BeynƏlxalq Ərzaq vƏ İstehlak mallari bazari

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 3: İnformasiyaların toplanması Tədqiqatlar zamanı tədqiq olunan auditoriya ilə ünsiyyət aşağıdakı üsullarla qurulur: E-maillə göndərilən anketlər Telefonla müsahibə Üzbəüz (evdə, küçədə və s. ) anket sorğusu Onlayn sorğular Fokus qruplar Şəxsi müsahibə Xidmət yerində sorğu (anket) [email protected] com / www. namigbay. com

Beynlxalq Marketinq Beynlxalq Bazarlarda Marketinq Tdqiqatlar Namiq Bayramov

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları İstənilən marketinq planını hazırlamaq, istənilən marketinq strategiyasını qurmaq və istənilən kommunikasiya kampaniyasını aparmaq üçün bazardakı cari vəziyyəti və trendləri bilmək vacibdir. Bunun ən doğru yolu isə marketinq tədqiqatlarından keçir. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları MARKETİNQ TƏDQİQATLARI – bazar fəaliyyəti üzrə qərarların verilməsi, redaktə ediməsi və s. məqsədlərə nail olunmaq üçün zəruri informasiyaların əldə olunması, emalı, nəticələrin təqdmi və yeni qərarların verilməsi üçün fundamental əsasın yaradılması prosesidir. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Marketinq tədqiqatlarının həyata keçiriilməsi üçün informasiyalar alınır və Marketinq İnformasiya Sistemi formalaşır. Marketinq İnformasiya Sistemi – marketinq fəaliyyətinin doğru qurulması və daim təkmilləşdirilməsi üçün istehlakçılardan fasiləsiz şəkildə informasiyaların alınması, sistemləşdirilməsi və emalı sistemidir. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Marketinq informasiyalarının alınmasının bir neçə sistemi var: • Şirkətin (brendin) öz performansını dəyərləndirmə raportları (hesabatları) DAXİLİ İNFORMASİYA SİSTEMİ (bu, şirkətin öz daxili mənbələri hesabına əldə etdiyi informasiyalardır) • Qarşıya çıxan marketinq problemlərinin həlli üçün şirkətin öz gücü hesabına edilmiş daxili araşdırmalar • Mühasibatlıq hesabatları • Təchizat və satış üzrə informasiyalar • Məhsul çeşidinin planlaşdırılması üzrə informasiyaları • Satış və merçendayzinq mütəxəssislərinin şirkətin fəaliyyət göstərdiyi xarici bazardakı vəziyyətə dair raport-hesabatları • Müştəri Xidmətlərinin hesabatları (müştəri məmnuniyyətləri, şikayətləri, təklifləri) [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları • Masa üstü araşdırmalar (mətbuat, internet və s. ) CARİ BAZAR İNFORMASİYASI SİSTEMİ (bu, marketinq rəhbərinə marketinq planları hazırlama və onu daim yeniləmə imkanı verən, bazardakı cari vəziyyəti ifadə edən informasiyalardır) • Sahə araşdırmaları (satıcılarla, distribütorlarla söhbət, rəqiblərin POS marketinq fəaliyyətlərinin, müştərilərin POS fəaliyyətlərinin izlənilməsi • Rəqiblər haqqında informasiyaların toplanılması (rəqib məhsulları almaq, rəqiblərin xidmətindən istifadə etmək, rəblərin keçmiş əməkdaşları və malgöndərənləri ilə söhbət, sənaye casusluğu və s. ) • Fəaliyyət ölkəsinin yerli araşdırma şirkətlərindən, eləcə də, qlobal araşdırma şirkətlərindən hazır araşdırmaların daha aşağı qiymətə satın alınması və s. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları MARKETİNQ ARAŞDIRMALARI SİSTEMİ (peşəkar araşdırma şirkətləri vasitəslə bazara dair aşağıdakı informasiyaların (istəkdən asılı olaraq) toplanılması) • Fəaliyyət ökəsinin bazarının tutumunun ölçülməsi • Şirkətn həmin ölkə bazarındakı bazar payının araşdırılması • Müştərilərin şirkət və onun rəqibləri yerli və qlobal) barədə düşüncələri • Müştərilərin satınalma qərarlarına təsir edən amillər • Şirkətin və rəqiblərin bazar mövqeyi və s. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Marketinq tədqiqatları ümumilkdə aşağıdakı mərhələrləri əhatə edir: Problemin aşkar olunması və tədqiqat məqsədlərinin müəyyən olunması Tədqiqat planının hazırlanması İnformasiyaların toplanması Toplanmış informasiyaların təhlili Nəticələrin təqdim olunması Qərarların verilməsi [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 1: Problemlərin aşkar olunması və tədqiqatın məqsədlərinin müəyyən olunması İlk növbədə tədqiqatın predmeti olacaq problem dəqiqləşdirilməlidir. Bu, çox vacibdir. Necə deyərlər, düzgün diaqnoz, müalicənin yarısıdır. Məsələn, “Nestle” şirkəti müəyyən edir ki, onun “NAN” adlı uşaq yeməkləri əvvəlkinə nisbətən daha zəif satılır. Bunun səbəblərini araşdırmaq üçün şirkət araşdırmanın hədəfinə aşağıdakı məsələləri qoyur: – Məhsul istehlakçıların gözündə nüfuzdan düşübmü? Düşübsə onu nüfuzdan salan nədir? – Rəqiblər hansı tədbirləri həyata keçirirlər? Onların satışları necə gedir? – Satışı artırmaq üçün nə etməli? [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 1: Problemlərin aşkar olunması və tədqiqatın məqsədlərinin müəyyən olunması Bundan sonra tədqiqatın məqsədləri müəyyən olunur. Tədqiqatın bir neçə cür məqsədi ola bilər ki, bu məqsədlər də aşağıdakı tədqiqat modellərini şərtləndirir: TƏSVİR • Vəziyyəti öyrənib təsvir etmək uşaq yeməkləri nə dərəcədə MODELİ (“NAN” tanınıb, insanların nə qədəri ona güvənir və s. ) ARAŞDIRMA • Vəziyyəti araşdırıb təhlil etmək niyə rəqib məhsulunu seçirlər, MODELİ (insanlar rəqiblərin nüfuzu brendə təsir edirmi, insanlar məhsulu necə görmək istəyirlər və s. ) SƏBƏB-NƏTİCƏ • Vəziyyəti müəyyən edib mümkün MODELİ çıxış yollarını yoxlamaq (həvəsləndrmə kampaniyası satışı nə qədər artıracaq, qiymətləri artırmaq və ya azaltmaq satışa necə təsir edəcək və s. ) [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 2: Tədqiqat planının hazırlanması Bu mərhələdə tədqiqat detallı şəkldə planlaşdırılır. Bu zaman aşağıdakılar barədə dəqiqləşdirmələr aparılır: Müddət Büdcə Əhatə (coğrafi, sosial və demoqrafik) [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 3: İnformasiyaların toplanması Burda ilk növbədə informasiya mənbələri seçilir. Tədqiqatlar zamanı 2 cür informasiyalardan istifadə olunur: TƏKRAR İNFORMASİYALAR Əvvəllər hansısa başqa məqsədlə toplanlmış informasiyalardır. Bunlara ərazisində fəaliyyət göstərilən dövlətin statistik hesabatlarından tutumuş KİV-də rast gəlinə bilən sorğularadək hər şey daxildir. İlk növbədə bu informasiyalar toplanılr İLKİN İNFORMASİYALAR Bunar isə heç yerdə rast gəlinməyən informasiyalardır ki, məhz cari tədqiqat zamanı toplanılacaq. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 3: İnformasiyaların toplanması İlkin informasiyaların toplanılması marketinq tədqiqatlarının ən çətin və xərctutumlu hissəsidir. Bu informasiyaların toplanması zamanı aşağıdakı tədqiqat metodlarından istfadə olunur: Müşahidə Təcrübə [email protected] com / www. namigbay. com Sorğu

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 3: İnformasiyaların toplanması Marketinq tədqiqatlarının aparılması üçün tədqiqat alətlərindən geniş istfadə olunur: Anketlər (açıq və qapalı) Mexaniki qurğular (qalvanometr, audimetr, peoplemeter və s. ) [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 3: İnformasiyaların toplanması Tədqiqatlar zamanı tədqiq olunan auditoriya ilə ünsiyyət aşağıdakı üsullarla qurulur: E-maillə göndərilən anketlər Telefonla müsahibə Üzbəüz (evdə, küçədə və s. ) anket sorğusu Onlayn sorğular Fokus qruplar Şəxsi müsahibə Xidmət yerində sorğu (anket) [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 4: Toplanmış informasiyaların təhlili Toplanmış informasiyalar istifadəyə yararlı bir vəziyyət salınır və onun əsasında məlumat bazası yaradılır. İnformasiyalar elə şəkildə olmalıdır ki, onu istənlən vaxt rahatlıqla istifadə etmək mümkün olsun. Buna görə də informasiyalar, sorğu nəticələri klassifikasiya olunaraq saxlanılır. Araşdırma nəticəsində əldə olunan informasiyalar çox hallarda Marketinq Qərar -Dəstək Sistemləri vasitəsilə analiz olunur. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 4: Toplanmış informasiyaların təhlili Marketinq Qərar-Dəstək əsaslanan sistemlərdir. Sistemləri – kompüter proqram təminatına Onlar Marketinq İnformasiya Sistemindəki bütün informasiyaları müxtəlif analitik modellər və metodların köməyilə analiz etmək və nəticələri dərhal görmək imkanı təmin edirlər. Bu sistemlərin sayəsində əldə olunmuş informasiyaları sürətlə emal edərək trendləri və meyllənmələri dərhal müəyən etmək mümkündür. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 5: Nəticələrin təqdim olunması İnformasiyalar emal edildikdən sonra nəticələr konkret şəkildə təqdim olunur və bu nəticələr sayəsində şirkət öz gələcək fəaliyyət planını hazırlamaq imkanı tapır. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 5: Nəticələrin təqdim olunması Yuxardakı nümunəyə qayıdaq. Fərz edək ki, araşdırma nəticəsndə “NAN” uşaq yeməklərinin satışının azalmasının bir neçə səbəbi ortaya çıxdı: Çox rəqiblər hədiyyəli kampaniya keçirir Rəqiblərdə məhsulun qablaşdırılması daha sanballıdır “NAN”-larda bir neçə ay öncə ortaya çıxmış və KİV-də yayılmış zəhərlənmə xəbərləri insanların yadından çıxmır və bu da onları brenddən tədricən soyudur [email protected] com / www. namigbay. com Dolların bahalaşması səbəbindən məhsulun qiyməti rəqiblərə nisbətən daha çox artıb

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 6: Qərarın verilməsi Tədqiqatların nəticəsi məlum olduqdan sonra problem də göz qabağında olur. Bu zaman problemin çözümü olaraq nə etmək lazım olduğu barədə qərar verilməli və müvafiq fəaliyyətə başlanılmalıdır. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Mərhələ 6: Qərarın verilməsi Yuxarıda qeyd olunan nəticələr əsasında şirkət öz fəaliyyətini redaktə etmək üçün bir neçə qərar verə bilər. Məsələn: Rəqiblər kimi hədiyyəli kampaniya keçirə bilər “NAN” üçün yeni konseptli qablaşdırmalar hazırlatdıra bilər KSM aksiyalar həyata keçirlə bilər Məhsulun qiyməti müəyyən qədər aşağı salına bilər Bu qərarların hansının və ya hansıların verilməsi üçün şirkət atılacaq addımların hər birinin maliyyə, psixoloji, imic və satış nəticələrini hesablamalıdır. [email protected]il. com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Dünyada ilk marketinq araşdırmaları xidməti təklif edən şirkət 1923 -cü ildə yaradılmış AC Nielsen Company hesab olunur. Ümumdünya marketinq araşdırmaları bazarının həcmi 2013 -cü ildə 40 milyard dolları ötmüşdü. Dünyanın ən böyük və ən məşhur marketinq araşdırma şirkətləri bnlar hesab olunur: [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları 1923 -cü ildə Nielsen Holdings N. V adı altında ABŞ-da yaradılıb. 2004 -cü ildən etibarən AGB Nielsen adını alıb. 100 -dən çox ölkədə fəaliyyət göstərir. 40 000 -dən çox əməkdaşı var. Dünyanın ən böyük media araşdırma şirkəti hesab olunur. 2013 -cü ildə dövriyyəsi 6. 05 milyard dollar olmuşdu. Bu, ümumi araşdırma bazarının 15%dən çox idi və bu dövriyyə ilə Nielsen Holding həmin ildə dünyanın ən böyük marketinq araşdırma şirkəti idi. 2005 -ci ildən etibarən Azərbaycanda 400 evdə peoplemeter quraşdırmaqla media ölçümlərə başlayıb. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları TNS (Taylor Nelson Sofres) şirkəti 1975 -ci ildə qurulub. 110 ölkədə fəaliyyət göstərir. 15 000 -dən çox əməkdaşı var. Dünyanın ən nəhəng reklam qruplarından olan WPP-nin araşdırma və strategiya qolu olan Kantar-ın tərkibindədir. Kantar özü isə bazar araşdırması və starteji konsaltinq üzrə dünyanın ən nəhəng qruplarındandır. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları 1993 -cü ildə reklam nəhəngi WPP Group-un araşdırma və strategiya qolu olaraq yaradılmışdır. Kantar (Britaniya) özü hazırda bazar araşdırması və starteji konsaltinq üzrə dünyanın ən nəhəng qruplarındandır. Tərkibində TNS də daxil olmala 12 şirkət var. Şirkətin dövriyyəsi 2013 -cü ildə 3. 39 milyard dollar (dünya üzrə 2 -ci) olmuşdu. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Ipsos şirkəti 1954 -cü ildə ABŞ-da yaradılmışdır. 70 -dən artıq ölkədə 10000 -dən çox əməkdaşla fəaliyyət göstərir. Şirkətin dövriyyəsi 2013 -cü ildə 2. 54 milyard dollar (dünya üzrə 3 -cü) olmuşdu. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Ipsos şirkəti 1975 -ci ildə Fransada yaradılmışdır. Dünyanın 87 ölkəsində 16000 -dən çox əməkdaşla fəaliyyət göstərir. Şirkətin dövriyyəsi 2013 -cü ildə 2. 27 milyard dollar (dünya üzrə 4 -cü) olmuşdu. [email protected] com / www. namigbay. com

Beynəlxalq Bazarlarda Marketinq Tədqiqatları Gf. K şirkəti 1934 -cü ildə Almaniyada yaradılmışdır. Dünyanın 100 -dən artıq ölkəsində 13000 -dən çox əməkdaşla fəaliyyət göstərir. Şirkətin dövriyyəsi 2013 -cü ildə 1. 99 milyard dollar (dünya üzrə 5 -ci) olmuşdu. [email protected] com / www. namigbay. com

Diqqətinizə görə TƏŞƏKKÜRLƏR! [email protected] com / www. namigbay. com

beynƏlxalq Ərzaq vƏ İstehlak mallari bazari

Yeyinti snayesi dnya halisi n istehlak, rzaq mhsullarn istehsal edn mxtlif biznes sahlrinin kollektiv kild birlmsidir. rzaq snayesi mrkkb v qlobal snaye sahsidir. Yalnz z istehlak mallarn istehsal edn fermerlr masir rzaq sanyesindn knarda hesab olunurlar.

Beynlxalq qtisadi MnasibtlrFnn:Beynlxalq Bazar v BirjalarQrup:D-4Tlb: Paanova Mrym

Yeyinti snayesi dnya halisi n istehlak, rzaq mhsullarn istehsal edn mxtlif biznes sahlrinin kollektiv kild birlmsidir. rzaq snayesi mrkkb v qlobal snaye sahsidir.Yalnz z istehlak mallarn istehsal edn fermerlr masir rzaq sanyesindn knarda hesab olunurlar. BEYNLXALQ RZAQ V STEHLAK MALLARI BAZARIYeyinti snayesin daxildir:

Tnzimlnm: rzaq istehsal v sat sahsind yerli, regional, milli v beynlxalq qanunlar, gstrilr. Bura daxildir: rzan keyfiyyti, thlksizliyi, hmkarlarThsil: Akademik, pe, mslhtAradrma v inkiaf: istehlak texnologiyasMaliyy xidmtlri: kredit, siortastehsal: toxum, knd tsrrfat manlar v avadanlqlar, aqrar tikinti, gbrlrKnd tsrrfat: mhsul kini, heyvandarlq, dniz mhsullarrzaq emal: bazar n tz mhsullarn hazrlanmas, hazr rzaq mhsullarnn emalMarketinq: mumi, yeni mhsullarn tantmaq, cmiyytin ryini reklamlar, qabladrma, ictimai laqlr vasitsil yrnmkTopdansat v payladrma: anbarlar, nqliyyat, maddi-texniki bazalar.Snayenin hcmi.

Emal olunmu rzaq mhsullarnn sat dnya zr txminn $3.2 trl (2004)ABda hr il hali rzaq mhsullarna txminn $1 trl yni DMun 10%i xrclyirlr.16.5 mlndan ox adam yeyinti snayesind alr.Birlmi Krallqda yeyinti snayesi ox bykdr: txminn yarm milyon hali bu sahd alr v illik glir 70 mlrd.dr. Bu Bakda n byk emal sektorudur v btn emal sneyesinin 15%ini hat edir. Bakda emal snayesind alan halinin 13%i yeyinti v iki sahsin mnsubdur.Knd tsrrfat: rzaq,yem, lif istehsal, tlb olan myyn bitkilrin becrilmsi, hlldirilmi heyvanlarn artrlmas prosesidir. Knd tsrrfat praktikada fermalq olaraq da bilinir. Dnyada ox insan qabaqcl iqtisadi mulliyti olarq knd tsrrfat il mul olur, lakin dnyann DMn sadc 20%i knd tsrrfatnn payna dr.

rzaq emal: Xam mhsullarn halinin istehlak n yararl hala gtirilmsi metod v texnikasnn mcmusudur. rzaq emal tmi, ylm, doranm, ksilmi komponentlri gtrr v onlardan bazar xarlmas n mhsul istehsal edir.

zl sifari sasnda istehsal: Bu metodda istehlak z zvq v istehlak n mhsulu sifari edir. Bu istehsal dizayn v iilrin i qabliyytindn asl olaraq bir ne gn k bilr.

Seriyal istehsal: Bu istehsal nvnd myyn mhsuldan sadc bir qdr istehsal olunur v bazara buraxlr. Bu metod istehlaklarn sayn myyn etmk n istifad olunur. Ktlvi istehsal: Bazarda geni yer v istehlak tlbin malik mhsullarn istehsal bura aiddir. Msln: okoladlar, hazr yemklr, shr yemklri, konservlr. Annda istehsal: Bu metod sasn qida sahsind istifad olunur. Msln, sendvi istehsallar. Mhsul n btn komponentlr hazrlanr v seim istehlakya buraxlr.

7Topdansat v bldrm: rzaq mhsullarnn mxtlif razilr atdrlmas n qlobal geni nqliyyat bksi tlb olunur. Bura daxildir: tchizatlar, emal ednlr, anbarlar, praknd satclar v istehlaklar. Bzi kompaniyalar hazrlanma mrhlsind itirilmi vitamin, mineral v digr ehtiyac duyularn komponentlri lav edir. T lklrinin topdansat bazarlarnda (Latn Amerika, Asiya lklri) supermarketlrin saynn artmas nticsind tz yeyinti mhsullarnn hmiyyti azalmaa meyl gstrir.

Praknd sat: halinin byk qisminin hr traf razilrd toplanmas hazr qidalar tlbi artrr. Supermarketlr praknd satn sas mrkzlrindndir, orada minlrl mhsul nvn tapmaq olur. Restoranlar, Kafelr, irniyyat maazalar rzaq mhsullarn ld etmnin masir yollardr.

Qida hazrlanmas sahsi son illrd dramatik dyiikliy mzurqalmdr. Masir dvrd,2 rzaq sektoru praknd sat zr mbarizaparr. rzaq maazalar tz v xam mmulatlarn ev raitind hazrlanmas n istehlaklara tqdim edir. rzaq xidmt snayesi frqli olaraq hazr , tam v ya qismn hazr mhsullarn istehlaklara tqdim edilmsi il mul olur.

Yeyinti snayesi texnologiyalar: Knd tsrrfat manlar, sas traktor, bu sahd insan myini azaltmdr. Biotexnologiya daha ox dyiiklik gtirmidir. Gbr, bitki oxaltmaqda v qida emalnda bu dyiikliklr bariz kild grnr. Marketinq: Reklamlar, elanlar qida mhsullar haqqnda informasiyann atdrlmasnda sas yollardr. sas kateqoriya is hazr qida mmulatlarndadr.mk v thsil: Son 100 il qdr knd tsrrfat intensiv mk tlb edn sah idi. Fermalq is sas hissni tuturdu. llr boyunca bu sah il maraqlanan v mul olanlarn say azalmaa balad. Msln, bir ne nsil nc ABda halinin txminn 50%i fermalqla mul olurdusa bugn txminn 1-2%i bu sahd alr v halinin 80%i hrlrd yaayr. Tdqiqat (aradrma) v inkiaf: Knd tsrrfatnda v yeyinti sahsind tdqiqatlarn byk qismi universitetdki tdqiqat mhitlrind aparlr. Layihlr sasn yeyinti snayesind olan irktlr trfindn maliyyldirilir. Bu sbbdn d, akademik v ticart sahlri arasnda birbaa laq mvcududur.

rzaq irktlri: Nestle, PepsiCo,Unilever, Kraft, DuPont, Bunge Limited, Dole Food Company, JBS S.A, Sysco Corp v.s

Qida v ya qida mhsullarorqanizmin traf mhitdn ld etdiyi zvi v qeyri-zvi maddlrymdr. Qidalar ox sad kimyvi maddlrdnmrkkb zvi birlmlr qdr geni miqyasdadyiir.

nsann hr gn yeyib-idiyi qidalar ox mxtlifdir.Onlar orqanizmi lazmi qdrzlallar,yalar,karbohidratlar, mineralmaddlr,vitaminlr v adisuil tmin etmlidir.

n ox zlal toyuq yumurtasnn andadr. Lakin pendir v ksmik d, xaliszlaldan ibartdir. Zlal td v balqda da oxdur. Bir para xmir gtrb, onusuda yuyun,linizd rezin oxayan yapqanl bir ey qalacaq. Bu zlaldr.Alimlr zlalprotein(yun. szndn) adlandrmlar. Bu da “birinciyeri tutan” demkdir. Zlallar orqanizmd aadak faliyytlri tnzimlyir:

Bym v yenilnmOrqanizm hisslrinin yaradlmasEnerji istehsalHormon istehsalOksigenin qanda danmas

Yalar Yalar mxtlif olur: kr ya, mal piyi v s. Maye halnda olan bitki yalar da var, msln, zeytun ya, pambq ya, gnbaxan yag, badam ya. Yalar orqanizm n hm sas hm d ehtiyat enerji mnblridir. Karbon, oksigen v hidrogendn ml glib karbohidratlar il oxardr, lakin karbohidratlardan daha az oksigen molekuluna sahibdir. Suda hll olmur

Karbohidratlar Qidann digr trkib hisssi d karbohidratlardr. Bu tandnz niasta v krdir. Syqda, rkd, kartofda, meyv v gilmeyvlrd, trvzd oxlu karbohidratlar orqanizmd paralanaraq, karbon qazna v suya evrilir. Onlar paralanarkn, insann orqan v zllri ii n lazm olan enerji alnr.

VitaminlrVitaminlr trvz, meyv, sd v baqa mhsullarda olur. Onlar orqanizm hceyrlrinin normal iini tmin edir. Vitaminlr iki yer blnr:yada hll olan vitaminlr (A, D, E, K)suda hll olan vitaminlr. (B, C)

Qeyri zvi Maddlr

Mineral v Duzlar Mineral maddlr bdndki btn orqanlarda, toxumalarda, mayelrd var. Bdnin he bir orqan, he bir hceyrsi natrium, kalsium, fosfor v baqa mineral olmadan yaaya bilmz. Adtn, onlar, duzlarn, zlallarn v hminin baqa mrkkb birlmlrin trkibin daxildir.

Su nsan orqanizmi n gnd az 2 litr su lazmdr. Ax bdnimizin 3/2 hisssini su tkil edir. Su orqanizmin sas faliyyti n lazmdr. gr insan 3-4 gn rzindsuims, bdndki suyun ehtiyat azalar v o mhv olar. Bitkilr digr zvi v qeyri zvi maddlri su vasitsil tmin edir. Suyun bel hmiyytli olmas onun ox yksk sth grginliyin sahib olmas il izah olunur. Kapillyarlar vasitsil suyun bitkilrd yuxar qalxmasnn sas sbbi budur.