Başqası üçün necə nitq yazmaq olar

BAKU.WS xəbər verir ki, bunu report-a açıqlamasında Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun zabiti Kamran İbrahimov deyib.

Beş il əvvəlki tarixi nailiyyət – xüsusi təyinatlılar Günnüt yüksəkliyini necə azad edib? – FOTO

“2016-cı il Aprel döyüşləri Azərbaycan Ordusunun hərbi qüdrətini göstərdisə, 2018-ci il Günnüt əməliyyatı zamanı azad olunan strateji yüksəklik və ərazilər ordumuzun nə qədər böyük manevr qabiliyyətinə malik olduğunu təsdiq etdi”.

BAKU.WS xəbər verir ki, bunu report-a açıqlamasında Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun zabiti Kamran İbrahimov deyib.

Əməliyyatla bağlı danışan K.İbrahimov bildirib ki, 2018-ci ilin yazında Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu tərəfindən xüsusi təyinatlılara Şərur rayonunun Günnüt kəndinin ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi barədə tapşırıq verilib:

“Tapşırıqdan dərhal sonra xüsusi təyinatlı qüvvələr olaraq Günnüt kəndinin ətrafına gəldik və kiçik qruplar şəklində bölündük. Kəndin ərazi relyefi sıx və yüksək dağlıq olduğu üçün konkret tapşırıqlar qoyuldu. Biz qruplar şəklində gecə vaxtı həmin strateji yüksəklikləri ələ keçirdik. Səhər hava işıqlandığından düşmən gördü ki, mühüm strateji postlar artıq Azərbaycan xüsusi təyinatlıları tərəfindən azad edilib”.

Onun sözlərinə görə, əməliyyat nəticəsində ümumilikdə 8 önəmli mövqe düşməndən təmizlənib. Bu mövqelərdən 5-i Günnüt kəndinin, 3-ü isə Qızılqaya dağının ərazisinə düşür.

“Ermənilər bundan sonra bizi iriçaplı silahlardan, pulemyotlardan, hətta minaatanlardan atəşə tutdu. Təəssüflər olsun ki, bu zaman xüsusi təyinatlıların mənsubu Adil Tatarov şəhid oldu. Onun şəhid olması bizdə qisas hissini daha da artırdı və düşməni geri çəkilməyə məcbur etdik. Onlar xeyli itki verdi. Günnüt əməliyyatının yeganə şəhidinin şərəfinə azad etdiyimiz postlardan birinə Adil Tatarovun adını verdik”, – K.İbrahimov deyib.

Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun zabiti Rəşad Məmmədov da Günnüt əməliyyatında iştirak edib. O söyləyib ki, 2018-ci il mayın əvvəllərində Günnüt kəndi istiqamətində qruplar tərkibində yerdəyişmələr olub, bir neçə gün ərazinin kəşfiyyatı aparılıb:

“Mayın 17-dən 18-nə keçən gecə baş leytenant Orxan Hümbətovun qrupu ilə Günnüt kəndinin şimal-qərbindəki 1850 yüksəkliyinə hərəkətə başladıq. Həmin an səs və işıq maskalanmasına ciddi riayət etməli idik. Səhər saat beş radələrində mühəndis işlərini tam bitirdik və fərdi mövqelər hazırladıq. Artıq saat altıda düşmənin aktivliyi tam müşahidə edildi. Saat onda isə ermənilər mənim mövqeləndiyim postu 73 mm-lik SPQ-9 tank əleyhinə qumbaraatanlardan atəşə tutdular. Şəxsi heyət düşmənin atışı altında əlaqə səngərləri və mühəndis işləri görürdü.

Xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, erməni xüsusi təyinatlılarından ayrılmış snayperlər şəxsi heyətimizi atəş altında saxlayırdılar. Hesab edirəm ki, ən böyük uğurum isə mövqeləndiyim yerdə itki verməməyimiz oldu. Əsgərlərim yorulmaq bilmədən düşmən hücumuna qarşı adekvat cavab tədbirləri görürdülər”.

O vurğulayıb ki, Günnüt əməliyyatında topladıqları döyüş təcrübəsini Vətən müharibəsində də tətbiq ediblər.

“Mən Füzuli, Cəbrayıl, Xocavənd və Şuşa uğrunda gedən döyüşlərin iştirakçısı olmuşam. Noyabrın 25-də Kəlbəcər rayonunun təhvil alınmasında iştirak etmişəm. Cənab Ali Baş Komandan İlham Əliyev tərəfindən “Xocavəndin azad olunmasına görə”, “Cəbrayılın azad olunmasına görə”, “Füzulinin azad olunmasına görə”, “Şuşanın azad olunmasına görə”, “Kəlbəcərin azad olunmasına görə”, “Vətən uğrunda” və “İgidliyə görə” medalları ilə təltif olunmuşam”, – R.Məmmədov bildirib.

Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun zabiti Renat Şıxnəbiyev də uğurlu Günnüt əməliyyatını qürur hissi ilə xatırlayır. O deyib ki, həmin əməliyyat 3 mərhələdən ibarət olub.

R.Şıxnəbiyev qeyd edib ki, əvvəlcə düşmənin Günnütdəki fəaliyyəti ilə bağlı kəşfiyyat aparmalı, mayın 20-dən etibarən isə onların bölmələrinin daxilinə və hakim yüksəkliklərə sızma əməliyyatı həyata keçirməli, daha sonra isə orada tərtiblənməli idilər.

Zabit qeyd edib ki, bütün bu fəaliyyətlər uğurla həyata keçirilib:

“Düşmənin postlara gəlib-getmək yollarını bizim bölmələrimiz tərəfindən aşkar görünməsini təmin etdik. Ən önəmli postlar olan Ağbulaq yüksəkliyi, Qızıl qaya massivindəki Qara qaya yüksəkliyinin ələ keçirməyimiz uğurlu əməliyyatın bariz nümunəsidir. Bu əməliyyatda ən böyük uğurumuz Gorus-Laçın-Xankəndi marşurutuna nəzarəti ələ keçirməyimiz oldu. Təbii ki, bu amil də Vətən müharibəsi zamanı düşmən bölmələrinin hərəkətini optik cihazlarla müşahidə edərək məlumatları əvvəlcədən yuxarı komandanlığa ötürməyə imkan verdi”.

Onun fikrincə, Günnüt əməliyyatını Qarabağ zəfərinə gedən yolun bir mərhələsi də adlandırmaq olar:

“Vətən müharibəsi zamanı Füzuli, Xocavənd və Şuşanın azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etmişəm və cənab Prezident İlham Əliyev tərəfindən “Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı” fəxri adına, eyni zamanda “Xocavəndin azad olunmasına görə”, “Füzulinin azad olunmasına görə” və “Şuşanın azad olunmasına görə” medalları ilə təltif edilmişəm”.

Xatırladaq ki, 2018-cı il mayın 20-dən 27-dək Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun əks-həmlə əməliyyatı nəticəsində Şərur rayonunun Günnüt kəndi, Ağbulaq yüksəkliyi, Qızılqaya dağı, Qaraqaya dağı düşməndən azad olunub, Dərələyəz mahalının Arpa kəndi isə Azərbaycan Ordusunun nəzarəti altına keçib. Döyüşlər nəticəsində ümumilikdə 11 min hektarlıq ərazi ermənilərdən təmizlənib. Əməliyyat Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə İrəvan-Yeğeqnadzor-Gorus-Laçın-Xankəndi avtomobil yoluna nəzarət etməyə imkan verib.

Hərbi əməliyyatlar zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri Adil Tatarov şəhid olub. Azad edilən ümumilikdə 11 min hektara yaxın ərazinin 8 min hektardan artığı əkin üçün, xüsusilə dəmyə əkinçiliyi üçün yararlı ərazilərdir. Həmin ərazilərdə həm taxılçılıq, üzümçülük, həm də maldarlıq, qoyunçuluq və arıçılığın inkişaf etdirilməsi üçün münbit şərait var.

Başqası üçün necə nitq yazmaq olar

Başqası üçün nitq yazmaq həvəsləndirici bir iş ola bilər. Öz səsinizdən başqa səslə başqa bir şəxsə nitq yazmaq da çətin ola bilər. Bir xəyalpərəst kimi, işinizi az-çox tanınmadan gizli yazırsınız. İstər peşəkar karyera qurmağa can atırsınız, istərsə də bir dostunuza toy tostunda kömək etməyi seçirsinizsə, başqası üçün nitq yazmağı öyrənmək məmnunedici bir təcrübə ola bilər. Bir nitqi digərinə yazmaq, xəyal yazmağı öyrənmək, nitqi yazmağa hazırlamaq və nəhayət, nitq yazmaq.

addım

3-cü hissənin 1-ci hissəsi: Yazmağa hazırlaşın

• Danışdıqca təkrarlanan söz və ifadələrə diqqət yetirin.

• Natiqin nə qədər işə cavabdeh olduğunu bildiyinə əmin olun.

• Böyük fikirlər və əsas məqamlar nitqin əsas strukturunu təmin edir. Natiqin nə demək istədiyini dəqiq anlayın ki, bu məqamları aydınlaşdırasınız.

3-cü hissənin 2-ci hissəsi: Çıxışın yazılması

1. Çıxış haqqında ətraflı məlumat əldə edin. Bunun nə qədər davam etməli olduğunu, harada verildiyini, natiqin kim haqqında danışacağını və digər müvafiq detalları öyrənin. Zarafat edərkən bu detalları yadda saxlayın. Nitqin zəruri komponentlərindən kənara çıxmaq müştərini işinizdə iştirakdan narazı sala bilər.
2. Çıxışda istifadə edə biləcəyiniz şəxsi hekayələri soruşun. Nümunələr və ya hekayələr əsas məqamları izah etməyə kömək edir. Natiqin auditoriya ilə bölüşməyə hazır olduğu şəxsi hekayələri və ya nümunələri soruşun. Həmçinin, tamaşaçıların əlaqələndirəcəyi nümunələri müəyyən etməyə çalışın.
   • Məsələn, əgər bu giriş nitqidirsə, natiqdən məktəbdəki təcrübələri barədə soruşun və ilk dəfə “real” dünyaya çıxın.
   • Hekayələrin nitqin mövzusu və əsas məqamı ilə yaxşı əlaqəli olduğundan əmin olun.
3. Faktları araşdırın. Bəzi natiqlər üçün mövzu haqqında daha çox məlumat əldə etməlisiniz. Onu araşdırmaq, onunla əlaqəli dili öyrənmək və faktları başa düşmək üçün vaxt ayırın. Oxuduğunuz hər şey onu söhbətə çevirmir, lakin bu, sizin üzərində qurmaq üçün möhkəm zəmin yaradır. Mövzu üzrə mütəxəssis olmaq məcburiyyətində deyilsiniz, lakin əsas anlayışa sahib olmaq daha cəlbedici nitq yazmağınıza kömək edəcək.
4. Çıxışı yazın. Kabus yazıçısı olarkən əsas nitq təqdimat bacarıqlarını məşq edin. Çıxış yaddaqalan və izlənilməsi asan olmalıdır. Ən əsası o, sizin deyil, danışanın əksi olmalıdır. Çıxışınızı yazarkən nəzərə alınmalı olan bəzi məqamlar bunlardır:
   • Tamaşaçıların diqqətini sürətlə cəlb edin. Bu, təəccüblü bir faktı ifadə etməklə və ya yumoristik və ya maraqlı bir hekayə ilə başlaya bilər.
   • Nitqi mütəşəkkil saxlayın. “Birinci”, “ikinci” və “son” kimi keçidlərdən və istiqamətləndirici sözlərdən istifadə edin.
   • Nümunələr, alliterasiya, təsvirlər və suallar kimi ritorik vasitələrdən istifadə edin. Faktları misallarla tarazlayın.
   • İnsanın danışıq tərzinə fikir verin. Yazı zamanı heç vaxt səsinizə düşməyin. Onların dilini, ifadəsini və çəkisini təqlid edin.
5. Böyük fikirlərə güclü diqqət yetirin. Çıxışda hekayələrdən və faktlardan istifadə etmək yaxşıdır, lakin onların əsas fikri dəstəklədiyinə əmin olun. Çıxış əsas ideyadan o qədər uzaqlaşmamalıdır ki, tamaşaçı çıxışın nədən ibarət olduğunu unutsun. Dinləyicilərinizin yadda saxlamasını istədiyiniz əsas məqamları onların zehinlərinə aşılamaq üçün təkrardan istifadə edin.
6. Qısa saxlayın. Natiq tərəfindən sizə verilən müddət ərzində qalın. Nitq olması lazım olduğundan çox uzun və ya qısa olmamalıdır. Natiqin nə qədər sürətli danışacağını düşünün və vaxtı yoxlamaq üçün nitqi ucadan məşq edin.
   • Daxil etdiyiniz məlumatların miqdarını məhdudlaşdırın.Tamaşaçılar yalnız bu qədər məlumatı xatırlayacaqlar.
7. Natiqdən nitqi təsdiq etməsini xahiş edin. Natiq yazdıqlarınızla razı olmalıdır. Razılaşmadıqları və ya onlara təbii görünməyən bir şey varsa, bunu düzgün etmək üçün onlarla birlikdə çalışın. Birinci və ya ikinci dəfə təsdiq olunmasa, ruhdan düşməyin. Nitqin tamamlanmamış bir neçə qaralamadan keçməsi normaldır.

3-cü hissə: Ghostwriting Çətinliklərini Anlamaq

1. Xəyal yazısının nə olduğunu öyrənin. Ghostwriting, başqa bir şəxs üçün material yazmaq üçün bir yazıçı işə götürməyi əhatə edir. Kabus yazıçısı heç bir və ya qismən kredit almır və bu xəyal yazısı nitqini yerinə yetirən şəxs ən çox kredit alır. Xəyal yazıçısından istifadənin məqsədi öz nitqini yazmağa vaxtı olmayan birinə aydın və effektiv ünsiyyət qurmağa kömək etməkdir. Xəyal yazmağın başqa bir səbəbi odur ki, bir insan nitq yazmaqda ona kömək etmək üçün müqavilə bağladığı yazıçı qədər bacarıqlı və ya istedadlı olmaya bilər.
   • Yerli kitabxananızda xəyal yazısı kitabları tapmaq, xəyal yazıları haqqında məqalələri onlayn araşdırmaq və məşhur xəyal yazısı nümunələrini axtarmaqla xəyal yazısı haqqında daha çox məlumat əldə edə bilərsiniz.
   • Məşhur ruh yazıçısı nitqlərinə bir neçə nümunə Con F. Kennedinin inauqurasiya nitqi, Reyqanın “Point-du Hoc oğlanları” nitqi və Martin Lüter Kinq Jr-ın məşhur “Mənim bir xəyalım var” nitqinin layihəsidir.
2. Sizin üçün nəyin etik olub olmadığına qərar verin. Başqası üçün nitq yazan insanlar sərhədlərin harada olduğuna qərar verməlidirlər. Bəzi insanlar xəyal yazılarının tamamilə qeyri-etik olduğunu və edilməməli olduğunu düşünürlər. Dostunuz və ya müştəriniz üçün hansı xəyal yazısı yazacağınıza qərar verin. Həmçinin insanların öz nitqini yazması lazım olduğunu düşündüyünüz vəziyyətləri və ya bunu başqasına yazmağa məcbur etmək üçün əsaslı səbəb olduğunu düşündüyünüz vəziyyətləri müəyyənləşdirin.
   • Nitq yazısı etikasının harada dayandığını bilmək yazı xidmətləriniz üçün sorğuları qəbul etməyi və ya rədd etməyi asanlaşdırır.
   • Akademik arenada xəyal yazıları çox vaxt plagiat kimi qəbul edilir. Digərləri bəzi hallarda, məsələn, siyasətçilərin, biznes liderlərinin və ya məşhurların digər öhdəliklərinə əlavə olaraq gündə bir neçə çıxış etməli olduqları zaman bunu yaxşı hesab edirlər.
3. Müştəri ilə tərəfdaşlıq qurun. Müəlliflə danışan arasında ortaqlıq olmalıdır. Başqası üçün nitq yazarkən adətən natiqlə güclü tərəfdaşlıq olur. Natiq tez-tez nitqin mövzusunu və əsas məqamlarını təqdim edir, ona görə də güclü nitq yaratmaq üçün ikisi birlikdə işləməlidir.
   • Çətinliklə anlaşdığınız birinə nitq yazmaq, yəqin ki, yaxşı fikir deyil. Sizdən başqa fikirləri olan biri üçün nitq yaza bilərsiniz, bir şərtlə ki, fikirlərinizi özünüzə saxlamağı bacarırsınız.
4. Natiqdən razılıq istəyin. Natiq çıxışı təsdiq etməlidir. Natiq çıxışı təqdim etməzdən əvvəl təsdiq edir. Qapalı nitqlə bağlı razılaşma əldə edilməzdən əvvəl əlavə yenidən yazılar tələb oluna bilər. Natiq nitq müəllifi ilə işləyir ki, onun onlar üçün təbii şəkildə yazılmasını təmin etsin.
   • Ghostwriter öz səslərindən kənarda müxtəlif səsləri qəbul etməyi öyrənməlidir.

Çıxışların nümunəsi

Siyasi nitq nümunəsi

Ali məktəb prezidentinin çıxışından nümunə

Həvəsləndirici nitq nümunəsi

Giriş nitqinin nümunəsi

Məlumatlı nitq nümunəsi

İcma sualları və cavabları

Çıxışımda necə təklif verə bilərəm?

Lynn Kirkham
Spiker Təlimçisi Lynn Kirkham peşəkar natiq və San-Fransisko Körfəz Bölgəsində yerləşən və minlərlə peşəkara iş müsahibələrindən, şura otağında danışıqlardan tutmuş atdıqları addımı öz öhdəsinə götürməyə imkan verən “Yes You Can Speak” adlı ictimai natiqlik təlimi şirkətinin yaradıcısıdır. TEDx və böyük konfrans platformaları ilə. Lynn son dörd il ərzində rəsmi TEDx Berkeley spikeri təlimçisi seçilib və Google, Facebook, Intuit, Genentech, Intel, VMware və digər şirkətlərdə rəhbərlərlə işləyib.

Natiqlik üzrə məşqçi Çıxışınıza bir təklif daxil etməyə çalışarkən, sitatın ürəkdən gəldiyinə əmin olun. Bu, şəxsən özünü tanıdığınız və inandığınız bir təklif olmalıdır. Əgər buna əhəmiyyət verməsəniz və sitatı yalnız boşluğu doldurmaq üçün daxil etsəniz, o, düz düşəcək.

Avtobioqrafik nitqi necə yazmaq olar?

Məsləhətlər

• İnsanın danışıq tərzini və hərəkətlərini müşahidə edərkən qeydlər aparın.
• Yazı prosesi boyunca digər şəxslə işləyin. Tamamlanmış nitqi rədd etmək əvəzinə dəyişdirilməsi lazım olan bölmələri yenidən yazmaq daha asan olacaq.

Xəbərdarlıqlar

• Diqqətli olun ki, digər çıxışların hissələrindən plagiat olmasın.
• Yazı prosesində emosiyalar yaralana bilər və fikir ayrılıqları yarana bilər. Heç bir tərəf ideya və ya qərarlarla problemi şəxsən qəbul etməməlidir. Unutmayın ki, siz başqasının kredit götürə biləcəyi bir çıxış yazırsınız.