Ş balakişiyev əməli yazı nümunələri
Şirvanşah I İbrahimin Azərbaycanı birləşdirmək cəhdləri. Şəki hakimliyi (XIII – XIV əsrlər). XIII – XIV əsrlər Azərbaycan memarlığı.
Rəsmi məktub: xüsusiyyətləri, hissələri və nümunələri
A rəsmi məktub Mütləq şəkildə formalaşma münasibətini nəzərdə tutan bir kontekstin ortasında bir səlahiyyətli şəxsə, naməlum bir şəxsə və ya birinə müraciət edəndir. Bu tip yazılı ünsiyyət iş və akademik mühitlərdə, eləcə də müəyyən sosial mühitlərdə yaygındır.
Rəsmi məktublar sırf məlumat ötürücüdür. Bir neçə halda, onlar daha çox şəxsi hisslərini ifadə edə bilərlər, baxmayaraq ki, ümumiyyətlə bir şeyi məlumatlandırmaq niyyəti ilə göndərilirlər.
Rəsmi məktubların dili müəyyən bir ciddiliyə malikdir, ünsiyyət göndərəninə hörmət ifadə etməyə çalışır. Eynilə, bunlar qısa və qısa olması ilə xarakterizə olunur: niyyət xüsusilə bir şeyi məlumatlandırmaqdır və rəsmi məktub vasitəsilə mümkün qədər dəqiq ifadə etmək istənilir.
Rəsmi məktubun xüsusiyyətləri
Tamamilə məlumatlandırıcıdırlar
Rəsmi məktublar ilk növbədə məlumat vermək məqsədi daşıyır. Bu məlumat göndərən üçün yeni ola bilər və ya əvvəlki vəsilə ilə qaldırılan məsələni xatırlada bilər.
Hər halda, rəsmi məktublar ümumiyyətlə salam göndərmə və ya insanlar arasında təmas qurma vasitəsi deyildir; Əsas funksiyası müəyyən bir kontekstdə məlumat ötürməkdir.
Hörmətli bir dil istifadə edirlər
Bu tip məktublarda olduqca rəsmi dildən istifadə olunur. Bütün ünsiyyət boyunca göndərən ona hörmət və diqqətlə yanaşıldığını anlamalıdır.
Rəsmi məktublarda göndəricinin tutduğu vəzifələrin adları və ya bu halda göstərdiyi titul göstərilməlidir.
Qısadırlar
Çox spesifik bir funksiyaya sahib olduqları üçün rəsmi məktublar qısa uzunluqları ilə xarakterizə olunur. Məqsəd məktubu alan şəxsin onu oxumaq üçün çox vaxt sərf etməsinin qarşısını almaqdır.
Əksinə, niyyət mesajın tez bir zamanda keçməsidir. Buna görə rəsmi məktublarda lazımsız bəndlərin olmaması vacibdir.
Məlumat dəqiq ifadə olunur
Əvvəlki məqamda qeyd etdiyimiz kimi rəsmi məktublar üçün dəqiqlik vacibdir. Bu növ ünsiyyətləri yazarkən oxucu üçün maraqlı olmayan müəyyən ifadələrdən, doldurucu paraqraflardan və ya lazımsız məlumatlardan çəkinmək vacibdir.
Məktubun hamısı səlis, hörmətli və dəqiq ifadə olunan dəyərli məlumatlarla dolu olmalıdır.
Tanışlara və ya yadlara yönəldilə bilər
Rəsmi məktub göndərənlər məlum və ya naməlum şəxslər ola bilər. Məsələn, bir icmanın qonşusu, müəyyən bir problem nəticəsində fövqəladə iclasın çağırılmasını tələb etmək üçün həmin icmanın prezidentinə bir məktub yaza bilər.
Çox güman ki, məktubu yazan hər kəs cəmiyyətin başçısını tanıyır, hətta bir dostluq əlaqəsi ola bilər və ya daha çox danışıq dilində işlənirlər, amma buna baxmayaraq yazılacaq məktub rəsmi olmalıdır.
Eynilə, bu tip məktublar yadlara da göndərilə bilər. Məsələn, Madriddə yaşayan bir tədris mütəxəssisi, ərazidəki icma kolleclərində ibtidai təhsilə qatılan uşaqlara yönəlmiş bir təhsil proqramı təklif etmək üçün həmin şəhərin bələdiyyə başçısına rəsmi bir məktub yaza bilər.
Bu vəziyyətdə müəllim bələdiyyə başçısını şəxsən tanımaya bilər, amma yenə də rəsmi bir məktubla ona müraciət edə bilər.
Onun strukturuna protokol elementləri daxildir
Rəsmi məktublara adətən həm emitentin, həm də göndərənin tutduğu vəzifələrlə, habelə ortaya çıxa biləcək konkret təyinatlarla əlaqəli məlumatlar daxil edilir.
Bu qeydlər rəsmi məktubların strukturu daxilində çox vacibdir, çünki məktubu alacaq şəxsin tam tanınmasını nəzərdə tutur və ünsiyyətdə hörmət və qayğı göstəricisi kimi yozulur.
Yazı qaydalarına xüsusi diqqət yetirməlisiniz
Hər hansı bir yazı növündə yaxşı bir yazım və yazı olmalıdır, ancaq rəsmi bir məktubda bütün bəndlərin düzgün yazılması daha vacibdir.
Son mətnə bir neçə düzəliş edilməli və bütün detallara son dərəcə diqqətli olmaq vacibdir. Əks təqdirdə, məktubda səhvlər ola bilər və göndərən bu cür ünsiyyəti ciddi və ya dəyərli hesab etmir; Bunu hətta hörmətsizlik kimi təfsir edə bilərsən.
Rəsmi məktubun hissələri
Yer və tarix
Bu məlumatlar ümumiyyətlə qrafikin yuxarı sağ hissəsində yerləşir, baxmayaraq ki, yuxarı sol bölgədə də tapıla bilər. Bu elementləri unutmamaq vacibdir, çünki ünsiyyətin qeyd olunmasına və müəyyən bir kontekstdə yerləşdirilməsinə imkan verəcəklər.
Ən yaygın olanı, əvvəlcə şəhərin, sonra tarixin, cari gün, ay və il formatından sonra tarixə girilməsidir. Məsələn: “Madrid, 15 oktyabr 2019”.
Başlıq
Bu hissədə rabitə göndərən şəxs qeyd olunmalıdır. Bu qeyddə müvafiq başlıq (yəni “cənab”, “xanım”, “hədiyyə”, “doña” və s.) Və şəxsin tam adı daxil edilməlidir.
Aşağıdakı sətirdə sözü gedən şəxsin tutduğu vəzifə və ya zadəganlıq və ya royalti üzvü məsələsində sahib olduğu titul yer almalıdır.
Bu məlumatlardan sonra bəzi insanlar “indiki” sözünü istifadə edirlər. Məcburi olmayan, lakin məktub müəllifi bunu ağıllı hesab edərsə, istifadə edilə bilən bir konvensiya. Başlıq nümunəsi aşağıdakılar ola bilər:
“Xanım. Camila Flores
Valparaiso Bölgəsinin 6. mahalının millət vəkili
Salam
Bu bölmə yalnız bir sətir tutur, unutmayın ki, rəsmi məktubun məqsədi mümkün qədər birbaşa, hörmətli və dəqiq olmaqdır.
Buna görə göndərəni təbrik etmək, başqaları arasında “hörmətli”, “seçilən”, “hörmətli” və ya “qiymətləndirilən” kimi bir nəzakət müddətini əhatə edəcəkdir.
Bundan əlavə, əvvəllər qoyulmuş başlığı (“cənab”, “xanım”, “hədiyyə”, “doña” və digərləri arasında) və göndəricinin eyni zamanda başlıqda yerləşdirilmiş mövqeyini də daxil etməlidir. Rəsmi bir məktub üçün yaxşı bir salamlama belə görünə bilər: “Hörmətli xanım millət vəkili.”
Giriş
Rəsmi məktubun birinci abzasında ünsiyyətin səbəbi qısa şəkildə göstərilməlidir. Bu giriş məktubun əsas mahiyyətini və göndəricidən nəyin gözlənildiyini təsirli şəkildə aydınlaşdırmalıdır.
Eynilə, giriş məktubun kim tərəfindən yazıldığını və bu ünsiyyəti hansı vəzifədə inkişaf etdirdiyini tez bir zamanda izah edə bilər.
Yəni kim rəsmi məktubu oxuyursa, yalnız birinci bəndini oxumaqla əsas məlumatın nə olduğunu başa düşməlidir. Beləliklə məktub vasitəsilə sizdən hansı növ hərəkətlərin tələb olunduğunu tez bir zamanda tanıyacaqsınız. Rəsmi məktub giriş nümunəsi:
“Bellas Artes məhəlləsinin sakini olaraq sizinlə bu məhəllənin mərkəzində yerləşən və həyat keyfiyyətində açıq şəkildə yaxşılaşma demək olan Juan Díaz kommunal parkının açılışına görə minnətdarlığımı bildirmək niyyətində olduğum üçün əlaqə qururam. orada yaşayanların ”.
Bədən
Mətnin inkişafına cavab verir. Bu hissə əvvəlki paraqrafda ortaya çıxan ünsiyyətin əsas səbəbi ilə əlaqəli bütün tamamlayıcı cəhətləri özündə birləşdirməlidir.
Məktubun çox uzanmaması vacibdir, həmişə mümkün qədər dəqiq yazılmalıdır. Bununla yanaşı, ünsiyyəti çox qısa etmək istəyərək natamam olmaması da vacibdir.
Məktubun uzunluğunun qısa olmasına imkan verən bir tarazlıq olmalıdır və eyni zamanda göndərilənə tam məlumat çatdırmaq mümkündür.
Vida
Vida məktubun sonunda. Bu bölmə əsas fikri sürətli və xülasə şəkildə vurğulamaq imkanı verir.
Eynilə, vida, söhbəti bitirən mehriban və səmimi bir ifadəni də əhatə edə bilər. Rəsmi bir məktubda vida nümunəsi aşağıdakılar ola bilər: “Paytaxtın bu məhəlləsində görülən işləri yüksək qiymətləndirirəm və gələcək sosial inkişaf layihələri üçün sizin ixtiyarınızda qalıram. Səninlə vidalaşır ”dedi.
Möhkəm
Məktubun son hissəsidir. Bu hissədə məktubu yazan şəxsin tam adı, vəziyyəti və vəzifəsi olduğu kimi yerləşdirilir.
Bu ad şəxsin imzası ilə müşayiət olunur. Rəsmi məktublar üçün normal hüquqi sənədlərdə istifadə olunan eyni imza ümumiyyətlə istifadə olunur. Əllə yazılmış və ya elektron imza ola bilər.
Digərləri
Məktub forması rəsmi bir qurumdan və ya təşkilatdan göndərilirsə, yuxarı sağ küncdə bir logo yerləşdirilə bilər.
Nümunələr
Rəsmi istefa məktubu
Madrid, 15 Noyabr 2018
Cənab Joaquin Guerrero
Qəzetin İnsan Resursları Direktoru Ölkə
Hörmətli cənab direktor:
Bölmənin baş jurnalisti vəzifəsindən həmişəlik ayrılmağım barədə qərarımı sizə bildirmək üçün sizə yazıram Beynəlxalq hörmətli qəzetdən Ölkə 1 dekabr 2018-ci il tarixinə
Bu qərar, qaçılmaz olan və üç ildir ahəngdar fəaliyyət göstərdiyim şirkət daxilindəki pis təcrübələrlə heç bir əlaqəsi olmayan şəxsi səbəblərə cavab verir.
Şirkətdən mənə hər zaman verdiyi etimada görə təşəkkür etmək üçün ünsiyyətə xidmət edin. Mənim iş təcrübəm Ölkə Bu, çox minnətdar olduğum peşəkar və fərdi inkişaf üçün vacib bir fürsət olmuşdur.
Daha çox fikirləşmədən və sizin tərəfinizdən anlayacağına ümid etmədən vidalaşır,
Bölmənin baş jurnalisti Beynəlxalq, Ölkə.
Rəsmi iddia məktubu
Karakas, 26 sentyabr 2019
Cənab Samuel Palacios
Movistar-ın baş meneceri
Hörmətli cənab menecer:
Bu əlaqə vasitəsi ilə sizə rəhbərlik etdiyiniz şirkətin təklif etdiyi internet xidməti ilə bağlı fikir ayrılığım barədə məlumat vermək üçün sizə yazıram. Son 15 gün ərzində internet xidmətindən kənarda qaldım və vəziyyətim hələ həll olunmadı.
Müvafiq şikayətləri təqdim etmək üçün kifayət edən müəyyən kanalların olduğunu başa düşürəm, amma hörmətlə bildirirəm ki, şikayətlərim son 15 gün ərzində artıq qeydə alınıb və qənaətbəxş cavab verə bilməmişəm.
Bu məktubda lazımi qaydada ödənilmiş son iki aylıq hesab-fakturaların surətlərini və şirkətin müştəri xidmətləri şöbəsində qaldırdığım iddia nömrələrinin siyahısını əlavə edirəm. Başqa sənədləri təqdim etmək lazım olduğu təqdirdə diqqətli və hazıram.
İşimin aidiyyəti orqanlara çatdırılması və tələblərimə cavab verə bilməsi üçün etməli olduğunuz səylərə görə əvvəlcədən təşəkkür edirəm.
Məndən səmimi bir salam alın.
Diana González Riera
Rəsmi təşəkkür məktubu
Barselona, 8 yanvar 2019
Miss Beatriz Villarejo
Barselona Müasir Rəqs İnstitutunun direktoru
Hörmətli xanım Villarejo:
6-7-də keçirilən II Müasir Rəqs Festivalı çərçivəsində sizə göstərdikləri qüsursuz müşayiət işinə görə sizə və Barselona Müasir Rəqs İnstitutunun kollektivinə ən səmimi təşəkkürümü bildirirəm. Yanvar 2019-cu il və rejissor olduğum İmpetu Məktəbi tərəfindən təşkil edildi.
Barselona Müasir Rəqs İnstitutunun komandası tədbirin təşkilinin tamamilə uğurlu olmasını təmin etdi. Təmin olunan məkanlar rəqqasların, xoreoqrafların və geniş kütlənin gözləntilərini doğrultdu və tamaşaçılardan çox əlverişli cavab aldıq.
Bu tədbirin rəhbərlik etdiyiniz institutun iştirakı olmadan mümkün olmayacağını başa düşürük və belə çalışqan bir komanda ilə birlikdə çalışdığımız üçün çox minnətdarıq.
Impetu məktəbinin bütün üzvləri adından dərin minnətdarlığımı bildirirəm və gələcək hadisələrin birgə həyata keçirilməsi üçün sizin ixtiyarınızda qalıram.
Çox səmimi bir salam qəbul edin.
Impetu Müasir Rəqs Məktəbinin direktoru
Rəsmi tələb məktubu
Buenos Ayres, 7 Mart 2019
Cənab Carlos Cajal
Ford Argentina Satış Meneceri
Hörmətli cənab Cajal:
Bu əlaqə vasitəsi ilə sizə cari ay ərzində on (10) ədəd 2019 Fiesta Power model avtomobilini Auto Summit dilerinə göndərməyinizi xahiş edirəm. 28 Fevral 2019-cu ildə həqiqətən ödənilmiş müvafiq hesab-fakturaları əlavə edirəm.
Həmişə olduğu kimi, bu çatdırılma səhər saatlarında (8: 00-dan 12: 00-a qədər) həyata keçirilə biləcəyini dərindən qiymətləndiririk, beləliklə avtomobillər bu cür funksiyalardan məsul işçilər tərəfindən lazımi qaydada qəbul edilə bilər.
İstəyiniz üçün əvvəlcədən təşəkkür edirəm və etmək istəyə biləcəyiniz hər bir tələbə diqqət yetirirəm.
Auto Summit Satınalma Meneceri
Rəsmi dəvət məktubu
Quito, 9 dekabr 2019
Xanım Alvarez Suárez
Sizi və ailənizi Allah istəsə 7 yanvar 2020-ci il tarixində olacaq nikah bağımıza dəvət etməkdən böyük məmnuniyyətlə sizə müraciət edirik.
Mərasim Calle García Moreno N10-43-də yerləşən Iglesia de la Compañía de Jesús’da saat 17: 00-da baş tutacaq. Ziyafət, Amapola küçəsi N30-4, Ruiseñor qeyd etmə otağında, 20.00’da olacaq. Hər iki hadisə üçün təklif olunan kostyum formal xarakter daşıyır.
Tədbirə qatılacağınızı hörmətlə xahiş edirik və toyumuzun şahidi olaraq iştirak etdiyiniz üçün əvvəlcədən təşəkkür edirik.
Bizdən çox ürəkdən bir salam alın,
Roberto Alvarez və Fabiola Rodríguez
Könüllü çəkilmənin rəsmi məktubu
Panama şəhəri, 12 May 2019
Xanım Carla Guzman
Revlon Panama İnsan Resursları Direktoru
Hörmətli xanım Guzman:
Bu əlaqə vasitəsi ilə sizə şəxsi səbəblər üzündən könüllü məzuniyyətimi istəməyə qərar verdiyimi bildirirəm. Qeyd etmək istərdim ki, bu qərar geri dönməzdir və 1 iyun 2019-cu ildən qüvvəyə minəcəkdir.
Fürsətdən istifadə edərək növbəti 15 May Bazar ertəsi gününə qədər qanunla nəzərdə tutulmuş müvafiq bildirişi verəcəyimi və bu 15 gün müddətindən sonra şirkətdən tamamilə ayrılacağımı bildirmək istəyirəm.
Revlon Panamanın şirkətə qoşulduğumdan bəri mənə təqdim etdiyi iş imkanlarına görə çox minnətdaram. İnzibati proseduru ən yaxşı şəkildə həyata keçirmək üçün uyğun hesab etdiyiniz sənədləri təqdim etmək üçün sizin ixtiyarınızda qalıram.
Luis David Reyes
Revlon Panama Satış Koordinatoru
İş tələb etmək üçün rəsmi məktub
Santiago de Chile, 4 iyul 2019
Xanım Inés Martínez
Marriot Otelinin Seçmə Başçısı
Hörmətli xanım Martínez:
Bu məlumatı, Marriot şirkətinin milli mətbuatda dərc etdiyi müştəri xidməti personalı tələbinə cavab olaraq yazıram.
4 ildən çoxdur müştəri xidməti sahəsində təcrübəm və geniş ictimaiyyətin hörmətli və iddialı münasibəti ilə bağlı optimal bacarıqlarım var. Bu səbəblərdən özümü təklif olunan vəzifəyə namizəd kimi təqdim edirəm.
Komanda işinə və yüksək liderlik bacarıqlarına sahib olan təşəbbüskar bir işçiyəm. Şirkətdəki ruha uyğunlaşmağa, bu sahədəki təcrübəmə və prosesləri davamlı inkişaf etdirməyə hazır olduğuma töhfə verməyə açıqam.
CV-nimi, habelə bir neçə keçmiş işəgötürənimin imzaladığı tövsiyələri əlavə edirəm. Müvafiq hesab edirsinizsə, burada göstərdiklərimin təfərrüatlarını dərinləşdirə biləcəyimiz bir görüş təşkil etmək üçün hazıram.
Əvvəlcədən təşəkkür edirəm, isti bir salam alın.
Paola Vasquez Hernandez
Bir şey tələb etmək üçün rəsmi məktub
Boqota, 8 oktyabr 2018
Cənab Patricio Pinto
Birlik Klubu üzvlərinin qəbulu və xaric edilməsi üzrə Seçmə Şuranın direktoru
Hörmətli cənab Pinto
Üzvlük Qəbulu və İstisna Seçmə Şurasından Birlik Klubuna üzv olmağımı, siyasi partiyanın qurucu üzvü Opción Ciudadana olaraq qəbul etməyimi istəmək üçün sizə yazıram.
Birlik Klubu qurulduğu gündən bəri güclü bir müzakirə və mübahisəni təşviq etmək ənənəsinə sahibdir. Siyasi, iqtisadi və sosial sahələrdən olan tanınmış insanlar fikir bölüşmək və yaxınlaşma ssenariləri yaratmaq niyyəti ilə seçilən məkanlarına toplaşmışlar.
Opción Ciudadana partiyasının qurucusu olaraq, üzvlərimə siyasətdəki 20 illik təcrübəm boyunca qurduğum görüşləri, eləcə də klubla əməkdaşlıq etmək istəyən geniş əlaqələr şəbəkəmizi təqdim edə biləcəyim bu prestijli kluba qoşulmağı uyğun hesab edirəm. lazım olduqda.
Şəxsi və peşə etimadnaməmi əlavə edirəm və sizə təqdim etdiyim bu tətbiqetmədə nəzər saldığınız üçün əvvəlcədən təşəkkür edirəm.
Oscar Katz Piñera
Siyasi partiyanın qurucusu Opción Ciudadana
İclas çağırmaq üçün rəsmi məktub
Meksika şəhəri, 26 May 2017
Xanım Federica Armijo
Las Flores binasının kondominium şurasının sədri.
Hörmətli xanım Armijo:
Bu məktubun məqsədi hörmətlə Las Flores binasının bütün sakinlərinin dəvət olunduğu təcili bir iclas çağırmağınızı istəməkdir. İclasın səbəbi, son günlərdə bölgədə şahidi olduğumuz şiddətli etirazlara qarşı qorunma strategiyalarının müəyyənləşdirilməsidir.
Bu şəkildə, özümüzün və binanın obyektlərinin təhlükəsizliyini artırmaq üçün lazımlı tədbirlərin görülməsi üçün iclasın ən qısa müddətdə keçirilməsini təklif edirəm.
Bu vəziyyətdə müraciət edə biləcəyiniz sürət üçün sizə əvvəlcədən təşəkkür edirəm və lazımlı hesab etdiyiniz hər bir işbirliyinə diqqət yetirirəm.
Xanım Mariya Alexandra Quintero Mejías
Mənzil 76, Las Flores binası.
Xəzinəyə rəsmi məktub
Valparaiso, 19 fevral 2019
Cənab Hugo Díaz Rojas
Daxili Gəlir Xidmətinin İdarəetmə şöbəsinin müdiri
Hörmətli cənab Díaz:
Bu məktub vasitəsilə hörmətlə 2018-ci ilin ikinci semestrinə uyğun olaraq mənim adımda qeydiyyata alınan vəsaitlərin qaytarılmasını tələb etməyinizi xahiş edirəm.
Bu tələb üçün əsas olaraq, bu ünsiyyətdə ölkəmizi idarə edən Vergi Məcəlləsinin bir hissəsi olan və bu gün sizə təqdim etdiyim işlə əlaqəli məqalələri əlavə edirəm.
Diqqətiniz üçün sizə əvvəlcədən təşəkkür edirəm və sizinlə və ya bu hörmətli qurumun başqa bir nümayəndəsi ilə görüşmək üçün bütün ixtiyarınızda qalıram.
Selena Gutierrez Torres
RUT 14 593 963-8
Bələdiyyə sədrinə rəsmi məktub
Valensiya, 8 sentyabr 2019
Cənab Joan Ribó
Valensiya Bələdiyyə Başçısı
Hörmətli cənab Bələdiyyə Başçısı:
8 noyabr 2019-cu il tarixində Valensiya bələdiyyəsinin mərkəzi meydanında Valensiya IV Qonşuluq İclasının keçirilməsinə icazə verilməsini böyük hörmətlə xahiş etmək üçün bu məktub vasitəsilə sizə yazıram.
Bu qonşuluq görüşlərinin məqsədi, Valensiya bələdiyyəsinin bütün üzvlərini müsbət birləşdirmək, istirahət fəaliyyəti təklif etmək və bütün icma üçün inkişafları proqnozlaşdırmağa imkan verən müzakirə məkanlarını təşviq etməkdir.
Valensiyanın IV Qonşuluq Toplantısının 6 saat davam edəcəyi və təxminən 150 kişi, qadın, oğlan və qızın iştirakı ilə hesablanacağı təxmin edilir.
Lazım hesab etdiyiniz təqdirdə məlumatlandırıcı bir görüş təyin etmək üçün sizin ixtiyarınızda qalıram və göstərdiyiniz diqqətə görə əvvəlcədən təşəkkür edirəm.
Tamara Nuñez Fuertes
Valensiyanın IV Qonşuluq İclasının Təşkilat Komitəsinin sədri
İstinadlar
- Çili Hökuməti İş Müdirliyində “işdən istefa məktubu modelləri”. 1 Noyabr 2019 tarixində Çili Hökumətinin Əmək Departamentindən alındı: dt.gob.cl
- Təhsil Portalında “Rəsmi məktub”. 1 Noyabr 2019 tarixində Portal Educativo: portaleducativo.net saytından alındı
- Wikipedia-da “rəsmi məktub”. 1 Noyabr 2019 tarixində Wikipedia: wikipedia.org saytından alındı
- YouTube’da “Rəsmi bir məktubun quruluşu”. 1 Noyabr 2019 tarixində YouTube-dan alındı: youtube.com
- “Könüllü bir geri çəkilmə ilə əlaqə qurmaq üçün yazma modelini” başa düşürəm. 1 noyabr 2019-cu ildə başa düşdüm: loentiendo.com
- İdarəetmədə “Mükəmməl bir sorğu məktubu yaratmağın açarları və ən çox sorğuların necə yazılacağı”. 1 Noyabr 2019 tarixində Gestión’dan alındı: gestion.org
- Mühasibat, Vergi və Maliyyə Masasında “düzəldici fakturaları müşaiyət edən Xəzinəyə təqdim ediləcək nümunə məktub”. 1 Noyabr 2019 tarixində Mühasibat, Maliyyə və Maliyyə Masası: Deskcontable.es saytından alındı
- Beare, K. “Rəsmi Məktubun Strukturu” Düşüncə və Co-da 1 Noyabr 2019 tarixində Düşüncə və Co-dan alındı: thinkco.com
- WikiHow-da “Rəsmi Məktub necə yazılır”. 1 Noyabr 2019 tarixində WikiHow: wikihow.com saytından alındı
Ş balakişiyev əməli yazı nümunələri
Balakişiyev Kamiı Əbdülsalam oğlu
Azərbaycanda elmi anatomiyanın banisi
Azərbaycan tibb elminin dayaq-larından biri sayılan görkəmli alim, ölkəmizdə anatomiya elminin banisi, uzun illər qayğıkeş pedaqoq, baca-rıqlı təşkilatçı kimi insan anatomiyası kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmış əməkdar elm xadimi, tibb elmləri doktoru, professor Kamil Balakişiyev 1906-cı il sentyabr ayının 20-də Novxanıda anadan olmuşdur. O, orta təhsilini ikinci dövlət kişi gimnaziyasında almış, 1921-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) tibb fakültəsinə daxil olmuşdur. Hələ ikinci kurs tələbəsi ikən pedaqoji və elmi-tədqiqat işlərinə ciddi maraq göstərdiyinə görə insan anatomiyası kafedrasına işə qəbul olunmuşdur. Onun fitri istedadı kafedra rəhbərliyinin diqqətini cəlb etmiş və bir qədər sonra insan anatomiyası fənni üzrə sərbəst surətdə məşğələlər aparmasına icazə verilmişdir.
Beşinci kurs tələbəsi olarkən K.Balakişiyev öz müəllimi A.Valenkaya ilə birlikdə rus dilində “Osteologiya üzrə praktik məşğələlərə rəhbərlik” adlı dərs vəsaiti yazmış və həmin vəsait 1926-cı ildə çap olunmuşdur. Keçən əsrin 30-cu illərinin əvvəllərində isə o, Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə silsilə dərslik və dərs vəsaitləri çap etdirərək ölkə anatomiyası tarixində yeni səhifə açmışdır.
1930-cu ildə 24 yaşında elmi-pedaqoji fəaliyyətindəki xidmətlərinə görə K.Balakişiyev privat-dosent elmi adına layiq görülmüşdür. O, praktik məşğələlər aparmaqla yanaşı, tələ-bələrə həm rus, həm də Azərbaycan dilində normal anatomiya fənni üzrə mühazirələr oxumağa başlamışdır. Hələ tələbəlik illərindən ardıcıl olaraq elmi-tədqiqat işləri ilə məşğul olan alimə 1935-ci ildə dövri mətbuatda çap etdirdiyi sanballı elmi-tədqiqat işlərinin nəticələrinə görə tibb elmləri namizədi elmi dərəcəsi verilmişdir. Həmin illərdə Kamil müəllim bud sinirinin kötükdaxili quruluşunu öyrənməklə ölkəmizdə periferik sinir sisteminin morfo-funksional xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinin əsasını qoymuşdur.
Kamil Balakişiyev 1936-cı ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun elmi şurasının açıq iclasında “Sidik kanalı soğanağı (Meri və Kuper) vəziləri” mövzusu üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş və 30 yaşında olarkən tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. Gənc alim müdafiə ərəfəsində Sankt-Peterburqda 6 ay müddətində elmi ezamiyyətdə olmuş, onun elmi-tədqiqat işi Rusiyanın məşhur alimləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir.
1937-ci ilin avqust ayında Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun normal anatomiya kafedrasına ilk dəfə milli kadr – professor Kamil Balakişiyev rəhbərlik etməyə başlamışdır. O, ömrünün sonuna qədər (1973) bu məsuliyyətli və çətin vəzifəni böyük müvəffəqiyyətlə yerinə yetirmişdir. Kamil müəllim eyni vaxtda 1937–1941-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin anatomiya kafedrasına, 1938–1940-cı illərdə isə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun anatomiya və fiziologiya kafedrasına rəhbərlik etmişdir.
1942-ci ildə Azərbaycanda səhiyyənin, tibb elmi və təhsili sisteminin inkişafında, eləcə də yüksək ixtisaslı tibb kadrlarının yetişdirilməsindəki xidmətlərinə görə Kamil Balakişiyev “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülmüşdür.
O, 1943–1945-ci illərdə ATİ-nin müalicə-profilaktika fakül-təsinin dekanı, 1944–45-ci illərdə SSRİ Elmlər Akademiyası Azərbaycan filialının “Tibb” bölməsinin baş elmi işçisi vəzifələrində çalışmışdır.
Kamil Balakişiyevin kafedraya rəhbərlik etməyə başladığı dövr çox çətin, təzadlı olsa da kafedraya istedadlı azərbaycanlı gənclər cəlb olunmuş və burada sanballı milli kadr potensialı yaranmışdır. Bu dövrdə K.Balakişiyev həm də tələbəlik illərindən təşkilində iştirak etdiyi muzeyi hərtərəfli inkişaf etdirmiş və tezliklə onu nəinki keçmiş SSRİ-nin, həm də dünyanın ən qabaqcıl, ən zəngin anatomiya muzeyləri sırasına çıxarmışdır. Tibb sahəsi üzrə xaricdən Azərbaycana gələn qonaqlar K.Balakişiyevin rəhbərlik etdiyi kafedraya gətirilir və onlara muzey, anatomiya teatrı, dərs otaqları göstərilirdi. Bu ənənə hazırda da davam etdirilir.
Əsas iş yeri Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun normal anatomiya kafedrası olsa da, K.Balakişiyev Bakının digər ali məktəblərində də insan anatomiyası kafedraları təşkil etmişdir. Bununla yanaşı o, Azərbaycanda təkcə anatomiya deyil, histologiya elminin də inkişafına güclü təkan vermişdir. Kamil müəllim ölkəmizdə ilk dəfə olaraq ana dilində histoloji terminlərin yaradıcısı olmuş və bu haqda dəyərli kitab çap etdirmişdir. O, həmçinin Bakının bir sıra xəstəxanalarının cərrahiyyə şöbələrində həkim-cərrah kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Kamil Balakişiyev milli elmi kadrların hazırlanmasına dərindən diqqət yetirirdi və bilavasitə onun rəhbərliyi altında 15 nəfər elmlər doktoru və namizədi yetişdirilmişdir. O, 100-ə yaxın elmi işin, o cümlədən orijinal dərslik və dərs vəsaitinin, lüğət və terminologiyanın, elmi-kütləvi məqalənin müəllifi olmuşdur. Alim əldə etdiyi çoxillik elmi-pedaqoji təcrübə əsasında hazırda monumental abidə kimi dəyərləndirilən elmi məqalələr, əvəzsiz dərslik və dərs vəsaitləri, nomenklaturalar yaratmışdır.
Professor Kamil Balakişiyevin Azərbaycan anatomiya tarixində yerinə yetirdiyi ən mühüm xidmətlərdən biri də onun ana dilində tibb terminlərini işləyib hazırlaması olmuşdur ki, bunun da əsasında alimlərimiz milli dildə tibb dərslikləri və vəsaitləri hazırlaya biliblər. Azərbaycan dilində anatomiyaya aid ilk dərs vəsaitlərinin hazırlanması da K.Balakişiyevə aiddir.
Sonralar Balakişiyevin monumental kitabları əlavələr, düzəlişlər edilməklə yeni terminologiya əsasında Vaqif Şadlinskinin rəhbərliyi altında üçüncü dəfə nəşr edildi və bununla da alimin kitablarının praktik istifadə ömrü yenidən uzadıldı.
Kamil müəllim Azərbaycanda anatomiya elminin inkişaf tarixinə, anatomik eksponatlardan ibarət olan tədris muzeyinə, tibb tarixi və səhiyyənin təşkilinə, eləcə də görkəmli elm xadimlərinin yaradıcılığına bir sıra yazılar həsr etmişdir. O, həmişə dil mədəniyyətinə xüsusi diqqət yetirər, bütün məsələlərə obyektivlik meyarından yanaşar, fikirlərini oxuculara lakonik və məntiqlə çatdırardı.
Kamil Balakişiyev görkəmli alim, qayğıkeş müəllim, istedadlı pedaqoq olmaqla yanaşı, bacarıqlı təşkilatçı, ictimai işlərin fəal iştirakçılarından idi. Onun çoxillik elmi-tədqiqat və pedaqoji fəaliyyəti inzibati və ictimai işlərlə sıx bağlı, əlaqəli olmuşdur. O, uzun illər səhiyyə sahəsində müxtəlif mötəbər vəzifələrdə çalışmışdır. 17 il Azərbaycan Tibb İnstitutunda tədris işləri üzrə prorektor, Səhiyyə Nazirliyində idarə rəisi, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Terminologiya Komitəsinin tibb bölməsinin sədri vəzifələrini layiqincə yerinə yetirmişdir. İşlədiyi bütün kollektivlərdə daim öz ideal səliqə-sahmanı, səmimiyyəti, insani keyfiyyətləri ilə dərin izlər qoymuş, rəğbət qazanmışdır.
Kamil müəllim keçmiş SSRİ-nin iri şəhərlərinin tibb müəssisələrində keçirilən anatom, histoloq və embrioloqların qurultay, konqres və simpoziumlarında yaxından iştirak etmiş, elmi məruzələr söyləmiş, Azərbaycan morfologiya elminin ən layiqli nümayəndələrindən, təmsilçilərindən birinə çevrilmişdir. O, uzun illər SSRİ Anatom, Histoloq və Embrioloqlar Cəmiyyətinin rəyasət heyətinin üzvü olmuş, 1953—1973-cü illərdə bu cəmiyyətin Azərbaycan şöbəsinə rəhbərlik etmişdir.
Professor Kamil Balakişiyev həm də gözəl natiq idi. Onun söylədiyi mühazirələr həmişə böyük maraqla dinlənilərdi. Uzun müddət o, Tibb İnstitutunun I kurs tələbələrinə böyük həvəslə söylədiyi ilk mühazirələrini bu ibrətamiz cümlələrlə başlardı: “Siz həyatınızı tibbə həsr etmək qərarına gəlmisiniz. Tibb elmi onu başqa elmlərdən fərqləndirən səciyyəvi xüsusiyyətlərə malikdir. Əgər, ümumiyyətlə, elm həqiqətə xidmət edirsə, təbabət elmi eyni zamanda həm həqiqətə, həm də xeyirxahlığa xidmət edir. Bu isə gərgin əmək tələb edir”.
Kamil Balakişiyevin tibb sahəsindəki çoxillik səmərəli fəaliyyəti qədirbilən xalqımız və dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. O, “Şərəf nişanı”, Qırmızı Əmək Bayrağı (2 dəfə), Oktyabr inqilabı ordenləri, “SSRİ səhiyyə əlaçısı” döş nişanı və bir sıra medallarla təltif edilmiş, SSRİ Səhiyyə Nazirliyinin təşəkkürünə layiq görülmüşdür.
1973-cü il noyabrın 22-də böyük alimin döyünən ürəyi bir daha vurmadı. Dəfn mərasimi Fəxri Xiyabanda keçirildi. Kafedranın əməkdaşları hər il sentyabr ayının 20-də I kurs tələbələri ilə birlikdə Azərbaycanın böyük alimi professor Kamil Balakişiyevin doğum günündə məzarını ziyarət edir, yeni dərs ilinə onun nurlu xatirəsini anmaqla başlayırlar.
1996-cı ildə ATU-nun insan anatomiyası kafedrası rəhbərliyinin yüksək instansiyalara müraciəti nəzərə alındı və K.Balakişiyevin yubileyi ilk dəfə dövlət səviyyəsində geniş qeyd edildi. Hazırda Bakı şəhərindəki küçələrdən biri onun adını daşıyır. Bütün bunlar Azərbaycan dövlətinin alimin əziz xatirəsinə göstərdiyi diqqət və qayğının parlaq təzahürlərindəndir.
MƏNTİQLİ HƏR NƏ VARSA BİZİM MƏKANDA
Azərbaycan dilinin orfoepiya qaydaları. Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları. Heca, sözün sətirdən sətrə keçirilməsi. Ahəng qanunu. Vurğu. Əlifba.
Leksika
Sözün həqiqi və məcazi mənası. Təkmənalı və çoxmənalı sözlər. Omonim, sinonim və antonimlər. Ümumişlək və ümumişlək olmayan sözlər. Terminlər. Neologizmlər (yeni sözlər). Əsl Azərbaycan sözləri və alınma sözlər. Frazeoloji birləşmələr.
Söz yaradıcılığı
Sözün quruluşca növləri. Sadə, düzəltmə və mürəkkəb sözlər. Mürəkkəb sözlərin əmələ gəlməsi və onların yazılışı. Eyniköklü sözlər. Sözün tərkibi: kök və şəkilçi. Şəkilçilərin yazılışı.
Morfologiya
Əsas nitq hissələri:
· İsim haqqında ümumi məlumat. Sadə, düzəltmə və mürəkkəb isimlər. Mürəkkəb adlar, onların yazılışı. İsmin mənsubiyyətə görə dəyişməsi. Bəzi ikihecalı isimlərdə ikinci saitin düşməsi. İxtisarlar (abreviaturlar). İxtisarlara əlavə edilən şəkilçilərin yazılışı.
· Sifət haqqında ümumi məlumat. Sifətin quruluşca növləri. Sifətin müqayisə dərəcələri.
· Say haqqında ümumi məlumat. Sayların quruluşca növləri. Sayların məna növləri. Sayların orfoqrafiyası.
· Əvəzlik haqqında ümumi məlumat. Əvəzliyin mənaca növləri.
· Fel haqqında ümumi məlumat. Felin quruluşca növləri. Felin zamanları. Məsdər, feli sifət və feli bağlama.
· Zərf haqqında ümumi məlumat. Zərflərin quruluşca növləri: sadə, düzəltmə və mürəkkəb zərflər. Zərflərin mənaca növləri.
Köməkçi nitq hissələri:
· Qoşma haqqında ümumi məlumat. Qoşmaların orfoqrafiyası.
· Bağlayıcı haqqında ümumi məlumat. Bağlayıcılarda vergülün işlənməsi.
· Ədat haqqında ümumi məlumat. Ədatların orfoqrafiyası. Ədatlarda durğu işarələri.
· Modal sözlər haqqında ümumi məlumat. Modal sözlərdə durğu işarələri.
· Nida haqqında ümumi məlumat. Nidalarda durğu işarələri.
Sintaksis
Söz birləşmələri haqqında ümumi məlumat. Söz birləşməsi və söz. Söz birləşməsi və cümlə.
Cümlə haqqında ümumi məlumat. Məqsəd və intonasiyaya görə cümlənin növləri: nəqli cümlə, sual cümləsi, əmr cümləsi və nida cümləsi.
Cümlə üzvləri haqqında ümumi məlumat. Cümlənin baş üzvləri: mübtəda və xəbər. Cümlənin ikinci dərəcəli üzvləri: tamamlıq, təyin və zərflik.
Cümlə üzvlərinin əlavəsi. Sadə cümlədə sözlərin sırası. Cümlənin həmcins üzvləri. Həmcins üzvlərdə ümumiləşdirici sözlər. Həmcins üzvlərdə şəkilçi və hissəciklərin ixtisarı. Xəbərin həmcins mübtədalarla uzlaşıb-uzlaşmaması.
Qrammatik cəhətdən cümlə üzvləri ilə bağlı olmayan sözlər: xitab və ara sözlər.
Mürəkkəb cümlə haqqında ümumi məlumat.
Vasitəsiz və vasitəli nitq.
Durğu işarələri.
Dil haqqında ümumi məlumat
Azərbaycan dili haqqında. Azərbaycan Respublikasının dövlət dili.
Nitq mədəniyyəti
Nitqin düzgünlüyü, dəqiqliyi və ifadəliliyi. Azərbaycan ədəbi dili. Nitq etiketləri və onların növləri.
Üslubiyyat
Azərbaycan ədəbi dilinin üslubları. Üslubların ümumi və xüsusi əlamətləri. Rəsmi-işgüzar üslub.
Əməli yazılar (annotasiya, anons, elan, ərizə, izahat, teleqram, məktub, reqlament, müqavilə, arayış, bildiriş, rəy, tərcümeyi-hal, xasiyyətnamə, etibarnamə, tələbnamə, təqdimat).
Ədəbiyyat :
1. Azərbaycan dili. Qəbul imtahanlarına hazırlaşanlar, yuxarı sinif şagirdləri və müəllimlər üçün vəsait. TQDK-“Abituriyent”, Bakı, 2010.
2. Ə.Əfəndizadə, B.Əhmədov. Azərbaycan dili. 5-ci sinif.Bakı.,2002.
3. B.Əhmədov, A.Axundov. Azərbaycan dili. 6-cı sinif. Bakı, 2002.
4. B.Əhmədov, A.Axundov, B.Xəlilov. Azərbaycan dili. 6-7-ci siniflər. Bakı, 2002.
5. Y.Seyidov, T.Əsədova. Azərbaycan dili. 8-ci sinif. Bakı, 2008.
6. Y.Seyidov, T.Əsədova. Azərbaycan dili. 9-cu sinif. Bakı, 2008.
7. Q.Kazımov, F.Şahbazlı. Azərbaycan dili. 8-ci sinif. Bakı, 2008.
8. Q.Kazımov. Azərbaycan dili. 9-cu sinif. Bakı, 2008.
9. T.Hacıyev, N.Cəfərov, N.Xudiyev. Azərbaycan dili. 10-cu sinif. Bakı, 2009.
10. T.Hacıyev, N.Cəfərov, N.Xudiyev. Azərbaycan dili. 11-ci sinif. Bakı, 2009.
11. Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti. Bakı, 2004.
12. Ə.Əfəndizadə “Orfoqrafiya-orfoepiya-qrammatika lüğəti”,kompleks sorğu vəsaiti.Bakı, 2005
13. Ş.Balakişiyev, İ.Namazov. “Əməli yazı nümunələri”. Bakı, 2006.
AZƏRBAYCANIN TARİXİ, MƏDƏNİYYƏTİ VƏ MÜASİR BEYNƏLXALQ MÜNASİBƏTLƏR
Azərbaycan ərazisində ibtidai icma quruluşu.
Daş dövrü. Tunc və dəmir dövrləri.
Azərbaycan qədim dövrdə.
Manna dövləti: Manna dövlətinin yaranması və yüksəlişi. Albaniya dövləti: Albaniya dövlətinin yaranması.
Azərbaycan Sasani imperiyasının tərkibində.
Girdiman dövləti. Albaniya hökmdarı Cavanşir. Sasanilərin hakimiyyəti dövründə Alban memarlığı.
Azərbaycan Xilafətin tərkibində.
Ərəblərin Azərbaycanı işğal etməsi. İslam dininin Azərbaycanda yayılması. Ərəblərin hakimiyyəti dövründə Azərbaycanın idarə edilməsi. Xürrəmilər hərəkatı.
Xilafətin süqutu və Azərbaycan dövlətçiliyinin dirçəlişi.
Şirvanşahlar dövləti. “Kitabi-Dədə Qorqud” oğuz türklərinin tərcümeyi-halıdır.
Azərbaycan XI əsrin ortaları – XIII əsrin əvvəllərində.
Azərbaycan xalqının Cənubi Qafqazda əsas etnik və siyasi qüvvəyə çevrilməsi. Azərbaycan Atabəylər (Eldənizlər) dövləti: Eldənizlər dövlətinin yaranması və tənəzzülü. XI – XII əsrlər Azərbaycan memarlığı.
Azərbaycan XIII – XV əsrin əvvəllərində.
Şirvanşah I İbrahimin Azərbaycanı birləşdirmək cəhdləri. Şəki hakimliyi (XIII – XIV əsrlər). XIII – XIV əsrlər Azərbaycan memarlığı.
Azərbaycan XV əsrdə.
Qaraqoyunlu dövlətinin yaranması. Qaraqoyunlu dövlətinin dağılması. Ağqoyunluların hakimiyyətə gəlməsi. Uzun Həsən. Xarici siyasət. Ağqoyunlu dövlətinin süqutu. İctimai-iqtisadi həyat: dövlət quruluşu, inzibati idarələr, hərbi qüvvələr. XV əsr Azərbaycan memarlığı.
Azərbaycan XVI – XVIII əsrin birinci yarısında.
Azərbaycan Səfəvi dövlətinin yaranması. Səfəvi dövlətinin imperiyaya çevrilməsi. Şah I İsmayılın xarici siyasəti. Çaldıran döyüşü. Səfəvi dövlətinin inzibati idarəetmə sistemi. XVI əsr – XVII əsrin birinci yarısında Azərbaycan memarlığı.
Rusiyanın Xəzəryanı bölgələrə hərbi yürüşü. Azərbaycan torpaqlarına yiyələnmək uğrunda dövlətlərarası mübarizə. XVII əsrin II yarısında Azərbaycan memarlığı.
Azərbaycan xanlıqları. Azərbaycanın Rusiya ilə İran arasında bölüşdürülməsi.
Azərbaycan xanlıqlarının yaranmasının ilkin şərtləri. Şəki xanlığı, Quba xanlığı, Qarabağ xanlığı, İrəvan xanlığı, Gəncə xanlığı. Xanlıqların idarəetmə sistemi və inzibati quruluşu. XVIII əsrin sonu XIX əsrin əvvəllərində Azərbaycanın daxili və beynəlxalq vəziyyəti. Azərbaycanın Rusiya və İran arasında bölüşdürülməsinin birinci mərhələsinin başa çatması. Gülüstan müqaviləsi. Azərbaycanın Rusiya və İran arasında bölüşdürülməsinin başa çatması. Türkmənçay müqaviləsi. XVIII əsr Azərbaycan memarlığı.
Azərbaycan XIX əsrin 30-50-ci illərində.
Ermənilərin Şimali Azərbaycana kütləvi şəkildə köçürülməsi, rus və alman məskənlərinin yaradılması. 1837-ci il Quba üsyanı.
Azərbaycan XIX əsrin ikinci yarısında.
Millətin təşəkkülü. XIX əsr Azərbaycanda mətbuat, teatr, musiqi, memarlıq.
Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində.
Azərbaycanda çarizmin milli qırğın siyasəti. Cənubi Azərbaycan İran inqilabının (1905-1911) mərkəzi kimi. Azərbaycan hərbçiləri I dünya müharibəsi illərində. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda mətbuat, incəsənət.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti.
Azərbaycanlıların 1918- ci il mart soyqırımı. Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında Prezident Heydər Əliyevin fərmanı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması və onun fəaliyyətinin Gəncə dövrü. Bakının azad olunması. Xalq Cümhuriyyəti hakimiyyətinin bütün Azərbaycan ərazisində bərqərar edilməsi. Dövlət quruculuğu. Parlament. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sosial-iqtisadi və mədəni tədbirləri. Erməni təcavüzünə qarşı mübarizə. Beynəlxalq şərait və xarici siyasət. Aprel istilası və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutu.
Cənubi Azərbaycanda milli-azadlıq hərəkatı.
Şeyx Məhəmməd Xiyabaninin başçılığı ilə Təbriz üsyanı; Milli Hökumətin fəaliyyəti və süqutu.
Azərbaycanda sovet rejiminin bərqərar olunması.
Azərbaycan SSR-in yaradılması və onun ilk tədbirləri. Sovet rejiminə qarşı müqavimət və Gəncə üsyanı. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə yeni qəsdlər. Azərbaycanda sovet milli siyasəti. Formal müstəqilliyin ləğv olunması. DQMV-nin təşkili və Naxçıvan MSSR-in yaradılması. Totalitar sosializm cəmiyyətinin qurulması. Kütləvi repressiyalar.
Azərbaycan SSR II dünya müharibəsi illərində.
Azərbaycan döyüşçüləri ön cəbhədə, antifaşist müqavimət və partizan hərəkatında. Azərbaycan SSR-in mədəniyyəti müharibə illərində.
Azərbaycan SSR XX əsrin 40-cı illərinin ikinci yarısı – 60-cı illərdə.
Qərbi Azərbaycan torpaqlarından azərbaycanlıların növbəti deportasiyası. 50-ci illərin ortaları 60-cı illərdə siyasi sistemin təkmilləşdirilməsi cəhdləri. 1940-1960-cı illərdə Azərbaycan SSR-də incəsənət.
Azərbaycan SSR XX əsrin 60-cı illərinin sonu – 80-cı illərinin ortalarında.
Respublikanın idarəçiliyində yeni mərhələ. Ümummilli lider Heydər Əliyev. İqtisadi və sosial yüksəliş. 1960-cı illərin sonu 1980-ci illərdə mədəniyyət.
Azərbaycan SSR XX əsrin 80-cı illərinin ikinci yarısı – 90-cı illərinin əvvəllərində.
“Yenidənqurma” və Azərbaycan. Xalq hərəkatı.
Müstəqilliyin bərpa olunması. Hüquqi dövlət quruculuğu.
Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpa olunması. Qarabağ müharibəsi. Siyasi böhranın dərinləşməsi. Müstəqilliyin möhkəmləndirilməsinə maneələr. Heydər Əliyevin Azərbaycanda hakimiyyətə qayıdışı. Milli qurtuluş. Milli dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsi uğrunda mübarizə. Hüquqi dövlət quruculuğu. İqtisadi dirçəlişin başlanması və sosial tərəqqi. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində. Mədəni dirçəliş.
Yeni liderlə üçüncü minilliyə doğru.
Neft strategiyasının uğurları. Sosial-iqtisadi inkişaf. Xarici siyasət və beynəlxalq əlaqələr. Dünya azərbaycanlılarının təşkilatlanması. Mədəni dirçəliş.
Ədəbiyyat:
1. «Tarix» Abituriyentlər üçün vəsait. TQDK. Bakı, 2008
2. Azərbaycan tarixi. 6-cı sinif üçün dərslik. Bakı, 2009
3. Azərbaycan tarixi. 7-ci sinif üçün dərslik. Bakı, 2009
4. Azərbaycan tarixi. 8-ci sinif üçün dərslik. Bakı, 2009
5. Azərbaycan tarixi. 9-cu sinif üçün dərslik. Bakı, 2009
6. Azərbaycan tarixi. 10-cu sinif üçün dərslik. Bakı, 2009
7. Azərbaycan tarixi. 11-ci sinif üçün dərslik. Bakı, 2009
COĞRAFİYA
Azərbaycan Respublikasının fiziki coğrafiyası . Azərbaycanın coğrafi mövqeyi, relyefi, faydalı qazıntıları. İqlimi. Daxili suları: çayları, gölləri, su anbarları, suvarma kanalları. Xəzər dənizi. Azərbaycanın torpaq və bitki örtüyü. Təbiətin mühafizəsi. Azərbaycan Respublikasının fiziki-coğrafi rayonlaşdırılması: Böyük Qafqaz, Kür dağarası çökəkliyi, Kiçik Qafqaz, Lənkəran, Orta Araz (Naxçıvan) təbii vilayətləri.
Azərbaycan Respublikasının iqtisadi və sosial coğrafiyası . Azərbaycanın iqtisadi coğrafi mövqeyi, inzibati ərazi bölgüsü, əhalisi və əmək ehtiyatları. Təsərrüfat sahələrinin coğrafiyası: təsərrüfatın ümumi səciyyəsi; yanacaq-energetika sənayesi; aqrar-sənaye kompleksi, nəqliyyat kompleksi. Xarici iqtisadi əlaqələr. İqtisadi-coğrafi rayonlar: Abşeron, Quba-Xaçmaz, Dağlıq Şirvan, Şəki-Zaqatala, Gəncə-Qazax, Yuxarı Qarabağ, Kəlbəcər-Laçın, Aran (Kür-Araz), Lənkəran-Astara, Naxçıvan: onların coğrafi mövqeyi, tərkibi, təbii şəraiti və təbii ehtiyatları, təsərrüfatı və ixtisaslaşma sahələri.
Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyası . Dünyanın müasir siyasi xəritəsi. Dünya ölkələri arasında fərqlər. Beynəlxalq təşkilatlar. Dünyanın təbii resursları. Dünya əhalisinin təbii artımı, tərkibi, yerləşməsi, məskunlaşma formaları və miqrasiyası. Sosial-iqtisadi inkişaf səviyyələrinə görə dünya ölkələrinin qruplaşdırılması. İnkişaf etmiş ölkələr (İEÖ). İnkişafda olan ölkələr (İOÖ).
Türk dünyası ölkələrinin coğrafiyası . Müasir türk dünyası. Türk dövlət və qurumları. Türk dünyası ərazisinin təbii şəraiti. Əhalisi və əmək ehtiyatları. Türk dünyası ölkələrinin təsərrüfatının ümumi səciyyəsi.
Ədəbiyyat:
1. «Coğrafiya» Abituriyentlər üçün vəsait. TQDK. Bakı – 2008
2. B.Ə.Budaqov, Y.Ə.Qəribli. Azərbaycan Respublikasının fiziki coğrafiyası VIII sinif. Bakı, 2007.
3. N.N.Allahverdiyev, Ş.Y.Göyçaylı, Ş.Q.Dəmirqayayev, N.H.Əyyubov. Azərbaycan Respublikasının iqtisadi və sosial coğrafiyası VIII sinif. Bakı, 2007.
4. O.K.Alxasov, Y.Ə.Qəribli, A.Z.Bağmanlı. Coğrafiya (Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyası) IX sinif. Bakı, 2010.
5. M.A.Müseyibov, V.Ə.Əfəndiyev, N.S.Seyfullayeva. Coğrafiya (Türk dünyasının coğrafiyası), XI sinif. Bakı, 2010.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.