Təvazökar bir dostla necə davranmaq olar
Yetkinlik dövrünü dəyişdirə və normadan bu və ya digər istiqamətdə uzaqlaşdıran amillər var:
“Azərbaycan Prezidenti: “Erməni xalqı vaxt keçəcək, bizə minnətdar olacaq” – İlham Əliyev
“Təəssüratlar, əlbəttə ki, hər bir Azərbaycan vətəndaşı hansı hissləri keçirir, mən də o hissləri keçirirəm. Bəlkə, daha çox. Çünki mən artıq əyani şəkildə o torpaqlarda olmuşam. İndi vaxtaşırı televiziya reportajlarında o dağılmış, viran qoyulmuş ərazilər göstərilir. Amma əlbəttə ki, onu əyani şəkildə görəndə mənzərə tam başqadır. Bu, bir daha onu göstərir ki, hansı bəlaya qarşı biz mübarizə aparmışıq. Bu gün bizim haqlı davamıza kölgə salmaq istəyən ermənipərəst, anti-Azərbaycan, islamofob dairələr bunu bilməlidirlər ki, mənfur Ermənistan bizim torpaqlarımızı zəbt edərək, işğal edərək bütün infrastrukturu dağıdıb”.
BAKU.WS xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev fevralın 1-də Abşeron Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının yeni inşa edilən binasının açılışından sonra Azərbaycan Televiziyasına müsahibəsində bildirib.
“Mən Ağdam, Füzuli, Cəbrayıl, Qubadlı, Zəngilan rayonlarında, Şuşa şəhərində olmuşam. Ağdam şəhəri tamamilə dağıdılıb. Bir dənə də salamat bina yoxdur. Bir yarıdağılmış məscid qalıb, onu da ermənilər təhqir ediblər. Füzuli şəhərində bir dənə də bina yoxdur. Bir üç-dörd mərtəbəli hərbi hissənin binasıdır. Cəbrayıl şəhərində, şəhərin girəcəyində bir hərbi hissə var, şəhər yoxdur. Qubadlı və Zəngilanda bir neçə ev sadəcə olaraq qalıbdır, özü də yarıdağılmış vəziyyətdə. O evlərdən də onlar polis şöbəsi kimi, deməli hərbi baza kimi istifadə edirdilər. Yol boyunca kəndlərdə bir dənə də salamat bina yoxdur. Kəndlərin bütün binaları dağıdılıb, talan edilib. Bu mənzərə indi bütün dünyaya təqdim edilir və təqdim edilməlidir. Uzun illər Ermənistan rəhbərliyi və onun havadarları bunu gizlədirdilər. Sanki belə bir şey yoxdur. O bölgələrdə olan beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri də bunun üstünü örtürdülər. Bu talançılıq, bu vəhşilik, bu düşmənçilik bütün dünyanın diqqətini cəlb etməlidir. Məhz buna görə biz oraya jurnalistləri dəvət edirik, diplomatik korpusun nümayəndələrini. Daha da böyük sayda dəvət etməliyik ki, hər kəs görsün. Biz təkcə öz ərazi bütövlüyümüzü bərpa etməmişik, biz erməni faşizmini məhv etmişik, erməni vəhşiliyini məhv etmişik. Biz bölgəmizi faşist ideologiyasından tam xilas etməsək də, onun böyük hissəsini məhv etmişik. Buna görə bizim şanlı qələbəmiz bölgə üçün, dünya üçün çox böyük əhəmiyyət daşıyır.
Mən özümə sual verirdim ki, nə üçün onlar bunu edib və sözün düzü suala cavab tapa bilmirəm, bu günə qədər də. Bir səbəb ondan ibarətdir ki, onlar hesab edirdilər ki, belə olarsa, bütün evlər yerlə-yeksan edilərsə, azərbaycanlılar o torpaqlara qayıtmayacaqlar. Çünki onlar hesab etmirdilər ki, biz o faciədən sonra ayağa dura bilərik, möhkəmlənə bilərik, zəngin təbii ehtiyatlarımızdan səmərəli şəkildə istifadə edib ölkəmizi inkişaf etdirə bilərik, bu torpaqları, əraziləri bərpa edə bilərik. Onlar hesab edirdilər ki, heç vaxt biz oraya qayıtmayacağıq. Bu, birinci səbəb. İkinci səbəb, bəlkə də birinci səbəb onların ürəyində bizə qarşı olan düşmənçilikdir. Biz bunu sovet dövründə bilmirdik, hiss etmirdik. İndi mən o illəri yaxşı xatırlayıram. Azərbaycanda minlərlə erməni yaşayırdı. Bizim onlara münasibətimiz çox müsbət idi. Onlar da özlərini burada cəmiyyətin necə normal üzvləri kimi aparırdılar. Heç bir ədavətdən, düşmənçilikdən söhbət gedə bilmirdi. Bəs necə oldu ki, 92-93-cü illərdə onlar bizə qarşı bu qədər qəddarlıq göstərdilər, Xocalı soyqırımı, digər günahsız insanların öldürülməsi ilə nəticələnən onların hərbi əməliyyatları, dinc əhaliyə qarşı bu qədər qəddarlıq. Deməli, bunların ürəyində bu düşmənçilik toxumları həmişə var idi. Özü də o vaxt axı Azərbaycan, indi bu gün Azərbaycan onların belini qırıb, onların başını əzib, onların ordusunu məhv edib, onların ideologiyasını məhv edib, onların yetişdirdikləri illər boyunca, onilliklər boyunca ideoloji əsaslarını məhv edib, bu gün onlar, əlbəttə ki, aydın məsələdir, onların bizə münasibəti nədir? Bəs o vaxt biz nə pislik etmişdik? Heç bir pislik etməmişdik. Bülbülün, Natəvanın, Üzeyir Hacıbəylinin büstlərini gülləbaran etməklə, gərək adamın ürəyində nə qədər nifrət olsun, nə qədər düşmənçilik olsun, özü də kimə? O xalqa ki, sənə burada yer verib. Sən burada yuva salmısan. Sənin üçün yad olan torpağa, Qarabağa köçürülmüsən, Anadoludan, İrandan köçürülmüsən, gəlmisən, sənə burada qucaq açıb Azərbaycan xalqı, çörək verib. Sən bu çox sağ ol əvəzinə, 92-93-cü illərdə bütün binaları dağıdırsan, məscidləri dağıdırsan, təhqir edirsən. Bu kadrlar var internetdə. O hərbi cinayətkar və bu dəfə Qarabağ müharibəsində Qarabağa gəlmiş və siçan kimi oradan qaçmış Koçaryan Ağdam məscidinin önündə dayanıb və Ağdam məscidinin divarının üzərində təhqiramiz ifadələr. Bax budur o. O, bu hisslərlə yaşayıb. Biz onların belini qırdıq, onları məhv etdik.
Hesab edirəm ki, müasir dünya ikinci belə vəhşilik görməmişdir. Əliyalın insanları yandırıblar, öldürüblər, uşaqları yandırıblar. Bütün binaları, məscidlərimizi dağıdıblar. Erməni faşizmi ən qəddar, ən təhlükəli, ən mənfur, ən çirkin ideologiyadır və biz bu ideologiyanı məhv etdik. Hesab edirəm ki, illər keçdikcə bizim bu tarixi xidmətlər daha da dolğun şəkildə dərk ediləcək dünya tərəfindən. O cümlədən erməni xalqı vaxt keçəcək, bizə minnətdar olacaq ki, biz onları bu bəladan xilas etmək istədik. Ümid edirəm ki, onlar xilas olunacaqlar. Əks təqdirdə, Ermənistan dövlətinin dövlət kimi gələcəyi çox böyük şübhə altında olacaq”, – dövlət başçısı vurğulayıb.
Təvazökar bir dostla necə davranmaq olar
Bəzən insanlar təsadüfən və bilmədən aşağılayıcı davranışa düşürlər. Digər insanlar sadəcə olaraq alçaldıcı davranışlara meyllidirlər və problem üzərində işləmək istəməyə və ya işləməyə bilərlər. Nəyin səhv olduğunu öyrənmək və dostunuza üzr istəməyinizi söyləmək üçün əvvəlcə dostunuzla danışmaq həmişə ən yaxşısıdır. Yaxşı dost, dostunun hisslərinin incindiyini biləndə problem üzərində işləməyə çalışacaq. Dostunuza qarşı dürüst, birbaşa və mehriban olun və ona nə hiss etdiyinizi bildirin.
addım
3-cü hissənin 1-ci hissəsi: Dostunuzla birbaşa söhbət etmək
- Ciddi danışmaq üçün dostunuzdan icazə alın.
- “Nəsə məni narahat etdi və mən ümid edirdim ki, bir neçə dəqiqə tək oturub söhbət edək. Bu yaxşıdır?”
- Dostunuzla söhbət etmək üçün oturduğunuz zaman qəzəblənmədiyinizə, incimədiyinizə və ya başqa bir şəkildə üzülmədiyinizə əmin olun.
- Unutmayın, bu, sizin haqlı olduğunuzu və ya dostunuzun haqsız olduğunu sübut etmək şansı deyil, mənalı bir söhbət olmalıdır. Dürüstlüyə və düzlüyə diqqət yetirin, lakin şəfqətlə bağlı qalın.
- “Mən” ifadələrindən istifadə edin. Məsələn, “Mənə qarşı pis idin” demək əvəzinə, müşahidələriniz/hissləriniz ətrafında ifadə edin: “Mən hiss etdim ki, siz _____ dediyiniz zaman mənə nə hiss etdirdiyini düşünmürsünüz.”
- Mühakiməedici sözlər işlətməyin və dostunuz haqqında fərziyyələr irəli sürməyin və ya çatdırmayın.
- “Keçən gün _______ dedin. Bu, həqiqətən də mənim hisslərimi incitdi və məni hər kəsin qarşısında çox əsəbiləşdirdi. Elə hiss etdin ki, bir dost kimi mənə əhəmiyyət vermirsən”.
- Danışarkən duyğularınızı nəzarətdə saxlayın. Qəzəbdən nəsə demək istəyini hiss etdiyiniz zaman dərindən nəfəs alın və əsəbiləşmədən söhbəti necə yenidən formalaşdırmaq barədə düşünün.
- Diqqətli və diqqətli olun. Cavab olaraq nə demək istədiyinizi planlaşdırmaq istəyinə qarşı durun və diqqətinizi dinləməyə yönəldin.
- müdaxilə etməyin. Dostunuza danışmaq şansı verin və aydın olmayan bir şey varsa, dostunuz söhbətini bitirdikdən sonra ona müraciət edə bilərsiniz.
- Danışmaq növbəsi sizə çatdıqda, dostunuzun dediklərini qəbul edin. “Nə dediyini başa düşürəm. Mən buradan gəlirəm” kimi bir şey deyin.
- Mübahisə etməyin və ya dostunuzun dediklərini etibarsız hesab etməyə çalışmayın, ancaq bunu qəbul edin və lazım gələrsə, izahat tələb edin.
- Gələcəkdə hər şeyin fərqli olmasını istədiyinizi dostunuza deyin.
- Konkret olun. Konkret misallar göstərməyə çalışın – məsələn, dostunuza təhqiredici olduğunu düşündüyünüz bir görüş zamanı işlərin necə deyildiyi/fərqli edildiyi barədə məsləhət verin.
- Dostunuza onunla maraqlandığınızı və dostluğunuzu qiymətləndirdiyinizi təkrarlayın. Dostunuza başınızı tərpətməyə və ya dostluğunuzu kəsməyə çalışmadığınızı xatırladın; daha doğrusu, siz əslində bağınızı gücləndirməyə çalışırsınız.
3-cü hissənin 2-ci hissəsi: Bağlanma anlarında qarşıdurma və buraxılış
- Sakit ol. Problemi danışdıqdan sonra dostunuz sizə qarşı danışmağa və alçaldıcı davranmağa davam edərsə, əsəbləşə biləcəyinizi başa düşmək olar. Ancaq bu anda özünü itirmək vəziyyəti daha da pisləşdirəcək. Dostunuzla keçmişdə problem barədə danışmış olsanız belə, mübahisədən qaçmaq üçün vəziyyətə mümkün qədər sakit yanaşmaq ən yaxşısıdır.
- Dərin nəfəs al. Dərindən nəfəs almaq emosiyalarınızı sakitləşdirməyə və sizi bu anda əsaslandırmağa kömək edə bilər.
- Əgər həqiqətən emosiyalarınızı idarə etməkdə çətinlik çəkirsinizsə, bir anlıq özünüzdən üzr istəməyə çalışın. Camaşırxanaya gedin və sakitləşmək üçün üzünüzə sərin su çiləyin.
- Vəziyyəti qiymətləndirin. Bəzən dostunuzun kiçik bir təxminindən əsəbləşməyə dəyməz. Dostunuzun təcrid olunmuş, kiçik sürüşməsi varsa, onu buraxıb davam etmək yəqin ki, daha asan olacaq. Eyni şəkildə, bir qrup insanla birlikdə olsanız və dostunuz alçaldıcı bir söz deyirsə, deyilənlərə məhəl qoymamaq və mövzunu dəyişməyə çalışmaq yaxşı olar. Problemi daha sonra tək olduğunuzda və ya gələcəkdə təkrarlanarsa, həmişə dostunuzla müzakirə edə bilərsiniz.
- Deyilənləri qiymətləndirərkən, içində olduğunuz fiziki yer və bir hissəsi olduğunuz sosial mühit haqqında düşünün.
- Özünüzdən soruşun ki, dostlarınızdan birinin ortaq bir dostunuzla şikayət etdiyini görsəniz/eşitsəniz, özünüzü narahat hiss edəcəksinizmi? Əgər kimisə özgəninkiləşdirə və ya onu narahat edə biləcəyiniz hər hansı bir risk varsa, bu, yəqin ki, yükləmə haqqında danışmaq üçün ən yaxşı vaxt/yer deyil.
- Davranışa birbaşa müraciət edin. Əgər əvvəllər dostunuzla alçaldıcı davrandığınız barədə danışmısınızsa, dostunuz niyə əsəbiləşdiyinizi başa düşməlidir. Yenə də dostunuz unudub və ya hökmdən kənarlaşdırıla bilər. Bu problemli davranış haqqında dostunuzla yenidən danışa bilərsiniz, ancaq bunu hörmətli və məhsuldar bir şəkildə edin.
- Əgər başqa dostlarınızla birlikdəsinizsə, qrupdan başqa, alçaldıcı dostunuzdan soruşun. “Sizinlə bir anlıq bir şey haqqında tək danışa bilərəmmi?” kimi bir şey deyin.
- Dostunuza sakitcə (lakin iddialı şəkildə) bildirin ki, onun dediklərini alçaldıcı və incidəcək. Mütləq ifadələrlə danışmaqdansa, “mən” ifadələrindən istifadə edin: “Mənə elə gəlir ki, mənimlə belə danışanda nə qədər ağrıdığını unutmusan.”
- Siz həmçinin “Son vaxtlar mənə qarşı çox tənqidi görünürsünüz” kimi bir müşahidə apararaq aşağılayıcı davranışa müraciət edə bilərsiniz. Dostunuz buna cavab versin – o, deyilənlərin alçaldıcı olduğunu başa düşə bilməz.
- Ağrılı hisslərinizi çatdırdıqdan sonra diqqətinizi suallar verməyə yönəldin. “Mənimlə belə danışanda məni nə qədər narahat etdiyini başa düşürsənmi?” və ya “Mənimlə belə danışmağa davam etsən, mən səyahət edəcəm – istədiyin budur?”
- Nə vaxt getməyinizi bilin. Əgər dostunuz sizi eşitmək istəmirsə, öz hərəkətləri barədə həddindən artıq müdafiə edirsə və ya işdə sizin hisslərinizi görməməzliyə vurubsa və ya görübsə, ən yaxşısı vəziyyəti tərk etməkdir. Gələcəkdə dost qalmaq istəyib-istəmədiyinizi qiymətləndirə bilərsiniz, ancaq o anda söhbətin məhsuldar sonu olmayacaq və qalmaq yalnız mübahisəyə səbəb olacaq.
- Özünüzü nəzakətlə bağışlayın. “Hal-hazırda qala bilmərəm, əks halda kədərlənəcəyəm” kimi bir şey deyin və ya sadəcə “Mən həqiqətən getməliyəm” deyin.
- Əgər siz və dostunuz başqa insanlarla birlikdə olsaydınız, onlara səyahət etdiyinizi bildirin. Əgər xoşunuza gəlirsə, bir bəhanə tapa bilərsiniz, amma dürüst olmağa çalışın – “özümü yaxşı hiss etmirəm və evə getməliyəm” kimi bir şey deyin.
3-cü hissə: Zəhərli bir dostluğu pozmaq
- Zəhərli dostluğun əlamətlərini tanıyın. Dostunuz sizin hisslərinizə məhəl qoymamağa və sizə qarşı aşağılayıcı danışmağa/hərəkət etməyə davam edərsə, o insan sadəcə olaraq pis dost ola bilər. Bu, mütləq dostunuzun bildiyi və ya şüurlu şəkildə etdiyi bir şey deyil. Ancaq problem haqqında təkrar-təkrar danışmaq cəhdləri həll etməyibsə, uzaqlaşmaq lazım gələ bilər. Dostluğunuzun zəhərli ola biləcəyini göstərən bəzi əlamətlər bunlardır:
- dostunuzun sizi dinləmək və ya mübarizələriniz və nailiyyətləriniz haqqında eşitmək istəyində balanssızlıq
- dostunuzun heç vaxt sizə zəng etmədiyi və ya əlaqə saxlamadığı bir güc dinamikası və həmişə söhbətləri və toplantıları başlatan sizsiniz.
- o dostu narahat etməmək üçün yumurta qabığına getməli olduğunu hiss et
- dostunuzun heç bir real səbəb olmadan duyğularınızı böyük eniş-yoxuşlara məruz qoyduğunu hiss etmək
- Bir şeyi tərk etmək məcburiyyətində olmanızın səbəbləri haqqında dürüst olun. Yalan danışmaq və ya dostunuzun alçaldıcı davranışı məsələsindən qaçmaq bu dosta heç bir xeyir vermir. Dostunuz yəqin ki, digər dostlar, ailə üzvləri və hətta həmkarları ilə də bu problemləri yaşamağa davam edəcək. Əgər dostluğu bitirmək qərarına gəlmisinizsə, bunu şəxsən (təhlükəsiz, neytral məkanda) etməyiniz və dostunuza nə üçün işlərə son verdiyinizi söyləməyiniz vacibdir.
- Etdiyiniz işdə dürüst və birbaşa olun. Birbaşa deyin: “Mən daha sizin dost ola biləcəyimi düşünmürəm – heç olmasa bu məsələ üzərində işləməyincə.”
- Əgər dostunuz bu məsələlər üzərində işləyirsə, dostunuza alçaldıcı davranışın problem olduğunu bildirmək, potensial olaraq gələcək görüş üçün qapını açıq qoya bilər.
- Həmin şəxslə əlaqəni kəsin. Dostluğun düzəlməz olduğuna qərar verdikdən və dostunuza dostluğa son verdiyinizi bildirdikdən sonra niyyətlərinizi hərəkətə keçirməyin vaxtı gəldi. Dostunuza zəng etməyi və ya mesaj yazmağı dayandırın, söhbətə qoşulmayın və gələcəkdə mümkün qədər bu adamdan qaçmağa çalışın.
- Həmin şəxsin sizə zəng edə bilməməsi və SMS göndərə bilməməsi üçün onun telefon nömrəsini bloklamaq yaxşı fikir ola bilər. Əgər dostunuzun dəyişə biləcəyinə və gələcəkdə hər şeyi düzəldə biləcəyinə ümid edirsinizsə, həmin şəxsin nömrəsini bloklamaqdan çəkinməlisiniz.
- Sosial mediada fərdin təqibini dayandırmağı/izləməməyi düşünün. Çətin ola bilər, amma irəliləməyinizi asanlaşdıracaq.
- Ortaq dostlarınızı problemlərinizin içinə sürükləməyin.İnsanların hələ də fərdlə dost qalmaq istəyə biləcəyi faktına hörmət edin və bu insan haqqında başqalarına mənfi danışmaqdan çəkinin.
- Qarşılıqlı dostlarınızdan soruşun ki, aşağılayan adam ictimai tədbirlərdə olacaq və bu tədbirlərdə iştirak etmək istəyib-istəmədiyinizə qərar verin.
İcma sualları və cavabları
Dostum üstün davranır və məni yerə qoyur, nə etməliyəm?
Əgər o belə davranırsa, onunla dost olmaq lazım deyil. Onun ətrafında olmağı xoşlamırsınızsa, yeni dostlar edin. Pis insanlar lazım deyil! Sadəcə diqqəti cəlb etməyə çalışırlar.
İndi münasibətdə olduğu üçün mənimlə çox danışmayan dostum varsa nə etməliyəm?
Anam bu yaxınlarda öldü və mən hazırda dostlarımın yanında deyiləm. Ad günümdə çox əsəbiləşdim və onlara yazdım. Biri cavab vermədi, digəri onun böyük həyatından danışdı. Mən nə etməliyəm?
Dostlarımı döyüşməyi dayandırmağa necə vadar edə bilərəm?
Söhbət əsnasında dostunuz sizə (b) sözünü desə? Siz hələ də məşq edirsiniz, yoxsa dostunuzu buraxırsınız?
Dostumun bu yaxınlarda dostluq problemi var. Ən yaxşı dostu onu tərk etdiyi üçün ağladı. Kömək etmək üçün nə edə bilərəm?
Özümü bu dostluğa həvəsləndirən şəxs kimi hiss edirəm və düşünürəm ki, o özünü saxta aparır və o, məni aşağı salmağa davam edir və mən bu barədə danışmaqdan çəkinirəm. İndi nə etməliyəm?
Dostum hər dəfə onu görəndə məni təhqir edib yerə yıxır. Mənim çox dostum yoxdur, çünki köhnə dostlarım da qəzəbli idilər. Bəlkə mən sadəcə həssasam?
Məsləhətlər
- Siz ancaq insansınız, dostunuz da. Dostunuzun həyatında başqa hansı problemlərin/hadisələrin ola biləcəyini bilmirsiniz, ona görə də dostunuza qarşı anlayışlı və mərhəmətli olmağa çalışın.
Pişiklər Və Pişiklərin Cütləşməsi: Cütləşmə Necə Baş Verir, Ev Heyvanlarının Ilk Cütləşməsi Və Sahiblərinə Digər Tövsiyələr Neçə Yaşda Olmalıdır
Video: Pişiklər Və Pişiklərin Cütləşməsi: Cütləşmə Necə Baş Verir, Ev Heyvanlarının Ilk Cütləşməsi Və Sahiblərinə Digər Tövsiyələr Neçə Yaşda Olmalıdır
Video: Pişik və pişikdən qorxan it. 2023, Bilər
2023 Müəllif: Bailey Albertson | [email protected] . Son dəyişdirildi: 2023-05-12 18:18
A-dan Z-yə pişik sevgisi: ev heyvanlarını cütləşdirmə qaydaları
- 1 Pişiklərdə və pişiklərdə yetkinlik başlanğıcı
- 2 İlk cütləşmə üçün ümumi qaydalar
- 3 Ev pişiklərinin cütləşməsinin təşkili
- 3.1 Çiftleşmeden əvvəl saxlama şərtləri
- 3.2 Hazırlıq
- 3.3 Bir tərəfdaş tapmaq üçün necə
3.3.1 Cütləşmə halında müqavilə münasibətləri
Pişiklərdə və pişiklərdə yetkinlik başlanğıcı
Cinsi yetkinlik nəsillər istehsal etmək üçün fizioloji qabiliyyətin başlanğıcına aiddir. Reproduktiv funksiyanın çiçəklənməsi, yerli pişik cinsindən asılı olaraq öz xüsusiyyətlərinə malikdir:
- Qadınlarda yetkinlik, ümumiyyətlə 7-9 aylıqda baş verən ilk estrusun başlanğıcı ilə əlaqələndirilir. Cinsi istiliyin müddəti 7-12 gündür. Östrusun başlanğıcının tezliyi ilin vaxtından, cinsindən, heyvanın fizioloji xüsusiyyətlərindən asılıdır, fasilələr bir neçə həftə və ya bir neçə ay ola bilər. İstiliyin başlanğıcı bir sıra xüsusi simptomlarla müəyyən edilə bilər:
- davranış dəyişikliyi – pişik mehriban olur, intensiv şəkildə əşyalara və ayaqlara sürünür, yerə yuvarlanır, tez-tez miyovlayır, qışqırır, bədənin arxasını qaldırır və quyruğunu kənara qoyur; Pişiyin istisi Estrus zamanı pişik mayalanma üçün bir mövqe tutmağa başlayır – bədənin arxasını qaldırır və quyruğunu düzəldir
- genital mukozanın şişməsi – zahiri olaraq, vulvanın şişməsini görə bilərsiniz;
İlk istilik, heyvanın onsuz da yetişdirilə biləcəyinə dair bir siqnal deyil. Gənc yaşda, yetkinlik yaşına baxmayaraq, pişik bədəni bütövlükdə hələ bu qədər ağır bir yük daşıya bilmir. Erkən cütləşmə reproduktiv sağlamlıq üçün nəticələrlə doludur və hətta ev heyvanının həyatı üçün təhlükə yarada bilər, buna görə pişiklərə bir yaşından əvvəl cütləşməyə başlamaq tövsiyə edilmir.
Yetkinlik dövrünü dəyişdirə və normadan bu və ya digər istiqamətdə uzaqlaşdıran amillər var:
- irsiyyət – reproduktiv sistemin inkişaf xüsusiyyətləri əsasən heyvanın valideynlərində olduqları ilə müəyyən ediləcəkdir;
- mövsüm – yaz-yay dövründə altı aylıq yaşa çatan pişiklərdə yetkinlik daha erkən olur;
- fiziki – incə, zərif bədənli qadınlarda istilik ümumiyyətlə böyük və kütləvi cinslərdən daha erkən başlayır;
- qidalanma – rahat yaşayış şəraiti və yaxşı qidalanma yetkinlik yaşının erkən başlamasına birbaşa təsir edir, lakin həddindən artıq qidalanma və artıq çəki yığmaq gecikdirir;
- cəmiyyət – bir ev heyvanı digər yetkin pişiklərlə yaşayırsa, o zaman evdəki yeganə ev heyvanı olan heyvandan daha erkən yetişəcəkdir.
İlk cütləşmə üçün ümumi qaydalar
İlk cütləşmənin əsas qaydası heyvanın tam yetişməsini gözləməkdir. Yüksək keyfiyyətli nəsillər əldə etmək üçün həm pişik, həm də pişik ən azı 1-1,5 yaşında olmalıdır. Bir centlmenlə ilk görüşdən əvvəl bir pişik 2-3 istidən keçməlidir – bu müddətdə bədəni tamamilə formalaşacaq. Yetişdirməyi planlaşdırarkən heyvan sahibləri aşağıdakılara diqqət yetirməlidirlər:
- bütün məcburi peyvəndlərin olması – peyvənd olunmamış heyvanların nəsillər üçün yüksək risklər olması səbəbindən onların yetişdirilməsinə icazə verilmir;
- ev heyvanlarının tam sağlamlığı – tarix əvvəlcədən təyin edilmiş və razılaşdırılmış olsa da və pişik və ya pişikin arxasında nasazlıq əlamətləri görünsə də, cütləşməni mütləq sağlamlıq vəziyyətinin başlanmasına qədər təxirə salmaq daha yaxşıdır;
- “təcrübəli” bir partnyor seçimi – heyvanları bir araya gətirməmək daha yaxşıdır, əgər hər ikisi üçün bu cütləşmə birinci olacaqsa, ortağı ilk dəfə qarşılaşmasa, hər şey ev heyvanının psixikası üçün daha asan və daha az travmatik olacaq. oxşar bir tapşırıqla.
Ev pişiklərinin cütləşməsinin təşkili
Heyvan sahibinin uğurlu cütləşmə və daha da bərabər dərəcədə uğurlu hamiləlik üçün şərait hazırlamaq və təmin etmək üçün geniş iş aparmalıdır.
Çiftleşmədən əvvəl saxlama şərtləri
Uğurlu yetişdirmə üçün əsas şərtlərdən biri əla heyvan sağlamlığıdır. Sahiblər ona daim qayğı göstərməlidirlər: vaxtında baytar həkimi ziyarət edin, aşılar, parazitlər üçün müalicə şəklində profilaktik prosedurlardan keçin. Düzgün qidalanma xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Beləliklə, cılız və ya əksinə, tam bir heyvan öz sağlamlığı və ya pişik balalarının sağlamlığı üçün heç bir nəticə vermədən nəsil yarada bilməz. Buna görə yaxşı bəslənmə prinsiplərinə riayət etmək və ya müxtəlif təbii qidalar və ya keyfiyyətli yemdən istifadə etmək vacibdir. Planlaşdırılan cütləşmədən 1-2 ay əvvəl, pəhrizdə kəskin dəyişikliklər etməməlisiniz, ancaq multivitamin əlavə etmək məsləhətdir.
Taurinli pişiklər üçün vitaminlər
Əlavə bir vitamin mənbəyinə ehtiyacınız baytarınızla müzakirə edilməlidir
Hazırlıq
Ev heyvanınızdan nəsil almaq qərarına gəldikdə və uyğun yaşı gözlədikdən sonra dərhal bir tərəfdaş axtarmağa başlamalısınız. Bunun üçün əvvəlcədən qayğı göstərmək vacibdir, çünki vaxt apara bilər və pişikdəki növbəti estrusun dəqiq tarixi məlum deyil. Hər iki heyvanın sahibləri bir sıra hazırlıq tədbirləri görməlidirlər:
- lazım olan bütün aşıların mövcud olduğundan əmin olun, heç biri olmadıqda – peyvənd edin (lakin burada aşılamadan iki həftə keçməmiş bir heyvan toxuya bilməyəcəyinizi nəzərə almaq lazımdır);
- iki həftə içində, qurdlara qarşı hər hansı bir uyğun şəkildə profilaktik müalicə aparın;
- cütləşmədən əvvəl ev heyvanlarının pençələrini kəsmək daha yaxşıdır – bu cütləşmə zamanı yaralanma riskini azaldacaqdır. Pişik dırnaqları Cütləşmə zamanı yaralanma riskini minimuma endirmək üçün bir pişik və bir pişikin dırnaqlarını kəsmələri daha yaxşıdır
Planlaşdırılan cütləşmədən əvvəl pişiyi yuyunmamalısınız – şampun təbii qoxunu aşacaq və pişiklər üçün bu qədər cəlbedicidir və uğurlu ünsiyyət üçün lazımdır. Pişik bir neçə gün ərzində pişik ərazisinə gətirilir, ona görə də bunun üçün rahat şərait yaradılmalıdır. Heyvan özünü yeni bir mühitdə tapacaq və uyğunlaşma vaxtı üçün bir yerdə təqaüdə çıxmaq, tədricən pişiyi tanımaq fürsətinin olması vacibdir. Cənab sahibinin pişik üçün ayrı bir mühit, bir qəfəs, lazım olduqda otaqdan çıxma qabiliyyəti təmin etməsi lazımdır.
Romantik bir həftə sonu bir pişik toplayarkən, başqa bir evdə 2-3 gün yaşamağınıza əsasən ehtiyacınız olan hər şeyi götürməlisiniz.
- tepsi;
- yemək və su üçün qablar;
- yem;
- daşıma – pişik öz küncünə sahib olmağı daha rahat hiss edə biləcək. Pişik və daşıyıcı Dişi cütləşdirməyə gətirdikdən sonra onu daşıyıcı ilə tərk etmək daha yaxşıdır – bu yolla ətraf mühitin dəyişməsinin stresinə daha asan dözə bilər.
Bir ortaq necə tapılır
Təmiz heyvanları cütləşdirərkən yalnız heyvan sağlamlığı böyük əhəmiyyət daşımır, həm də gələcək nəsillərin cins standartlarına uyğun olmasını təmin edir. Pişiyin sahibi cütləşmək üçün bir kişi seçimi ilə məşğuldur, buna görə nəticə üçün bütün məsuliyyət onun üzərinə düşür (istisnalar istisnalar cənabdakı xəstəliklər və ya anormalliklərdən qaynaqlanan hallardır – o zaman sahibin sahibi kişi cavabdehdir). Seçim, cinsin genetik xüsusiyyətlərini öyrənməyə və bir sıra qaydalara riayət etməlidir:
- Hər iki ev heyvanı eyni cinsdən və ya keçməyə icazə verilən cinslərdən olmalıdır. Məsələn, İskoç Kıvrımlarını bir araya gətirmək qadağandır, çünki qulaqların asılmasından məsul olan gen bu vəziyyətdə kas-iskelet sisteminin ciddi xəstəliklərinə səbəb olacaqdır. İskoç Kıvrımları nəslinin sağlamlığını qorumaq üçün onlar yalnız İskoç Düz (İskoç Düz) və ya Dağlıq Düzə endirilir. Düz və qırışlar Sağlam nəsillər əldə etmək üçün İskoç Kıvrımları yalnız düz cinslərlə yetişdirilir – bu cütləşmə ortağı seçərkən nəzərə almaq son dərəcə vacibdir, həm düz, həm də asılmış qulaqları olan bala balaları zibildə olacaqdır.
- Müəyyən bir cins içərisində hansı palto rənglərinin tanındığını və hansının evlilik sayıldığını bilmək vacibdir. Ancaq burada fərqli qiymətləndirmə sistemlərinin fikirləri fərqli ola bilər, buna görə yalnız ev heyvanının sərgilənməsi planlaşdırıldığını nəzərdən keçirməyə dəyər. Məsələn, Dünya Pişiklər Federasiyasının (WCF) sisteminə görə, bir Həbəşistan pişiyi rəngli şokolad ola bilər, ancaq digərlərinə görə bu qəbuledilməz bir evlilikdir. Bir pişik üçün parlaq bir naxış və ya bir ortağın unikal bir rəngini düzəltmək üçün eyni rəng növünü və ya daha yaxşısını – eyni naxışla seçməyə dəyər.
- Mütəxəssislərin qiymətləndirmələri və şərhləri nəzərə alınmalıdır. Beləliklə, bir pişikin çox böyük gözləri varsa, onda gözləri standarta yaxın olacaq bir pişik seçməlisiniz – bu çatışmazlığı kompensasiya edəcəkdir.
- Heyvanlar arasındakı ailə əlaqələrini istisna etmək üçün seçilmiş bir potensialın damazlığını öyrənmək lazımdır. Ümumi uzaq qohumların varlığının cütləşməkdən imtina etməsi üçün bir səbəb olmadığını, ancaq bacı-qardaşlar, valideyn övladları arasında bir-biri ilə sıx əlaqəli kəsişmə (qohumluq) qadağan olunduğunu aydınlaşdırmağa dəyər, çünki bu vəziyyətdə nəsildə ciddi genetik anomaliyalar riski var.
Həm müstəqil olaraq bir cüt axtarır, həm də pişiyin aid olduğu klubun köməyinə müraciət edə bilərsiniz.
Cütləşmə zamanı müqavilə münasibətləri
Təmiz pişiklər yetişdirərkən sənədlər məsələsi ən kəskindir, çünki bu, yavruların damazlığını təmin edir və onlarla sərgilərdə iştirak etmək və satmaq imkanı verəcəkdir. Çiftleşmə üçün hər iki partnyorun soy damcıları tələb olunur; bəzi sistemlərdə klubdan cütləşmə icazəsi və ən azı “yaxşı” bal toplayaraq sərgiyə məcburi ziyarət tələb olunur. Heyvan sahibləri arasındakı mübahisəli vəziyyətləri aradan qaldırmaq üçün aşağıdakıları müəyyənləşdirən cütləşmə müqaviləsi bağlanır.
- bir pişikin bir pişiklə qalma müddəti;
- pişik sahibinin, müddət başa çatdıqdan sonra pişiyi sağ-salamat qaytarmaq öhdəliyi;
- pişik xidmətləri üçün ödənişin miqdarı və şərtləri;
- pişik balalarının 2 aya çatdıqdan sonra paylanması (nəsillər tamamilə pişik sahibində qala bilər və cütləşmə ödənişinin bir hissəsi olaraq qismən pişik sahibinə verilə bilər);
- uğursuz bir konsepsiya, hamiləliyin kəsilməsi, anomaliyalı bir övladın doğulması, övlad ölümü halında maliyyə məsələlərinin həlli şərtləri (cütləşmə üçün məbləğin tam geri qaytarılması, təkrarlanan mayalanma ilə bitən bir çox seçim ola bilər pulsuz əsasda).
Müqavilənin bağlanması hadisələrin gözlənilməz inkişafı halında mübahisələrin və qalmaqalların qarşısını almağa imkan verəcək; əməliyyatın bütün aspektləri ilə əvvəlcədən danışıqlar aparmaq daha yaxşıdır.
Razılaşma heyvanların cütləşməsi prosesində ortaya çıxan bütün mübahisəli məsələlərin qarşısını almağa kömək edəcəkdir
Cinsi davranış
Pişikin arxasında estrusun başlanğıc əlamətləri görüldükdən sonra sahibinin 3-4 gün gözləməsi və sonra ev heyvanını pişiyə yığması lazımdır. Cütləşmə pişikləri çox vaxt aparan bütöv bir ritualı əhatə edir:
- Bir pişiyi yeni bir əraziyə çatdırdıqdan sonra onu daşıyıcıdan zorla çıxartmamalısınız. Yalnız qapını açmalı və hazır olduqda öz-özünə çıxmasına icazə verməlisən. Bu, hətta bir neçə saat çəkə bilər.
- Daşıyıcıdan çıxdıqda, pişik pişiyi qarşılamağa hazır olacaq. Ev heyvanları iyləməyə başlayacaq və qadının reaksiyası mənfi olacaq – yoldaşını pəncə ilə vura bilər, qaça bilər, tıslaya bilər və s.
- Sonra flört mərhələsi gəlir. Pişik xanımın ətrafında gəzəcək, tərpənəcək, onun üçün “oxuyacaq”. Bu zaman, pişik çox güman ki, centlmenin onunla heç maraqlanmadığını iddia edəcək və kifayət qədər yaxın məsafəyə getməsinə icazə verərək onu yenidən qovacaq. Çiftleşmə ilkdirsə, pişik sahibinin nəzarəti məcburidir – təcrübəsiz bir heyvan çox aqressiv reaksiya verə bilər və başqasına zərər verə bilər.
- Pişik döllənməyə hazır olduqda, qaldırılmış bir çanaq və əyilmiş bir quyruq ilə bir mövqe tutacaq və kişinin ona yaxınlaşmasına icazə verəcəkdir. Pişik yuxarıdan tırmanacaq, partnyorunu pəncələri ilə möhkəm bir şəkildə düzəldəcək və dişlərini dişləri ilə tutacaq – bu vəziyyət oturacaq deyilir. Uğurlu olarsa, mayalanma başlayır. Cütləşən pişiklər Cütləşmək üçün pişiklər xüsusi bir mövqe tutmalıdırlar – pişik dişi üstünə çıxır, onu quruyub saxlayır və pəncələrini qucaqlayır
- Coitus (cütləşmə) özü 5-10 saniyə davam edir, sonunda pişik qışqıraraq qışqırmağa başlayır, pişik birdən onu buraxır və hücumu gözləyərək kənara atlanır. Pişik də öz növbəsində yerə yuvarlanmağa başlayır. Pişik yerə yuvarlanır Döllənmədən sonra pişik aktiv şəkildə yerə yuvarlanmağa başlayır.
- Bir saatda 6-8-ə qədər qarışıqlıq ola bilər, hər sonrakı hissə daha qısa bir flört dövrü ilə müşayiət olunacaq – pişik artıq kişini özündən uzaqlaşdırmayacaq və özünü büruzə verməyə imkan verəcəkdir. Tədricən, kişi qonaqlara olan marağını itirəcəkdir.
- 2-3 gündən sonra, heyvanlar arasındakı əlaqənin fəaliyyətinə görə, dişi hələ estrus bitməsə də evə aparıla bilər.
Mümkün toxuculuq çətinlikləri
Ümumiyyətlə, pişiklər cütləşdikdə hər şey yaxşı gedir, çünki bütün proses güclü instinktlərin təsiri altında həyata keçirilir. Ancaq uğursuz cütləşmə halları var, buna görə mümkün çətinliklərə hazırlaşmağa dəyər:
- Pişik pişiklə maraqlanmır və cinsi maraq göstərmir. Bu bir neçə səbəbə görə ola bilər:
- hormonal pozğunluqlar – aşağı testosteron səviyyəsi cazibəni azaldır və kişi sadəcə qadını dölləşdirməyəcək, bu problemi yerində həll etmək mümkün olmayacaq, heyvanı baytar tərəfindən müayinə etmək lazımdır;
- keçmiş mənfi təcrübə – məsələn, ilk cütləşmədə bir pişik onu yaralayan (cızıqlanmış və ya dişlənmiş) təcavüzkar bir pişik tərəfindən tutulmuşsa, gələcəkdə kişi ona mənfi bir yaddaşa səbəb olan pişikləri cütləşdirməkdən imtina edə bilər, məsələn. təhlükəli tərəfdaşla eyni rəngdə, heyvanın bu xüsusiyyətini bilərək, pişik sahibi cütləşməyə namizədlər arasında diqqətlə seçməlidir;
- kişi pişiyi sevmir – pişiklərdə belə olur, dişi və ya davranışı bəydən xoşu gəlmirdi və ondan çəkinəcək, ediləcək bir şey yoxdur, qalanı cütləşməni ləğv edib axtarmaq başqa bir qadın.
Video: pişiklər və pişiklər cütləşmə qaydaları
Bir pişikin hamilə olub olmadığını necə izah etmək olar
Çiftleşdikdən sonra sahibi pişiyi evinə aparır, bundan sonra gözləmə başlayır – gübrələmə olub-olmaması və pişik ailəsinə bir əlavə olub-olmaması. Hamiləliyin başlanğıcının ilk əlamətləri ola bilər:
- iştahanın pisləşməsi, 1-2 həftə ərzində qusma (bunlar toksikoz təzahürləridir);
- məmə bezlərinin şişməsi, daha doymuş çəhrayı bir rəng əldə etmələri (xüsusən də ilk hamiləliyin olduğu gənc pişiklərdə ölçüdə bir artım hiss etmək asandır); Pişik yan tərəfi yalayır Hamiləliyin başlanğıcı pişikdəki məmə bezlərinin qızartı və şişməsi ilə müəyyən edilə bilər.
- laqeyd əhval-ruhiyyə, yuxululuğun artması – tez-tez hamilə pişiklər enerjiyə qənaət edir, aktiv oyunlardan imtina edir və uzun bir istirahətə üstünlük verirlər.
Vaxt keçdikcə əlamətlər birmənalı olur – kilo alması, iştahanın artması və nəticədə qarın böyüməsi və içindəki bala balalarının gözə çarpan hərəkəti.
Hamiləlik niyə gəlmədi?
Cütləşmənin hamiləliyin başlanğıcı ilə bitmədiyi olur. Burada səbəb fərqli amillər ola bilər:
- cütləşmənin səhv təşkili – pişik çox erkən gətirildi (hamiləliyin ilk iki günü baş verə bilməz) və ya tez bir zamanda götürüldü və dölləmə baş vermədi;
- pişiyin hörmətli yaşı – yaşla birlikdə bədənin funksiyaları azalır və cinsi istək təzahürlərinə baxmayaraq, pişikdə yumurtlama artıq sırasıyla meydana çıxa bilməz və cütləşmədən sonra hamiləlik baş verməyəcək;
- stres – xüsusilə həssas insanlar yeni, tanış olmayan bir mühitdə yerləşdikləri üçün əsəbi ola bilər, bu da cinsi fəaliyyətin normal gedişatını dayandıracaq;
- fizioloji problemlər – cütləşmə mütəmadi olaraq uğursuz başa çatırsa, bəlkə də problem sağlamlıqdadır; Fallop tüplərinin tıxanması ilə başlayan, hormonal fonda pozğunluqlarla başlayan pişik sonsuzluğunun bir çox səbəbi var, baytar həkimi ziyarət etmədən və hərtərəfli müayinə olmadan edə bilməzsiniz.
Hamiləlik əlamətləri görünməmişsə, pişikin ultrasəs müayinəsindən keçəcəyi baytarlıq klinikasına getməyə dəyər – analizin nəticələri uğursuz cütləşməni təsdiq edəcəkdir. Bundan sonra nə ediləcəyi sahiblər arasında əvvəlcədən hazırlanmış razılaşma ilə həll ediləcək – bəlkə də uğurlu bir nəticəyə qədər görüşlər keçiriləcək və ya bəlkə də pul qaytarılacaq və pişik sahibləri onun üçün yeni bir bəy axtarmağa başlayacaqlar.
Pişiyin ultrasəs müayinəsi hamiləliyin başlanğıcından əmin olub-olmamasına kömək edəcəkdir
Doğuşdan sonra
Doğuş bitdi, bala balaları məmnuniyyətlə südü yudu, ancaq bir aydan sonra pişik yeni bir estrusa başlaya bilər. Burada sahibi sual soruşur – sağlamlığa zərər vermədən nəsillərinizi nə qədər tez-tez edə bilərsiniz. Baytarlıq dünyasında vahid fikir yoxdur.
Əksər həkimlər heyvanı ildə 1-2 dəfədən çox yetişdirməyin daha yaxşı olduğu mövqeyinə sadiqdirlər və klublar cütləşmə cədvəllərini qurarkən bu tövsiyəyə əməl edirlər. Tez-tez doğuşun heyvanı tükəndirdiyinə inanılır, ancaq insan bədəni ilə müqayisə burada əhəmiyyətsizdir – ev heyvanlarının aybaşı olmur, yetişmiş yumurtalar bədəni tərk edə bilməz. Pişik qışqırır, yeməkdən imtina edir, hətta tez-tez tüklərini itirir – ən boş axınlar beləcə başa çatır və buna bədənin rahatlığı deyilə bilməz. İldə 3-4 dəfə doğuş təhlükəli deyil, yalnız yaxşı heyvan baxımı, yaxşı bəslənmə və sağlamlığa nəzarət nəzərə alındıqda. Eksik istilik üçün birbaşa göstəricilər aşağıdakı vəziyyətlərdir:
- pişik hələ əvvəlki nəslini bəsləyir – eyni vaxtda laktasiya və hamiləlik bədənə çox stress verir;
- heyvan xəstəliyi;
- ağır əvvəlki doğuş, xüsusilə cərrahi müdaxilə ilə – belə bir istirahət müddətindən sonra lazımdır, lakin tez-tez fəsadlar heyvanın sterilizasiyası ilə başa çatır.
Doğuşdan sonra cütləşmə, əsas şərt yerinə yetirildiyi təqdirdə uğurlu olacaq – pişik tamamilə sağlamdır və əla hiss edir. Çiftleşmə tezliyi heyvan sahibi tərəfindən ayrı-ayrılıqda təyin olunur.
Kəsilməmiş pişiklərdə və zərərsizləşdirilmiş pişiklərdə cinsi ov
Neytrallaşdırma (pişiklərdəki testislərin və ya pişiklərdəki uşaqlıq və yumurtalıqların çıxarılması) və sterilizasiya (qadınlarda yumurtalıqların çıxarılması) doğuşa nəzarət üsulları kimi istifadə olunur. Bu cür əməliyyatlardan sonra heyvan bala verə bilmir. Əksər sahiblər, pişik və ya pişiyin çoxalma marağını tamamilə itirəcəyinə əmindir, buna görə ev heyvanı cinsi istiliyi yaşamağa başlayanda çoxları təəccüblənir. Dərhal demək lazımdır ki, bu normanın bir variantıdır.
Sterilizə olunmuş pişik və tökmə pişik cinsi davranış epizodlarına düşə bilər, çünki proseslər yalnız yumurtalıqların və xayaların işi ilə deyil, həm də hipofiz və hipotalamus tərəfindən beyində istehsal olunan hormonlar tərəfindən tənzimlənir. Qadınlarda prosedurun nəticələri əsasən sterilizasiya metodundan asılıdır. Fallop tüplərini bağlayarkən və ya yumurtalıqları qoruyarkən uşaqlığı çıxararkən cinsi hormonların ifrazedici orqanları tamamilə qorunur və nəsillərə sahib olmağın mümkünsüzlüyünə baxmayaraq, heyvan estrus etməyə davam edir. Ən etibarlı üsul, yumurtalıqların və ya yumurtalıqların uşaqlıq yolu ilə birlikdə çıxarılmasıdır, lakin bu vəziyyətdə də estrus zaman zaman hipofiz bezinin, böyrəküstü vəzilərin, bir hormonun əmələ gəlməsinin fonunda görünə bilər. şiş istehsal edən və s.
Pişik sahiblərinin cütləşmə haqqında rəyləri
Bir pişiyin və ya bir pişiyin ilk cütləşməsi bədənin son formalaşmasından sonra, yəni 1-1,5 yaşdan əvvəl olmayan bir yaşda edilməlidir. Doğru tərəfdaş seçimi və psixoloji vəziyyətlərinə diqqətlə yanaşma ilə cütləşmə uğurlu olacaqdır. Gələcəkdə, pişik sahibi ev heyvanının hamiləliyini və doğuşunu və uğursuz bir konsepsiya olması halında, eyni və ya onsuz da yeni bir pişiklə yeni bir cütləşməyi gözləyəcəkdir.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.