikler Serisi, çağımıza damgasını vuran ve milyonları etkileyen çok değerli kitapların öz hâle getirilmiş versiyonlarından oluşmaktadır. Bilginin büyük bir hızla yayıldığı modern çağda, vakti sınırlı olmasına rağmen kendini geliştirmek isteyen okurlar düşünülerek hazırlanmıştır

7 möcüzədən biri – Babilin asma bağlarının hekayəsi

Dünyanın möhtəşəm mədəniyyət abidələrindən söz düşəndə Şərq ölkələri göz önünə gəlir. Bu ölkələrdə tarix boyu bənzərsiz sənət inciləri yaradılıb. Təəssüf ki, zamanın acı yelləri əsdikcə bu abidələrin çoxu yox olub.

Vaxtilə “dünyanın yeddi möcüzəsindən biri” olmuş Semiramidanın asma bağları da bu aqibəti yaşayıb. Eradan əvvəl IV əsrdə bu sənət incisi yaradılanda Babilistan dövləti özünün qürub çağını yaşayırdı…

Bu memarlıq abidəsini Babil hökmdarı Novuxodonosor saldırıb. Qaynaqlarda göstərilir ki, bu hökmdar çox müstəbid olub. Məlumdur ki, müstəbidlər hamıya qarşı olmasa da, ayrı-ayrı adamlara qarşı nəcib hərəkətlər ediblər. O, Midiya şahının qızı Semiramida ilə evlənir. Onu Babilə gətirir. Həddən artıq sevir, lakin Semiramida toz-torpaqlı Babildə təmiz havaya, yarpaq xışıltısına həsrət qalır. Bunu hökmdar da hiss edir, ancaq o, öz paytaxtını Midiyanın yaşıl təpələrinə köçürmür. Heç kimin görə bilmədiyi işi görür. Midiyanın zümrüd meşələrinin ətrini qədim vadinin mərkəzinə gətirir…

Məlikənin — Semiramidanın şərəfinə salınan bu bağların gerçəkləşməsi üçün şahlığın bütün qüvvələri hərəkətə gətirilir. Dövrün təcrübəli inşaatçıları, mühəndisləri bu işə cəlb olunur. Hökmdar dünyada ilk dəfə olaraq möhtəşəm məhəbbət abidəsi yaradır. Salınan Bağlar “Semiramida bağları“ adı ilə məşhurlaşır və tarixin yaddaşında daşlaşır, lakin yaddaşlarda, hafizələrdə qalan və dillərdə dolaşan bir fikir də var ki, məlikə öz adını daşıyan bu qəsrdə heç vaxt yaşamayıb. Onu da qeyd edək ki, onun adı ilə müxtəlif faciəvi rəvayətlər yaranıb və günümüzə qədər gəlib çatıb. Belə deyirlər ki, faciə böyük adamların, tanınmış şəxsiyyətlərin adı ilə bağlı olmasa, onun dramatizmi olmur…

Babilistan inşaatçılarının saldığı bu bağlar dörd yarusdan ibarət olub. Yarusların tağları iyirmi beş metr hündürlüyündə sütunlara söykənib. Meydançalara yastı daşlar, qır qarışıqlı, qurğuşun təbəqəli bir qat qamış döşədilib. Bu belə edilib ki, su aşağı yarusa keçməsin. Bütün bunlardan sonra torpaq qatı gəlib. Torpaq qatı çox qalın olub. O qədər qalın olub ki, orada iri ağaclar bitə bilib. Yaruslar pillə-pillə qalxır, əlvan daşlardan hörülmüş əydəmli pilləkənlər bir-biri ilə birləşir.

Nəhayət, tikinti başa çatır. Kərpic kürələrinin tüstüsü kəsməmiş, saysız-hesabsız araba karvanları hərəkətə gətirilir. Fərat çayının axarından münbit torpaq daşımağa başlayır. Şimaldan nadir bitki və kol toxumu, ağac tingləri gətirilir.

Beləliklə, hökmdar Novuxodnosor öz məhəbbətini sübuta yetirir. Babilin yüz metr hündürlüyündə olan divarları üzərində yaşıl ağaclar qalxır. Məlikə yuxarı yaruslarda, kölgədə oturub su şırıltısına qulaq asıb. Dörd tərəfə nəzər yetirib, məmləkətin ucsuz-bucaqsız səhralarını seyr edib.

İran-Əhəməni qəsbkarları bu şəhəri ələ keçirərək öz əyalətlərindən birinin mərkəzi edirlər. İllər, əsrlər bir-birini əvəz etdikcə asma bağlar zamanın faciəli hadisələrinə davam gətirə bilmir. Baxmayaraq ki, o, möhtəşəm, lakin gildən düzəldilmiş zəif nəhəngi xatırladıb. Məhz buna görə də bu bağlar Babilin özü ilə birlikdə məhv olub.

Bu gün İraqa yolu düşənlər Dəclə-Fərat sahillərinə tələsir. Vaxtilə bu yerlərə təşrif buyuranları hökmdarlar, qılınc-qalxanlı cəngavərlər qarşılayıb. İndi isə bələdçilər. Onlara Babildə kərpic və kaşı qırıntıları ilə dolu olan qonur gilli təpələri nişan verib göstərir, Semiramidanın asma bağlarının adını çəkirlər. Haqqında böyük qürurla söhbət açırlar…

Mənbə: “Mədəniyyət” qəzeti

• AÇAR SÖZLƏR
• babil
• babilistanin asma baglari.
• Semiramidanın asma bağları
• yeddi möcüzə