Bağışlama, bağışlanan əşyaların geri qaytarılması və ondan imtina məsələləri necə həyata keçirilir

Zamanlı əlavə edib ki, bağışlanması vəd edilmiş əşya itirildikdə və ya məhv olduqda, eləcə də hədiyyə verənin əmlakı üçün müsabiqə icraatı başlandıqda bağışlama imtina hüququnun həyata keçirilməsinə zərurət olmadan ləğv edilir. Hədiyyə verən vaxtaşırı xidmətlər göstərməyi öhdəsinə götürdükdə, əgər ayrı şərt qoyulmayıbsa, bu öhdəliyə onun ölümü ilə xitam verilir.

Renta yox, bağışlanma müqaviləsi. – VİDEO

Evi olan, ancaq kimsəsiz qalan ahıl insanlar ona qayğı göstərmək müqabilində mənzillərinin qapısını evsiz bir ailənin üzünə açır. Yəni evi həmin ailənin adına keçirir, qarşılığında isə həmin ailə tənha insanın qayğısını çəkir.

Milli.Az bildirir ki, “Xəzər Xəbər” renta müqaviləsi ilə baş tutan bu prosesin yaratdığı problemlər və vəziyyətdən çıxış yolunu araşdırıb.

Kimsəsiz və evi olan yaşlı insanlara ömürlərinin sonuna qədər baxmaq müqabilində onun mənzilini qarşılıqlı razılıq əsasında öz adına keçirmək təcrübəsindən Azərbaycanda da istifadə edilir. Bunu insanlar hazırda fərdi qaydada, yəni hansısa qurumun, təşkilatın vasitəçiliyi olmadan həyata keçirirlər.

Bu təcrübədən faydalanmaq istəyənlər əsasən renta müqaviləsindən istifadə edirlər. Ancaq ekspertlər bunu ideal variant hesab etmir.

Mütəxəssislər öz evini kiminləsə paylaşmaq istəyən ahıl insanları renta müqaviləsi yerinə bağışlanma vədi müqaviləsi imzalamağa çağırırlar. Burada artıq ahıl insanların problemlə qarşılaşmayacağı zəmanət altına alınır.

Mütəxəssislər bildirir ki, evə ehtiyacı olanlarla mənzili olub tənha qalan yaşlı insanları əlaqələndirəcək hansısa bir qurum, idarə yoxdur. Əgər bu səlahiyyət hansısa bir quruma verilərsə, həm ahılların aldadılma hallarına son qoyular, həm də çoxlu sayda maddi imkanı aşağı olan ailə mənzillə təmin edilə bilər.

Digər xəbərləri Azərbaycan dilində xüsusi Facebook səhifəmizdə izləyə bilərsiniz.

Bağışlama, bağışlanan əşyaların geri qaytarılması və ondan imtina məsələləri necə həyata keçirilir?

Məhkəmələrdə qaldırılan mülki iddialar arasında çoxluq təşkil edən məsələlərdən biri də bağışlama ilə bağlıdır.

Trend-i buradan izləyin

Azərbaycan, Bakı, 11 oktyabr /Trend, müxbir İ.İzzət/

Məhkəmələrdə qaldırılan mülki iddialar arasında çoxluq təşkil edən məsələlərdən biri də bağışlama ilə bağlıdır. Redaksiyamıza müraciət edən oxuculardan bir çoxu bağışlanma ilə əlaqədar bəzi məsələlərə aydınlıq gətirilməsini istəyirlər. Bununla bağlı Trend-in sorğusunu cavablandıran Bakı Hüquq Mərkəzi (BHM) hüquq şirkətinin hüquq məsləhətçisi Pərviz Zamanlı bildirib ki, bağışlama bağışlama müqaviləsi əsasında həyata keçirilir.

Hüquqşünasın sözlərinə görə, bağışlama müqaviləsi hədiyyə verən şəxs sağ ikən bağlanır və bağışlama hədiyyə alan tərəfindən heç bir cavab xidməti ilə şərtləndirilmir. Bağışlama müqaviləsi hədiyyə alanın hədiyyəni qəbul etməsi ilə bağlanmış sayılır: “Bu müqavilənin predmeti əşyalar, hədiyyə verənə və ya üçüncü şəxsə qarşı əmlak hüquqları (tələblər), habelə hədiyyə alanın hədiyyə verən və ya üçüncü şəxs qarşısında əmlak vəzifəsindən azad edilməsi ola bilər. Hədiyyə verən (bağışlayan) şəxs ümumi mülkiyyətdə olmayan və ya vərəsəlik hüququ ilə məhdudlaşmayan əmlakını bağışlaya bilər.”

Hüquqşünas bağışlamanın etibarlı hesab olunduğu əsaslar barədə məlumat verərək bildirib ki, ilkin olaraq daşınmaz əşyaların və ya həmin əşyalara hüquqların bağışlanması zamanı bağışlama müqaviləsi notariat qaydasında təsdiqlənməlidir. Bundan əlavə, rəsmi reyestrlərdə qeydə alınması tələb edilən daşınar əşyaların bağışlanması zamanı bağışlama müqaviləsi notariat qaydasında təsdiqlənməlidir: “Bağışlamanın etibarlı olması üçün daşınar əşyalar bağışlanarkən hədiyyə verən əşyanı hədiyyə alana verməlidir. Tələblərin və digər hüquqların bağışlanması zamanı onlar yazılı surətdə qarşı tərəfə keçirilməlidir. Əgər şəxs gələcəkdə bağışlama vəd edirsə, bu vəd notariat qaydasında təsdiqlənməlidir.”

Zamanlı deyib ki, bağışlayan şəxs qarşı tərəf bağışlanan əşyanı qəbul edənədək istədiyi vaxt onu geri ala bilər. Hədiyyə verənin ölməsi halı üçün bağışlama isə vərəsəlik hüququnun göstərişlərinə uyğun icra edilir: “Bağışlama müqaviləsinə uyğun olaraq hədiyyə verən və onun vərəsələri hədiyyə alanın götürdüyü öhdəliyin icra edilməməsi və ya lazımınca icra edilməməsi barədə iddia verə bilərlər. Əgər öhdəliyin icrası ilə ictimai mənafelərə riayət edilirsə, hədiyyə verənin ölümündən sonra icranı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tələb edə bilər. Əgər bağışlama müqaviləsi bağlandıqdan sonra hədiyyə alan hədiyyənin dəyərinin öhdəliyin icrası xərclərini ödəmədiyini və zərərin əvəzinin ona ödənilməyəcəyini aşkar edərsə, öhdəliyin icrasından imtina edə bilər. Hədiyyə verən hədiyyə alanın ondan qabaq ölməsi halı üçün bağışlanmış əşyanın restitusiyası hüququnu özündə saxlaya bilər. Torpaq sahələri və ya onlara əşya hüquqları bağışlanarkən bu cür restitusiya hüququ daşınmaz əmlakın dövlət reyestrində qabaqcadan qeydə alına bilər. Hədiyyə verən hədiyyə alana hədiyyə ilə əlaqədar dəyən zərər üçün onun qarşısında yalnız o halda məsuliyyət daşıyır ki, zərər qəsdən və ya kobud ehtiyatsızlıq üzündən vurulmuş olsun. Qalan hallarda hədiyyə verən yalnız hədiyyə alana vəd etdikləri üçün məsuliyyət daşıyır.”

Hüquqşünas qeyd edib ki, hədiyyə verən bağışlamaqdan imtina da edə bilər: “Hədiyyə alan hədiyyə verənin və ya onun yaxın qohumunun barəsində ağır cinayət törətdikdə, hədiyyə alan ailə hüquq münasibətlərinə uyğun olaraq onun üzərinə qoyulmuş vəzifələri hədiyyə verənin və ya onun yaxın qohumlarının biri barəsində kobudcasına pozduqda, o, bağışlama ilə bağlı öhdəlikləri əsassız olaraq icra etmədikdə bağışlamaqdan imtina da edə bilər”.

Hədiyyə verən bağışlamaq barəsində verdiyi vədi bu Məcəllənin 673.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan hallarda, vəd verildikdən sonra hədiyyə verənin əmlak münasibətləri bağışlamanı onun üçün son dərəcə ağır yükə çevirə biləcəyi dərəcədə dəyişdikdə, eləcə də vəd verildikdən sonra hədiyyə verənin ailə hüquq münasibətləri üzrə əvvəllər olmamış, yaxud çox cüzi həcmdə olmuş öhdəlikləri yarandıqda ləğv edə və onun icrasından imtina edə bilər.

İmtina yalnız onun əsasının hədiyyə verənə məlum olduğu gündən bir il ərzində imtina haqqında bildirişin hədiyyə alana çatdığı halda qüvvədədir: “Hədiyyə verənin həmin ilin sonunadək öldüyü halda imtina hüququ qalan müddət üçün onun vərəsələrinə keçir. Əgər hədiyyə alan hədiyyə verəni qəsdən öldürmüşsə və ya bağışlamanı ləğv etməkdə ona mane olmuşsa, hədiyyə verənin vərəsələri bağışlamaqdan imtina edə bilərlər. Bağışlamaqdan imtina edildikdə hədiyyə alan, əgər bağışlanmış predmet onun mülkiyyətindədirsə, hədiyyəni qaytarmağa borcludur.”

Zamanlı əlavə edib ki, bağışlanması vəd edilmiş əşya itirildikdə və ya məhv olduqda, eləcə də hədiyyə verənin əmlakı üçün müsabiqə icraatı başlandıqda bağışlama imtina hüququnun həyata keçirilməsinə zərurət olmadan ləğv edilir. Hədiyyə verən vaxtaşırı xidmətlər göstərməyi öhdəsinə götürdükdə, əgər ayrı şərt qoyulmayıbsa, bu öhdəliyə onun ölümü ilə xitam verilir.

Renta yox, bağışlanma müqaviləsi. – VİDEO

Evi olan, ancaq kimsəsiz qalan ahıl insanlar ona qayğı göstərmək müqabilində mənzillərinin qapısını evsiz bir ailənin üzünə açır. Yəni evi həmin ailənin adına keçirir, qarşılığında isə həmin ailə tənha insanın qayğısını çəkir.

Milli.Az bildirir ki, “Xəzər Xəbər” renta müqaviləsi ilə baş tutan bu prosesin yaratdığı problemlər və vəziyyətdən çıxış yolunu araşdırıb.

Kimsəsiz və evi olan yaşlı insanlara ömürlərinin sonuna qədər baxmaq müqabilində onun mənzilini qarşılıqlı razılıq əsasında öz adına keçirmək təcrübəsindən Azərbaycanda da istifadə edilir. Bunu insanlar hazırda fərdi qaydada, yəni hansısa qurumun, təşkilatın vasitəçiliyi olmadan həyata keçirirlər.

Bu təcrübədən faydalanmaq istəyənlər əsasən renta müqaviləsindən istifadə edirlər. Ancaq ekspertlər bunu ideal variant hesab etmir.

Mütəxəssislər öz evini kiminləsə paylaşmaq istəyən ahıl insanları renta müqaviləsi yerinə bağışlanma vədi müqaviləsi imzalamağa çağırırlar. Burada artıq ahıl insanların problemlə qarşılaşmayacağı zəmanət altına alınır.

Mütəxəssislər bildirir ki, evə ehtiyacı olanlarla mənzili olub tənha qalan yaşlı insanları əlaqələndirəcək hansısa bir qurum, idarə yoxdur. Əgər bu səlahiyyət hansısa bir quruma verilərsə, həm ahılların aldadılma hallarına son qoyular, həm də çoxlu sayda maddi imkanı aşağı olan ailə mənzillə təmin edilə bilər.

Milli.Az

Videonu izləmək üçün şəklə klikləyin.